โรค-แมลงศัตรูไม้ผลและการป้องกันกำจัด

โรคพ่มุ ไมก้ วาด โรคพ่มุ ไมก้ วาด 49โรค-แมลงศัตรไู มผ้ ล และการปอ้ งกันก�ำจัด เชื้อสาเหตุ กรมสง่ เสริมการเกษตร เช้ือไมโคพลาสมา ลกั ษณะอาการ ใบยอดแตกใบออกเป็นฝอย มีลักษณะเหมือน พุ่มไม้กวาด ใบมีขนาดเล็กเรียวยาว ใบแข็งกระด้าง ไม่คลี่ออก เป็นกระจุกส้ันๆ ขึ้นตามส่วนยอด หากยอดที่ เป็นโรคเม่ือถึงคราวออกช่อดอก ถ้าไม่รุนแรงก็จะออกช่อ ชนิดตดิ ใบปนดอก และช่อส้นั ๆ ซึ่งอาจติดผลได้ 4 - 5 ผล ถา้ เป็นโรครุนแรง ดอกล�ำไยจะเปน็ ฝอย มีใบชนิดไม่คลีอ่ ย่มู าก ล�ำไยทีเ่ ป็นโรครุนแรงตน้ จะโทรม ออกดอกตดิ ผลน้อย

การป้องกนั และกำ� จัด 1. คัดเลอื กพันธ์จุ ากตน้ ทไ่ี มเ่ ปน็ โรคไปปลกู 2. ป้องกันแมลงพาหะ พวกเพล้ียจักจ่ันสีน�้ำตาล โดยใช้สารก�ำจัดแมลง เช่น พอสซ์ อตั รา 50 ซซี ี. ตอ่ น้�ำ 20 ลติ ร หรอื มิพซนิ อัตรา 40 กรัมตอ่ น้�ำ 20 ลติ ร หรือลอร์สแบน อัตรา 80 ซีซ.ี ตอ่ นำ้� 20 ลติ ร 3. ส�ำหรับต้นท่ีเป็นโรค ถ้าเป็นไม่มาก ควรตัดกิ่งท่ีเป็นโรคน�ำมาเผาท�ำลาย ซ่ึง ชาวสวนจะต้องพร้อมใจป้องกันและก�ำจัดทุกๆ สวน เพ่ือป้องกันไม่ให้เช้ือโรค แพรร่ ะบาด 50โรค-แมลงศัตรไู มผ้ ล และการป้องกันกำ� จัด กรมสง่ เสริมการเกษตร

หนอนเจาะขัว้ ผลล้ินจ่ี ชือ่ วิทยาศาสตร์ หนอนเจาะข้วั ผลล้ินจี่ 51โรค-แมลงศัตรไู มผ้ ล และการปอ้ งกนั ก�ำจัด Conopomorpha sinensis กรมสง่ เสริมการเกษตร รูปรา่ งลกั ษณะ ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็ก ปีกสีเทาด�ำ ปลายปีกสีเหลือง หนวดยาวกว่าล�ำตัว ตัวหนอนมีสี ขาวนวล บางคร้ังมีสีเขียวอ่อนข้ึนอยู่กับอาหารที่กิน ล�ำตัวเป็นปล้องเห็นชัดเจน หนอนเจริญเติบโตเต็มท่ีมี ขนาดยาว 8 - 9 มิลลิเมตร หนอนจะใช้ปากชักใย คลา้ ยกบั แผน่ พลาสตกิ ใสหมุ้ ตวั เองอยภู่ ายในตามใบลน้ิ จี่ หรือตามใบหญ้า ระยะดกั แด้ประมาณ 7 - 8 วนั

ลักษณะการทำ� ลาย ระยะแรก เมื่อลิ้นจ่ีเร่ิมติดผลได้ประมาณ 1.5 - 2 เดือน จะเจาะเข้าไปกัดกินอยู่ ภายในเมล็ด มองดูภายนอกจะไม่เห็นรอยท�ำลายเลย เมื่อผ่าดูจะเห็นรอยท�ำลาย ผลลิ้นจี่ ที่ถูกหนอนทำ� ลายไมส่ ามารถเจริญเติบโตตอ่ ไปได้ และรว่ งหลน่ หมด ระยะท่ีสอง เม่ือลิ้นจ่ีมีขนาดโตหนอนจะเจาะกินบริเวณขั้วผล ถ้าสังเกตดูให้ดีบริเวณ ใกลข้ วั้ จะพบรูเล็กๆ ซ่ึงเป็นรทู หี่ นอนเจาะออกมาเข้าดกั แดอ้ ยภู่ ายนอก การปอ้ งกนั และก�ำจัด 1. เม่ือล้ินจ่ีเร่ิมติดผลและมีการร่วงหล่น ให้เก็บผลร่วงมาผ่าตรวจดูภายในเมล็ดว่า สาเหตุท่ีร่วงเกิดจากธรรมชาติหรือหนอนเข้าทำ� ลาย ถ้าพบหนอนหรือรอยท�ำลาย ให้เกบ็ ผลทร่ี ว่ งทกุ วนั ไปเผาท�ำลาย 2. เมื่อพบการท�ำลายและพบหนอน ใช้สารก�ำจัดแมลง เซฟวิน 85% ดับบลิวพี อตั รา 45 กรัมต่อน�้ำ 20 ลิตร 52โรค-แมลงศตั รูไมผ้ ล และการปอ้ งกนั ก�ำจัด กรมสง่ เสริมการเกษตร

หนอนชอนใบสม้ หนอนชอนใบส้ม ลักษณะการท�ำลาย ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ 53โรค-แมลงศัตรไู ม้ผล และการป้องกันก�ำจัด Phyllocnistis citrella Stainton กรมสง่ เสรมิ การเกษตร รูปร่างลักษณะ ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็กมาก ล�ำตัว มีสีน�้ำตาลปนเทา ปีกสีเทาเงิน และมีจุดสีด�ำบริเวณ ขอบปีก ผีเสื้อจะวางไข่เป็นฟองเด่ียวๆ ใกล้กับ เส้นกลางใบ ไข่จะฟักภายใน 3 - 5 วัน ระยะหนอน 8 - 10 วัน ระยะดกั แด้ 5 - 10 วัน

ลักษณะการท�ำลาย เม่ือหนอนฟักออกจากไข่จะเจาะเข้าไปกัดกินชอนไช ระหว่างผิวใบ ท�ำให้เห็นเป็นทางขาวๆ หากท�ำลายมากๆ ใบจะแหง้ และร่วง การป้องกันและก�ำจัด 1. ตัดแต่งกิ่ง ใบ ที่ถูกหนอนชอนใบท�ำลายรุนแรง ไปเผา 2. ใช้สารสะเดาพ่นต้ังแตร่ ะยะแตกใบออ่ น 3. พ่นสารกำ� จดั แมลง ได้แก่ ปโิ ตรเลียมสเปรยอ์ อยล์ 83.9% อีซี ฟลูเฟนนอกซูรอน 5% อีซี โคลไทอะนิดิน 16% เอสจี อัตราตามค�ำแนะน�ำ ในฉลาก 54โรค-แมลงศตั รูไมผ้ ล และการป้องกนั กำ� จัด กรมส่งเสริมการเกษตร

โรคแคงเกอร์ส้มโอ ลักษณะอาการท่ีผล ลกั ษณะอาการทใ่ี บ เชื้อสาเหตุ 55โรค-แมลงศตั รูไมผ้ ล และการปอ้ งกนั กำ� จัด เชอื้ แบคทีเรยี Xanthomonas campestris pv. citri Hasse กรมสง่ เสริมการเกษตร ลกั ษณะอาการ เกิดได้ทั้งท่ีใบ กิ่ง ก้าน และผลส้ม มีลักษณะอาการ เกิดเป็นจุดกลม และฉ่�ำน้�ำ มีสีเหลืองซีดหรือเขียวอ่อน เมื่อขยายใหญ่ข้ึนมีลักษณะฟูคล้ายฟองน้�ำสีเหลืองอ่อน ต่อมาจะเปล่ียนเป็นสีน้�ำตาลเข้มแตกสะเก็ดขรุขระ นูน และแข็ง ตรงกลางเป็นรอยบุ๋มมีวงสีเหลืองล้อมรอบแผล โรคนี้จะระบาดรุนแรงเมื่อสภาพแวดล้อมเหมาะสม แพรร่ ะบาดโดยเช้อื ตดิ ไปกับกงิ่ พนั ธ์ุ ดิน และน�ำ้

การป้องกันและกำ� จัด 1. ตัดแตง่ เกบ็ ใบหรอื ส่วนทีเ่ ป็นโรคน�ำไปเผาทำ� ลาย 2. พน่ สารประกอบทองแดง เพื่อป้องกันโรคในระยะสม้ เริ่มแตกใบอ่อน 56โรค-แมลงศตั รูไม้ผล และการป้องกนั กำ� จัด กรมสง่ เสรมิ การเกษตร

โรค-แมลงศัตรูไมผ้ ล และการป้องกันกำ� จดั ทปี่ รึกษา นายโอฬาร พิทักษ ์ อธิบดกี รมสง่ เสริมการเกษตร นายน�ำชยั พรหมมีชัย รองอธบิ ดีกรมส่งเสริมการเกษตร ฝา่ ยบริหาร นายไพรัช หวังด ี รองอธบิ ดีกรมส่งเสรมิ การเกษตร ฝ่ายวชิ าการ นายสุรพล จารพุ งศ ์ รองอธบิ ดีกรมสง่ เสริมการเกษตร ฝ่ายสง่ เสริมและฝึกอบรม นางสุกัญญา อธิปอนนั ต ์ ผอู้ �ำนวยการสำ� นกั พัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี นายประสงค์ ประไพตระกูล ผ้อู �ำนวยการกองส่งเสริมการอารกั ขาพชื และจัดการดนิ ปุ๋ย นางศุภลักษณ์ กลบั นว่ ม ผู้อ�ำนวยการกลุ่มสง่ เสรมิ การวนิ ิจฉยั ศตั รพู ืช นายกิตตศิ กั ด์ิ จันทสงั ข ์ ผอู้ �ำนวยการกลุ่มพยากรณ์และเตอื นการระบาด ผู้เรยี บเรียง/ขอ้ มลู นางสาวจฬุ าภรณ์ นกสกลุ นกั วิชาการเกษตรชำ� นาญการ นางสาวเบญจมาภรณ์ ลิม้ ประเสริฐ นักวิชาการเกษตรปฏิบตั กิ าร นายสามารถ ศรวี ลิ ัย นกั วิชาการเกษตรปฏิบตั กิ าร นางสาวกฤตยา ทองนวล นักวิชาการเกษตร กองสง่ เสรมิ การอารกั ขาพืชและจดั การดนิ ป๋ยุ จัดทำ� นางอมรทิพย์ ภริ มย์บรู ณ ์ ผูอ้ ำ� นวยการกลมุ่ พฒั นาสอ่ื สง่ เสริมการเกษตร นางสาวอำ� ไพพงษ์ เกาะเทยี น นกั วชิ าการเผยแพร่ชำ� นาญการ กลุม่ พฒั นาสอ่ื ส่งเสริมการเกษตร สำ� นกั พัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี พมิ พค์ รั้งท่ี 2 ปี 2557 (ฉบับปรับปรุงปี 2555) จำ� นวน 5,000 เลม่ พิมพ์ท่ี โรงพิมพ์ชมุ นุมสหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จ�ำกัด