9-63-04-17-Scratch-Teacher_guide-P5

มาตรฐานสากล ๕ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๒๑ 5ศตวรรษท่ี BBL Steps คมู่ อื ครูเพ่อื ใช้คกู่ บั หนังสอื เรยี น ใช้กระบวนการ GPAS เน้นการท�ำ งานของสมอง BBL & PBL ตจัดามกาแรนเรวียทนางรู้ Backward Design เพ่มิ ผลสัมฤทธดิ์ ว้ ย NO-TNET PISA โทคักรษงะงศาตนวรบรรู ษณท่ีา๒กา๑ร แสู่อลาะเโซลยี กน คเฉ�ำ ตลอยบ ละเอยี ดทุกข้อ สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

ขอ้ สอบปลายภาค มาตรฐานระดับชาติ ขอ สอบประจำภาคการศกึ ษาท่ี 1 ประเมนิ ครบตัวช้ีวัด วัดผลแมน่ ยำ�ทกุ ระดบั การเรียนรู้ พร้อมเฉลยและตารางวเิ คราะห์ สถาบนั ฯ มอบสิทธิพเิ ศษใหท้ า่ น สามารถพรินต์ใช้ไดเ้ ลย ขอ สอบประจำภาคการศึกษาท่ี 2 หรอื สั่งซือ้ ในราคาพิเศษจากสถาบนั ทกุ ภาคเรยี น ตวั อยา่ ง ★ ข้อใดกล่าวถูกตอ้ งเกีย่ วกับการเขยี นโปรแกรมควบคมุ ใหต้ วั ละครเคลือ่ นที่ โดยเมื่อกดคีย์ลูกศร ที่แปน้ พมิ พช์ ไ้ี ปทางซ้าย แมวจะเคลอ่ื นทไี่ ปทางซา้ ย ก. เร่มิ ข. เรมิ่ ค. เริ่ม ง. เร่ิม เลือกกลุ่มค�ำ สงั่ สครปิ ต์ เลอื กกล่มุ ค�ำ สงั่ สครปิ ต์ เลือกกลมุ่ ค�ำ ส่งั สครปิ ต์ เลอื กกลมุ่ ค�ำ สัง่ สคริปต์ เลือกเหตุการณ์ เลือกเหตกุ ารณ์ เลือกเหตุการณ์ เลือกเหตุการณ์ ลากบล็อกคำ�ส่งั มาวาง ลากบลอ็ กคำ�สั่งมาวาง ลากบล็อกค�ำ สัง่ มาวาง ลากบล็อกคำ�สงั่ มาวาง เลือกค�ำ ส่งั ลกู ศรชท้ี างขวา เลือกค�ำ สงั่ ลูกศรชีท้ างซ้าย เลือกค�ำ สัง่ ลกู ศรช้ที างขวา เลอื กค�ำ ส่ังลกู ศรชที้ างซ้าย ลากบล็อกคำ�ส่งั เคลอื่ นมาวาง ลากบล็อกค�ำ ส่งั เคลือ่ นมาวาง ลากบลอ็ กค�ำ สั่งเคลือ่ นมาวาง ลากบลอ็ กค�ำ สง่ั เคลื่อนมาวาง กำ�หนดคา่ เป็น 100 กำ�หนดค่าเป็น -100 กำ�หนดคา่ เปน็ -100 ก�ำ หนดค่าเปน็ 100 จบ จบ จบ จบ

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า pplying and Constructing the Knowledge คาํ นําเสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก asean กระทรวงศึกษาธิการได้มีการประกาศใช้มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด คําอธบิ าย กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และสาระภูมิศาสตร์ รายวิชา ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โครงสร้าง ซึ่งปีการศึกษา 2562 น้ี จะครอบคลุมระดับช้ัน ป.1 ป.2 ป.4 ป.5 ม.1 ม.2 ม.4 รายวิชา ม.5 เพื่อให้สอดคล้องกับการเปล่ียนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม พนื้ ฐาน สภาพแวดล้อม และความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่เจริญก้าวหน้า อย่างรวดเร็ว เพ่ือพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพของคนในชาติให้สามารถเพ่ิม โครงสร้าง ขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ โดยการยกระดับคุณภาพการศึกษา เนอื้ หา และการเรยี นรใู้ ห้มคี ุณภาพและมาตรฐานระดบั สากล สอดคลอ้ งกับประเทศไทย 4.0 และโลกในศตวรรษที่ 21 โดยจดั ท�ำ ข้ึนเพือ่ ใหส้ ถานศกึ ษาทกุ สงั กดั ทจ่ี ดั การศึกษา ตัวอย่าง ข้ันพื้นฐานใช้เป็นกรอบในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาและจัดการเรียนการสอน คมู่ อื ครู เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความสามารถและมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ หนงั สอื เรียน ตามมาตรฐานการเรยี นรู้และตัวช้ีวัดทีก่ �ำ หนดไวใ้ นกลุ่มสาระการเรียนรูต้ ่าง ๆ ตวั อยา่ งแผน สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) ตระหนักถึงความสำ�คัญของการ การจัดการเรยี นรู้ มีส่วนร่วมในการจัดทำ�ส่ือการเรียนการสอนท่ีมีคุณภาพและสอดคล้องตาม มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด เพ่ือเป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้ให้กับ ครูผู้สอน ด้วยคู่มือครูและแผนการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning ตามแนวทาง Backward Design โดยใช้กระบวนการ GPAS 5 Steps ซึ่งสามารถ พัฒนาศักยภาพของผู้เรียนให้เกดิ ผลสัมฤทธไ์ิ ดต้ ามเป้าหมาย สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) สถาบนั พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) 1

คำ�อธบิ ายรายวิชา ว 151 เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) กลุม่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 5 เวลาเรยี น 40 ชั่วโมง ศึกษาการใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบายการทำ�งาน การคาดการณ์ผลลัพธ์จากปัญหา อย่างง่าย ออกแบบและเขียนโปรแกรมท่ีมีการใช้เหตุผลเชิงตรรกะอย่างง่าย ตรวจหาข้อผิดพลาดและแก้ไข ใช้อินเทอรเ์ น็ตค้นหาขอ้ มูล ติดต่อสอ่ื สารและท�ำ งานร่วมกนั ประเมินความนา่ เชือ่ ถอื ของขอ้ มูล รวบรวม ประเมนิ นำ�เสนอข้อมูลและสารสนเทศตามวัตถุประสงค์โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตท่ีหลากหลาย เพื่อ แก้ปัญหาในชีวิตประจำ�วัน ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย มีมารยาท เข้าใจสิทธิและหน้าที่ของตน เคารพในสทิ ธขิ องผอู้ น่ื แจง้ ผู้เกย่ี วขอ้ งเมือ่ พบข้อมูลหรือบุคคลท่ีไม่เหมาะสม โดยใช้การค้นหาข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพและประเมินความน่าเชื่อถือ ตัดสินใจเลือกข้อมูล ใช้เหตุผล เชงิ ตรรกะในการแกป้ ัญหา ใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารในการท�ำ งานรว่ มกนั เพ่ือให้ผู้เรียนมีความกระตือรือร้น สนใจที่จะเรียนรู้ มีความคิดสร้างสรรค์เกี่ยวกับเร่ืองท่ีจะศึกษาตามท่ี กำ�หนดให้หรือตามความสนใจ มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น และยอมรับฟังความคิดเห็นผู้อ่ืน แสดง ความรับผิดชอบด้วยการทำ�งานท่ีได้รับมอบหมายอย่างมุ่งมั่น รอบคอบ ประหยัด ซื่อสัตย์ จนงานลุล่วงเป็น ผลส�ำ เรจ็ และท�ำ งานร่วมกับผู้อน่ื อยา่ งมคี วามสุข รหัสตวั ชว้ี ัด ว 4.2 ป.5/1, ป.5/2, ป.5/3, ป.5/4, ป.5/5 รวมทง้ั หมด 5 ตวั ชว้ี ดั 2 สถาบันพฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.)

โครงสร้างรายวชิ าพน้ื ฐาน วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 5 เวลาเรยี น 40 ชัว่ โมง ล�ำ ดบั ท่ี ชือ่ หนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ เวลาเรยี น และตวั ช้ีวดั (ช่วั โมง) 1 การใช้เหตุผล ว 4.2 ป.5/1 • การใช้เหตผุ ลเชิงตรรกะเป็นการน�ำกฎเกณฑ์ 6 แกป้ ัญหา หรอื เงือ่ นไขท่คี รอบคลมุ ทุกกรณมี าใชพ้ จิ ารณา ในการแก้ปญั หา การอธบิ ายการท�ำงาน หรอื การ คาดการณผ์ ลลัพธ์ • สถานะเร่ิมต้นของการท�ำงานท่ีแตกต่างกันจะให้ ผลลัพธท์ แี่ ตกตา่ งกัน • ตัวอย่างปัญหา เช่น เกม Sudoku โปรแกรม ท�ำนายตวั เลข โปรแกรมสรา้ งรปู เรขาคณติ ตามคา่ ข้อมูลเข้า การจัดล�ำดับการท�ำงานบ้านในช่วง วันหยุด จัดวางของในครัว 2 การเขียน ว 4.2 ป.5/2 • การออกแบบโปรแกรมสามารถท�ำไดโ้ ดยเขยี นเปน็ 14 โปรแกรม ขอ้ ความหรอื ผงั งาน เบอ้ื งตน้ • การออกแบบและเขยี นโปรแกรมทมี่ กี ารตรวจสอบ เงื่อนไขท่ีครอบคลุมทุกกรณีเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ท่ ี ถกู ตอ้ งตรงตามความต้องการ • หากมีข้อผิดพลาดให้ตรวจสอบการท�ำงานทีละ ค�ำส่ัง เมื่อพบจุดท่ีท�ำให้ผลลัพธ์ไม่ถูกต้องให้ท�ำ การแก้ไขจนกว่าจะไดผ้ ลลพั ธ์ทถ่ี กู ตอ้ ง • การฝกึ ตรวจหาขอ้ ผดิ พลาดจากโปรแกรมของผอู้ น่ื จะช่วยพัฒนาทักษะการหาสาเหตุของปัญหาได้ดี ยง่ิ ขน้ึ • ตัวอย่างโปรแกรม เชน่ โปรแกรมตรวจสอบเลขคู่ และเลขคี่ โปรแกรมรับข้อมูลน้�ำหนักหรือส่วนสูง แลว้ แสดงผลความสมส่วนของร่างกาย โปรแกรม ส่งั ให้ตัวละครท�ำตามเงือ่ นไขทีก่ �ำหนด • ซอฟต์แวร์ท่ีใช้ในการเขียนโปรแกรม เชน่ Scratch, logo สถาบนั พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) 3

ลำ�ดับท่ี ชือ่ หนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ เวลาเรยี น และตวั ชวี้ ัด (ช่ัวโมง) 3 การคน้ หาข้อมูล ว 4.2 ป.5/3 • การคน้ หาขอ้ มลู ในอนิ เทอรเ์ นต็ และการพจิ ารณา 12 ผลการค้นหา • การติดต่อส่ือสารผ่านอินเทอร์เน็ต เช่น อีเมล บลอ็ ก โปรแกรมสนทนา • การเขียนจดหมาย (บูรณาการกับวชิ าภาษาไทย) • การใชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ ในการตดิ ตอ่ สอ่ื สารและท�ำงาน ร่วมกัน เช่น ใช้นัดหมายในการประชุมกลุ่ม ประชาสัมพนั ธก์ ิจกรรมในหอ้ งเรียน การแลกเปลยี่ นความรู้ ความคดิ เหน็ ในการเรียน ภายใตก้ ารดูแลของครู • การประเมนิ ความนา่ เชอื่ ถอื ของขอ้ มูล เชน่ เปรียบเทยี บความสอดคล้อง สมบรู ณข์ องข้อมูล จากหลายแหล่ง แหล่งต้นตอของข้อมูล ผู้เขียน วนั ที่เผยแพร่ขอ้ มูล • ข้อมูลท่ีดีต้องมรี ายละเอยี ดครบทุกดา้ น เชน่ ขอ้ ดแี ละข้อเสยี ประโยชนแ์ ละโทษ 4 การใชบ้ ริการ ว 4.2 ป.5/4, • การรวบรวมขอ้ มลู ประมวลผล สรา้ งทางเลอื ก 8 อินเทอร์เนต็ ป.5/5 ประเมนิ ผล จะท�ำใหไ้ ด้สารสนเทศเพ่อื ใช้ในการ 40 แก้ปญั หาหรือการตดั สนิ ใจไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธิภาพ • การใชซ้ อฟต์แวร์หรือบรกิ ารบนอนิ เทอรเ์ นต็ ที่ หลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล สรา้ ง ทางเลอื ก ประเมนิ ผล น�ำเสนอ จะช่วยให้การ แกป้ ัญหาท�ำได้อยา่ งรวดเร็ว ถกู ตอ้ ง และแมน่ ย�ำ • ตัวอยา่ งปญั หา เชน่ ถ่ายภาพ และส�ำรวจแผนที่ ในทอ้ งถ่นิ เพอื่ น�ำเสนอแนวทางในการจดั การ พื้นทวี่ ่างให้เกิดประโยชน์ ท�ำแบบส�ำรวจ ความคิดเหน็ ออนไลน์ และวิเคราะห์ข้อมลู น�ำเสนอข้อมูลโดยการใช้ blog หรอื web page • อนั ตรายจากการใช้งานและอาชญากรรมทาง อนิ เทอร์เนต็ • มารยาทในการติดตอ่ สอ่ื สารผ่านทาง อนิ เทอร์เน็ต (บูรณาการกับวชิ าทีเ่ ก่ียวขอ้ ง) รวม 4 สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

โครงสร้างเนื้อหาของหนังสือเรียน หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 1 การใช้เหตุผลแก้ปัญหา • การแกป้ ัญหา • วธิ กี ารแก้ปญั หา • การแก้ปัญหากบั คอมพวิ เตอร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเขยี นโปรแกรมเบอื้ งต้น • การทำ�งานของคอมพวิ เตอร์ • การออกแบบอัลกอริทึม • การเขยี นโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ • การตรวจสอบขอ้ ผดิ พลาดของโปรแกรม • การเขียนโปรแกรมด้วย Scratch • ตัวแปร • การเขียนโปรแกรมตรวจสอบเลขคูแ่ ละเลขคี่ • การเขียนโปรแกรมค�ำ นวณความสมส่วนของร่างกาย หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 3 การคน้ หาขอ้ มูล • เครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ • การคน้ หาข้อมูล • การตดิ ตอ่ สื่อสารผา่ นอนิ เทอรเ์ น็ต • การส่งจดหมายอเิ ล็กทรอนกิ ส์ หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 4 การใชบ้ ริการอินเทอรเ์ นต็ • บริการอินเทอร์เน็ต • บริการของ Google • แบบสำ�รวจความคดิ เห็นออนไลน์ • การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย สถาบันพฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) 5

GPAS 5 Steps ข้ันGรวaบthรวeมrขin้อgมูลตัวอยา่ งNET แนวข้อสอบ O-NETขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 เปา้ หมายการเรียนรู้ ห2นว่ยการเรยี นร การเขยี นโปรแกรมเบื้องตน้ทู้ ่ี มาตรฐานการเรียนรู้ แผนผงั หัวข้อหนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 4.2 การทำางานของคอมพวิ เตอร์ การออกแบบอัลกอริทมึ เข้าใจและใช้แนวคิดเชิงคำ�นวณในการ แกป้ ญั หาทพี่ บในชวี ติ จรงิ อยา่ งเปน็ ขนั้ ตอน การเขยี นโปรแกรม การเขยี น การเขียนโปรแกรม และเป็นระบบ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ คาำ นวณความสมสว่ น โปรแกรม คอมพิวเตอร์ และการส่ือสารในการเรียนรู้ การทำ�งาน เบอ้ื งตน้ การตรวจสอบ และการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ของร่างกาย ข้อผดิ พลาด รู้เทา่ ทนั และมีจรยิ ธรรม การเขียนโปรแกรม ของโปรแกรม สมรรถนะสำ�คัญของผู้เรียน ตรวจสอบ เลขคูแ่ ละเลขค่ี 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการแก้ปญั หา 4. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต 5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี ตัวแปร การเขยี นโปรแกรม ด้วย Scratch ตัวช้วี ดั • ออกแบบ และเขียนโปรแกรมทม่ี กี ารใชเ้ หตผุ ลเชงิ ตรรกะอย่างงา่ ย ตรวจหา ขอ้ ผิดพลาดและแกไ้ ข (ว 4.2 ป.5/2) 6 สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

คู่มอื ครหู นังสือเรยี นเสริมความรู้ ครูควรสอน A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า pplying and Constructing the Knowledge ตัวชี้วัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก การทำางานของคอมพิวเตอร์ คณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ หนว่ ยนำาเข้า Pปroรcะ(eมCsหCวesลนPninผ่วUtยgrล)aกUlลnาiงt: (oหuนt่วpยuสtง่ uอnอiกt) มวี ินัย (หinนpว่ uยtนuำาnเขitา้ ) ตัวชี้วัดที่ 3.1 ปฏบิ ัตติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบข้อบังคับของครอบครัว โรงเรียน และสังคม ใฝเ่ รียนรู้ ตัวชี้วดั ที่ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามใน การเรียนและเขา้ รว่ มกิจกรรมการเรียนรู้ ตัวช้ีวัดท่ี 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่ง เรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก โรงเรียน ด้วยการเลือกใช้สอ่ื อยา่ งเหมาะสม บันทกึ ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองคค์ วามรู้ สามารถน�ำ ไปใชใ้ นชีวติ ประจำ�วนั ได้ มุ่งม่ันในการท�ำ งาน ตวั ชี้วดั ที่ 6.1 ต้ั ง ใ จ แ ล ะ รั บ ผิ ด ช อ บ ในการปฏิบัตหิ น้าท่ีการงาน ศัพท์เทคโนโลยีนา่ รู้ คำาอ่าน คาำ แปล บอด′ ดี แมส อนิ ′ เดคซฺ ดัชนมี วลกาย คาำ ศัพท์ เครอ่ื งคิดเลข body mass index แคล′ ควิ เล′ เทอะ คะมานด′ฺ คาำ ส่งั calculator การแต่งเติม command คอมพลเิ มน′ โทรี ข้อผดิ พลาด complementary มสิ เทค′ mistake บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 นักเรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสมเขียนโปรแกรม Scratch สร้างนิทาน ความยาว 3 นาที จากนั้นแต่ละกลุ่มรว่ มกนั น�ำ เสนอหนา้ ช้ันเรียน สถาบันพฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.) 7

GPAS 5 Steps ข้ันGรวaบthรวeมrขin้อgมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 NET แนวข้อสอบ O-NET St St ตวั ชวี้ ัด การตรวจสอบหาข้อผิดพลาดของโปรแกรมตอ้ งใชป้ ระสบการณ์ แตเ่ ราอาจฝกึ สิง่ เหลา่ นีไ้ ดโ้ ดยการชว่ ยหาข้อผดิ พลาดของโปรแกรมของผอู้ ่ืน ซง่ึ จะเปน็ การพัฒนา ว 4.2 ป.5/2 ทกั ษะในการหาสาเหตขุ องปญั หาไดด้ ียงิ่ ขน้ึ ภาระงาน/ชิ้นงาน การเขียนโปรแกรมด้วย Scratch การเขยี นโปรแกรมควบคมุ การเคลอ่ื นที่ การเขียนโปรแกรมเบื้องต้นมีเครื่องมือสำาหรับเขียนโปรแกรมมากมาย ของตวั ละคร โปรแกรมสแครช (Scratch) เป็นอีกเคร่ืองมือหน่ึงท่ีนำามาฝึกเขียนโปรแกรมได้ง่าย โดยการออกแบบอัลกอริทึมแล้วนำาบล็อกคำาส่ังท่ีเก่ียวข้องมาวางเพื่อให้โปรแกรม ep 1 ขนั้ สังเกต ทำางาน เมื่อมซี อฟตแ์ วรต์ ดิ ตง้ั อยูใ่ นคอมพิวเตอรเ์ ราสามารถเปดิ ข้ึนมาได ้ ดังนี้ รวบรวมขอ้ มูล 2. เลอื กโฟลเดอร์ Scratch 3. เลือกโปรแกรม Scratch 1. นักเรียนร่วมกันสนทนาเก่ียวกับการเขียน โปรแกรมสแครช แล้วตอบคำ�ถาม ดงั น้ี 1. คลกิ เมาสท์ ี่ Start • โปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมทใ่ี ช้ ภาพที่ 2.5 การเข้าใช้งานโปรแกรม Scratch สำ�หรับทำ�อะไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ ใช้ฝึกเขียน โปรแกรมอย่างง่าย) อีกวิธีหน่ึงในการเปิดใช้โปรแกรม Scratch ทำาได้โดยเข้าไปที่เว็บไซต์ https://scratch.mit.edu โดยลักษณะของโปรแกรมแบบตดิ ตั้งในเครอื่ งและ • การเขียนโปรแกรม Scratch มีวิธีการ แบบ online จะมตี ำาแหน่งของคำาส่งั และตำาแหนง่ หนา้ จอต่างกันเลก็ นอ้ ย เขียนอย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ นำ�บล็อกคำ�สั่ง ทเ่ี กีย่ วขอ้ งมาวางเพ่ือให้โปรแกรมท�ำ งาน) 36 เทคโนโลยี (วทิ ยาการคาำ นวณ) ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 5 2. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูลเก่ียวกับ การเขียนโปรแกรมด้วย Scratch จาก หนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้อื่น ๆ อยา่ งหลากหลาย ep 2 ข้ันคดิ วิเคราะห์ และสรุปความรู้ 3. นักเรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม จากน้ันวิเคราะห์การเปิดเข้าใช้งานโปรแกรม Scratch โดยเขียนคำ�ตอบเป็นแผนภาพ ความคดิ แลว้ ตอบคำ�ถาม ดงั ตัวอยา่ ง 1. คลกิ เมาส์เลือก Start 2. เลอื กโฟลเดอร์ Scratch เสริมความรู้ ครูควรสอน 3. เลอื กโปรแกรม Scratch การเขียนโปรแกรม คือ กระบวนการใช้ภาษาคอมพิวเตอร์เพ่ือกำ�หนด โครงสร้างของข้อมูล และกำ�หนดข้ันตอนวิธีเพ่ือแก้ปัญหาตามท่ีออกแบบไว้ • นอกจากการเข้าใช้งานแบบนี้ นักเรียน โดยอาศยั หลกั เกณฑก์ ารเขยี นโปรแกรมคอมพวิ เตอรแ์ ตล่ ะภาษา มวี ธิ กี ารเขา้ ใชง้ านแบบอน่ื อกี หรอื ไม่ อยา่ งไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ มี เข้าใช้งานโดยเข้าไปที่ เวบ็ ไซต์ https://scratch.mit.edu) 8 สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า pplying and Constructing the Knowledge เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก Step 2asean เม่อื เปิดโปรแกรม Scratch ข้ึนมา จะเห็นวา่ กลุ่มของคำาสงั่ พนื้ ทเี่ ขียนสครปิ ต์ ข้ันคดิ วเิ คราะห์ และเสียง และฉากสำาหรบั แสดงตัวละคร ดังนี้ และสรุปความรู้ 10. พ้ืนท่ีการแสดงผลการ 1. แถบเมนเู ครอื่ งมือ 9. แถบเมนูแสดงข้อมูลสคริปต์ 4. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์หน้าต่าง ทำางานของโปรแกรมที่มี 7. เวที 2. แถบเครอ่ื งมอื เวที คอสตูม และเสียงของตัวละคร โปรแกรม Scratch ว่าแต่ละแถบ ขนาดทเี่ ปลยี่ นแปลง หรอื เวที เคร่ืองมือมีฟังก์ชันการใช้งานอะไรบ้าง แลว้ เขยี นค�ำ ตอบเปน็ แผนภาพความคดิ 4. กลุ่มบล็อกคาำ สง่ั ดงั ตวั อย่าง เมนูเว็บไซต์ เมนเู ปลีย่ นภาษา เมนเู ปิด-ปดิ https:// แถบเมนู โพรเจกต์ scratch. เครอื่ งมอื บันทกึ วดิ ีโอ mit.edu แชรเ์ วบ็ ไซต์ และปิด 3. ข้อมูลของตวั ละครท่ีถกู เลอื ก โปรแกรม 8. รายการตวั ละครและเวที เมนูแนะนำ� เมนูการแก้ไข ทใ่ี ช้ในโพรเจกต์ปัจจุบัน โปรแกรม การตัง้ คา่ ตวั อยา่ ง 5. บลอ็ กในกลมุ่ ที่เลือก 6. พื้นที่ทำางาน ภาพที่ 2.6 ส่วนประกอบของโปรแกรม Scratch บล็อกคำาสั่งแต่ละคำาสั่งจะรวมกลุ่มอยู่ในแถบโค้ดบล็อก (Code blocks palette) ซ่ึงมีคำาส่ังต่าง ๆ อยู่มากมายรวมกันเป็นหมวด ถ้านำาเมาส์ไปคลิกที่เมนู ในหมวดคำาส่ัง โปรแกรมจะแสดงคำาสั่งในหมวดนั้นออกมา เช่น ถ้าคลิกเมาส์ที่ กลมุ่ คำาสั่ง เสียง โปรแกรมจะแสดงคำาสงั่ ออกมา ดังภาพ การเขยี นโปรแกรมเบ้อื งตน้ 37 English talk Character (แค' ริคเทอะ) ตวั ละคร Command (คะมานดฺ') ค�ำสั่ง Scene (ซนี ) ฉาก สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) 9

GPAS 5 Steps ข้ันGรวaบthรวeมrขin้อgมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 NET แนวข้อสอบ O-NET Step 2 ขน้ั คิดวเิ คราะห์ และสรุปความรู้ 1. คลิกเมาส์เลือกคาำ สงั่ สครปิ ต์ 3. โปรแกรมแสดงคำาส่ังตา่ ง ๆ ออกมา 5. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์เก่ียวกับ การเขียนโปรแกรมด้วย Scratch 2. คลิกเมาส์เลอื กเสียง แล้วตอบคำ�ถาม โดยเขียนค�ำ ตอบเปน็ แผนภาพความคดิ ดงั นี้ • ถ้าต้องการเปล่ียนลักษณะของเสียง จะมวี ธิ ีการเปลยี่ นอยา่ งไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ คลกิ เมาสเ์ ลอื กค�ำสัง่ สคริปต์ ภาพที่ 2.7 การเรียกกลุ่มคำาสั่งเสียง คลิกเมาส์เลอื กเสียง ในโปรแกรมไดก้ าำ หนดเสยี งตา่ ง ๆ ใหเ้ ลอื กใชไ้ ดอ้ ยา่ งงา่ ย และถา้ คลกิ เมาสเ์ ลอื ก เสียงกลอง โปรแกรมจะมีเสียงกลองลักษณะต่าง ๆ ให้เลือกอีกด้วย สามารถใช้ เมาสค์ ลกิ หรือปอ้ นขอ้ มูลเป็นตวั เลข ดังภาพ โปรแกรมแสดงค�ำสงั่ ต่าง ๆ ออกมา ทดลองเลือกเสยี งกลอง ) 1. คลิกเมาสต์ รงนี้ 2. โปรแกรมแสดงเสียงกลองตา่ ง ๆ ออกมา ภาพที่ 2.8 การเรียกกลุ่มคำาสั่งแสดงเสียงกลองแบบต่าง ๆ 38 เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำานวณ) ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 5 เสริมความรู้ ครูควรสอน เสียง (Sound) เกิดจากการส่ันสะเทือนแล้วเคล่ือนท่ีผ่านตัวกลางท่ีเป็น อากาศ สามารถไดย้ นิ ดว้ ยหู 10 สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.)

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า pplying and Constructing the Knowledge เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก Step 2asean ถ้าคลิกเมาส์เลือกกลุ่มคำาส่ังควบคุม โปรแกรมจะแสดงคำาสั่งควบคุมออกมา ข้ันคิดวเิ คราะห์ ซึ่งใช้ควบคุมการทำางานของโปรแกรมและตัวละคร เช่น ให้ทำางานเม่ือมีการ และสรุปความรู้ คลกิ เมาส์ ให้ทาำ งานซ้ำา ๆ ใหห้ นว่ งเวลารอ ดังภาพ 6. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์เกี่ยวกับ 1. คลิกเมาสเ์ ลอื กคำาส่ังสคริปต์ การเขียนโปรแกรมด้วย Scratch แลว้ ตอบคำ�ถาม โดยเขียนเป็นแผนภาพ ความคดิ ดังนี้ • ถ้าต้องการใช้งานฟังก์ชันคำ�สั่ง 2. คลกิ เมาส์เลอื กกลุ่มคำาสั่งควบคมุ การควบคุมต่าง ๆ จะมีวิธีการใช้งาน อย่างไร (ตวั อยา่ งคำ�ตอบ คลิกเมาส์เลอื กค�ำส่งั สครปิ ต์ 3. กลุ่มบลอ็ กคาำ สั่งควบคมุ คลกิ เมาส์เลือกกลุม่ ค�ำสั่งควบคมุ โปรแกรมแสดงค�ำสัง่ ควบคมุ ออกมา ภาพที่ 2.9 การเรียกบล็อกคำาสั่งควบคุม ทดลองเลอื กค�ำส่ังทต่ี ้องการ ) การเขียนโปรแกรมเบ้ืองตน้ 39 7. นกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ ความคดิ รวบยอด เ ก่ี ย ว กั บ ก า ร เ ขี ย น โ ป ร แ ก ร ม ด้ ว ย Scratch ดงั น้ี โปรแกรม Scratch เปน็ โปรแกรมที่ ใช้ในการฝึกเขียนโปรแกรมอย่างง่าย โดยมฟี งั กช์ นั ทใี่ ชใ้ นการเขยี นโปรแกรม มากมาย และสามารถเขียนได้ทั้งแบบ ที่ ติ ด ตั้ ง โ ป ร แ ก ร ม ใ น ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ และแบบทเ่ี ขา้ ไปเขียนในเว็บไซต์ สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) 11

GPAS 5 Steps ข้ันGรวaบthรวeมrขin้อgมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 NET แนวข้อสอบ O-NET Step 3 ขัน้ ปฏิบตั ิ แหลละังสกราุปรปควฏาิบมตั ริู้ กิจกรรมท่ี 2.3 เขยี นโปรแกรมควบคมุ การเคลอ่ื นทขี่ องตวั ละคร 8. นักเรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม วัตถุประสงค์ เขียนโปรแกรมใหต้ วั ละครเคล่ือนท่ตี ามที่ต้องการได้ จากน้ันปฏิบัติกิจกรรมท่ี 2.3 เร่ือง เขียนโปรแกรมควบคุมการเคล่ือนท่ี วัสดุอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ 1 เครื่อง ของตัวละคร โดยเขียนโปรแกรม คอมพิวเตอร์ตามขั้นตอน ดงั น้ี วิธีปฏิบัติ นักเรียนเขียนโปรแกรมควบคุมให้ตัวละครเคลื่อนที่ โดย 8.1 เลือกกล่มุ คำ�สัง่ สครปิ ต์ แล้วเลอื ก เม่ือกดคีย์ลูกศรที่แป้นพิมพ์ชี้ไปทางซ้ายแมวจะเคล่ือนท่ีไปทางซ้าย เมื่อกด ค�ำ สั่งเหตกุ ารณ์ คยี ล์ กู ศรชไ้ี ปทางขวาแมวจะเคลื่อนท่ไี ปทางขวา โดยปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอน ดงั นี้ 8.2 เลอื กกลมุ่ ค�ำ สงั่ สครปิ ต ์ แลว้ เลอื ก 1. เลอื กกล่มุ คาำ ส่ังสคริปต์ แล้วเลือกคาำ ส่งั เหตกุ ารณ์ บล็อกคำ�สั่ง แล้วลาก 2. เลือกบล็อกคำาส่ังสคริปต์แล้วเลือกคำาสั่ง มาวางบนพื้นทเี่ ขียนสคริปต์ แล้วลากมาวางบนพ้นื ท่เี ขียนสคริปต์ 8.3 เลอื กคยี ์ลูกศรช้ีทางซ้าย 3. เลือกคยี ล์ ูกศรชท้ี างซา้ ย 1.2 3.1 คลกิ เมาส์เลือกท่ี เครือ่ งหมายนี้ 1.1 3.2 เลอื กคาำ สง่ั ลูกศรชที้ างซ้าย 2.1 ลากบล็อกคำาส่งั แลว้ ลากมาวาง 40 เทคโนโลยี (วิทยาการคาำ นวณ) ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 5 English talk area (แอ' เรยี ) พ้ืนท่ี control (คนั โทรล') ควบคมุ move (มูฟว) เคล่ือนที่ 12 สถาบันพฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.)

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า pplying and Constructing the Knowledge เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก St ขั้นปฏบิ ัติ St และสรปุ ความรู้ หลงั การปฏิบตั ิ St 4. เลอื กกลมุ่ คาำ สง่ั การเคลอื่ นท ี่ แลว้ นาำ บลอ็ กคาำ สง่ั 9. นักเรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม มาวางตอ่ กำาหนดใหเ้ คลอ่ื นทไี่ ปทางซ้าย โดยกำาหนดค่าเป็น -100 ดงั ภาพ จากน้ันปฏิบัติกิจกรรมท่ี 2.3 เรื่อง 4.1 ลากบล็อกคาำ สั่ง เขียนโปรแกรมควบคุมการเคล่ือนที่ของ เคลื่อนมาวาง ตวั ละคร โดยเขยี นโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ (ตอ่ ) ตามข้นั ตอน ดงั น้ี 9.1 เลือกกลมุ่ ค�ำ ส่งั การเคลอ่ื นที่ หรือ 4.2 กาำ หนดคา่ เปน็ -100 Motion แลว้ นำ�บลอ็ กค�ำ สง่ั 5. เขยี นคาำ สงั่ ตอ่ ไป โดยนาำ บลอ็ กคาำ สง่ั มาวาง มาวางต่อ กำ�หนดให้เคล่ือนไปทางซ้าย โดยกำ�หนดคา่ เป็น -100 อีกคร้ัง แล้วกำาหนดเป็นคีย์ชี้ทางขวา หรือ right arrow แล้วนำาบล็อกคำาส่ัง 9.2 นำ�บล็อกคำ�สงั่ มาวางตอ่ โดยกำาหนดการเคล่อื นท่ีเปน็ 100 ดังภาพ มาวางอีกครั้ง แล้วกำ�หนดเป็นคีย์ชี้ 5.1 นำาบล็อกคาำ ส่งั ทางขวา หรือ right arrow เม่ือคยี .์ ..ถกู กดมาวาง 9.3 น�ำ บลอ็ กค�ำ สง่ั มาวางตอ่ โดยกำ�หนดการเคล่ือนท่เี ป็น 100 9.4 ทดลองรันโปรแกรม จากนั้นกดคีย์ 5.3 นาำ บลอ็ กคาำ สั่ง 5.2 กาำ หนดคียช์ ้ีไป ลูกศรชซี้ ้าย ชีข้ วา แลว้ สังเกตการท�ำ งาน เคล่อื นมาวาง ทางขวา ของโปรแกรม 5.4 กำาหนดคา่ เป็น 100 10. นั ก เ รี ย น เ ขี ย น บั น ทึ ก ผ ล ห ลั ง ป ฏิ บั ติ กิจกรรมลงในแบบประเมนิ ชิ้นงาน ดังตัวอยา่ ง 6. จากโปรแกรมจะพบว่ามีชุดคำาสั่งสองชุด ให้ทดลองรัน แบบประเมินผลงาน โปรแกรม แล้วกดคยี ์ลกู ศรชซ้ี ้าย ชี้ขวา แล้วสงั เกตการทำางานของโปรแกรม การเขียนโปรแกรมควบคุมการเคลื่อนท่ี การเขียนโปรแกรมเบ้อื งตน้ 41 ของตัวละคร 1. การเปดิ โปรแกรม Scratch ในการเขยี นโปรแกรม 5ep ขัน้ ประเมินเพอ่ื เพ่มิ คุณค่า ep 4 ด ี พอใช้ ควรปรบั ปรุง บรกิ ารสังคม 2. การเลือกบลอ็ กค�ำสัง่ ในการควบคุมการเคลือ่ นท่ี และจิตสาธารณะ ขนั้ สอื่ สารและนำ� เสนอ ด ี พอใช ้ ควรปรับปรุง 3. การเรียงล�ำดบั ขัน้ ตอนการท�ำงาน ดี พอใช้ ควรปรบั ปรงุ 4. ความถกู ต้องของการเขียนโปรแกรม ดี พอใช้ ควรปรับปรงุ 5. การน�ำเสนอผลงาน ดี พอใช ้ ควรปรบั ปรงุ กิจกรรมนป้ี ระเมินตัวช้ีวัด ว 4.2 ป.5/2 13. นกั เรยี นนำ�ความรไู้ ปแนะนำ�ใหก้ บั รนุ่ นอ้ ง 12. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำ�เสนอ 11. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งที่เข้าใจเป็น หรือเพื่อน ๆ ในการเขียนโปรแกรมให้ การเขียนโปรแกรม Scratch เกี่ยวกับ ความรู้รว่ มกนั ดงั นี้ ถูกวิธีและใช้งานได้ถูกต้อง เพ่ือนำ�ไป การควบคุมการเคล่ือนท่ีของตัวละคร • โปรแกรม Scratch เป็นเครื่องมือ สร้างสรรคผ์ ลงานต่อไป หน้าชนั้ เรียน เพ่อื แลกเปลย่ี นเรียนรู้กัน ที่นำ�มาฝึกเขียนโปรแกรมได้ง่าย โดย ก า ร นำ � บ ล็ อ ก คำ � สั่ ง ท่ี เ ก่ี ย ว ข้ อ ง ม า ว า ง เพื่อใหโ้ ปรแกรมท�ำ งาน สถาบันพัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) 13

ตัวอย่าง หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเขยี นโปรแกรมเบื้องต้น แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 1 เร่ือง การเขยี นโปรแกรมด้วย Scratch ช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 5 เวลาเรียน 1 ชวั่ โมง มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วดั มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 4.2 เขา้ ใจและใชแ้ นวคิดเชิงคานวณในการแกป้ ัญหาท่ีพบในชีวติ จริงอยา่ งเป็ นข้นั ตอน และเป็นระบบ ใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสารในการเรียนรู้ การทางาน และการแกป้ ัญหาไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ รู้เท่าทนั และมีจริยธรรม ตวั ชี้วดั ว 4.2 ป.5/2 ออกแบบ และเขียนโปรแกรมท่ีมีการใชเ้ หตุผลเชิงตรรกะอยา่ งง่าย ตรวจหาขอ้ ผดิ พลาดและแกไ้ ข จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายการเขียนโปรแกรมควบคุมการเคลื่อนท่ีของตวั ละคร (K) 2. เขียนโปรแกรมควบคุมการเคล่ือนท่ีของตวั ละคร (P) 3. มีระเบียบวนิ ยั ความคิดสร้างสรรค์ และมีความกระตือรือร้นในการทากิจกรรม (A) สาระการเรียนรู้ การเขียนโปรแกรมใหต้ วั ละครเคล่ือนที่โดยใช้ Scratch เป็นโปรแกรมอยา่ งง่ายท่ีมีคาสัง่ และเคร่ืองมือ ในการเขียนโปรแกรมมากมาย เพียงเรากาหนดบล็อกคาสัง่ ท่ีเก่ียวขอ้ งมาวาง โปรแกรมก็จะทางานตาม ท่ีเราเขียน 14 สถาบันพฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.)

แผนการจดั การเรียนรู้ สมรรถนะสาคญั ของผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา 4. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ 5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ยั 2. ใฝ่ เรียนรู้ 3. มุง่ มน่ั ในการทางาน คาถามสาคญั นกั เรียนจะนาโปรแกรม Scratch ไปใชป้ ระโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งไร สถาบันพัฒนาคุณภาพวชิ าการ (พว.) 15

St St การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ ep 1 ข•้ันส•ัง•เกต• ร•วบ• ร•วม•ข•้อม•ูล•(G•at•he•ri•ng•) • 1. นกั เรียนร่วมกนั สงั เกตภาพ icon โปรแกรม Scratch แลว้ ตอบคาถาม ดงั น้ี • จากภาพเป็น icon ของโปรแกรมอะไร (โปรแกรม Scratch) • นกั เรียนคิดวา่ โปรแกรม Scratch ใชก้ บั งานอะไร (การฝึกเขียนโปรแกรมอยา่ งง่าย) 2. นกั เรียนร่วมกนั รับชมวดี ิทศั นเ์ ก่ียวกบั ตวั อยา่ งการเคลื่อนที่ของผ้งึ เดินไปเก็บน้าหวาน แลว้ ร่วมกนั สนทนาโดยตอบคาถาม ดงั น้ี • ตวั ละครผ้งึ เคลื่อนท่ีไปทางใดบา้ ง (เดินไปทางขวา 2 คร้ัง และเดินลงขา้ งล่าง 2 คร้ัง) • ตวั ละครผ้งึ เคล่ือนท่ีท้งั หมดก่ีคร้ัง (4 คร้ัง) • ตวั ละครผ้งึ เปล่ียนทิศทางการเดินกี่คร้ัง (1 คร้ัง) • ตวั ละครผ้งึ เกบ็ น้าหวานท้งั หมดก่ีคร้ัง (1 คร้ัง) 3. นกั เรียนร่วมกนั ศึกษาและรวบรวมขอ้ มูลเกี่ยวกบั การเขียนโปรแกรมดว้ ย Scratch จากหนงั สือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้อ่ืน ๆ อยา่ งหลากหลาย ep 2 •ข•้ันค•ดิ •วเิ •คร•าะ•ห์•แล•ะส•รุป• ค•วา•มร•ู้ •(P•ro•ces•sin•g•) 4. นกั เรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม จากน้นั วเิ คราะห์การเปิ ดเขา้ ใชง้ านโปรแกรม Scratch โดยเขียนคาตอบเป็นแผนภาพความคิด แลว้ ตอบคาถาม ดงั ตวั อยา่ ง 1. คลิกเมาส์เลือก Start 2. เลือกโฟลเดอร์ Scratch 3. เลือกโปรแกรม Scratch 16 สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.)

• นอกจากการเขา้ ใชง้ านแบบน้ี นกั เรียนมีวธิ ีการเขา้ ใชง้ านแบบอ่ืนอีกหรือไม่ อยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ มี เขา้ ใชง้ านโดยเขา้ ไปท่ีเวบ็ ไซต์ https://scratch.mit.edu) 5. นกั เรียนร่วมกนั สงั เกตและวเิ คราะห์ภาพหนา้ ตา่ งของโปรแกรม Scratch วา่ แตล่ ะแถบเครื่องมือ มีฟังกช์ นั การใชง้ านอะไรบา้ ง แลว้ เขียนคาตอบเป็นแผนภาพความคิด ดงั ตวั อยา่ ง 10. พ้นื ท่ีการแสดงผลการทางาน 1. แถบเมนูเคร่ืองมอื 9. แถบเมนูแสดงขอ้ มลู สคริปต์ คอสตูม ของโปรแกรมท่ีมขี นาดที่เปลี่ยนแปลง 2. แถบเคร่ืองมือเวที และเสียงของตวั ละครหรือเวที 7. เวที 4. กลมุ่ บลอ็ กคาสงั่ 6. พ้ืนท่ีทางาน 8. รายการ 3. ขอ้ มลู ของตวั ละครท่ีถูกเลือก ตวั ละคร 5. บลอ็ กในกลมุ่ ท่ีเลือก และเวที ที่ใชใ้ น โพรเจกต์ ปัจจุบนั เมนูเปล่ียนภาษา เมนูเปิ ด-ปิ ดโพรเจกต์ บนั ทึกวดิ ีโอ แชร์เวบ็ ไซต์ และปิ ดโปรแกรม แถบเมนูเครื่องมือ เมนูเวบ็ ไซต์ เมนูการแกไ้ ขการต้งั คา่ https://scratch.mit.edu เมนูแนะนา โปรแกรมตวั อยา่ ง สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) 17

6. นกั เรียนร่วมกนั วเิ คราะห์เก่ียวกบั การเขียนโปรแกรมดว้ ย Scratch แลว้ ตอบคาถาม โดยเขียนคาตอบเป็นแผนภาพความคิด ดงั น้ี • ถา้ ตอ้ งการเปลี่ยนลกั ษณะของเสียง จะมีวธิ ีการเปล่ียนอยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ คลิกเมาส์เลือกคาส่งั สคริปต์ คลิกเมาส์เลือกเสียง โปรแกรมแสดงคาสง่ั ต่าง ๆ ออกมา ทดลองเลือกเสียงกลอง ) 7. นกั เรียนร่วมกนั วิเคราะห์เก่ียวกบั การเขียนโปรแกรมดว้ ย Scratch แลว้ ตอบคาถาม โดยเขียน เป็นแผนภาพความคิด ดงั น้ี • ถา้ ตอ้ งการใชง้ านฟังกช์ นั คาสั่งการควบคุมต่าง ๆ จะมีวธิ ีการใชง้ านอยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ คลิกเมาส์เลือกคาสั่งสคริปต์ คลิกเมาส์เลือกคาส่ังควบคุม โปรแกรมแสดงคาส่งั ควบคุมออกมา ทดลองเลือกคาสง่ั ที่ตอ้ งการ ) 8. นกั เรียนร่วมกนั สรุปความคิดรวบยอดเกี่ยวกบั การเขียนโปรแกรมดว้ ย Scratch ดงั น้ี โปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมที่ใชใ้ นการฝึกเขียนโปรแกรมอยา่ งง่าย โดยมีฟังกช์ นั ที่ใช้ ในการเขียนโปรแกรมมากมาย และสามารถเขียนไดท้ ้งั แบบที่ติดต้งั โปรแกรมในคอมพิวเตอร์และแบบท่ี เขา้ ไปเขียนในเวบ็ ไซต์ 18 สถาบนั พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.)

Step 3 ข•้นั •ปฏ•ิบ•ตั ิแ•ล•ะส•รุป•ค•วา•มร•ู้ห•ลงั •กา•รป•ฏ•บิ ตั•ิ (•A•pp•lyi•ng•an•d•C•on•str•u•cti•ng•th•e•Kn•o•wle•d•ge•) 9. •นกั เรียนจบั คูห่ รือแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสมของจานวนเครื่องคอมพวิ เตอร์ โดยใหม้ ี นกั เรียน 1 คนท่ีมีประสบการณ์ในการใชง้ านคอมพิวเตอร์ จากน้นั ปฏิบตั ิกิจกรรมท่ี 2.3 เรื่อง การเขียน โปรแกรมควบคุมการเคล่ือนที่ของตวั ละคร แลว้ บนั ทึกผลการเขียนโปรแกรมลงในชิ้นงานที่ 1 เร่ือง การเขียนโปรแกรมควบคุมการเคลื่อนที่ของตวั ละคร เขียนโปรแกรมตามข้นั ตอน ดงั น้ี 9.1 เลือกกลุ่มคาสง่ั สคริปต์ แลว้ เลือกคาส่งั เหตุการณ์ 9.2 เลือกบลอ็ กสคริปตแ์ ลว้ เลือกคาส่งั แลว้ ลากมาวางบนพ้ืนท่ีเขียน สคริปต์ 9.3 เลือกคียล์ ูกศรช้ีทางซา้ ย 9.1.1 9.1.2 9.2.1 คลิกเมาส์ 9.2.2 เลือกคาส่งั เลือกที่เคร่ืองหมายน้ี ลูกศรช้ีทางซา้ ย ลากบล็อกคาส่ัง มาวางตอ่ กาหนดให้ แลว้ ลากมาวาง 9.4 เลือกกลุ่มคาสงั่ การเคลื่อนที่ แลว้ นาบลอ็ กคาสง่ั เคล่ือนท่ีไปทางซา้ ย โดยกาหนดคา่ เป็น -100 ดงั ภาพ 9.4.1 ลากบล็อกคาส่งั 9.4.2 กาหนดค่าเป็ น เคล่ือนท่ีมาวาง -100 สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) 19

9.5 เขียนคาสั่งต่อไปโดยนาบลอ็ กคาสง่ั มาวางอีกคร้ัง แลว้ กาหนด เป็นคียช์ ้ีทางขวา หรือ right arrow แลว้ นาบลอ็ กคาสง่ั มาวางตอ่ โดยกาหนดการเคล่ือนที่ เป็น 100 ดงั ภาพ 9.5.1 นาบล็อกคาสงั่ เม่ือคีย_์ ถูกกดมาวาง 9.5.3 นาบลอ็ กคาส่ัง 9.5.2 กาหนดคีย์ เคล่ือนที่มาวาง ช้ีไปทางขวา 9.5.4 กาหนดค่าเป็ น 100 St 9.6 จากโปรแกรมจะพบวา่ มีชุดคาสง่ั สองชุด ใหท้ ดลองรันโปรแกรม แลว้ กดคียล์ ูกศรช้ีซา้ ย ช้ีขวา แลว้ สังเกตการทางานของโปรแกรม กิจกรรมน้ีสร้างเสริมทกั ษะศตวรรษที่ 21 ดา้ นการร่วมมือทางานเป็นทีม 10. นกั เรียนร่วมกนั สรุปส่ิงท่ีเขา้ ใจเป็นความรู้ร่วมกนั ดงั น้ี การเขียนโปรแกรมใหต้ วั ละครเคล่ือนที่โดยใช้ Scratch เป็นโปรแกรมอยา่ งง่ายท่ีมีคาสั่ง และเคร่ืองมือในการเขียนโปรแกรมมากมาย เพยี งเรากาหนดบลอ็ กคาสั่งท่ีเกี่ยวขอ้ งมาวาง โปรแกรม จะทepาง4านตามที่เราเขียน •ข้นั• ส•่ือส•า•รแ•ละ•น•าเส•น•อ •(A•pp•ly•ing• t•he•C•om• m• u•nic•at•io•n S•k•ill•) 11. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มออกมาเล่าเก่ียวกบั การเขียนโปรแกรมควบคุมการเคล่ือนท่ีของตวั ละคร หนา้ ช้นั เรียน เพ่ือแลกเปลี่ยนเรียนรู้กนั 12. นกั เรียนร่วมกนั อภิปรายเก่ียวกบั การเขียนโปรแกรมโดยใช้ Scratch โดยตอบคาถาม ดงั น้ี • นกั เรียนจะนาความรู้ท่ีไดจ้ ากการเขียนโปรแกรม Scratch ไปใชป้ ระโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ นาไปสร้างนิทาน ภาพเคล่ือนไหว หรือเกมอยา่ งง่าย) กิจกรรมน้ีสร้างเสริมทกั ษะศตวรรษที่ 21 ดา้ นการส่ือสาร 13. นกั เรียนร่วมกนั อภิปรายสรุปเก่ียวกบั วธิ ีการทางานใหเ้ ห็นการคิดเชิงระบบและวธิ ีการทางาน ที่มีแบบแผน 20 สถาบันพฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

Step 5 •ข้นั• ป•ระ•เม•ิน•เพ•่ือเ•พมิ่•ค•ุณ•ค่า•บร•ิกา•รส• ัง•คม•แ•ละ•จิต• ส•าธ•าร•ณ•ะ (•Se•lf-•R•eg•ula•ti•ng•) 14. นกั เรียนนาความรู้ไปใชแ้ นะนาใหก้ บั รุ่นนอ้ งหรือเพ่ือน ๆ ในการเขียนโปรแกรมใหถ้ ูกวธิ ี และใชง้ านไดถ้ ูกตอ้ ง เพอ่ื นาไปสร้างสรรคผ์ ลงานตอ่ ไป 15. นกั เรียนประเมินตนเอง โดยเขียนแสดงความรู้สึกหลงั การเรียนและหลงั การทากิจกรรม ในประเด็นต่อไปน้ี • ส่ิงท่ีนกั เรียนไดเ้ รียนรู้ในวนั น้ีคืออะไร • นกั เรียนมีส่วนร่วมกิจกรรมในกลุ่มมากนอ้ ยเพียงใด • เพ่อื นนกั เรียนในกลุ่มมีส่วนร่วมกิจกรรมในกลุ่มมากนอ้ ยเพียงใด • นกั เรียนพงึ พอใจกบั การเรียนในวนั น้ีหรือไม่ เพียงใด • นกั เรียนจะนาความรู้ที่ไดน้ ้ีไปใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์แก่ตนเอง ครอบครัว และสังคมทว่ั ไป ไดอ้ ยา่ งไร จากน้นั แลกเปล่ียนตรวจสอบข้นั ตอนการทางานทุกข้นั ตอนวา่ จะเพิม่ คุณค่าไปสู่สงั คม เกิดประโยชนต์ ่อสังคมใหม้ ากข้ึนกวา่ เดิมในข้นั ตอนใดบา้ ง สาหรับการทางานในคร้ังต่อไป สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ 1. หนงั สือเรียน รายวชิ าพ้ืนฐาน วทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ 5 ของสถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) 2. ภาพไอคอนโปรแกรม Scratch 3. ภาพหนา้ ต่างโปรแกรม Scratch 4. วดี ิทศั นเ์ กี่ยวกบั ตวั อยา่ งการเคลื่อนท่ีของผ้งึ เดินไปเก็บน้าหวาน 5. เครื่องคอมพิวเตอร์ท่ีเช่ือมต่อเครือขา่ ยอินเทอร์เน็ต 6. แหล่งการเรียนรู้ท้งั ภายในและภายนอกโรงเรียน การประเมนิ การเรียนรู้ 1. ประเมินความรู้ เร่ือง การเขียนโปรแกรมดว้ ย Scratch (K) ดว้ ยแบบทดสอบ 2. ประเมินกระบวนการทางานกลุ่ม (P) ดว้ ยแบบประเมิน 3. ประเมินชิ้นงาน เรื่อง การเขียนโปรแกรมควบคุมการเคลื่อนที่ของตวั ละคร (P) ดว้ ยแบบประเมิน 4. ประเมินคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ ดา้ นมีวนิ ยั ใฝ่ เรียนรู้ มุ่งมนั่ ในการทางาน (A) ดว้ ยแบบประเมิน สถาบนั พฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.) 21

แบบประเมนิ ตามสภาพจริง (Rubrics) แบบประเมินกระบวนการทางานกล่มุ รายการการประเมนิ ระดบั คณุ ภาพ กระบวนการ 432 1 ทางานกลุม่ ไม่มีการกาหนด มีการกาหนดบทบาท มีการกาหนดบทบาท มีการกาหนดบทบาท บทบาทสมาชิก สมาชิกชดั เจน สมาชิกชดั เจน เฉพาะหวั หนา้ และไม่มีการช้ีแจง และมีการช้ีแจงเป้าหมาย มีการช้ีแจงเป้าหมาย ไมม่ ีการช้ีแจงเป้าหมาย เป้าหมาย สมาชิก การทางาน อยา่ งชดั เจนและ อยา่ งชดั เจน ต่างคนตา่ งทางาน มีการปฏิบตั งิ านร่วมกนั ปฏิบตั ิงานร่วมกนั ปฏิบตั ิงานร่วมกนั อยา่ งร่วมมือร่วมใจ แตไ่ ม่มีการประเมิน ไม่ครบทุกคน พร้อมกบั การประเมิน เป็ นระยะ ๆ เป็ นระยะ ๆ แบบประเมินชิ้นงาน เรื่อง การเขียนโปรแกรมควบคุมการเคล่ือนทขี่ องตวั ละคร รายการการประเมนิ ระดบั คุณภาพ การเขียนโปรแกรม 4321 ควบคุมการเคล่ือนท่ี ของตวั ละคร ออกแบบและเขียน ออกแบบและเขียน ออกแบบและเขียน ออกแบบและเขียน โปรแกรม Scratch ได้ โปรแกรม Scratch ไดด้ ี โปรแกรม Scratch ได้ โปรแกรม Scratch ได้ ตามเง่ือนไขอยา่ งเป็น ตรงตามเง่ือนไข มีลาดบั ตามเงื่อนไข แตต่ อ้ งมี ตามเง่ือนไข แตต่ อ้ งมี ลาดบั จนไดผ้ ลลพั ธท์ ่ี ข้นั ตอนทาใหไ้ ดผ้ ลลพั ธ์ คนใหค้ าแนะนาในจุด คนแนะนาตลอด ถูกตอ้ ง ทราบถึงจุดท่ี ท่ีถูกตอ้ ง ทราบถึง ท่ีผิดพลาดจึงจะสามารถ และช่วยแกไ้ ขในจุดท่ี ผิดพลาด และแกไ้ ขได้ ขอ้ ผิดพลาดและแกไ้ ขได้ แกไ้ ขใหไ้ ดผ้ ลลพั ธ์ ผดิ พลาดจึงจะไดผ้ ลลพั ธ์ ดว้ ยตนเอง สามารถ ดว้ ยตนเอง สามารถ ท่ีถูกตอ้ ง ที่ถกู ตอ้ ง นาไปใชเ้ ป็นแนวทาง ใหค้ าแนะนาผอู้ ่นื ได้ ในการสร้างสรรคผ์ ลงาน ต่อไปได้ 22 สถาบนั พฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.)

ข้อเสนอแนะของผู้บริหารสถานศึกษา ลงช่ือ ) ( ตาแหน่ง บนั ทกึ หลงั การสอน ผลการจดั การเรียนการสอน ปัญหา/อุปสรรค แนวทางแกไ้ ข ครูผสู้ อน ) ( วนั ที่บนั ทึก สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) 23

เฉลยชิ้นงาน เรื่อง การเขียนโปรแกรมควบคุมการเคล่ือนทข่ี องตัวละคร ได_้ _________คะแนน คะแนนเตม็ 10 คะแนน วนั ท่ี________เดือน_______________พ.ศ.___________ ช่ือ_____________________________เลขที่______ช้นั __________ นกั เรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสมร่วมกนั ปฏิบตั ิกิจกรรมที่ 2.3 เรื่อง การเขียนโปรแกรมควบคุม การเคล่ือนท่ีของตวั ละคร โดยออกแบบและเขียนโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ แลว้ บนั ทึกผลหลงั ปฏิบตั ิกิจกรรม ลงในแบบประเมินผลงาน (ตวั อยา่ งคาตอบ) แบบประเมนิ ผลงานการเขยี นโปรแกรมควบคุมการเคล่ือนทข่ี องตวั ละคร 1. การเปิ ดโปรแกรม Scratch ในการเขียนโปรแกรม ควรปรับปรุง  ดี พอใช้ ควรปรับปรุง ควรปรับปรุง 2. การเลือกบลอ็ กคาส่งั ในการควบคุมการเคล่ือนที่ ควรปรับปรุง  ดี พอใช้ ควรปรับปรุง 3. การเรียงลาดบั ข้นั ตอนการทางาน  ดี พอใช้ 4. ความถูกตอ้ งของการเขียนโปรแกรม  ดี พอใช้ 5. การนาเสนอผลงาน  ดี พอใช้ 24 สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

หลักสตู รใหม่ กลุ่มสาระการเรยี นรู้ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) วิทยาศาสตร์ ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษา • จัดกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ใหม่ ขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ • เปล่ยี นช่อื สาระการเรยี นรู้ใหม่ • เพิ่มเติมเนอื้ หาด้านตา่ งๆ ท่ีมีความทันสมัย สอดคลอ้ งตอ่ การดำ�รงชวี ติ ในปัจจบุ นั และอนาคต • เลื่อนไหลบางเนอ้ื หาให้มคี วามเหมาะสม • เพม่ิ เตมิ สาระที่ ๔ เทคโนโลยี กลุ่มสาระการเรยี นรู้ คณติ ศาสตร์ • จัดกล่มุ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ใหม่ • ปรบั โครงสรา้ งรายวชิ าใหม่ • เพิ่มสาระการเรียนรูท้ มี่ ีความจ�ำ เป็น • เล่อื นไหลเน้ือหาให้มีความเหมาะสม • ตัดเน้อื หาทมี่ คี วามซ้ำ�ซอ้ นกบั เนอ้ื หา กลมุ่ สาระการเรียนร้อู ืน่ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม สาระภูมศิ าสตร์ • การเรยี นรภู้ มู ศิ าสตร์​(Geo-literacy) โดยมีองคป์ ระกอบ ๓ สว่ น คือ ความสามารถ ทางภูมศิ าสตร์ กระบวนการทางภมู ิศาสตร์ และทกั ษะทางภูมิศาสตร์ • ปรบั ตวั ชีว้ ัดและสาระการเรียนรู้ แกนกลางสาระภูมิศาสตร์ สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) ส�ำ นักพิมพ์ บริษัทพฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) จ�ำ กัด ๑๒๕๖/๙ ถนนนครไชยศรี แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสติ กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐ โทร. ๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐ (อตั โนมัติ ๑๕ สาย), ๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙ แฟกซ์ : ทุกหมายเลข, แฟกซอ์ ัตโนมัติ : ๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑, ๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖ website : สงวนลิขสทิ ธ์ิ หนังสือเลม่ น้ีได้จดทะเบียนลิขสทิ ธิ์ถูกตอ้ งตามกฎหมาย www.iadth.com 8 854515 618883