Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore เอกสาร KM 64 เทคนิคการวิจัยข้ามศาสตร์

เอกสาร KM 64 เทคนิคการวิจัยข้ามศาสตร์

Published by dream56602066, 2021-07-28 03:56:20

Description: เอกสาร KM 64 เทคนิคการวิจัยข้ามศาสตร์

Search

Read the Text Version

เทคนิคการวจิ ัยขา้ มศาสตร์ ในปัจจุบันการขอทุนวิจัยด้วยโครงการวิจัยเดี่ยวถือเป็นเรื่องยาก ทุนวิจัยมักสนับสนุนงานวิจัยใน รูปแบบการวิจัยแบบบูรณาการข้ามศาสตร์ เป็นการแก้ปัญหาด้วยศาสตร์หลายศาสตร์เข้าด้วยกัน สำหรับ นักวิจัยที่ยังไม่มีประสบการณ์ในการวิจัยแบบบูรณาการข้ามศาสตร์ อาจขาดความรู้ความเข้าใจในการทำวิจัย ซง่ึ จากการจัดการความรู้ ได้รวบรวมเทคนิคการวิจัยแบบบรู ณาการขา้ มศาสตรต์ ามประเดน็ ทนี่ า่ สนใจไวด้ ังนี้ 1. ทศิ ทางในการวิจัยบรู ณาการข้ามศาสตร์ 1.1 ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ปัจจุบันประเทศกำลังพัฒนาในรูปของยุธศาสตร์ ผู้ที่สนใจในการทำวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์ ควร ทำการศึกษายุทศาสตร์ชาติ 20 ปี โดย แหล่งทุนจะมีการกำหนด OKR ไว้อย่างชัดเจน ซึ่งสามารถนำมาพัฒนา เปน็ งานวจิ ยั บูรณาการข้ามศาสตร์ ให้ตรงตามความรู้ความสามารถหรอื ในสิ่งท่ีเราเชี่ยวชาญ 1.2 การกำหนดประเดน็ ปญั หา ในการกำหนดประเด็นปัญหาเพื่อนำไปใช้สำหรับงานวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์ ผู้วิจัยไม่ควรเริ่มจาก สิ่งที่เราอยากทำ แต่ควรศึกษาประเด็นปัญหาที่มีอยู่ในปัจจุบัน ที่สอดรับกับสภาพปัจจุบัน นโยบาย และแผน ของหนวยงานนัน้ ๆ อนั จะทำใหป้ ระเดน็ ปญั หามีความชัดเจนและน่าสนใจมากขึน้ 1.3 ปัญหาของประเทศ นอกเหนือจากการหยึดประเด็นยุทธศาสตรข์ องชาติเป็นหลกั สำคัญแล้วนั้น ผู้วิจัยสามารถนำประเดน็ ปัญหาของประเทศที่พบในปัจจุบนั มาสร้างเป็นโจทยว์ จิ ัย เชน่ สถานการณ์ โรคระบาด โควดิ –19 มลพิษทาง อากาศ เปน็ ต้น การวิจัยเน้นหนักไปในเรื่องทำให้เกิดผลสำเร็จที่สามารถเข้าไปพัฒนาพื้นที่ คนในพื้นที่นำไปใช้ได่จริง เกิดการพัฒนาพื้นที่จริงร่วมกับองค์ความรู้ใหม่ เป็นงานวิจัยที่ได้มาจากการจัดการความรู้ กล่าวคือ ผู้วิจัยมี ความรูแ้ ละนำความรไู้ ปใชก้ บั ชุมชน

มันมีข้อสังเกตว่าเค้าไม่ได้ แค่ให้เราทำงานวิจัยเค้าอยากให้งานวิจัยสามารถนำไปใช้ในพื้นที่ ไปสี่ภาค หนักหนาสาหัสมย้ั ก็หนักหนาสาหสั 2. การเร่ิมต้นขอทนุ วจิ ยั บูรณาการข้ามศาสตร์ 2.1 กล้าที่จะเรมิ่ ต้น ผู้วิจัยต้องกล้าที่จะขอข้อเสนอ อาจจะไม่ได้รับทุนในครั้งแรก แต่ขอเพี้ยงแต่ผู้วิจัยอย่าท้อถอยและให้ กำลังใจตนเอง หมั่นศึกษาหาความรู้จากแหล่งทุนต่างๆ จากกานอ่านหัวข้อทุนวิจัยที่ผ่านการพิจารณา ว่ามี การศึกษา มีแนวคิดเนอย่างไร เนื่องจาก โจทย์ในการทำวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์นั้นจะมีการเปลี่ยนแปลง ทุกๆปี วิจัยบูรณาข้ามศาสตร์ ไม่จำเป็นต้องเป็นโครงการชุด ในความเป็นจริงผู้วิจัยสามารถ ทำในรูปแบบ โครงการเดี่ยวได้ แต่ในโครงการนั่นควรมีนักวิจัยในสามขาอื่น เช่น การทำวิจัยเรื่องผู้สูงอายุ แต่มองเรื่อง กายภาพที่มันส่งผลด้านสุขภาพ อาจมีเชิงวิศวกรเข้ามาเกี่ยวข้อง ด้านสรีรวิทยา เรื่องดิจจิตอลเทคโนโลยี สำหรบั ผสู้ ูงอายุ เป็นตน้ 2.2 พ้ืนท่ีในการทำวจิ ยั พื้นที่ที่ผู้วิจัยเลือกมาใช้ศึกษาควรเป็นพื้นที่ที่มาสารถเข้าไปพัฒนาได้จริง ตรงตามแผนนโยบายของ แหล่งทุน นโยบายของประเทศ รวมถึงของจังหวัดนั้นๆ โดยผู้วิจัยไม่จำเป็นต้องคิดหัวข้อใหม่ สามารถทำตาม แผนนโยบายท่ีสอดคลอ้ งกนั ของตัวพน้ื ทีจ่ งั หวดั นั้นๆ กับแผนของ วช. หรอื สกสว. กจ็ ะเออื้ ใหเ้ ราสามารถขอทุน วิจัยไดง้ า่ ย บางแหล่งทุนจะกำหนดให้ผู้วิจัยต้องมีเครือข่ายจากหน่วยงานที่ใดบ้าง จำนวนเท่าไร ที่จะมาพัฒนา รว่ มกับงานวจิ ยั โดยจะตอ้ งในข้อมลู ลงในระบบ NRIIS เพ่ือเป็นสิง่ ยืนยนั วา่ เมอื่ โครงการแลว้ เสรจ็ ตามเป้าหมาย ท่กี ำหนดแล้ว จะมีหน่วยงานใดท่ีให้ความช่วยเหลอื หรอื เกิดการพฒั นาอย่างไรบ้าง 2.3 การสร้างทีม ในการร่วมกลุ่มเพื่อสร้างทีมในการทำวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์นั้น ภายในกลุ่มควรประกอบด้วย นักวิจยั ทีม่ ีความเชี่ยวชาญในหลายศาสตร์ สามารถแก้ประเด็นปัญหาร่วมกันได้ในหลายมิติ อาจไม่ใช่เพียงการ รวมกลุ่มกันในคณะ ผู้วิจัยยังสามารถสร้างเครือข่าย ระหว่างคณะหรือ ระหว่างมหาวิทยาลัยได้จะยิ่งเป็นการ

สร้างให้เห็นประเด็นที่หลากหลายได้ชัดเจนขึ้น นอกจากนี้ การมีหัวหน้าโครงการที่มีประวัติด้านการวิจัยที่ดี เช่น เคยรับทุนของแหล่งทุนนั้นๆมาก่อน มีตำแหน่งทางวิชาการที่น่าเชื่อถือ ก็จะยิ่งเป็นใบเบิกทางที่ดี ทำให้ แหล่งทนุ มคี วามมน่ั ใจมากขึ้นวา่ โครงการวิจยั นั้นๆ จะสามารถทำให้สำเรจ็ ลุลว่ งออกมาได้อย่างมีประสิทธิภาพ และประสิทธิผล แต่ในส่วนของนักวิจัยที่ยังไม่มีประสบการณ์หรือประสบการณ์ยังไม่มากพอ การได้ร่วมกลุ่ม ทำงานอาจเป็นเพียงโครงการย่อยในโครงการชุดใหญ่ ถือเป็นอีกแนวทางปฏิบัติหนึ่งที่สามารถทำได้ง่ายและ สามารถทำใหเ้ กิดขึน้ ได้จริง อีกทั้งยงั ไดเ้ รียนรู้ เพิม่ ประสบการณ์เพ่ือใชใ้ นการทำงานวิจัยโครงการอื่นๆ ตอ่ ไป 2.4 การมเี ครือขา่ ยท่ดี ี การเข้าถึงแหล่งกลุ่มคนในสาขาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นต่างสาขาวิชา ต่างคณะ ต่างหน่วยงาน ต่าง มหาวิทยาลัย ล้วนเป็นสิ่งที่ดี การกล้าที่จะเข้าถึงข้อมูล การติดตามผู้ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญด้านวิจัยแบ บูรณาการ การได้ติดตามลงพื้นที่ ศึกษาการทำงาน เพื่อทำความรู้จักกลับกลุ่มคนแล้วยังช่วยให้เราเห็นการ ทำงาน และประเด็นปัญหาต่างๆ ในอนาคตผู้วิจัยจะสามารถดึงความรู้และกลุ่มคนต่างๆ ที่รู้จักมาเข้าร่วม โครงการได้ 2.5 ความเหมาะสมของงานและความเช่ยี วชาญ ในการทำโครงการวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์หนึ่งเรื่อง เนื้อหาจะถูกแบ่งไปในหลายศาสตร์ ซึ่งผู้วิจัย ควรพิจารณาในส่วนของเนื้อหาที่เราสามารถเข้าไปร่วมพัฒนาหรือต่อยอดทางความคิด เช่น การพัฒนาแหล่ง น้ำ สถาปัตยกรรมสามารถช่วยดูเรื่องโครงสร้างของคันกันน้ำ เป็นต้น เพื่อให้โครงการสามารถตอบโจทย์ในทกุ มิติของประเดน็ ปญั หาทศ่ี ึกษา 2.6 แหลง่ ทุน ผู้วิจัยสามารถขอทุนผ่านทางเว็ปไซต์ของ สวพ.(สำนักงานวิจัยและพัฒนา) หรือจากหน่วยงานของรัฐ เชน่ วช. หรือ สกสว โดยไม่ตอ้ งผ่านมหาวิทยาลยั ได้ หากผู้วิจัยมีองค์ความรู้อยู่แล้ว สามารถขอทุนของ วช. ในหมวดการจัดการความรู้ มีทั้งเชิงนโยบาย สาธารณะ เชงิ พื้นท่ี เปน็ ตน้ นอกจากน้ี ยังสามารถประสานความร่วมมือกับจังหวัด เนื่องจากทางจังหวัดจะมี การเสนอโครงการเพื่อพัฒนาจังหวัด แต่อาจยังขาดความรู้ความสามารถในการเขียนโครงการวิจัย กลุ่มผูว้ ิจัย สามารถเข้าไปช่วยเหลือในส่วนนี้ได้ มีรูปแบบการเบิกจา่ ยในลักษณะบริการวิชาการ ถือได้ว่าเป็นอีกช่องทาง หนึง่ ในการรบั ทนุ สนับสนนุ

3. ขัน้ ตอนการดำเนนิ งาน 3.1 การกำหนดประเดน็ ปัญหา ในการคิดประเดน็ ปัญหา ผู้วจิ ยั ต้องมีการลงพื้นทเ่ี พื่อพูดคุยซักถามคนในชุมชน เพ่ือให้ได้มาซ่ึงปัญหา จากสภาพการณ์จริงในพื้นที่นั้นๆ หัวหน้าโครงการถือเป็นบุคคุลสำคญั อีกคนหนึ่งที่ต้องสามารถ คิดวิเคราะห์ และมองเห็นปัญหาได้หลากหลาย ซึ่งจะมีคนส่วนน้อยที่สามารถมองเห็นปัญหาได้ในทุกมิติและเมื่อเห็ปัญหา นน้ั แลว้ ยังสามารถนำมาแตกประเดน็ ใหเ้ หมาะสมกบั ผรู้ ่วมวจิ ยั แต่ละคน นอกจากนี้การให้ความร่วมมือจากชุมชนหรือผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสีย ในพื้นที่นั้นๆ ถือเป็นสิ่งสำคัญ โครงการจะไม่สามารถขับเคลื่อนให้สำเร็จได้ หากไม่ได้รับการช่วยเหลือจากชุมชน ยกตัวอย่าง เช่น การขาย ผลผลิตจากสวน มีการคานที่ไหน ขายราคาเท่าไร แต่ราคาไม่ดีนัก คนในพื้นที่มีความคิดอยากขายอย่างอืน่ ที่ สรา้ งมูลค้ามากกว่านี้ แต่ก็ขาดองค์ความรู้ที่จะมาพัฒนาต่อยอด จะเห็นได้ว่าประเด็นดงั กล่าวสามารถนำมาต่อ ยอด เปน็ การพมั นาผลผลติ จากผากการเกษตร แบบครบวงจรได้ หัวหนา้ โครงการตอ้ งรู้ถงึ ขดี ความสามารถของคนในทีมว่า เช่ียวชาญทางดา้ นใดบา้ ง ในการลงพื้นท่ีแต่ ละครั้งควรเป็นการลงพื้นที่ไปหลายคน เพื่อช่วยกันศึกษาประเด็นปัญหาที่หลากหลายอันเกิดขึ้นในพื้นที่ แล้ว นำมารวบรวมเพื่อมาวางแผน โดยเขยี นเป็นผังงานว่าพ้ืนที่นั้นมีโจทย์ประเดน็ ปัญหาอะไรบ้าง เช่น เสื่อรำแพน ท่มี ีลวดลายธรรมดามากอาจจะเพ่ิมลวดลายท่ีมีความเป็นอัตลักษณ์เพ่ิมเข้าไป เส่อื รำแพนเก็บได้ไม่นานยิ่งช่วง หน้าฝนราจะขึ้นตอ้ งรบี ขาย ชาวบา้ นจึงทำไผแ่ ค่ชว่ งหนา้ ฝน เป็นต้น ซึ่งในการรวบรวมประเด็นปัญหาอาจเริ่ม ต้ังแต่ ตน้ น้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ - ต้นน้ำ (Upstream) คอื การกำหนดประเด็นปัญหาท่ีมคี วามเชื่อมโยงกับ ของแหล่งทีม่ าของวัถุดิบ ว่า มาจากที่ไหน มีแหล่งทุนมาจากแหล่งใด แรงงานมาจากไหน เช่น ปัญหาการปลกู ไผ่ ที่เกษตรกรไม่มีความร้วู ่า ควรจะปลูก ไผ่พันธ์ไุ หน จำนวนเท่าไร - กลางนำ้ (Midstream) คอื การกำหนดประเดน็ ปัญหาดา้ นกระบวนการ การจดั การ การแปรรปู เพ่ือ ก่อให้เกิดสินค้า หรือบริการ เช่น เศษไผ่เหลือใช้มาใช้ทำกระถางต้นไม้ การพัฒนารูปแบบกระท่อมไม้ไผ่ เป็น ตน้ - ปลายน้ำ (Downstream) คือการกำหนดประเด็นปัญหาในการนำเสนอสินค้าหรือบริการนั้น ไปถึง มือผ้บู รโิ ภค เช่น การทำเพจขายผลติ ภณั ฑจ์ ากไผ่ การสรา้ งเครือข่ายรบั ซอื้ ลำไผ่ เปน็ ต้น

นอกจากนี้การมีผู้ช่วยวิจัยจะช่วยให้การบริหารจัดการโครงการเป็นไปได้รวดเร็วและตาม เป้ามากข้ึน โดยหัวหน้าโครงการต้องมีความสามารถในการบริหารจัดการงาน และการหาทุนมาใช้ในการว่าจ้าง โดยไม่ จำเป็นที่จะต้องมีห้องทำงานประจำ เพียงแต่ผู้ช่วยต้องมีความรู้ความสามารถและความรับผิดชอบต่องานท่ี ไดร้ ับมอบหมาย 3.2 การนำเสนอความกา้ วหน้า แหล่งทุนต่างๆท่ีสนับสนุนงานวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์ ต้องมกี ารนำเสนอความกา้ วหน้า แบ่งเป็น 2- 3ครั้ง ในระยะเวลา 1 ปี ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับว่าแหล่งทุนนั้นๆ ต้องการติดตามความก้าวหน้าของโครงการบ่อยแค่ ไหน ในการนำเสนอความก้าวหน้าในช่วงแรก จะเป็นการน้ำเสนอโดยหัวหน้าโครงการ หรืออาจจะมีหัวหน้า โครงการใหญ่ จะนำเสนอในส่วนของภาพร่วมต่างๆ จาดนั้นการนำเสนอความก้าวหน้าครั้งต่อๆไป หัวหน้า โครงการย่อยและหัวหน้าแผน จะต้องเข้ามาเป็นส่วนช่วยนำเสนอความก้าวหน้าในส่วนกิจกรรมที่ตนเอง รับผิดชอบ ในการนำเสนอความก้าวหนา้ จะต้องนำเสนอ out put ท่ชี ดั เจน เช่น ชาวบ้านขายสนิ ค้าในราคาเท่าไร โดยต้องอธิบายต้นทุนตั้งแต่ ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ เป็นต้น ในการนำเสนอแต่ละครั้งจะมีผู้ทรงคุณวุฒิ ประมาณ 3-5 คน มาค่อยให้คำแนะนำ โดยในการเขียนขอ้ มูลในการนำเสนอ ในทุกกิจกรรมจะต้องมี out put และ out come ที่ชัดเจน ในบางกิจกรรมอาจใช้เวลานานทำให้เกินระยะเวลาที่แหล่งทุนกำหนด เช่น การ ปลูกไผ่ ต้องใช้ระยะเวลาในการปลูก ถึง 3 ปี จึงอาจทำให้ต้องมีการปรับเปลี่ยนแผนในการทำกิจกรรม ซึ่งใน ปัจจุบันแหล่งทุนจะไม่ให้ผู้วิจัยขายเวลา อาจจะมีทุนของมหาวิทยาลัยบางตัวที่ยังสามารถขยายเวลาได้ แต่ แนวโน้มในอนาคต กม็ กี ารคาดการไว้วา่ จะไมส่ ามารถขยายเวลาได้เช่นกัน 3.4 การสรปุ ผลการวจิ ยั ในการสรุปผลการวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์ ต้องมีการสรุปผลท่ีครอบคลุม หลายศาสตร์ ไม่ควรสรุป แยกกันในแต่ละโครงการย่อยแลว้ นำมารวมกัน เชน่ สถาปตั ยกรรม ไมใ่ ช่ดูแค่ความงาม แต่ตอ้ งมองให้ครบทุก มิติ ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ หากต่างคนต่างทำจะไม่เกิดการวิจัยแบบบูรณาการข้ามศาสตร์จริงๆ เพราะฉะนนั้ ผลสุดท้ายของงานวิจัยเชิงบูรณาการข้ามศาสตร์ ตอ้ งเอาผลแต่ละอันมาสรุป แล้ว discussion กัน ว่าเกดิ ผลอะไรขนึ้ บ้าง

รศ. ดร. วชิระ แสงรศั มี “ ในงาน Design ไม่ได้พูดถึงเรื่อง Design อย่างเดียว พูดถึงเรื่องการผลิตด้วยและการตลาด เพราะ ฉะนัน การคิดงานวิจยั ต้องถูกคิดแบบครบวงจร บางทีเ่ ราคนเดียวทำไม่ได้ บางทใี นมุมสถาปตั ยกรรมเราก็มอง เรื่องความงาม แต่ในแง่ของมาตรฐานมันต้องมองด้วย สมมุติว่า เราพัฒนาอิฐจากเศษวัสดุ แล้วเราบอกว่าอิฐ น้นั ประหยดั พลังงาน มีนำ้ หนกั เบา แตถ่ ้าดูคณุ สมบัตทิ างการรับแรงอัดตามมาตรฐานทางอุตสาหกรรมปรากฏ ว่าไม่ได้มาตรฐาน อิฐนั้นก็ถือว่าไม่ผ่านมาตรฐาน บางทีในการวิจัยเราต้องมององค์หลักก่อนว่า วัสดุน้ีใช้ในงาน อะไรและต้องผ่าน มอก. ควรให้ผ่านมาตรฐานก่อนแล้วเรื่องความงามจะตามมาอีกที เพราะฉนั้น เราเอาความ งามมานำไมไ่ ด”้ การนำองค์ความรูท้ ี่ได้ไปเผยแพร่หรือใชป้ ระโยชน์ ก่อนทผี่ ลงานวิจยั น้นั จะเสร็จสมบูรณ์ผู้วิจัยสามารถ ติดต่อกับหน่วยงานท่ีสามารถนำองค์ความรู้ที่ได้ไปใช้ประโยชน์ยิ่งหากผลของงานวิจัยนั้นสอดคล้องกับ แผนพัฒนาของหน่วยงาน ก็จะสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง ผู้วิจัยสามารถนำใบการนำไปใช้ประโยชน์ ของหน่วยงานนั้นๆ ไปใช้ตอบ KPI และประกอบการขอตำแหน่งทางวิชาการได้อีกทางหนึ่งด้วย นอกจากนี้ ก่อนทำงานวิจัยผู้วิจัยควรมีการวางแผนในการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ได้หลายช่องทาง เช่น เขียน บทความ การบรู ณาการรว่ มกบั รายวิชา เป็นตน้ อ.ฐริ รตั ณ์ ศรีคงจันทร์ “เอาวิชาเรียนเข้าไปดูงานด้วย คือวิชา Marketing Design และวิชาออกแบบ พานักศึกษาไปลงพื้นท่ี มกี ารแสดงงานปรับภูมทิ ศั เก่ยี วกับวัฒนธรรม” 4. ปญั หาและอุปสรรค 1. การวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์ในปัจจุบันยังยังไม่พบว่าถูกนำมาใช้ในรูปแบบของงานสร้างสรรค์ นกั วจิ ยั สร้างสรรค์อาจต้องรวมกลุ่มกนั เพอ่ื สร้างแนวทางใหม่ 2. วิธกี ารหรือวตั ถปุ ระสงค์ถกู เปล่ยี น ในการรายงานผลความกา้ วหน้า จะไดข้ ้อเสนอแนะจา

คณะกรรมการให้ปรับแก้ กิจกรรมหรือวัตถุประสงค์ ซึ่งจะส่งผลถึงงบประมาณที่เราได้จัดสรรและวางแผนไว้ หากกำหนดเงนิ ไว้ในหมวดไหนผู้วจิ ัยจะต้องใช้เงนิ ไปตามหมวดเงินนน้ั ๆ ไมส่ ามารถเปล่ียนแปลงได้ แต่อย่างไร ก็ตามผู้วิจัยสามารถทำเรื่องปรับเปลี่ยนเงินที่กำหนดในหมวดต่างๆได้ โดยจะต้องทำหนังสือแจ้งไปทาง มหาวิทยาลยั จากน้นั แจง้ ไปทางตน้ สงั กัด ซงึ่ เป็นขน้ั ตอนทีซ่ บั ซ้อนและใช้ระยะเวลานาน 3. ระบบในการเบกิ จ่ายเงินแบบใหม่ จะมรี ะเบยี บการเบิกจา่ ยทซี่ บั ซอ้ นกว่าเดิม การลงพน้ื ท่เี พอื่ เกบ็ ข้อมูลบางครงั้ ไมส่ ามารถเบิกจ่ายได้เต็มจำนวน ผู้วจิ ยั ถูกเรยี กเงินคนื 4. โครงการวิจัยบูรณาการข้ามศาสตร์ ผู้วิจัยควรระวังในการสรุปผล เนื่องจากในโครงการใหญ่จะ ประกอบด้วยโครงการย่อย หากผลที่ออกมาในแต่ละโครงการย่อยไม่มีความเชื่อมโยงกัน มองเพียงประเด็น เดียว ไม่ได้ถูกนำมาสรุปผลร่วมกันในทุกมิติ เปลี่ยบได้ว่าต่างคนต่างทำก็จะไม่เกิดการแลกเปลี่ยน จึงเป็นข้อ ควรระวงั ที่สำคญั ของผู้วจิ ัยโดยเฉพาะหวั หน้าโครงการทีต่ ้องควบคุมให้ผลออกมาไหถ้ ูกต้อง


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook