59-04-01-ถอดบทเรียนเศรษฐกิจพอเพียง

นางสาวพนิดา นอ้ ยศรี 59-04-01 ตาแหน่งครู วทิ ยฐานะครูชานาญ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ ๓๓ จังหวดั ลพบรุ ี สานกั บรหิ ารงานการศกึ ษาพเิ ศษ สานกั คณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน กระทรวงศึกษาธกิ าร

ถอดบทเรยี น...กจิ กรรม ปวช. ขนมหวาน กับเสน้ ทางพอเพยี ง ครูพนดิ า นอ้ ยศรี ปีการศึกษา 2558 (1 เมษายน 2559) แรงบนั ดาลใจ...จากคาสอนของพอ่ ''...เมื่อมโี อกาสและมีงานให้ทา ควรเตม็ ใจ ทาโดยไม่จาเปน็ ต้องต้ังขอ้ แมห้ รือเง่ือนไขอนั ใด ไวใ้ หเ้ ปน็ เคร่ือง กีดขวาง คนท่ีทางานได้จรงิ ๆ นน้ั ไมว่ า่ จะจับงานส่งิ ใดยอ่ มทาได้เสมอ ถา้ ย่ิงมี ความเอาใจใส่ มีความขยันและ ซื่อสัตย์สุจริต ก็ยิง่ จะช่วยให้ประสบผลสาเร็จในงานท่ีทาสูงขน้ึ ...'' พระบรมราโชวาท ในพธิ ีพระราชทานปริญญาบัตรของ วทิ ยาลัยเทคโนโลยแี ละอาชวี ศึกษา 8 กรกฎาคม 2530 . . . จากคาสอน...สกู่ ารปฏิบตั ิ ดว้ ยวถิ พี อเพยี ง ส่งิ สาคัญในการดารงชวี ติ ของมนุษย์คืออาชีพ ทุกคนตอ้ งทางานเลี้ยงชีพ การสง่ เสริมให้ผูเ้ รียนได้ฝึกทักษะ อาชีพในโรงเรียน นอกจากจะทาให้เกิดรายได้แล้ว ยังเป็นการเรียนรู้ซ่ึงกันและกันทั้งเรื่องอารมณ์ ความรู้สึก ฝึก การมีสมาธิ ต้ังใจฟัง มีความอดทนท่ีจะรอคอย ทางานร่วมกับผอู้ ่ืนได้ ซึ่งเป็นประโยชนต์ ่อผเู้ รียนท่ีต้องไปประกอบ อาชีพ นอกจากสอนให้เด็กๆ ได้มีความรู้เกี่ยวกับการทาขนม เพ่ือเตรียมความพร้อมไปสู่การประกอบอาชีพต่างๆ สิง่ ที่มงุ่ หวงั ประการสาคญั คือ การนาคาสอนท่ีพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั ได้ทรงพระราชทานไปใช้กบั ทุกจงั หวะของชวี ติ ดงั พระบรม ราโชวาทในเรือ่ งการทางาน และทส่ี าคญั คอื การนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาประยกุ ตใ์ ช้กับการทางาน ทโี่ ดยผา่ นกจิ กรรม ปวช. ขนมหวาน และเพอื่ ให้เดก็ ๆ ไดร้ ูว้ ่าหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งนาไปใช้ไดจ้ รงิ ได้ ทกุ การใช้ชวี ติ ในทกุ เร่อื ง ปวช. ขนมหวาน...ดว้ ยวถิ พี อเพยี ง จุดเรม่ิ ตน้ การเรียนรู้ความพอเพยี ง ยุคท่ี 1 โดยเร่ิมจากขนมไทยท่ีใช้อุปกรณ์น้อยราคาไม่แพง หาง่ายในท้องถิ่น ใช้ความรู้ในการทาไม่มาก นัก ลงทุนน้อย สามารถจาหน่ายได้ โดยทุกคนในระดับชั้น ปวช. สามารถมีส่วนรวมได้ทุกคน โดยเริ่มที่ขนมบัว ลอย โดยนักเรียนช่วยกันวิเคราะห์ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ว่า เหตุผลในการทาบัวลอย แต่เป็น การบ้ันแป้งเม็ดบัวลอยส่งโรงครัว เพราะปกติโรงเรียนต้องทาขนมให้นักเรียนได้กินกันอยู่แล้วและต้องซื้อเม็ดบัว ลอยจากท้องตลาด คร้ังละ 50 กิโลกรัม การทาป้ันเม็ดบัวลอย ไม่ต้องลงทุนเยอะ เพราะมีแค่แป้งข้าวเหนียว น้า (ใช้น้าจากโรงกรองโรงเรียน) สี จากใบเตย ดอกอัญชัญ ท่ีปลูกไว้ที่บ้านพัก เป็นเรื่องของความพอประมาณในเรื่อง ของงบประมาณท่ีใช้ เหตุผลท่ีนามาประกอบในการทาปน้ั บัวลอย คือ ทาง่าย อุปกรณ์ที่ใช้น้อยมีกันอยู่แล้ว ทุกคน ทาได้ ส่วนทาแล้วขายได้แน่นอนเพราะโรงเรียนรับซ้ือไปทาขนมให้นักเรียนได้ทานเป็นอาหารกลางวัน นี้เป็น

ภูมิคุ้มกันไม่ให้การทางานเสียหาย หลังจากทาป้ันบัวลอยส่งโรงเรียนจนมีเงินเก็บพอท่ีจะขยายกิจการ โดยเพ่ิม รายการขนมที่ทาแล้วมีมูลค่าเพิ่มกว่าการปั้นบัวลอย ในเวลาและการลงทุนท่ีใกล้เคียงกัน แต่ก็ยังเป็นขนมไทยที่ ลงทุนไม่มากนัก เป็นขนมต้ม ถั่วแปบ ทาให้นักเรียนได้เรียนรู้การขยายกิจการที่ไม่ต้องมีการกู้ยืม ลงทุนแบบค่อย เป็นค่อยไป แตใ่ นการทาขนมยคุ ท่ี 1 มีปญั หาคือขนมใชเ้ วลาในการทานาน เสียง่าย ไมส่ ามารถเก็บไว้ได้นาน จึงได้ ร่วมกันศึกษาหาข้อมูล และสารวจความต้องการของผู้บริโภคว่าชอบขนมประเภทไหน (เป็นเร่ืองของการสร้าง ภมู ิคุม้ กนั ) จึงทาให้เกดิ การพัฒนาเปน็ การทาขนมในยุคท่ี 2 ยุคท่ี 2 ขนมอบท่ีใช้เคร่ืองมือขนาดเล็ก ขนมไม่เสียง่ายเก็บได้ 1-2 วัน ได้แก่ขนมโดนัท วอฟเฟิล ขนม เปียะ เป็นขนมท่ใี ชเ้ ครอื่ งมือขนาดเล็ก แตก่ ิจการไดม้ ีเงินทุนสะสมพอนาไปซ้ือเครื่องมอื เตาอบขนาดเล็กได้ โดยไม่ ต้องเป็นหนี้ โดยนาหลักของความพอประมาณในเร่ืองของเงินทุนมาเป็นตัวกาหนด ทาไมถึงต้องเป็นขนมอบ ประเภทโดนัท วอฟเฟิล เพราะเป็นขนมท่ีไม่เสียง่ายๆ เด็กๆ ชอบ และยังไม่เคยมีใครทาจาหน่ายในโรงเรียน แต่ เปน็ ขนมทีต่ ้องมีความพิถีพิถันและต้องมีความรู้เกี่ยวกบั การทา เพอ่ื ป้องกนั ไม่ให้ขนมเสยี หายจงึ ได้เชญิ วิทยากรที่มี ความรู้มาสอน และค้นคว้าเทคนิคการทาจาก Internet ทาให้ขนมในยุคท่ี 2 ประสบความสาเร็จ และพัฒนาการ มาเป็นขนมในยุคที่ 3 ยุคท่ี 3 ขนมอบตลาดสากล ที่ใช้เครื่องมือใหญ่ เก็บไว้ได้ 4-5 วัน ได้แก่ขนมปัง ขนมเค้ก ขนมคุกก้ี เป็น ขนมท่ีใช้เคร่ืองมือขนาดใหญ่ เหตุผลที่ดาเนินการเพราะมีตลาดรองรับมาก เป็นที่ช่ืนชอบของคนท่ัวไป จาหน่าย งา่ ย เก็บไว้ได้นาน กาไรตอ่ หนว่ ยสูง เปน็ ขนมทส่ี ามารถพัฒนาต่อยอดเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มได้สูง ในการขยายกิจการ เรามีเงินสะสมเพียงพอในการซื้อตู้อบ เคร่ืองตีแป้ง (แต่เป็นขนาดกลาง) ถึงได้ลงทุน ซ่ึงในการพัฒนางานในยุคท่ี 3 ทาให้ลดเวลาในการทาขนม ลดจานวนคน แต่ทาให้ได้ขนมจานวนมาก ทาได้หลายชนิด นักเรียนสามารถเรียนรู้ ขนมได้หลายชนิด ในการทาขนมยุคท่ี 3 ให้วิทยากรมาสอนผู้ให้กับนักเรียนที่เป็นแกนนาก่อน ฝึกนักเรียนแกนนา จนชานาญ แลว้ ให้นกั เรียนแกนนาไปสอนเพื่อนสมาชิกในกลุ่มต่อ โดยผ่านการเปน็ ลกู มอื ฝกึ จนคลอ่ งเปน็ ชนดิ ๆ ไป เพ่อื ปอ้ งกนั การผิดพลาดเสยี หาย จากการทากิจกรรม ปวช. ขนมหวาน ทาให้เด็กๆ ได้เรียนรู้การนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมา ประยุกต์ใช้โดยไม่รู้ตัว โดยไม่ต้องกาหนดหัวข้อให้เด็กๆ ท่องจา แต่เด็กๆ สามารถบอกได้ว่า ในการทาขนมแต่ละ อยา่ ง แตล่ ะครง้ั ทาไมตอ้ งทา ใชเ้ หตุผลอะไร พอประมาณอย่างไร และทาอย่างไรไม่ให้เกิดความเสยี หายในการทา ขนม ความรู้ท่ีเด็กๆ ได้รับ เป็นความรู้ที่ไม่ต้องบังคับให้เรียนแต่เป็นความรู้ที่เด็กๆ ต้องเสาะแสวงหาเพื่อให้การทา ขนมแต่คร้ังประสบความสาเร็จและเป็นไปตามมาตรฐานที่กาหนด ไม่ว่าจะเป็นความรู้เร่ืองการช่ัง ตวง วัสดุ อปุ กรณท์ ี่ใช้ การเกบ็ รกั ษา การพัฒนารูปแบบขนม ด้านคุณธรรมที่เกิด เกิดการเปล่ยี นแปลงอย่างเหน็ ได้ชดั ในเรื่อง ความอดทน การรอคอย การทางานเป็นขั้นตอน ความละเอียดอ่อน เพราะการทาขนม ผลของขนมจะเป็นตัวบ่ง บอกลักษณะนิสัยของผู้ทา ถ้าไม่อดทน รอให้ถึงเวลา ขนมก็ไหม้ ถ้าทาไม่เป็นไปตามข้ันตอนของสูตร ขนมก็เสีย ถ้าสกั แต่วา่ ทา ขนมกไ็ ม่อร่อย ไม่สวยงามน่ารบั ประทาน ขอบคุณคาสอนของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว... ทท่ี าให้เราทางานสาเรจ็ และมคี วามสขุ กับการทางาน....