Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore ความฝัน ความหวัง ความสุข ของเด็กเมืองขอนแก่น

ความฝัน ความหวัง ความสุข ของเด็กเมืองขอนแก่น

Description: ความฝัน ความหวัง ความสุข ของเด็กเมืองขอนแก่น.

Search

Read the Text Version

ความฝัน ความหวงั ความสุข ของเดก็ เมืองขอนแกน่ โดย เครอื ขา่ ยสือ่ ศลิ ปวฒั นธรรมชุมชนอีสาน ได้รบั การสนับสนุนโดย สำ�นักงานกองทนุ สนับสนุนการสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) ปี 2560

ความฝัน ความหวงั ความสขุ ของเด็กเมืองขอนแกน่ สนบั สนนุ โดย แผนงานสื่อศิลปวฒั นธรรมสรา้ งเสริมสขุ ภาพ สำ�นักงานกองทนุ สนับสนนุ การสรา้ งเสริมสขุ ภาพ (สสส.) จดั ทำ�โดย : เครือขา่ ยศลิ ปวัฒนธรรมชมุ ชนอสี าน ท่ีอยู่ 529/218 ซอย 12 หมู่บา้ นแกน่ ทองธานี ต.บ้านเป็ด อ.เมอื ง จ.ขอนแกน่ 40000 บรรณาธกิ าร : สุมาลี สวุ รรณกร พิมพท์ ี่ : หจก.อภชิ าติการพิมพ์ เลขท่ี 1112/111 ถนนผงั เมอื งบัญชา ต�ำ บลตลาด อ�ำ เภอเมอื ง จังหวัดมหาสารคาม 44000 โทรศัพท์ :  0-4372-1-403 กองบรรณาธิการ : ชตุ กิ าญจน์ บ�ำ รุง จริยาภรณ์ มาตรพร พมิ พค์ รัง้ แรก : สิงหาคม 2560 จำ�นวน 500 เลม่ แบบปก/รปู เล่ม : บรรจง บุรินประโคน พิสจู นอ์ กั ษร : ธดิ ารัตน์ สหี ะเกรยี งไกร

คำ�น�ำ หนงั สอื เลม่ น้ี เปน็ เอกสารสรปุ การจดั กจิ กรรมในโครงการ ปฏบิ ตั กิ าร เปลย่ี นเมอื ง ภาคอสี าน เปน็ กจิ กรรมทดี่ �ำ เนนิ การในพนื้ ทจี่ งั หวดั ขอนแกน่ โดยเครือข่ายเครือข่ายส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน ท่ีได้ดำ�เนินการ ในชื่อว่า “โครงการ 4 ป. ภูมิใจไทอีสาน (ปลุก ปรับ เปลี่ยน ปลื้ม)” ซ่ึงดำ�เนินการในพื้นท่ีเป้าหมาย 3 พ้ืนที่ประกอบด้วย สถานพินิจเด็ก และเยาวชนจงั หวดั ขอนแกน่ ชมุ ชนเทพารกั ษ์ รมิ ทางรถไฟในเขตเทศบาล นครขอนแกน่ และ ชมุ ชนสาวะถี ในพน้ื ที่ ต.สาวะถี อ.เมอื ง จ.ขอนแกน่ ระหวา่ งเดือน เมษายนถึง สิงหาคม 2560 เพอ่ื เปิดโอกาสใหเ้ ดก็ เยาวชนในพ้ืนที่ ได้น�ำ เสนอความคิดเรอื่ ง ความสุข ความฝัน และ ความหวงั วา่ พวกเขาต้องการอะไร โดยผลทไ่ี ด้ จากการด�ำ เนนิ กจิ กรรม จะเหน็ ความแตกตา่ งทางความคดิ ของเดก็ เยาวชน ในแต่ละพ้ืนที่ ท่ีมีความแตกต่างกันเร่ืองของสภาพแวดล้อม ความรู้สึก ความพร้อมของครอบครัว และอื่นๆ แต่ความฝันท่ีพวกเขาอยากจะ เปน็ นน้ั ไม่แตกต่างกัน โดยเน้ือหาในเล่ม ได้นำ�เอาข้อมูลท่ีสรุปจากการลงพื้นท่ีทำ� กิจกรรมทัง้ 3 พน้ื ท่ีมาน�ำ เสนอ เพ่อื เผยแพร่ในวงกว้างต่อไป หวังเป็นอย่างยิ่งว่า เอกสารสรุปการทำ�กิจกรรมเล่มน้ี จะเป็น ประโยชน์สำ�หรบั ผสู้ นใจ ในการศกึ ษากระบวนการ วิธีการ และผลทเ่ี กิด จากโครงการเพือ่ นำ�ไปปรับใชก้ บั การพัฒนาในอนาคต ด้วยความนบั ถือ สมุ าลี สุวรรณกร ประธานเครอื ข่ายสือ่ ศิลปวฒั นธรรมชมุ ชนอสี าน



สารบญั 11 สาเหตทุ ่ีเป็นปลุกใจเมอื ง ปลุก ปรับ เปลย่ี น ปล้ืม 11 ปลกุ ใจเมอื งสาวะถี 23 ปลกุ ใจเมืองเทพารักษ์ 39 ปลุกใจเมืองสถานพนิ จิ เดก็ และเยาวชน



กิตตกิ รรมประกาศ การดำ�เนินกจิ กรรมคร้ังน้ี สำ�เร็จลุลว่ งไปไดด้ ้วยดี เน่ืองจาก ได้รับความร่วมมือจากเครือข่าย ภาคี ท่ีช่วยเหลือในการ ทำ�งาน ประกอบด้วย สถานพินิจเด็กและเยาวชนจังหวัดขอนแก่น โดย คณุ องั ศณิ า ทองสอดแสง หวั หนา้ ฝา่ ยบรหิ ารงานทว่ั ไป และ คณุ พชั รพล สมจร ผู้อำ�นวยการสถานพินิจเด็กและเยาวชนจังหวัดขอนแก่น พร้อม ท้ังเจ้าหน้าท่ีและเด็กเยาวชนทุกคน ท่ีให้ความช่วยเหลือในการเข้าไป ทำ�กิจกรรมในสถานพนิ ิจเด็กและเยาวชน ในระหว่างวนั ที่ 27 เมษายน 2560 และวนั ท่ี 25 พฤษภาคม 2560 รวมถงึ อาจารยม์ าลี เสาสงิ ห์ ครผู สู้ อนโรงเรยี นสาวะถพี ทิ ยาสรรพ์ และนายภานพุ งษ์ อุดม ประธานนกั เรียนโรงเรียนสาวะถพี ทิ ยาสรรพ์ ที่ เอื้อเฟือ้ ประสานงานติดต่อสถานที่ พรอ้ มท้งั ดแู ละการจดั กจิ กรรมอยา่ ง ใกล้ชดิ นอกจากน้นั ยงั มี นายโชคชัย ชุมแวงวาปี ผู้อำ�นวยการโรงเรียน สาวะถีพิทยาสรรพ์ ท่ีอำ�นวยความสะดวกและมาเป็นผู้กล่าวต้อนรับ คณะท�ำ งาน รวมถงึ ทา่ นพระครบู ญุ ชยากร เจา้ อาวาสวดั ไชยศรี เจา้ คณะ ตำ�บลสาวะถี ท่ีมาเป็นประธานเปิดงานพร้อมท้ังกล่าวให้โอวาทกับเด็ก นกั เรียนกอ่ นเขา้ ส่กู ิจกรรม นอกจากนนั้ ยงั มเี จา้ หนา้ ทเี่ ทศบาลต�ำ บลสา วะถที ม่ี าใหค้ วามรเู้ รอ่ื งการจดั การขยะในชว่ งการจดั กจิ กรรมระหวา่ งวนั ที่ 18 - 19 พฤษภาคม 2560 ดว้ ย กจิ กรรมสดุ ทา้ ยของโครงการ ไดด้ �ำ เนนิ การในพนื้ ทชี่ มุ ชนเทพารกั ษ์ รมิ ทางรถไฟขอนแกน่ ทชี่ าวชมุ ชนประสบปญั หาเรอื่ งการไลท่ เ่ี พอ่ื กอ่ สรา้ ง รถไฟทางคู่ ทำ�ให้เดือดร้อนไร้ที่อยู่อาศัย ต้องขอบคุณ คุณจิตติ เชิดชู

ประธานชมุ ชนเทพารกั ษ์ 5 และคณุ แม่นดิ ทค่ี อยดูแลและประสานงาน จนทำ�ใหเ้ กิดกจิ กรรมดี ๆ กบั เดก็ เยาวชนในพน้ื ที่ ตลอดการจดั กจิ กรรม 2 วนั คอื วนั ที่ 27-28 พฤษภาคม 2560 นอกจากนน้ั ขอบคณุ วทิ ยากร คณะทำ�งาน ทร่ี ว่ มกนั ท�ำ งานอยา่ ง แขง็ ขันไมว่ า่ จะเป็น ผศ. ดร.ทรงวิทย์ พมิ พะกรรณ์ นักวิชาการดา้ นศลิ ป วัฒนธรรม คณุ เศกสันต์ วิชยั พล นักกจิ กรรมและครลู ะคร คณุ บณั ฑติ โคตรมณี นักกิจกรรมและวิทยากรกระบวนการ เมืองแคน อิสรธรรม ศิลปินเพลงเพื่อชีวิตที่แบ่งเวลามาทำ�กิจกรรมดีๆ กับเยาวชนในพื้นท่ี ตลอดกิจกรรมโครงการโดยไม่เหน็ดเหนื่อย โดยมุ่งหวังสร้างความสุข และเปดิ พน้ื ท่สี รา้ งสรรคใ์ ห้เดก็ เยาวชนได้รว่ มกันแสดงออก บทสรปุ คดั ยอ่ การดำ�เนนิ งาน ส�ำ หรบั การด�ำ เนนิ กิจกรรมในช่ือ โครงการ 4 ป. ภมู ิใจไทอสี าน (ปลุก ปรับ เปล่ียน ปล้ืม) ท่ีดำ�เนินกิจกรรมในช่วงเดือน เมษายน ถึง สงิ หาคม 2560 โดยเครือขา่ ยส่ือศลิ ปวฒั นธรรมชุมชนอสี าน ทไี่ ด้ด�ำ เนิน การใน 3 พน้ื ที่ ที่มีความแตกต่างกนั ทางสภาพชุมชน ความเป็นอยู่ และ พื้นฐานครอบครัว ประกอบดว้ ย 1) สถานพินิจเด็กและเยาวชนจังหวัดขอนแกน่ ซึ่งเป็นทค่ี วบคมุ เดก็ เยาวชนทปี่ ระพฤตผิ ดิ และมปี ญั หาดา้ นอาชญากรรมจนตอ้ งถกู ควบคมุ 2)ชมุ ชนรมิ ทางรถไฟ (ชมุ ชนเทพารกั ษ์ 5) เทศบาลนครขอนแกน่ ซึ่งเด็กและเยาวชนในพ้ืนที่เป็นเด็กกลุ่มเส่ียงในการท่ีจะเข้าสู่ปัญหา อาชญากรรมและยาเสพตดิ ประกอบกับมีการไล่รื้อบ้านเพือ่ ขยายรถไฟ ทางคู่ทำ�ให้เยาวชนและคนในชมุ ชนเดอื ดร้อนไม่มีที่อยู่อาศัย 3) ชุมชนสาวะถี ต.สาวะถี อ.เมอื ง จ.ขอนแกน่ เดก็ ในหม่บู ้านท่ี มสี ภาพแวดลอ้ มทดี่ ี ชมุ ชนแหง่ นมี้ ศี ลิ ปวฒั นธรรมเปน็ หลกั ในการพฒั นา 8 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

ชุมชน และมีสถานที่สำ�คัญในชุมชนคือ โบสถ์ หรือ สิมเป็นแหล่งท่อง เทีย่ วทางวัฒนธรรม ท�ำ ใหม้ นี ักทอ่ งเท่ียวเข้ามาในพืน้ ท่ีเปน็ จำ�นวนมาก การด�ำ เนินกิจกรรมดำ�เนินการพื้นทลี่ ะ 2 วนั รูปแบบคือการให้ ข้อมูลในโครงการ “ปลุก - ใจ - เมือง” เพ่ือให้เด็กเยาวชน ตระหนักคิด และ ตอบโจทยว์ า่ ความสขุ ความฝนั และความหวงั ของตนเองคอื อะไร มสี งิ่ ไหนทีอ่ ยากจะปรับ เปล่ียน ให้ดยี ่ิง ๆ ขึ้น โดยในพื้นทแี่ รก คือ สถานพนิ ิจเดก็ และเยาวชน ได้ขอ้ สรปุ จาก การท�ำ โครงการวา่ ความสขุ ของเดก็ เยาวชนกวา่ 100 คนทเ่ี ขา้ รว่ มกจิ กรรม ตอบคำ�ถามออกมาในทศิ ทางเดยี วกันคือ การไดอ้ ยู่กับครอบครวั พร้อม หน้า ความฝนั คืออยากมีอาชพี เหมอื นคนอื่น ๆ ท่เี ป็นคนปกตทิ ีอ่ ยูน่ อก สถานทค่ี มุ ขงั คอื เปน็ ทหาร เปน็ ครู เปน็ หมอ แตพ่ วกเขาไมอ่ ยากเปน็ ต�ำ รวจ เพราะตำ�รวจคือคนท่ีจับพวกเขาเข้ามาอยู่ท่ีน่ี ส่วนความหวังคือ อยาก จะออกจากสถานควบคมุ แห่งน้ีให้เรว็ ที่สดุ และอยากใหพ้ อ่ แมม่ าเย่ยี ม ส่วนพ้นื ท่ที ส่ี อง คอื ชมุ ชนริมทางรถไฟ (เทพารักษ์ 5 ) ผลสรปุ การจัดกิจกรรม 2 วันพบว่า ความสุข ของเด็กที่น่ีคือ การได้มีบ้านอยู่ อยา่ งถาวร อยกู่ ันพรอ้ มหน้าพอ่ แม่ลูก ส่วนความฝันคืออยากประกอบ อาชีพต่าง ๆ ตามแต่ตวั เองจะชอบ ในขณะท่คี วามหวังคอื อยากมบี า้ น และอยากมสี นามเด็กเล่น อยากมีสนามฟุตบอล สระวา่ ยนำ�้ สว่ นพ้ืนท่สี าม คือชมุ ชนสาวะถี พบวา่ เด็กเยาวชนตอ้ งการที่จะ ให้ชุมชนมีความสขุ ด้วยการไม่มขี ยะ จงึ คิดวิธกี ารจดั การขยะในระยะสน้ั เชน่ การรณรงคใ์ ชถ้ งุ ผา้ แทนถงุ พลาสตกิ คดั แยกขยะทงั้ ทบี่ า้ นและโรงเรยี น ส่วนการจดั การระยะยาวคอื รว่ มกับหน่วยงานทอ้ งถิ่นและชุมชนในการ จดั การรณรงคเ์ กบ็ ขยะ และการทงิ้ ขยะเพอื่ น�ำ เอาขยะมาแปรรปู เพมิ่ มลู คา่ ได้ พร้อมกับผลิตสื่อหลากหลายรูปแบบ ท้ังจัดรายการวิทยุ เสียงตามสาย เขียนป้ายประชาสัมพันธ์ เพ่ือปลุกใจให้คนในชุมชนและโรงเรียนหันมา ชว่ ยกันแก้ไขปัญหาขยะในพน้ื ที่ โดยจากขอ้ สรุปของ 3 พ้ืนท่ีจะเห็นว่า ความแตกตา่ งทางความ คิดของเด็กและเยาวชนแตกต่างกันในการตอบโจทย์ ความหวัง ความ ฝัน และ ความสุข ของแต่ละพื้นที่ ตามความพร้อมและบริบทของ โดย เครอื ขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 9

แต่ละชมุ ชน แตอ่ ยา่ งไรกต็ าม การท�ำ กจิ กรรมในคร้งั น้จี ะสามารถส่งตอ่ ให้หน่วยงานท่ีรับผิดชอบ และ หน่วยงานพัฒนาในพื้นที่สามารถนำ�ไป ต่อยอดกระบวนการคิดของเด็กเยาวชน เพื่อนำ�ไปสู่การพัฒนาท่ีย่ังยืน โดยเฉพาะการจดั พน้ื ทส่ี รา้ งสรรคใ์ หเ้ ดก็ เยาวชนไดใ้ ชป้ ระโยชนร์ ว่ มกนั ความฝันของเด็กเยาวชนในการมีพื้นท่ีสร้างสรรค์ของตนเอง นน้ั ในสถานพินิจเดก็ และเยาวชน พวกเขาต้องการวาดภาพ เพอ่ื ผ่อน คลาย โดยขอพ้ืนทีบ่ รเิ วณหอ้ งสมุดเป็นพืน้ ท่ีจดั กิจกรรมอยา่ งต่อเนอื่ ง สว่ นพ้ืนท่ีชมุ ชนเทพารกั ษ์ เด็กและเยาวชนตอ้ งการสนามฟุตบอลเพ่อื เอาไวอ้ อกก�ำ ลงั กายและเลน่ กฬี าเพอ่ื ผอ่ นคลาย ในขณะทชี่ มุ ชนสาวะถี เดก็ และเยาวชนจะใชพ้ นื้ ทว่ี ดั ไชยศรี ในการจดั กจิ กรรมรณรงคก์ ารแยก ขยะ และ ท้งิ ขยะ เพ่ือโนม้ นา้ วใจนักทอ่ งเที่ยวใหร้ ู้จกั คัดแยะขยะกอ่ น ทิ้งอกี ดว้ ย พืน้ ที่ ความฝนั ความหวัง ความสขุ สถานพนิ ิจเด็ก มอี าชพี ตามฝนั ออกจากหอ้ งขัง อยู่กับครอบครวั และเยาวชน อยกู่ บั ครอบครวั ชุมชนเทพารกั ษ์ อยากมี อยากมบี ้าน สนามกีฬา ม่ันคง อยกู่ บั ครอบครัว ชมุ ชนสาวะถี มีอาชีพทเี่ อ้อื กบั ชมุ ชน ชุมชนปลอดขยะ 10 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

ปลุกใจเมืองสาวะถี เปลี่ยนพื้นที่ให้ปลอดขยะ กิจกรรมปลกุ ใจเมอื ง ที่ โรงเรยี นสาวะถพี ทิ ยาสรรพ์ ถือเปน็ พ้นื ท่ที ี่มีความพรอ้ มท่สี ดุ ในการจดั กจิ กรรม เด็กเยาวชนท่ี น่ีคือเด็กบ้าน ท่ีมีชีวิตความเป็นอยู่แบบปกติท่ัวไป ไม่ได้มีปัญหาอะไร มากนัก ตื่นเช้ามาโรงเรียน กลับบ้านไปช่วยพ่อแม่ทำ�งาน ปัญหาชีวิต ต่างๆ แทบจะไม่พบเจอ ประกอบกับพ้ืนท่ีตำ�บลสาวะถีแห่งนี้ เป็นพ้ืนท่ีเมืองสามดี ที่มี พ้ืนท่ีดี ภูมิดี และส่ือดีมาก่อน ทำ�ให้ปัญหาพื้นฐานของชุมชน คอ่ นข้างน้อย ปัญหายาเสพติด ปญั หาทะเลาะววิ าท อาชญากรรมนอ้ ย มาก การท�ำ งานร่วมกนั ระหว่างบา้ น วดั โรงเรียน หรอื บ - ว - ร หลอม รวมเป็นอนั หน่งึ อนั เดียวกนั

๏ ภานุพงศ์ อุดม ก่อนจะลงพ้ืนท่ีเพ่ือทำ�กิจกรรมปลุกใจเมือง ทีมงานได้ลงไป หารือกับกลุ่มผู้ท่ีจะร่วมกิจกรรม นั่นคือเยาวชนในพื้นที่ โดยมีแกนนำ� หลักคือ ภานุพงศ์ อุดม หรือ โอเว่น ท่ีเคยร่วมกิจกรรมกับเครือข่าย มาก่อนหน้าน้ี ทง้ั โครงการคา่ ยเยาวชนสนิ ไซโมเดลครงั้ ที่ 1 และ ครัง้ ท่ี 2 โครงการเมอื งสามดวี ถิ สี ขุ รวมไปถงึ งานกจิ กรรมของชมุ ชน โรงเรยี น และ วัดอย่างต่อเน่ือง เขาเป็นแกนนำ�เยาวชนท่ีมีศักยภาพในการขับเคล่ือน กจิ กรรมอย่างดเี ยย่ี ม เมอื่ ถามโอเวน่ พรอ้ มเพอ่ื นๆ วา่ หากอยากจะปรบั ปรงุ เปลยี่ นแปลง ชุมชนของตนเอง โอเว่นและเพื่อนๆ อยากปรับปรุงเรื่องอะไร เขาและ เพอ่ื นๆ คดิ สกั ครกู่ อ่ นจะตอบพรอ้ มกนั วา่ ในหมบู่ า้ นปญั หาคอ่ นขา้ งนอ้ ย เพราะผนู้ �ำ ชมุ ชน และศนู ยร์ วมใจของชาวบา้ นคอื วดั โดยมพี ระครบู ญุ ชยากร นั้น ค่อนข้างมีการประสานความร่วมมือกันอย่างดี รวมถึงโรงเรียน ในพน้ื ที่ ไดม้ กี ารประสานงานและท�ำ กจิ กรรมพรอ้ มเพรยี งกนั ดว้ ยดมี าตลอด 12 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

อกี ทง้ั ชมุ ชนสาวะถแี หง่ นี้ เปน็ พนื้ ทแี่ หลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางวฒั นธรรม ทสี่ �ำ นกั งานการทอ่ งเทยี่ วแหง่ ประเทศไทย (ททท.) ไดเ้ ขา้ มาสง่ เสรมิ ท�ำ ให้ แตล่ ะเดอื นซงึ่ จะมกี ารท�ำ บญุ ประเพณตี ามฮตี 12 ของอสี านมกี ารจดั การ ดำ�เนินการอย่างต่อเน่ือง โดยมีบ้าน วัด โรงเรียน ชาวชุมชน และเด็ก เยาวชนไดม้ สี ว่ นรว่ มเสมอ รวมไปถงึ ประเพณใี หญท่ มี่ คี นจากภายนอกมา รว่ มงานมากมายนน่ั คอื ประเพณบี ญุ ขา้ วจ่ี และ ประเพณบี ญุ ตรษุ สงกรานต์ แต่สงิ่ ที่เหน็ ว่าเปน็ ปัญหาตลอดของชุมชนคือการจดั การเร่อื งขยะ เพราะ หลงั จากงานประเพณผี า่ นไป ขยะจะกองใหญล่ น้ วดั ลน้ ชมุ ชน เขาจงึ มอง วา่ ปัญหาใหญข่ องชมุ ชนท่อี ยากปรบั เปลยี่ นคือเร่อื ง ”ขยะ” “แต่ละบ้านไม่มีการคัดแยกขยะ พอมาถึงวัด เวลามีงานบุญ งานประเพณี กไ็ ม่มกี ารคัดแยกขยะ ใครอยากทิ้งลงไหนก็ท้ิง ขยะเปยี ก ขยะแห้ง ขยะรไี ซเคิล ปนกนั เต็มไปหมด หากอยากจะเปล่ยี นชมุ ชนหรอื ปลุกใจชุมชนผมว่าทำ�เร่ืองขยะก็ดี รณรงค์ให้เด็กเยาวชนลดการทิ้งขยะ และคัดแยกขยะ เพราะทางเทศบาลมีโครงการขยะเพ่ือชีวิต คือหาก ครอบครวั ไหนแยกขยะและเอาไปขายมเี งนิ ฝากเขา้ บญั ชคี รวั เรอื นเดอื นละ 300 บาท หากบา้ นนนั้ มใี ครเสียชวี ติ ทางเทศบาลจะจ่ายเงนิ สงเคราะห์ ให้เลย 5,000 บาท แต่ปัญหาคือชาวบ้านร่วมกิจกรรมนี้น้อย บ้านผม กไ็ ม่ร่วม” โอเวน่ เล่าถงึ ปัญหาทเี่ ขาอยากจะปรับปรุง เปลยี่ นแปลง หรอื ปลุกใจชมุ ชนของพวกเขา จากปญั หาทพี่ วกเขามองเหน็ จงึ น�ำ มาเปน็ ประเดน็ หลกั ในการเขา้ พ้นื ทเ่ี พอ่ื จดั กิจกรรม โดยพุ่งเป้าไปที่โรงเรียนสาวะถีพิทยาสรรพ์ เพราะ เป็นแหล่งรวมเด็ก เยาวชนในพ้ืนที่ชุมชนสาวะถีทั้งหมด และเป็นพลัง เยาวชนเดก็ โต ทจ่ี ะสามารถขบั เคลอ่ื นและท�ำ งานไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพได้ กิจกรรมปลุกใจเมืองสาวะถีเริ่มปฏิบัติการเมื่อวันที่ 18-19 พฤษภาคม 2560 ท่ีผ่านมา โดยการเชื่อมประสานของ อาจารย์มาลี โดย เครือขา่ ยส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 13

เสาร์สิงห์ ครูสอนวิชาสังคมศึกษาท่ีสนใจการทำ�งานจิตอาสา ทำ�งาน เพ่ือสังคมอย่างต่อเน่ือง แมอ้ าจารย์มาลีจะไมใ่ ชค่ นหมบู่ ้านนโ้ี ดยก�ำ เนดิ แตส่ นใจและตั้งใจสอบบรรจุมาอยทู่ ี่น่ี และพอมาอยู่แลว้ หลงเสนห่ แ์ บบ บา้ น ๆ ของบ้านสาวะถี จงึ สอนอยทู่ ี่นี่ มคี รอบครวั อยนู่ ีก่ ว่า 30 ปีแล้ว ๏ มาลี เสาร์สงิ การทำ�กิจกรรมตลอด 2 วัน ได้มีการวางกลยทุ ธ์ ดงึ เดก็ เยาวชน ทั้งหมดที่ร่วมกิจกรรมด้วยการ นิมนต์พระครูบุญชยากร เจ้าอาวาสวัด ไชยศรี และเจา้ คณะตำ�บลสาวะถี ผนู้ ำ�ทางจติ ใจและศนู ยร์ วมใจของคนใน ชมุ ชนมาพดู ปลกุ ใจ มาอธบิ ายความและมาสรา้ งแรงบนั ดาลใจกอ่ น กอ่ น ทจ่ี ะใชว้ ทิ ยากรกระบวนการทง้ั เศกสนั ต์ วชิ ยั พล และ บณั ฑติ โคตรมณี พาเด็กเยาวชนละลายพฤติกรรม เพ่ือให้เด็กเล็กและเด็กโตเข้าร่วม กจิ กรรมแบบไมเ่ ขนิ อาย พรอ้ มกบั ชวนคดิ ชวนคยุ เรอ่ื งปญั หาของชมุ ชนท่ี อยากแกไ้ ข ทา้ ยสุดคำ�ตอบทีไ่ ด้กย็ ังเปน็ การแกป้ ัญหาขยะอยู่ดี กระบวนการตลอดสองวนั นน้ั เปดิ โอกาสใหพ้ วกเขาตระหนกั ดว้ ย การเชญิ ตัวแทนเทศบาลต�ำ บลสาวะถี มาบอกถงึ ปญั หาขยะในชมุ ชน ให้ พวกเขาคดิ มองทมี่ าของปญั หาดว้ ยการกลบั มามองตนเองและครอบครวั และใหเ้ ขาคดิ แกป้ ญั หาวา่ จะท�ำ อยา่ งไรกบั ขยะทม่ี อี ยู่ โดยผลสดุ ทา้ ยพวก เขากค็ ิดออก 14 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ พระครูบญุ ชยากร เจ้าอาวาสวดั ไชยศรี “ เม่อื เหน็ กจิ กรรมค�ำ ว่าปลกุ ใจเมือง อาตมาไม่รวู้ า่ คนอนื่ คิด อยา่ งไร ค�ำ วา่ เมอื ง ถา้ มาจดั กจิ กรรมทส่ี าวะถี กค็ อื เมอื งสาวะถนี แ่ี หละ เมืองเป็นเชิงสัญลักษณเ์ ป็นเขตหรือเป็นแดนอาจจะหมายถงึ เขตแดน ท่ีเราอยกู่ ไ็ ด้ ถามว่าเมืองสาวะถมี ใี จดว้ ยหรอื ถึงตอ้ งไปปลกุ ใจ ใจเมอื ง คือผ้ดู แู ลรักษาสุขภาพเหมือนแพทย์ เรามีใจเมืองมาตัง้ แตอ่ ดตี หลาย ร้อยพันปีก็ว่าได้ ใจเมืองสำ�คัญ เมืองหรือชุมชนบ้านจะเศร้าเหงา เจ็บปว่ ยบ้านนน้ั จะดหี รือไมด่ ี ขึน้ อย่กู ับใจเมืองสรปุ ว่าเมอื งมใี จ ” ๏ ภาพพธิ ีเปิดการจัดกจิ กรรม ปลกุ ใจไทสาวะถี โดย เครือขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 15

๏ ครยู อด บัณฑิต โคตรมณี รชั ณู ผวิ พมุ่ ผชู้ ่วยนักวชิ าการส่งเสริมสุขภาพ ต�ำ บล สาวะถี หนว่ ยงาน ปญั หา การแก้ไข ผลสัมฤทธ์ิ เทศบาล ขยะลน้ /ปริมาณขยะ 2549 น้อย เพิ่ม/ครัวเรอื นไม่แยก ท�ำ โครงการจัดการขยะ ขยะ/ครัวเรอื นไมร่ ว่ ม 2555 โครงการ/ คัดแยกขยะแลกแตม้ ท่ีท้ิงขยะเต็ม 2560 ขยะเปน็ บญุ โรงเรียน ขยะล้น/นกั เรยี นไม่ แยกขยะ/รณรงคเ์ กบ็ ขยะลดลง ทงิ้ ขยะลงถงั /ไมม่ ีการ ขยะ/ (เปน็ ความสุข) แยกขยะ ส่อื รณรงค์ ครอบครวั ไม่แยกขยะ/ไมร่ ว่ ม แยกขยะ/ มกี ารแยกขยะ โครงการของเทศบาล ท�ำ ขยะแลกแต้ม เยาวชน ทงิ้ ขยะตามใจ/ ปลกุ ส�ำ นกึ / ขยะลดลง ไม่มจี ิตส�ำ นึก ทง้ิ ขยะลงถัง 16 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ขยะในชุมชนสาวะถี ๏ น้องๆ เขียนปญั หาขยะทีพ่ บในชุมชน ลงในกระดาษ โดย เครือขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 17

๏ น้องๆ เขยี นความสขุ ความหวัง ความฝนั ลงในกระดาษโพสตอ์ ทิ 18 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ นางสมุ าลี สุวรรณกร ประธานเครอื ขา่ ยสอื่ ศลิ ปวฒั นธรรมชุมชนอีสานชี้แจงการท�ำ งาน ๏ ผศ. ดร.ทรงวทิ ย์พิมพะกรรณ์ วทิ ยากร โดย เครือขา่ ยส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 19

นอกจากการคดิ หาวธิ แี กป้ ญั หาขยะแลว้ ยงั มกี ารเชญิ วทิ ยากร ผศ. ดร.ทรงวทิ ย์ พมิ พะกรรณ์ มาแนะน�ำ วิธกี ารจัดวางขยะให้เป็นงาน ศิลปะ โดยบอกวา่ “ศลิ ปะง่ายกวา่ ที่เราคิด ศิลปะเป็นได้ทกุ อยา่ ง ศิลปะ ไม่จำ�เป็นต้องเขียนรูป เราสามารถที่จะเอาสิ่งท่ีอยู่ใกล้ตัวเรามาสร้าง สรรค์เป็นงานศิลปะ วันน้ีเรามีอุปกรณ์ ไม่ใช่สี ปากกา พู่กัน ทุกคนมี ความคดิ สร้างสรรค์ หลกั การของเราคอื ต้องทำ�ให้แตกต่าง วันน้ีเราจะ ทำ� มอี ปุ กรณ์เป็นลงั กระดาษ แก้วน�ำ้ ขวดน�้ำ เราลองเอามาวางรวมกัน ตรงกลาง กตกิ าคืออุปกรณข์ องเราสามารถฉกี ตัด ยอ่ ยออกมาประกอบ สร้างให้กลายเป็นส่ิงท่ีตกลงกัน ส่ิงที่คนเรียกว่าขยะ สิ่งท่ีท้ิงแล้วเอามา สร้างให้เกดิ คณุ ค่า” ๏ ตัวอยา่ งสง่ิ ประดิษฐจ์ ากขยะของเดก็ เยาวชน 20 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ แผนงานทจ่ี ะท�ำ แผนระยะส้นั ลดขยะ แผนระยะยาว ลดขยะ - ใช้ถงุ ผ้าแทนถุงพลาสตกิ - ตงั้ ชุมนมุ จิตอาสาจดั การขยะ - แยกขยะก่อนทงิ้ - น�ำ ขยะเปียกมาท�ำ ปุย๋ - ปลุกส�ำ นกึ ในการทิง้ ขยะใหถ้ กู ที่ - รณรงคเ์ สยี งตามสาย - แบง่ กล่มุ รณรงคไ์ ม่ทิ้งขยะ - จดั รายการเสียงตามสาย - ใชป้ นิ่ โตแทนกลอ่ งโฟม - ท�ำ ปา้ ยรณรงค์ตดิ ตามชุมชน โดย เครอื ขา่ ยส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 21



ปลุกใจชุมชนเทพารักษ์ ทางรถไฟ “เรายังไม่มีบา้ น” ชุมชนเทพารักษ์ เป็นชุมชนขนาดใหญ่ อยู่ริมทางรถไฟเมือง ขอนแกน่ ทผ่ี า่ นมาทงั้ เดก็ และผใู้ หญใ่ นชมุ ชนนี้ ไมไ่ ดอ้ ยแู่ บบ มคี วามสขุ มากนกั เพราะทุกๆ ปี หากมีการพฒั นาทางรถไฟ ครอบครัว ที่อยรู่ ายรอบตอ้ งหวาดระแวง เพราะเกรงผลกระทบท่ีจะเกดิ ขนึ้ โครงการ Spark you ปลุกใจเมือง ได้ลงพ้ืนท่ีเข้าไปพูดคุยกับ ผนู้ �ำ ชมุ ชน เพอื่ ถามถงึ ความตอ้ งการเปลยี่ นแปลงปลกุ ใจของคนในชมุ ชน คำ�ตอบทไ่ี ดน้ า่ สนใจตรงที่วา่ “ถา้ ถามหาความสขุ คงไมม่ ี เพราะทนี่ ่ียัง

ทุกข์อยู่มาก โครงการรถไฟทางคู่ทำ�ให้บ้านกว่า 300 หลังคาเรือน รมิ ทางรถไฟตอ้ งถกู รอ้ื ออก ยงั ไมร่ วู้ า่ จะไปอยไู่ หนกนั ถา้ ถามหาความฝนั ไมร่ จู้ ะมกี นั ไหม เพราะแตล่ ะคนื นอนแทบไมไ่ ดฝ้ นั และถา้ ถามหาความ หวงั เรากย็ ังเหมอื นกันคอื อยากมบี ้านท่ีอบอ่นุ ม่ันคงอาศัย” ปัญหาท่รี บั ฟงั ดูหนักหนาส�ำ หรับการแกไ้ ข เพราะคงต้องอาศยั ผมู้ อี ำ�นาจมาดแู ล แต่เม่ือโครงการปลกุ ใจเมืองของเราเดนิ ทางมาถึงแล้ว คงจะรอเวลาให้ใครมาจัดการไม่ได้ วนั ที่ 27-28 พฤษภาคม 2560 เป็นเวลา 2 วนั เต็ม ทโ่ี ครงการ ปลกุ ใจเมอื ง ไดล้ งพนื้ ทพ่ี ดู คยุ กบั เดก็ เยาวชนและคนในชมุ ชน เพอ่ื สอบถาม ความคิดฝัน ความหวัง และความสุข ด้วยการใช้กิจกรรมกระบวนการ ร้องเพลงให้ฟัง โดยคุณนิด ลายสือ ศิลปินเพลงเพื่อชีวิต พาเล่นละคร ร้องเพลง โดยเศกสันต์ วิชัยพล และบัณฑิต โคตรมณี พร้อมกับสอน วาดภาพดึงเอาความฝันท่ีมีออกมาโดยศิลปินนักวาดระดับประเทศ ไพบลู ย์ ธรรมเรืองฤทธ์ิ หรอื ครูเบมิ้ ทำ�ใหเ้ ด็กเยาวชนทม่ี าร่วมกิจกรรม วนั ละเกอื บ 100 คน มีความสขุ ยิม้ ออก และเร่มิ มีเสยี งหวั เราะตามมา ๏ นดิ ลายสือ 24 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ นอ้ งๆ เริม่ ลงทะเบียนเข้าร่วมกจิ กรรม ๏ แมน่ ดิ ลงทะเบยี นรว่ มกิจกรรม, เดก็ ๆ ตั้งใจฟังเพลง โดย เครอื ขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 25

ผู้ที่มาร่วมกิจกรรมไม่ได้มีเพียงเด็กและเยาวชนเท่านั้น แต่ยังมี ผสู้ งู อายุภายในชมุ ชนที่ใหค้ วามสนใจเขา้ ร่วมกจิ กรรมอีกด้วย พร้อมทั้ง แสดงออกถงึ ความพรอ้ มท่ีจะมารว่ มกิจกรรมในวันนี้ไมแ่ พ้เดก็ ๆ ท่ีน่ีเลย ๏ คุณแม่นิด และคุณตา มาเข้าร่วมกจิ กรรม ๏ เดก็ ๆ เล่นกิจกรรมดว้ ยความต่ืนเตน้ 26 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ทกุ คนล้วนมคี วามฝนั กจิ กรรมวาดรปู ความฝนั ทนี่ อ้ งๆ อยากจะเปน็ มากทส่ี ดุ 1 อยา่ ง ผ่านไปด้วยความต่ืนเต้น พร้อมความสนุกสนานท่ีได้วาดความฝันของ ตนเอง ผา่ นแผน่ กระดาษและสอ่ื สารใหผ้ อู้ น่ื ไดร้ บั รู้ ตอ่ เนอ่ื งดว้ ยกจิ กรรม สร้างเจดีย์ที่สูงท่ีสุด 1 เจดีย์ เม่ือน้องๆ ได้รับโจทยจ์ ากวิทยากรทุกคน เรมิ่ จบั กลุ่มน่งั ลอ้ มวง และทำ�ตามอย่างกระตือรอื รน้ “ชว่ ยกนั ท�ำ บ้านในฝนั ของพวกเรา 1 หลัง” เสยี งพเ่ี ศกวิทยากร ดงั ขึน้ หลงั จากท่เี ด็กๆ เรมิ่ ทยอยท�ำ ทางรถไฟเสร็จแล้ว ตอนน้ีกิจกรรม ท่ีพ่ีๆ ให้ทำ�ไม่ยากเกินความสามารถอีกต่อไปเพราะทุกส่ิงล้วนอยู่รอบ ตวั เดก็ ๆ พบเหน็ ทกุ วนั จนชนิ ตา เดก็ ๆ เรมิ่ ลงมอื ตอ่ บา้ นในฝนั ของเดก็ ๆ 1 หลัง พวกเราเร่มิ ต่นื เต้นว่าบ้านในฝันของเดก็ ๆจะมีอะไรบ้างและออก มาเปน็ แบบไหน โดย เครอื ขา่ ยส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 27

๏ บา้ นในฝันของน้องๆ มีสนามเดก็ เล่นอยู่ข้างบา้ น ๏ น้องๆ ช่วยกันสรา้ งบา้ นในฝนั 28 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ บ้านนา่ อย่ขู องนอ้ งๆ บ้านในฝันของน้องๆ หลายคน ถูกสรรค์สร้างจากจินตนาการ ของน้องๆ เอง ในบ้าน 1 หลังประกอบไปด้วย ห้องนำ้� เสาไฟฟ้า ทางเดิน ต้นไม้ ห้องนอน 3 ห้อง โรงพยาบาล และยังมีความฝันที่อยาก จะมีบ้านแบบนี้สักหลังที่รวมทุกอย่างไว้ในหลังเดียว บ้านท่ีไม่ได้มีแค่ ส่ิงเหล่าน้ีวางอยู่เต็มไปหมด แต่หมายถึงความรักความอบอุ่นอบอวล อยภู่ ายในบา้ นของพวกเขาด้วย โดย เครอื ขา่ ยส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 29

๏ รวมความฝนั ของน้องๆ ๏ น้องๆ ตดิ ความฝันรวมกบั เพ่อื นๆ 30 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

เมอื่ ใหเ้ ขยี นความฝนั ความฝนั ของพวกเขามหี ลากหลายแตกตา่ ง กันไป มีทั้ง นักดนตรี คุณหมอ คุณครู นักกีฬา จากน้ันพวกเขาได้เร่ิม เขยี นหัวข้อความหวังว่าอยากให้บา้ นเรา ชมุ ชนเรามอี ะไรบา้ ง ดูพวกเขา กระตอื รอื ร้นไมต่ า่ งจากรอบแรก หลายคนเขียนได้อยา่ งรวดเร็วราวกบั มี ค�ำ ตอบในใจ ๏ ความหวังของน้องๆ โดย เครอื ขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 31

๏ รวมความหวงั ของนอ้ งๆ หากถามถึงความหวังของน้องๆ ท่ีอยากจะให้สงิ่ เหล่านี้เกดิ ขึ้น ภายในชุมชนเหล่าน้ีล้วนเป็นส่ิงที่น้องๆ อยากจะให้เกิดในชุมชน เช่น อยากจะมหี ้องดนตรี มสี ระว่ายน�ำ้ และสนามเดก็ เลน่ ภายในชุมชน ไมใ่ ช่ แค่เดก็ คนเดยี วแตม่ อี กี หลายคนทม่ี ีความตอ้ งการตรงกัน หวงั ว่าสกั คร้ัง ท่คี วามหวงั ของเขาจะเปน็ จริง 32 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ความสุขของน้องๆ ๏ ครูเบมิ้ ไพบูลย์ ธรรมเรืองฤทธิ์ สอนนอ้ งๆ วาดภาพ โดย เครือขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 33

๏ นอ้ งๆ ลงมือวาดภาพ ๏ ครเู บม้ิ เรม่ิ สอนเทคนิคตา่ งๆ 34 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ หลากหลายความสขุ ๏ น้องๆ ตั้งใจฟงั อย่างไม่ละสายตา โดย เครือขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 35

๏ สอนนอ้ งๆ ลงสี ๏ คณุ ตาเร่มิ ลงสี 36 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

เมื่อภาพแห่งความสุขเป็นรูปเป็นร่างแล้ว เด็กๆ ก็ต้องเจอกับ โจทย์ใหม่นั่นคือการวาดภาพใบหน้าคน และละเลงสีสันบนใบหน้าที่ เปื้อนความสุขอยู่ โดยมีกติกาว่าต้องใช้สีให้มากกว่า 7 สี คราวนี้เด็กๆ ไม่รอช้ารีบวาดใบหน้าแห่งความสุขในแบบฉบับตนเอง พร้อมลงสีให้มี ความสขุ มากทส่ี ดุ ๏ ความสขุ ของน้องๆ ๏ ใบหน้าแหง่ ความสุข โดย เครือขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 37

๏ ใบหนา้ เปื้อนยิ้ม กจิ กรรมจบลงดว้ ยความรว่ มมอื จากเดก็ ๆ เทพารกั ษท์ กุ คน เดก็ ๆ ท่ีนีล่ ้วนมีความฝัน ความหวัง ความสขุ ไม่ตา่ งจากเด็กคนอื่นๆ ในพน้ื ท่ี ตา่ งๆ ในสงั คม รอเพยี งโอกาสที่จะทำ�ตามความฝนั ความหวงั เพอ่ื ความ สุขของพวกเขาในอนาคตเท่านั้น 38 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

เสียงจากเด็กสถานพินิจฯ “พวกเราอยากกลับบ้าน” สถานพินิจเด็กและเยาวชน ฟังดูก็คงไม่มีใครอยากให้ลูก หลานไปอยทู่ น่ี ี่ เพราะแมจ้ ะต้ังชื่อสวยหรูแคไ่ หน แตท่ ี่น่ีคอื “คุก” ส�ำ หรับคุมขงั เยาวชน ในระหว่างรอพิจารณาคดนี นั่ เอง โดยสถาน พินิจเด็กและเยาวชนจังหวัดขอนแก่นน้ัน เป็นสถานท่ีควบคุมเด็กและ เยาวชนในหลายพ้นื ที่ของภาคอีสาน นบั รวมเด็กๆ ทอี่ ยทู่ ี่กวา่ 100 คน สลบั หมนุ เวยี นกนั ไป สว่ นใหญอ่ ยไู่ มเ่ กนิ 6 เดอื น เมอ่ื มกี ารสง่ ฟอ้ งคดตี อ่ ศาล และศาลพจิ ารณาแล้วพวกเขาหลายคนไดก้ ลับบ้าน และหลายคน ต้องย้ายสถานที่เขา้ ไปอยู่ศูนย์ฝึกอบรมเด็กและเยาวชนซง่ึ อยู่ใกล้ๆ กัน ซง่ึ น่ันหมายถึงคดสี ิน้ สุดในเบอื้ งต้นแล้ว แต่ไม่ว่าจะอยู่ท่ีไหน ตราบใดที่พวกเขายังไม่ถูกศาลพิพากษา พิจารณาคดี พวกเขาก็ยังเป็นเพียงผู้ต้องหาเท่าน้ัน เด็กก็คือเด็ก ยังมี ความฝัน ความหวังและอยากจะมีความสุขในชีวติ เพยี งแตม่ ีโอกาสนอ้ ย ทเ่ี ราจะได้ยนิ เสียงของพวกเขา ไม่รอช้า โครงการปลุกใจเมือง ได้นำ�สารโครงการดีๆ ไปบอก เล่าแก่ผู้บริหารสถานพินิจเด็กและเยาวชนจังหวัดขอนแก่น เพื่อหวังจะ เขา้ ไปคยุ สรา้ งกำ�ลงั ใจ และถามความรสู้ ึกพวกเขา และแลว้ ในวันที่ 27 เมษายน และ 25 พฤษภาคม 2560 ที่ผ่านมา การผ่านร้ัวกั้นที่มีการ ควบคมุ แนน่ หนากห็ าไดก้ ้ันกางความหวงั ดีและความสุขท่ีพวกเราอยาก จะไปสร้างให้เขา

๏ บณั ฑิต โคตรมณี และเมืองแคน อสิ รธรรม สร้างความสขุ ให้เด็กเยาวชน ๏ ผ้อู �ำ นวยการศนู ย์ฝึกอบรมเขต 4 จ.ขอนแก่น กลา่ วเปดิ กจิ กรรม “หวงั วา่ จะใชส้ อ่ื ศลิ ปะเปน็ ภมู คิ มุ้ กนั เมอ่ื ออกไปแลว้ จะไดม้ ที กั ษะ สรา้ งสรรค์ส่ิงดีๆ สิ่งท่ีพลาดไปแล้วกลับไปแก้ไขไมไ่ ด้ ทำ�วนั น้ีให้ดที ส่ี ดุ พรุ่งนี้จะดเี อง ขอใหล้ กู ๆ มกี ำ�ลงั ใจใชช้ วี ติ กับครอบครัวท่ีมคี วามสขุ ” 40 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ผู้อ�ำ นวยการสถานพินิจและค้มุ ครองเด็กและเยาวชน จ.ขอนแก่น “กจิ กรรมวาดภาพถอื วา่ ดมี าก ขอใหพ้ วกเราไดต้ กั ตวงเอาความรู้ จากวนั น้ใี หม้ ากทีส่ ดุ ทกุ สงิ่ ทท่ี ำ�สัญญาท�ำ เพือ่ พวกเรา ขอให้เป็นลูกทดี่ ี ของครอู าจารย์ เปน็ กำ�ลังใจให้” กระบวนการสร้างความสขุ และดึงเอาความคดิ ของเดก็ เยาวชน ทน่ี ี่ ใชร้ ปู แบบกจิ กรรมไมต่ า่ งจากทอี่ น่ื มากนกั โดยเรม่ิ จากกจิ กรรมละลาย พฤตกิ รรม ใหพ้ วกเขาสนกุ และมคี วามสขุ กบั การฟงั เพลง รว่ มเลน่ ละคร แสดงออกถงึ สง่ิ ทต่ี อ้ งการ แตม่ ปี ญั หาอยบู่ า้ งตรงทผี่ รู้ ว่ มกจิ กรรมสว่ นใหญ่ เปน็ ชายล้วน และหน้าตาอาจจะไมเ่ ป็นมิตรนกั บางคนดเู ดก็ ตวั เลก็ มาก จนไม่คดิ ว่าหน้าตาดูซ่อื ๆ แบบนจ้ี ะมาอยู่ในสถานทแี่ ห่งนีไ้ ด้ กจิ กรรมละลายพฤตกิ รรมผา่ นไป ต่อด้วยการเปดิ โอกาสให้เขา เขียนความฝัน ความหวัง และความสุข ใส่ในกระดาษ ซึ่งคำ�ตอบไม่ได้ แตกต่างจาก 2 พนื้ ทที่ ีไ่ ด้ท�ำ กจิ กรรมผา่ นมา แตจ่ ะมีบ้างตรงที่ โดย เครือขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 41

ความฝัน ความหวัง ความสขุ อยากเปน็ ทหาร อยากออกจากทน่ี ่ี อยากอยู่กบั ครอบครัว อยากเป็นหมอ อยากให้แมม่ าเย่ียม อยากให้แม่มาเยี่ยม อยากเป็นครู อยากเป็นคนดี ๏ เด็กๆ เริม่ วาดภาพความฝัน ๏ ความฝนั ของเด็กๆ 42 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ความฝัน เมอื่ เดก็ ๆ วาดไปไดส้ กั พกั กระบวนการตอ่ ไปคอื การน�ำ กระดาษ ส่งต่อให้เพื่อนข้างๆ โดยมีกติกาอยู่ว่าให้เขียนต่อความฝันของเพื่อน ตอ่ ไปวา่ ความฝันของเพ่ือนจะทำ�ใหส้ งั คมเป็นอย่างไร ๏ อีก 10 ปขี ้างหน้าอยากจะเปน็ อะไร โดย เครอื ขา่ ยส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 43

๏ ความฝนั ของเพือ่ นจะชว่ ยใหส้ งั คมเป็นอยา่ งไร หลงั วาดภาพความฝนั ของตนเองแล้ว มาถึงการวาดภาพลงบน กระดาษอย่างจริงจัง เพ่ือนำ�เสนอความเป็นตัวเองออกมาให้มากที่สุด ผศ. ดร.ทรงวิทย์ พิมพะกรรณ์ อาจารย์จากคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ ท่ีมาสรา้ งทักษะด้านศิลปะให้เด็กๆ ในวันนี้ 44 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ผศ. ดร.ทรงวทิ ย์ พิมพะกรรณ์ “หลายคนเขา้ ใจวา่ ศลิ ปะตอ้ งเขยี นรปู แตจ่ รงิ ๆ แลว้ การรอ้ งเพลง ก็เป็นศิลปะ การพูดก็เป็นศิลปะ การเขียนรูปเราเขียนทำ�ไม ก็เพ่ือที่จะ สอ่ื สารให้คนอ่ืนเข้าใจวา่ เราต้องการอะไร” กิจกรรมวาดภาพชว่ งบ่าย ผศ. ดร.ทรงวิทยใ์ ห้โจทย์วา่ “ใหเ้ ขยี น รปู คนๆ เดยี วอยกู่ ลางหนา้ กระดาษ การเขยี นรปู เมอ่ื รแู้ ลว้ วา่ จะท�ำ อาชพี อะไร ตอ้ งเขยี นสว่ นท่ีเปน็ พื้นหลังดว้ ย 1 คนเป็นคนรา่ งภาพ อกี คนเป็น คนวาดพน้ื หลงั ไม่ใหท้ ับกับตัวคน เขยี นไปเร่อื ยๆ โดยไมต่ ้องยกปากกา ออกจนเตม็ หนา้ กระดาษ เมอื่ วาดภาพลงสเี สรจ็ กน็ �ำ ภาพมาวางไวร้ วมกนั บริเวณลานกิจกรรม และทำ�การประกวดภาพวาดท่ีได้รับความช่ืนชอบ มากท่ีสุด” โดย เครอื ขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 45

๏ เริม่ ร่างภาพคนกลางกระดาษ ๏ ภาพคนตามจนิ ตนาการ 46 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ฝมี ือนอ้ งๆ ๏ ผศ. ดร.ทรงวทิ ย์ พิมพะกรรณ์ อธิบายถงึ ลกั ษณะภาพทีเ่ ดก็ ๆ วาด โดย เครอื ขา่ ยสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 47

๏ ใช้ทกั ษะเขียนเส้นไปเรือ่ ยๆ โดยไม่ยกปากกาออก ๏ น้องๆ ชว่ ยกันลงสใี หเ้ ตม็ ชอ่ งว่างชว่ ยกนั 48 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น

๏ ลงสีอยา่ งสวยงาม ๏ ผลงานเรม่ิ เปน็ รปู เปน็ รา่ ง โดย เครือขา่ ยส่ือศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน I 49

ผลงานเด็กๆ ๏ กลมุ่ ที่ 1 ๏ กลมุ่ ท่ี 2 50 I ‘ความฝั น ความหวัง ความสุข’ ของเด็กเมืองขอนแก่น