ฐานขอ มลู เชือ้ พันธพุ ืช : ลาํ ไย Plant Germplasm Database : Longan จดั พมิ พโ ดย สาํ นกั คุมครองพันธพุ ืชแหงชาติ กรมวชิ าการเกษตร จตจุ กั ร กรงุ เทพฯ 10900 โทร : 9406573 ตอ 112 โทรสาร: 9405687 ISBN 974-436-240-5 พิมพครง้ั แรก ตลุ าคม 2545 จํานวนท่ีพิมพ 1,000 เลม การอางองิ วิชา ธิติประเสรฐิ และคณะ. 2545. ฐานขอมลู เชอ้ื พันธุพืช : ลําไย Plant Germplasm Database : Longan. ชมุ นมุ สหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทยจํากดั . กรุงเทพฯ. พมิ พท ี่ ชมุ นุมสหกรณก ารเกษตรแหง ประเทศไทย จํากัด. กรุงเทพฯ.
คาํ นํา ความสําคัญของทรัพยากรพันธุกรรมพืชที่มีตอการดํารงอยูของมวลมนุษยชาติในโลกนี้นับวันยิ่งจะเพิ่มขึ้น เปนทวีคูณ เนื่องดวยอัตราการเพิ่มขึ้นประชากรโลก ซึ่งจําเปนจะตองดํารงชีวิตอยูโดยตองการปจจัยสี่ ประการที่มี ความสําคัญเปนอันดับแรกคืออาหารเพิ่มมากขึ้นในอัตราที่เทาเทียมกัน แตขอเท็จจริงที่พบในปจจุบันนี้พบวาอัตรา การทําลายและสูญเสียทรัพยากรพันธุกรรมพืช ซึ่งเปนแหลงผลิตอาหารที่สําคัญของโลกมนุษยกลับสูงขึ้นอยางนา วิตก จึงเกิดความพยายามในการเพิ่มผลผลิตพืชอาหารตาง ๆใหสูงขึ้น ซึ่งการขยายพื้นที่เพาะปลูกใหมากขึ้น เปน แนวทางดั้งเดิมที่เคยใชไดผล แตในปจจุบันจะใหความสําคัญกับการพัฒนาปรับปรุงพันธุพืชใหมีผลผลิตและ คุณภาพสูง สามารถปรับตัวใหเขากับสภาพแวดลอมตามภูมิภาคตางๆ ไดดี เทคโนโลยีในการพัฒนาปรับปรุงพันธุ พืช นอกจากจะใชวิธีการที่มีประสิทธิภาพแลว จําเปนอยางยิ่งที่จะตองใชพันธุกรรมพืชที่มีความหลากหลาย ซึ่ง สวนใหญจะอยูตามธรรมชาติเปนพืชพื้นเมืองทั่วไป ทรัพยากรที่มีคุณคาตอความอยูรอดของประชากรในอนาคต เหลานี้กระจัดกระจายอยูทั่วไป จําเปนตองมีการสํารวจ ศึกษา รวบรวม และบันทึกขอมูลไวใหเปนระบบตาม หลักวิชาการที่ถูกตอง กรมวิชาการเกษตรโดยสํานักคุมครองพันธุพืชแหงชาติไดทําการศึกษาและเก็บรวบรวม ขอมูลเชื้อพันธุพืชตางๆ โดยดําเนินการจัดทําฐานขอมูลเชื้อพันธุพืชไปแลวหลายพืชไดแก ขาว มะมวง ทุเรียน ยางพารา เปนระบบขอมูล Electronic อยูในฐานขอมูล (database) ซ่ึงสามารถสืบคนไดงายและทันสมัย แตทั้งนี้เพื่อ เอื้อประโยชนตอบุคคลทั่วไปใหสามารถไดรับขาวสารและเผยแพรไดอยางทั่วถึง และเปนประโยชนตอทุก กลุมเปาหมายจึงไดจัดพิมพเปนสิ่งพิมพ เอกสารวิชาการฐานขอมูลเชื้อพันธุพืช ขาว มะมวง ทุเรียน และยางพารา ตั้งแตป 2542-2544 เพื่ออนุรักษและการใชใหเกิดประโยชนอยางสูงสุดของเช้ือพันธุพืช ในป พ.ศ.2544-2545 สํานักคุมครองพันธุพืชแหงชาติรวมกับศูนยวิจัยพืชสวนเชียงราย อําเภอเมือง จังหวัดเชียงราย และคณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแมโจ อําเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม ได ทาํ การศึกษาและรวบรวมขอมูลเชื้อพันธุลําไย จัดทําเปนเอกสารวิชาการฐานขอมูลเชื้อพันธุพืช ประกอบดวยขอมูล สําหรับบันทึกลักษณะเชื้อพันธุพืช (descriptor) และรายละเอียดเกี่ยวกับฐานขอมูลเชื้อพันธุพืช (plant germplasm database) เอกสารวิชาการฐานขอมูลเช้ือพันธุลาํ ไยเลมน้ี เกิดขึ้นดวยความรวมมือและเสียสละของคณาจารย ผูเช่ียวชาญ นักวิชาการ จากหลายหนวยงานทั้งภาคราชการและเอกชน ภายในเลมจะประกอบดวยขอมูลสําหรับ บันทึกลักษณะเช้ือพันธุลําไย การจาํ แนกกลุมพันธุ ลักษณะประจําพันธุ ลักษณะทางการเกษตร ตลอดจน ภาพประกอบ ลักษณะของลาํ ไยแตละพันธุ อยางไรก็ตามคณะผูจัดทาํ ไดพยายามทาํ ใหเอกสารวิชาการเลมน้ีมี ความสมบูรณถูกตองมากท่ีสุดเทาที่จะพึงกระทําไดในขณะน้ี หากในอนาคตทานผูรู ผูเชี่ยวชาญ มีขอเสนอแนะ ขอคิดเห็นหรือรายละเอียดตาง ๆ เพ่ิมเติม ขอไดโปรดแจงมายังคณะผูจัดทํา เพ่ือปรับปรุงแกไขใหฐานขอมูลเช้ือ พันธุลาํ ไยมีความสมบูรณและทันสมัยยิ่งข้ึน (นายวิชา ธติ ปิ ระเสริฐ) ผูอาํ นวยการสํานกั คุมครองพนั ธพุ ืชแหง ชาติ
สารบญั บทนํา 1 การบันทึกลักษณะประจาํ เชือ้ พันธุลาํ ไย (Descriptors for Longan) 3 แหลง รวบรวมพนั ธุลําไย 22 รายช่ือพนั ธลุ ําไยไทย 23 ลักษณะประจาํ เชอื้ พันธลุ ําไยเรยี งตามตวั อกั ษร ก ถึง ฮ 26 คาํ นยิ ม 75 เอกสารอางอิง 76
บทนํา ลําไย Dimocarpus longan Lour. Euphoria longana Lamk,Cambess Nephelium logana พืชในวงศ Sapindaceae ประวัติ ลาํ ไย เปน ไมผ ลเขตรอ นและก่งึ รอนที่มลี กั ษณะบางอยางคลายลิ้นจ่ี มชี ือ่ วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. หรือ Euphoria longana Lamk,Cambess หรอื Nephelium longana อยูในวงศ Sapindaceae มีถ่ินกําเนดิ ในประเทศจีนตอนใต และไดแพรก ระจายเขาสู อนิ เดยี ลังกา พมา และไทย (Groff,1921) ในป พ.ศ. 2439 ไดม ชี าวจนี นาํ กง่ิ ตอนลาํ ไยพันธุดจี าํ นวน 5 กิ่ง มาถวายเจา ดารารัศมใี น รชั กาลที่ 5 ซ่งึ แบงปลกู ไวท ่ี อาํ เภอหางดง จงั หวดั เชยี งใหม จํานวน 3 ตน และปลูกทกี่ รุงเทพฯ 2 ตน (ประเสรฐิ ,2539) หลงั จากน้นั อีก 2-3 ป ไดมกี ารนําตนพนั ธุลาํ ไยจากทอี่ ่ืนเขา มาปลกู ใน จงั หวดั เชยี งใหม ซึง่ เปนทเ่ี ชอ่ื กันวาเปน บรรพบุรษุ ของ พันธเุ บีย้ วเขยี ว (Subhadrabandhu,1990) การจําแนกกลุมพนั ธุ ลาํ ไยท่ีพบในปจจบุ นั แบง ได 2 ชนิด ตามลักษณะการเจริญเตบิ โต ลักษณะของผล เนอ้ื เมล็ด และรสชาติ (นพดล,2543) 1) ลําไยเครอื หรือลาํ ไยเถา (Euphoria seandens Winitkerr) เปนลาํ ไยท่ีมีลําตนเลื้อยคลา ยเถาวลั ย ทรงพุม คลายตน เฟอ งฟา ลําตน ไมมแี กน ใบขนาดเล็กและสน้ั ผลเลก็ ผวิ สีชมพูปนนาํ้ ตาล เมล็ดโต เนอื้ ผลบางมีกลนิ่ คลา ย กาํ มะถัน ปลกู ไวส าํ หรบั เปน ไมประดบั มากกวา พบไดทว่ั ไปในแถบภาคตะวนั ออกของประเทศไทยแถวจังหวดั ชลบุรี (Subhadrabandhu,1990) 2) ลําไยตน สามารถแบงออกไดเปน 3 ชนดิ (Subhadrabandhu,1990) 2.1 ลาํ ไยดัง้ เดมิ (Indigenous longan) พบไดทัว่ ไปในปา ปลกู จากเมลด็ เนือ้ บางมาก แตมี ความสําคัญตอ การปรับปรุงพนั ธุ 2.2 ลาํ ไยพืน้ เมือง (Common or native longan) หรือลําไยกระดกู พบไดในภาคเหนือ และภาค ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ในแถบจงั หวดั เชยี งใหม จังหวดั ลาํ พนู จังหวดั หนองคาย และจังหวัด อุบลราชธานี เปนตน เปลือกลาํ ตน และกิ่ง ขรขุ ระมาก ลําตนตั้งตรงสงู ประมาณ 20-30 เมตร ให ผลผลติ สูง แตผ ลมขี นาดเล็ก รปู รา งคอนขา งกลม สนี าํ้ ตาล เน้อื บางสีขาวใส คุณภาพผลคอนขา ง ต่ํา ปจจุบนั ใชเ ปน ตนตอสาํ หรับพนั ธุปลกู ทว่ั ไป (นพดล,2543) 2.3 ลําไยกะโหลก เปนลาํ ไยพนั ธกุ ารคาท่นี ิยมปลกู กันท่ัวไป ผลมขี นาดใหญ เน้ือหนา มีรสหวาน เมล็ดมีขนาดเล็ก มีหลายพนั ธุดงั ตอไปนี้ ชมพู ดอ ดอกานแข็ง ดอกา นออน ดอคําลาง ดอแจ 1
เพชรเวยี งพิงค เพชรสาคร เพชรสาครทะวาย แหว แหว แคระ แหวยอดขาว แหว ยอดแดง เหลือง อีดอ อีดอยอดเขียว อดี อยอดเขียวกานออ น อีดอยอดแดง อแี ดง อเี บี้ยว อเี หลือง อีแหว การจัดทําฐานขอ มูลเชอ้ื พนั ธลุ าํ ไยของสาํ นักคุมครองพนั ธุพืชแหง ชาติ กรมวิชาการเกษตรโดยสํานักคุมครองพนั ธพุ ชื แหงชาติ ไดดําเนินการรวบรวมและศกึ ษาขอ มูลพันธุพชื และ เชื้อพันธุพืชเพื่อประโยชนในการตรวจสอบพันธุพืชท่ีมาขึ้นทะเบียนขอรับความคุมครองพันธุพืชใหมและเปน ฐานขอมูลเชื้อพันธุพืช สํานักคุมครองพันธุพืชแหงชาติ ไดยกรางตนแบบโครงสรางฐานขอมูลเชื้อพันธุลําไย เรียบรอยแลว จึงจัดใหมีการระดมความคิดเห็น ขอเสนอแนะจากผูเชี่ยวชาญเพื่อปรับปรุงระบบฐานขอมูลเชื้อพันธุ ลําไยใหสมบูรณโดยประสานงานกับศูนยวิจัยพืชสวนเชียงราย สถาบันวิจัยพืชสวน รวมกับ คณะเกษตรศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม และ คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแมโจ รวมกันจัดใหมีการประชุมสัมมนาเชิง ปฏิบัติการเรื่อง การจัดทําฐานขอมูลเชื้อพันธุลําไยและลิ้นจี่ นั้น เมื่อวันท่ี 14-15 สิงหาคม 2545 ณ โรงแรม เชียงใหมฮิลส อําเภอเมือง จังหวดั เชียงใหม โดยมีเปาหมายของการสัมมนาเชิงปฏิบตั ิการดงั นี้ คือ 1. ทบทวน/ปรบั ปรุง โครงสรา งฐานขอ มูลเช้อื พันธุลําไย ใหสมบูรณ 2. ทบทวน/ปรับปรงุ Descriptor ทใี่ ชเ กบ็ ขอ มูลเช้ือพันธลุ าํ ไย 3. การระดมสมองเพื่อวิเคราะหขอมูลและนําเสนอบทสรุป แนวทางการพัฒนาปรับปรุงฐานขอมูลให ถูกตอ ง เปน ปจจุบันและทนั สมยั 4. เพื่อกระตุนใหเกิดความรวมมือระหวางหนวยงานที่เก่ียวของในการเช่ือมโยงเครือขายฐานขอมูลเชื้อ พนั ธุลาํ ไยอยา งเปน ระบบ 5. เพ่ือจัดทําฐานขอมูลเชื้อพันธุลําไย เปนระบบขอมูล Electronic และจัดพิมพเปนส่ิงพิมพเอกสาร วชิ าการเพือ่ เผยแพรต อ บคุ คลทัว่ ไป อันจะเกดิ ประโยชนสูงสดุ ตอ สาธารณะ ความสาํ เรจ็ จากการสมั มนาเชิงปฏิบัติการคร้ังน้ีทําใหสํานักคุมครองพันธุพืชแหงชาติสามารถนําขอคิดเห็น ขอ เสนอแนะมาปรบั ปรุง แกไข ฐานขอ มูลเชื้อพนั ธลุ าํ ไย ใหมีความสมบูรณย ิ่งข้ึน ทัง้ นส้ี าํ นกั คมุ ครองพันธพุ ชื แหงชาติ จะดําเนินการเพอ่ื ใหไ ดบ ทสรุปท่ีชัดเจนของช่ือพันธุท่ีอาจซ้ําซอนกัน อยูบา ง โดยเฉพาะอยางยิ่งในประเด็นของความแตกตางของลักษณะทางกายภาพ (morphology) โดยการจัดสัมมนา เชิงปฏิบตั กิ ารข้นึ อีกคร้งั หนง่ึ ในโอกาสตอ ไป 2
การบันทกึ ลักษณะประจาํ เชือ้ พนั ธลุ ําไย (Descriptors for Longan) ฐานขอมูลเชื้อพันธุลําไย ในเอกสารเลมน้ีไดทําการบันทึกลักษณะทางดานสัณฐานวิทยา (morphology) เปนหลัก ประกอบดวย ลักษณะรูปทรง (shape) สีสัน (colour) ขนาด (size) ตลอดจนการบันทึกคุณภาพโดยใช ประสาทสัมผัส (panel test) และจํานวนนับเชิงปริมาณ เปนตน ในการบันทึกลักษณะแตละพันธุ ลักษณะที่สําคัญ คือ ลักษณะประจําพันธุ (characteristic) ซึ่งเปนลักษณะท่ีไมมีการแปรปรวนไปตามสภาพแวดลอม และลักษณะ ทางดานการเกษตร (agriculture descriptor) ซ่ึงเปนลักษณะอาจที่แปรปรวนไปตามสภาพแวดลอม แตบางครั้งจะ เปนลักษณะที่เดนและสําคัญของพันธุนั้น ๆ จึงไดบันทึกไว นอกจากนี้บางพันธุจะมีขอมูลในหัวขอบันทึกเพิ่มเติม (note) ไวดวย ขอมูลสวนนี้จะเปนขอมูลท่ีไดรับมาจากการบอกเลาของผูมีประสบการณในการจําแนกพันธุลําไย โดยประสบการณ ซ่ึงเปน เกษตรกรชาวสวนลาํ ไยโดยตรง ขอ มูลสว นใหญจ ะมภี าษาองั กฤษและภาษาลาตนิ กาํ กบั ไว ดว ยเพอ่ื การคน ควาในภายหลงั และเปน มาตรฐานเดยี วกัน สําหรับการบันทึกสี (colour) จะบันทึกเปนรหัสสีโดยใช มาตรฐานการเปรียบเทียบสจี ากแผนเทียบสี RHS (Royal Horticultural Society Colour Chart) ของประเทศอังกฤษ เชน YG 10 C เปนตน อยางไรก็ตามโครงสรางการบันทึกลักษณะประจําเช้ือพันธุลําไยของกรมวิชาการเกษตรจะ ประกอบดว ยหวั ขอ หลักดังตอไปน้ี 1. ขอ มูลเบือ้ งตน (Passport Data) 2. การบรหิ ารเชอื้ พนั ธุ (Management) 3. ลกั ษณะประจําพันธุ (Characterizations) 4. การประเมนิ ผล (Evaluation) 5. รปู ภาพประกอบ (Picture) 3
ขอมูลเบือ้ งตน PASSPORT DATA ในการจดั ทําระบบฐานขอมลู เชอ้ื พนั ธุลาํ ไย การบนั ทกึ ขอ มลู เบอื้ งตน นบั วา เปน สิ่งสําคัญอนั ดบั แรก ทง้ั นี้ เพอ่ื ทราบ ประวัติของเชือ้ พนั ธลุ นิ้ จีท่ ต่ี องการจะตรวจสอบและเพ่อื การใชป ระโยชนใ นการเก็บรวบรวมขอ มูลและ อนุรกั ษเ ชอ้ื พนั ธลุ ําไย การแลกเปล่ยี นเชอื้ พันธุลาํ ไย ท้งั ในและตางประเทศ การขออนญุ าตนําเขา หรอื สงออกตาม กฎ ระเบยี บและกฎหมายตาง ๆ ทเี่ กย่ี วของทางดา นอนรุ กั ษด า นคมุ ครองและใชป ระโยชนจากเชอื้ พนั ธลุ ําไยและ รวมถึงการขึ้นทะเบยี นพันธลุ ําไย การจดทะเบยี นพนั ธุพชื ตามกฎหมายเพอ่ื คมุ ครองสทิ ธิ เปนตน หัวขอการบันทกึ ขอ มูลเบอื้ งตน ในการตรวจสอบพนั ธุลําไย มดี งั นี้ คอื 1. หมายเลข (accession number) เชอ้ื พนั ธุลาํ ไยแตละตวั อยา งที่เก็บรวบรวมจะตองมรี หสั หมายเลขกํากบั ไวทุกตวั อยา งหรอื ทกุ พนั ธุเ พอื่ สะดวกในการเรยี กใชขอมลู และอา งอิงขอ มูลในภายหลงั ได ในทน่ี หี้ มายเลขประจาํ เช้อื พันธลุ าํ ไยจะกําหนดไวเ ปน ตัวเลขเรียงตามลาํ ดับ เชน 00001 พันธุกระดกู 00002 พันธุกระทุมแบน เปน ตน 2. ช่ือพันธุ (name) 3. ชื่อเดมิ (former name) 4. ชอื่ วิทยาศาสตร (scientific name) เชน Dimocarpus longan Lour เปนตน 5. ประวัตพิ นั ธุ (Information) 5.1 แม- พอ พนั ธุ (pedigree) ในทน่ี ห้ี มายถึง การผสมพนั ธุเ ทยี มซงึ่ เกิดจากการกระทาํ โดยมนษุ ยเ ทานนั้ (artificial hybrid) 5.2 ความเปนมา 5.3 วนั เดือนปท แี่ นะนํา (date) (DDMMYYYY)* 5.4 ชอื่ และทอ่ี ยสู ถาบนั หรอื หนว ยงานท่ผี ลติ เช้อื พันธุลําไย(name and address of institution) *DD หมายถึง เลข 2 หลกั แทน วนั ที่ MM หมายถึง เลข 2 หลกั แทน เดอื น YY หมายถึง เลข 4 หลกั แทน ป 4
6. สถานภาพของพันธุ (status of sample) 6.1 พนั ธพุ ้นื เมอื ง (indigenous) 6.2 พนั ธุลูกผสม (artificial hybrids) 6.3 พนั ธุตางประเทศ (introduction) 6.4 อืน่ ๆ (others) 7. วันเดือนปทีไ่ ดร ับ (acquisition date) (DDMMYYYY) 8. ลักษณะของตวั อยางทไี่ ดรบั (type of material received) 8.1 เมลด็ (seed) 8.2 ก่ิงพนั ธุ (scion) 8.3 สว นขยายพันธพุ ืชในสภาพปลอดเช้อื (in vitro) 8.4 อืน่ ๆ (others) เชน ตน พันธุ (planting material) โปรดระบรุ ายละเอียดการขยายพันธุ 9. ปรมิ าณทีไ่ ดรบั (accession size) 9.1 จํานวนนบั เชิงปริมาณ (quantity) 9.2 จํานวนนับเชงิ นํา้ หนกั (weight) 9.3 ตามภาชนะบรรจุ (packing) 10. หมายเลขอื่นๆ (other number) 10.1 หมายเลขเดมิ ท่ีเจาของเชอื้ พนั ธกุ าํ หนดไว (donor number) 10.2 หมายเลขทะเบียนนําพชื (plant introduction number) 10.3 อนื่ ๆ (other) 11. แหลงทีม่ า (source) (DDMMYYYY) 11.1 ผใู ห (donor) (DDMMYYYY) - ช่อื และที่อยู (name and address) - วนั ที่ / เดือน / ป ท่ไี ดร บั (date) 11.2 ผูนําเขา (importer) - ชื่อและท่ีอยู (name and address) - วนั ท่ี / เดอื น / ป ท่นี าํ เขา (date) 11.3 ผูเกบ็ ตัวอยา ง (collector) - ชอื่ และที่อยู (name and address) 5
- วันท่ี / เดือน / ป ท่ีเกบ็ ตัวอยา ง (date) (DDMMYYYY) 11.4 แหลง ท่มี าภายในประเทศ (indigenous source) - ระบุช่อื อําเภอ / ชอื่ จงั หวดั 11.5 แหลงทม่ี าจากตางประเทศ (introduction source) - ระบชุ ่อื ประเทศหรอื รหสั ประเทศตาม ISO (international standard code for the representation of name of countries) 11.6. ตําแหนงทเี่ กบ็ ตัวอยา ง โดยระบเุ สนรงุ แลวตามดว ยทศิ เหนอื หรือใต (latitude of collection source) - ระบุเปน องศาของเสน รุงดานทศิ เหนือหรอื ทศิ ใต 11.7. ตาํ แหนงทเ่ี กบ็ ตัวอยาง โดยระบุเสน แวงแลวตามดวยทศิ เหนือหรือทิศใต (longitude of collection source) - ระบเุ ปนองศาของเสนแวงดา นทศิ เหนอื หรอื ทศิ ใต 11.8. ระดับความสงู จากระดับน้ําทะเลของสถานทเี่ กบ็ ตวั อยาง (latitude of collection source) - ระบเุ ปนความสงู ของพ้นื ทเ่ี หนอื ระดบั นํ้าทะเล (m) 12. ตัวอยา งสําหรบั ทําตวั อยา งแหง (herbarium specimen) 13. ภาพถาย (photograph) 14. บนั ทกึ เพม่ิ เตมิ (note) 6
การบรหิ ารเชอ้ื พนั ธลุ ําไย MANAGEMENT การบริหารเชอ้ื พนั ธลุ ําไยเปน การปฏิบตั ติ ามขน้ั ตอนที่เกย่ี วของกบั หลกั วิชาการและตามกฎระเบยี บและ กฎหมายตา งๆ ท้งั น้เี พอื่ การนาํ เชอื้ พันธุลาํ ไยไปใชป ระโยชนส งู สดุ หัวขอทคี่ วรพิจารณาดาํ เนินการ มีดงั นี้คอื 1. การกกั กันพชื และการขออนุญาต (plant quarantine and permits) การนาํ เขา และสง ออกเช้อื พนั ธุลาํ ไย(Dimocarpus longan Lour.) จะตอ งปฏิบัติตามพระราชบญั ญตั ิกกั พืช พ.ศ. 2507 พระราชบัญญัตพิ ันธพุ ชื พ.ศ. 2518 และคาํ ส่ังกรมวชิ าการเกษตร ที่ 352/2528 เร่อื ง ระเบียบการนาํ พนั ธพุ ืช เขามาในประเทศไทยและกําหนดแหลงรวบรวมพันธพุ ืช เปนตน 1.1 การนาํ เขา (import) - ใบอนุญาตนาํ เขา (import permit) Yes/No - ใบรับรองปลอดศัตรูพืชจากประเทศตนทาง (Phytosanitary Certificate) Yes/No - การปอ งกนั กําจัดศตั รพู ืชทางกักกนั พชื (quarantine treatment) Yes/No - สถานกักพืช (Post Entry Quarantine) Yes/No - ทะเบยี นนาํ พชื (plant introduction) Yes/No 1.2 การสง ออก (export) - การปอ งกนั กําจัดศตั รพู ชื ทางกกั กนั พืช (quarantine treatment) Yes/No - ใบรับรองปลอดศตั รูพชื (Phytosanitary Certificate) Yes/No - ใบอนญุ าตสงออก (export permit) Yes/No 2. การแลกเปลี่ยนพนั ธรุ ะหวา งประเทศ (exchange of germplasm) 2.1 ใหป ฏิบัติตามระเบียบกรมวชิ าการเกษตรวา ดว ยหลักเกณฑการแลกเปลย่ี นสว นขยายพันธุพืชระหวา ง ประเทศ พ.ศ. 2531 ซ่ึงปรมิ าณสว นขยายพนั ธุพืชทีอ่ นุญาตใหแ ลกเปลยี่ นกบั ตางประเทศตามระเบียบ ดังกลาวมเี งื่อนไขดังน้ี คือ กลุมพันธพุ ชื สวน ก่งิ ตาลําไย พันธุละ 10 ตา ก่ิงพนั ธลุ าํ ไย พนั ธลุ ะ 5 ตน 2.2 หมายเลข (accession number) ท่สี ามารถแลกเปล่ียนพันธุ (Passport Data I) - Yes/No 3. การเก็บรวบรวมพันธุและอนุรกั ษ (collection and conservation) 3.1 แหลงรวบรวมและอนรุ กั ษเ ช้อื พนั ธลุ ําไย(maintenance site of collection) 7
- ชอื่ และที่อยู (name and address) รหสั /code - ผดู แู ล (curator) รหัส/code 3.2 วิธกี ารเกบ็ รวบรวมและอนรุ ักษเชือ้ พนั ธุล ําไย (methods) 3.2.1 ex situ (นอกทีเ่ ดิมตามธรรมชาติ) รหัส/code รหัส/code - แปลงพันธุลาํ ไย (field collection) (Passport Data 1) 3.2.2 in vitro (สว นขยายพนั ธุในสภาพปลอดเชอื้ ) (Passport Data 5) 3.3 หมายเลขที่เก็บรวบรวม (accession number) 3.4 ปรมิ าณทเ่ี กบ็ รวบรวม (collection size) 3.5 ระยะเวลาในการเกบ็ รวบรวม (period of collection) 3.6 วธิ ีการจัดการ (management) 3.6.1 การดแู ลรกั ษา (maintenance and treatment) 3.6.2 อืน่ ๆ (other) 4. การนําไปใชป ระโยชน (economic use) 5. บนั ทึกเพ่มิ เตมิ (note) 8
ลักษณะประจําพนั ธลุ ําไย : Characterization of Longan Variety เลข ตวั อยา งพันธุ รูปภาพ รหสั รายละเอยี ดประจําพนั ธุ 1. ตน (Tree) 1.1 นิสยั การเจรญิ เตบิ โต (growth habit) (เงอ่ื นไข - ใหด ตู นท่ีมอี ายุ 3 ปข ้นึ ไป) 1.1.1 ไมยนื ตน (tree) 1.1.2 ไมพ ุมรอเลอื้ ย (scandent shrub) 1.1.3 ไมเ ลอื้ ย (climber, vine) 1.2 ขนาดทรงพุม (size of canopy) (เงื่อนไข - 1. เฉพาะไมย ืนตน , 2. ตน อายุ 3 ปขึ้นไป) 1.2.1 ความสงู (height) บันทึกเปน ตวั เลขโดยวัดจากระดบั พืน้ ดนิ ถงึ ปลายยอด .. ม. 1.2.2 ความกวาง (width) บนั ทึกเปนตวั เลขโดยวัดจากระดับพื้นดนิ ถงึ ปลายยอด .. ม. 2. ก่ิง (Branch) 2.1 ลักษณะก่งิ (branch) (เงื่อนไข - 1. ใหด ตู น กงิ่ ตอนอายุตงั้ แต 3 ปข้ึนไป 2. เมือ่ ตดั ตามขวาง {cross section}) 2.1.1 เปนรอ งต้ืนๆ 5 รอ ง (5 shallow grooves) 2.1.2 กลม (rounded) 3. เปลอื ก (Bark) 3.1 ลกั ษณะเปลือกลาํ ตน (trunk surface) (เง่อื นไข - ใหด ตู น ท่ีมอี ายตุ งั้ แต 5 ปข ึ้นไป) 3.1.1 เรียบ (smooth) 3.1.2 แตกเปน รอง (longitudinal split) 3.1.3 อ่นื ๆ (others) 4. ใบ (Leaf) 4.1 สขี องใบออน (colour of young leaflet) (เงือ่ นไข - ใหด ูในระยะกอ นใบคล่สี ุด) 4.1.1 เขียวปนเหลอื ง (yellowish green) 4.1.2 เขียวปนนํ้าตาล (brownish green) 4.1.3 เหลืองปนนา้ํ ตาล (brownish yellow) 9
รายละเอยี ดประจําพนั ธุ เลข ตวั อยางพนั ธุ รปู ภาพ รหสั 4.1.4 เขยี วปนแดง (reddish green) 4.1.5 เขยี ว (green) 4.1.6 อื่น ๆ (others) 4.2 ขนาดของใบยอ ย (size of leaflet) (เงอ่ื นไข - 1.ใหว ัดใบทีแ่ กเ ตม็ ที่ (fully mature) ลําดับท่ี 4-5 นบั จากปลายยอดลงมา, 2. เฉลยี่ จาก 10 ใบ) 4.2.1 ความยาว (length) บันทกึ เปน ตวั เลขตา่ํ สุด สูงสุด และคา เฉล่ยี ……. ซม. 4.2.2 ความกวาง (width) บันทกึ เปนตวั เลขต่าํ สุด สงู สุด และคา เฉลย่ี ……. ซม. 4.3 สขี องใบแกด า นบน (colour of adaxial leaflet) 4.3.1 เขียวซดี (pale green) 4.3.2 เขียว (green) 4.3.3 เขยี วเขม (dark green) 4.3.4 เขยี วปนเทา (grayish green) 4.3.5 เขียวปนเหลอื ง (yellowish green) 4.3.6 เขยี วคล้าํ (dull green) 4.3.7 อ่นื ๆ (others) 4.4 สขี องใบแกดานลา ง (colour of abaxial leaflet) 4.4.1 เขยี วซดี (pale green) 4.4.2 เขียว (green) 4.4.3 เขียวปนเหลอื ง (yellowish green) 4.4.4 อ่นื ๆ (others) 4.5 ลักษณะขอบใบ (leaf margin) 4.5.1 เรียบ (entire) 4.5.2 เปนคล่นื (undulate) 4.6 ลักษณะแผน ใบ (leaf blade) 4.6.1 เรยี บ (smooth) 4.6.2 เปนคลนื่ (wavy) 4.6.3 ยน (rugose) 10
รายละเอยี ดประจําพนั ธุ เลข ตวั อยางพันธุ รูปภาพ รหัส 4.7 ลักษณะของปลายใบ (apex of leaflet) 4.7.1 แหลม (acute) 4.7.2 เรียวแหลม (acuminate) 4.7.3 เรยี วแหลมและบิดงอ (acuminate & twisted) 4.7.4 มน (obtuse) 4.7.5 ยาวคลา ยหาง (caudate) 4.8 ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) 4.8.1 ลิม่ (cuneate) 4.8.2 มน (obtuse) 4.8.3 อน่ื ๆ (others) 4.9 รปู รา งของใบ (shape of leaflet) 4.9.1 รีคอ นขางแคบ (narrowly elliptic) 4.9.2 รี (elliptic) 4.9.3 รีคอ นขางกวาง (broardly elliptic) 4.9.4 ใบหอกคอนขา งแคบ (narrowly lanceolate) 4.9.5 หอกกลบั (oblanceolate) 4.10 ลักษณะของเนื้อใบ (texture of leaflet) 4.10.1 คลา ยกระดาษ (chartaceous) 4.10.2 คลายแผน หนงั (coriaceous) 4.11 ความมนั ของแผนใบ (leaf glossiness) 4.11.1 เปนมัน (glossy) 4.11.2 ดา น (callous) 4.12 ขนาดของใบประกอบ (size of compound leaves) (เง่ือนไข - เฉลยี่ จาก 10 ใบประกอบ ลาํ ดบั ที่ 4-5 นบั จากปลาย ยอดลงมา) 4.12.1 ความยาว (length) บนั ทกึ เปนตวั เลขตํ่าสุด สงู สดุ และคา เฉล่ยี ……. ซม. 4.12.2 ความกวาง (width) บันทกึ เปน ตัวเลขตา่ํ สุด สงู สุด และคา เฉล่ีย……. ซม. 4.12.3 อตั ราสว นความยาวตอความกวา ง (leaf ratio) บนั ทึกเปน ตัวเลขต่ําสุด สูงสดุ และคา เฉล่ยี ……. ซม. 11
รายละเอยี ดประจาํ พนั ธุ เลข ตวั อยางพันธุ รูปภาพ รหสั 4.13 ความยาวกา นใบประกอบ (length of petiole) (เง่ือนไข - เฉลีย่ จาก 10 ใบประกอบ ลําดบั ที่ 4-5 นบั จากปลาย ยอดลงมา) บันทึกเปนตวั เลขตํ่าสุด สงู สดุ และคาเฉลย่ี ……..… ซม. 4.14 สกี านใบประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) 4.14.1 เขียวปนเทา (grayish green) 4.14.2 เขยี วปนนํา้ ตาล (brownish green) 4.14.3 เขียวปนมว ง (purplish green) 4.14.4 เขียวปนแดง (reddish green) 4.14.5 นาํ้ ตาลปนเขียว (greenish brown) 4.14.6 อน่ื ๆ (others) 4.15 สกี านใบประกอบดานลา ง (colour of abaxial petiole) 4.15.1 เขียว (green) 4.15.2 เขียวปนเทา (grayish green) 4.15.3 เขียวปนนํ้าตาล (brownish green) 4.15.4 เขียวปนมวง (purplish green) 4.15.5 อน่ื ๆ (others) 4.16 จาํ นวนคขู องใบยอย (pair of leaflet) (เง่อื นไข - เฉลย่ี จาก 10 ใบประกอบ) บนั ทึกเปนตวั เลข…………… คู 5. ดอกและชอดอก (Flower and panicle) 5.1 นสิ ัยการออกดอก (flowering habit) (เง่ือนไข - ในฤดูเดอื น ธ.ค. - ก.พ.) 5.1.1 ออกดอกเปน ฤดู (seasonal) 5.1.2 ออกดอกไมเปน ฤดู (non-seasonal) 5.2 ความสามารถในการออกดอก (flowering ability) (เงื่อนไข - ใหด ูในระยะดอกบานเต็มท)่ี 5.2.1 งา ย (easy) 5.2.2 ปานกลาง (intermediate) 5.2.3 ยาก (hard) 12
รายละเอียดประจาํ พนั ธุ เลข ตัวอยา งพนั ธุ รปู ภาพ รหสั 5.3 เปอรเซ็นตก ารออกดอก (flowering percentage) (เงอ่ื นไข - ใหด ูในระยะดอกบานเตม็ ท)่ี 5.3.1 นอ ย (low) < 50% 5.3.2 ปานกลาง (medium) 50% 5.3.4 ดก (profuse) 51-75% 5.3.5 ดกมาก (very profuse) >75% 5.4 ขนาดของชอ ดอก (size of panicle) (เงือ่ นไข - 1. บันทกึ เมื่อดอกบานเต็มท,่ี 2. เฉลย่ี จาก 10 ชอดอก) 5.4.1 ความยาว (length) บันทกึ เปน ตวั เลขตา่ํ สุด สงู สุด และคาเฉลยี่ …….ซม. 5.4.2 ความกวาง (width) บนั ทกึ เปนตวั เลขต่าํ สุด สูงสุด และคาเฉล่ยี …….ซม. 5.5 ขนาดของดอก (size of flower) (เงือ่ นไข - 1. บันทกึ เมอ่ื ดอกบานเตม็ ที่, 2. เฉลี่ยจาก 20 ดอก 3. วดั เสนผา นศูนยกลางของดอก (diameter of flower) บันทกึ เปน ตวั เลขตา่ํ สุด สูงสุด และคา เฉลีย่ …….มม. 5.6 สีของดอก (colour of flower) 5.6.1 ครมี (cream) 5.6.2 ครมี ปนเหลือง (yellowish cream) 5.6.3 ครีมปนเขยี ว (greenish cream) 5.6.4 อนื่ ๆ (others) 6. ชอผล (Fruit cluster) 6.1 จํานวนผลตอชอ (number of fruits per cluster) (เง่อื นไข - บนั ทึกเมือ่ เกบ็ เกีย่ ว) 6.1.1 นอ ย (sparse) < 10 ผล/ชอ 6.1.2 ปานกลาง (medium) 10-25 ผล/ชอ 6.1.3 ดก (prolific) 26-50 ผล/ชอ 6.1.4 ดกมาก (very prolific) > 50 ผล/ชอ 13
รายละเอียดประจําพันธุ เลข ตวั อยา งพนั ธุ รปู ภาพ รหสั 6.2 ขนาดของชอ ผล (size of fruit cluster) (เงื่อนไข - เฉล่ียจาก 10 ชอผล) 6.2.1 ความยาว (length) บันทกึ เปน ตวั เลขคา ต่ําสดุ สูงสุด และคาเฉล่ยี ……… ซม. 6.2.2 ความกวา ง (width) บนั ทึกเปนตวั เลขคาตํา่ สุด สูงสดุ และคาเฉลย่ี ……… ซม. 7. ผล (Fruit) 7.1 รูปรา งผล (shape of fruit) (เงื่อนไข - บันทกึ เมื่อเก็บเกยี่ วผลิตผล) 7.1.1 กลม (rounded) 7.1.2 กลมแปน (oblate) 7.1.3 อื่น ๆ (others) 7.2 ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) (เง่ือนไข - ดูภาพดานหนา ผล) 7.2.1 สมมาตร (symmetry) 7.2.2 ปานกลาง (intermediate) 7.2.3 ไมเ ทากนั (oblique) 7.3 ความสม่ําเสมอของขนาดผลในชอ (uniformity in fruit size) 7.3.1 สม่ําเสมอ (uniform) 7.3.2 ไมส มํ่าเสมอ (poorly uniform) 7.4 ขนาดผล (size of fruit) (เงือ่ นไข - เฉลยี่ จาก 10 ผล) 7.4.1 ความยาว (length) บนั ทกึ เปนตวั เลขตํ่าสุด สงู สุด และคา เฉล่ยี ……. ซม. 7.4.2 ความกวาง (width) บนั ทึกเปน ตวั เลขต่าํ สดุ สูงสุด และคา เฉล่ยี ……. ซม. 7.4.3 ความหนา (thickness) บนั ทึกเปนตวั เลขต่ําสุด สูงสุด และคา เฉล่ยี …….. ซม. 7.5 รปู หนา ตดั ทรงผลตามขวาง (cross section of fruit) 7.5.1 รคี อนขา งกวาง (broardly elliptic) 7.5.2 กลม (globular) 14
รายละเอียดประจําพันธุ เลข ตัวอยางพันธุ รปู ภาพ รหัส 7.6 จาํ นวนผลในหนึ่งกโิ ลกรัม (number of fruits per kilogram) (เง่ือนไข - เฉพาะผลไมร วมกาน) บนั ทกึ เปนตวั เลข มหี นวยวัดเปน ………….. ผล 7.7 รปู รา งปลายผล (apex of fruit) 7.7.1 ปาน (flattened) 7.7.2 ปา นกลม (round-flattened) 7.8 ผวิ ของเปลอื กผล (surface of skin) 7.8.1 เรียบ (smooth) 7.8.2 ขรขุ ระ (rough) 7.9 สีของเปลอื กผล (colour of skin) (เงอ่ื นไข - บันทึกเมือ่ เกบ็ เกย่ี ว) 7.9.1 นํา้ ตาล (brown) 7.9.2 นํ้าตาลปนเหลอื ง (yellowish brown) 7.9.3 น้ําตาลปนเขยี ว (greenish brown) 7.9.4 น้ําตาลปนแดง (reddish brown) 7.9.5 เขียวปนนํ้าตาล (brownish green) 7.9.6 อื่นๆ (others) 7.10 ความหนาของเปลอื กผล (thickness of skin) (เง่อื นไข - เฉลี่ยจาก 10 ผล) บนั ทกึ เปนตวั เลข………………… มม. 7.11 สขี องเนือ้ (colour of aril) 7.11.1 ขาวใส (clear white) 7.11.2 ขาวขนุ (dull white) 7.11.3 ขาวขนุ ปนเหลือง (creamy white) 7.11.4 ขาวปนเขียว (greenish white) 7.11.5 ขาวปนชมพู (pinkish white) 7.11.6 เหลือง ( yellow) 7.11.7 อ่นื ๆ (others) 7.12 ลักษณะเนื้อ (texture of aril) 7.12.1 นมิ่ (soft) 7.12.2 แนน (firm) 7.12.3 คอ นขา งเหนยี ว (almost leathery) 15
รายละเอยี ดประจําพนั ธุ เลข ตัวอยา งพนั ธุ รูปภาพ รหสั 7.13 ความหนาเนอ้ื (thickness of aril) (เงื่อนไข - 1. บนั ทกึ เมื่อเกบ็ เกยี่ วผลผลิต, 2. เฉล่ียจาก 10 ผล, 3. วัดตรงกลางผล) บนั ทกึ เปน ตวั เลขตํ่าสดุ สูงสุด และคาเฉลย่ี ……. ซม. 7.14 ความฉ่าํ นํา้ ของเน้อื (juiciness of aril) (เงอื่ นไข - โดยวิธกี ารทดลองชมิ ) 7.14.1 แหง (dry) 7.14.2 ปานกลาง (juicy) 7.14.3 แฉะ (very juicy) 7.15 รสชาติ (flavour) (เงอื่ นไข - โดยวธิ กี ารชิม) 7.15.1 หวาน (sweet) 7.15.2 หวานหอม (aroma sweet) 7.15.3 หวานคาว (smelly sweet) 7.15.4 อ่ืนๆ (others) 7.16 ปริมาณของแขง็ ทีล่ ะลายน้าํ ได (total soluble solids) (เง่อื นไข - 1. บันทกึ โดยใช refractometer, 2. เฉล่ียจาก 10 ผล) บันทึกเปนตวั เลข……………… ºBrix 8. เมลด็ (Seed) 8.1 รปู รา งของเมล็ด (shape of seed) 8.1.1 กลมแปน (oblate) 8.1.2 กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) 8.1.3 อน่ื ๆ (others) 8.2 ขนาดของเมล็ด (size of seed) (เง่อื นไข - เฉล่ยี จาก 10 เมลด็ ) 8.2.1 ความยาว (length) บนั ทกึ เปน ตวั เลขตํา่ สดุ สูงสุด และคา เฉลี่ย……. ซม. 8.2.2 ความกวาง(width) บันทึกเปนตวั เลขตาํ่ สุด สงู สุด และคา เฉล่ยี ……. ซม. 8.2.3 ความหนา (thickness) บันทึกเปนตวั เลขตาํ่ สดุ สงู สุด และคา เฉลยี่ ……. ซม. 16
รายละเอยี ดประจําพนั ธุ เลข ตัวอยา งพันธุ รูปภาพ รหัส 8.3 สเี มลด็ (colour of seed) 8.3.1 น้าํ ตาลดํา (dark brown) 8.3.2 ดําเปนมนั (glossy black) 8.3.3 อืน่ ๆ (others) 17
ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) เปนคลื่น (undulate) ลักษณะแผน ใบ (leaf blade) เรียบ (smooth) เปน คลนื่ (wavy) ยน (rugose) ลักษณะของปลายใบ (apex of leaflet) 17
แหลม (acute) เรยี วแหลม (acuminate) เรยี วแหลมและบดิ งอ (acuminate & twisted) มน (obtuse) ยาวคลายหาง (caudate) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ลิม่ (cuneate) มน (obtuse) 18
รปู รา งของใบ (shape of leaflet) รคี อนขา งแคบ (narrowly elliptic) รี (elliptic) รีคอนขางกวา ง (broardly elliptic) ใบหอกคอนขา งแคบ (narrowly lanceolate) หอกกลับ (oblanceolate) 19
รปู รา งผล (shape of fruit) กลม (rounded) กลมแปน (oblate) รูปรางปลายผล (apex of fruit) ปาน (flattened) ปานกลม (round-flattened) 20
ความออ นแอตอ ผลกระทบจากสิง่ มชี ีวิต (Biotic stress susceptibility) โรค ตา น ตวั เลอื ก คอนขา ง ออนแอ หมายเหตุ ทาน คอนขาง ปาน ออนแอ 5 โรคใบจดุ สนมิ หรือ 1 ตา นทาน กลาง 4 โรคใบจุดสาหรา ย Cephaleuros viresecns 23 โรคราสนมิ Skierka nephelii โรคในระยะตดิ ดอกออกผล Curvularia sp. Alternaria sp. Aspergillus sp. Fusarium sp. โรคราดาํ Capnodium sp. Meliola sp. โรคราน้าํ คางเทียม Perenophythora litchii 21
แหลง รวบรวมพนั ธลุ าํ ไยทม่ี ีการบันทึกขอ มลู อยใู นฐานขอมลู เช้ือพันธุพชื สํานกั คมุ ครองพนั ธพุ ชื แหง ชาติ ลาํ ดบั สถานทร่ี วบรวมพันธลุ ําไย ชอื่ พันธลุ าํ ไยที่รวบรวม 1 ศูนยว ิจัยพืชสวนเชยี งราย กระทุมแบน ดอ 13 นราภริ มย ใบดํา พวงทอง เพชรสาคร ตําบลรอบเวยี ง อําเภอเมือง ฟลปิ ปนส เถา ลนิ้ จี่ เวยี ตนาม นํา้ ผ้งึ สชี มพู สุขมุ แหว จงั หวดั เชยี งราย ฮกเกย้ี น ผูรบั ผิดชอบ นายมนตรี ทศานนท และนายนพิ ัฒน สขุ วิบลู ย รวบรวมไว 15 พันธุ จาํ นวน 62 ตน ลักษณะการรวบรวมตน โทร.(053)714023-4 พนั ธุ ex situ อายุตน พนั ธุประมาณ 2 ป ปลกู โดยใชก ิง่ ตอน โทรสาร(053)714023-4 2 ศูนยศึกษาและพัฒนาลําไยหริภญู ชัย ดอตาเห็น ดอยอดแดง ดอยอดขาว ดอยอดขาวนาน ดอกาน บา นเหลา ยาว อาํ เภอบา นโฮง ออน ดอกานแข็ง ดอคาํ ลวง ดอใบดาํ ดอหอบ ดอดอนไชย จังหวดั ลาํ พูน ดอนา้ํ ผึ้ง ดอ 49 ดออณั ฑะสุนัข ดอแจ ดอบา นโฮง ดอสุขมุ ผรู ับผิดชอบ นายเกยี รติ เชียงศิลป เบยี้ วเขยี วเชยี งใหม เบี้ยวเขยี วลาํ พูน สรอ ยทอง แดงกลม ภาควิชาพชื สวน คณะเกษตรศาสตร แหว ชมพู นราภิรมย ชมพูเมลด็ เชียงราย 13 นครพนม มหาวิทยาลยั เชียงใหม 50200 พวงทอง เพชรสาคร ดอหนานซาว กระดกู ดา นซาย อเี หลอื ง โทร.(053)944040 อสี รอย เขยี วพระอินทร น้าํ ผึ้งนาน พืน้ เมืองนาน เพชรยะลา โทรสาร(053)944666 เวียดนาม รวบรวมไว 37 พนั ธุ จํานวน 247 ตน ลกั ษณะการรวบรวมตน พนั ธุ ex situ อายุตน พนั ธปุ ระมาณ 2 ป ปลกู โดยใชก ่ิงตอน 3 สาขาไมผ ล ภาควชิ าพืชสวน อดี อยอดแดง แดงกลม เบ้ียวเขียวเชยี งใหม เบย้ี วเขยี วปา เสา คณะผลติ กรรมการเกษตร ใบดํา ใบหยก ปูมาตนี โคง พวงทอง เพชรสาคร เถา เวยี มหาวิทยาลยั แมโ จ อาํ เภอสนั ทราย ตนาม ชมพู แหว แคระ แหว ยอดแดง อีดอ อีไว อีสรอย จังหวดั เชยี งใหม 50290 ทะวาย ผรู บั ผดิ ชอบ ผศ.นภดล จรัสสัมฤทธิ์ โทรศพั ท (053)498126 รวบรวมไว 17 พันธุ จาํ นวน 239 ตน ลกั ษณะการรวบรวมตน โทรสาร(053)498126 พันธุ ex situ อายุตนพนั ธปุ ระมาณ 2 ป ปลกู โดยใชก ิง่ ตอน และก่ิงเสยี บ 22
รายชอ่ื พันธุลาํ ไยไทย Accession Number ชือ่ พันธุ (ไทย) ชอ่ื พันธุ (องั กฤษ) 00001 กระดกู Kradook 00002 กระทุม แบน Krathumban 00003 เขียวพระอินทร Khiao Phra-in 00004 ชมพู Chomphoo 00005 ชมพนู ้ํา Chomphoo Nam 00006 ดอ Daw 00007 ดอกา นแข็ง Daw Kaankhaeng 00008 ดอกานออน Daw Kaan-on 00009 ดอคําลาง Daw Khamlaang 00010 ดอแจ Daw Jae 00011 ดอดอยไชย Daw Donchai 00012 ดอทานอ ย Daw Thanoi 00013 ดอนา น Daw Nan 00014 ดอน้าํ ผ้งึ Daw Namphueng 00015 ดอบา นโฮง 60 Daw Baanhonge 60 00016 ดอใบดํา Daw Baidam 00017 ดอใบหด Daw Baihode 00018 ดอยอดขาว Daw Yodkhao 00019 ดอยอดแดง Daw Yoddaeng 00020 ดอลมุ นํา้ ปง Daw Lumnamping 00021 ดอสรอ ย Daw Soi 00022 ดอสุขมุ Daw Sukhum 00023 ดอหนองชา งคนื Daw Nongchangkhuen 00024 ดอหนานขาว Daw Nankhao 00025 ดอหลวง Daw Luang 00026 ดอหอม Daw Hom 00027 ดอ 13 Daw 13 00028 แดงกลม Daengklome 00029 เถา Thao 00030 ทรวงเกมิ หวา ง Suahgkermwang 23
Accession Number ช่อื พนั ธุ (ไทย) ชอื่ พันธุ (องั กฤษ) 00031 น้าํ ผ้งึ Namphueng 00032 เบยี้ วเขยี ว Biaokhiao 00033 เบี้ยวเขยี วเชียงใหม Biaokhiao Chiangmai 00034 เบย้ี วเขียวปาเสา Biaokhiao Pasao 00035 ใบดาํ Baidam 00036 ใบหด Baihode 00037 ใบหยก Baiyoke 00038 ปง ปอง Pingpong 00039 เปลอื กเขยี ว Plueakkhiao 00040 ปมู าตนี โคง Poomateenkhonge 00041 ฟล ิปปน ส Philippines 00042 พ้ืนเมอื ง Phuenmueang 00043 พ้นื เมอื งนา น Phuenmmmueang Nan 00044 พ้นื เมอื งลาํ พูน Phuenmueang Lamphoon 00045 พวงทอง PhuangThong 00046 เพชรเวยี งพิงค Phetwiangphing 00047 เพชรสาคร Phetsakorn 00048 เพชรสาครทะวาย Phetsakorn Thawaai 00049 ลิ้นจ่ี Linjee 00050 เวยี ดนาม Vietnam 00051 เหลือง Lueang 00052 แหว Haeo 00053 แหว แคระ Haeo Khrae 00054 แหว ยอดขาว Haeo Yodkhao 00055 แหว ยอดแดง Haeo Yoddaeng 00056 อีดอ E-daw 00057 อีดอยอดเขยี ว E-daw Yodkhiao 00058 อดี อยอดเขยี วกานออ น E-dow Yodkhiao Kaan-on 00059 อีดอยอดแดง E-dow Yoddaeng 00060 อีแดง E-daeng 00061 อีเบี้ยว E-biao 00062 อีไว E-wai 24
Accession Number ช่ือพนั ธุ (ไทย) ชื่อพนั ธุ (องั กฤษ) 00063 อสี รอย 00064 อแี หว E-soi 00065 อีเหลอื ง E-haeo 00066 ฮกเกยี้ น E-lueang Hokkian 25
สาํ นกั คุมครองพันธพุ ชื แหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชอื่ พันธุ กระทุม แบน (Krathumban)* ช่อื วิทยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานที่รวบรวมขอ มลู ลกั ษณะประจาํ พันธุ (characteristic) ดกมาก (very profuse) >75% ขนาดของชอดอก (size of ตน (Tree) นิสัยการเจริญเติบโต (growth habit) panicle) ความยาว (length) 30 เซนติเมตร ความกวาง (width) 15 เซนตเิ มตร ไมยืนตน (tree) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (trunk ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number of fruits per cluster) ดก (prolific) 26-50 ผล/ชอ surface) เรียบ (smooth) ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish green) ขนาดของใบ สมมาตร (symmetry) ความสมํ่าเสมอของขนาดผลในชอ ยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 5 เซนติเมตร (uniformity in fruit size) สมํ่าเสมอ (uniform) ขนาดผล ความกวาง (width) 2 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน (size of fruit) ความยาว (length) 2.8-3.2 เซนติเมตร (colour of adaxial leaflet) เขียวซีด (pale green) ลักษณะ ความกวาง (width) 3.5-4.0 เซนติเมตร ความหนา ขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) ลักษณะแผนใบ (leaf (thickness) 2.71 เซนติเมตร รูปรางปลายผล (apex of blade) เรียบ (smooth) รูปรางของใบ (shape of leaflet) รี fruit) ปานกลม (round-flattened) ผิวของเปลือกผล คอนขางกวาง (broardly elliptic) ความมันของแผนใบ (surface of skin) เรียบ (smooth) สีของเปลือกผล (colour (leaf glossiness) ดาน (callous) สีกานใบประกอบดานบน of skin) นํ้าตาลปนเหลือง (yellowish brown) ความหนา (colour of adaxial petiole) เขียวปนเหลือง (yellowish ของเปลือกผล (thickness of skin) 1.0-1.5 มิลลิเมตร สี green) สีกานใบประกอบดานลาง (colour of abaxial ของเนื้อ (colour of aril) เหลือง (yellow) ลักษณะเน้ือ petiole) เขียวปนเหลือง (yellowish green) สีเสนกลางใบ (texture of aril) แนน (firm) ความหนาเนื้อ (thickness of (colour of midrib) เหลืองปนเขียว (greenish yellow) aril) 0.8-1.0 เซนติเมตร ความฉ่ํานํ้าของเน้ือ (juiciness of จาํ นวนคูของใบยอย (pair of leaflet) 5 คู aril) แหง (dry) รสชาติ (flavour) หวาน (sweet) ปริมาณ ของแขง็ ท่ลี ะลายน้าํ ได (total soluble solids) 20-24 oBrix ลกั ษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) นิสัยการ เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shapes of seed) กลมแปน (oblate) สีเมล็ด (colour of seed) นํ้าตาลดํา ออกดอก (flowering habit) ออกดอกไมเปนฤดู (non- (dark brown) seasonal) ความสามารถในการออกดอก (flowering บันทึกเพิม่ เติม (note) ability) งาย (easy) เปอรเซ็นตการออกดอก (flowering ............................................................................................ percentage) * ทมี่ า : ธวชั ชัย รัตนชเลศ และศิวพร ธรรมดี 2542. พนั ธุไมผ ลการคา ในประเทศไทย. สาํ นกั พิมพรวั้ เขียว. กรงุ เทพฯ. 26 หนา 175-176
สํานกั คุมครองพันธพุ ชื แหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชื่อพันธุ ชมพู (Chomphoo) ชอื่ วิทยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานท่รี วบรวมขอมูล มหาวทิ ยาลัยแมโ จ จ. เชียงใหม ลกั ษณะประจาํ พันธุ (characteristic) (length) 32.3 เซนติเมตร ความกวาง (width) 18.4 ตน (Tree) นิสัยการเจริญเติบโต (growth habit) เซนตเิ มตร สขี องดอก (colour of flower) ครมี (cream) ไมย นื ตน (tree) ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number ก่ิง (Branch) ลักษณะก่ิง (branch) กลม of fruits per cluster) ปานกลาง (medium) 10-25 ผล/ชอ ขนาดของชอ ผล (size of fruit cluster) ความยาว (length) (rounded) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (trunk 31 เซนติเมตร ความกวา ง (width) 28 เซนตเิ มตร surface) เรยี บ (smooth) ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish green) ขนาดของใบ สมมาตร (symmetry) ความสม่ําเสมอของขนาดผลในชอ ยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 13.38 เซนติเมตร (uniformity in fruit size) สม่ําเสมอ (uniform) ขนาดผล ความกวาง (width) 4.24 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน (size of fruit) ความยาว (length) 2.80 เซนติเมตร ความ (colour of adaxial leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish กวาง (width) 3.03 เซนติเมตร ความหนา (thickness) green) ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) 2.72 เซนติเมตร รูปหนาตัดทรงผลตามขวาง (cross ลักษณะแผนใบ (leaf blade) เรียบ (smooth) ลักษณะของ section of fruit) กลม (globular) รูปรา งปลายผล (apex of ปลายใบ (apex of leaflet) เรียวแหลม (acuminate) fruit) ปานกลม (round-flattened) ผิวของเปลือกผล ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ลิ่ม (cuneate) รปู รา งของ (surface of skin) เรียบ (smooth) สีของเปลือกผล (colour ใบ (shape of leaflet) รี (elliptic) ลักษณะของเน้ือใบ of skin) นํ้าตาลปนเขียว (greenish brown) สีของเน้ือ (texture of leaflet) คลายกระดาษ (chartaceous) ความ มันของแผนใบ (leaf glossiness) ดาน (callous) สีกานใบ ประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) สีกานใบประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) จํานวนคู ของใบยอ ย (pair of leaflet) 4 คู ลักษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) เปอรเซ็นต การออกดอก (flowering percentage) ดก (profuse) 51- 75% ขนาดของชอ ดอก (size of panicle) ความยาว 27
สาํ นกั คุมครองพันธุพ ชื แหงชาติ กรมวชิ าการเกษตร เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shape of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 1.37 เซนติเมตร ความกวาง (width) 1.38 เซนติเมตร ความหนา (thickness) 1.12 เซนติเมตร สีเมล็ด (colour of seed) นาํ้ ตาลดํา (dark brown) บนั ทกึ เพิ่มเติม (note) .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. 28
สาํ นักคุมครองพันธพุ ชื แหงชาติ กรมวิชาการเกษตร ช่ือพนั ธุ ดอยอดแดง (Daw Yoddaeng) ชือ่ วิทยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานทีร่ วบรวมขอ มลู มหาวทิ ยาลัยแมโ จ จ. เชียงใหม ลกั ษณะประจําพนั ธุ (characteristic) ขนาดของชอดอก (size of panicle) ความยาว (length) 30 ตน (Tree) นิสยั การเจริญเตบิ โต (growth habit) เซนติเมตร ความกวาง (width) 25 เซนติเมตร สีของดอก (colour of flower) ครีมปนเขียว (greenish cream) ไมยืนตน (tree) ขนาดทรงพุม (size of canopy) ความสูง (height) 8 เมตร ความกวา ง (width) 6 เมตร ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number of fruits per cluster) ดก (prolific) 26-50ผล/ชอ ขนาด กิ่ง (Branch) ลักษณะกิ่ง (branch) กลม ของชอผล (size of fruit cluster) ความยาว (length) 22 (rounded) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน เซนตเิ มตร ความกวา ง (width) 12 เซนตเิ มตร (trunk surface) เรยี บ (smooth) ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruits) leaflet) เขียวปนแดง (reddish green) ขนาดของใบยอย สมมาตร (symmetry) ความสม่ําเสมอของขนาดผลในชอ (size of leaflet) ความยาว (length) 16 เซนติเมตร ความ (uniformity in fruit size) สมํ่าเสมอ (uniform) ขนาดผล กวาง (width) 5 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน (colour of (size of fruit) ความยาว (length) 2.49 เซนติเมตร ความ adaxial leaflet) เขยี วปนเทา (grayish green) ลักษณะขอบ กวาง (width) 2.84 เซนติเมตร รูปหนาตัดทรงผลตาม ใบ (leaf margin) เรียบ (entire) ลักษณะแผนใบ (leaf ขวาง (cross section of fruit) รีคอนขางกวาง (broardly blade) ยน (rugose) ลกั ษณะของปลายใบ (apex of leaflet) elliptic) รูปรางปลายผล (apex of fruit) ปานกลม (round- เรียวแหลม (acuminate) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) flattened) ผิวของเปลือกผล (surface of skin) เรียบ ล่ิม (cuneate) รูปรางของใบ (shape of leaflet) หอกกลับ (smooth) สีของเปลือกผล (colour of skin) นํ้าตาลปน (oblanceolate) ลักษณะของเนื้อใบ (texture of leaflet) เขียว (greenish brown) สีของเนอื้ (colour of aril) ขาวขนุ คลายกระดาษ (chartaceous) ความมันของแผนใบ (leaf ปนเหลือง (creamy white) ลักษณะเน้ือ (texture of aril) glossiness) ดาน (callous) สีกานใบประกอบดานบน น่ิม (soft) ความหนาเน้ือ (thickness of aril) 0.5 (colour of adaxial petiole) นํ้าตาลปนเขียว (greenish เซนติเมตร ความฉํ่าน้ําของเน้ือ (juiciness of aril) ปาน brown) สีกานใบประกอบดานลาง(colour of abaxial กลาง (juicy) รสชาติ (flavour) หวานหอม (aroma sweet) petiole) เขียวปนน้ําตาล (brownish green) จํานวนคูของ ใบยอ ย (pair of leaflet) 4 คู เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shape of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ ลกั ษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 1.37 เซนติเมตร ดอกและชอดอก (Flower and panicle) เปอรเซ็นตการ ความกวาง (width) 1.36 เซนติเมตร ความหนา ออกดอก (flowering percentage) ดก (profuse) 51-75% 29
สํานกั คมุ ครองพันธุพชื แหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร บนั ทกึ เพิ่มเตมิ (note) - ผลมลี ักษณะเบ้ียว 30
สาํ นักคมุ ครองพันธุพืชแหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชือ่ พนั ธุ ดอ 13 (Daw 13) ชือ่ วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานทีร่ วบรวมขอ มลู ศูนยว ิจยั พชื สวนเชียงราย จ. เชียงราย ลกั ษณะประจาํ พันธุ (characteristic) ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number กิ่ง (Branch) ลักษณะกิ่ง (branch) กลม of fruits per cluster) ดก (profuse) 26-50 ผล/ชอ (rounded) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (trunk ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลมแปน surface) เรยี บ (smooth) (oblate) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) ปาน กลาง (intermediate) ความสมํ่าเสมอของขนาดผลในชอ ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young (uniformity in fruit size) สม่ําเสมอ (uniform) ขนาดผล leaflet) เขียวปนแดง (reddish green) สีของใบแกดานบน (size of fruit) ความยาว (length) 3.0 เซนติเมตร ความ (colour of adaxial leaflet) เขียวเขม (dark green) กวาง (width) 2.6 เซนติเมตร รูปหนาตัดทรงผลตามขวาง ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เปนคลื่น (undulate) (cross section of fruit) รคี อนขางกวาง (broardly elliptic) ลักษณะแผนใบ (leaf blade) เรียบ (smooth) ลักษณะของ รูปรางปลายผล (apex of fruit) ปานกลม (round- ปลายใบ (apex of leaflet) มน (obtuse) ลักษณะฐานใบ flattened) ผิวของเปลือกผล (surface of skin) เรียบ (base of leaflet) ล่ิม (cuneate) รูปรางของใบ (shape of (smooth) สีของเปลือกผล (colour of skin) น้ําตาลปน leaflet) รี (elliptic) ลักษณะของเนื้อใบ (texture of leaflet) เหลือง (yellowish brown) สีของเน้ือ (colour of aril) ขาว คลายแผนหนัง (coriaceous) ความมันของแผนใบ (leaf ขุน (dull white) ลักษณะเน้ือ (texture of aril) น่ิม (soft) glossiness) เปนมัน (glossy) สีกานใบประกอบดานลาง ความฉ่ํานํ้าของเน้ือ (juiciness of aril) ปานกลาง (juicy) (colour of abaxial petiole) เขียว (green) จํานวนคูของใบ รสชาติ (flavour) หวานหอม (aroma sweet) ปริมาณ ยอ ย (pair of leaflet) 3 คู ของแขง็ ทล่ี ะลายนาํ้ ได (total soluble solids) 20.8 oBrix ลักษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shapes of seed) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 1.3 เซนติเมตร เปอรเซ็นตการออกดอก (flowering percentage) ดก ความกวาง (width) 1.4 เซนติเมตร สีเมล็ด (colour of (profuse) 51-75 % ขนาดของชอดอก (size of panicle) seed) นํ้าตาลดํา (dark brown) ความยาว (length) 22.7 เซนติเมตร ความกวาง (width) 16.3 เซนติเมตร สีของดอก (colour of flower) ครีม (cream) บันทึกเพ่มิ เติม (note) 31 .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................
สาํ นักคุม ครองพันธพุ ชื แหงชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชื่อพันธุ แดงกลม (Daengklome) ชื่อวทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานทร่ี วบรวมขอ มลู มหาวิทยาลยั แมโจ จ. เชยี งใหม ลกั ษณะประจําพนั ธุ (characteristic) ลกั ษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ตน (Tree) นสิ ัยการเจริญเตบิ โต (growth habit) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) เปอรเซ็นต ไมยืนตน (tree) การออกกดอก (flowering percentage) ดก (profuse) 51- ก่ิง (Branch) ลักษณะก่ิง (branch) กลม 75 % ขนาดของชอดอก (size of panicle) ความยาว (length) 31.8 เซนติเมตร ความกวาง (width) 22.7 (rounded) เซนติเมตร สขี องดอก (colour of flower) ครีม (cream) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (trunk ชอผล (Fruit cluster) ขนาดของชอผล (size of surface) เรยี บ (smooth) fruit cluster) ความยาว (length) 29.37 เซนติเมตร ความ กวา ง (width) 28.91 เซนตเิ มตร ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish green) ขนาดของใบ ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม ยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 13.12 เซนติเมตร (rounded) ผิวของเปลือกผล (surface of skin) เรียบ ความกวาง (width) 5.3 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน (smooth) สีของเปลือกผล (colour of skin) น้ําตาลปนแดง (colour of adaxial leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish (reddish brown) สีของเน้ือ (colour of aril) ขาวใส (clear green) ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) white) ลักษณะเน้ือ (texture of aril) คอนขางเหนียว ลักษณะแผนใบ (leaf blade) เรียบ (smooth) ลักษณะของ (almost leathery) ความหนาเน้ือ (thickness of aril) 0.3 ปลายใบ (apex of leaflet) เรียวแหลม (acuminate) เซนติเมตร ความฉํ่าน้ําของเน้ือ (juiciness of aril) แฉะ ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ลิ่ม (cuneate) รูปรางของ (very juicy) รสชาติ (flavour) หวานหอม (aroma sweet) ใบ (shape of leaflet) รีคอนขางกวาง (broardly elliptic) ลักษณะของเนื้อใบ (texture of leaflet) คลายกระดาษ (chartaceous) ความมันของแผนใบ (leaf glossiness) ดาน (callous) สีกานใบประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) เขียวปนน้ําตาล (brownish green) สีกานใบ ประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปน นํ้าตาล (brownish green) จํานวนคูของใบยอย (pair of leaflet) 3-4 คู 32
สาํ นกั คมุ ครองพันธพุ ืชแหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shapes of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 1.1 เซนติเมตร ความกวาง (width) 1.2 เซนติเมตร ความหนา (thickness) 1 เซนติเมตร สีเมล็ด (colour of seed) น้ําตาลดํา (dark brown) 33
สาํ นกั คุมครองพันธุพ ืชแหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชื่อพันธุ เถา (Thao) ชอ่ื วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานทรี่ วบรวมขอ มูล มหาวทิ ยาลยั แมโจ จ. เชียงใหม ลกั ษณะประจาํ พนั ธุ (characteristic) ของชอผล (size of fruit cluster) ความยาว ตน (Tree) นสิ ยั การเจริญเติบโต (growth habit) (length) 27 เซนตเิ มตร ความกวา ง (width) 20 เซนติเมตร ไมยืนตน (tree) ก่ิง (Branch) ลักษณะก่ิง (branch) กลม (rounded) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (trunk surface) เรียบ (smooth) ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม leaflet) เหลืองปนนํ้าตาล (brownish yellow) ขนาดของ (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) ใบยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 7.76 สมมาตร (symmetry) ความสม่ําเสมอของขนาดผลในชอ เซนติเมตร ความกวาง (width) 2.75 เซนติเมตร สีของใบ (uniformity in fruit size) สมํ่าเสมอ (uniform) ขนาดผล แกดานบน (colour of mature leaflet) เขียวปนเหลือง (size of fruit) ความยาว (length) 2.49 เซนติเมตร ความ (yellowish green) ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เปนคลื่น กวาง (width) 2.80 เซนติเมตร ความหนา (thickness) (undulate) ลักษณะแผนใบ (leaf blade) ยน (rugose) 2.52 เซนติเมตร รูปหนาตัดทรงผลตามขวาง (cross ลักษณะของปลายใบ (apex of leaflet) เรียวแหลม section of fruit) รีคอนขางกวาง (broardly elliptic) (acuminate) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ลิ่ม รูปรางปลายผล (apex of fruit) ปานกลม (round- (cuneate) รูปรางของใบ (shape of leaflet) รี (elliptic) flattened) ผิวของเปลือกผล (surface of skin) เรียบ ลักษณะของเนื้อใบ (texture of leaflet) คลายกระดาษ (smooth) สีของเปลือกผล (colour of skin) นํ้าตาลปน (chartaceous) ความมันของแผนใบ (leaf glossiness) เปน เขียว (greenish brown) สีของเน้ือ (colour of aril) ขาวขุน มัน (glossy) สีกานใบประกอบดานบน (colour of adaxial ปนเหลือง (creamy white) ลักษณะเน้ือ (texture of aril) petiole) เขียวปนนํ้าตาล (brownish green) สีกานใบ น่ิม (soft) ความหนาเนื้อ (thickness of aril) 0.5 ประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปนเทา เซนติเมตร ความฉ่ําน้ําของเนื้อ (juiciness of aril) แฉะ (grayish green) (very juicy) รสชาติ (flavour) หวานหอม (aroma sweet) ลกั ษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ปริมาณของแข็งท่ีละลายนํ้าได (total soluble solids) 17.8 oBrix ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number of fruits per cluster) นอย (sparse) <10 ผล/ชอ ขนาด 34
สาํ นกั คมุ ครองพันธพุ ืชแหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shape of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 1.37 เซนติเมตร ความกวาง (width) 1.36 เซนติเมตร ความหนา (thickness) 1.17 เซนติเมตร สีเมล็ด (colour of seed) นาํ้ ตาลดํา (dark brown) บนั ทึกเพ่มิ เตมิ (note) ในบางกรณีพบมีลักษณะเปนไมเล้ือยเกาะไปกับ พืชอื่น หรือ อาจพบบอยูในลักษณะเปนไมยืนตนเดียวได เชน กนั 35
สาํ นกั คมุ ครองพันธุพชื แหง ชาติ กรมวิชาการเกษตร ช่ือพันธุ นราภริ มย (Naraphirom) ชือ่ วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานท่ีรวบรวมขอมูล ศนู ยว จิ ยั พชื สวนเชียงราย จ. เชยี งราย ลกั ษณะประจําพันธุ (characteristic) ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number ใบ (Leaf) ขนาดของใบยอย (size of leaflet) of fruits per cluster) ดก (prolific) 26-50 ผล/ชอ ความยาว (length) 11.58 เซนติเมตร ความกวาง (width) ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลมแปน 3.87 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน (colour of adaxial (oblate) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) ปาน leaflet) เขียวคลํ้า (dull green) ลักษณะขอบใบ (leaf กลาง (intermediate) ความสมํ่าเสมอของขนาดผลในชอ margin) เรียบ (entire) ลักษณะแผนใบ (leaf blade) เรียบ (uniformity in fruit size) สม่ําเสมอ (uniform) รูปราง (smooth) ลักษณะของปลายใบ (apex of leaflet) แหลม ปลายผล (apex of fruit) ปานกลม (round-flattened) ผิว (acute) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ล่ิม (cuneate) ของเปลือกผล (surface of skin) เรียบ (smooth) สีของ รูปรางของใบ (shape of leaflet) รี (elliptic) ลักษณะของ เปลือกผล (colour of skin) เขียวปนนํ้าตาล (brownish เนื้อใบ (texture of leaflet) คลายแผนหนัง (coriaceous) green) สีของเน้ือ (colour of aril) ขาวขุนปนเหลือง ความมันของแผนใบ (leaf glossiness) เปนมัน (glossy) สี (creamy white) ลักษณะเนื้อ (texture of aril) นิ่ม (soft) กานใบประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) เขียว ความฉ่ํานํ้าของเน้ือ (juiciness of aril) แฉะ (very juicy) ปนเทา (grayish green) สีกานใบประกอบดานลาง (colour รสชาติ (flavour) หวาน (sweet) of abaxial petiole) เขียว (green) จํานวนคูของใบยอย (pair of leaflet) 3 คู เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shapes of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ลกั ษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) บนั ทึกเพิม่ เติม (note) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) เปอรเซ็นต ............................................................................................ ............................................................................................ การออกกดอก (flowering percentage) ดก (profuse) 51- 75% สขี องดอก (colour of flower) ครมี (cream) 36
สํานกั คุม ครองพันธพุ ชื แหงชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชื่อพนั ธุ นา้ํ ผงึ้ (Namphueng) ชื่อวิทยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานท่ีรวบรวมขอมูล ศูนยว จิ ัยพชื สวนเชียงราย จ. เชียงราย ลักษณะประจําพนั ธุ (characteristic) ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young of fruits per cluster) ปานกลาง (medium) 10-25 ผล/ชอ leaflet) เหลืองปนนํ้าตาล (brownish yellow) ขนาดของใบ ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม ยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 11.65 เซนติเมตร (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) ความกวาง (width) 4.43 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน สมมาตร (symmetry) ความสมํ่าเสมอของขนาดผลในชอ (colour of adaxial leaflet) เขยี วเขม (dark green) ลกั ษณะ (uniformity in fruit size) ไมสม่ําเสมอ (poorly uniform) ขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) ลักษณะแผนใบ (leaf รูปหนาตัดทรงผลตามขวาง (cross section of fruit) กลม blade) ยน (rugose) ลกั ษณะของปลายใบ (apex of leaflet) (globular) รูปรางปลายผล (apex of fruit) ปานกลม มน(obtuse) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ลิ่ม (cuneate) (round-flattened) ผิวของเปลือกผล (surface of skin) รูปรางของใบ (shape of leaflet) รคี อนขางกวาง (broardly เรียบ (smooth) สีของเปลือกผล (colour of skin) น้ําตาล elliptic) ลกั ษณะของเน้ือใบ (texture of leaflet) คลายแผน ปนเหลือง (yellowish brown) สีของเน้ือ (colour of aril) หนัง (coriaceous) ความมันของแผนใบ (leaf glossiness) ขาวปนเหลือง (yellowish white) ลักษณะเนื้อ (texture of เปนมัน (glossy) สีกานใบประกอบดานบน (colour of aril) แนน (firm) ความฉํ่าน้ําของเนื้อ (juiciness of aril) adaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) สีกานใบ ปานกลาง (juicy) รสชาติ (flavour) หวาน (sweet) ประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียว (green) จาํ นวนคขู องใบยอ ย (pair of leaflet) บันทกึ เพ่ิมเตมิ (note) 4 คู ............................................................................................ ............................................................................................ ลักษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) เปอรเซ็นต การออกกดอก (flowering percentage) ปานกลาง (medium) 50 % สีของดอก (colour of flower) ครีมปน เขียว (greenish cream) 37
สาํ นกั คุมครองพันธุพืชแหงชาติ กรมวชิ าการเกษตร ช่ือพันธุ เบ้ยี วเขียว (Biaokhiao) ชอ่ื วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานทรี่ วบรวมขอ มลู ศนู ยว ิจยั พืชสวนเชยี งราย จ. เชียงราย ลักษณะประจําพันธุ (characteristic) ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young of fruits per cluster) ปานกลาง (medium) 10-25 ผล/ชอ leaflet) เขียวปนแดง (reddish green) ขนาดของใบยอย ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลมแปน (size of leaflet) ความยาว (length) 11.47 เซนติเมตร (oblate) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) ไม ความกวาง (width) 3.48 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน เทากัน (oblique) ความสมํ่าเสมอของขนาดผลในชอ (colour of adaxial leaflet) เขียวปนเทา (grayish green) (uniformity in fruit size) สมํ่าเสมอ (uniform) รูปหนา ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) ลักษณะแผน ตัดทรงผลตามขวาง (cross section of fruit) รีคอนขาง ใบ (leaf blade) เรียบ (smooth) ลักษณะของปลายใบ กวาง (broardly elliptic) รูปรางปลายผล (apex of fruit) (apex of leaflet) แหลม (acute) ลักษณะฐานใบ (base of ปาน (flattened) ผิวของเปลือกผล (surface of skin) เรียบ leaflet) ลิ่ม (cuneate) รูปรางของใบ (shape of leaflet) รี (smooth) สีของเปลือกผล (colour of skin) นํ้าตาลปน (elliptic) ลักษณะของเนื้อใบ (texture of leaflet) คลาย เหลือง (yellowish brown) สีของเนื้อ (colour of aril) ขาว แผนหนัง (coriaceous) ความมันของแผนใบ (leaf ปนชมพู (pinkish white) ลักษณะเน้ือ (texture of aril) น่ิม glossiness) ดาน (callous) สีของกานใบประกอบดานบน (soft) ความฉํ่านํ้าของเน้ือ (juiciness of aril) แหง (dry) (colour of adaxial petiole) น้ําตาลปนเขียว (greenish รสชาติ (flavour) หวานหอม (aroma sweet) brown) สีของกานใบประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) จํานวนคูของใบยอย เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shape of seed) (pair of leaflet) 5 คู กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ลักษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) บันทึกเพิม่ เติม (note) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) สีของดอก ............................................................................................ ............................................................................................ (colour of flower) ครีม (cream) 38
สํานักคุมครองพันธุพ ชื แหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร ช่อื พนั ธุ เบยี้ วเขียวเชยี งใหม (Biaokhiao Chiangmai) ช่อื วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานท่รี วบรวมขอ มูล มหาวทิ ยาลยั แมโ จ จ. เชียงใหม ลกั ษณะประจําพันธุ ( characteristic) ลักษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ตน (Tree) นสิ ัยการเจรญิ เตบิ โต (growth habit) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) นิสัยการ ไมยืนตน (tree) ขนาดทรงพุม (size of canopy) ความสูง ออกดอก (flowering habit) ออกดอกเปนฤดู (seasonal) (height) 5 เมตร ความกวา ง (width) 6 เมตร เปอรเซ็นตการออกดอก (flowering percentage) ปาน กลาง (medium) 50% ขนาดของชอดอก (size of panicle) กิ่ง (Branch) ลักษณะกิ่ง(branch) กลม ความยาว (length) 30 เซนติเมตร ความความกวาง (rounded) (width) 25 เซนติเมตร สีของดอก (colour of flower) ครีม ปนเหลือง (yellowish cream) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (trunk surface) เรยี บ (smooth) ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number of fruits per cluster) ปานกลาง (medium) 10-25 ผล/ชอ ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young ขนาดของชอ ผล (size of fruit cluster) ความยาว (length) leaflet) เขียวปนแดง (reddish green) ขนาดของใบยอย 28 เซนติเมตร ความกวาง (width) 17 เซนติเมตร (size of leaflet) ความยาว (length) 11.75 เซนติเมตร ความกวาง (width) 3.87 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลมแปน (colour of abaxial leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish (oblate) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) ปาน green) ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) กลาง (intermediate) ความสม่ําเสมอของขนาดผลในชอ ลักษณะแผนใบ (leaf blade) เรียบ (smooth) ลักษณะของ (uniformity in fruit size) สม่ําเสมอ (uniform) ขนาดผล ปลายใบ (apex of leaflet) เรียวแหลม (acuminate) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ลิ่ม (cuneate) รูปรางของ ใบ (shape of leaflet) ใบหอกคอนขางแคบ (narrowly lanceolate) ลักษณะของเนื้อใบ (texture of leaflet) คลาย กระดาษ (chartaceous) ความมันของแผนใบ (leaf glossiness) เปนมัน (glossy) สีกานใบประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) นํ้าตาลปนเขียว (greenish brown) สีกานใบประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปนน้ําตาล (brownish green) จํานวนคูของ ใบยอย (pair of leaflet) 3-4 คู 39
สํานกั คุม ครองพันธุพชื แหงชาติ กรมวิชาการเกษตร เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shape of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 1.22 เซนติเมตร ความกวาง (width) 1.25 เซนติเมตร ความหนา (thickness) 1.07 เซนติเมตร สีเมล็ด (colour of seed) น้ําตาลดํา (dark brown) บนั ทกึ เพิม่ เตมิ (note) ลกั ษณะผวิ เน้ือเปนรอง ความฉํ่าน้ําของเน้ือ (juiciness of aril) ปานกลาง (juicy) รสชาติ (flavour) หวานหอม (aroma sweet) 40
สาํ นักคุม ครองพันธพุ ชื แหงชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชอ่ื พันธุ เบ้ียวเขยี วปาเสา (Biaokhiao Pasao) ชือ่ วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานที่รวบรวมขอมลู มหาวทิ ยาลยั แมโจ จ. เชยี งใหม ลกั ษณะประจําพนั ธุ (characteristic) (medium) 50% ขนาดของชอดอก (size of panicle) ความ ตน (Tree) นสิ ยั การเจรญิ เติบโต (growth habit) ยาว (length) 30 เซนติเมตร ความกวาง (width) 25 เซนติเมตร สีของดอก (colour of flower) ครีมปนเหลือง ไมย นื ตน (tree) (yellowish cream) กิ่ง (Branch) ลักษณะก่ิง (branch) กลม ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number (rounded) of fruits per cluster) ปานกลาง (medium) 10-25 ผล/ชอ เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (trunk ขนาดของชอผล (size of fruit cluster) ความยาว (length) 25 เซนติเมตร ความกวา ง (wide) 20 เซนติเมตร surface) เรียบ (smooth) ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish green) ขนาดของใบ ปานกลาง (intermediate) ความสมํ่าเสมอของขนาดผลใน ยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 14 เซนติเมตร ชอ (uniformity in fruit size) สม่ําเสมอ (uniform) ขนาด ความกวาง (width) 4.5 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน ผล (size of fruit) ความยาว (length) 10.94 เซนติเมตร (colour of adaxial leaflet) เขียวเขม (dark green) ลกั ษณะ ความกวาง (width) 6.52 เซนติเมตร ความหนา ขอบใบ (leaf margin) เรียบ (entire) ลักษณะแผนใบ (leaf (thickness) 7.46 เซนติเมตร รูปหนาตัดทรงผลตามขวาง blade) เรียบ (smooth) ลักษณะของปลายใบ (apex of (cross section of fruit) กลม (globular) รูปรางปลายผล leaflet) แหลม (acute) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) (apex of fruit) ปานกลม (round-flattened) ผิวของเปลือก ล่ิม (cuneate) รูปรางของใบ (shape of leaflet) หอกกลับ ผล (surface of skin) ขรุขระ (rough) สีของเปลือกผล (oblandceolate) ลักษณะของเน้ือใบ (texture of leaflet) (colour of skin) นํ้าตาลปนเขียว (greenish brown) สีของ คลายกระดาษ (chartaceous) ความมันของแผนใบ (leaf เนื้อ (colour of aril) ขาวขุน (dull white) ลักษณะเนื้อ glossiness) ดาน (callous) สีกานใบประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) นํ้าตาลปนเขียว (greenish brown) สีกานใบประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) จํานวนคูของใบยอย (pair of leaflet) 4 คู ลักษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) เปอรเซ็นต การออกดอก (flowering percentage) ปานกลาง 41
สํานกั คมุ ครองพันธุพชื แหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shape of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 0.60 เซนติเมตร ความกวาง (width) 0.44 เซนติเมตร ความหนา (thickness) 0.56เซนติเมตร สีเมล็ด (colour of seed) ดํา เปน มนั (glossy black) บนั ทกึ เพิ่มเตมิ (note) …………………………………………………………… …………………………………………………………… 42
สาํ นักคมุ ครองพันธุพืชแหง ชาติ กรมวชิ าการเกษตร ชือ่ พันธุ ใบดํา (Baidam) ชือ่ วทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานทีร่ วบรวมขอมลู มหาวทิ ยาลัยแมโจ จ. เชียงใหม ลักษณะประจําพันธุ (characteristic) ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (number ก่ิง (Branch) ลักษณะก่ิง (branch) กลม of fruits per cluster) ปานกลาง (medium) 10-25 ผล/ชอ ขนาดของชอผล (size of fruit cluster) ความยาว (length) (rounded) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน 29 เซนติเมตร ความกวา ง (width) 20 เซนติเมตร (trunk surface) เรยี บ (smooth) ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish green) ขนาดของใบ สมมาตร (symmetry) ความสม่ําเสมอของขนาดผลในชอ ยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 15.7 เซนติเมตร (uniformity in fruit size) สมํ่าเสมอ (uniform) ขนาดผล ความกวาง (width) 5 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน (size of fruit) ความยาว (length) 10.94 เซนติเมตร ความ (colour of adaxial leaflet) เขียวปนเหลือง (yellowish กวาง (width) 6.25 เซนติเมตร ความหนา (thickness) green) ลักษณะขอบใบ (leaf margin) เปนคลื่น (undulate) 7.46เซนติเมตร รูปหนาตัดทรงผลตามขวาง (cross ลักษณะแผนใบ (leaf blade) เรียบ (smooth) ลักษณะของ section of fruit) รีคอนขางกวาง (broardly elliptic) ปลายใบ (apex of leaflet) เรียวแหลม (acuminate) รูปรางปลายผล (apex of fruit) ปานกลม (round- ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ล่ิม (cuneate) รูปรางของ flattened) ผิวของเปลือกผล (surface of skin) ขรุขระ ใบ (shape of leaflet) หอกกลับ (oblanceolate) ลักษณะ (rough) สีของเปลือกผล (colour of skin) น้ําตาลปนเขียว ของเนื้อใบ (texture of leaflet) คลายกระดาษ (greenish brown) สีของเน้ือ (colour of aril) ขาวใส (chartaceous) ความมันของแผนใบ (leaf glossiness)เปน (clear white) ลักษณะเนื้อ (texture of aril) แนน (firm) มัน (glossy) สีกานใบประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) สีกานใบประกอบ ดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) จํานวนคขู องใบยอย (pair of leaflet) 4-5 คู ลกั ษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) เปอรเซ็นต การออกดอก (flowering percentage) ปานกลาง (medium) 50% ขนาดของชอดอก (size of panicle) ความ ยาว (length) 23.4 เซนติเมตร ความกวาง (width) 14.1 เซนติเมตร สขี องดอก (colour of flower) ครีม (cream) บนั ทึกเพิม่ เติม (note) 43 .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................
สาํ นกั คุม ครองพันธพุ ชื แหงชาติ กรมวิชาการเกษตร เมล็ด (Seed) รูปรางของเมล็ด (shape of seed) กลมและแบนดานขาง (spheroid flattened) ขนาดของ เมล็ด (size of seed) ความยาว (length) 0.60 เซนติเมตร ความกวาง (width) 0.44 เซนติเมตร ความหนา (thickness) 0.56 เซนติเมตร สีเมล็ด (colour of seed) ดํา เปนมัน (glossy black) 44
สาํ นกั คุมครองพันธุพ ชื แหงชาติ กรมวชิ าการเกษตร ช่อื พันธุ ใบหยก (Baiyoke) ชื่อวทิ ยาศาสตร Dimocarpus longan Lour. สถานทรี่ วบรวมขอมลู มหาวทิ ยาลัยแมโจ จ. เชียงใหม ลกั ษณะประจําพนั ธุ (characteristic) (low)<50% ขนาดของชอ ดอก (size of panicle) ความยาว ตน (Tree) นิสัยการเจริญเติบโต (growth habit) (length) 22.2 เซนติเมตร ความกวาง (width) 13.4 เซนติเมตร สี ไมย ืนตน (tree) ของดอก (colour of flower) ครมี (cream) กิ่ง (Branch) ลักษณะกิ่ง (branch) กลม ชอผล (Fruit cluster) จํานวนผลตอชอ (rounded) เปลือก (Bark) ลักษณะเปลือกลําตน (number of fruits per cluster) ปานกลาง (medium) 10- (trunk surface) เรยี บ (smooth) 25 ผล/ชอ ขนาดของชอผล (size of fruit cluster) ความ ยาว (length) 22 เซนติเมตร ความกวาง (width) 18 ใบ (Leaf) สีของใบออน (colour of young เซนตเิ มตร leaflet) เขียวปนแดง (reddish green) ขนาดของใบยอย (size of leaflet) ความยาว (length) 13 เซนติเมตร ความ ผล (Fruit) รูปรางผล (shape of fruit) กลม กวาง (width) 4.2 เซนติเมตร สีของใบแกดานบน (colour (rounded) ความสมมาตรของผล (symmetry of fruit) of adaxial leaflet) เขียว (green) ลักษณะขอบใบ (leaf ปานกลาง (intermediate) ความสม่ําเสมอของขนาดผลใน margin) เรียบ (entire) ลักษณะแผนใบ (leaf blade) เรียบ ชอ (uniformity in fruit size) สมํ่าเสมอ (uniform) ขนาด (smooth) ลักษณะของปลายใบ (apex of leaflet) เรียว ผล (size of fruit) ความยาว (length) 2.66 เซนติเมตร แหลม (acuminate) ลักษณะฐานใบ (base of leaflet) ล่ิม ความกวาง (width) 2.91 เซนติเมตร ความหนา (cuneate) รูปรางของใบ (shape of leaflet) ใบหอก (thickness) 2.62 เซนติเมตร รูปหนาตัดทรงผลตามขวาง คอนขางแคบ (narrowly lanceolate) ลักษณะของเน้ือใบ (cross section of fruit) รีคอนขางกวาง (broardly (texture of leaflet) คลายกระดาษ (chartaceous) ความ มันของแผนใบ (leaf glossiness) ดาน (callous) สีกานใบ ประกอบดานบน (colour of adaxial petiole) นํ้าตาลปน เขียว (brownish brown) สีกานใบประกอบดานลาง (colour of abaxial petiole) เขียวปนเทา (grayish green) จาํ นวนคขู องใบยอ ย (pair of leaflet) 4 คู ลักษณะทางการเกษตร (agricultural descriptor) ดอกและชอดอก (Flower and panicle) นิสัยการ ออกดอก (flowering habit) ออกดอกเปนฤดู (seasonal) เปอรเซน็ ตการออกดอก (flowering percentage) นอย 45
Search
