Local Voyage

06 หม่ซี ั่วเส้นสดุ น่มุ กบั หมอ้ ตุ๋นสารพัดอยา่ ง ของดปี ระจำ�อ�ำ เภอกนั ตงั ก้าวทอง ท่ตี ง้ั : ถนนรษั ฎา ต�ำบลกันตงั อำ� เภอกนั ตงั ตรงั 92110 วนั -เวลาทำ� การ : ทกุ วนั 6.00 - 13.15 น. โทรศัพท์ : 0 7525 1918 201 Local Voyage | ตรงั

หม่ีซ่ัวคือเส้นหมี่เส้นเล็ก ๆ เกือบเท่าหมี่หุ้นหรือเส้นหมี่ขาว แต่ ความนุ่มนวลผดิ กนั มาก หมี่ซว่ั ท�ำจากแป้งสาลี ทำ� ให้ได้ความอ่อนนุ่ม ของเส้นที่มากกว่า หมี่ซ่ัวนิยมน�ำมาท�ำเป็นหมี่ซั่วกับเนื้อสัตว์ตุ๋น จะไก่ จะหมู กแ็ ลว้ แตใ่ ครถนดั และถา้ เจอรา้ นทต่ี นุ๋ เกง่ ๆ นำ้� ซปุ ดี ๆ แลว้ ถอื วา่ ครบสตู ร ท่ีอ�ำเภอกันตังมีร้านหม่ีซั่วชื่อก้าวทอง ขายหมี่ซั่วกับตุ๋นยาจีน หลายอยา่ งมาก ถา้ ขอเปดิ เตาตนุ๋ ดู จะพบหมอ้ ตนุ๋ ยอ่ ย ๆ เรยี งรายกนั เปน็ ชน้ั เต็มไปหมด ในแต่ละหม้อบรรจไุ ปด้วยท้งั หมู กระดูกอ่อน เครือ่ งใน ไก่ตุ๋น แม้แต่ตนี ไก่ตุ๋นกม็ ี แนะน�ำให้สง่ั หมี่ซ่ัวไก่ตุ๋น เพราะถือว่าเป็นของเด็ดของท่ีน่ี หม่ีซว่ั เส้นนุ่มน่ิมนวลปากกับซุปรสดี และไก่ท่ีตุ๋นจนเปื่อย ท�ำให้ชามน้ีอร่อย เกนิ บรรยาย สง่ั เป็นหมซ่ี ว่ั แห้งไดด้ ว้ ย เป็นหมซี่ ว่ั เสน้ นมิ่ เหมอื นกนั แตป่ รงุ มาให้ เสร็จสรรพแบบย�ำ รสจะจดั เผ็ดเล็กน้อย แต่อร่อยดี บางคนทน่ี ชี่ อบกระดูกอ่อน บางคนกช็ อบไก่หรือตนี ไก่ แล้วแต่ว่า วันไหนคนจะนิยมส่วนไหนเป็นพิเศษ ส่วนนั้นก็มักจะหมดก่อนเพื่อน เอาแน่เอานอนไม่ได้ แต่อย่างไรกด็ ี แนะน�ำให้รบี ไปแต่เช้า เพราะสาย ๆ ก็ขายหมดเสยี แล้ว 202 Local Voyage | ตรงั

07 หมีฮ่ กเกยี้ นเส้นอวบ แบบไม่เหมอื นใครที่ไหน ฉิวด�ำ ที่ตั้ง : ตำ�บลนาตาล่วง อำ�เภอเมืองตรัง ตรัง 92000 วัน-เวลาทำ�การ : ทุกวัน 11.30 - 21.00 น. โทรศัพท์ : 0 7521 2310 203 Local Voyage | ตรงั

ฉิวด�ำเป็นร้านหมี่ผัดแบบฮกเกี้ยนร้านดังของตรัง หลายคนน่าจะ คุ้นกับหม่ฮี กเกย้ี นของภูเกต็ แต่ของฉิวดำ� ก็มที ้ังส่วนทเ่ี หมือนและส่วนท่ี แตกต่างกนั เส้นหม่ีฮกเก้ียนคือเส้นที่อวบอ้วนท่ีสุดในบรรดาเส้นต่าง ๆ ที่พบ ในตรัง เกือบเท่าเส้นอดุ ้งของญปี่ ุ่น ผดั ในกระทะ ถ้าท่ีภูเกต็ จะผัดแบบ ขลกุ ขลกิ แตข่ องฉวิ ดำ� มนี ำ�้ มากกวา่ เปน็ นำ้� ขน้ เหมอื นราดหนา้ แตไ่ มเ่ ตมิ แป้งมนั เพ่มิ ลงไปเลยสกั นดิ ความข้นเกดิ จากแป้งในเส้นคายตวั ออกมา ผดั กบั เนอ้ื สตั วท์ งั้ หมหู รอื ทะเลและผกั กอ่ นตอกไขล่ งในกระทะ เอาแคพ่ อ ไขจ่ บั ตวั กนั ยงั ไมส่ กุ มากนกั กต็ กั ขนึ้ ใสช่ าม สงิ่ ทแี่ ตกตา่ งจากภเู กต็ อกี อยา่ ง กค็ อื ทฉ่ี วิ ดำ� จะใสห่ อมเจยี วแทนหอมสดซอย เวลากนิ เราชอบเจาะเอาไขแ่ ดงคลกุ ไปรวมกบั เสน้ กบั นำ�้ ใหข้ น้ มนั แล้วปรุงตามชอบ ร้านน้คี นตรงั แนะนำ� ว่า หมฮ่ี กเก้ยี นผัดซอี วิ๊ กอ็ ร่อยเหมอื นกนั นะ 204 Local Voyage | ตรงั

08 หมี่ท�ำ เอง หมแู ดงรมควนั เตาโบราณ เจา้ เก่าแก่ท่ีสดุ ของอำ�เภอย่านตาขาว ร้านบะหม่เี ย็นฤดี (โกล�่ำ ) ท่ีตง้ั : ต�ำบลย่านตาขาว อ�ำเภอย่านตาขาว ตรงั 92140 วัน-เวลาทำ� การ : ทกุ วัน 06.00 - 17.00 น. โทรศัพท์ : 09 8917 9878 205 Local Voyage | ตรงั

รา้ นบะหมใี่ นตำ� นานแหง่ อำ� เภอยา่ นตาขาว ตกึ ไมเ้ กา่ แกต่ งั้ อยหู่ วั มมุ ถนน ขายบะหมห่ี มูแดงดเู รียบง่าย แต่ความพเิ ศษซ่อนอยู่ด้านหลงั บ้าน ทั้งหมด รา้ นเยน็ ฤดที ำ� บะหมเ่ี องตามแบบฉบบั ตวั เองมานาน 93 ปี ปจั จบุ นั เป็นรุ่นท่ี 4 แล้ว ประสบการณ์เป็นเคล็ดลับที่ยากจะลอกเลียนกันได้ เพราะเจ้าของบอกว่าสูตรก็เร่ืองหนึ่ง แต่บะหม่ีท่ีท�ำจะขึ้นอยู่กับอากาศ ของแต่ละวนั ด้วย วนั ไหนฝนตกกจ็ ะต้องปรบั สดั ส่วนบางอย่างเพอ่ื ให้ได้ ในแบบทตี่ ้องการ นอกจากบะหม่ที ่ที ำ� เอง หลงั บ้านยงั เป็นครัวทท่ี �ำหมูย่างเพ่อื ใช้ใน บะหมดี่ ว้ ย หมหู มกั เครอ่ื งยาจนี อบและรมควนั ไมฟ้ นื อยใู่ นเตาดนิ ดเู กา่ แก่ หมยู า่ งของรา้ นนมี้ กี ลนิ่ ควนั ทช่ี ดั เจนทส่ี ดุ เทา่ ทต่ี ระเวนชมิ มาในตรงั สว่ นบะหมขี่ องทน่ี เี่ สน้ หนบึ เดง้ ภาษาเสน้ ตอ้ งเรยี กวา่ สฟู้ นั บะหม่ี ทที่ ำ� วนั นจ้ี ะถกู ใชใ้ นวนั ถดั ไป เพราะเมอ่ื ทงิ้ ไวห้ นง่ึ คนื เส้นจะใสขนึ้ ไม่ขนุ่ เหมอื นตอนทำ� ใหม่ ๆ ถา้ หากไปเชา้ จะไดช้ มิ เสน้ ทพ่ี กั ทง้ิ ไวอ้ ยา่ งสมบรู ณ์ แบบ แต่เจ้าของบอกว่า วนั ไหนขายดี ลกู ค้าเยอะ ก็ต้องเอาบะหม่ที ท่ี �ำ ใหม่ ๆ มาขาย แตกต่างกนั นดิ หน่อย แต่อร่อยเหมอื นกนั แค่อย่าไปสายมากเท่านน้ั 206 Local Voyage | ตรงั

09 หม่ีซว่ั แบบจีนแคะ เมนเู สน้ สุดอรอ่ ย ของร้านตมิ่ ซ�ำ ยามเชา้ จบี ขาว ที่ตั้ง : 30, 3-4 ถนนเก่า ตำ�บลนาตาล่วง อำ�เภอเมืองตรัง ตรัง 92000 วัน-เวลาทำ�การ : ทุกวัน 05.00 - 12.00 น. โทรศัพท์ : 08 9470 8362 207 Local Voyage | ตรงั

ร้านจบี ขาวเป็นร้านอาหารเช้าเก่าแก่กว่า 80 ปีทไี่ ด้รับความนยิ ม จากนกั ทอ่ งเทยี่ วและคนทอ้ งถน่ิ เปน็ อยา่ งมาก มที งั้ ตม่ิ ซำ� ชา กาแฟ ขนม และของกินเล่นที่บางอย่างก็หาได้ยากแล้ว แต่ก็ต้องใช้โชคกันหน่อย เพราะขนมบางอย่างไม่ได้ทำ� ทกุ วนั แตท่ มี่ ใี หก้ นิ ทกุ วนั แนน่ อนคอื เมนหู มซี่ ว่ั แบบจนี แคะ แทบจะเรยี กวา่ เปน็ หนง่ึ เดยี วในตรงั เลยกว็ า่ ไดท้ ข่ี ายหมซ่ี วั่ สไตลน์ ้ี ในชามประกอบไปดว้ ย เสน้ หมซี่ ว่ั นมุ่ ๆ ในซปุ รสอรอ่ ย ใสเ่ ตา้ หไู้ สป้ ลา เตา้ หทู้ อด และมะระยดั ไส้ ทจ่ี รงิ แลว้ หมซี่ วั่ จะสง่ั เปน็ หมซี่ ว่ั เครอื่ งในหมหู รอื หมซี่ ว่ั กระดกู ออ่ น กไ็ ดน้ ะ 208 Local Voyage | ตรงั

10 ว้นุ เส้นจับฉา่ ยกับสว่ นผสม ทีต่ อ้ งมีใหค้ รบ 10 ชนิด ปากปรน คาแนล เฮา้ ส์ ที่ตั้ง : 6 ตำ�บลหาดสำ�ราญ อำ�เภอหาดสำ�ราญ ตรัง 92120 วัน-เวลาทำ�การ : 11.00 - 19.00 น. และจะประกาศวันหยุดที่ทาง Facebook ของร้าน โทรศัพท์ : 09 7252 6563 209 Local Voyage | ตรงั

วุ้นเส้นจบั ฉ่ายแบบฮกเกย้ี นเหมือนจะหากนิ ง่าย แต่ท่ีจริงกไ็ ม่ง่าย อย่างท่คี ิด เพราะเป็นอาหารมงคลท่ที �ำกันตามบ้าน เวลามงี าน น้อยนกั ที่จะขาย วุ้นเส้นท่ภี าษาฮกเก้ยี นเรียกตังหุ้น เอามาผัดกบั เครื่องอกี 10 อย่าง ตามชอ่ื จบั ทีแ่ ปลว่า 10 ทตี่ ้องมฟี องเต้าหู้ ดอกไม้จนี เห็ดหูหนดู �ำ เห็ดหอม หอมใหญ่ วุ้นเส้น หมึกแห้ง กุ้ง ปู และหมูสามช้ัน ผัดจน เครอื่ งสกุ น้�ำจากเครอ่ื งต่าง ๆ จะออกมารวมกนั อยู่ในน้�ำผัด หอมหวาน ตง้ั แตใ่ นกระทะ วนุ้ เสน้ จะดซู บั นำ�้ เขา้ ไปในเสน้ แตไ่ มถ่ งึ กบั อดื เปน็ จบั ฉา่ ย ผดั แห้งแบบฮกเกย้ี นแท้ ๆ ร้านท่ที ำ� จับฉ่ายแบบน้ี คอื ร้านอาหารของปากปรน คาแนล เฮ้าส์ รสี อรต์ ของอำ� เภอหาดสำ� ราญ อำ� เภอทข่ี น้ึ ชอ่ื วา่ มอี ากาศบรสิ ทุ ธม์ิ ากเปน็ อนั ดับต้น ๆ ของประเทศไทย ทนี่ นี่ อกจากเปน็ ทพี่ กั ยงั มรี า้ นอาหารทค่ี นนยิ มขบั รถมานงั่ กนิ ขา้ ว กนั รมิ คลองปากปรนทไ่ี หลสทู่ ะเลอกี ดว้ ย สว่ นมากเปน็ นกั ทอ่ งเทย่ี วทจี่ ะ ไปเทยี่ วตอ่ ทเ่ี กาะเหลาเหลยี ง จะมาขนึ้ เรอื ไดท้ อ่ี ำ� เภอหาดสำ� ราญนี้ 210 Local Voyage | ตรงั

11 หมก่ี รอบราดหนา้ ทะเล แบบแต้จวิ๋ แห่งอ�ำ เภอกนั ตงั ลอ่ คุง้ ที่ตงั้ : 95 ถนนรษั ฎา ต�ำบลกันตัง อ�ำเภอกนั ตงั ตรงั 92110 วนั -เวลาทำ� การ : ทกุ วนั 10.00 - 15.00 และ 15.00 - 20.00 น. โทรศพั ท์ : 08 9588 1875 211 Local Voyage | ตรงั

รา้ นราดหนา้ ชอ่ื ดงั อายอุ านามเกอื บ 60 ปที นี่ กั ทอ่ งเทย่ี วทไี่ ปเทยี่ ว อ�ำเภอกนั ตงั จะต้องชิม เมนรู าดหน้าซปุ เปอร์ เป็นราดหน้าทะเลแท้แบบ ฉบบั จนี แต้จว๋ิ เส้นใหญ่จานยกั ษ์ทม่ี กี ุ้ง หมกึ และปลาชน้ิ ใหญ่ใส่มาเตม็ จาน เปน็ เมนทู หี่ ลายคนมองขา้ ม แตท่ ห่ี ลายคนชอบคอื หมก่ี รอบราดหนา้ ความพเิ ศษท่เี ราชอบ คือการทอดเส้นหมเ่ี หลอื งให้พองกรอบ การเลือก เสน้ สำ� คญั เพราะหมเี่ หลอื งมมี ากมายหลายแบบ บางชนดิ ทอดแลว้ แขง็ กรอบ แต่ทล่ี ่อคุ้งใช้หมเ่ี หลอื งเส้นค่อนข้างกลมเลก็ ทอดแล้วจะฟู กรอบ และไมแ่ ขง็ หมก่ี รอบจะราดดว้ ยนำ้� ราดหนา้ ทใี่ สก่ งุ้ ปู หมู และผกั ราดมา ใหเ้ ลยสำ� หรบั จานทก่ี นิ คนเดยี ว แตถ่ า้ เปน็ จานทก่ี นิ หลายคน จะแยกเสน้ กับน้ำ� มาให้ เหตผุ ลเพราะเสน้ จะซบั นำ�้ เรว็ มาก ทำ� ใหเ้ สน้ ออ่ นตวั ไดง้ า่ ย หากกนิ หลายคนกวา่ จะหมดจานคงหายกรอบ แตส่ ำ� หรบั การกนิ จานใครจานมนั เสน้ ทดี่ ดู นำ้� ราดหนา้ เขา้ ไปจนอม่ิ ทำ� ใหเ้ สน้ หมเ่ี หลอื งมรี สอรอ่ ยขนึ้ เนอื้ เสน้ พอดี ๆ เป็นอกี เมนูหนึ่งของร้านล่อคุ้งแห่งกนั ตังทนี่ ่าลอง หากมีโอกาส ได้ไปเทยี่ ว 212 Local Voyage | ตรงั

12 หมี่ซั่วหมตู ุ๋นในรา้ นติ่มซ�ำ และโกปี๊ยามคำ�่ คนื โกฤทธิเ์ กา้ อแี้ ดง ทตี่ ้งั : ถนนรษั ฎา ต�ำบลทับเท่ยี ง อ�ำเภอเมอื งตรงั ตรงั 92000 วนั -เวลาท�ำการ : 17.00 - 22.00 น. หยดุ วนั จนั ทร์ โทรศพั ท์ : 08 1676 8264 213 Local Voyage | ตรงั

โกฤทธเิ์ กา้ อแี้ ดง เปน็ ชอ่ื ทค่ี นตรงั เรยี กรา้ นอาหารยามคำ่� รา้ นขนาด หนง่ึ หอ้ งหวั มมุ ทคี่ นลน้ แนน่ ขนดั ทกุ วนั เมอื่ มานง่ั ทโ่ี ตะ๊ ทางรา้ นจะยกเอา ถาดติ่มซ�ำมาให้เลือกได้ตามใจ ยกจาโก้ยหรือท่ีคุ้นชื่อว่าปาท่องโก๋กับ ไสไ้ ก่ ทเี่ ปน็ จาโกย้ แบบเสน้ ยาว ๆ ทอดมว้ นเปน็ ขดมาให้ สองอยา่ งนจ้ี มิ้ กนิ กับสังขยาไข่สตู รดง้ั เดิมแบบไหหล�ำทเี่ สิร์ฟมาครง่ึ ถ้วยน�้ำจม้ิ และสั่ง ชา หรอื โกปร๊ี อ้ นมากนิ คกู่ นั จาโกย้ จะทอดกนั แบบสด ๆ ใหเ้ หน็ ทหี่ นา้ รา้ น กนิ คู่กับโจ๊กร้อน ๆ ดี แต่เมนเู ส้นทแ่ี นะนำ� ของร้านโกฤทธ์ิ คอื หมกี่ ระดูกหมตู ุ๋น มีหม่ีหุ้น หรือหม่ีขาวและหม่ซี วั่ ให้เลอื ก หน้าตาใกล้เคยี งกันมาก แต่เน้อื ต่างกนั ชดั เจน หมห่ี นุ้ จะเหนยี วหนบึ กวา่ แต่หมซ่ี ว่ั จะอ่อนนมุ่ กแ็ ลว้ แต่ใครนยิ ม แบบไหน แต่ท้งั คู่กินกบั ซุปร้อนๆ รสอร่อย ทม่ี หี มตู ุ๋นยาจนี นุ่มๆ เหมือนกัน รา้ นโกฤทธเิ์ ปน็ ทน่ี ยิ มของคนตรงั มาก มคี นหมนุ เวยี นเขา้ รา้ นไมข่ าดสาย และราคาถูกแบบอม่ิ ท้องก่อนกลบั บ้านนอน 214 Local Voyage | ตรงั

สตูล ลยุ 10 กจิ กรรมสัมผสั วิถชี ีวติ ชาวเล ชาวเกาะ และชาวสวน ที่ทำ�ให้คณุ หลงรักสตลู อย่างแรงนิ 215 Local Voyage | สตลู

‘สตูล สงบ สะอาด ธรรมชาตบิ รสิ ทุ ธ’์ิ เปน็ จรงิ ตามคำ� ขวญั ประจำ� เมอื ง แถมใหอ้ กี สกั ฮดิ คนสตลู น่ารกั อย่างแรงนิ เราเยอื นสตลู ดว้ ยการตอ้ นรบั อยา่ งเปน็ มติ รของคนสะโตย คนที่น่ีย้ิมหวาน ไม่รู้ว่าเป็นเพราะอะไร แต่เห็นแล้วอยากส่งยิ้ม หวานตอบกลับเป็นการทักทาย ม่ายโร้ว่าคุณเคยเท่ียวสตูล แบบไหน คราน้ีเราชวนคุณเที่ยวสตูลแบบสัมผัสวิถีชุมชนกับ ชาวสวน ชาวคลอง ชาวเล ชาวเกาะ และชาวประมงพ้ืนบ้าน ดูให้เหน็ กับตา สมั ผัสให้ถึงหัวใจ เสน่ห์ของการท่องเที่ยวชุมชนคือความน่ารักและความ เป็นธรรมชาติของชาวบ้าน กินอาหารง่าย ๆ อยู่แบบบ้าน ๆ เปน็ ความสวยงามทไี่ รก้ ารปรงุ แตง่ ทำ� เอาผมู้ าเยอื นประทบั จติ ประทับใจจนยากจะเลอื น แถมความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยาการท่ีน่ีมีกะลุย เสียเหม็ด มองทางนั้นก็ต้นไม้เขียวขจีบายตา มองทางนู้นก็ ทะเลสคี รามบายใจ ฮาย อจิ ฉาคนสตลู ทเ่ี ดนิ ออกมารมิ เลกเ็ จอ อาหาร แวบเข้าสวนกเ็ จอสารพัดผัก เพราะความเพยี บพรอ้ ม ทางธรรมชาตแิ ละความสำ� คญั ทางธรณวี ทิ ยา ทำ� ใหเ้ มอื งเลก็ เมืองนีถ้ กู ยกใหเ้ ป็นหน่งึ ในอุทยานธรณโี ลก เกบ็ กระเป๋าเตรียมออกเล ไปแลคนสตลู แหลงใตก้ ันอยา่ ง ออกรสและกนิ อาหารทะเลสดใหห้ รอยอย่างแรง 216 Local Voyage | สตลู

01 เข้าสวนตามหาขวัญสตลู จำ�ปาดะพันธุ์รางวัล ทเี่ ลื่องชอ่ื ของคนสะโตย สวนพันธ์ไุ มส้ ตลู จำ�ปาดะ ที่ตั้ง : 229 หมู่ 6 ตำ�บลย่านฃื่อ อำ�เภอควนโดน จังหวัดสตูล สนใจเยือนสวนจำ�ปาดะและศึกษากระบวนการปลกู โทรศัพท์ : 08 0886 2584 (บังหลน) Facebook : สวนพันธุ์ไม้สตูลจำ�ปาดะ 217 Local Voyage | สตลู

“ขวัญสตูลคนแหลงถึงกันมาก คนเคยกินก็ติดใจ บางคนสั่งทุก อาทติ ย์เลย” บงั หลน-อารณุ ทองสสี นั ชายคารมดที ปี่ ลกู จำ� ปาดะมารว่ ม 30 ปี พ่วงต�ำแหน่งเจ้าของสวนพนั ธ์ุไม้สตลู จ�ำปาดะ อำ� เภอควนโดน จังหวดั สตูล เล่าปรากฏการณ์จ�ำปาดะพันธุ์ดังไม่พอขายให้เราฟังด้วยเสียง หวั เราะรา่ เจ้าของสวนเล่าว่า เขาเปล่ียนจากสวนยางมาเป็นสวนจ�ำปาดะ จากการเรมิ่ ตน้ สะสมพนั ธจ์ุ ำ� ปาดะทคี่ วา้ รางวลั ทหี่ นง่ึ จนสดุ ทา้ ยมาลงเอย ที่พันธุ์ขวัญสตูล ซ่ึงรสชาติหรอยแรงนิ เน้ือหนาสีเหลืองทอง ยุมใหญ่ หวานมนั ถ้าได้ลมิ้ เป็นตดิ ใจ แกะผลทานสดกห็ วานฉำ่� ท�ำจำ� ปาดะทอด กอ็ ร่อยเพลินเกนิ ห้ามใจ หรอื ทานกับข้าวเหนยี วมูนก็ได้ “มะผมกเ็ คยขายจ�ำปาดะ สมยั กอ่ นไม่คอ่ ยมกี นิ ผมกก็ นิ จ�ำปาดะ กับข้าวเหนียวเป็นอาหารเช้า เวลาลงแขกกันเขาก็ท�ำต้มถ่ัวเขียวใส่ จ�ำปาดะ ลกู เดียวกนิ ได้ทั้งหมู่บ้าน จะท�ำน้ำ� ปั่นกไ็ ด้ เม็ดจ�ำปาดะเอาไป แกงพงุ ปลากห็ รอย” จำ� ปาดะยงั เปน็ ผลไม้ GI จงั หวดั สตลู ถ้าอยากลองชมิ ‘ขวญั สตลู ’ ตง้ั หนา้ ตงั้ ตารอใหด้ ี เพราะหนง่ึ ปมี คี รง้ั เดยี ว บงั หลนเปดิ ใหจ้ องจ�ำปาดะ ราวเดอื นกมุ ภาพนั ธ์ ส่วนใครอยากปลูกจำ� ปาดะ ชายใจดคี นน้ยี ินดีพา เข้าสวนไปเรียนรู้และให้ค�ำปรึกษา เรียกว่ามาที่เดียวได้ครบทุกอย่าง กลา้ พนั ธไ์ุ มก้ ม็ ี วธิ ปี ลกู และดแู ลรกั ษากแ็ ถมดว้ ย ทส่ี ำ� คญั ยงั แนะพนั ธไ์ุ ม้ ทปี่ ลูกร่วมกบั จ�ำปาดะแล้วออกผลดงี าม เช่น พรกิ ไทย สะตอ ลองกอง ฯลฯ เพม่ิ รายได้ได้อกี หน่ึงต่อ “ถ้าพูดถึงจ�ำปาดะ สตูลดังกว่าเพ่ือน ได้ยินแบบนั้นผมดีใจนะ เราเป็นคนสตูล มีของดีที่ท�ำให้คนพื้นท่ีอ่ืนเขาติดใจเหมือนลองกอง ตนั หยงมสั ของนราธวิ าส ส่วนขวญั สตูลสดุ ยอดเลย มนั พรเี มยี มจรงิ ๆ” บงั หลนยกน้วิ การันตี 218 Local Voyage | สตลู

02 กนิ อาหารทะเลตามมตี ามเกิด ท่จี ะท�ำ ใหเ้ ข้าใจวถิ ชี วี ิต ชาวประมงอย่างลกึ ซึง้ ตาลาฆาตโู ยะ๊ ซชี อร์ รีสอรต์ ชมุ ชน ที่ตัง้ : 180 หมู่ 1 ต�ำบลปากน้ำ� อำ� เภอละงู จงั หวดั สตลู โทรศพั ท์ : 08 1542 0071 (บงั ยู่หนา) Facebook : การท่องเทย่ี วโดยชมุ ชนบ้านบ่อเจด็ ลูก - ปราสาทหนิ พนั ยอด 219 Local Voyage | สตลู

แผ่นฟ้าเปล่ียนเป็นสีส้ม ดวงตะวันก�ำลังเคล่ือนตัวซ่อนใต้ผืน มหาสมุทรสีเข้ม นกน้อยบินกลับรัง แว่วเสียงขับขานไม่เป็นภาษาทว่า ไพเราะจับใจ ใบไม้พริว้ ไหวลู่ตามทศิ ทางลม บนั ทกึ ภาพตรงด้วยดวงตา งดงามเกนิ บรรยาย เรานอนแกว่งเปลชมิ บรรยากาศจนอม่ิ ดวงใจ เพยี งครู่ บังยู่หนา หลงสมัน อดีตชาวประมงที่เป็นประธานกลุ่มท่องเท่ียวชุมชนสตูล ควบหนา้ ทไี่ กด์ท้องถ่ินประจ�ำบ้านบ่อเจ็ดลูก ชวนเราทานอาหารทะเล สดจากทะเล ดว้ ยคอนเซปตน์ า่ รกั ‘กนิ ตามมตี ามเกดิ ’ บงั ยหู่ นาเฉลยวา่ กินตามมีตามเกิด เป็นหนึ่งในวิถีของประมงพื้นบ้าน เพราะคนจับปลา ไมอ่ าจคาดเดาวา่ วนั นนั้ ทะเลมอบอะไรให้ ปบู า้ ง กงุ้ บา้ ง ฉะนน้ั ชาวประมง หาอะไรได้ พวกเขากท็ านเทา่ ทต่ี นมี กอ่ นจะมานงั่ ใจจดจอ่ พรอ้ มจว้ งปเู ขา้ ปาก บงั ยหู่ นาพาเราชอ้ ปปง้ิ ปกู า้ มโตจากแพประมงพน้ื ถนิ่ ละแวกนน้ั แลว้ เอากลบั มาประกอบอาหาร ร่วมกับแม่ครัวฝีมือดี ตรงน้ันเป็นปลากะม่องเขียวทอด (เอาไปท�ำแกง ตอแมะ อร่อยเหาะ) หอยตลบั ผดั น้�ำมัน หอยหมากน่งึ (จับได้หน้าหาด) กุ้งน่ึง ปูนึ่ง รสหวานจากธรรมชาติไม่ต้องเติมแต่ง ทานแกล้มกับผัก ทอ้ งถน่ิ ทชี่ าวบา้ นปลกู ปลอดภยั ไรส้ ารเคมี อาหารบนโตะ๊ มไี มม่ าก อยา่ งท่ี บอกกนิ ตามมตี ามเกดิ ชาวบ้านชุมชนบ่อเจ็ดลูกใช้ของดีอย่างอาหารทะเลท่ีมีกะลุย เสยี เหมด็ (มีเยอะมาก) ในท้องทะเลหน้าบ้านมาเป็นจุดเด่น โดยอาศยั การทอ่ งเทยี่ วชมุ ชนเปน็ เครอ่ื งมอื ใหค้ นหนั มาดแู ลรกั ษาทรพั ยากรธรรมชาติ “ผมรับรองว่าคนท่ีมาจะได้ประสบการณ์ที่เขาไม่เคยได้รับที่ไหน มาก่อนและเขาจะเข้าใจวิถีคนสตูล เข้าใจการอยู่ร่วมกันกับธรรมชาติ อย่างรู้คุณค่าของชาวประมงพ้ืนบ้าน ตอนนี้ผมหลงใหลบ้านตัวเองจน ไม่อยากไปไหนแล้ว” พดู แลว้ จะหาวา่ คยุ อาหารมอื้ นน้ั หรอยมากจนอยากขอบคณุ ทะเล 220 Local Voyage | สตลู

03 ทำ�บหุ งาบุดะ ขนมโบราณ กบั ทายาทรุ่น 3 ท่สี บื ทอด สตู รดง้ั เดิมของครอบครวั บา้ นโกยบุดะ ที่ตั้ง : ตำ�บลกำ�แพง อำ�เภอละงู จังหวัดสตลู วัน-เวลาทำ�การ : เปิดบริการทุกวัน เวลา 08.00 - 18.00 น. โทรศัพท์ : 08 1599 6169 Facebook : บ้านโกยบุดะ 221 Local Voyage | สตลู

เปิดประตเู ยอื นบ้านโกยบดุ ะ ทำ� ความรู้จัก ‘บหุ งาบดุ ะ’ ขนมพนื้ เมอื ง สตูล กับ จ๊ะอุสา หลีขาว หญิงที่สืบทอดสูตรขนมโบราณของครอบครัว เป็นรุ่นที่ 3 เอาล่ะ! เตรียมสมุดจดสูตรถึงหน้าเตา เราส่งความอร่อยถึง หน้าจอ บหุ งาบดุ ะ เปน็ ภาษามลายู บหุ งา แปลวา่ ดอกไม,้ บดุ ะ เปน็ ชอื่ ดอกไม้ ชนดิ หน่งึ มชี อ่ื ไทยว่า ขนมดอกเตย แมค่ รวั ขนมเลา่ วา่ สมยั กอ่ นแถวนป้ี ลกู มะพรา้ วกนั ทกุ บา้ น ซง่ึ เปน็ หนงึ่ ในวัตถุดิบหลักของบุหงาบุดะ โดยตัวแป้งท�ำจากแป้งข้าวเหนียวคลุกเคล้า กับน้�ำเปล่าผสมเกลือปลายช้อน จากน้ันปั่นให้เนื้อเนียน ส่วนไส้ท�ำจาก มะพร้าวทนึ ทึกบดน�ำไปค่ัวจนแห้ง ผสมนำ้� ตาลเลก็ น้อย เปิดเตาไฟกลางให้ กระทะรอ้ น รอ่ นแปง้ สขี าวลงกระทะ หยบิ ไสม้ ะพรา้ ววางตรงกลาง ใชต้ ะหลวิ ตลบแป้งทกุ ด้านเข้าหากนั จนมลี กั ษณะส่เี หล่ียมคล้ายหมอนใบจ๋ิว เป็นอนั เสรจ็ มะมา-กุสมุ า นกเกษม วิทยากรผู้ส่งต่อวชิ าอาหารคาว-หวานพ้นื ถนิ่ สตูล ย้อนความอร่อยในความทรงจ�ำให้ฟังว่า ขนมบุหงาบุดะมีรสชาติ หวานนิดจากมะพร้าวทึนทึกค่ัว กัดหมับ! เข้าไปจะเจอความหนึบและเยิ้ม ของน�้ำตาลท่ีค่ัวผสมกับเนื้อมะพร้าว สมัยก่อนหาทานยาก เป็นขนมมงคล ของชาวมุสลิมท่ีเห็นในงานทางศาสนาอิสลาม เช่น งานเทศกาลฮารีรายอ ตรุษอิสลาม งานถือศีลอด เป็นของช�ำร่วยและที่ระลึกงานแต่งงานและ งานเข้าสหุ นตั รสชาตคิ วามอรอ่ ยและสสี นั สดสวยราวกบั ดอกไมข้ องบหุ งาบดุ ะ ทำ� ให้ คนสตูลติดใจ หากมองลึกถึงนัยตาของจ๊ะอุสาและมะมา หญิงสองวัยที่มี ความต้ังใจเดียวกัน คือการฟื้นขนมพ้ืนเมืองข้ึนมาเพ่ือสืบสานและส่งต่อให้ กับคนสมัยใหม่ ได้ล้ิมรสเรื่องราววัฒนธรรมของคนสะโตยผ่านขนมของ บรรพบรุ ุษและการคงอยู่ยงั ช่วยให้ชมุ ชนมรี ายได้ หากสนใจท�ำความรู้จักบุหงาบุดะถึงหน้าเตา จ๊ะอุสาเปิดประตูบ้าน ต้อนรบั อย่างเป็นกนั เอง บ้านโกยบดุ ะยังมขี นมพ้นื เมืองสตูลให้อดุ หนนุ อกี เพยี บ รับรองว่าคณุ จะตดิ ใจ 222 Local Voyage | สตลู

04 น่งั สานเสวียนหม้อ เดินเก็บหอย และล่องคลอง แลหงิ่ หอ้ ย ศูนยก์ ารเรียนรภู้ มู ิปญั ญาท้องถนิ่ บา้ นท่ายาง ท่ตี ั้ง : บ้านท่ายาง หมู่ท่ี 5 ต�ำบลปากน้�ำ อำ� เภอละงู จงั หวัดสตูล โทรศัพท์ : 08 6955 1688 (บงั สีด) Facebook : เทย่ี วท่องล่องคลองท่ายาง 223 Local Voyage | สตลู

บังสีด-วริ ชั นาคสง่า ไกด์ท้องถ่นิ ประจ�ำบ้านท่ายาง ต้อนรับเราด้วย ยิ้มหวานพร้อมส่งน�้ำมะพร้าวสดจากลูกมาเป็นเวลคัมดริงก์ ก่อนจะน่ังลง สนทนากับ มะจิ-ฐิตินันท์ องศารา ปราชญ์ชุมชนที่คนท้องถ่ินเรียกว่า ‘ครแู ม่ย่า’ มะจเิ ปน็ หญงิ มสุ ลมิ ทสี่ บื ทอดภมู ปิ ญั ญาจกั สานมาตงั้ แตร่ นุ่ คณุ ยา่ ทวด พอดีกันกบั พ้ืนทบ่ี ้านท่ายางเป็นป่าชายเลน มีต้นจากขน้ึ มากตามธรรมชาติ เปน็ ตน้ ไมท้ ใี่ ชป้ ระโยชนไ์ ดท้ ง้ั ตน้ ตง้ั แตพ่ อน (กาบตรงโคนตน้ ) ใบ ใชห้ อ่ ขนม มุงหลังคา ผล เอามาลอยแก้วก็ดี ทานสดคลุกน้�ำตาลมะพร้าวก็หรอย ส่วนก้านตรงกลางเอามาจักสาน คนโบราณจะสานเป็นเสวียนหม้อใบกลม เน้นการใช้งานเป็นหลกั ปัจจุบนั ประยุกต์เป็นของใช้ โคมไฟบ้าง แจกนั บ้าง สายหัตถกรรมทำ� มือถกู ใจสง่ิ น้ี คณุ จะได้เรยี นรู้เรอ่ื งต้นจากตง้ั แต่การส�ำรวจ ต้นจากรอบชุมชน ปูพ้ืนฐานการจักสาน 101 โดยช่างชาวบ้านผู้ช�ำนาญ การสาน แวะอุดหนุนผลิตภัณฑ์ชุมชนติดมือกลับบ้าน ส่วนของแถมท่ีได้ เปน็ การเข้าถงึ วถิ ชี มุ ชนคนรมิ คลอง ต้นไม้หนง่ึ ตน้ ชว่ ยเหลอื คนไดท้ งั้ หมบู่ า้ น และเป็นส่วนหน่งึ ทีช่ ่วยอนรุ กั ษ์ป่าต้นน้�ำ ขออกี นดิ ถ้าพอมแี รงเหลืออยากชวนล่องเรอื ด้วยกนั ย�ำ่ พืน้ ทรายและ ชายเลนเกบ็ หอยตลบั กลบั ไปประกอบอาหารรสเดด็ พกั นอนตพี งุ แลว้ เดนิ ขนึ้ เรอื ล่องคลองแลหงิ่ ห้อยทส่ี ่องแสงสที องอร่ามเตม็ ต้นลำ� พู ปรบั สายตาให้ชนิ กบั ความมดื บงั สดี จะคอยตม้ กาแฟหอมกรนุ่ แบบบา้ นบา้ นเสริ ฟ์ เคลา้ บรรยากาศ โรแมนตกิ จนอยากมคี นขา้ งกาย ทรปิ นีช้ ่างเพลินเกนิ ห้ามใจ บงั สีดและคณะบ้านท่ายางการนั ตแี ล้วว่า “ไม่ผดิ หวงั แน่นอน” แถมก่อนออกเรือบังสีดจะร้องเพลง ท่ายาง City ที่แต่งข้ึนเองเพื่อรำ�่ ความบนั เทงิ ใหแ้ ขกผมู้ าเยอื นสดบั รบั ฟงั พรอ้ มเชก็ ลสิ ตว์ า่ สงิ่ ทเ่ี จอระหวา่ งทาง ตรงกบั เนอื้ เพลงหรอื ไม่ มวี งดนตรรี องเงง็ ของตวั เองและเพอ่ื นดว้ ยนะ สนกุ ! 224 Local Voyage | สตลู

05 ดอ้ ม ๆ มอง ๆ ทแ่ี ผน่ หนิ หาฟอสซลิ ท่ีทำ�ให้สตลู เป็นเมืองอทุ ยานธรณโี ลก อทุ ยานธรณสี ตูล (อา่ วโต๊ะบะ) ที่ตงั้ : ต�ำบลปากน้ำ� อำ� เภอละงู จงั หวัดสตลู โทรศพั ท์ : 09 8695 6461 (นดั ) , 09 2634 8509 (อนั ) Facebook : การท่องเทย่ี วโดยชมุ ชนบ้านบ่อเจด็ ลกู - ปราสาทหนิ พันยอด 225 Local Voyage | สตลู

เราออกจากท่าเรือบ่อเจ็ดลูก เดินทางไปยังอ่าวโต๊ะบะ (อ่าวฟอสซิล) หนึง่ ในอทุ ยานธรณีสตูล ตามท่ี UNESCO ออกมารบั รองให้สตลู เป็นอทุ ยาน ธรณโี ลกแหง่ แรกของประเทศไทย แถมเนน้ การทอ่ งเทย่ี วแบบธรณวี ทิ ยาดว้ ย เรอื เทยี บหาด เราขน้ึ จากเรอื แลว้ เดนิ บนทราย กา้ วขา้ มหนิ กอ้ นโตทเ่ี รยี งซอ้ นกนั เปน็ บนั ไดธรรมชาติ “ตวั นน้ั สมบรู ณ์มาก เรียกว่าหอยแอมโมไนต์ ใช้เวลาหลายล้าน ๆ ปี กว่าจะขดเป็นตวั ” นดั -นสั รนู หลงสมนั ไกดท์ อ้ งถนิ่ หนงึ่ ในผรู้ ว่ มสำ� รวจและวจิ ยั ฟอสซลิ จงั หวดั สตลู รว่ มกบั อาจารยบ์ รรจง บนิ กาซนั ชใ้ี หเ้ ราดบู นหนิ แผน่ หนาทมี่ ี เจา้ ฟอสซลิ หอยตวั กลมนอนขดตวั อยู่ นดั วา่ ตอ้ งใชเ้ วลาลา้ น ๆ ปกี วา่ ฟอสซลิ จะววิ ฒั นาการ และเขาตอ้ งใชเ้ วลาหลายเดอื นกวา่ จะดอ้ ม ๆ มอง ๆ สงั เกต วา่ แผน่ หนิ ไหนมฟี อสซลิ ซอ่ นตวั อยู่ หา่ งจากฟอสซลิ หอยมาอกี นดิ เปน็ ฟอสซลิ ลกั ษณะทรงกรวย จดั อยใู่ น ตระกลู นอตริ อยด์ สว่ นแผน่ หนิ ตรงโนน้ เปน็ ฟอสซลิ เบเลมไนต์ เปน็ บรรพบรุ ษุ คุณปลาหมกึ ทเ่ี ราทานกนั อย่างอร่อยในปัจจบุ ัน นัดบอกว่าหลงั จากฟอสซลิ ตายกร็ าบไปกบั พน้ื ทะเล เกดิ ตะกอนทบั ถมและแรธ่ าตเุ ขา้ แทรก พอเปลอื กโลก ขยบั จนเกดิ การกดั เซาะทำ� ใหม้ องเหน็ ฟอสซลิ แจม่ แจง้ ระหวา่ งตาด-ู หฟู งั เรอ่ื ง ฟอสซิลจากไกด์ท้องถ่ินที่อินเร่ืองธรณีวิทยา เราก็เผลอมองวิวทะเลอย่าง เพลนิ ใจ “มองผวิ เผนิ กเ็ ปน็ แคห่ นิ พอผมศกึ ษาแลว้ มองมนั ใหมด่ ว้ ยความรกู้ ลบั สำ� คญั มาก เปน็ หลกั ฐานทางธรณวี ทิ ยาของสตลู และสำ� คญั กบั การทอ่ งเทยี่ ว ถึงนักท่องเท่ียวท่ีสนใจเรื่องนี้มีน้อย ถ้าเราให้ข้อมูลว่าฟอสซิลส�ำคัญยังไง เขาจะเกิดค�ำถามและการเรียนรู้ตามมา บางคนมาแล้วก็กลับไปยื่นเร่ืองให้ เด็ก ๆ ได้มาศกึ ษาเรื่องนด้ี ้วย” แววตาของชายหนุ่มเปล่งประกายระยิบระยับไม่ต่างจากผิวทะเลต้อง แสงแดดเมอ่ื เขาพูดถึงส่งิ ทร่ี กั ป.ล. มาเยือนบ่อเจ็ดลูกทั้งที ยังมีหลายสถานท่ีที่นัดพร้อมจะพาคุณ ไปล่องและท่องโลกธรรมชาติพ่วงธรณีวิทยาอย่างสันหลังมังกร (ตัวที่เจ็ด) ผาใช้หน้ี ปราสาทหนิ พันยอด และปิดทรปิ ด้วยแตงโมเยน็ ๆ หวานฉ่�ำ 226 Local Voyage | สตลู

06 เดนิ ลยุ ปา่ ชายเลนไปเกบ็ หอย และลงเรยี นวชิ าสตั วท์ ะเลนา่ รกั ทม่ี หี อ้ งเรยี นอยใู่ นอันดามนั หาดตันหยงอุมา ที่ต้งั : 124 หมู่ท่ี 1 ตำ� บลเกาะสาหร่าย อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั สตลู สนใจสัมผัสวถิ ีชีวติ ชาวประมงบนเกาะ ตดิ ต่อ 09 3791 9184 (จ๊ะอ้อย) 227 Local Voyage | สตลู

จะ๊ ออ้ ย-วไิ ลวรรณ ภมู ฐิ าน สาวหนองคายทกี่ ลายมาเปน็ คนสตลู เกอื บ 30 ปี บอกเลยว่าเธอแหลงใต้ชับพึด (พูดภาษาใต้คล่องมาก) เรามีนัดกับ จะ๊ ออ้ ยตอนสายวา่ จะชวนกนั เกบ็ หอยชกั ตนี ตามเวลานดั จะ๊ ออ้ ยใหล้ กู ชาย ขับสามลอ้ พว่ งมารบั เราถงึ ทา่ เรอื (ขนึ้ เรอื จากทงุ่ รน้ิ ลงเรอื ทต่ี นั หยงอมุ า) จะ๊ ออ้ ย เตรยี มถงั สำ� หรบั เกบ็ หอย พร้อมนำ้� ดมื่ เยน็ ชน่ื ใจไว้เสรจ็ สรรพ คราวนจี้ ๊ะอ้อย เป็นนกั บดิ ไม่นานกถ็ ึงหาดตนั หยงอมุ า แหล่งอาหารทะเลอนั อุดมสมบูรณ์ ของชาวเกาะ เราเดินลุยป่าชายเลน เจอปูก้ามดาบสีส้มว่ิงไล่กันมีมากนับไม่ถ้วน ในที่สดุ กถ็ ึงจุดบรรจบระหว่างป่าชายเลนและทะเล น้�ำขนาดตาตุ่ม ใสแจ๋ว มองเห็นเปลือกหอยหลากสี แถมด้วยสัตว์ทะเลน้อยใหญ่ท่ีผลัดกันออกมา โชว์ตวั “น่นั หอยแครง ด้านข้างเหน็ เป็นสามเหลย่ี มคล้ายหวั ใจ” จ๊ะอ้อยตาดี หยิบหอยแครงทน่ี อนฝั่งโคลนให้เราดู เพง่ิ เคยเหน็ หอยแครงตวั เทา่ ฝา่ มอื นกึ แลว้ อจิ ฉาเจา้ หอยตวั นี้ คงกนิ อม่ิ นอนหลบั ถงึ ไดต้ วั เบม้ิ ขนาดนี้ “ตรงน้นั มหี อยดาว สีสวยนะ” “มาดเู รว็ ปลาดาวแม่ลูกนอนกอดกนั ” “ตัวนนั้ เขาเรยี กปหู นิ ” นกั สงั เกตแหง่ ทอ้ งทะเลชใ้ี หเ้ ราดสู ารพดั สตั วท์ เี่ ดนิ ไปทางไหนกเ็ จอ ดใี จ ทธ่ี รรมชาติยังคงสมบูรณ์ จ๊ะอ้อยเล่าว่าเวลาเจอปูตัวเล็กจะไม่เก็บกลับไป เปน็ อาหาร เปน็ ปธู รรมชาตทิ ป่ี ลอ่ ยใหพ้ วกเขาโตตามธรรมชาติ สว่ นหอยชกั ตนี ท่ีเราต้ังใจดิบดีว่าจะมาหากลับไม่เจอสักตัว แต่ส่ิงที่ได้เห็นระหว่างทางและ ความรทู้ างทะเลของสาวชาวเกาะคนนเ้ี ตมิ เตม็ ความสขุ ของวนั ไดม้ ากโข จะ๊ ออ้ ย แนะว่า ถ้าอยากเก็บหอยชักตีนต้องรอน�้ำทะเลลดเสียก่อน ไม่เช้าตรู่ก็ตอน เย็นนู่นเลย “เราอยู่กบั ทะเล เราต้องรู้จกั พนื้ ทข่ี องเราให้ดวี ่าอะไรอยู่ตรงไหน ต้อง สังเกตและระวงั ตวั ตลอด” ไม่ทันขาดค�ำ เท้าของเราเจอะกับก้ามปูหินท่ีนอนอาบโคลนสบายใจ เสียวสันหลงั วาบ ดีทีก่ ้าวหนที นั กอ่ นกลบั บา้ น เจา้ ถน่ิ ขบั สามลอ้ พว่ งพาเราแวะบา้ นบากนั ใหญ่ ดสู นั หลงั มงั กรแดงทโี่ ผลพ่ น้ จากนำ�้ ดนั ประจวบเหมาะเจอชาวบา้ นทกี่ ลบั จากการหาปู หาปลา เราเลยอดุ หนนุ ปมู า้ สดจากทะเลมาเขา้ ครวั มอ้ื กลางวนั ทบ่ี า้ นจะ๊ ออ้ ย 228 Local Voyage | สตลู

07 Local Voyage | สตลู ทำ�ปลาเคม็ สตู รลับจาก ปลาท้องถิน่ ท่หี อมกล่ิน ทะเลและปราศจากสารเคมี บ้านตันหยงอุมา ที่ตั้ง : 124 หมู่ที่ 1 ตำ�บลเกาะสาหร่าย อำ�เภอเมือง จังหวัดสตูล สนใจสั่งปลาเค็มมาลองชิมหรือสัมผัสวิถีชีวิตชาวประมงบนเกาะ โทรศัพท์ : 09 3791 9184 (จ๊ะอ้อย) 229

ระหว่างซ้อนสามล้อพ่วงกลับบ้าน ผู้ใหญ่และเด็กต่างส่งยิ้มทักทาย เปน็ กนั เองจนเหมอื นเราเปน็ หนงึ่ เดยี วกบั ทนี่ ี่ จากการสงั เกตวถิ ชี วี ติ คนบนเกาะ ธรรมดาและเรยี บงา่ ย มคี รอบครวั แพะและเจา้ เหมยี ววงิ่ เลน่ กนั อยา่ งบายใจ อีกหนึ่งอาชีพที่จ๊ะอ้อยเรียนรู้หลังจากมาเป็นชาวเกาะเต็มตัว คือการ แปรรปู อาหารทะเล ทงั้ เคยแท้ (หมายถงึ กะปกิ งุ้ เคยแท)้ ปลาเคม็ มขี นมทาน เล่นอย่างมะพร้าวแก้วด้วยนะ แต่วนั นเ้ี ชฟใหญ่เสนอสตู รลบั ท�ำปลาเค็ม! ปลาทเี่ อามาทำ� ปลาเคม็ เปน็ ปลาทอ้ งถนิ่ รบั ซอ้ื จากชาวบา้ นบา้ ง ออกเรอื หาเองบา้ ง เชน่ ปลาเกา๋ ปลากระบอก ปลามอ่ ง ปลาตาหลงั ปลากเุ ลา ปลา ใบปอ (จะ๊ ออ้ ยแนะนำ� ปลาชนดิ น้ี เนอื้ อรอ่ ย เราทานแลว้ ตดิ ใจมาก) หลงั จาก ไดป้ ลามาแลว้ ปลอ่ ยใหป้ ลาพองตามธรรมชาตไิ มต่ อ้ งอดั น้�ำแขง็ ขน้ั ตอนถดั มา ขอดเกรด็ ผา่ หลงั และตดั หวั ปลาออก ล้างน้�ำเปล่าให้ปลาสะอาดเอ่ียมอ่อง สูตรโบราณจะหมักด้วยเกลือ อยา่ งเดยี ว บางทที ำ� มาจากในเรอื ระหวา่ งหาปลาเสยี ดว้ ยซำ�้ พอขน้ึ ฝง่ั กย็ กขนึ้ ตากแดด สว่ นสตู รจะ๊ ออ้ ยจะใชเ้ กลอื เมด็ ใหญ่ เพราะเมด็ เลก็ จะทำ� ใหม้ รี สขม ตดั รสเคม็ ปด๊ี ดว้ ยนำ�้ ผงึ้ จดิ๊ เดยี ว (คนใตเ้ รยี กนำ�้ ตาลวา่ นำ�้ ผง้ึ สว่ นนำ้� ผง้ึ เรยี กวา่ นำ้� ผง้ึ รวง) จากนนั้ เอาปลาวางสลบั ในกะละมงั ตวั ใหญว่ างขา้ งลา่ ง ตวั เลก็ วาง ข้างบน โรยเกลอื และน้ำ� ผ้งึ ให้ทว่ั ท้ังหมด ปิดด้วยผ้าขาวบาง ส�ำคัญอย่าให้ แมลงวนั เขา้ หลังจากหมักจนได้ที่ สังเกตจะมีหนอนสีขาวอยู่ในตัวปลาเป็นปกติ แถมปลอดภัยด้วย แสดงว่าจ๊ะอ้อยไม่ได้เติมแต่งสารเคมีเพื่อก�ำจัดหนอน คนทานสบายใจได้ หญงิ ทที่ ำ� ปลาเคม็ มา 20 กวา่ ปบี อกวา่ ตอ้ งลา้ งปลาและ ชะหนอนออกด้วยน้ำ� ทะเล แล้วน�ำปลามาตากสกั 2 แดด เพยี งเท่านก้ี พ็ ร้อม รับประทาน ส่วนขน้ั ตอนถดั ไปตง้ั เตาจดุ ไฟรอเลย วันน้ันมีปลาใบปอเค็มเหลืออยู่หนึ่งตัว จ๊ะอ้อยเลยทอดให้เราลองชิม กล่ินปลาห้อมหอม ชักไม่แน่ใจว่าหอมเกลือหรือหอมทะเล แต่เอนเอียงไป ทางข้อท่สี อง รสปลาเคม็ นวั มาก หนังกก็ รอบ คลุกข้าวสวยร้อนร้อน หรอย อย่างแรง ออ้ ถา้ ใครอยากมาดกู ระบวนการทำ� เคยแท้ ตอ้ งมาชว่ งเดอื นพฤษภาคม- กรกฎาคมนะ 230 Local Voyage | สตลู

08 Local Voyage | สตลู นอนบา้ นติดริมเล สมั ผัสวถิ ี ชาวเกาะและการอยรู่ ่วมกัน แบบพ่นี ้องของ 3 ศาสนา ติดเกาะ Coffee&Home ที่ตั้ง : หมู่บ้านระยะโตดใหญ่ หมู่ที่ 5 ตำ�บลเกาะสาหร่าย อำ�เภอเมือง จังหวัดสตลู จองห้องพักและท่องเที่ยวธรรมชาติพ่วงวิถีชีวิตชาวเกาะ โทรศัพท์ : 08 4300 0645 (บังศักดิ์) Facebook : ติดเกาะ Coffee&Home 231

“เราอยากเป็นพน้ื ทท่ี ่คี นมาแบ่งปันเร่อื งราวกับเรา” บงั ศกั ด-์ิ ยทุ ธนา พรมสวุ รรณ คณุ พอ่ ผรู้ กั การเดนิ ทางเปรยความตงั้ ใจ ของการเปิดโฮมสเตย์รมิ เลหลงั น้ี ชายหนุ่มเบื้องหน้าเราเป็นคนเกาะสาหร่ายด้ังเดิม วิถีชีวิตวัยเด็กของ เขาขลุกอยู่กับการออกอวนหาปู หาปลา มีหนหนึ่งเขาออกอวนหากุ้งถึง เกาะตะรเุ ตา คา้ งแรมกลางทะเลรว่ มอาทติ ย์ นน่ั เปน็ วถิ ขี องเดก็ เกาะทน่ี ่ี เขาวา่ อย่างน้นั บา้ นพกั อาคารไมห้ ลงั จว๋ิ มดี า้ นลา่ งเปน็ รา้ นกาแฟสำ� หรบั หยอ่ นใจ สว่ น ด้านบนเป็นท่พี ักส�ำหรบั หย่อนกาย มี 2 ห้องถ้วน จุคนได้มากทส่ี ดุ 6 คน บงั ศกั ดบิ์ อกวา่ ไมอ่ ยากเปน็ ทพ่ี กั ทใ่ี หญโ่ ต ขอขนาดกะทดั รดั เทา่ นแี้ หละ บายใจ แล้ว ด้วยความเป็นชอบท่องเทย่ี ว บงั ศักดิ์จัดทรปิ เดนิ ทางให้แขกมาเรยี นรู้ ธรรมชาตกิ ลางผนื นำ�้ สคี ราม อาทิ ลอ่ งเรอื ดสู นั หลงั มงั กร เลน่ นำ้� ทเี่ กาะตะเกยี ง อ่าวตะโล๊ะวะ ฯลฯ สายลยุ จะออกหาปลากบั เรอื ประมงท้องถน่ิ บงั ศักดิก์ ็จัด ให้ได้ อกี หนง่ึ ไฮไลตท์ ช่ี อบมาก มานอนพกั ทนี่ ไ่ี มต่ อ้ งเชา่ รถ เอาไปเลย! ขบั ฟรี จนกวา่ จะพอใจ พดู ไปจะไมเ่ ชอ่ื เจา้ บา้ นชวนเราสตารท์ รถสามลอ้ พว่ งพาเทย่ี ว รอบเกาะ ไดเ้ หน็ วถิ ชี วี ติ ของชาวบา้ นบนเกาะสาหรา่ ยสมใจอยาก ความนา่ รกั ของทน่ี ่ี คอื ชาวไทย-พทุ ธ ชาวไทย-มสุ ลมิ และชาวไทย-จนี อาศยั รว่ มกนั อยา่ ง พ่ีน้องมาต้งั แต่สมยั บรรพบรษุ เข่รถเคร่อื งสักพกั บังศกั ด์ิชใ้ี ห้ดบู ้านอย่างจนี ซง่ึ สว่ นใหญส่ บื เชอื้ สายมาจากจนี ปนี งั ประเทศมาเลเซยี ทอ่ี พพยมาตงั้ รกราก กนั ทีน่ ่ี “ผมว่าการเที่ยวชุมชนท�ำให้เขาสัมผัสวิถีชีวิตจริง ได้ดูและได้รู้จัก กรรมวธิ ีและภมู ปิ ัญญาดงั้ เดมิ “สตูลเป็นเมืองเล็ก แต่ละชุมชนมีเสน่ห์ต่างกันออกไป ผมว่าแบบน้ี ดแี ล้วนะ ได้รู้สกึ ว่าเวลาเดนิ ช้าบางกด็ ี” สายสโลว์ไลฟ์เชญิ ทางน้ี มาต่ะ มานอน ‘ติดเกาะ’ ให้หายหวงั เหวดิ สดู อากาศบรสิ ทุ ธใ์ิ หเ้ ตม็ ปอด ถา้ โชคดคี ณุ จะเจอโลมามาเตน้ ระบำ� รบั แสงแดด ตรงหวั สะพาน เปน็ เครอ่ื งการนั ตวี า่ ธรรมชาตเิ มอื งสตลู สมบรู ณแ์ ทแ้ ละแนน่ อน 232 Local Voyage | สตลู

09 พมิ พผ์ า้ ปาเตะ๊ เขยี นเทยี น ผา้ บาตกิ และยอ้ มสธี รรมชาติ จากดนิ เทอราโรซา่ สสี ม้ ปันหยา บาติก ที่ตงั้ : 263 หมู่ท่ี 2 ต�ำบลละงู อำ� เภอละงู จงั หวดั สตูล วัน-เวลาทำ� การ : เปิดบรกิ ารทุกวัน เวลา 09.00 - 19.00 น. เวิร์กช็อป จบั จ่ายผ้าบาตกิ และผ้าปาเต๊ะ โทรศพั ท์ : 09 7110 1314 (กง่ิ ) Facebook : ปันหยา บาตกิ 233 Local Voyage | สตลู

ผ้าปาเต๊ะและผ้าบาตกิ อกี หนง่ึ ศลิ ปะทสี่ ะท้อนวฒั นธรรมเมอื งใต้ ผ่านเคร่ืองแต่งกาย ถ้าย้อนกลับไปหลายร้อยปีก่อน ผ้านุ่งผืนสวยเป็น อิทธิพลจากประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งเป็นเพ่ือนบ้านใกล้เรือนเคียงของ จงั หวัดแดนด้ามขวาน ‘ปันหยา บาติก’ ครอบครัวรักงานศิลป์ที่มีจุดเร่ิมต้นจากคุณแม่ ของ กง่ิ -กอบกุล โชตสิ กลุ สนใจการพมิ พ์ผ้าปาเต๊ะโบราณ จงึ ค้นคว้า และลองทำ� ด้วยตนเอง แถมชวนคุณพ่อหัวสร้างสรรค์มาทำ� บาติกเขียน เทยี นด้วยกนั ความพิเศษของปันหยา บาตกิ คือวิธกี ารพมิ พ์บลอ็ กผ้า ปาเต๊ะและบาตกิ เขียนเทยี นท่ที �ำมือทกุ ขน้ั ตอน บอกเลยช้ินเดยี วในโลก นอกจากพมิ พ์และเขยี น ปันหยา บาติก ยงั ย้อมสีธรรมชาติด้วย ใบหูกวาง ซ่ึงสีที่ได้แตกต่างกันตามฤดูกาล มีสีเทา สีน�้ำตาลอมเทา สีเขียวออ่ น และสเี หลอื งอมนำ�้ ตาล แตท่ เ่ี หน็ แลว้ ตอ้ งทงึ่ เปน็ การยอ้ มสี ดว้ ยดนิ เทอราโรซ่า จากอุทยานธรณสี ตูล ซงึ่ เป็นดนิ ยคุ เดยี วกบั การเกดิ ฟอสซลิ เมอ่ื ย้อมแล้วสจี ะออกส้มอมนำ้� ตาล มกี ารพมิ พ์บลอ็ กและเขยี น เทยี นลายฟอสซสิ สารพดั ชนดิ เกไ๋ กอ๋ ยา่ งแรง นบั เปน็ การประยกุ ตท์ ร่ี ว่ มสมยั จนสรา้ งความตา่ งใหผ้ า้ เมอื งสตลู บ้านไหนคันไม้คันมืออยากปะลองทักษะศิลปะ ปันหยา บาติก เตรียมเทยี นและบล็อกพิมพ์ให้คณุ เสรจ็ สรรพ ต้องการเวริ ์กชอ็ ปรปู แบบ ไหนกระซบิ บอกเจ้าบ้านล่วงหน้านะ จะมาเดี่ยว มาคู่ มาเป็นครอบครวั หรอื มาเปน็ กลมุ่ ใหญ่ กส็ นกุ กบั การสรา้ งผา้ ลายสวยทเี่ ลา่ เรอ่ื งวฒั นธรรม ดว้ ยกนั ได้ ถา้ ยงั ไมห่ นำ� ใจ เชญิ ควกั เบยี้ ในกระเปา๋ ชอ้ ปปง้ิ เสอ้ื ผา้ สำ� เรจ็ รปู หมวก กระเปา๋ ผา้ อเนกประสงคท์ ผี่ า่ นการออกแบบมาแลว้ อยา่ งเรยี บงา่ ย ไปฝากคนทางบา้ นไดเ้ ลย 234 Local Voyage | สตลู

10 Local Voyage | สตลู เยือนมวิ เซยี มมชี วี ิต ที่เลา่ เรอ่ื งคนสะโตยและ เมอื งสตูลผ่านภาพถ่ายเกา่ พพิ ธิ ภณั ฑ์แหลง่ เรยี นรู้ หอ้ งถา่ ยภาพของพ่อ ที่ตั้ง : ตรงข้ามกับสำ�นักงานพัฒนาฝีมือแรงงานสตลู ตำ�บลคลองขุด อำ�เภอเมือง จังหวัดสตลู ​ เข้าชมพิพิธภัณธ์และแลกเปลี่ยนความรู้ กรุณาติดต่อล่วงหน้า โทรศัพท์ : 08 7160 4103 (ครลู ินจง) Facebook : ห้องภาพนครศิลป์ 235

“ตอนหกขวบ เราเห็นห้องถ่ายภาพของพ่อ พ่อเจาะหลงั คา ด้านบนมี กระจกฝา้ มผี า้ สองชนั้ ชนั้ หนง่ึ เปน็ สเี ทา อกี ชนั้ เปน็ สขี าวโปรง่ แสง พอแปดขวบ เราเขา้ หอ้ งมดื ชว่ งจบปอส่ี หลงั เลน่ บาสเกตบอลเสรจ็ เหงอื่ ยงั ไมท่ นั แหง้ สนทิ เรากลบั บา้ นมาหดั ทำ� กรอบรปู วนั แรกเลอื่ ยไมก้ อ่ น แลว้ คอ่ ยเขา้ มมุ วนั สดุ ทา้ ย ตดิ กระจก สามวนั เราทำ� กรอบรปู ไดส้ ามสบิ อนั ” ครูลินจง โกยะวาทิน ช่างภาพวัย 76 ทายาทรุ่นสองของห้องภาพ นครศลิ ป์ หอ้ งฉายภาพแหง่ แรกของเมอื งสตลู ทม่ี อี ายเุ กอื บหนงึ่ รอ้ ยปี เลา่ ความ สมยั เป็นเดก็ ทเี่ ธอคลกุ คลกี บั การถา่ ยภาพดว้ ยฟิลม์ และฉายแววความสนใจ ตามรอยคณุ พอ่ ชา่ งภาพมอื ดขี องเมอื งสะโตย ปจั จบุ นั ครลู นิ จงแบง่ ทด่ี นิ จาก น�ำ้ พักน�้ำแรงมาสร้างพพิ ธิ ภัณฑ์มชี วี ติ ในบน้ั ปลาย เชิญคุณโหลดฟิล์มเข้ากล้องตัวโปรดแล้วเปิดประตูย้อนอดีตมาเรียนรู้ กระบวนการถา่ ยภาพดว้ ยฟลิ ม์ แบบดงั้ เดมิ ฟงั สารพดั เทคนคิ และคำ� บอกเลา่ จากชา่ งภาพวยั เกา๋ ทเ่ี กง่ ฉกาจมากประสบการณ์ เธอยนิ ดอี ยา่ งมากทจ่ี ะแบง่ ปนั ความรผู้ า่ นภาพถา่ ยและเครอื่ งไมเ้ ครอื่ งมอื สรา้ งภาพทว่ี างเรยี งรายอยใู่ นบา้ น ทกี่ ลายมาเปน็ พพิ ธิ ภณั ฑข์ นาดกะทดั รดั ครูลินจงจ�ำลองห้องฉายภาพของคุณพ่อ ห้องถ่ายภาพแสงธรรมชาติ ตามท่ีเธอถนดั มเี คร่ืองขยายภาพจากแสงธรรมชาตทิ ่คี รูลินจงจำ� ความได้ดี ครนั้ คณุ พอ่ สอนประดษิ ฐเ์ ครอ่ื งนเี้ องสมยั วยั เยาว์ กระบวนการลา้ งและอดั ฟลิ ม์ แบบครบวงจร ชา่ งภาพมาดเทบ่ อกวา่ ชว่ งเวลาทอี่ ดั ภาพไดส้ วยทสี่ ดุ คอื ตอน เมฆบงั พระอาทติ ย์ รับรองสวยเดด็ ขาด ความสนกุ ของการมาเยอื นมวิ เซยี มทมี่ คี นยคุ เกา่ เปน็ ผถู้ า่ ยทอดเรอ่ื งราว คุณจะได้ฟังเร่ืองเล่าของคนและเมืองสตูลเป็นของแถมผ่านภาพขาวดำ� และ แผ่นฟิล์ม ไม่ว่าจะความสนิทสนมของคนสองอาชีพอย่างการแข่งขันกีฬา ระหว่างพ่อค้ากับข้าราชการ แฟชั่นสตูลยุคเก่าก่อน ภาพงานแต่งงานของ ชาวจนี ทเ่ี ขยี นคำ� อวยพรและลงรายมอื ชอ่ื บา่ วสาวพร้อมวนั เดอื นปี มอบเป็น ท่รี ะลึกให้กบั แก๊งเพือ่ น ส่วนภาพ ส.ค.ส ประจ�ำปี ยกให้เป็นทห่ี น่งึ ! ปจั จบุ นั ครลู นิ จงยงั คงทำ� หนา้ ทชี่ า่ งภาพและคงเอกลกั ษณข์ องการแตง่ ภาพด้งั เดมิ ด้วยดินสอและพู่กนั 236 Local Voyage | สตลู

เชยี งราย วดิ โี อพาเยย่ี ม 5 พน้ื ทศ่ี ลิ ปะทธ่ี รรมชาตผิ สมผสาน ไปกบั วถิ ชี วี ติ ของศลิ ปนิ รว่ มสมยั แหง่ เมอื งเชยี งราย 237 Local Voyage | เชียงราย

จงั หวดั เหนอื สดุ ของประเทศไทยแหง่ น้ี โอบลอ้ มไปดว้ ยมนตรเ์ สนห่ จ์ ากขนุ เขาและยงั เปน็ แหลง่ รวมตวั ของศลิ ปนิ ทม่ี คี วามคกึ คกั และกลมเกลยี วของศลิ ปนิ รนุ่ พรี่ นุ่ นอ้ ง ไมว่ า่ จะทำ� งานศลิ ปะแนวไหน กต็ าม เชยี งรายเปน็ เมอื งทร่ี ายลอ้ มไปดว้ ยธรรมชาติ ศลิ ปะจงึ งอกงามไปพรอ้ มกบั บรรยากาศเหลา่ นน้ั ขน้ึ เหนอื ไปเยย่ี มชมชวี ติ และดมื่ ดำ่� ศลิ ปะทผ่ี สมผสานเปน็ หนง่ึ เดยี วกบั ความงดงามของเชยี งราย บ้านสิงหไคล มลู นธิ ิมดชนะภัย อดีตเป็นบ้านพักมิชชันนารีอายุ 104 ท่ีได้รับการบูรณะ เปน็ ทท่ี ำ� การมลู นธิ มิ ดชนะภยั สโลวบ์ ารค์ าเฟ่ และแกลเลอรแี่ สดงผลงานศลิ ปะ ทนี่ เี่ ปน็ จดุ เชอ่ื มตอ่ ทางศลิ ปะทง้ั ผลงานของศลิ ปนิ แหง่ ชาติ ศลิ ปนิ ไทยทมี่ ชี อ่ื เสยี ง และศลิ ปนิ พนื้ ถนิ่ รนุ่ ใหม่ ดาษดา สตดู โิ อ สตดู โิ อของ พทุ ธรกั ษ์ ดาษดา ศลิ ปนิ สาวชาวเชยี งรายผสู้ รา้ งผลงานศลิ ปะ ทไ่ี ด้แรงบนั ดาลใจจากธรรมชาติ ด้วยผลงานซกิ เนเจอร์เก่ยี วกบั พชื พนั ธ์ุ ดอกไม้สสี นั ต่าง ๆ ผเี สื้อ และหลากหลายองคป์ ระกอบธรรมชาติ พรอ้ มจบิ เครอื่ งดม่ื หอมกรนุ่ จากใบชาบนดอยในคาเฟเ่ ลก็ ๆ ของเธอ Sabudchai Craft & Art Jewelry สตดู ิโอเครอื่ งประดบั เงนิ อายกุ ว่า 30 ปี จากรุ่นพ่อสู่ รนุ่ ลกู ทเี่ ชอ่ื เรอื่ งคณุ คา่ ของธรรมชาติ งานของสะบดั ชยั เตบิ โตมาพรอ้ มกบั การออกแบบอยา่ งพถิ พี ถิ นั เพราะต้องการใช้วสั ดทุ ุกอย่างอย่างคุ้มค่า ไม้ท่อนเลก็ ๆ หนิ ห้อนเลก็ ๆ ล้วนมีคณุ ค่า แม้แต่วสั ดุ แสนธรรมดา สะบดั ชยั ก็น�ำมาขดั เกลาจนงดงามเจดิ จรสั หอศลิ ปศ์ รดี อนมลู ART SPACE ชน่ื ชมผลงานของ อาจารยศ์ รวี รรณ เจนหตั ถการกจิ ศลิ ปนิ อสิ ระ ผสู้ รา้ งสรรคผ์ ลงานภายใตแ้ นวคดิ แบบพทุ ธนยิ ม หอศลิ ปศ์ รดี อนมลู คอื หอ้ งเรยี นศลิ ปะ นอกระบบกลางหบุ เขา​ท่เี ชอ่ื มศลิ ปะและชมุ ชนเข้าไว้ด้วยกนั ผ่านแนวคดิ ในเรอื่ งธรรมะ ธรรมชาติ และการใชช้ วี ติ ธรรมดา ทส่ี อดแทรกอยใู่ นชน้ิ งานศลิ ปะหลากรปู แบบ Jinnaluck Miracle of Saa โรงงานกระดาษสาทเ่ี ปิดมากว่า 20 ปี กบั เรือ่ งราวของการเกบ็ ธรรมชาตมิ าไวบ้ นผนื กระดาษจากต้นปอสา ภมู ปิ ญั ญาและความคดิ สรา้ งสรรคเ์ ปลยี่ นกระดาษสา ทค่ี ุ้นเคย เป็นสนิ ค้าส่งออกท่สี ร้างรายได้ให้ชมุ ชน ชมวิดีโอเรื่องราวศิลปะการท่องเที่ยว ได้ที่ Local Voyage | เชยี งราย https://youtu.be/gPIVu1Yx_30 238

สมทุ รสงคราม วดิ โี อลอ่ งเรอื ยลสมทุ รสงคราม สมั ผสั 5 เสนห่ ท์ ห่ี าชมิ และชมไดแ้ คท่ บ่ี า้ นสวนกง่ึ ทะเลใกลก้ รงุ 239 Local Voyage | สมทุ รสงคราม

ทรปิ เทยี่ วตามนำ้� คร้งั นี้ จะพาคณุ ไปดู ชม ดม ชมิ เสน่ห์ที่แท้ของสมทุ รสงคราม เมอื งที่ทกุ อาชพี พ้ืนถิ่นขบั เคลอ่ื นด้วยน้�ำ (ทีด่ ี) นำ้� คลอง เสน้ ทางสญั จรหลกั ในอดตี ทเ่ี ลาะเลอื้ ยตามเทอื กสวนเรอื นไมโ้ บราณแบบเฉพาะสไตล์ สมทุ รสงคราม เปน็ อกี เสน้ ทางทอ่ งเทยี่ วทถ่ี า้ ใครหลงรกั สถาปตั ยกรรม อาจตกหลมุ รกั ไดไ้ มย่ าก วนั ไหน นำ้� เกดิ (นำ�้ ขน้ึ สงู ) หาเรอื พายสกั ลำ� จว้ งเหนอื ผนื นำ้� สายสงบ ทไี่ มค่ อ่ ยถกู รบกวนจากคนภายนอก ลอดใต้ ร่มไม้ผลผสมจากสวนสองฟากฝั่งคลอง ชมห้องน่งั เล่นรมิ น�้ำทีบ่ อกเล่าวถิ ีของคนอยู่ น่นั ล่ะ เสน่ห์ของ ชวี ิตริมคลอง น้�ำตาล สมุทรสงครามเป็นเมอื งสามน้�ำ นอกจากน้�ำจดื น�ำ้ เคม็ กม็ ีอกี น้�ำ คือน�้ำกร่อย ช่วงไหน ของจงั หวดั มสี วนมะพร้าว นน่ั ล่ะ ดนิ แดนน้�ำกร่อย อกี อาชพี ส�ำคญั ทฮี่ ติ มาแต่อดตี จงึ เป็นคนเคย่ี วตาล ซง่ึ กค็ อื คนทำ� นำ้� ตาลมะพรา้ ว วา่ กนั ตามจรงิ นำ�้ ตาลมะพรา้ วหากนิ ไมย่ าก มขี ายใหท้ วั่ แตน่ ำ้� ตาลมะพรา้ ว เนื้อแท้ ไร้การปรุงแต่งทั้งจากน้�ำตาลทรายและสารกันบูดสิหายาก แต่ชาวสวนท่ีน่ียังอยากเห็นคนได้ กินของทด่ี ี เพือ่ รบั รู้เสน่ห์ของน้�ำตาลมะพร้าวรสหอม หวาน มัน หลายคนจงึ ยังคงวถิ กี ารเค่ยี วน�้ำตาล มะพร้าวเน้อื แท้ทอ่ี ร่อยและปลอดภยั น้�ำแดง น้�ำตาลมะพร้าวคือหนึ่งของข้ึนช่ือของเมืองนี้ แต่ไม่ใช่แค่เอาไปท�ำขนมไทยกล่ินหอม คนสมทุ รสงครามบอก นำ้� ตาลมะพรา้ วยงั ไปอยใู่ นอาหารคาวไดเ้ ชน่ กนั ทง้ั แกงเขยี วหวาน ฯลฯ แตอ่ กี หนงึ่ เมนทู ไ่ี มพ่ ดู ถงึ คงหาวา่ มาไมถ่ งึ เพราะเปน็ อาหารจาน ไมส่ …ิ ชาม ทมี่ แี ค่ 3 จงั หวดั ในประเทศเทา่ นนั้ คอื ‘กว๋ ยเตย๋ี วนำ�้ แดง’ เพราะหวั ใจของกว๋ ยเตย๋ี วชนดิ นค้ี อื รสหวาน หอม เฉพาะทไี่ ดจ้ ากนำ้� ตาลมะพรา้ ว เคีย่ วกับนำ้� จนข้นเหนยี ว ราดบนเส้นลวกเป็นเหมอื นทอ็ ปปิ้ง แล้วตามด้วยน้ำ� ซปุ ก๋วยเต๋ยี ว แค่นี้แหละ ชามเดยี วไม่พอ น้�ำปลา เลยด่านสวนมะพร้าวย่านน้�ำกร่อยออกไปชายทะเลอ่าวไทย ยังมีหมู่บ้านชาวประมง ของผใู้ หญแ่ ดง ผหู้ าหนทางแกไ้ ขปญั หานำ�้ ทะเลกดั เซาะตลง่ิ ดว้ ยวธิ ธี รรมชาติ จนเกดิ ปา่ ชายเลนพทิ กั ษ์ หมบู่ า้ นเปน็ แนวยาวถงึ 9 กโิ ลเมตร กลายเปน็ ทก่ี รองนำ�้ ธรรมชาติ และแหลง่ อนบุ าลสตั วน์ ำ�้ ชาวประมง พื้นบ้านจึงมีสัตว์นำ�้ กินกันตามฤดูกาล เช่นหนึ่งภูมิปัญญาท่ีสืบทอดมาเนิ่นนานคู่ชาวประมง ‘หัวน�้ำ ปลาหมกั ’ ท่ไี ด้จากปลาสดจากแห เกลอื บริสุทธิใ์ นพน้ื ที่ เคล้าให้ทว่ั แล้วหมกั ใส่ไหปีเตม็ ๆ อร่อย! น�ำ้ พกั เบือ้ งหลงั แนวป่าชายเลนผนื ยาวมผี ืนนาซ่อนอยู่ แต่เป็นนาเกลอื ผนื นาทป่ี ลกู ปั้นเกลอื บรสิ ทุ ธจ์ิ ากการผนั นำ�้ ทะเลอา่ วไทยบรสิ ทุ ธมิ์ าพกั ไว้ ซง่ึ ถกู กรองอยา่ งดโี ดยรากไมป้ า่ ชายเลนฝมี อื ผใู้ หญ่ แดงและชาวบ้าน สมทุ รสงครามเป็นอกี แหล่งใหญ่ในการผลติ เกลอื จงึ มนี าเกลอื ให้เห็นมากมาย ทว่า ไม่ได้มากส�ำหรับเกษตรกรนาเกลอื ทีอ่ ยู่กบั เกลอื มาเน่นิ นาน ด้วยเหตทุ ถี่ ูกกว้านซอ้ื ที่ นาเกลอื ทเ่ี ห็นจึง ไม่ใช่เพียงแหล่งผลติ วตั ถดุ บิ หากแต่เป็นศูนย์รวมภมู ปิ ัญญา ทถ่ี ้าไม่รกั ษา อาจสูญหาย ชมวิดีโอเรื่องราวของชาวแม่กลอง ได้ที่ Local Voyage | สมุทรสงคราม https://youtu.be/Lw6WFD1j7Z4 240

ยะลา วดิ ีโอตามหารสชาตขิ องเบตงผา่ นวตั ถดุ บิ 5 อย่าง ที่ตอ้ งใช้ธรรมชาตบิ รสิ ุทธิ์เปน็ สว่ นผสมหลัก 241 Local Voyage | ยะลา

เบตงเปน็ เมอื งเลก็ ทม่ี ภี มู ปิ ระเทศรอบลอ้ มดว้ ยเทอื กเขาซบั ซอ้ น ทำ� ใหเ้ บตงเปน็ เมอื งทม่ี อี ากาศและสง่ิ แวดลอ้ มดเี ปน็ พเิ ศษ ความพเิ ศษนที้ ำ� ใหเ้ บตงมคี วามเฉพาะตวั ในหลายดา้ น โดยเฉพาะดา้ นอาหาร วตั ถดุ บิ ของอาหารจากเบตงยงั ตอ้ งอาศยั ธรรมชาติ ทสี่ ะอาด บรสิ ทุ ธิ์ และความพเิ ศษเหลา่ นม้ี เี ฉพาะแคท่ เี่ บตงเทา่ นน้ั เรยี กไดว้ า่ เปน็ รสชาติ ของเบตง ไก่เบตง ไก่สายพันธุ์เฉพาะท่ีมีการเล้ียงดูเป็นพิเศษ ท�ำให้ได้เน้ือไก่ท่ีมีความ พเิ ศษสำ� หรบั ทำ� ขา้ วมนั ไกเ่ บตงทห่ี าไดเ้ ฉพาะทเ่ี บตงเทา่ นนั้ จงึ จะพาไปดฟู ารม์ ไกเ่ พอื่ ใหเ้ หน็ วธิ กี ารเลยี้ งดู เหน็ ความเฉพาะของไกเ่ บตงพนั ธแ์ุ ท้ และชมิ ขา้ วมนั ไกเ่ บตงรา้ นดงั ในอำ� เภอเบตง ซีอ๊ิวเบตง เอกลักษณ์สำ� คัญอีกอย่างหนึ่งของข้าวมันไก่เบตง คือการราดนำ้� ซีอ๊ิวลงบนไก่สับก่อนเสิร์ฟ บางร้านอาหารในเบตงถึงกับทำ� ซีอ๊ิวไว้ใช้เอง รวมถึงท�ำ เป็นผลติ ภณั ฑ์ซีอิว๊ ขายด้วย จงึ จะพาไปดโู รงซอี ิว๊ ท่ีใช้ท�ำซอี ๊ิว แบบต้องอาศยั อากาศ ทดี่ ขี องเบตงในการบ่มเพ่อื ให้ได้ซอี ว๊ิ ท่ีมีรสชาตไิ ม่เหมอื นใคร ผักน�้ำ เป็นผักท่ีปลูกได้เฉพาะในแหล่งน�้ำและอากาศท่ีบริสุทธิ์ และใน ประเทศไทยมีแหล่งปลูกผักน้�ำส�ำคัญอยู่ท่ีอ�ำเภอเบตง จึงจะพาไปดูแหล่งที่ปลูกใน หุบเขาลึก และวัฒนธรรมอาหารจีนที่แข็งแรงของเบตง ท�ำให้เมืองน้ีมีเมนูผักน้�ำท่ี พิเศษหลายเมนู ปลานลิ สายนำ�้ ไหล การเลยี้ งปลานลิ แบบพเิ ศษทตี่ อ้ งใชน้ ำ�้ จากภเู ขาไหลผา่ น ระบบการเลย้ี งดูปลา และอุณหภมู ขิ องเบตงทเี่ ยน็ ตลอดทั้งปี จึงไม่เกดิ สาหร่ายบาง ชนิดในน้ำ� ทท่ี �ำให้ปลาแม่น้ำ� ส่วนใหญ่มกี ล่นิ คาว จึงจะพาไปดูความพเิ ศษนท้ี ีท่ �ำให้ ปลานิลเบตงมรี สดไี ม่เหมือนใคร และชมิ หลากหลายเมนูจากปลานลิ วุ้นด�ำหรือเฉาก๊วย เป็นขนมหวานที่ขึ้นช่ือของเบตง แต่ความพิเศษอยู่ท่ี กระบวนการท�ำวุ้นด�ำนี้ใช้น้�ำบริสุทธิ์จากภูเขาในเบตงมาเป็นส่วนผสมในเฉาก๊วย นำ�้ มสี ว่ นสำ� คญั มากตอ่ รสชาติ จงึ จะพาไปดแู ละชมิ วนุ้ ดำ� ทม่ี รี สชาตขิ องเบตง ชมวิดีโอเรื่องราวรสชาติของเบตง ได้ที่ Local Voyage | ยะลา https://youtu.be/o6flMjWu39o 242

ทป่ี รกึ ษา TAT Contact Center 1672 ผจู้ ดั พมิ พ์ TAT Contact Center การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) 1600 ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงมักกะสัน เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศัพท์ 0 2250 5500 www.tat.or.th ผู้จดั ทาำ The Cloud บทความ บรรณาธกิ ารบริหาร ทรงกลด บางยี่ขัน บรรณาธกิ าร ภัทรียา พัวพงศกร กองบรรณาธกิ าร ศกุนตลา แย้มปิว, สุทธิดา อุ่นจิต, จิรณรงค์ วงษ์สุนทร, มิ่งขวัญ รัตนคช, ธีรพันธ์ ลีลาวรรณสุข, ภัทรียา พัวพงศกร, พิมพ์อร นทกุล, นภษร ศรีวิลาศ, พณิช ตั้งวิชิตฤกษ์, ปาริฉัตร ค�าวาส และ กุลจิรา มุทขอนแก่น ชา่ งภาพ มณีนุช บุญเรือง, ณัฐนิช ชนะฤทธิชัย, ปฏิพล รัชตอาภา, ธีรพันธ์ ลีลาวรรณสุข และ จิรณรงค์ วงษ์สุนทร บรรณาธกิ ารศลิ ปกรรม สุวิชา พุทซาค�า นกั พสิ จู นอ์ กั ษร สุดาวรรณ วนสุนทรเมธี วดิ ีโอ ผูก้ �ากับ วินัย สัตตะรุจาวงษ์ ผกู้ า� กบั ภาพ ธานี นทีพิทักษ์, วัชรพล แสงอรุณโรจน์, ธนบัตร ชาวนาฟาง และ วินัย สัตตะรุจาวงษ์ ผู้ลา� ดบั ภาพ วินัย สัตตะรุจาวงษ์, วสกร ฟักน่วม และ ฐิติพงศ์ สุขสมบรู ณ์เลิศ โปรดิวเซอร์ พรนภา อนะหันลิไพบูลย์ ครีเอทฟี ศกุนตลา แย้มปิว, จิรณรงค์ วงษ์สุนทร และ มิ่งขวัญ รัตนคช Video Subtitler ศกุนตลา แย้มปิว, สุดาวรรณ วนสุนทรเมธี และ นัทธมน เปรมส�าราญ ผูจ้ ัดการผลิต ศุภมณฑา กัญโส