สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน : การเปลี่ยนแปลงผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร

หลวงพ่อ เพราะว่าไมไ่ ดพ้ กั ผ่อนเลย บางวนั รกั ษาจนขา้ วเพลไม่ไดฉ้ ันเลย ฉนั ชา้ วเชา้ เสร็จแล้ว เพลก็ไม่ได้ฉัน เพราะว่ารักษาคนท้ังวัน แล้วท่านก็อยู่ปรนนิบัติ ถ้าหาก หลวงพ่อยังไม่เข้ากุฎิ ท่านก็ต้องรอเก็บของ บางทีดึกแล้ว หลวงพ่อยังมีแขกอยู่ หลวงพอ่ กเ็ ปน็ นกั สงเคราะห์ ทา่ นเมตตา ทา่ นบอกวา่ โยมเขามาไกล กต็ อ้ งสงเคราะหเ์ ขา เพราะวา่ เขามาแล้ว แลว้ กม็ าล�ำบาก หลวงพ่อทา่ นกเ็ ข้าใจ ชว่ ยเหลือคนจรงิ ๆ ป่วยไข้ มาท่านก็รักษา โดนของอะไรมาก็มา แทบจะทุกอย่าง หรือโรคบางอย่างไม่รู้จะไป หาใคร ถ้ารักษาท่ีอื่นไม่หาย ก็จะมาถึงหลวงพ่อก่อน ถ้าถึงมือหลวงพ่อคือหาย โยมบางคนมาแล้วขึ้นวัดไม่ได้ ก็จะรออยู่ที่เรือ หลวงพ่อสายท่านก็ลงมา ท่านก็น่ัง ถากไม้ คนปว่ ยกอ็ ยใู่ นเรอื ถากเสรจ็ ถา้ บอกวา่ หายกค็ อื หาย โดยทไ่ี มต่ อ้ งถกู เนอื้ ตอ้ งตวั คนป่วยเลยนะ ท่านอัศจรรย์มาก ท่านเร่ิมรักษาตั้งแต่ท่านมาอยู่ ชีวิตหลวงพ่อ ความสขุ สว่ นตวั แทบไม่มเี ลย” (สมั ภาษณ์ 13 มกราคม 2560) “จุดเริ่มต้นของหลวงพ่อเก่ียวกับวัตถุมงคล ท่านสักยันต์ ท่านไม่ได้ตั้งใจ ที่จะสัก คือพระไปเดินบิณฑบาต ก็จะเดินกันไป หน้าแล้งก็จะเดิน ถ้าเป็นหน้าน้�ำ ก็จะพายเรือ พอเดิน หมามันกัดลูกศิษย์วัด หลวงพ่อท่านก็สักนะให้ตัวสองตัว แลว้ กอ็ อกไปตามปกติ ทนี หี้ มามนั เคยกดั วนั ตอ่ มามนั กก็ ดั อกี แตค่ ราวนโ้ี ดนกดั ไมเ่ ขา้ กัดยังไงก็ไม่เข้า พอกัดไม่เข้า ข่าวมันก็ไปถึงชาวบ้าน ลูกหลานที่มาอยู่วัดก็ไปเล่าให้ พ่อให้แม่ฟังกัน ตอนหลังมาให้หลวงพ่อสัก คนต้องมานอนค้าง เต็มวัดหมดเลย มารอคิวกัน แล้วด้วยความเมตตาของหลวงพ่อท่าน ท่านบอกจะได้ไม่เยอะนะ สักได้ตัวสองตัว บางทีก็ไม่ได้เป็นรูปอะไรหรอก คือถือว่ามาไกลก็ให้ได้กันครบ” (สัมภาษณ์ 13 มกราคม 2560) รปู ปน้ั หลวงพ่อสาย 3/20/2561 BE 15:10 342 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 342

เจ้าพ่อส�ำเร็จแห่งโรงเจไท้เอ็กต๊ัว คือส่ิงศักด์ิสิทธ์ิท่ีชาวบ้านนิยมมาขอให้ช่วย รกั ษาโรค ลูกชายของรา่ งทรงเจา้ พ่อสำ� เรจ็ เลา่ ว่า “คณุ พ่อผมท่านเปน็ รา่ งทรง ท่านทรงตง้ั แตอ่ ายุ 17 จนตอนนจ้ี ะ 80 แลว้ แกสลบไป 7 วนั เหมอื นกบั ตายไปแลว้ 7 วัน พอดีช่วงนั้นปู่ก�ำลังจัดงานศพอากง แล้วทีน้ีลูก ดันมาตายอีก ก็เลยเอาศพไปซ่อนไว้หลังบ้าน จากนั้นก็ ฟื้นข้ึน เจ้าเข้า องค์ท่านเข้ามาก็บอกว่าจะมารักษาคน รักษาคนมาเยอะ หายเยอะ จากนั้นก็รักษาคนเป็นแสนคน วันหนึ่งคนมาตั้งแต่ 6 โมงเช้า เลิก 4 ทุ่ม ประทับทรงนะ ไมไ่ ดเ้ ขา้ หอ้ งนำ้� เลย ทา่ นทรงแลว้ กห็ ลบั ตา แลว้ กเ็ คย้ี วหมาก ตลอดเวลา แล้วก็กลืนเข้าไป ไม่มีคาย ชาวบ้านจะมาให้ ช่วยรักษาโรค สมัยก่อนไม่มีโรงพยาบาลเพราะมันมีน้อย คนกจ็ ะเอาเดก็ มากวาดยาบา้ ง บางคนโรงพยาบาลผา่ ทอ้ งมา ให้ไปตายท่ีบ้าน ความหวังสุดท้ายลองมาเสี่ยงดูท่ีโรงเจ พายเรือมาประมาณ 2 วนั กว่าจะมาถงึ นี่ เพราะเม่ือก่อนนี้ รถมาไมถ่ งึ กร็ กั ษาดว้ ยสมนุ ไพร ทง้ั ทา ทง้ั กนิ กห็ ายเยอะนะ โรควัณโรคมารักษาท่ีนี่หาย แล้วโรคดีซ่านก็หาย เราก็เขียน เป็นใบยาให้เขาไปซื้อ แล้วก็มีผ้ายันต์ประทับตรา แล้วก็น�ำ ยันต์น้ีลงไปต้มด้วย ส่วนใหญ่เขาเชื่อกัน เพราะท�ำแล้วหาย เรารักษาไม่ได้เรียกร้อง หลวงพ่อส�ำเร็จจะสอนให้เรา ทำ� ความดที กุ อยา่ ง ถา้ มาอยใู่ นนกี้ จ็ ะรวู้ า่ ทน่ี ไี่ มม่ ผี ลประโยชน์ อะไรท้ังนั้น แล้วทุกคนท่ีหยอดเงินในตู้ท่ีนี่ไม่ว่าจะเท่าไหร่ ก็จะเกิดบุญ เพราะว่าเงินที่ท่านหยอดก็เอาไปปลดหน ี้ ท่านสอนให้ทุกคนคิดดี ท�ำดี ลูกศิษย์ท่ีน่ีต้องคิดดีท�ำดี ทุกคนต้องเท่าเทียมกันหมด ท่านสอนเสมอว่าทุกคน ตายแลว้ กเ็ หมน็ ทกุ คน มาอยา่ งไรกลบั ไปแบบนน้ั มอี ยา่ งเดยี ว คือความดีท่ีเราสะสมและสร้างไว้” (สัมภาษณ์ 26 ตุลาคม 2559) 343 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 343

344 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 344

ศาลเจ้าไถ้เสียงเล่ากุง ใน ต.หนองสองห้อง อ.บ้านแพ้ว สร้างมาประมาณ 30 ปี ใช้เป็นต�ำหนักของร่างทรงเจ้าพ่อไถ้เสียงเล่ากุง ร่างทรงชื่อนางช่ิวแช แซกอ ซึ่งเสียชีวิตไปแล้ว ชาวบ้านในพ้ืนท่ีจะมาขอให้ร่างทรงช่วยรักษาโรคภัยไข้เจ็บ ลกู สะใภ้ของร่างทรงเลา่ วา่ “คุณย่าเกิดที่เมืองจีน แล้วคุณปู่ไปเที่ยวเมืองจีน สมัยก่อนถ้าชอบใครก็จะ อมุ้ เดก็ มาเลย้ี งโต แลว้ กม็ าใหแ้ ตง่ งานกบั ลกู ชายตวั เอง คณุ ปคู่ ณุ ยา่ ยา้ ยอพยพจากจนี มาอยู่ไทย แล้วช่วงนั้นสะใภ้ดวงตก คุณปู่ไปเท่ียวเมืองจีน แล้วเจ้าเมืองจีนเขาตาม แกมา แล้วก็ตามมาช่วยให้หายเจ็บป่วย ก็เลยรับทรงให้เขา แล้วเขาก็บอกว่าเป็นร่าง อย่างเดียวก็ไม่ได้ ต้องรับแขกด้วย ต้องรับใช้ชุมชน ใครมาหาต้องช่วยเหลือชีวิตคน ช่วยเหลือมนุษย์ให้สบาย คนเขาก็จะรู้ว่าเรารับทรง เขาก็จะปากต่อปากกันไปว่า ไปหาที่ไหนมาถึงหายป่วย ก็จะแนะน�ำกันต่อๆ ไป คนในชุมชนเขาก็จะมากัน สมัยก่อนเขาจะอยู่ตรงคลองด�ำเนินสะดวก อยู่ในซอย แต่พอลูกหลานแบ่งแยกกัน ไปแล้ว ที่ดินตรงนี้เป็นของลูกหลาน เราไม่ได้เช่าใครก็เลยย้ายศาลมาปลูกตรงน้ี ประมาณปี 2533 คนก็ตามมากันบ้าง ย่ามีลูกชาย 6 คน ลูกสาว 2 คน หลังจาก ท่ีย่าแกเสียไปก็ไม่มีแขกมาศาล ก็มีแต่ลูกหลานเช็ดถูไหว้กันเอง ตรุษจีนลูกหลาน ก็ไหว้กันเอง ก็จะแบ่งกระถางธูปกันไป คนละบ้าน ต่างคนต่างไหว้ ไม่รวมกัน จะไม่เหมือนคนจีนแต้จ๋ิวท่ีเขาจะรวมกันบ้านใหญ่ น่ีเป็นจีนแคะจะไม่ได้รวมญาติ” (สมั ภาษณ์ 18 ตุลาคม 2559) 345 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 345

ศาลหลวงพ่อเขียว ในต�ำบลหลักสาม อ�ำเภอบ้านแพ้ว สมัยก่อนเคยอยู่ใน กระทมุ่ แบนซงึ่ ชาวบา้ นจะมาขอใหร้ า่ งทรงหลวงพอ่ เขยี วชว่ ยรกั ษาโรค ลกู สาวรา่ งทรง อธบิ ายวา่ “สมยั นน้ั การแพทยย์ งั ไมท่ นั สมยั คนสว่ นใหญ่ จะมารักษา ก๋งไม่ไดเ้ รียนภาษาจีน แตพ่ อประทบั ทรง หลวงพอ่ แลว้ สามารถเขยี นภาษาจนี ได้ พดู ภาษาจนี ได้ กง๋ เปน็ ลกู คนจนี ทเ่ี กดิ ในเมอื งไทย เวลามงี านประจำ� ปี ก็จะมีลุยไฟ เดินไฟ แต่คนทรงจะต้องถือศีลกินเจ อยตู่ ลอด แลว้ กง๋ กเ็ หมอื นกบั เรยี นตำ� ราแพทยแ์ ผนจนี แผนไทย เวลาคนมากจ็ ะแนะนำ� ใหไ้ ปเจยี ดยา แตไ่ มไ่ ด้ คิดค่ารักษาพยาบาล แต่สมัยนั้นคิดค่าครูประมาณ 50 สตางค์ เขาก็จะเขียนฮู้ยา โพยยา แล้วก็ให้ไป แลว้ กจ็ ะมคี นแปลภาษาไทย เขาเรยี กวา่ เถา้ นง้ั จะเปน็ คนแปลไทยให้ ก็ไปเจียดยา ซื้อยาตามร้านขายยา ซึ่งก็มีหายบ้างไม่หายบ้าง แต่ส่วนใหญ่ก็จะหาย” (สัมภาษณ์ 18 มกราคม 2560) 346 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 346

การผสมผสานความเชื่อ ส่ิงศกั ดิ์สทิ ธิ์ ตัวอย่างการผสมผสานความเชื่อส่ิงศักด์ิสิทธิ์ในท้องถ่ินสมุทรสาคร เห็นได้ จากการอาศัยอยู่ร่วมกันระหว่างชุมชนไทย จีน มอญ และลาวโซ่ง ซึ่งมีการ สร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและแลกเปลี่ยนคติความเช่ือ ในเขตริมชายฝั่งทะเล จะพบชุมชนไทยเช้ือสายจีนท่ียังชีพด้วยการท�ำประมง มีการรับความเช่ือท้องถ่ินมา ผสมผสานกับคติความเช่ือแบบจีน ท�ำให้เกิดการบูชาเจ้าพ่อริมชายฝั่งทะเล ได้แก่ เจ้าพ่อมัจฉาณุ เจ้าพ่อปู่ทะเล เจ้าพ่อกิมท้ง เจ้าพ่อกิมซิม เจ้าพ่อขุน และเจ้าพ่อ เสอื คำ� รณ การบชู าเจา้ พอ่ เหลา่ นส้ี มั พนั ธก์ บั วถิ ชี วี ติ และการทำ� ประมงชายฝง่ั ชาวบา้ น เช่ือว่าเจ้าพ่อจะช่วยปกป้องคุ้มครองให้รอดพ้นจากอันตรายเมื่อต้องออกไปหาปลา ในทะเล ช่วยขับไล่ส่ิงชั่วร้ายและความอัปมงคลต่างๆ ช่วยให้จับสัตว์น�้ำทะเลได้ ช่วยให้ค้าขายได้และชีวิตเจริญรุ่งเรือง ทุกๆ ปี ชาวบ้านจะจัดพิธีกรรมเซ่นไหว้ สักการะบูชาเจ้าพ่อ มีการละเล่นและการแสดงมหรสพต่างๆ เช่น ง้ิว ลิเก ละครร�ำ ดนตรี ตะกร้อ เป็นต้น มีการแจกทาน บริจาคข้าวสารอาหารแห้ง คนในชุมชนจะน�ำ เครอ่ื งเซน่ มาถวาย มาขอนำ้� มนต์ มาขอชอ่ื สมนุ ไพรไปรกั ษาโรค มาขอคำ� ปรกึ ษาตา่ งๆ จากเจ้าพอ่ โดยมรี า่ งทรงท�ำหนา้ ทต่ี ดิ ต่อสอ่ื สาร 347 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 347

เจา้ พ่อมจั ฉาณุ เจ้าพ่อปทู่ ะเล นอกจากนั้น ในศาลเจ้าจีนหลายแห่ง นอกจากจะมีรูปเคารพท่ีเป็น เทพเจ้าจีนแล้ว ยังมีพระพุทธรูปและรูปปั้นเจ้าพ่อเจ้าแม่จากคติความเช่ือเรื่องผีและ ศาสนาอ่ืนๆ เช่น รูปปั้นรัชกาลท่ี 5 รูปปั้นพระพิฆเนศ รูปปั้นพระนารายณ์ รูปปั้น พนั ทา้ ยนรสงิ ห์ รปู ปน้ั ฤาษี รปู ปน้ั ตายาย รปู ปน้ั นางกวกั รปู ปน้ั พระแมธ่ รณบี บี มวยผม รปู ปน้ั กมุ ารทอง รปู ปน้ั เจา้ แมต่ ะเคยี น รปู ปน้ั งู รปู ปน้ั เสอื เปน็ ตน้ ศาลเจา้ จนี ทเ่ี กดิ ใหม่ บางแห่ง เกิดขึ้นมาเพราะการผสมผสานความเชื่อ เช่น ศาลเจ้าไต่เสี่ยฮุกโจ้ว บ้านรางโคกขาม ต�ำบลพันท้ายนรสิงห์ ผู้สร้างศาลน�ำเอาความเชื่อเกี่ยวกับเทพเจ้า ไต่เสี่ยฮุกโจ้วหรือเฮงเจีย มาผนวกกับความเชื่อเรื่องกุมารทอง เนื่องจากผู้สร้างศาล มลี กู ชายอายุ 6 เดือนทีป่ ว่ ยหนัก และตนเองหมดสตไิ ปชั่วขณะ ญาติพ่นี อ้ งจึงบอกให้ รับเป็นรา่ งทรงของเจา้ พ่อไตเ่ ส่ียฮกุ โจว้ ดังคำ� บอกเลา่ ตอ่ ไปนี้ 348 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 348

“ลูกชายผมเขาเข้าโรงพยาบาล เกิดมาได้ประมาณ 6 เดือน แล้วก็ป่วยรักษา 2 เดือนก็ไม่หาย ตรวจไปตรวจมาพบว่าเป็นไข้สมอง อักเสบ ต้องท�ำการผ่าตัดสมอง หมอบอกว่าถ้าผ่าแล้วอาจจะไม่รอด เพราะเด็กอายุน้อยอยู่ หมอก็ถามว่าจะผ่าไหม ถ้าผ่าก็ไม่รับรองว่า จะตายไหม เพราะว่าเด็กแรงมันน้อย ตอนนั้นประมาณ 3-4 ขวบ ผา่ แลว้ กต็ อ้ งอยโู่ รงพยาบาลเพราะตอ้ งฉดี ยาทกุ ๆ วนั แลว้ อยมู่ าวนั หนงึ่ สักพักผมวูบไป หลับไป แล้วพอผมตื่นมา คนท่ีบ้านก็เล่าให้ฟังว่า ถ้าอยากให้ลูกกลับมาเป็นเหมือนเดิม ต้องรับเขา (เจ้าพ่อไต่เส่ียฮุกโจ้ว หรืออากง) มารกั ษาพวกมนุษยท์ ่เี ดือดรอ้ น ใหเ้ ปน็ ตวั สื่อกลาง เขากจ็ ะ ช่วยให้ลูกเรารอด ผมก็บอกว่าถ้าลูกผมผ่าตัดแล้วเป็นเหมือนเดิม ก็จะรับร่างทรงให้ หมอเขาก็ผ่ารอบแรกก็ยังไม่ดีขึ้น รอบที่สองถึงดีข้ึน อยู่โรงพยาบาล 4 เดือน สุดท้ายก็หายมาเป็นเหมือนเดิม หลังจากนั้น ก็รบั รา่ งทรงมาตลอด” (สัมภาษณ์ 21 ธันวาคม 2558) “แต่ก่อนผมวัยรุ่น เท่ียว เกเร พอหลังๆ เขาต้องให้เลิกหมด ทุกอย่าง กินเหล้าต้องเลิก เดือนหนึ่งต้องกินเจ 2 หน ทุกเดือน คนที่เป็นแลว้ ต้องอย่ใู นศีลในกฎของเขา ก็ไมไ่ ด้อยากจะเป็น เราก็อยาก ไปไหนมาไหน ไมอ่ ยากรบั แต่มันเลอื กไมไ่ ด้ เพราะลกู กเ็ ลยตอ้ งรับเขา เหมอื นกบั อากงทา่ นลงมา มารกั ษาออกยาจนี ให้ กเ็ ลยซอื้ พวกยามาทาน เขามารกั ษาก็หาย ก็เลยเช่ือการรกั ษาแบบแผนจนี แผนไทย” (สัมภาษณ์ 21 ธันวาคม 2558) ภาพภายในศาลเจา้ พอ่ ลอ่ งหน ตำ� บลเจด็ ร้วิ 3/20/2561 BE 15:10 349 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 349

การนบั ถอื เจา้ พอ่ ไตเ่ สย่ี ฮกุ โจว้ หรอื เจา้ พอ่ เฮงเจยี เปน็ ปรากฎการณท์ แ่ี พรห่ ลาย ในเขตสมุทรสาครในช่วง พ.ศ. 2557 เป็นต้นมา มีศาลเจ้าพ่อไต่เสี่ยฮุกโจว้อยู่ใน บ้านรางโคกขาม นอกจากนนั้ ยงั มีพบในตำ� บลบางโทรัด ต�ำบลบางหญ้าแพรก ตำ� บล บางน�้ำจืด และต�ำบลหนองสองห้อง ค�ำบูชาเจ้าพ่อไต่เส่ียฮุกโจ้ว จะเกี่ยวข้องกับการ ขอโชคลาภทรพั ย์สินเงินทอง ขอพร และขอความเจริญรงุ่ เรอื ง ดงั คำ� บูชาข้างลา่ งน้ี “ข้าพเจ้า...นามสกุล...วันน้ีวันดีมีชัยมีศรี ลูกตั้งใจมาไหว้ท่ีศาลเจ้าพ่อเฮงเจีย เพ่ือมาขอพร และความเปน็ ศริ ิมงคล เพ่ือให้ทา่ นพิทักษป์ กป้อง ดวงชะตา จงดีข้ึนโดยล�ำดับ ขอให้พบแต่สิ่งดีๆ เรื่องดีๆ มีคนอุปถัมภ์ช่วยเหลือ จะท�ำกิจสิ่งใด อย่าได้มีอุปสรรคมากล้�ำกราย 1 ปีมี 12 เดือน ขอใหท้ กุ ๆ เดอื นจงแคลว้ คลาดจากภยนั ตรายตา่ งๆ ขอใหส้ ขุ ภาพแข็งแรงสมบูรณ์ ขอให้สง่ิ ตา่ งๆ ท่ีลกู คิดหวังจะท�ำอะไรขอให้สมหวังปรารถนา ขอให้ ลูกมีสติปัญญาที่ดีในการแก้ไขปัญหาท้ังหลาย ทั้งปวงในชีวิต เพื่อส�ำเร็จลุล่วงดังใจหวัง และ ปราศจากอปุ สรรคใดๆ มาขวางก้นั มชี วี ติ จำ� เรญิ อยู่ด้วยความสุขความเจริญรุ่งเรืองย่ิงๆ ข้ึนไป บริบูรณ์ด้วยทรัพย์ศฤงคารและอ�ำนาจบารมี ท้ังหลายทั้งปวง อันพึงมีตลอดไปด้วยเทอญ สมหวัง สมปรารถนา แลว้ ทกุ เดอื น ทุกปี ลกู จะมา ไหว้ขอบคุณ” 350 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 350 3/20/2561 BE 15:10

ในเขตชุมชนไทยเชื้อสายจีน ตำ� บลนาโคก ซึ่งยงั ชีพดว้ ยการท�ำประมงชายฝัง่ มีการน�ำความเช่ือเร่ืองปลัดขิกมาผสมผสานกับความเช่ือพุทธศาสนา ท�ำให้เกิดการ นับถือเจา้ พ่อขุน ชาวบ้านเล่าวา่ ในอดตี เจา้ พอ่ มีช่อื ว่าอุปคุต เป็นท่อนไม้รูปร่างคล้าย ปลัดขิก ลอยมาในทะเล ชาวบ้านจึงน�ำข้ึนมาไว้ท่ีศาลเพื่อบูชา โดยเชื่อว่าเจ้าพ่อ ช่วยเหลือคนเจ็บไข้ได้ป่วย และผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ รวมถึงช่วยให้ชาวประมงหาปลา ในทะเลได้ แต่เดิมศาลเจ้าพ่อสร้างด้วยไม้หลังคามุงจาก ต่อมาก็พัฒนาเป็นศาลปูน และเรียกช่ือใหม่ว่าเจ้าพ่อขุน เม่ือประมาณ 5-6 ปีที่แล้ว เริ่มมีพิธีทรงเจ้าพ่อขุน ชาวบา้ นจะจดั พธิ เี ซน่ ไหวเ้ จา้ พอ่ ขนุ ในชว่ งเดอื นมนี าคม ซงึ่ เปน็ ชว่ งเดยี วกบั การเซน่ ไหว้ เจ้าแมอ่ ามา่ (เจ้าแมท่ บั ทมิ ) ท่มี ศี าลตัง้ อยู่ใกล้ๆ ซงึ่ อยู่ในเขตพนื้ ที่สมทุ รสงคราม การบูชาปลัดขิกในศาลพอ่ ขนุ ต�ำบลนาโคก อำ� เภอเมอื ง จังหวัดสมทุ รสาคร 351 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 351

ในเขตริมแม่น้�ำล�ำคลอง ซ่ึงคนไทย จีน มอญ และลาวโซ่งอาศัยอยู่ร่วมกัน ในเขตบ้านแพ้วมีท�ำงานในสวนผักผลไม้ ในเขตกระทุ่มแบนมีการท�ำสวนกล้วยไม้ ในเขตอ�ำเภอเมืองมีการขุดบ่อเลี้ยงสัตว์น้�ำ และท�ำนาเกลือ พ้ืนท่ีเกษตรกรรมเหล่าน้ี พบร่องรอยของการผสมผสานความเช่ือ คนไทยเช้ือสายจีนจะน�ำเอาเจ้าพ่อท้องถิ่น มาเป็นสง่ิ ศกั ดสิ์ ิทธิ์ท่ีสัมพันธ์กับการท�ำมาหากนิ ตวั อย่างเช่น ชมุ ชนนาเกลือในต�ำบล กาหลงจะมีการบูชาพ่อปู่ปากคลองนาขวาง ชุมชนประมงท่าฉลอมจะมีการนับถือ เจ้าพ่อขุนด่าน ชุมชนนาเกลือในต�ำบลบางหญ้าแพรกจะนับถือเจ้าพ่อดอนยาว ชมุ ชนชาวสวนในตำ� บลบา้ นบอ่ จะนบั ถอื เจา้ พอ่ คณุ โขน ชมุ ชนชาวนาตำ� บลคอกกระบอื จะนับถือเจ้าพ่อแก่นจันทร์ ชุมชนนาเกลือในต�ำบลบ้านบ่อนับถือคุณพ่อหลักเมือง และพ่อปู่นาคราช ชุมชนชาวสวนในต�ำบลบ้านเกาะนับถือเจ้าพ่อโกมินทร์ ชุมชน ชาวสวนในต�ำบลบ้านแพ้วนับถือเจ้าพ่อขุน ชุมชนจีนในต�ำบลกระทุ่มแบนนับถือ หลวงตาทอง เปน็ ต้น คนไทยเชื้อสายจีนในต�ำบลกาหลง ซึ่งยังชีพด้วยการท�ำนาเกลือ และนับถือ บูชาพ่อปู่ปากคลองนาขวางในฐานะเป็นสง่ิ ศักดสิ์ ิทธ์ขิ องชุมชน เล่าว่า 352 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 352

“สมัยก่อนเขาค้าเกลือทางเรือ เวลาจะไป ขายเกลือคนที่ค้าเกลือก็จะบนกับท่าน (พ่อปู่ ปากคลองนาขวาง) ว่าไปคราวน้ีขอให้ลูกขายเกลือ ได้ไวๆ ได้กลับบ้านไวๆ จะบนแบบน้ี ขอให้ขาย ไดด้ ๆี บางคนไปถงึ กลบั ไดเ้ ลย เปน็ สง่ิ ทเี่ ขายดึ เหนย่ี ว มาตลอด อันน้ีพูดเล่นไม่ได้เลย มีคนพูดแบบ สนกุ ปาก “พอ่ ปู่ งวดนไ้ี ปเทย่ี วกนั ” เกลอื ไมไ่ ดข้ นึ้ เลย เป็นคร่ึงเดือน ขายไม่ได้ จนกระท่ังต้องจุดธูปบอก แกวา่ “ปกู่ ลบั บา้ นเถอะ” พอรงุ่ ขน้ึ อกี วนั เกลอื ขายได้ หา้ มพดู เลน่ กอ็ ยคู่ กู่ บั ตำ� บลนม้ี านาน เดอื นกมุ ภาพนั ธ์ จะจัดงานไหว้พ่อปู่ จัดสองวัน คนที่บนไว้ ก็มาแก้ เอาหัวหมู เป็ด ไก่ ผลไม้ มีละครแก้บน คนท่ีบน ธูปเทียนทองกเ็ อามาแก้ จดั ขนึ้ 2 ค่�ำ 3 ค�่ำ เดือน 3 จะเป็นงานปีของท่าน คนเคารพนับถือท่านเยอะ แล้วทุกคนต้องมาหมดนะ ท่ีย้ายไปอยู่ที่อ่ืนต้อง มาหมด ไม่กลับมาแก้บนก็ต้องกลับมาท�ำงานให้ แกท่ า่ น งานพอ่ ปจู่ ะมกี ารแห่ ตงั้ แตส่ มยั ปยู่ า่ ตายาย แหไ่ ปตามบา้ น บา้ นมกี หี่ ลงั ไปหมด อมุ้ แกไป วนั งาน จะท�ำน้�ำพุทธมนต์ จะมีพราหมณ์อุ้มน้�ำพุทธมนต์ ไปพรมตามบา้ น ถา้ เราอยบู่ า้ นเรากเ็ ชญิ แกขนึ้ ทำ� บญุ ขอพร เช่น ขอให้ลูกท�ำดีกินดี มันเป็นวัฒนธรรม ยงั สบื ทอดกนั อยู่” (สัมภาษณ์ 23 ธนั วาคม 2558) 353 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 353

บริเวณต�ำบลบางหญ้าแพรกในอดีตเคยมีดอนขนาดใหญ่ มีป่าปกคลุม มีสัตว์ป่าชุกชุม คนไทยและคนจีนอาศัยอยู่รวมกัน ยังชีพด้วยการท�ำนาเกลือและ นากงุ้ นบั ถือเจา้ พ่อดอนยาวเป็นสง่ิ ศกั ดส์ิ ทิ ธิ์ของชมุ ชน ผสู้ ูงอายใุ นชมุ ชนเล่าวา่ “แต่เดิมศาลเป็นสังกะสีเล็กๆ ไม่ใหญ่ ศาลน่ันไม่เคยล้มเลย เป็นเสาไม้ ไม้แก่น มบี อ่ น้�ำทิพย์หลงั ศาล กว้างสกั วาได้ ชาวบา้ นทไ่ี มส่ บาย มากนิ นำ�้ ในบ่อกห็ าย แล้วก็มีต้นมะขามอีกต้นหนึ่ง มีสะแก ต้นโพธิ์ ต้นสลัดได เป็นป่า สมัยพ่อผมเขาเห็น งูเหลอื มตัวใหญ่ แลว้ กเ็ จอหมปู า่ ” (สัมภาษณ์ 8 มกราคม 2559) 354 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 354

355 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 355

หากย้อนกลับไปในช่วงรัชกาลท่ี 7 จะพบว่าพื้นท่ีต�ำบลบางหญ้าแพรก เป็นป่ารกร้าง แต่บริษัทนาเกลือขุนสมุทรมณีรัตน์เข้ามาถากถางและบุกเบิกเพื่อใช้ ทดี่ นิ ประมาณ 3,000 กวา่ ไรท่ ำ� นาเกลอื ขนุ สมทุ รมณรี ตั น์ หรอื นายเมง่ ฮะ เปน็ คนไทย เชอ้ื สายจนี เปน็ กำ� นนั ตำ� บลทา่ ฉลอมและมบี ทบาทสำ� คญั ในการพฒั นาพนื้ ทนี่ ใี้ หเ้ ปน็ นาเกลือและมีการขดุ คลองมณรี ัตน์ในปี พ.ศ. 2469 เพ่ือเปน็ เสน้ ทางขนเกลือไปออก อา่ วไทยและแมน่ ำ�้ ทา่ จนี การทำ� นาเกลอื ตอ้ งใชแ้ รงงานจำ� นวนมาก จงึ มกี ารจา้ งคนไทย คนจีน คนมอญเข้ามาเป็นแรงงานและอาศัยอยู่ในท่ีดิน นาเกลือจึงท�ำให้เกิดชุมชน ตามมา ในบนั ทกึ ของขนุ สมทุ รมณีรัตน์ เลา่ วา่ “ข้าพเจ้าประกาศให้ผู้ว่างงานเข้าสมัครท�ำนาเกลือ ข้าพเจ้าวางระเบียบ ส�ำหรับการสร้างนาเกลือว่าข้าพเจ้าให้ค่าจ้างตามท่ีเขาจ้างกัน ที่อยู่ เครื่องปลูกบ้าน กระดาน ตุ่มน�้ำ ข้าพเจ้าออกให้ท้ังส้ิน ผู้ท�ำนาเกลือมีแต่ตัวเปล่าก็ท�ำได้ แต่ผู้ท�ำนา ต้องปลูกกันเอง เครื่องประกอบการท�ำนาเกลือ เช่น ยุ้งเกลือและของใช้ต่างๆ เปน็ ของข้าพเจ้าทงั้ สิ้น การเงนิ ใช้สอย ขา้ พเจ้าทดลองใหก้ ่อน พ.ศ. 2474 มีคนมาท�ำ นาเกลือของข้าพเจ้า 37 ครัวเรือน ท้ังเด็กและผู้ใหญ่รวม 190 กว่าคน เวลาท�ำเกลือ มีทงั้ จนี และไทย เข้าไปรับจ้างหาบเกลือในนาอกี 30-40 คน ตราบกระท่ัง พ.ศ. 2477 ราคาเกลือเร่ิมลง ซ้ือขายกันที่นาเกวียนละ 1 บาท ข้าพเจ้าอุตส่าห์ประคับประคอง คนท�ำนาเกลือพร้อมทั้งตัวข้าพเจ้าเองมาด้วยความล�ำบากเป็นท่ีสุด โดยเฉพาะ คนพวกน้ี ขี้เกียจมาก ชอบเล่นการพนัน สั่งสอนห้ามปรามยากเต็มที ขอให้ได้เงิน มากนิ มาใช้ แลว้ ใครจะวา่ กลา่ วสกั เพยี งใดกไ็ มว่ า่ .... ถา้ เปน็ ผปู้ ระพฤตดิ กี จ็ ะบรบิ รู ณข์ นึ้ เป็นล�ำดับ นอกจากพวกท่ีชอบลักเล่นการพนัน ชอบเท่ียวและข้ีเกียจเท่านั้น บรรดา ผู้ที่ท�ำกินอยู่กับข้าพเจ้า ถ้าปรากฎว่าท�ำการโจรกรรม สืบสวนได้ความจริง ข้าพเจ้า ไล่ออกทันท”ี 356 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 356

จากบันทึกข้างต้น ท�ำให้เห็นว่ากลุ่มคนที่เขามาท�ำนาเกลือในท่ีดินของ ขุนสมุทรมณีรัตน์ มีคนที่ชอบเสี่ยงโชค เล่นการพนัน ซึ่งเป็นชีวิตของชนช้ันแรงงาน ท่ีไม่มีที่ดินเป็นของตัวเอง แม้ว่าขุนสมุทรมณีรัตน์จะแสดงความรังเกียจพฤติกรรม เล่นการพนันและผู้ไม่ขยันท�ำงาน แต่อีกด้านหนึ่งก็สะท้อนสภาพความเป็นอยู่ของ แรงงานรับจ้างในท้องถ่ินในช่วงสมัยรัชกาลที่ 7 ซ่ึงระบบเศรษฐกิจแบบเงินตรา เร่ิมมีบทบาทส�ำคัญ ท�ำให้คนจนต้องหันไปเล่นการพนันเพ่ือหวังได้เงินมาใช้จ่าย นอกเหนือจากค่าจ้างจากการท�ำนาเกลือ และบางรายก็หันไปพึ่งเจ้าพ่อดอนยาว บนบานศาลกล่าวขอให้ประสบความส�ำเรจ็ ในการเสย่ี งโชคและได้เงนิ ทอง 357 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 357

ในชว่ งเดอื นเมษายนของทกุ ปี ชาวบา้ นจะจดั พธิ ที ำ� บญุ เลย้ี งพระและกราบไหว้ เจ้าพ่อดอนยาว โดยมีการแห่เจ้าพ่อมาจากศาลใน น�ำขบวนด้วยกลองยาว แห่มาที่ ศาลนอก ชาวบ้านคนไหนท่ีบนบานศาลกล่าวและส�ำเร็จก็จะมาแก้บน นอกจากน้ัน ชาวบา้ นยงั นำ� กระดกู บรรพบรุ ษุ มาสรงนำ�้ และทำ� บญุ อทุ ศิ สว่ นกศุ ลใหค้ นตาย ปจั จบุ นั ทด่ี อนที่มปี ่าปกคลมุ ถกู ขดุ และถางไปหมดแลว้ สภาพแวดล้อมดง้ั เดมิ เปล่ียนแปลงไป พ้ืนท่ีรอบๆ ศาลเจ้าพ่อดอนยาวเปลี่ยนเป็นบ่อน้�ำขนาดใหญ่ รวมท้ังมีการสร้าง ศาลเจา้ พอ่ ดอนยาวแหง่ ใหมอ่ กี 2 แหง่ คอื ในทด่ี นิ ของบรษิ ทั นาเกลอื ขนุ สมทุ รมณรี ตั น์ และในชุมชนบางสคี ตซึ่งเป็นชมุ ชนมอญ ในต�ำบลคอกกระบือ ซ่ึงมีวัดคอกกระบือ (วัดราษฎร์รังสรรค์) เป็นศูนย์กลาง ของชมุ ชน ในอดตี ชมุ ชนบรเิ วณนยี้ งั ชพี ดว้ ยการทำ� นา แตล่ ะบา้ นจะเลยี้ งควายไวใ้ ชง้ าน จงึ เรยี กชมุ ชนแถวนว้ี า่ “บา้ นคอกควาย” คนในชมุ ชนมที งั้ คนไทยเชอ้ื สายจนี ทแ่ี ตง่ งาน กับคนไทยและคนมอญ เปน็ การผสมผสานทางวัฒนธรรมทีม่ ีมานานแล้ว สิ่งศกั ดสิ์ ทิ ธ์ิ ท่ีชาวบ้านกราบไหว้บูชาคือเจ้าพ่อแก่นจันทร์ นอกจากนั้นยังมีเจ้าพ่อทุ่งใหญ่และ เจ้าพ่อด�ำทุ่ง อยู่ในศาลเดียวกัน ในช่วงเดือนพฤษภาคม หรือขั้น 6 ค�่ำ เดือน 6 ชาวบ้านจะท�ำพิธีกราบไหว้เจ้าพ่อเป็นเวลา 3 วัน วันแรกของการเซ่นไหว้ ชาวบ้าน จะน�ำของเซ่นไหว้เช่น ขนมต้มแดงต้มขาว ผลไม้ เผือกมัน ฯลฯ มาถวายเจ้าพ่อ มีการเข้าทรงเจ้าพ่อ โดยมีการถวายหมากให้เจ้าพ่อรับประทาน เมื่อเจ้าพ่อมา ประทบั ทรงแลว้ เจา้ พอ่ จะท�ำน้ำ� มนต์ จะมกี ารมอบข้าวสารอาหารแหง้ ให้กับชาวบ้าน ที่ยากจน จากน้ันชาวบ้านจะเข้าไปขอค�ำปรึกษาและค�ำแนะน�ำในการด�ำเนินชีวิต วันสุดท้ายจะมีการท�ำบุญเลี้ยงพระและการลอยเรือสะเดาะเคราะห์ โดยชาวบ้าน จะปั้นตุ๊กตาเท่ากับจ�ำนวนคนในครอบครัว พร้อมกับเขียนข้อความท่ีขอให้ทุกข์โศก ลอยไปกับเรือ น�ำอาหารคาวหวานและเงินใส่เรือและน�ำไปลอยทะเลบริเวณหน้าวัด กำ� พรา้ ในอดีต การลอยเรอื สะเดาะหจ์ ะมขี บวนกลองยาว แตป่ จั จบุ ันไมม่ ีแลว้ 358 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 358

พธิ เี ซ่นไหว้บูชาเจ้าพอ่ แก่นจันทร์ เจ้าพ่อทุ่งใหญ่ เจ้าพ่อดำ� ทงุ่ 359 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 359

ในชุมชนไทยเช้ือสายจีน อ�ำเภอกระทุ่มแบน มีการนับถือหลวงตาทอง ชาวบา้ นเล่าวา่ “สมยั กอ่ นแถวนเ้ี ปน็ ปา่ หลวงตาทองมาจากวดั ใหมห่ นองพะอง ทา่ นกธ็ ดุ งคม์ า แล้วก็มาอยู่ที่น่ี อยู่จนท่านเสียท่ีน่ี เม่ือก่อนท่ีนี่เป็นวัดร้าง ท่านก็มาธุดงค์อยู่วัดร้าง ชาวบ้านก็เลยสร้างกุฏิไว้ให้หลังหน่ึงจนท่านเสีย คนเขานับถือกัน ท่านรักษาก็ได้ มเี รอื่ งทกุ ขร์ อ้ นอะไรกม็ าหา ทา่ นมคี าถาอาคม พอทา่ นเสยี ไปกเ็ ลยสรา้ งเปน็ ศาลเลก็ ๆ แล้วก็จนใหญข่ ึน้ มาถงึ ทุกวนั นี”้ (สัมภาษณ์ 15 พฤศจิกายน 2559) 360 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 360

ในชุมชนลาวโซ่งในเขตอ�ำเภอบ้านแพ้ว คนจีนกับลาวโซ่งแต่งงานกัน ท�ำให้ เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรม ประเพณี และความเช่ือ เห็นได้จากการท่ีคนไทย เช้ือสายจนี กราบไหวพ้ อ่ ปูข่ องลาวโซง่ ชาวบา้ นเลา่ วา่ “ถ้าตรุษจีน สารทจีนของไหว้จะเยอะเลย ไก่ เป็ด คนจีนเขาก็ นับถือนะ ทุกวันนี่ก็มีมาเร่ือยๆ ของทะเลก็มี มีกุ้งต้ม หอยแครง หอยแมงภู่ ไมไ่ ดข้ าดเลย แตศ่ าลนี้ (พอ่ ปถู่ มยา) ถา้ บนทหารจะไมต่ ดิ นะ ศาลถมยาและศาลกัณฑ์ยา ต้องมาบนตอนกลางคืน ตี 2-3 บนแล้ว ก็ไปเลยไม่ต้องเข้าบ้าน จะไม่ติดทหาร แล้วถ้าไปศาลวรรณา บนไม่ได้ ติดทหารเลย ปู่วรรณาชอบทหาร เพราะว่ากลางคืนสมัยปู่ย่าตายาย เขาเล่าให้ฟังว่าจะมีเสียงม้า เสียงควบม้า ตอนกลางคืนจะมีเสียงม้าวิ่ง นั่นชอบทหาร แต่สองศาลน่ีไม่ชอบ คนกรุงเทพฯเน่ียผ่านมาเขาก็ ยกมือไหว้ บนเอาไว้ ขอให้ได้อะไรก็ไม่รู้นะ เน่ียพอครบทุกเดือนเขาจะ มาไหว้ ส�ำรับกับข้าวของหวาน ของคาว ผลไม้ เขาบอกว่าเคยบอกแก เอาไว้แล้วได้อย่างที่ว่า ก็เลยต้องมาเลี้ยงแกทุกเดือน เดือนละคร้ัง ถวายไก่ต้ม 1 ตัว เหล้า 1 ไห ไหหน่ึงนี่จะเท่าไหร่ก็ได้ จะขวดหนึ่งก็ได้ แตต่ อ้ งเทใสไ่ ห สว่ นมากคนแถวนเ้ี ขาจะบนคา้ ขาย เขากจ็ ะมาทำ� นำ�้ มนต์ เวลาเขาจะปลูกมะม่วง ฉีดมะม่วง เขาก็จะเอาขันน�้ำมนต์มา แล้วเขาก็ จดุ ธปู บอก เอาเทยี นวางบนปากแกว้ ใหห้ ยดลงขนั แลว้ เขากบ็ อกกบั ปวู่ า่ ให้ท�ำน�้ำมนต์ให้ที เขาก็จะเอาน�้ำมนต์ไปผสมกับยาฉีด คือความนับถือ ของเขา แล้วมะม่วงเขาก็จะติดแล้วก็จะได้ก�ำไรทุกงวด สมัยก่อนเขาก็ เลา่ กนั มาอกี แหละ เขาจะไปเลน่ ไฮโลแลว้ ตอ้ งเดนิ ผา่ นแถวนี้ เพราะแถวนี้ ท่เี ปน็ คันนา เขาก็บอกวา่ “ป่คู นื นข้ี อให้รวยไฮโลหน่อยนะ” แล้วเขากไ็ ด้ จรงิ ๆ เขากเ็ ลยนบั ถอื กนั ” (สมั ภาษณ์ 18 ตุลาคม 2559) 361 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 361

ศาลป่ถู มยา ต�ำบลหนองสองหอ้ ง อ�ำเภอบา้ นแพว้ จงั หวัดสมุทรสาคร 362 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 362

ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งวัดกับชาวไทยเชื้อสายจีน ชาวจนี โพน้ ทะเลและลกู หลายชาวไทยเชอื้ สายจนี ทอ่ี าศยั อยใู่ นเขตบา้ นทา่ จนี และท่าฉลอม สามารถปรับตัวให้อยู่กับวัฒนธรรมพุทธศาสนาแบบเถรวาทได้ดี จากบนั ทกึ ของขนุ สมทุ รมณรี ตั นจ์ ะพบวา่ คนจนี เคารพนบั ถอื และชว่ ยเหลอื ศาลเจา้ จนี และพระสงฆ์ และบริจาคทรพั ยส์ นิ และทดี่ ินเพอ่ื สรา้ งวัด พระอุโบสถ ศาลการเปรียญ หอสวดมนต์ กุฎิ และสนับสนุนกิจกรรมทางศาสนา รวมทั้งบวชเรียนเป็นภิกษุ วัดที่ขุนสมุทรมณรี ตั น์ใหก้ ารชว่ ยเหลอื ไดแ้ ก่ วดั กลางอ่างแก้ว วดั แหลมสุวรรณาราม วดั บางหญา้ แพรก วดั ตึก และวัดชอ่ งลม วัดในเขตบ้านท่าจีน ท่าฉลอม โกรกกราก มหาชัย มีความส�ำคัญส�ำหรับ ชาวจีนที่เข้ามาอาศัยในเมืองสาครบุรีตั้งแต่อดีต ตัวอย่างเช่น วัดโกรกกรากซ่ึงต้ังอยู่ รมิ แมน่ ำ้� ทา่ จนี ตรงขา้ มกบั ทา่ ฉลอม วดั นสี้ รา้ งมาตงั้ แตป่ ี พ.ศ. 2375 (สมยั รชั กาลท่ี 3) บริเวณด้านหน้าโบสถ์มีเจดีย์สององค์ ท่ีฐานเจดีย์มีเรือส�ำเภาจีนรองรับ (ปัจจุบันไม่มี ส�ำเภาแล้ว) ซ่ึงสะท้อนให้เห็นว่าชาวประมงจีนให้การเคารพนับถือพุทธศาสนาแบบ เถรวาทเชน่ เดยี วกบั การนบั ถอื เจา้ พอ่ เจา้ แมใ่ นคตจิ นี วดั โกรกกรากจงึ เปน็ ทย่ี ดึ เหนยี่ ว ของชาวจีนท่ีท�ำประมง ภายในโบสถ์เก่าของวัดจะมีพระพุทธรูปศิลาแลงสมัยสุโขทัย ชาวบ้านจะเรยี กว่า “หลวงพ่อปู”่ หลวงพอ่ ปู่วดั โกรกกราก อ�ำเภอเมือง จงั หวัดสมทุ รสาคร 3/20/2561 BE 15:10 363 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 363

ส่ิงศักดิ์สิทธ์ิในวัดที่ชาวไทยเชื้อสายจีนให้การเคารพบูชา นอกเหนือจาก หลวงพ่อปู่วัดโกรกกรากแล้ว ยังมีหลวงพ่ออีกหลายองค์ ได้แก่ หลวงพ่อปู่ วัดใหญ่ จอมปราสาท หลวงพ่อปู่ วดั โคกขาม หลวงพอ่ ป่าเลไลยก์ วดั ใหญ่บ้านบอ่ สมเด็จปู่ นางพญา และหลวงพอ่ ประทานพร วัดตกึ มหาชยาราม หลวงพ่อโต วัดราษฎร์รังสรรค์ หลวงพอ่ แดง และพระรามัญมุนี วัดป้อมวิเชยี รโชติการาม เจา้ พอ่ ปหู่ นิ แดง วดั ชอ่ งลม หลวงปู่แดง วัดกาหลง หลวงพ่อโต วัดโสภณาราม หลวงพ่อโต วัดเจษฎาราม หลวงพ่อโต วัดหลักส่ีราษฎร์สโมสร หลวงพ่อโต วัดโพธิ์แจ้ พระพุทธศิลาแดง วดั ปจั จันตาราม หลวงพ่อด�ำ วัดนางสาว เป็นตน้ หลวงพอ่ ดำ� วดั นางสาว อำ� เภอกระทุม่ แบน จงั หวัดสมทุ รสาคร 3/20/2561 BE 15:10 364 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 364

เจา้ อาวาสวดั หลักสี่ อธบิ ายถงึ ความเช่อื ของคนไทยเชอ้ื สายจีน ต่อหลวงพ่อโตว่า “เวลาคนบน เขาก็จะมาบนบานจุดธูปหรือบนปากเปล่าก็ได้ หรืออยู่บ้านก็บนปากเปล่าก็มี จะคลอดลูกแต่คลอดยาก คนจีนก็บน บอกว่าหลวงพ่อให้มันคลอดออกมาสักที จะมีง้ิวให้โรงหนึ่ง เม่ือก่อน มนั ไมม่ งี ว้ิ มีแตช่ ว่ งตรษุ จีน แต่พอตรษุ จนี แลว้ มันกม็ ีคนมาหาหลวงพอ่ บอกว่าอยากมีงิ้วตอนงานปี หลวงพ่อก็บอกว่าได้ เขาบอกว่าหลวงพ่อ ไปเขา้ ฝันวา่ มึงหางิว้ ใหก้ ทู ี ก็มงี วิ้ 3 คืน พวกคนจีนทเี่ ขารูว้ ่ามงี ิ้วเขากม็ า ช่วยออกเงิน ที่ช่วยกันออกเงินก็เก็บเป็นทุนไว้จัดปีต่อไป เพราะปีแรก มีเจ้าภาพแล้ว มันก็เลยมีง้ิวได้ทุกปี บางคนก็บนละครร�ำถวายมือ” (สัมภาษณ์ 20 ธนั วาคม 2559) หลวงพ่อโต วดั หลักส่รี าษฎร์สโมสร อำ� เภอบ้านแพว้ จังหวดั สมุทรสาคร ประเพณแี หห่ ลวงพอ่ โตวัดหลกั ส่รี าษฎร์สโมสร ในคลองดำ� เนนิ สะดวก 3/20/2561 BE 15:10 365 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 365

การเปลย่ี นผ่านความเชอื่ ในท้องถิน่ ภายใต้ระบบเศรษฐกิจทุนนิยม ปจั จบุ นั สมทุ รสาครเปลยี่ นจากสงั คมเกษตรกรรมไปสสู่ งั คมเมอื ง อตุ สาหกรรม แต่พื้นที่เกษตรกรรมมิได้หายไป หากแต่ปรับเปลี่ยนไปเป็นการเกษตรแบบตลาด ทสี่ ง่ ผลผลติ ไปขายในตา่ งจังหวดั และต่างประเทศ ความสมั พันธ์ทางการผลติ แบบเก่า ที่อาศัยคนในครอบครัวเปน็ แรงงาน เปลยี่ นไปเป็นการจ้างแรงงานจากคนต่างถิ่นหรอื ต่างด้าว หากเปรียบเทยี บสง่ิ ศกั ดิ์สทิ ธ์ิในศาลเจ้า 3 กลุ่ม คอื ศาลเจ้าริมแมน่ ำ�้ ศาลเจ้า ริมชายฝั่งทะเล และศาลเจ้าขององค์กร จะพบว่าสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในศาลเจ้าริมแม่น้�ำและ ริมชายฝั่งทะเลจะสัมพันธ์ความวิถีการด�ำเนินชีวิตแบบชาวประมง การค้าขายและ การเป็นแรงงานจับกัง ซ่ึงคนจีนจะแสดงความเคารพบูชาเจ้าพ่อเจ้าแม่เพ่ือให้ชีวิต ดำ� เนนิ ไปอยา่ งราบรนื่ และขอพรใหช้ ว่ ยคมุ้ ครองรอดพน้ จากอนั ตรายและโรคภยั ไขเ้ จบ็ ต่างๆ วิถีชีวิตแบบนี้จะพบเห็นได้ในช่วงที่ชาวจีนยังคงมีฐานะทางเศรษฐกิจไม่มั่นคง หรอื ชว่ งกอ่ นสมยั รชั กาลท่ี 5 ในขณะทส่ี งิ่ ศกั ดสิ์ ทิ ธข์ิ ององคก์ ร สมาคม และมลู นธิ ติ า่ งๆ จะสะท้อนวิถีชีวิตแบบใหม่ซึ่งลูกหลานชาวจีนเร่ิมเป็นเจ้าสัวและมีความเจริญม่ันคง ทางเศรษฐกิจ เจ้าพ่อเจ้าแม่แบบเดิมจะถูกใช้ในบริบทใหม่ โดยเฉพาะการส่งเสริม ความร�่ำรวย โชคลาภ สะเดาะเคราะห์ การมีอ�ำนาจบารมี และความส�ำเร็จทางวัตถุ เช่น เจ้าพ่อพันท้ายนรสิงห์ หรือเจ้าพ่อโคกขาม กลายเป็นเทพเจ้าแห่งความซื่อสัตย์ และเปน็ เจา้ พอ่ แหง่ โชคลาภในเวลาเดยี วกนั ในคำ� บชู าเจา้ พอ่ พนั ทา้ ยนรสงิ หจ์ ะมคี ำ� วา่ “มหาลาโภ” ปรากฏอยู่ 366 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 366

ชาวบ้านรายหน่งึ อธิบายวา่ “คนท่ีมาบนบานศาลกล่าว ถ้าแก้อย่างนู้น อย่างนี้ได้ ก็จะเอาไก่มาถวาย มีคนบนบานเป็น 20 ล้าน มาไหว้ท่านว่าคนท่ีเป็นหน้ีขอเอาเงินมา คนื ดว้ ย ยงั ไมถ่ งึ บา้ น เอาเงนิ มาคนื ละ รงุ่ เชา้ ไกค่ ใู่ หญ่ มาเลย พวกที่บนบานศาลกล่าวประสบผลทั้งนั้น ไก่ตัวเป็นหม่ืน ตัวเบ้อเร่อเลย ไก่จะเต็ม ท่ีร้อยไร่ นไี่ ก่เตม็ ไปหมด” (สมั ภาษณ์ 20 ตุลาคม 2558) 367 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 367

ปัจจุบัน พันท้ายนรสิงห์ถูกน�ำไปสร้างเป็นวัตถุมงคลและเครื่องรางของขลัง เพื่อให้ประชาชนน�ำไปบูชา เช่น รูปหล่อและเหรียญพันท้ายนรสิงห์รุ่นต่างๆ (รุ่นโภคทรัพย์ รุ่นบารมี) รวมทั้งผลิตธูปมงคล 3 กษัตริย์ส�ำหรับบูชาพันท้ายนรสิงห์ ได้แก่ ธูปทอง ธูปเงิน ธูปนาค ธูปแต่ละประเภทจะมีความหมาย ธูปทองหมายถึง ความเป็นสิริมงคล ธูปเงินหมายถึงความม่ังมีศรีสุข ธูปนาคหมายถึงความสมบูรณ์ พูนผล แผ่นป้ายโฆษณาธูป 3 ชิดจะมีข้อความว่า “ขอให้ธุรกิจการค้าของท่านเจริญ รุ่งเรืองนำ� พาทรัพย์สนิ เงนิ ทองเข้าบา้ น” ในช่วงเวลาที่สมุทรสาครกลายเป็นเมืองอุตสาหกรรม ศาลเจ้าหลายแห่ง ได้น�ำเอาเทพเจ้าหลายองค์มาไว้ในศาล เช่น ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองสมุทรสาคร จะมรี ปู เคารพจากหลายลทั ธคิ วามเชอ่ื อยรู่ วมกนั เชน่ พระพทุ ธรปู ฤาษี เจา้ แมก่ วนอมิ พระกษติ คิ รรภโพธสิ ตั ว์ พระพรหมสหี่ นา้ พระนารายณส์ กี่ ร พระสงั กจั จายน์ หลวงปทู่ วด และตี่จู๋เอี้ยะ รวมท้ังมีการจัดพิธีกรรมบูชาสิ่งศักด์ิสิทธิ์เพื่อตอบสนองวิถีชีวิตคนเมือง ทม่ี คี วามเปน็ ปจั เจกนยิ ม ซงึ่ ไมจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งเปน็ คนในชมุ ชน แตต่ อบสนองคนนอกชมุ ชน และคนต่างถ่ินที่เข้ามากราบไหว้บูชาส่ิงศักด์ิสิทธิ์ด้วยเหตุผลส่วนบุคคล ตัวอย่างเช่น ในช่วงวันข้ึน 11 ค�่ำ เดือน 5 หรือประมาณเดือนมิถุนายนของทุกปี จะมีการแห่ เจ้าพ่อหลักเมืองสมุทรสาครไปในย่านมหาชัยและท่าฉลอม ในขบวนแห่จะมีการ เปิดล�ำโพงที่มีค�ำพูดว่า “เจ้าพ่อเสด็จแล้ว คุกเข่าแล้วรวย” ชาวบ้านที่รอรับขบวน ก็จะน่ังคุกเข่าจุดธูป พร้อมกับยกมือไหว้ ลูกศิษย์ที่ถือน�้ำมนต์เจ้าพ่อจะน�ำก้านมะยม พรมน้�ำมนต์ให้ประชาชนตลอดสองข้างทาง ประชาชนจะยกมือไหว้และบริจาคเงิน ใหเ้ จา้ พอ่ ลกู ศษิ ยท์ ส่ี วมหัวตุ๊กตาแป๊ะยม้ิ จะเป็นผู้ถือภาชนะใสเ่ งินเป็นกระปกุ ออมสนิ ขนาดใหญ่ ชาวบ้านท่ีมารอดูขบวนแห่เจ้าพ่อทางน้�ำ จะสังเกตหมายเลขเรือท่ีเจ้าพ่อ ประทบั เพื่อน�ำเลขไปซ้ือหวย 368 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 368

ขบวนแหเ่ จ้าพ่อหลกั เมืองสมทุ รสาคร ประชาชนนง่ั ขุกเขา่ พนมมือไหว้พรอ้ มกบั ธูป เพอื่ รบั ขบวนแห่เจ้าพ่อหลักเมอื งสมทุ รสาคร 369 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 369 3/20/2561 BE 15:10

นอกจากนั้นยังเกิดเจ้าพ่อเจ้าแม่แบบใหม่ที่ไม่ใช่ผีบรรพบุรุษของหมู่บ้าน แต่เป็นส่ิงศักดิ์สิทธิ์ท่ีช่วยดลบันดาลให้ชีวิตเจริญรุ่งเรือง มีความสุข ความปลอดภัย สมหวัง ประสบความส�ำเร็จ และมีโชคลาภ ตัวอย่างเช่น ศาลเจ้าพ่อต้นกระทุ่มและ ศาลปู่ด�ำดงสะแก ในต�ำบลโรงเข้ ศาลพ่อปู่บ้านโรงเข้ ศาลแม่ตานี-แม่ตะเคียน ในต�ำบลท่าทราย ศาลเจ้าแม่แสมด�ำริมคลองหวายลิง ศาลแม่นางตะเคียนศรี ประไพรทอง ในเขตบางกระเจ้า ศาลเจ้าแม่ศรีทองในหมู่บ้านประมง ต�ำบลพันท้าย นรสิงห์ ศาลเจ้าแม่พิกุลทองในต�ำบลท่าจีน ศาลเจ้าแม่ตะเคียนทอง ในวัดศรีส�ำราญ ราษฎร์บ�ำรุง ศาลเจ้าแม่รวยทรัพย์ หน้าอบต.บางหญ้าแพรก ศาลเจ้าแม่เบิกไพร ในเขตท่าฉลอม ศาลเจ้าแม่ตะเคยี นสุดาพร สชุ าวดี สุชาดา ในวัดสวนสม้ ศาลพอ่ ขนุ ในต�ำบลหลักสาม ศาลพอ่ ขนุ ในตำ� บลบ้านแพ้ว เป็นต้น ศาลเจา้ เหล่านีช้ าวบ้านจะมา กราบไหว้บูชาเพ่ือขอโชคลาภในช่วงหวยออก เม่ือได้ตามค�ำขอก็จะน�ำของมาถวาย แกบ้ น ศาลเจ้าแมต่ ะเคียนสุดาพร สชุ าวดี สชุ าดา ในวัดสวนส้ม อำ� เภอบ้านแพ้ว จงั หวัดสมทุ รสาคร 370 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 370 3/20/2561 BE 15:10

ชาวบ้านเลา่ ถงึ ความศกั ด์ิสิทธิ์ของพอ่ ขุน ในตำ� บลบา้ นแพว้ ว่า “เขาเล่ากันว่า สมัยโบราณ จะมีแม่ค้าขายผัก พายเรือผ่าน ตำ� หนกั แก กจ็ ะวกั นำ�้ ใสเ่ รอื ขอใหข้ ายดๆี แลว้ กอ็ ศั จรรยม์ นั ขายดจี รงิ ๆ แลว้ บางคนกไ็ ปพดู สปั ดนวา่ ถา้ ขายดกี จ็ ะพาปไู่ ปเทยี่ ว กค็ อื ไปเทย่ี วผหู้ ญงิ ก็จะต้องเอาปลดั ขกิ ไปเจมิ ผหู้ ญิง มีคนบนขอให้ไดล้ กู เพราะเขาไมม่ ีลกู ก็เลยมาบอกปู่ แล้วก็ได้ เม่ือสองปีก่อนมีคนหน่ึงเขาก็มาแก้บน เขาก็บอกว่าปู่ถ้าคืนน้ีไฮโลได้แสนนึงจะถวายหนังให้คืนนึง เช้ามาก็รีบ มาเลย ปีน้ีมีคนมาขอหวย บอกว่าถ้าถูกจะให้หนังคืนหนึ่ง เช้ามาก็มา บอกว่าถูกหวย ส่วนเร่ืองทหารถ้ามาบนก็จะไม่ติดทหาร เกือบ 100% ถ้าถึงช่วงเดือนเมษา ผ่านวันเกณฑ์ทหารไปสักสามวันก็จะมีแตรวง มาแก้บน แก้เป็น 10 วันเลย อย่างท�ำสวน ปลูกล�ำไย บอกว่าปีน้ี ให้ไดก้ ำ� ไรสักล้าน ก็ไดจ้ รงิ ปีหลังๆ เรม่ิ มีโคโยต้ีมา เพราะมอี ยู่คนหนงึ่ ไปบนไว้ เขาท�ำตัดเย็บเส้ือผ้าส่งออกนอก แล้วปีน้ันเศรษฐกิจไม่ดี เขาบนปไู่ วว้ า่ จะเอาโคโยตม้ี า แลว้ กส็ ำ� เรจ็ ตอนนน้ั โคโยตรี้ ถเกอื บ 20 คนั การแตง่ ตวั กจ็ ะใสย่ กทรงกบั กางเกงใน จะเตน้ อยหู่ ลงั รถ มาเตน้ ตรงศาล รอบหนึ่ง แล้วกข็ ้นึ ไปเตน้ บนรถ” (สมั ภาษณ์ 26 มกราคม 2560) 371 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 371

372 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 372

การเปลยี่ นผา่ นความเชื่ออกี ประการหนงึ่ ดไู ด้จากการสร้างรูปเคารพ เจ้าพ่อ เจ้าแม่ และพิธีกรรมจากหลากหลายลทั ธคิ วามเชอื่ ในวดั ตา่ งๆ กล่าวคอื วดั กลายเปน็ พื้นท่ีท�ำบุญสะเดาะเคราะห์ เสริมดวงชะตา ลอยทุกข์ ลอยโศก ดูดวง แก้กรรม ตดั กรรม ถอนคำ� สาบาน อาบนำ้� มนต์ บงั สกุ ลุ เปน็ บงั สกุ ลุ ตาย ลงสาลกิ า ลงนะหนา้ ทอง เจิมรถ ถวายสังฆทาน ท�ำบุญโลงศพ (อุทิศส่วนกุศลให้เจ้ากรรมนายเวร) ไถ่ชีวิต โคกระบือ และขอโชคลาภส�ำหรับคนนอกชุมชนและแรงงานต่างด้าวที่ย้ายเข้ามา ท�ำงานในโรงงานอุตสาหกรรมของสมุทรสาคร ขณะที่คนในชุมชนก็ย้ายไปอาศัยอยู่ ในพื้นที่อื่น วัดหลายแห่งจึงต้องปรับตัว โดยการสร้างวัตถุมงคล เคร่ืองรางของขลัง และพิธีกรรมท่ีตอบสนองความส�ำเร็จทางเงินทอง ซ่ึงเป็นวิถีชีวิตของคนกลุ่มใหม่ ท่ีก�ำลังแสวงหาที่พึ่งทางใจในการต่อสู้ด้ินรนทางเศรษฐกิจ ตัวอย่างเช่น การสร้างเรือ เศรษฐีสำ� เภาทองทเ่ี ปน็ เรือของเจ้าแมต่ ะเคยี น การนำ� ตน้ ตะเคียนมาไว้ในวดั ในฐานะ เป็นสิ่งศักด์ิสิทธิ์ เพ่ือให้ชาวบ้านมากราบไหว้บูชาและขอโชคลาภ พระสงฆ์รูปหน่ึง กล่าวในประเดน็ นวี้ ่า “สมยั กอ่ นตะเคยี นอยใู่ นปา่ ในดง พอตน้ ตะเคยี นตายซากกไ็ ปจดุ ไหวอ้ ยตู่ รงนน้ั เดย่ี วนเี้ อามาไวใ้ นวดั มนั หวงั อะไรละ่ หวงั วา่ เจา้ แมม่ าอยนู่ ่ี คนกอ็ ยากจะไดข้ อโชคลาภ คนสมยั นีเ้ รยี นสูงจรงิ แต่มันโง่ คนสมยั ก่อนเรียนไมส่ งู แตเ่ ขาโงแ่ บบฉลาด” (สัมภาษณ์ 18 ธนั วาคม 2558) 373 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 373

ในชว่ งเดอื นมกราคมถงึ เมษายน เปน็ ชว่ งทว่ี ดั หลายแหง่ ในจงั หวดั สมทุ รสาคร นยิ มจดั งานประจำ� ปี ซงึ่ เปน็ งานใหญท่ วี่ ดั จะกลายเปน็ พน้ื ทข่ี องรา้ นคา้ และการแสดง มหรสพ รวมทั้งมีการจัดซุ้มท�ำบุญประเภทต่างๆ ที่ให้ประชาชนมีขอโชคลาภและ สะเดาะเคราะห์ เช่น โยนเหรียญเสีย่ งโชค ทอดผ้าป่า 12 ราศี ตักบาตรพระ 108 องค์ เติมน้�ำมันตะเกียงบูชาเทวดารักษาอายุ ถวายเทียนประทีปดอกบัวสีประจ�ำวันเกิด (ลอยทกุ ข์ ลอยโศก ลอยโรค ลอยภัย) ท�ำบญุ ผา้ ป่าสายสวรรค์ (ชีวติ จะสูงขนึ้ ) ทำ� บญุ ถวายเก้าอี้ เป็นต้น ซุ้มท�ำบุญเหล่าน้ีสะท้อนให้เห็นว่าคนปัจจุบันต้องการแสวงหา ที่พ่ึงทางใจ รวมท้ังความคาดหวังท่ีอยากจะให้ชีวิตของตนเองดีขึ้น ม่ันคง ปลอดภัย สมหวัง และประสบความส�ำเรจ็ อย่างรวดเรว็ 374 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 374

เอกสารอ้างอิง ต้วน ล่ี เซิง และบุญยิ่ง ไร่สุขศิริ. 2543. ความเป็นมาของวัดจีนและศาลเจ้าจีน ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ศ่องสยาม. ประเชิญ คนเทศ. 2528. ภาษามอญ ต�ำบลเจ็ดริ้ว จังหวัดสมุทรสาคร. กรุงเทพฯ: มหาวทิ ยาลัยศลิ ปากร. พัฒนปกรณ์ ลีลาพฤทธิ์. 2555. ศรัทธาวิวัฒน์ การปรับตัวเชิงนิเวศวิทยาวัฒนธรรม กลุ่มชาติพันธุไ์ ทดำ� . กรุงเทพฯ: อษุ าคเนย์. ม.ศรบี ษุ รา. 2530. ไทยด�ำร�ำพัน. กรงุ เทพฯ: สำ� นักพมิ พบ์ รรณกจิ . มนู อดุ มเวช. 2547. ประวตั ศิ าสตรไ์ ทดำ� ในประเทศไทย. เพชรบรุ :ี คณะมนษุ ยศาสตร ์ และสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภัฏเพชรบรุ ี. เรณู เหมือนจันทร์เชย. 2542. ความเช่ือเร่ืองผีของไทยโซ่ง. นครปฐม: สถาบันวิจัย ภาษาและวฒั นธรรมเพือ่ พัฒนาชนบท. ศุภการ สิริไพศาล และอภิเชษฐ กาญจนดิฐ. 2550. พิธีกรรมและความเช่ือของ ชาวไทยเช้ือสายจีนบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลาจากอดีตถึงปัจจุบัน. สงขลา: มหาวิทยาลัยทักษณิ . สุภางค์ จันทวานิช และคณะ. 2539. ชาวจีนแต้จิ๋วในประเทศไทยและภูมิล�ำเนาเดิม ท่เี ฉาซนั . กรุงเทพฯ: สถาบนั เอเชยี ศกึ ษา จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย. สุมติ ร ปิตพิ ฒั น์ และเสมอชัย พลู สุวรรณ. 2540. ลาวโซง่ พลวตั ของระบบวัฒนธรรม ในรอบสองศตวรรษ. เอกสารไมต่ พี ิมพ์. องค์ บรรจุน. 2550. “สมุทรสาครมอญสองเมือง” เสียงรามัญ: 2, 12 (พ.ย.-ธ.ค. 2550): หนา้ 3-5. Skinner, G. William. 1957. Chinese Society in Thailand: An Analytical History. Cornell: Cornell University Press. 375 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 375

ภาคผนวก 376 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 376

รายช่ือสิ่งศกั ดส์ิ ทิ ธิ์ในวัดของจงั หวัดสมุทรสาคร วดั สงิ่ ศักดิส์ ิทธิ์ พระเกจิอาจารย์ วัดใหญ่จอมปราสาท หลวงพ่อปู่ (พระพทุ ธรปู ปางมารวิชยั ) หลวงปผู่ ล วัดโคกขาม หลวงพอ่ ปู่ พระพุทธสหิ งิ ค์ วดั ใหญ่บ้านบอ่ หลวงพ่อป่าเลไลยก์ (พระแห่งความสำ� เรจ็ ) หลวงป่เู ส่ง วัดตกึ มหาชยาราม สมเดจ็ ปูน่ างพญา หลวงพอ่ ประทานพร วัดราษฎร์รงั สรรค์ หลวงพอ่ โต หลวงปู่แก้ว วัดนาขวาง หลวงพ่อคูหาสวรรค์ หลวงปสู่ ุด วดั น้อยนางหงษ์ หลวงปเู่ หล็ง วัดหลงั ศาลประสิทธิ์ พระมหาสงั กัจจายน์ หลวงปกู่ ลับ วัดป้อมวเิ ชียรโชตกิ าราม หลวงพอ่ แดง พระรามัญมนุ ี หลวงพอ่ เฮง วดั ช่องลม เจ้าพอ่ ปหู่ ินแดง หลวงพอ่ แกน่ หลวงพ่อเชย วดั กาหลง หลวงปแู่ ดง วัดแหลมสวุ รรณาราม หลวงพ่อในโบสถ์ หลวงปอู่ ่นุ วัดโกรกกราก หลวงพอ่ ปู่ วดั โสภณาราม หลวงพ่อโต วัดเจษฎาราม หลวงพ่อโต วดั กลางอา่ งแก้ว สมเด็จพระพุทธมหามงคลศรศี ากยมนุ ี วดั บางป้ิง พระครูวิชิตสงั ฆภาร วดั บางขุด บอ่ น้ำ� ศกั ด์ิสทิ ธิ์ 377 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 377 3/20/2561 BE 15:10

รายชอ่ื สิ่งศกั ดส์ิ ทิ ธใิ์ นวดั ของจังหวดั สมทุ รสาคร วัด สิ่งศกั ดิส์ ทิ ธิ์ พระเกจิอาจารย์ วัดนาโคก หลวงพ่อสมั ฤทธ์ิ หลวงพอ่ แคล้ว วดั มหาชัยคล้ายนิมิตร หลวงปแู่ ปลก วัดสามัคคีศรัทธาราม หลวงพอ่ โสธร วัดโพธ์แิ จ้ หลวงพอ่ โต ท่านพ่อบัณฑูรสงิ ห์ วดั ปัจจันตาราม พระพทุ ธศลิ าแดง หลวงปู่ขำ� วัดบณั ฑรู สงิ ห์ พระครูภาวนาวรคุณ วัดกระซา้ ขาว หลวงพอ่ ปู่ (หลวงพอ่ เกตุมวดี) วัดสหกรณ์โฆสติ าราม หลวงพอ่ เสือ หลวงพ่อเฮงถวาย ทา่ นพ่อบณั ฑรู สิงห์ วัดเกตุมดศี รวี ราราม (เจมิ คุณาบุตร) หลวงพ่อไก๋ หลวงปโู่ อภาสี หลวงพอ่ สีวลี หลวงพอ่ สมบตั ิ วดั ศรวี นาราม หลวงพ่อเศรษฐี หลวงพ่อเงนิ พระพุทธเมตตา วัดสหธรรมมาราม หลวงพอ่ มีลาภ หลวงพ่อพทุ โธ หลวงพ่อทนั ใจ วัดแกว้ มงคล วดั ราษฎร์ธรรมาราม หลวงพ่อสมหวัง หลวงพ่ออภิชยั หลวงพอ่ จนั ทร์ วดั ทองธรรมิการาม หลวงพอ่ แดง หลวงพอ่ รวย ทา้ วเวสสุวณั พระสงั กัจจายน์ พระครูสาคร ธรรมทตั พระสีวลี พระอปุ คุต 378 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 378 3/20/2561 BE 15:10

รายชอื่ ส่ิงศักดิส์ ิทธิใ์ นวดั ของจงั หวดั สมทุ รสาคร วดั สงิ่ ศักดสิ์ ทิ ธ์ิ พระเกจิอาจารย์ วัดบา้ นโคก หลวงพ่อด�ำ หลงพอ่ วดั บา้ นโคก หลวงปู่ผาด วดั เทพธงชยั หลวงปผู่ ล วัดพันท้ายนรสงิ ห์ พระพุทธเทพนรรตั นส์ ถิต หลวงพอ่ โต วัดเทพนรรัตน์ หลวงพอ่ แจ่ม เทพทันใจ วัดบางตะคอย หลวงพ่อรวย ท้าวมหาพรหมอดุ มโชค พระครปู ลดั ชลอวมิ โล วดั ปา่ ชัยรังสี หลวงพอ่ ใหญช่ ยั รังสี (หลวงพอ่ เศียร) พระครปู ลัดสาธุวัฒน์ วัดป่าทา่ ทราย หลวงพอ่ องค์ด�ำ หลวงปู่ผามหาชยั วดั ศาลพนั ทา้ ยนรสิงห์ เจา้ พอ่ พันทา้ ย พระพทุ ธส�ำเรจ็ หลวงพ่อใหญ่ วดั ไรไ่ ทรทอง หลวงพ่อด่านฟา้ วัดทะเลรางจันทร์ พระพทุ ธรัตนเมตตาบารมี วัดเกาะ หลวงพอ่ เกาะเพชร บอ่ น�้ำทิพย์ วัดบางปลา หลวงป่เู ฒ่าเก้ายอด หลวงปู่แขก หลวงพ่อสธุ ีร์ วดั บางกระเจา้ แมเ่ ทพแสงทอง พระอธิการบญุ กรี วดั บางน�้ำวน พระโสภติ ทศพลญาณพทุ ธเจา้ หลวงปู่รอด หลวงพอ่ ศรีสรรเพชร ผ้ายนั ตก์ นั ภยั ตระกรดุ ชูชก ธงกันฝน 379 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 379 3/20/2561 BE 15:10

รายชอ่ื สงิ่ ศักดิ์สทิ ธิใ์ นวัดของจังหวัดสมทุ รสาคร วดั ส่ิงศกั ดิ์สิทธ์ิ พระเกจิอาจารย์ วดั ศรสี ุทธาราม (วัดก�ำพรา้ ) หลวงพอ่ ดำ� หลวงพอ่ แดง หลวงพ่อมณี อมโร วัดบางพลี หลวงพ่อโต ตะกรดุ หลวงปู่หงษ์ หลวงป่หู งษ์ สชุ าโต วดั บางหญ้าแพรก หลวงปู่ใหญ่ พระพทุ ธองค์ดำ� ตะกรุดตใ๋ี หญ่ หลวงปู่ลา่ ย เจ้าแม่ตะเคยี น ผ้ายันต์ หลวงพอ่ มาลยั วัดศรบี รู ณาวาส (วดั โคก) หลวงพอ่ ทองเหลอื หลวงพอ่ หนิ แดง หลวงพอ่ เจริญ วัดชีผ้าขาว (วดั มะขาม) พระพทุ ธอดุ มพร เจ้าพ่อเจา้ แมส่ ักทอง (พระครอู ดุ มสาครธรรม) วดั วิสุทธาราม (บางสีคต) พระพทุ ธชนิ ราชจำ� ลอง พระสีวลี พระครสู าครวสิ ทุ ธคิ ุณ พระพทุ ธรูปหยกขาว วดั บา้ นไร่เจริญผล พระหยกขาว พระครูรัตนธรรมโสภณ วดั คลองครุ หลวงพ่อแดง หลวงปู่บัวเขม็ หลวงพอ่ ป่ิน พุทธสณั โฑ หลวงพอ่ สาย วดั เจริญสุขาราม (บางไผเ่ ตย้ี ) หลวงพอ่ ทอง หลวงพ่อเงิน หลวงพอ่ นาก พระสงั ขท์ องเทวาจินดามณี สารกิ าจินดามณี พระครวู รธรรมสาคร เทพทนั ใจ เทพกระซบิ พญาเต่าเรือน หลวงปโู่ น๊ต หลวงพ่อแง วดั พันธุวงษ์ หลวงพ่อแดง วัดศิรมิ งคล หลวงพอ่ ศิลาถาวรมงคล หลวงพ่อหยกขาว มงคลทรพั ย์ วดั ปากบอ่ หลวงพ่อใหญ่สรรเพชรศรชี ัยมงคล พระครวู ิบูลธรรมโกวิท 380 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 380

รายช่อื สง่ิ ศักดิส์ ิทธใิ์ นวัดของจังหวดั สมุทรสาคร วดั ส่งิ ศักดิส์ ิทธ์ิ พระเกจอิ าจารย์ วัดนว่ มกานนท์ (วัดท่าหิน) หลวงพอ่ หาย พระปางไสยาสน์ พระครสู าครพฒั นวิธาน พระพุทธชัยมงคล ตะกรุดคชู่ ีวติ ยนั ต์ 3 หวั ใจ (ตว่ น เตชธโร) วัดชัยมงคล หลวงพอ่ เปลยี่ น พระครมู งคลสาครชัย วัดศรีเมอื ง (วัดใหม่ยายเมือง) พระพทุ ธชยั มงคลศรีเมอื ง หลวงปู่สัมฤทธ์ิ หลวงพอ่ สมบรู ณ์ วดั เจด็ รวิ้ หลวงพ่อดำ� พระครูสาครสุวรรณคณุ วัดหลกั ส่ี หลวงพ่อโต (หลวงพอ่ สาย) วัดกระโจมทอง หลวงพอ่ ศักดสิ์ ทิ ธ์ิ วัดหนองบัว หลวงพ่อโต หลวงพ่อแดง พระครูวนิ ัยธรเล็ก (หลวงป่เู ลก็ ) วดั หนองสองหอ้ ง หลวงพ่อศิลา พระครสู งั วรสตุ าภวิ ฒั น์ (หลวงปู่สาย) วัดหลักสอง หลวงพอ่ พุทธสโุ ขทัยธรรมราชา พระครูพิพัฒน์วฒุ ิสาคร วดั ฟงุ้ ประชาธรรมาราม หลวงพ่อทุลภวพทุ โธ พระครูกัลยาธรรมสาคร วัดธัญญารามราษฎร์บำ� รุง หลวงพ่อนิล 381 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 381

รายช่อื สิ่งศักด์สิ ิทธ์ใิ นวดั ของจังหวัดสมทุ รสาคร วัด ส่ิงศกั ด์สิ ทิ ธ์ิ พระเกจอิ าจารย์ วัดราษฎรศ์ รัทธากะยาราม หลวงพ่อใหญศ่ รีเมืองสมุทร พระครูวนิ ัยธร (เจริญ ถาวโร) วดั ศรสี ินมา หลวงพ่อพรหมมนุ ี หลวงปนู่ มิ่ วดั สวนสม้ หลวงพอ่ อ่ทู อง หลวงพอ่ สอน เกสโร วดั สุนทรสถิตย์ พระพทุ ธศิลา (พระสามพ่ีน้อง) วดั ใหมร่ าษฎรน์ ุกลู พระครสู ุนทรธรรมวาที วดั ธรรมจาริยาภิรมย์ (หลวงพอ่ โฉม) วดั ยกกระบตั ร หลวงพ่อคุม้ วดั โรงเข้ พระครูจนั ทสวุ รรณสาคร (หลวงปู่สุข) วดั นางสาว หลวงพอ่ ดำ� พระมหาอุตม์ หลวงพ่อแกว้ วดั อ้อมน้อย หลวงพอ่ เพง็ หลวงพ่ออาบ วัดสุวรรณรตั นาราม (แคราย) หลวงพ่อโต หลวงพ่อวมิ ล วัดราษฎร์บำ� รุง (หงอนไก่) หลวงพ่อป่าเลไลยก์ หลวงพอ่ เล็ก วดั ดอนไกด่ ี หลวงพอ่ โต หลวงปทู่ อง สวุ ิชาโน วัดศรสี �ำราญราษฎร์บำ� รงุ พระปฐมพทุ ธสมั ฤทธผ์ิ ล หลวงพ่อพกั ตร์ วัดหนองพะอง หลวงพอ่ ดำ� หลวงพ่อพุทธศักด์ิสทิ ธ์ิ หลวงปทู่ องอยู่ 382 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 382 3/20/2561 BE 15:10

รายชื่อสง่ิ ศักดส์ิ ิทธิ์ในวัดของจังหวัดสมุทรสาคร วัด สง่ิ ศักดส์ิ ทิ ธิ์ พระเกจอิ าจารย์ วัดอา่ งทอง หลวงพอ่ สคุ โต หลวงป่รู ุ่ง วดั ท่ากระบือ หลวงพ่อประทานพร หลวงพ่อเชียงแสน หลวงพ่อสุโขทยั วดั ท่าไม้ หลวงพอ่ ใหญ่ (พระเจา้ น้�ำเงินนำ้� ทอง) หลวงพอ่ อดุ ม พระพทุ ธหิรญั ราช สมเดจ็ พระพทุ ธบัญชร หลวงพ่อคับ วดั บางยาง สมเด็จธรรมจกั รแก้ว พระครอู าทรธรรมนิเทศก์ วดั หนองนกไข่ หลวงพอ่ ศรีธรรมราช วัดทา่ เสา หลวงพ่อใหญ่ 383 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 383

รายชอ่ื ศาลเจ้าในจงั หวดั สมุทรสาคร ศาลมอญ ศาลจนี ศาลไทย ศาลเจา้ แม่หัวตะพาน วดั เกาะ ศาลเจ้าปนุ เถ้ากง ทา่ ฉลอม ศาลเจา้ แม่หวั ตะพาน วดั เกาะ ศาลเจา้ พอ่ เทพารกั ษ์ ศาลเจ้าปุ่นเถา้ กง คลองมหาชัย ศาลเจ้าพอ่ เทพารักษ์ ศาลเจ้าพอ่ กวนอู ท่าฉลอม (บางกระเจา้ ) ศาลเจา้ แมจ่ ๋ยุ ปว๋ ยเน้ีย (ทบั ทิม) (บางกระเจ้า) ศาลเจา้ พอ่ หลวงช้างพัน ศาลเจ้าพ่อหลวงช้างพนั ท่าฉลอม (บางกระเจ้า) ศาลเจา้ พ่อปากนำ�้ (บางกระเจา้ ) ศาลเจา้ พอ่ จำ� ปี จำ� ปา ศาลเจ้าพ่อจำ� ปี จำ� ปา วดั หลังศาลประสทิ ธ์ิ (บางกระเจ้า) ศาลเจ้าโรงเจเซง้ เฮยี งตัว๊ ทา่ ฉลอม (บางกระเจา้ ) ศาลเจ้าพ่อปากคลอง วัดก�ำพร้า ศาลเจ้าเฮยี ต๋กี ง ทา่ ฉลอม ศาลเจ้าพอ่ ปากคลอง วดั กำ� พรา้ ศาลเจา้ แม่ทบั ทมิ ทอง ศาลเจ้าพอ่ เภา วดั ตึก ศาลเจ้าแม่ทับทิมทอง ศาลเจา้ แป๊ะกง (บน) (วดั บางน้�ำวน) ศาลเจา้ แปะ๊ กงไตต๋ ่ี (ลา่ ง) (วัดบางนำ�้ วน) ศาลเป้ยี ะจุตะละทาน ศาลเจ้าพอ่ กมิ ทงั ชายทะเลกาหลง ศาลเปี้ยะจุตะละทาน ศาลเจา้ พอ่ เสอื คำ� รณ (วัดบางนำ้� วน) ศาลเจ้าพอ่ กิมซมิ (วัดบางน้ำ� วน) ศาลป่ธู ารา (วัดบางน�้ำวน) ศาลปธู่ ารา (วัดบางนำ้� วน) ศาลเจ้าแมพ่ ราหมณ์ วัดบางพลี ต.พนั ท้ายนรสิงห์ ศาลเจ้าแม่พราหมณ์ วดั บางพลี ศาลเจา้ พ่อหนู วดั บางพลี ศาลเจา้ พอ่ มจั ฉาณุ ศาลเจ้าพ่อหนู วดั บางพลี ศาลวยั ทตั ตเ์ ทวาลยั ศาลวัยทัตต์เทวาลยั (บา้ นรางโคกขาม) วดั บางหญา้ แพรก ศาลพอ่ ปู่ทะเล ต.พนั ทา้ ยนรสิงห์ วัดบางหญ้าแพรก ศาลเจ้าพ่อจำ� ปีจำ� ปา วัดชีผา้ ขาว ศาลเจา้ มลู นิธิน่ำ� เก็ก ศาลเจา้ พอ่ จำ� ปีจำ� ปา วัดชีผา้ ขาว ศาลย่ามาลัย (วัดศรีบรู ณาวาส) ศาลเจ้าใตฮ้ งกง สุสานวัดแหลม ศาลพนั ท้ายนรสิงห์ วดั โคกขาม ศาลพ่อปูว่ ดั บ้านไร่ ศาลเจ้าแมก่ วนอมิ พนั มอื ศาลเจ้าพ่อขนุ (นาโคก) ศาลในชมุ ชนบ้านไร่ ศาลปตู่ าหลวงเน้ีย (กาหลง) ศาลเจา้ เจา้ พ่อเพชร (บางไผเ่ ตยี้ ) คลองจาก มหาชยั ศาลเจา้ พ่อขนุ ด่าน ท่าฉลอม ศาลเจา้ พอ่ โต (บ้านเกาะ) ศาลเจ้าพอ่ โกมินทร์ ศาลเจ้าพอ่ ศรีเมอื ง ศาลเจ้าปู่คุ้มสวี่ า (บ้านเกาะ) ศาลเจ้าสมาคมสามัคคธี รรม ศาลเจา้ แม่หม่อมจนั ทร์ (คลองบางหญ้า) ภาวนา ศาลเจา้ พ่อจนั (โคกขาม) (บางกระเจา้ ) ศาลเจา้ โรงเจมูลนิธกิ ารกุศล ศาลปู่เดช ศาลเจา้ แมจ่ ากมัด (บ้านเกาะ) ศาลเจ้าพ่อปากโคก ศาลเจา้ พอ่ หวั เข้ (วดั ชัยมงคล) สมทุ รสาคร ศาลเจ้าพอ่ โขน (วดั ปจั จันตาราม) ศาลเจ้าพ่อสรวง (บางไผ่ไหม)้ ศาลเจา้ กวิ๊ เทยี นเนี่ยเนีย้ ศาลเจา้ พอ่ จ้อย ศาลหลวงพอ่ มงคล (บางโทรัด) ศาลเจา้ พ่อพลบั พลา ศาลเจา้ พอ่ ดอนยาวบางสคี ต บางหญา้ แพรก ศาลเจา้ พอ่ ล่องหน (เจด็ ริว้ ) ศาลเจา้ แม่เมอื งสมทุ ร วัดช่องลม (วัดใหญจ่ อมปราสาท) ศาลพ่อเอ่ียม พ่อท่งุ (เจ็ดร้ิว) ศาลเจ้าโรงเจฮวั้ เฮียง ศาลปตู่ าแกละ ศาลพอ่ อน้ พอ่ จนั ทรพ์ อ่ จกุ (เจด็ รว้ิ ) ศาลเจ้าพระโพธสิ ตั ว์กวนอมิ ศาลเจ้าพ่อเขาตก (นาดี) ศาลพ่อเอยี่ มพ่ออุน่ (เจด็ ร้วิ ) ศาลเจ้าพ่อใหญ่ บางสะแก ทา่ ฉลอม ศาลแม่ย่าศรีเมือง (วัดศรเี มือง) ศาลเจ้าแม่กวนอิม วัดเจษฎาราม 384 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 384

รายช่ือศาลเจ้าในจังหวัดสมุทรสาคร ศาลมอญ ศาลจีน ศาลไทย ศาลพอ่ ป่เู ทพา (หลกั สาม) ศาลเจ้าแมอ่ ามา่ ศาลเจ้าพระยาแสนหลวง ศาลเจ้าพ่อสุวรรณสาม (หลกั สอง) (มหาชยั เมืองทอง) ศาลหลวงป่ตู าฤาษี ศาลพ่อปูค่ ลองตาปลัง่ (บ้านแพว้ ) ศาลเจา้ พ่อดอนยาว (ใหม่) ศาลเจ้าพ่อพาหล (อำ� แพง) ศาลเจา้ แม่กวนอมิ พันมอื ศาลแม่นางตะเคียน ศาลเจ้าพอ่ ต้นตาล (สวนส้ม) คลองจาก ศาลเจ้าแมท่ ุง่ อินทรยี ์ (หลักสาม) ศรีประไพรทอง ศาลเจา้ ไต่เส่ยี ฮุกโจว้ ศาลแมย่ า่ ตะเคยี น วดั บางขุด บ้านรางโคกขาม ศาลเจ้าแม่ศรจี นั ทร์ ศาลเจา้ พ่อเสือ วัดทะเลรางจนั ทร์ ศาลเจ้าพ่อไต่ฮงกง คอกกระบอื ศาลเจา้ แม่สแี พร (วดั กลางคลอง) ศาลเจา้ มูลนธิ ิปอเต๊กต้งึ ศาลจ้าวปู่แก่นจนั ทร์ ศาลเจ้าสมาคมตระกูลล้มิ (วดั กลางคลอง) สมทุ รสาคร ศาลแม่พยอม วัดช่องลม ศาลเจ้าพ่อปนุ เถา้ กง (300 หอ้ ง) ศาลเจา้ แม่ศรีทอง ศาลเจ้าแปะ๊ กง สุสานสามัคคีธรรม ศาลเจ้าพ่อเขาตก ศาลเจ้าพ่อไตเ้ ส่ยี ฮุดโจ้ว (คลองสนุ ัขหอน) (บางหญา้ แพรก) ศาลเจา้ แม่พกิ ุลทอง (วัดชีผ้าขาว) ศาลเจ้าพ่อเฮงเจยี บางโทรัด ศาลเจ้าแม่แสมดำ� (คลองหวายลงิ ) ศาลเจ้าแมอ่ ามา่ (เจา้ แม่ทับทิม) ศาลวัลลี ยากุ วดั กำ� พรา้ ศาลหลวงป่ฤู าษีตาไฟและ ต.สวนส้ม ศาลเจา้ แมท่ บั ทมิ ต.หนองบวั หลวงปฤู่ าษนี ารอด วัดพันธุวงษ์ ศาลเจา้ พอ่ กวิ๋ เทียงเน้ียว ศาลพระเจ้าเสอื (กระซ้าขาว) ศาลป่วู ยั ทัต (วดั บางขุด) ต.หนองบัว ศาลเสดจ็ พ่อนาคราช ศาลเจา้ พ่อสำ� เร็จ โรงเจไท้เอ็กต๊วั ศาลเจา้ แมช่ อื ปยุ เน้ยี ว (วดั บางตะคอย) ศาลเจา้ ส�ำนกั ไตเ่ สยี ศาลเจา้ แม่ (ตน้ ตะบนู ) บางกระเจ้า ศาลแม่ตานี-แม่ตะเคียน ต.หนองสองห้อง ศาลเจา้ ไถเ้ สียงเลา่ กุง (ต.ท่าทราย) ศาลหน้าวัดโสภณาราม ต.หนองสองห้อง ศาลพันท้าย วดั พนั ทา้ ยนรสิงห์ ศาลโรงเจเจา้ แมก่ วนอมิ ศาลกุมารทอง (วัดไรไ่ ทรทอง) ศาลเจ้าแมร่ วยทรัพย์ ต.หลักสอง ศาลเจา้ แม่กวนอมิ (บางหญา้ แพรก) ศาลเจา้ แมเ่ ศรษฐีสำ� เภาทอง วดั เทพรัตนาราม ศาลเจ้าแม่กวนอมิ (วัดศรวี นาราม) ศาลเจา้ แมม่ ะขามเทวี วดั หนองสองหอ้ ง ศาลเจา้ แมก่ วนอมิ วดั หลักสอง ศาลเจ้าแม่กวนอิม วดั ฟุ้งประชาธรรมาราม 385 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 385 3/20/2561 BE 15:10

รายชอื่ ศาลเจ้าในจังหวดั สมุทรสาคร ศาลมอญ ศาลจีน ศาลไทย ศาลเจา้ แมก่ วนอิม วัดศรเี พชร ศาลพนั ท้ายในโรงงานนำ�้ พรกิ ศาลเจ้าแมก่ วนอิม วัดสวนสม้ พันทา้ ยนรสงิ ห์ ศาลเจ้าแมก่ วนอมิ ศาลเจา้ แมเ่ บกิ ไพร มลู นธิ ิแพร่ศลี ธรรมฯ (วัดแหลมสุวรรณาราม) ศาลเจา้ แม่กวนอิม โรงเจไท้เอก็ ตัว๊ ศาลเจา้ แม่ตะเคยี น ศาลเจา้ พอ่ เขาตกท้งั 5 ต.โรงเข้ วดั ธรรมจริยาภริ มย์ วิหารโปย๊ เซียนโจวซือ ต.โรงเข้ ศาลแม่ย่าตะเคียนทอง ศาลเจ้าแมท่ ับทิม ต.โรงเข้ วัดปทมุ ทอง ศาลเทพเจ้าแชหมิง่ เจียงคณุ ศาลหลวงพอ่ กอ้ นทอง บา้ นดอนไผ่ วดั ดอนโฆสิตาราม ศาลเจา้ ตกึ ต.ทา่ เสา ศาลชัยยะทตั ต์ (ปู่สี ปู่พกุ ) ศาลอากงอามา่ ต.คลองมะเดือ่ วดั ดอนโฆสิตาราม ศาลเจ้าอาม้าซากงซี ต.ทา่ ไม้ ศาลชีผ้าขาว วัดหลกั สอง ศาลเจา้ ปงึ เถ้ากง ต.คลองมะเดื่อ ศาลเจ้าพ่อมะลิวัลย์ ต.โรงเข้ ศาลเจา้ แม่กวนอิม วัดคลองมะเดือ่ ศาลพอ่ ปบู่ ้านโรงเข้ ศาลเจ้าตาแป๊ะกง ต.ทา่ ไม้ ศาลเจา้ พ่อต้นกระทุ่ม ต.โรงเข้ ศาลเจ้าแมอ่ ามา้ ต.ท่าเสา ศาลปดู่ ำ� ดงสะแก ต.โรงเข้ ศาลเจา้ เปากง ต.สวนหลวง ศาลปู่เตวด็ ต.โรงเข้ ศาลเจา้ กวงตีก้ ง ต.กระท่มุ แบน ศาลฤาษี วัดโรงเข้วนาราม ศาลเจ้านเ่ี ล่กฮดุ โจว๊ ต.ท่าไม้ ศาลปู่ฤาษี วัดคลองตัน ศาลเจา้ แมก่ วนอมิ วดั ดอนไกด่ ี ราษฎรบ์ ำ� รงุ ศาลเจา้ โรงเจฮะนำ่� ตั๊ว ต.สวนหลวง ศาลในวดั โรงเข้ ศาลเจ้าโรงเจโพธธิ รรมฮกเข่ง ศาลเจา้ แมต่ ะเคียน ต.กระทมุ่ แบน รมิ คลองคนั พนัง ศาลเจา้ โรงเจเซียงซวิ ต๊วั ศาลมา้ ลาย ต.โรงเข้ ต.กระทมุ่ แบน ศาลปู่โสม ต.ยกกระบตั ร ศาลเจ้าพ่อปากง ต.สวนหลวง ศาลเจา้ แม่ตะเคียนสดุ าพร ศาลเจ้าพอ่ ทีกง ต.กระทุ่มแบน วดั สวนส้ม ศาลเจา้ พอ่ แปะ๊ ไบ๊ ต.กระทมุ่ แบน ศาลเจา้ แม่มะลิวลั ย์ วัดสวนส้ม ศาลเจ้าโรงเจปอเฮยี งต้งั ศาลปโู่ พธิ์ แมณ่ ี วดั สวนส้ม ต.สวนหลวง ศาลเจ้าแมส่ ไบทอง ศาลเจ้าแมอ่ าเน้ียว ต.ทา่ เสา วดั ธรรมเจดียศ์ รีพิพฒั น์ ศาลเจา้ แม่กวนอิม วดั ทา่ กระบอื ศาลพอ่ ขุน คลองรางหมอ้ แกง ศาลเจ้าแม่กวนอิม วัดท่าไม้ ศาลปโู่ สม ต.หลักสาม ศาลเจา้ พอ่ กวนอู วดั ท่าไม้ ศาลหลวงพ่อเขียว ต.หลักสาม 386 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 386

รายชอ่ื ศาลเจ้าในจงั หวัดสมุทรสาคร ศาลมอญ ศาลจนี ศาลไทย ศาลเจา้ โรงเจพทุ ธอรณุ อาศรมตำ� หนักพระฤาษี ต.หลกั สาม ต.ทา่ ไม้ ศาลพอ่ ขนุ ต.บา้ นแพว้ ศาลตน้ ไทร ต.บ้านแพ้ว ศาลเจ้าแมก่ วนอิม ศาลปู่ด�ำ ต.คลองมะเดือ่ วดั หนองนกไข่ ศาลแมต่ ะเคียน วดั สุวรรณรัตนาราม ศาลเจา้ แม่ตะเคียนทอง วัดศรสี ำ� ราญฯ ศาลเจา้ พอ่ อั่งตีอ่ ั่งเบ้ ศาลเจา้ แมต่ ะเตยี น วดั หนองพะอง ตลาดกระทมุ่ แบน ศาลหลวงตาทอง กระทุม่ แบน ศาลป่ฤู าษี วดั บางยาง ศาลแม่ตะเคียน วัดทา่ กระบอื ศาลเจ้าแมโ่ พสพ ต.ท่าเสา ศาลพระแมธ่ รณีบีบมวยผม ต.ท่าเสา ศาลเสดจ็ แม่สริ ิมหามายา วัดท่าไม้ ศาลปูไ่ วยทัศนเ์ ถระ วดั ท่าไม้ ศาลพระสยามเทวาธิราช วดั ท่าไม้ ศาลพระเจ้าตากสนิ วดั หนองนกไข่ รายชอ่ื ศาลประจ�ำหมู่บ้านของลาวโซง่ ชอื่ ศาลเจ้า ทีต่ ั้ง ศาลพอ่ ปู่วรรณา (บ้านกลาง) ต.หนองสองห้อง อ.บา้ นแพว้ ศาลพ่อปกู่ ัณฑ์ยา ต.หนองสองห้อง อ.บา้ นแพ้ว ต.หนองสองห้อง อ.บา้ นแพว้ ศาลพอ่ ปู่นาคา (ถมยา) ศาลพ่อปู่โคกหลวง ต.โรงเข้ อ.บ้านแพ้ว ศาลป่มู น่ั ปูค่ ง ต.โรงเข้ อ.บ้านแพ้ว 387 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 387

ตารางรายชอื่ กลมุ่ องคก์ รของกลมุ่ ชาตพิ ันธแุ์ รงงานข้ามชาติ ในจงั หวดั สมทุ รสาคร การรวบรวมข้อมูลดังตารางด้านล่างน้ี เป็นการรวบรวมรายช่ือบางส่วนและ รายละเอียดโดยย่อจากการเก็บข้อมูลภาคสนามในอ�ำเภอเมืองสมุทรสาคร และ อ�ำเภอกระทุ่มแบน เพื่อแสดงให้เห็นถึงการรวมกลุ่มองค์การทางสังคมอย่าง ไม่เป็นทางการของชุมชนชาติพันธุ์ข้ามชาติในพ้ืนท่ีที่มิได้เกิดข้ึนจากการรวมกลุ่ม เชงิ ภาษาชาตพิ นั ธเ์ุ พยี งอยา่ งเดยี ว ซง่ึ จะทำ� ใหเ้ หน็ ภาพรวมและบทบาทของแตล่ ะกลมุ่ ช่อื กลุม่ ชาติพันธุท์ เี่ ปน็ สมาชิก สถานที่รวมตัว บทบาทหน้าที่ หมายเหตุ กลุ่มอะไนนแ์ มะ ทกุ เชือ้ ชาติ วดั เทพนรรตั น์ ช่วยเหลอื คา่ รักษา เกบ็ เงินสมาชิก (ชมรมฌาปนกิจ ชาตพิ นั ธ์ุและศาสนา และอ่ืน ๆ พยาบาลและ เดือนละ สงเคราะห์ (สมาชกิ กว่า 2,000 คน) คา่ ฌาปนกิจ 30 บาท ท่เี ทา่ เทียมกัน) สงเคราะห์ กลุ่มล้อกะ๊ เยระนา ชาติพนั ธห์ุ ลากหลาย บริเวณลง้ รว่ มกันท�ำบุญ ไมม่ กี ารเกบ็ เงนิ (กลุ่มขนาดเลก็ ) ลงุ แบน สร้างเจดยี ์ จากสมาชิก มีหน่มุ สาวและ แต่เร่ียไรเมือง เดก็ ร�ำเพอื่ แสดง ถงึ งานเทศกาล ในงานบุญประเพณี ชมรมคนรวมชาติ ชาติพนั ธหุ์ ลากหลาย ชุมชน ชว่ ยเหลือวดั ใกลเ้ คยี ง เมียนมา (กลมุ่ ขนาดเลก็ ) ซอยเจษฎาวถิ ี เรื่องงานบญุ งานเทศกาล และช่วยเหลอื งานสาธารณะ สนบั สนนุ กลุ่มอ่นื ๆ ชมรมเยาวชนมอญ คนไทยเชอ้ื สายรามญั เปน็ หลกั กรุงเทพ อนรุ ักษ์และเผยแพร่ กรุงเทพ แตม่ แี รงงานขา้ มชาตชิ าวมอญ และใกลเ้ คียง วัฒนธรรมมอญ เป็นสมาชกิ ด้วย พรอ้ มทงั้ สนับสนุน งานวิชาการและ การศกึ ษา 388 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 388 3/20/2561 BE 15:10

ชื่อกลมุ่ ชาตพิ ันธทุ์ ีเ่ ป็นสมาชิก สถานที่รวมตัว บทบาทหน้าที่ หมายเหตุ Mingalar Myanmar ใชป้ ระโยชน์ ต�ำบลทา่ จีน เปน็ สถานที่ เชอื่ มโยงกับ Centre (ศูนยก์ ารค้า โดยแรงงานข้ามชาติ ประกอบพิธี กลุม่ ไมเ่ ปน็ และศูนย์รวม ทางศาสนาและ ทางการอ่ืน คนพม่าครบวงจร) จดั การประชุม เชน่ มลู นิธิ มีการสอนภาษาพมา่ วัดหงษจ์ ติ อาสา ไทย อังกฤษ รวมทัง้ เปน็ ต้น สนับสนุนกิจกรรม ของกลุม่ อ่ืน ๆ กลมุ่ ทะแปงแซสแน ชาวมอญจากเมียนมา บา้ นเอ้อื อาทร ชว่ ยงานวัด หัวหน้ากลุ่ม (เรือศาสนา) (กลมุ่ ขนาดเลก็ ) ขายดอกไม้ไหว้พระ เป็นผูห้ ญงิ กล่มุ แรงงาน หลากหลายชาตพิ นั ธ์ุ วดั เทพนรรัตน์ ช่วยเหลือเดก็ ก�ำพรา้ วดั เทพนรรัตน์ ชว่ ยเหลอื ผู้ประสบภัยนำ�้ ทว่ ม ท่ีพมา่ รวมท้งั จัดงานเทศน์เพ่ือ หาเงินไปทำ� บุญ กลุ่มร�ำพมา่ หน่มุ สาวพม่า วัดเทพนรรตั น์ นำ� การแสดง ซอ้ มอยูว่ ดั เทพ กล่มุ เจดีย์ (กลุ่มขนาดเลก็ ) ไปช่วยงาน เกอื บทุก (ซูเตาะบเิ จดีย์ ทตี่ ดิ ต่อเขา้ มา วันอาทิตย์ ดอกอปะกะ) กลมุ่ มโนราห์ ชาวทวายเป็นสว่ นใหญ่ วัดนอ้ ย ชว่ ยเหลอื กลมุ่ อื่น เกบ็ คา่ สมาชกิ และกะเหรยี่ ง มอญ (50 คน) นางหงษ์ จัดกิจกรรมภายในวดั เดอื นละ กลุ่มงานศพ (ประมาณ เชน่ งานบวช และ 50 บาท มูลนิธวิ ัดหงษ์ 10 ปี) ดูแลวัด จติ อาสา หลากหลายชาติพนั ธุ์ วดั นอ้ ย ทำ� กิจกรรม เรยี กชอ่ื จากเมียนมา ลาว เขมร นางหงษ์ ทางศาสนา ตามโรงงาน รวมคนไทยในโรงงาน วดั น้อย และช่วยเหลอื ผลติ ขนม (200 คน) นางหงษ์ งานประเพณีใหญ่ เก็บเงินเดอื นละ หลากหลายชาติพนั ธ์ุ ชว่ ยเหลอื งานศพ 100 บาท (70-180 คน) 389 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน�้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 389 3/20/2561 BE 15:10

ชอ่ื กลุ่ม ชาตพิ นั ธท์ุ ีเ่ ปน็ สมาชิก สถานท่รี วมตัว บทบาทหน้าที่ หมายเหตุ กลุ่มปญุ ญวดิ ี พม่า (32 คน) วดั นอ้ ย รวมตวั ท�ำบุญ นางหงษ์ และชว่ ยเหลอื (ประมาณ 6 ปี) งานกลุม่ อ่นื กลุ่มสวสั ดี พมา่ (80 -110 คน) วัดน้อย รำ� เพ่ือ เก็บเดอื นละ (แองซะรี การาวะ) นางหงษ์ การแสดง 200 บาท เมอื งทวาย งานประเพณี วัดโคก กล่มุ กวานอะเนยี ง ชาวมอญจากเมียนมา วดั ท่าทราย กิจกรรมทำ� บญุ และ มีหัวหน้ากล่มุ วัดศิริ-มงคล ช่วยเหลอื งาน เป็นผู้หญงิ วัดคลองครุ ประเพณมี อญ เกบ็ เดอื นละ ส่งเงินไปชว่ ยพระ 100 บาท ทสี อบผา่ น โดยเก็บ นักธรรมบาลี และ ทกุ 3 เดือน ซอ่ มสร้างวดั ที่บา้ นเกิด มลู นธิ ิ ACC แรงงานขา้ มชาตชิ าวพม่า ซอยมหาชัย จดั ตั้งขนึ้ ใหม/่ (Solidarity ชาวทวายและชาวพม่า วลิ ลา 10 ดูแลแรงงานข้ามชาติ Committee for the Protection of บรเิ วณ ช่วยเหลอื คา่ ทำ� คลอด Myanmar Migrant ซอยไทยยเู นียน แรงงานหญงิ Workers) พระจากพมา่ กลุ่มตาตานะ เรื่องการศกึ ษา ฮิตะ กาลี และ แรงงานทีไ่ ม่มี (ทำ� นบุ ำ� รุง ค่าเดินทาง พุทธศาสนา ใหค้ งอยู่ตอ่ ไป) กลับประเทศ Dawei National ชาวทวาย วดั เทพนรรตั น์ สงเคราะหแ์ รงงาน Development และบรเิ วณอ่ืน ผปู้ ่วยยากไร้ ค่ารักษา Association: DNDA พยาบาลและ เดินทางกลบั ประเทศ 390 3/20/2561 BE 15:10 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถ่ินในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 390

ชื่อกล่มุ ชาตพิ นั ธ์ทุ ีเ่ ป็นสมาชิก สถานทีร่ วมตวั บทบาทหน้าท่ี หมายเหตุ กลมุ่ แกะโกมท็อก ชาวมอญจากเมยี นมา วัดศรีบูรณาวาส ช่วยเหลือ มหี วั หนา้ กลมุ่ ปังเลิด ปอ่ ดมอญ (19 คน) (วดั โคก) งานผ้าป่าการศกึ ษา เป็นผหู้ ญิง (กลมุ่ สนับสนนุ และเปน็ การศกึ ษา) ชาวพมา่ (สญั ชาติเมยี นมา) กลมุ่ เฉพาะกจิ รวมตัวเป็น หอ้ งสมุดมูลนิธิ คร้งั คราว Saytanarpankhinn ยา่ นทพ่ี กั ชว่ ยเหลอื มีพระ Ashin ซอยวิซอย ผดู้ ้อยโอกาสในพมา่ Te Zarnanda วิรุณห์ราษฎร-์ ทั้งกลมุ่ คนจน เปน็ ผู้ดแู ละ วดั ทา่ ไม้ เด็กด้อยโอกาส เปน็ ทีป่ รึกษา เด็กก�ำพรา้ คนชรา ผปู้ ่วย 391 สาครบุรี จากวิถีชาวบ้าน การเปล่ียนผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่นในลุ่มน้�ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร Sakorn-Buri_Book_Final 0320.indd 391 3/20/2561 BE 15:10