61-03-29-5-เครื่องดื่มเพื่องานอาชีพ

โรงเรยี นราชประชานุเคราะห์ ๓๓ จังหวดั ลพบรุ ี ผ้รู บั ผดิ ชอบกิจกรรม : ครูดาราวรรณ หอมเนยี ม

บนั ทกึ ขอ้ ความ สว่ นราชการ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ ๓๓ จังหวดั ลพบรุ ี ที่ /๒๕๖๐ วนั ที่ ๑๔ สิงหาคม ๒๕๖๐ เรื่อง รายงานผลกจิ กรรมยอ่ ยเครอื่ งดม่ื เพ่ืองานอาชพี ตามโครงการส่งเสริมและพฒั นาอาชพี นักเรยี นเพ่ือการมงี านทาสู่วถิ พี อเพียง ระยะที่ ๒ เรยี น ผอู้ านวยการโรงเรียนราชประชานเุ คราะห์ ๓๓ จังหวัดลพบุรี ตามที่ข้าพเจ้านางสาวดาราวรรณ หอมเนียม ได้รบั มอบหมายให้ดาเนินกิจกรรมย่อย เครือ่ งด่ืมเพื่อ งานอาชีพ ตามโครงการส่งเสริมและพัฒนางานอาชีพนักเรียนเพื่อการมีงานทาสู่วิถีพอเพียง ระยะท่ี ๒ เพื่อให้ นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ เกิดทักษะด้านการประกอบอาชีพ และสามารถดารงชีวิตตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ใหเ้ กดิ ความยั่งยนื ในการประกอบอาชีพ น้นั บัดนี้ ข้าพเจ้าได้ดาเนินกิจกรรมดังกล่าวเสร็จสิ้นเรียบร้อยแล้ว จึงขอรายงานผลการดาเนินกิจกรรม ย่อยเคร่ืองดมื่ เพ่ืองานอาชพี ดงั เอกสารทีแ่ นบมาพรอ้ มกันน้ี จึงเรยี นมาเพื่อโปรดทราบ (นางสาวดาราวรรณ หอมเนียม) ครูทปี่ รกึ ษากิจกรรม ความเห็นรองผู้อานวย ความเหน็ รองผู้อานวยการ ---------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------- (นายปองชยั ปานศิริ) (นายชนาธิป กาลพันธ์) รองผอู้ านวยการ รองผ้อู านวยการ ความเห็นผอู้ านวยการ ---------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------- (นายดารงสิทธิ์ เบา้ ศลิ ป์) ผู้อานวยการ

กจิ กรรมย่อยเครอ่ื งดมื่ เพ่อื งานอาชพี 1 บทที่ ๑ บทนำ ๑. ควำมสำคัญ การพัฒนาชาติที่สาคัญคือ การพัฒนาคมให้มีคุณภาพ การจัดการศึกษาตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ กลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยีมีจุดมุ่งหมายในการพัฒนา ให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจมีทักษะพนื้ ฐานที่จาเป็นต่อการดารงชีวิตและรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงสามารถ นาความรู้เกย่ี วกับการดารงชวี ติ การอาชพี เทคโนโลยีมาใชป้ ระโยชนใ์ นการทางานอย่างมีความคดิ สรา้ งสรรค์ กิจกรรมย่อยการสร้างรายได้จากเคร่ืองดื่มเป็นกระบวนการเรียนการสอนให้นักเรียนรู้วิธีการผลิต เคร่ืองด่ืมในรูปแบบต่าง ๆ เพ่ือให้นักเรียนเห็นความสาคัญในการผลิตการจาหน่าย รูปแบบบรรจุภัณฑ์ เทคนิคและวิธีการพัฒนาปรับปรุงการผลิตเคร่ืองด่ืมในรูปแบบต่าง ๆประโยชน์ท่ีได้รับจากการผลิตเคร่ืองด่ืม สามารถนาไปเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพในอนาคตได้ โครงการส่งเสริมและพัฒนางานอาชีพนักเรยี นเพือ่ การมีงานทาสูว่ ถิ พี อเพยี ง ระยะ 2

กิจกรรมยอ่ ยเครอ่ื งด่มื เพื่องานอาชพี 2 โครงการสง่ เสรมิ และพฒั นางานอาชีพนกั เรียนเพือ่ การมงี านทาส่วู ถิ พี อเพยี ง ระยะ 2

กิจกรรมยอ่ ยเครอ่ื งด่มื เพื่องานอาชพี 3 โครงการสง่ เสรมิ และพฒั นางานอาชีพนกั เรียนเพือ่ การมงี านทาส่วู ถิ พี อเพยี ง ระยะ 2

กิจกรรมย่อยเคร่อื งดืม่ เพอ่ื งานอาชพี 4 ๒. วตั ถปุ ระสงค์ เพ่ือใหน้ ักเรียนสามารถพฒั นางานอาชีพด้านการทาการผลิตเคร่ืองดมื่ สร้างรายได้ เพ่ือการมงี านทา สูว่ ถิ ีพอเพยี ง ๓. ระยะเวลาดาเนินการ ระยะเวลาดาเนินการ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๙ - ๓๐ กันยายน ๒๕๖๐ ๔. จานวนผู้รว่ มกิจกรรม ๑. นักเรยี นจานวน ๖๐ คน ๒. ครู ๒ คน ๕. สถานที่ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ ๓๓ จังหวดั ลพบรุ ี ๖. กจิ กรรม กิจกรรมที่ ๑ การให้ความรูเ้ กีย่ วกบั การผลิตเครื่องดมื่ แตล่ ะชนิด กจิ กรรมท่ี ๒ เทคนคิ และวธิ ีการผลิตเครอื่ งดืม่ ๗. งบประมาณ ๕๐,๐๐๐ บาท จาแนกตามรายการใชจ้ ่ายและแหล่งงบประมาณได้ดังนี้ ที่ รายการวัสดอุ ุปกรณ์ จานวนเงิน รวม จานวน หน่วย ตอ่ หนว่ ย ๔,๘๐๐ ๙๒๐ ๑ เครื่องซีลปากถุง ๔ เครือ่ ง ๑,๒๐๐ ๙๒๐ ๒ เครอื่ งช่งั พลาสติกแบบจานชั่ง ๒ กก ๒ เครื่อง ๔๖๐ ๙๖ ๖๐ ๓ เครอ่ื งชง่ั พลาสตกิ แบบจานชั่ง ๑ กก ๒ เครื่อง ๔๖๐ ๔ ถ้วยตวงพลาสติก ( ๔ชิ้น/ชดุ ) ๒ ชดุ ๔๘ ๕ ช้อนตวงพลาสตกิ ( ๔ช้นิ /ชุด) ๒ ชดุ ๓๐ โครงการส่งเสริมและพัฒนางานอาชีพนกั เรยี นเพื่อการมีงานทาสู่วิถพี อเพียง ระยะ 2

กิจกรรมยอ่ ยเครอ่ื งดม่ื เพ่อื งานอาชพี 5 ๖ เคร่ืองปน่ั นา้ ผลไม้ ๔ค ๒,๕๕๐ ๑๐,๒๐๐ ๑,๕๐๐ ๓,๐๐๐ ๗ แกว้ กระดาษ ๑๖ ออน ๒ ลัง ๑,๘๐๐ ๓,๖๐๐ ๑,๙๕๐ ๑,๙๕๐ ๘ แกว้ กระดาษ ๒๒ ออน ๒ ลงั ๒๐๐ ๘๐๐ ๒๒๐ ๘๘๐ ๙ ฝาโดม ๑ ลัง ๑,๗๐๐ ๑,๗๐๐ ๑,๔๕๐ ๑,๔๕๐ ๑๐ ขวดบรรจุภณั ฑ์ ๒๒๐ cc ๔ แพ็ค ๑,๓๔๔ ๑,๓๔๔ ๑๖๐ ๓๒๐ ๑๑ ขวดบรรจุภัณฑ์ ๒๕๐ cc ๔ แพค็ ๑,๐๒๐ ๑,๐๒๐ ๑,๐๒๐ ๑,๐๒๐ ๑๒ นมข้นหวาน ๑ ถาด ๒๒๐ ๘๘๐ ๔,๕๐๐ ๙,๐๐๐ ๑๓ นมสดไข่ ๑ ถาด ๓,๘๐๐ ๓,๘๐๐ ๗๕๐ ๒,๒๕๐ ๑๔ นมสด ๑ ถาด ๔๖,๗๒๘.๙๗ ๑๕ หลอดงอ ๒ แพ็ก ๓,๒๗๑.๐๓ ๕๐,๐๐๐ ๑๖ ชาเขียวผงปรงุ สาเรจ็ ๑ ลงั ผรู้ บั ผดิ ชอบ ๑๗ ชาไทย ๑ ลงั ครูดาราวรรณ หอมเนยี ม ครูฐติ ยิ า แก้วมาส ๑๘ แกว้ ตวง ๔ ลงั ครูดาราวรรณ หอมเนยี ม ครฐู ติ ิยา แกว้ มาส ๑๙ เคร่ืองซีปปากแก้ว ๒ค ครดู าราวรรณ หอมเนยี ม ครฐู ิตยิ า แก้วมาส ๒๐ ถังน้าแข็ง ๑ ใบ ครดู าราวรรณ หอมเนยี ม ครูฐติ ยิ า แกว้ มาส ๒๑ กล่องพลาสติกใหญ่มีล้อ ๓ ใบ รวม ภาษมี ูลค่าเพ่มิ รวมเงินทง้ั สนิ้ ๘. วธิ กี ารดาเนนิ งาน ท่ี กิจกรรม ระยะเวลา ๑ ครูและนักเรียน ประชุมเพ่ือกาหนดการ ๑ มิถนุ ายน ๒๕๕๙ ดาเนนิ โครงการ ๒ จัดทาเอกสารเสนอโครงการเพ่อื ๑๕ มถิ ุนายน ๒๕๕๙ พจิ ารณาอนมุ ัติ ๓ จัดทา/ ซื้อสื่อ / วสั ดุ เพอื่ ใชใ้ นโครงการ ตามใบเสร็จ ๔ ดาเนินการดงั นี้ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ – ๑. ให้ความรู้เกีย่ วกับเคร่ืองด่ืม ๑๕ สิงหาคม ๒๕๖๐ ๒. กระบวนการผลิต ๓. การเลอื กใช้บรรจุภัณฑ์กับผลผลิตที่ ผลิตขน้ึ โครงการส่งเสริมและพฒั นางานอาชพี นกั เรยี นเพ่อื การมีงานทาสูว่ ถิ พี อเพยี ง ระยะ 2

กจิ กรรมยอ่ ยเครอ่ื งดม่ื เพื่องานอาชีพ 6 ๔. การตลาด/การบญั ชี ๑ สิงหาคม ๒๕๖๐ ครดู าราวรรณ หอมเนยี ม ๕ ประเมนิ โครงการ ๑๐ สิงหาคม ๒๕๖๐ ครูฐติ ิยา แก้วมาส ๑๕ สงิ หาคม ๒๕๖๐ ครูดาราวรรณ หอมเนยี ม ๖ รวบรวมเอกสารเพื่อทารายงาน ครฐู ติ ยิ า แก้วมาส ครูดาราวรรณ หอมเนียม ๗ นาเสนอรายงานโครงการ ครูฐติ ยิ า แก้วมาส ๙. ผ้รู บั ผดิ ชอบกจิ กรรม ๑ นางสาวดาราวรรณ หอมเนยี ม ๒. นางสาวฐิตยิ า แกว้ มาส ๑๐. การตดิ ตามและประเมนิ ผล ผลงาน - ช้ินงาน ๑๑. ผลที่คาดว่าจะไดร้ บั ด้านปรมิ าณ นกั เรียนจานวน ๖๐ คน ครู ๒ คน ไดร้ ับความรทู้ ักษะเกยี่ วกบั การผลติ เครอ่ื งด่ืม ด้านคุณภาพ นักเรยี นจานวน ๖๐ คน ครู ๒ คน สามารถผลติ เครื่องดื่มแต่ละชนดิ ได้ ๑๒. การติดตามและการประเมนิ ผล ตัวช้วี ดั ของควำมสำเร็จ ร้อยละ วิธกี ำรประเมนิ เครื่องมือประเมนิ นักเรียนสามารถทาชิ้นงาน - ๑๐๐ ตรวจสอบผลงาน ชิ้นงาน - ผลผลิต ผลผลิตได้ โครงการสง่ เสริมและพัฒนางานอาชีพนกั เรยี นเพื่อการมงี านทาส่วู ิถพี อเพียง ระยะ 2

กจิ กรรมยอ่ ยเครื่องด่มื เพ่อื งานอาชพี 7 บทที่ ๒ กำรดำเนนิ กจิ กรรม โครงการส่งเสรมิ และพฒั นางานอาชีพนกั เรียนเพอื่ การมงี านทาสู่วถิ พี อเพียง ระยะ 2

กจิ กรรมยอ่ ยเครื่องดม่ื เพอื่ งานอาชพี 8 ลกั ษณะของหม่อน ต้นหม่อน เป็นพืชพื้นเมืองของประเทศจีนตอนใต้ แถบเทือกเขาหิมาลัยภายหลังได้มีการนาเข้ามา ปลูกในอินโดจีน ญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ ไทย ฯลฯ โดยจัดเป็นไม้พุ่มขนาดกลางหรือไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีลาต้น ต้ังตรงสูงได้ประมาณ 2.5 เมตร บางพันธ์สูง ได้ประมาณ 3-7 เมตร แตกกิ่งก้านไม่มากนักเปลือกลาต้นเรียบ เปน็ สีน้าตาลแดง สีขาวปนสีนา้ ตาล หรือสีเทาปนขาว ส่วนเปลือกรากเป็นสนี ้าตาลแดงหรอื สเี หลือแดง มีเส้น ร้อยแตกที่เปลือกผิว พบได้ทั่วไปในป่าดิบในประเทศไทยปลูกมากทางภาคเหนือและภาค ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื โครงการส่งเสรมิ และพัฒนางานอาชีพนกั เรียนเพ่อื การมงี านทาสู่วถิ พี อเพียง ระยะ 2

กิจกรรมย่อยเครอ่ื งดมื่ เพ่อื งานอาชพี 9 ใบหม่อน ใบเป็นใบเด่ียว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ หรือรูปไข่กว้าง ปลายในแหลม ยาวโคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจ หรือค่อนข้างตัด ขอบใบเรียบหรือหยักเว้าเป็นพู ( ข้ึนอยู่กับสาพันธุ์ท่ีปลูก ) ใบ อ่อนขอบใบจักเป็นพูสองข้างไม่เท่ากัน ขอบพูจักเป็นซี่ฟัน ใบมีขนาดกว้างประมาณ 8 - 14 เซนติเมตร และ ยาวประมาณ 12 - 16 เซนติเมตร แผ่นใบเป็นสีเขียวเข้มเรียบเงา ท้องใบเป็นสีเขียวอ่อน ใบค่อนข้างหนา หลงั ใบสากระคายมอื เส้นใบมี 3 เส้น ออกจากโคนยาวไปถงึ กลางใบ และเส้นใบออกจากเส้นกลางใบอีก 4 คู่ เส้นร่างแหเห็ด ได้ชัดเจนจากด้านล่าง ก้านใบเรียวเล็ก ยาวประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร มีหูใบเป็นรูปแถบ แคบปลายแหลม ยาวได้ประมาณ 0.2-0.5 เซนตเิ มตร โครงการสง่ เสรมิ และพัฒนางานอาชพี นักเรยี นเพ่อื การมงี านทาส่วู ถิ พี อเพยี ง ระยะ 2

กจิ กรรมย่อยเครือ่ งด่มื เพื่องานอาชีพ 10 ดอกหม่อน ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายยอด ดอกเป็นแบบแยกเพศแต่อยู่บนต้นเดียวกัน ลกั ษณะของดอกเป็นรูปทรงกระบอก ช่อดอกเพศผู้และช่อดอกเพศเมียจะอยู่ต่างช่อกัน ดอกย่อยมีขนาดเล็ก วงกลีบรวมเป็นสีขาวหม่นหรือเป็นสีขาวแกมสีเขียว ช่อดอกเป็นหางกระรอก ยาวได้ประมาณ ๒ เซนติเมตร ดอกเพศผู้ วงกลีบรวมมีแฉก 4 แฉก เกลี้ยง สว่ นดอกเพศเมีย วงกลีบรวมมีแฉก 4 แฉก เกล้ียงขอบมีขน เม่ือ เปน็ ผลจะอวบน้า รงั ไขเ่ กล้ียง กา้ นเกสรเพศเมยี มี 2 อนั ผลหม่อน เป็นผลที่เกิดจากช่อดอก ผลเป็นผลรวมอยู่ในกระจุกเดียวกัน โดยจะออกตามซอกใบ ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกระบอก ยาวประมาณ 1-2.5 เซนติเมตร ผลเป็นสีเขียว เม่ือผลสุกแล้วจะ เปล่ียนเปน็ สีมว่ งแดงเข้มหรอื สีม่วงดา เกอื บดาเนือ้ น่ิม ฉา่ น้า และ มีรสหวานอมเปรีย้ ว สรรพคุณของหมอ่ น 1. ใบหมอ่ นมีรสจืดเย็น ใช้ต้นกับน้าดมื่ เปน็ ยาระงบั ประสาท(ใบ) 2. ใบใชท้ าชามีฤทธ์ติ ้านอนุมลู อิสระ (ราก ) โครงการส่งเสรมิ และพฒั นางานอาชีพนักเรยี นเพอ่ื การมงี านทาส่วู ถิ พี อเพยี ง ระยะ 2

กิจกรรมยอ่ ยเครอื่ งดืม่ เพ่อื งานอาชีพ 11 3. ก่งิ หม่อนมสี รรพคณุ ช่วยทาให้เลือดลมไหลเวียนได้สะดวกมากข้ึน ( ก่ิง ) 4. ชว่ ยบารุงหวั ใจ (ผล) 5. ช่วยแกอ้ าการปวดศรีษะ ( ใบ ) 6. ช่วยดับร้อนคายความร้อนรมุ่ ขบั ลมร้อนทาใหช้ ุ่มคอบรรเทาอาการกระหายนา้ และ ทาใหร้ า่ ยกาย ชุ่มชน่ื ( ผล) 7. ผลนามาต้มกับนา้ หรือเชอ่ื มกินเป็นยาแกธ้ าตุไม่ปกติ ( ผล) 8. ใบใชต้ ้มกบั น้าดื่มเป็นยาแก้ไข้ ไขห้ วดั ตวั รอ้ น แก้ร้อนในกระหายนา้ เปน็ ยาช่วยขบั ลมร้อน (ใบ ) 9. ใบมีรสขม หวานเล็กน้อย เป็นยาเยน็ ออกฤทธติ์ ่อปอด ตบั และกระเพาะอาหาร ใช้เป็นยาแก้ไอร้อน เน่อื งจากถูกลมร้อนกระทบ (ใบ) 10. ใบมีสรรพคุณชว่ ยขับเหงือ่ ใช้ตม้ กบั น้าด่ืมเป็นยาแกไ้ อ ( ใบ ) 11. เปลอื กรากมรี สขม่ เป็นยาเย็นออกฤทธิ์ต่อปอดและมา้ ม ใช้เปน็ ยาแก้ไอเป็นเลือด แก้ไอรอ้ นไอหอบ (เปลอื กราก) 12. เมล็ดมสี รรคณุ เป็นยาขบั เสมหะ ทาใหส้ ายตาแจ่มใส ร่างกายสขุ สบาย ช่วยแก้อาหารท้องผกู ชว่ ย แก้ข้อมือข้อเท้าเกรง็ แก้โรคปวดขอ้ ไขข้อ ชว่ ยบารุงเส้นผมใหด้ กดา (ผล)ใบนามาทาเป็นยาตม้ ใช้อม หรือกล้วั คอแก้อาการเจ็บคอ คอแหง้ แก้ไอ 13. รากนามาตากแหง้ ต้มผสมกบั นา้ ผ้ึง มรี สหวานเย็นใชม้ ากในโรคทางเดนิ หายใจและการมีน้าสะสมใน รา่ งกายอย่างผิดปกติ (ราก) 14. ยอดนามาต้มกบั น้าดืม่ และลา้ งตา แกต้ าแดง ตามวั ตาแฉะ และตาฝา้ ฟาง เป็นยาบารุงตา ช่วยทาให้ เลอื ดเย็นและตาสวา่ ง (ยอด ใบ) 15. ใบแกน่ ามาตากแห้งมวนสบู เหมอื นบหุ ร่ี แกร้ ดิ สดี วงจมูก (ใบแก)่ 16. ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ชว่ ยลดระดับน้าตาลในเลือด ดว้ ยการใช้เปลอื กรากประมาณ 90 -120 กรัม นามาทุบให้แหลกนามาต้มกับน้าดืม่ เชา้ และเย็น หรือจะใชใ้ บนามาทาเปน็ ชาเขยี วใช้ชงกับนา้ ด่ืมก็ ชว่ ยลดระดบั นา้ ตาลในเลือดได้เช่นกัน 17. นอกจากน้ผี ลกม็ สี รรคุณรกั ษาเบาหวานไดเ้ ช่นกนั ( ราก เปลือกราก ใบ ผล ) 18. ใบอ่อนหรือแกน่ ามาทาเปน็ ชาเขียว ใชช้ งกับน้าดม่ื ช่วยลดไขมนั ในเลอื ด (ใบ) 19. ช่วยขบั น้าในปอด ( เปลือกราก) 20. กงิ่ ชว่ ยทาให้ลาไส้ทางานได้ดี ชว่ ยจดั ความรอ้ นในปอด และกระเพาะอาหาร ช่วยขจัดการหมักใน กระเพาะอาหารและเสลดในปอด (ก่ิง) โครงการส่งเสรมิ และพัฒนางานอาชพี นกั เรียนเพอ่ื การมงี านทาสู่วิถพี อเพียง ระยะ 2

กิจกรรมย่อยเครอ่ื งดืม่ เพือ่ งานอาชีพ 12 21. ผลนามาต้มกับน้าหรือเช่ือมกินเป็นยาเยน็ ยาระบายออ่ นๆ และมเี มลด็ ช่วยเพิ่มกากใยอาหาร (ผล) ส่วนเปลือกตม้ เปน็ ยาถ่าย ยาระบาย เชน่ กัน 22. เปลือกตน้ ใชเ้ ปน็ ยาถา่ ยพยาธิ (เปลอื กต้น) รากชว่ ยขบั พยาธิ (ราก) 23. เปลือกรากมีสรรพคุณเป็นยาขบั ปัสสาวะ (เปลือกราก) 24. กิง่ ช่วยรักษาอาการปสั สาวะสีเหลอื ง มกี ล่นิ ฉุนอนั เกิดจากความร้อนภายใน (ก่ิง) 25. ผลเปน็ ยาเยน็ ท่อี อกฤทธิ์ตอ่ ตับและไต มีสรรพคุณชว่ ยบารุงตบั และไต รักษาตับและไตพร่อง 26. รากมสี รรพคุณเปน็ ยาสมาน ชว่ ยแก้แขนขาหมดแรง (ราก) 27. ใบนามาองั ไฟและทาด้วยน้ามันมะพร้าว ใชว้ างบนแผลหรือตาใช้ทาแก้แมลงกดั (ใบ) 28. ใบใช้ผสมกบั หอมหวั ใหญเ่ ป็นยาพอกรักษาแผลจากการนอนกดทับ (ใบ) 29. ใบใช้เปน็ ยาแก้อาการติดเชื้อ (ใบ) 30. ชว่ ยลดอาการบวมนา้ ท่ีขา (เปลอื กราก) 31. กิ่งหม่อนมรี สขมเป็นยาเยน็ ออกฤทธิต์ อ่ ตบั ใชเ้ ปน็ ยาขับลมชื้นแก้ข้ออักเสบเนอ่ื งจากลมช้นื เกาะติด หรอื ลดร้อนที่ทาให้ปวดแขนขาบวม หรือมือเทา้ แขง็ เกร็ง เสน้ ตงึ (ก่ิง) ชว่ ยรกั ษาอาการปวดมือ เทา้ เปน็ ตะคริว เป็นเหน็บชา ด้วยการใช้กง่ิ หม่อนและโคนต้นหม่อนเก่าๆ นามาตัดเป็นท่อนๆ ผ่ึงไว้ให้ แห้ง แลว้ นามาต้มกนิ ( กง่ิ ) 32. สว่ นในประเทศจีนจะใช้เปลือกราก กิง่ อ่อน ใบ และ ผล เป็นยาบารุง แกโ้ รคเกย่ี วกับทรวงอก แกไ้ อ หืด วัณโรคปอด ขับปัสสาวะ การสะสมน้าในร่างกายผดิ ปกติ และโรคปวดขอ้ (เปลือกราก,ก่ิงอ่อน ,ใบ,ผล) หมำยเหตุ : วิธีใช้ตำมเปลือกรำกแหง้ ให้ใช้ครง้ั ละ 6-15 กรมั ส่วนใบแห้งให้ใช้ครง้ั ละ 6-15 กรัม ส่วนผลแหง้ ให้ใช้คร้ังละ 10-15 กรมั นำมำต้มกบั นำ้ รบั ประทำน โครงการส่งเสรมิ และพฒั นางานอาชพี นักเรยี นเพอ่ื การมีงานทาสวู่ ิถพี อเพยี ง ระยะ 2

กจิ กรรมยอ่ ยเคร่ืองดื่มเพ่ืองานอาชีพ 13 พำยมัลเบอรร์ ่ี ลูกหม่อน (Mulberry) และ สรรพคณุ นา้ ลกู หม่อน(Mulberry) เป็นไม้ยืนต้นตระกูลเบอรร่ี เช่นเดียวกับ บลเู บอรร่ี และราสเบอร่ี เมื่อดิบสี เขียว เปลี่ยนเป็นสแี ดงและเป็นสีม่วงดาเม่ือสุก รสหวานอมเปร้ียว มีผลงานวิจัยหลายสถาบันในประเทศไทย มหาวทิ ยาลัยทางการแพทยแ์ ผนตะวนั ออก มหาวิทยาลัยรังสิตและงานวิจัยหลายประเทศ ดงั นี้ 1 .มีสารต้านอนมุ ูลอิสระ (Antioxidant) ช่อื Anthyocyanin ซึ่งเป็นสารสีมว่ งแดง ช่วยป้องกัน โรคหัวใจ และป้องกันโรคมะเรง็ 2. มวี ติ ามนิ บี 6 ชว่ ยบารงุ เลอื ด ตบั ไต ลดการเกิดสวิ ลดอาการปวดประจาเดือน 3. ป้องกันและยับย้งั การเกิดลิ่มเลอื ด ป้องกนั เสน้ เลอื ดแตก สาเหตขุ องโรคอัมพฤก อัมพาต 4. มีวติ ามินซี สงู ช่วยป้องกนั หวดั โรคภูมิแพ้ โรคปอด วัณโรค ป้องกันเช้อื ไวรัส 5. มีวติ ามนิ เอ ช่วยบารุงสายตา ปอ้ งกันการเกิดต้อกระจก (ป้องกันแสงสนี า้ เงินเข้าทาลายเลนสต์ า) บารุงเหงอื กและฟนั สรา้ งภมู ิใหร้ ะบบหายใจ บารงุ ผวิ ลดการอักเสบของสิว 6. มีกรดโฟลิค หรือวติ ามนิ ใบไม้ หรือวิตามินเอม็ ป้องกนั โรคโลหติ จาง ป้องกันทารกพกิ าร ชว่ ยการ เจรญิ เติบโตของทารกในครรภ์ หญงิ แรกตง้ั ครรภเ์ ดือนแรกต้องการกรดโฟลิค 7. ชว่ ยแก้อาการเมาค้าง ผ่อนคลายความเครยี ด 8. ชว่ ยบารุงเสน้ ผมให้ดกดา ปอ้ งกนั ผมหงอกก่อนวยั ประโยชนอ์ ันทรงคณุ ค่ำของต้นหม่อน สรรพคณุ ของต้นหมอ่ น มรี ายงานไว้อยา่ งมากมาย ดฉิ ัน ใครข่ อสรปุ ประเดน็ ความคบื หน้าเกี่ยวกบั การคน้ คว้าวิจัยทางยาของตน้ หมอ่ น โดยแยกตามสว่ นต่าง ๆ ของตน้ ดังน้ี ยอดหม่อน หากรสู้ กึ ออ่ นล้า ใชส้ ายตามากในการทางานโดยเฉพาะผู้ทท่ี างานหน้าจอคอมพวิ เตอร์ ขบั รถยนตใ์ นเวลากลางคืน และเพง่ มองถนนเปน็ เวลานาน ๆ การนาสว่ นยอดออ่ นของหมอ่ นมาตม้ เพ่อื ดื่ม และลา้ งตา กจ็ ะสามารถช่วยผ่อนคลายและช่วยบารงุ สายตาได้เปน็ อย่างดี โครงการส่งเสรมิ และพัฒนางานอาชพี นกั เรียนเพอื่ การมงี านทาสวู่ ิถพี อเพยี ง ระยะ 2

กจิ กรรมย่อยเคร่อื งด่ืมเพ่ืองานอาชพี 14 ใบหม่อน มีสารออกฤทธิ์กลุ่มฟลาโวนอยด์ ไฟโตสเตียรอล ไตรเทอปีน อัลคาลอยด์เซราไมด์และ น้ามันหอมระเหยนอกจากน้ียังมีสารอาหารต่าง ๆ ในปริมาณสูง เช่น คาร์โบไฮเดรต เพคติน โปรตีน เส้นใย อาหาร รวมท้ังวิตามินบี ซี และแคโรทีนด้วย ผลการศึกษาประโยชน์จากใบหม่อนโดยนักวิทยาศาสตร์ชาว ญปี่ ุ่นรายงานวา่ ใบหม่อนนน้ั สามารถช่วยลดปริมาณคอเลสเตอรอลในกระต่ายได้ ลดปริมาณน้าตาลในเลือด ลดความดนั โลหติ และลดอัตราการตายของหนทู ีเ่ ปน็ โรคมะเรง็ ในตับลงอย่างไดผ้ ล คุณสมบัตทิ ำงกำยภำพ ของผลหม่อนสำยพนั ธุ์เชยี งใหม่ สแี ดง – แดง –ดำและดำ ทเี่ ก็บ รักษำไว้ในอณุ หภูมหิ ้องในระยะเวลำตำ่ งกัน ระยะเวลำเก็บรักษำผลหม่อน (วนั ) ระยะผลหม่อน 1 2 3 45 ผลสีดา- ผลสีดา- ผลสีแดง ผลสีแดง แดง ผลสดี า- แดง แดง ผลสีดา ผลสแี ดง- ผลสแี ดง- ดา ดา ผลสดี า ผลสีดา ผลสีดา ผลสีดา ผลสีดาเขม้ ผลสีดา ผลสดี า ผลสดี าเข้ม ค่อนข้างและ ผลสีดาเละ ผลสดี าเละ ปริมำณกรดของผลหม่อนสำยพันธุเ์ ชียงใหม่ สีแดง แดง – ดำและดำท่ีเกบ็ รกั ษำไว้ในอณุ หภูมิห้องใน ระยะเวลำต่ำงกนั (กรัม / ต่อลติ ร) น้ำมัลเบอรี่พร้อมดื่มชนิดเสตอริไรส์ ศูนย์หม่อนไหมเฉลิมพระเกยี รติเชียงใหม่ มีการจัดทาการ แปรรูปผลผลิตหม่อนพันธุ์เชียงใหม่ซง่ึ เป็นพันธ์ุรับประทานผลสดที่มีรสชาติดีพันธ์ุหนึ่งมาทาเป็นน้าพร้อมดื่ม ให้สามารถเก็บรักษาไว้ได้นานมากขึ้นโดยที่คุณสมบัติของสารอาหารที่สาคัญยังมีอยู่และรสชาติท่ีมีความ เฉพาะคงที่เหมือนเดิม ตามฤดูกาลปกติผลหม่อนจะเก็บเกี่ยวได้ดีในช่วงเดือนมีนาคมจนถึงเดือนเมษายน เท่าน้ัน จึงถือได้ว่าช่วงการเก็บเก่ียวค่อนข้างส้ัน ดังนั้นการแปรรูปผลผลิตจึงเป็นแนวทางการเพ่ิมมูลค่าของ โครงการสง่ เสริมและพัฒนางานอาชีพนักเรยี นเพื่อการมีงานทาสู่วิถพี อเพียง ระยะ 2

กิจกรรมย่อยเคร่อื งดมื่ เพื่องานอาชพี 15 ผลผลิตและเป็นพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ให้กับผู้บริโภคได้เลือกเคร่ืองด่ืมที่สามารถบารุงสุขภาพได้ดีอีกชนิด หน่ึงด้วย วิธีการทาน้าหม่อนพร้อมดื่มชนิดเสตอริไรส์น้ี เป็นการแนะนาความรู้ การทาโดยการใช้วัสดุ เครื่องครัวตามบ้านเรือนได้และวิธีการไม่ซับซ้อน เกษตรกรผู้ปลูกสามารถทาได้ง่าย จะมีเครื่องมือบางช้ินที่ อาจตอ้ งหาซอ้ื เพ่ิมซงึ่ หาซ้ือได้ในรา้ นคา้ เฉพาะกิจน้ันๆ อปุ กรณท์ ีใ่ ช้ 1. ขวดแก้วขนาดบรรจุ 250-300 ซซี ี (ชนดิ ที่ปิดฝาดว้ ยฝาจีบ) 2. เครือ่ งอัดฝาจีบ 3. ฝาจบี 4. หมอ้ ตม้ ขวดนา้ ทรงสูง(แบบหมอ้ ก๋วยเต๋ียว) 5. หม้อตม้ นา้ หมอ่ นขนาดประมาณ 30-50 ซม. 6. ผ้าขาวบาง 7. เครื่องป่นั น้าผลไม้ 8. ตะแกรงสาหรับสะเด็ดน้าผลหม่อน 9. เคร่อื งวดั เปอรเ์ ซ็นต์น้าตาลขนาด 0-32 องศาบริกซ์ 10. เตาแก๊ส วิธีทำ (การทาน้ามัลเบอร่จี านวน10 ลิตร) 1. นาผลหมอ่ นขนาดความสุกแดงดา-มว่ งดา มาล้างทาความสะอาดและใหส้ ะเด็ดนา้ จานวน 2 กก. 2. นาไปปัน่ ผลให้ละเอยี ดพอควรแลว้ นาไปต้มน้าประมาณ3ลติ รให้เดอื ด 3. นานา้ มัลเบอรท่ี ี่ต้มซึ่งสุกและเนือ้ ผลนมิ่ แล้วไปกรองเอาน้าและแยกกาก (เมล็ดและกาก) ออกทิง้ แล้วเติมน้าให้ครบจานวน 10ลิตร 4. ใสน่ า้ ตาลทราย ให้นา้ หม่อนน้นั มีความหวานท่ีระดับ 14-15 องศาบริกซ์ จากนน้ั ใหใ้ ส่กรดมะนาว 15กรัม (15กรมั ต่อน้า10ลิตร) 5.นาไปต้มให้เดือดนาน20 นาที 6. เม่ือนา้ มัลเบอรี่ลดอุณหภูมิลงหรืออุน่ แลว้ ให้บรรจใุ ส่ขวดที่เตรียมไวข้ วดละ 250 ซีซ.ี โดยประมาณ 7. ปิดขวดด้วยฝาจีบโดยใช้เคร่อื งอัดฝาจบี 8. นาน้ามลั เบอรี่ที่บรรจขุ วดเรยี บร้อยน้ันไปต้มในหม้อต้มทรงสูงให้น้าท่วมสงู ระดับคอขวดให้เดือด นาน 20 นาที แลว้ ยกขวดออกจากหม้อต้ม ปล่อยท้ิงไวใ้ ห้เย็น 9. ทาความสะอาดขวดและปิดฉลาก (ถ้ามี) 10. เก็บรักษา รอส่งจาหน่าย น้ามัลเบอร่ีท่ีผลิตได้ตามขบวนการนี้เราเรียกว่า การทาน้ามัลเบอร่ี ชนิดเสตอริไรส์ ซ่ึงสามารถจะเก็บรักษาไว้ได้นานถึง 6 เดือนด้วยกัน จึงเป็นช่องทางการเพ่ิมมูลค่าและสร้าง รายได้เพม่ิ ให้เกษตรกรได้ดเี พม่ิ ขึ้นอีกมาก ดงั นัน้ ในชุมชนหรือกลมุ่ เกษตรกรทมี่ ีการรวมกลมุ่ ท่ีดี(แบบวสิ าหกิจ โครงการสง่ เสริมและพฒั นางานอาชีพนักเรียนเพื่อการมงี านทาสู่วถิ พี อเพยี ง ระยะ 2

กิจกรรมยอ่ ยเครอ่ื งดมื่ เพอ่ื งานอาชพี 16 ชุมชน) สามารถทาในเชิงธุรกิจได้ดีเป็นอันมากโดยเฉพาะในสถานการณ์ปัจจุบันกระแสความนยิ มการบริโภค อาหารและเครอ่ื งดม่ื สขุ ภาพเปน็ ส่งิ ที่ผ้บู ริโภคตอ้ งการ โครงการสง่ เสรมิ และพัฒนางานอาชพี นักเรียนเพ่ือการมีงานทาส่วู ถิ พี อเพียง ระยะ 2

กิจกรรมยอ่ ยเครื่องด่มื เพ่อื งานอาชพี 17 โครงการสง่ เสรมิ และพฒั นางานอาชพี นักเรยี นเพอ่ื การมีงานทาสู่วิถพี อเพยี ง ระยะ 2