18-63-05-04-STEM-Scratch-เครื่องนับเหรียญอัตโนมัติ

คมู่ ือการจดั กจิ กรรม STEM With Scratch Program กิจกรรม: เครอื่ งนับเหรียญ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี S : Science ออกแบบและประดิษฐเคร่ืองใชไฟฟาอยาง งาย โดยใชหลกั การ ของไฟฟา อเิ ลก็ ทรอนิกส อยางง่าย โดยใชกระบวนการทาง วศิ วกรรมศาสตรในการแกปญหาและ ประดิษฐช้ินงาน T : Technology - แกปญหาอยางมีขนั้ ตอน - เขยี นโปรแกรมขั้นพืน้ ฐาน - สรางสิ่งของเคร่ืองใชอยางมีความคดิ สรางสรรค ตาม กระบวนการเทคโนโลยี โดยถายทอดความคิดเปนภาพราง 3 มติ ิ ABOUT US - เลอื กใชวัสดุโดยวเิ คราะหสมบตั ิของวัสดุ และเลือกใชเคร่ืองมือ จดุ ประสงค เพื่อใหผเู รยี นสามารถ ใหเหมาะสมกับ การสรางช้นิ งานโดยคํานึงถึงความ ปลอดภัย 1. ออกแบบโดยถายทอดความคดิ เปนภาพราง 3 มิติ E : Engineering 2. ประยกุ ตใชความรูเรือ่ งวงจรอิเลก็ ทรอนิกส และการ การออกแบบเชิงวิศวกรรม สรางพนื้ ฐานทางเรขาคณิตในการสรางช้ินงาน M : Mathematics 3. เลือกใชวัสดุโดยวิเคราะหสมบัติของวสั ดุ ให นําความรูเกย่ี วกบั การสรางพ้ืนฐานทาง เรขาคณติ เหมาะสมกบั การสรางชน้ิ งาน ไปสรางรปู เรขาคณติ ตางๆ พรอม ใหเหตุผลประกอบ 4. สรางเครอ่ื งคัดแยกเหรียญ 5. 5. เขยี นโปรแกรม Scratch เพอื่ ใช IPST Link ในการ นบั จํานวนเหรียญ และคาํ นวณมลู ค่า รวบรวม : ครพู นิดา น้อยศรี Sensor LED Scratch IPST Link

คูมือการจัดกิจกรรมสะเตม็ ศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กจิ กรรมเคร่ืองนับเหรยี ญ เครอื่ งนับเหรยี ญ ระดับชน้ั มัธยมศกึ ษาตอนตน เวลา 10 ชัว่ โมง สาระสาํ คญั การสรางเครื่องนับเหรียญอัตโนมัติ ตองใชความรูทางเรขาคณิต และทักษะในการออกแบบสราง ชิ้นงาน ตามกระบวนการเทคโนโลยี โดยออกแบบถายทอดความคิดเก่ียวกับชิ้นงานเปนภาพราง 3 มิติ รวมไปถึงการวเิ คราะหค ณุ สมบัตขิ องวสั ดเุ พ่อื เลอื กใชใ หเหมาะสมในการสรา งช้นิ งานอกี ดว ย การนาํ โปรแกรม Scratch มาชวยตรวจนับจํานวนเหรียญ และคํานวนคาเงินรวมน้ัน ตองใชหลักการ แกปญหา ซึ่งสามารถใชผังงานถายทอดความคิดในการแกปญหาอยางมีข้ันตอน จากน้ันใชความสามารถ ทางการโปรแกรมดําเนินการกําหนดโครงสรางโปรแกรม กําหนดตัวแปร การเก็บขอมูล การรับและแสดงผล ขอมูล ตวั ช้วี ดั คณติ ศาสตร คอมพวิ เตอร ออกแบบและเทคโนโลยี วทิ ยาศาสตร - นาํ ความรูเกยี่ วกบั การ - แกป ญ หาอยางมี - สรา งสง่ิ ของเคร่อื งใชอ ยางมี ขนั้ ตอน ความคิดสรา งสรรค ตาม - ออกแบบและ สรางพ้ืนฐานทาง กระบวนการเทคโนโลยี โดย ประดษิ ฐ เรขาคณติ ไปสรา งรปู - เขยี นโปรแกรม ถายทอดความคิดเปน ภาพ เครื่องใชไ ฟฟา อยาง เรขาคณติ ตา งๆ ขัน้ พื้นฐาน ราง 3 มิติ งา ย โดยใชหลักการ พรอมใหเหตุผล ของไฟฟา ประกอบ - เลือกใชว สั ดโุ ดยวเิ คราะห อเิ ลก็ ทรอนกิ สอยาง สมบตั ิของวสั ดุ และเลือกใช งา ย โดยใช เครื่องมอื ใหเ หมาะสมกบั การ กระบวนการทาง สรา งชิน้ งานโดยคํานงึ ถงึ วศิ วกรรมศาสตรใ น ความปลอดภยั การแกปญหาและ ประดษิ ฐช ้นิ งาน สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 1

คูมือการจัดกจิ กรรมสะเต็มศกึ ษาดวยโปรแกรม Scratch กจิ กรรมเครอ่ื งนับเหรยี ญ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร ช้ินสวนอิเล็กทรอนิกส เชน ตัวตานทานไดโอด ทรานซิสเตอร ทําหนาท่ีแตกตางกัน เพ่ือใหวงจร ทาํ งานไดต ามตอ งการ คณติ ศาสตร รปู เรขาคณติ สรางขึ้นมาจากการเลียนแบบจากสิ่งแวดลอมรอบตัว แลวศึกษาสมบัติของรูปเรขาคณิต เหลาน้ัน เพื่อนําไปแกปญหาและอธิบายปรากฎการณตางๆ รูปเรขาคณิตที่เปนพ้ืนฐานของการสรางทาง เรขาคณติ ไดแก จุด เสน ตรง สว นของเสนตรง รังสี และมุม เทคโนโลยี (เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สาร และการออกแบบและเทคโนโลยี) การทํางานหรือการแกปญหาใดๆ ตองทําอยางเปนข้ันตอน เพื่อนําไปสูวิธีการแกปญหาที่มี ประสิทธิภาพ และไดรับคําตอบที่ถูกตอง โดยขั้นตอนการแกปญหา ประกอบดวย การวิเคราะหและกําหนด รายละเอยี ดของปญหา การวางแผนแกป ญหา การดาํ เนินการแกปญหา การตรวจสอบและปรบั ปรงุ การโปรแกรมเปนการเขียนคําสั่งใหคอมพิวเตอรทํางาน ซึ่งประกอบดวย การกําหนดโครงสราง โปรแกรม การกําหนดตัวแปร การเกบ็ ขอมูล การรบั และแสดงผลขอมูล การเขียนโปรแกรมสามารถทาํ ไดโ ดยใชโครงสรางควบคมุ แบบลําดบั ทางเลือก หรือ วนซํ้า การสรางสิ่งของเครื่องใช หรือวิธีการอยางมีความคิดสรางสรรค ตามกระบวนการเทคโนโลยี มีการ ถายทอดความคดิ เกี่ยวกับช้ินงานเปน ภาพราง 3 มิติ ภาพฉาย ซึ่งอาจใชคอมพิวเตอรชวยในการออกแบบ หรือ การถายทอดความคิดเกี่ยวกับวิธีการเปนผังงาน วิเคราะหคุณสมบัติของวัสดุเพื่อเลือกใชใหเหมาะสม รวมถึง หนาที่ใชสอย ความสวยงาม ความคุมคา ความสะดวกสบายในการใชงาน การซอมแซมและบํารุงรักษา กรรมวิธีการผลิตและความแข็งแรงของโครงสราง มีการฝกฝนทักษะการสรางชิ้นงาน และใชเคร่ืองมืออยาง ถกู วธิ แี ละปลอดภัย สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 2

คูมือการจดั กจิ กรรมสะเต็มศึกษาดวยโปรแกรม Scratch กิจกรรมเครื่องนับเหรยี ญ ผงั มโนทศั น เครื่องนับ T : เทคโนโลยี เหรียญ S : วทิ ยาศาสตร - แกปญ หาอยา งมีขน้ั ตอน - เขยี นโปรแกรมข้ันพน้ื ฐาน - ออกแบบและประดิษฐเคร่อื งใชไฟฟาอยา ง - สรางสงิ่ ของเคร่อื งใชอ ยางมคี วามคดิ งา ย โดยใชห ลกั การของไฟฟา อเิ ล็กทรอนิกส อยา งงาย โดยใชก ระบวนการทาง สรางสรรค ตามกระบวนการเทคโนโลยี วศิ วกรรมศาสตรในการแกป ญ หาและ โดยถายทอดความคดิ เปน ภาพรา ง 3 มิติ ประดิษฐชน้ิ งาน - เลือกใชว ัสดุโดยวิเคราะหสมบัติของวัสดุ และเลอื กใชเครื่องมอื ใหเหมาะสมกบั M : คณติ ศาสตร การสรางช้ินงานโดยคํานึงถงึ ความ ปลอดภยั - นําความรเู ก่ียวกับการสรางพื้นฐานทาง เรขาคณิต ไปสรางรปู เรขาคณติ ตางๆ พรอ ม E : วิศวกรรมศาสตร ใหเ หตผุ ลประกอบ - การออกแบบเชิงวศิ วกรรม จดุ ประสงค 1. ออกแบบโดยถายทอดความคดิ เปน ภาพรา ง 3 มติ ิ 2. ประยุกตใชค วามรเู รือ่ งวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส และการสรางพน้ื ฐานทางเรขาคณติ ในการสรางชิน้ งาน 3. เลอื กใชวสั ดุโดยวเิ คราะหสมบัตขิ องวสั ดุ ใหเ หมาะสมกบั การสรางชนิ้ งาน 4. สรางเครือ่ งคัดแยกเหรียญ 5. เขยี นโปรแกรม Scratch เพ่ือใช IPST Link ในการนับจํานวนเหรยี ญ และคาํ นวณมูลคา สถาบันสงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 3

คูมือการจัดกจิ กรรมสะเตม็ ศึกษาดวยโปรแกรม Scratch กจิ กรรมเครอื่ งนับเหรียญ วสั ดอุ ุปกรณ รายการ จํานวน 1. แผงวงจร IPST Link 1 ช้นิ 2. Sensor LED 4 ชน้ิ 3. Sensor LDR 4 ช้นิ 4. สายไฟ 3 เมตร 5. แผน พลาสตกิ ลูกฟกู ความหนา 0.5 ซม. 2 แผน ขนาด 11x15 นิ้ว และ ขนาด 3x15 นิ้ว 1 ชนิ้ 6. ไมบ รรทัดพลาสตกิ ความหนาประมาณ 3 มม. 1 แผน 7. ไมบ ัลซา 4 ใบ 8. แกวนํา้ พลาสตกิ 4 ตวั 9. เขม็ หมดุ 1 ชิ้น 10. ไมโ ปรแทรกเตอร 4 ตัว 11. คลิปหนบี กระดาษ 1 อัน 12. มดี สําหรับตัด 1 แผน 13. แผนรองตัด 1 เครือ่ ง 14. หวั แรง พรอ มตะกว่ั 1 หลอด 15. กาวยาง แนวการจดั กิจกรรมการเรียนรู ขน้ั นาํ (30 นาที) 1. ครูทบทวนความรใู หกับนกั เรยี นเกยี่ วกับ วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส การสรา งรูปเรขาคณติ 2. ครแู ละนักเรยี นรว มกนั อภิปราย เกยี่ วกับการนําความรดู งั กลา วไปประยกุ ตใชงาน ข้นั กําหนดปญ หาหรือความตอ งการ (30 นาท)ี 3. ครูแบงกลุมนักเรียน กลุมละ 5 คน จากน้ันใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันอภิปรายเก่ียวกับการนับ เหรียญซึ่งมีหลายขนาด ท่ีสะสมไวในกระปุกออมสิน ถาตองการท่ีจะทราบวามีเหรียญใดบาง ก่เี หรียญ เหรยี ญแตล ะชนดิ เปน เงนิ เทา ไหร รวมทง้ั หมดเปน เงินเทาไหร จะมีกระบวนการคัดแยก และคาํ นวณคา อยางไรบา ง (ใชเครือ่ งนับเหรยี ญ ใชการนบั ดวยมือ) 4. ตวั แทนกลมุ ออกมาแสดงความคิดเห็นของกลุม หนา ชัน้ เรยี น สถาบันสง เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 4

คูมือการจดั กิจกรรมสะเต็มศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กจิ กรรมเครอื่ งนับเหรยี ญ 5. ครูและนักเรียนรว มกันสรุปวา กระบวนการคัดแยกและคํานวณคาเปนอยางไร และจะนําไปใช ประโยชนในชีวิตจรงิ อยางไร เชน การนบั เหรยี ญจาํ นวนมาก เครือ่ งขายของอตั โนมัติ 6. ครกู ลาวถงึ IPST Link และโปรแกรม Scratch โดยใหน กั เรยี นรว มกนั อภปิ รายวาจะสามารถนาํ มาสรางเปนเครื่องนบั เหรยี ญอตั โนมัตไิ ดอ ยางไร ข้นั รวบรวมขอ มูล ( 30 นาที) 7. ครแู จกใบกจิ กรรมท่ี 1 รจู กั นบั เหรียญ ใหกบั ทุกกลมุ 8. ครูใหนักเรียนแตละกลุมคนควาหาขอมูลจากอินเทอรเน็ต เกี่ยวกับเคร่ืองนับเหรียญในรูปแบบ ตา งๆ และเขยี นสรปุ ความรทู ค่ี นความาไดลงในใบกจิ กรรมที่ 1 9. ตัวแทนกลุมออกมานาํ เสนอผลการทาํ ใบกจิ กรรมท่ี 1 หนา ชน้ั เรียน พรอมท้งั เปดเว็บไซตตวั อยา ง ของเครอ่ื งนบั เหรียญทีไ่ ดค น ความา 10. ครูพดู สรปุ หลกั การทาํ งานของเครือ่ งนับเหรยี ญ ทแ่ี ตล ะกลมุ คน ควา มานาํ เสนอ ขัน้ ออกแบบและปฏบิ ตั ิการ (480 นาท)ี 11. ครูอธิบายกับนักเรียนวา หลังจากที่ไดรูจักเครื่องนับเหรียญรูปแบบตางๆ แลว เราจะสรางเครื่อง นับเหรียญของเราขึ้นมาเอง โดยสามารถนําความรูเร่ืองวงจรอิเล็กทรอนิกส และการสรางรูป เรขาคณติ มาใชในการสรางช้นิ งานได 12. ครูแจกใบกิจกรรมท่ี 2 ออกแบบเคร่ืองนับเหรียญ ใหกับทุกกลุม ช้ีแจงรายละเอียดการทํา ใบกิจกรรม พรอ มกับแนะนําวัสดุ และคุณสมบัติของวัสดชุ นดิ ตางๆ เพือ่ เปน ขอ มลู ในการตัดสินใจ เลือกนําไปใชในการสรางช้นิ งานของกลมุ 13. สมาชิกภายในกลุมชวยกันทําใบกิจกรรมที่ 2 โดยออกแบบเครื่องนับเหรียญเปนภาพราง 3 มิติ พรอมท้ังระบุขนาดของชิน้ สว นตางๆ และตอบคําถาม ดังนี้ 1) หลกั การ/กลไก ทใี่ ชในการทํางานของเครอ่ื งนับเหรยี ญทน่ี ักเรียนออกแบบ คืออะไร 2) วสั ดุ - อุปกรณที่ใช 3) Sensor สําหรับใชในการสรา งชน้ิ งาน 14. ตัวแทนกลุมออกมานําเสนอผลการออกแบบ ในใบกิจกรรมท่ี 2 พรอมทั้งอธิบายแนวคิดท่ีใช ในการสรา งช้นิ งาน จากน้นั ครูเปดโอกาสใหเ พอ่ื นกลมุ อืน่ ซกั ถาม 15. ครูพูดสรุปความรูที่ไดรับจากการทํากิจกรรม เก่ียวกับประโยชนที่ไดรับจากการวางแผน และ ออกแบบ กอนการสรา งช้ินงาน 16. ครูแจกใบกิจกรรมท่ี 3 ลงมือทาํ กนั เถอะ ใหก ับทกุ กลมุ และช้แี จงรายละเอยี ดการทาํ ใบกจิ กรรม 17. ใหแ ตล ะกลมุ มารับวสั ดุตามทไ่ี ดออกแบบไวในใบกิจกรรมที่ 3 จากน้นั ลงมือสรา งเครื่องนับเหรียญ โดยครูเนนใหน กั เรียนระมัดระวังในการใชงานอุปกรณอยา งปลอดภัย พรอ มทัง้ ตอบคาํ ถาม ดังน้ี สถาบันสง เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 5

คมู ือการจดั กจิ กรรมสะเตม็ ศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กิจกรรมเครือ่ งนับเหรยี ญ 1) ขน้ั ตอน/วิธีทาํ ในการสรา งชิ้นงาน 2) ปญหาทพ่ี บในการสรา งชิ้นงาน 3) เม่ือทดลองหยอดเหรียญคาเงินตางๆลงในชน้ิ งานที่สรางข้ึน ผลท่ไี ดเปนอยางไร 4) ช้นิ งานทีส่ รา งขึน้ นน้ั เปน ไปตามการออกแบบหรือไม อยา งไร 5) มีแนวทางในการปรับปรุงช้นิ งานอยางไรบา ง 18. ใหสมาชิกในกลุมทกุ คนออกมานาํ เสนอช้ินงานทไี่ ดส รางข้ึน โดยอธิบายหลักการทํางานของเคร่ือง จุดเดน สงิ่ ทตี่ อ งการสรา งเพิ่มเติม ปญ หาทีพ่ บในการสรา งช้ินงานและแนวทางแกป ญหา เปน ตน 19. ครชู ว ยตรวจสอบชน้ิ งานของแตละกลมุ โดยตั้งคาํ ถามสอบถามแตละกลุม เชน - วสั ดทุ ีเ่ ลือกมาใชในการสรางช้นิ งานมคี วามเหมาะสมหรอื ไม - หลักการที่ใชใ นการสรา งเคร่ืองนบั เหรียญของกลมุ ตนเองคืออะไร 20. ครูเปดโอกาสใหเพื่อนกลุมอื่นซักถามเกี่ยวกับชิ้นงานของเพื่อน และใหคําแนะนําในการสราง ชนิ้ งานใหส ามารถใชงานไดด ียิ่งขึน้ 21. ใหแ ตล ะกลมุ นาํ ชิ้นงานไปปรบั ปรงุ ตามคาํ แนะนําของครู 22. ครูพูดสรุปความรูท่ีไดรับจากการทํากิจกรรม ไดแก การสรางเครื่องนับเหรียญน้ัน สามารถนํา ความรูในเร่ืองของวงจรอิเล็กทรอนิกส การสรางรูปเรขาคณิต กระบวนการทางเทคโนโลยี และ การออกแบบทางวิศวกรรม มาประยุกตใชในการสรางชนิ้ งานไดอ ยางไรบาง 23. ครูแจกใบกิจกรรมที่ 4 เขียนโปรแกรม Scratch ใหกับทุกกลุม และชี้แจงรายละเอียดการทํา ใบกิจกรรม โดยอธิบายวา เมื่อแตละกลุมไดเครื่องที่สามารถแยกเหรียญประเภทตางๆไดแลว จะมีการเพิ่มความสามารถของเครื่องใหนับจํานวนเหรียญ และจํานวนเงินท้ังหมดได โดยใช โปรแกรม Scratch และ IPST Link 24. ใหแตละกลุม ลงมือทําใบกิจกรรมที่ 4 โดยเขียนโปรแกรม Scratch และนํา IPST Link มาใช ใหเคร่ืองนับเหรียญสามารถแสดงจํานวนเหรียญ และจํานวนเงินรวมได พรอมทั้งตอบคําถาม ดงั น้ี 1) แผนผงั แสดงลาํ ดับงาน (Flow Chart) 2) ผลท่ไี ดจ ากการเขียนโปรแกรม Scratch และเชอื่ มตอ IPST Link กบั เคร่อื งนบั เหรยี ญ 3) ปญ หาท่พี บในการสรา งช้ินงาน 4) แนวทางในการปรบั ปรงุ ชนิ้ งาน ขน้ั ประเมนิ ผล (30 นาท)ี 25. ใหส มาชกิ ในกลุมทุกคนออกมานําเสนอชน้ิ งานท่ีไดส รา งขึ้น โดยทดสอบความถูกตองของการแยก ประเภทเหรียญ การนับจํานวนเหรยี ญ และจาํ นวนเงนิ ทัง้ หมด พรอ มทัง้ นําเสนอเกี่ยวกับ Sensor สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 6

คมู ือการจดั กจิ กรรมสะเตม็ ศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กิจกรรมเคร่อื งนับเหรียญ ที่ใช หลักการทํางาน แนวคิดในการเขียนโปรแกรม ปญหาที่พบในการสรางช้ินงานและแนวทาง แกปญหา เปนตน 26. ครูเปดโอกาสใหเพ่ือนกลุมอื่นซักถามเก่ียวกับช้ินงานของเพื่อน และใหคําแนะนําในการสราง ช้นิ งานใหสามารถใชง านไดด ียงิ่ ขึ้น 27. ใหแตละกลุมนาํ ช้นิ งานไปปรับปรุงตามคาํ แนะนาํ ของครู 28. ครูนําเคร่ืองนับเหรียญตัวอยางมาแสดงใหนักเรียนเห็น พรอมท้ังอธิบายหลักการทํางานของ เครอื่ ง ดงั นี้ 1) ใชค วามลาดเอยี งของรางเพื่อควบคมุ ความเรว็ ในการเคล่ือนที่ของเหรียญ 2) ความสูงของเหรียญเพ่ือแยกชนิดของเหรียญตางๆ โดยใชล่ิมปรับมุมทิศทางสงเหรียญออก จากราง ลงในชอ งท่กี าํ หนด 3) ใช Sensor ตรวจรับทช่ี องทางออกของเหรียญแตละชนิด แลว เก็บขอ มูล 4) ใชโปรแกรม Scratch รับขอมูลจาก Sensor เพ่ือคํานวณ แลวแสดงผลดวยเสียงและจํานวน เงิน 29. ครูพูดสรุปความรูที่ไดรับจากการทํากิจกรรม ไดแก วงจรอิเล็กทรอนิกส การสรางรูปเรขาคณิต ในการสรางชิ้นงาน หลักการเขียนโปรแกรม การนําความรูในการเขียนโปรแกรมไปประยุกต ใชงาน และแนะนําวาการสรางเคร่ืองนับเหรียญน้ี สามารถนําไปเปนตนแบบในเคร่ืองใชอ่ืนๆ ไดอกี เชน เคร่ืองขายนํ้ากระปองอัตโนมัติ เครื่องซักผาหยอดเหรียญ เคร่ืองเลนเกมหยอดเหรียญ เปน ตน การวดั ผลประเมินผล 1. ใบกิจกรรมที่ 1 รจู ักนับเหรียญ 2. ใบกจิ กรรมท่ี 2 ออกแบบเครอ่ื งนับเหรียญ 3. ใบกจิ กรรมที่ 3 ลงมือทํากันเถอะ 4. ใบกิจกรรมท่ี 4 เขยี นโปรแกรม Scratch 5. แบบสํารวจการเลือกและใชวสั ดุ อุปกรณใ นการสรางช้ินงาน 6. แบบประเมินช้ินงานและการนําเสนอ สื่อและแหลงเรียนรู 1. วีดิทัศนเ รื่อง เครอื่ งนับเหรยี ญ 2. ใบความรู เรอ่ื ง พ้ืนฐานทางเรขาคณติ สถาบนั สงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 7

คูม ือการจดั กิจกรรมสะเต็มศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กิจกรรมเครื่องนับเหรยี ญ 3. เอกสารประกอบการอบรมครู การจดั การเรยี นรสู ะเต็มศกึ ษา ดวยการเขยี นโปรแกรม Scratch 4. หนงั สือเรยี นสสวท. วชิ าวทิ ยาศาสตร 4.1 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที่ 3 เร่ือง วงจรอิเลก็ ทรอนิกส 5. หนังสือเรียนสสวท. วชิ าคณติ ศาสตร 6.1 ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที่ 1 เร่อื ง พนื้ ฐานทางเรขาคณติ 6. หนังสอื เรียนสสวท. วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสือ่ สาร 6.1 ชัน้ มัธยมศึกษาปท ่ี 2 เร่อื ง การแกป ญหา 6.2 ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที่ 3 เรอ่ื ง การเขยี นโปรแกรม 7. หนงั สอื เรยี นสสวท. วชิ าออกแบบและเทคโนโลยี 7.1 ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ 1 เรอื่ ง การสรา งช้นิ งานเพ่อื แกปญหาหรือสนองความตอ งการ เวลาท่ใี ชใ นการทํากิจกรรมการเรียนรู กิจกรรม เวลา ขนั้ นํา 30 นาที ขน้ั กําหนดปญ หาหรอื ความตอ งการ 30 นาที ข้ันรวบรวมขอ มูล 30 นาที ข้นั ออกแบบและปฏบิ ัติการ 480 นาที ขนั้ ประเมินผล 30 นาที สถาบนั สง เสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 8

คูมอื การจัดกิจกรรมสะเต็มศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กจิ กรรมเคร่ืองนับเหรยี ญ เกณฑก ารใหค ะแนน ใบกิจกรรมที่ 1 คนควา หาขอ มลู ขอมลู ถูกตองครบถว น ชองละ 1 คะแนน ระดบั คณุ ภาพ คะแนน 0-3 หมายถึง ควรปรับปรุง คะแนน 4-6 หมายถงึ ดี คะแนน 7-8 หมายถงึ ดมี าก เกณฑการใหค ะแนน ใบกจิ กรรมที่ 2 ออกแบบกันกอ น ประเดน็ การประเมนิ ระดบั คะแนน 1. การออกแบบโดยการ รางภาพ 3 มติ ิ 210 2. หลกั การทาํ งานของ เครือ่ ง มกี ารรางภาพ 3 มติ ิ มกี ารรา งภาพ 3 มิตแิ ตมี ไมมีการรา งภาพ 3. วัสดุ – อุปกรณท ีใ่ ช มีรายละเอยี ดและส่ือ รายละเอียดและสอื่ 4. Sensor สาํ หรบั ใชใ น ความหมายไดชดั เจน ความหมายไมช ดั เจน การสรา งชนิ้ งาน อธบิ ายหลกั การทาํ งาน อธิบายหลักการทาํ งาน ไมมกี ารอธิบายหลักการ ของเครื่องอยา งเปน ของเครื่องอยางเปน ทาํ งานของเครื่อง ไมมี ข้นั ตอน มเี หตุผล และ ขนั้ ตอน เหตุผลไมช ัดเจน เหตุผล และไมส ามารถ สามารถปฏบิ ตั ไิ ดจรงิ หรือไมส ามารถปฏบิ ัติได ปฏบิ ัติไดจ ริง จรงิ มีการระบุ วสั ดุ อุปกรณท ี่ มกี ารระบุ วัสดุ อปุ กรณท ี่ ไมม กี ารระบวุ สั ดุ อปุ กรณ ใชไดอยา งเหมาะสม ใช แตไมเหมาะสม หรอื ไม ท่ใี ช ครบถวน ครบถวน มกี ารระบุ Sensor สาํ หรับ มกี ารระบุ Sensor สําหรบั ไมม กี ารระบุ Sensor ใชใ นการสรา งชิ้นงาน ได ใชในการสรางชิ้นงาน แต สําหรับใชในการสราง ครบถว นและ สอดคลอง ไมครบถวน หรอื ช้นิ งาน กบั หลักการทาํ งานของ ไมสอดคลองกับหลกั การ เครอื่ ง ทํางานของเคร่ือง ระดบั คณุ ภาพ คะแนน 0-3 หมายถงึ ควรปรับปรุง คะแนน 4-6 หมายถึง พอใช คะแนน 7-8 หมายถงึ ดีมาก สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 9

คูมือการจดั กจิ กรรมสะเตม็ ศึกษาดวยโปรแกรม Scratch กจิ กรรมเครอ่ื งนับเหรียญ เกณฑก ารใหค ะแนน ใบกิจกรรมท่ี 3 ลงมอื ทาํ กันเถอะ ประเดน็ การประเมนิ 2 ระดบั คะแนน 0 1 1. ขน้ั ตอน/วธิ ที ํา ในการ มีการระบุขัน้ ตอน/วิธีทาํ มีการระบขุ นั้ ตอน/วิธีทาํ ไมมกี ารระบุขน้ั ตอน/วิธี สรางชนิ้ งาน ในการสรางชิน้ งานอยาง ในการสรา งชน้ิ งานแตไ ม ทํา ในการสรา งชน้ิ งาน ละเอียด ครบถวน ละเอยี ด หรอื ไมค รบถว น 2. ปญ หาท่พี บในการ มกี ารระบปุ ญหาทีพ่ บใน มีการระบุปญ หาท่พี บใน ไมม กี ารระบปุ ญหาท่พี บใน สรา งชิ้นงาน การสรา งชิ้นงาน พรอมทัง้ การสรางช้ินงาน แตไ มมี การสรา งชนิ้ งาน และ ระบวุ ิธกี ารแกปญ หา การระบุวิธีการแกป ญ หา วิธกี ารแกปญ หา 3. ผลที่ไดจากการ มกี ารอธิบายผลท่ีไดจ าก มกี ารอธบิ ายผลท่ไี ดจาก ไมม ีการอธิบายผลทไ่ี ดจาก ทดลองหยอดเหรยี ญ การหยอดเหรยี ญ ได การหยอดเหรียญ ได การหยอดเหรยี ญ ได คา เงนิ ตา งๆ ชดั เจนตามผลการทาํ งาน ชดั เจนตามผลการทํางาน ชดั เจนตามผลการทาํ งาน ของเครอ่ื ง และเครือ่ ง ของเครอื่ ง แตเ คร่อื งไม ของเครอื่ ง และเครื่องไม สามารถแยกประเภทของ สามารถแยกประเภทของ สามารถแยกประเภทของ เหรียญตามคา เงินได เหรียญตามคา เงินได เหรยี ญตามคา เงินได 4. ช้นิ งานทส่ี รา งขนึ้ มีการอธิบายไดอยา ง มีการอธิบายไดอยา ง ไมม กี ารอธิบายที่ชดั เจน เปน ไปตามการออกแบบ ชัดเจน และช้นิ งานที่สรา ง ชัดเจน แตชิ้นงานทีส่ รา ง และชนิ้ งานทส่ี รางขึน้ ไม หรือไม ขึน้ เปน ไปตามการ ขน้ึ ไมเ ปน ไปตามการ เปนไปตามการออกแบบ ออกแบบ ออกแบบ 5. แนวทางในการ มกี ารเสนอแนะแนวทางใน มีการเสนอแนะแนวทางใน ไมมีการเสนอแนะแนวทาง ปรบั ปรงุ ชนิ้ งาน การปรบั ปรงุ ชิ้นงานได การปรบั ปรุงช้ินงานได ในการปรับปรงุ ชนิ้ งานท่ี อยางละเอยี ด ชดั เจน และ อยางละเอียด ชดั เจน แต ละเอยี ด ชัดเจน และไม สามารถนําไปใชไดจ รงิ ไมส ามารถนาํ ไปใชไ ดจรงิ สามารถนําไปใชไ ดจรงิ ระดับคณุ ภาพ คะแนน 0-4 หมายถงึ ควรปรับปรุง คะแนน 5-7 หมายถึง พอใช คะแนน 8-10 หมายถงึ ดีมาก สถาบันสงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 10

คูมือการจดั กจิ กรรมสะเต็มศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กิจกรรมเคร่ืองนับเหรียญ เกณฑก ารใหค ะแนน ใบกิจกรรมที่ 4 เขยี นโปรแกรม Scratch ประเดน็ การประเมิน ระดบั คะแนน 1. แผนผงั แสดงลาํ ดบั งาน (Flow Chart) 210 2. ผลการทํางานของ วาดแผนผงั แสดงลําดับ วาดแผนผงั แสดงลําดับ วาดแผนผงั แสดงลําดับ โปรแกรม จากการ เชื่อมตอแผงวงจร IPST งาน ไดอ ยา งถูกตอ ง งาน ไดอยางถูกตอ ง แตไม งาน ไดไมถูกตอง และไม Link กบั โปรแกรม Scratch สามารถนาํ ไปใชในการ สามารถนําไปใชในการ สามารถนําไปใชในการ 3. ปญหาทพ่ี บในการ สรา งชน้ิ งาน เขียนโปรแกรม Scratch เขียนโปรแกรม Scratch เขยี นโปรแกรม Scratch 4. แนวทางในการ ปรบั ปรุงชน้ิ งาน ได โดยมคี วามสามารถ ใหม ีความสามารถดังนี้ ได ใหมีความสามารถดงั นี้ ได ดงั น้ี ครบทกุ ขอ ครบทกุ ขอ 1) นบั จาํ นวนเหรยี ญแยก 1) นับจาํ นวนเหรียญแยก 1) นับจาํ นวนเหรียญแยก ตามคาเงินของเหรยี ญ ตามคา เงินของเหรียญ ตามคาเงนิ ของเหรียญ 2) แสดงผลรวมของคาเงนิ 2) แสดงผลรวมของคาเงิน 2) แสดงผลรวมของคา เงนิ ท้ังหมด ทั้งหมด ทงั้ หมด มกี ารอธิบายผลการทํางาน มีการอธบิ ายผลการทาํ งาน ไมมีการอธบิ ายผลการ ของโปรแกรมไดอ ยา ง ของโปรแกรมไดอยา ง ทาํ งานของโปรแกรมท่ี ชดั เจน และโปรแกรมมี ชัดเจน แตโปรแกรมไม ชดั เจน และโปรแกรมไม ความสามารถตามท่ีระบไุ ว สามารถทาํ ตามทีร่ ะบไุ วใน สามารถทําตามทีร่ ะบไุ วใ น ในขอ 1 ขอ 1 ขอ 1 มีการระบุปญหาที่พบใน มกี ารระบปุ ญ หาทีพ่ บใน ไมมกี ารระบปุ ญหาทพี่ บใน การสรางช้นิ งาน พรอ มทัง้ การสรา งช้นิ งาน แตไมมี การสรา งชิ้นงาน และ ระบุวิธีการแกปญหา การระบวุ ิธีการแกป ญหา วิธีการแกปญหา มกี ารเสนอแนะแนวทางใน มกี ารเสนอแนะแนวทางใน ไมมกี ารเสนอแนะแนวทาง การปรบั ปรุงชิ้นงานได การปรับปรงุ ชิ้นงานได ในการปรับปรงุ ชิ้นงานที่ อยา งละเอียด ชัดเจน และ อยางละเอียด ชดั เจน แต ละเอยี ด ชดั เจน และไม สามารถนาํ ไปใชไดจ รงิ ไมสามารถนาํ ไปใชไดจริง สามารถนาํ ไปใชไ ดจรงิ ระดับคณุ ภาพ คะแนน 0-3 หมายถงึ ควรปรับปรุง คะแนน 4-6 หมายถงึ พอใช คะแนน 7-8 หมายถงึ ดีมาก สถาบนั สงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 11

คูมือการจัดกจิ กรรมสะเตม็ ศึกษาดว ยโปรแกรม Scratch กิจกรรมเคร่อื งนับเหรยี ญ แบบสํารวจการเลอื กและใชวสั ดุ อุปกรณใ นการสรางช้ินงาน ช่ือกลมุ ................................................ 1. ชือ่ -สกุล.............................................................................. เลขท่ี................ 2. ช่ือ-สกุล.............................................................................. เลขที่................ 3. ชื่อ-สกุล.............................................................................. เลขท่ี................ 4. ชื่อ-สกุล.............................................................................. เลขท.่ี ............... 5. ชอ่ื -สกุล.............................................................................. เลขท่ี................ คําชีแ้ จง ใหท าํ เครอ่ื งหมาย  ที่ตรงกบั พฤตกิ รรมนกั เรยี น ............. 1. เลอื กใชวสั ดุไดอ ยางเหมาะสมตามสมบตั ิ ............. 2. เลอื กอปุ กรณ เคร่อื งมอื เหมาะสมกบั ลักษณะและประเภทของงาน ............. 3. ใชอ ปุ กรณ อยา งถกู วิธแี ละปลอดภยั ............. 4. จัดเกบ็ อปุ กรณหลังการใชง าน ระดบั คณุ ภาพ แสดงพฤติกรรม 0-1 พฤติกรรม หมายถึง ควรปรับปรุง แสดงพฤตกิ รรม 2-3 พฤตกิ รรม หมายถงึ พอใช แสดงพฤตกิ รรม 4 พฤตกิ รรม หมายถึง ดีมาก สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 12

คูม อื การจดั กจิ กรรมสะเต็มศึกษาดวยโปรแกรม Scratch กจิ กรรมเครอ่ื งนับเหรียญ แบบประเมินชิ้นงานและการนําเสนอ เนื้อหานําเสนอกระชับ ตรงประเ ็ดน ิวธีการนําเสนอนาสนใจ ีมความ ั่มนใจในการนําเสนอ ใชเวลาในการนําเสนอไ ดเหมาะสม ผลงาน ีมความสอดคลอง ักบเนื้อหา โปรแกรม ีมความ ูถกตอง ตามขั้นตอน ่ีท ํกาหนด ผลงาน ีมความแปลกให มสรางสรรค ผลงาน ีมความสมบูรณ ผลงาน ีมความสวยงาม นาสนใจ ผลงานสามารถนําไปใชใ หเ ิกดประโยชน รวมคะแนน ท่ี กลมุ 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 100 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ลงชอื่ .................................................... วนั ท่ี............................................ สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 13