คำนำ สารบัญ

คานา เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาการบญั ชีตน้ ทุนเบ้ืองตน้ รหัสวิชา 2201-2004 ไดเ้ รียบเรียงข้ึนตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ (ปวช.)พุทธศกั ราช 2556 ของสานกั งานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ซ่ึงมีเน้ือวิชาตรงจุดประสงคร์ ายวิชา มาตรฐานรายวิชาและ คาอธิบายรายวิชา ที่มุ่งเน้นให้ผูเ้ รียนมีความรู้ ทกั ษะ และเจตคติที่สอดคลอ้ งกบั จุดมุ่งหมายของ หลกั สูตร มีการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เนน้ ผูเ้ รียนเป็ นสาคญั โดยฝึ กให้ผูเ้ รียนไดป้ ฏิบตั ิจริงและมี ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ซ่ึงเน้ือหาในเล่มมีท้งั หมด 9 หน่วยการเรียนประกอบดว้ ย ความรู้ทว่ั ไป เกี่ยวกับกิจการผลิต วตั ถุดิบ ค่าแรงงาน ค่าใช้จ่ายการผลิต ตน้ ทุนการผลิตและตน้ ทุนสินค้า สาเร็จรูป การบนั ทึกบญั ชีกิจการผลิตและงบทดลอง รายการปรับปรุงบญั ชี กระดาษทาการ รายการปิ ดบญั ชีและงบการเงินของกิจการผลิต ในการจดั ทาเอกสารประกอบการเรียนเล่มน้ี ไดร้ ับความร่วมมือดว้ ยดีจากผูเ้ ช่ียวชาญใน การตรวจพิจารณาความถูกตอ้ งและเหมาะสม ตลอดจนช้ีแนะตรวจแกไ้ ขขอ้ บกพร่องต่าง ๆ ให้มี ความสมบูรณ์มากยงิ่ ข้ึน ผูเ้ รียบเรียงขอขอบพระคุณท่านผูอ้ านวยการสุคนธ์ แกว้ แท้ ผอู้ านวยการ วทิ ยาลยั การอาชีพหลวงประธานราษฎร์นิกร รองผอู้ านวยการทุกฝ่ าย คณะครู เจา้ หนา้ ที่ที่เกี่ยวขอ้ ง นกั เรียนระดบั ประกาศนียบตั รวิชาชีพ ช้นั ปี ท่ี 2 สาขาวิชาการบญั ชี ท่ีเรียนในรายวิชาการบญั ชี ตน้ ทุนเบ้ืองตน้ ตลอดจนครอบครัวท่ีช่วยส่งเสริมสนบั สนุน ให้กาลงั ใจ และขอขอบคุณเจา้ ของ หนงั สือ ตารา และเอกสารท่ีไดน้ ามาอา้ งอิง จนทาให้เอกสารประกอบการเรียนเล่มน้ีสมบูรณ์และ สาเร็จลุล่วงดว้ ยดี ผูเ้ รียบเรียงหวงั เป็ นอยา่ งย่ิงวา่ เอกสารประกอบการเรียนเล่มน้ี จะเป็ นประโยชน์ต่อผูส้ อน ผูเ้ รียน ตลอดจนผูส้ นใจที่จะนาไปใช้ปฏิบตั ิไดเ้ ป็ นอย่างดี หากมีขอ้ เสนอแนะประการใดผูเ้ รียบเรียง นอ้ มรับด้วยความยินดีย่ิง เพื่อจะไดท้ าการปรับปรุง แกไ้ ขเอกสารประกอบการเรียนเล่มน้ีให้มี ความถูกต้อง สมบูรณ์มากยิ่งข้ึนและเป็ นประโยชน์ต่อการพัฒนาการเรี ยนการสอนให้มี ประสิทธิภาพตอ่ ไป จุไรรัตน์ ทองบวั

สารบญั ข หน่วยที่ 1 ความรู้ทวั่ ไปเกย่ี วกบั กจิ การผลติ หน้า สาระสาคญั 1 สาระการเรียนรู้ 1 ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั 2 แผนผงั ความคิด 3 ความหมายของกิจการผลิต 4 รูปแบบการประกอบการของกิจการผลิต 4 ความแตกตา่ งระหวา่ งกิจการผลิตและกิจการซ้ือขาย 6 ข้นั ตอนการดาเนินงานของกิจการ 8 องคป์ ระกอบของตน้ ทุนการผลิต 13 สินคา้ คงเหลือของกิจการผลิต 16 สินคา้ คงเหลือของกิจการผลิต 17 สรุปเน้ือหา 20 ศพั ทค์ วรรู้ 21 กิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 22 แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 23 แบบฝึ กหดั 24 แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั 25 เอกสารอา้ งอิง 26 หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 27 27 สาระสาคญั 27 สาระการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั

แผนผงั ความคิด ค ความหมายและประเภทของวตั ถุดิบ การรับจ่ายวตั ถุดิบ หนา้ การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบ 28 การตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือ 29 การคานวณวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต 30 สรุปเน้ือหา 40 ศพั ทค์ วรรู้ 50 กิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 54 แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 59 แบบฝึ กหดั 60 แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั 61 เอกสารอา้ งอิง 62 63 หน่วยท่ี 3 ค่าแรงงาน 68 69 สาระสาคญั สาระการเรียนรู้ 70 ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั 70 แผนผงั ความคิด 71 ความหมายและประเภทของคา่ แรงงาน 72 การดาเนินการเก่ียวกบั คา่ แรงงาน 73 เอกสารท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การบนั ทึกชว่ั โมงทางาน 75 การคานวณค่าแรงงาน 76 เงินประกนั สังคม ภาษีเงินไดห้ กั ณ ที่จา่ ยและรายการหกั ต่าง ๆ 80 การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั ค่าแรงงาน 83 สรุปเน้ือหา 87 ศพั ทค์ วรรู้ 93 กิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 94 95

แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั ง แบบฝึ กหดั แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั หนา้ เอกสารอา้ งอิง 96 97 หน่วยท่ี 4 ค่าใช้จ่ายการผลติ 103 104 สาระสาคญั สาระการเรียนรู้ 105 ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั 105 แผนผงั ความคิด 105 ความหมายของค่าใชจ้ า่ ยการผลิต 106 การจาแนกประเภทค่าใชจ้ ่ายการผลิต 107 ลกั ษณะการเกิดข้ึนของค่าใชจ้ า่ ยการผลิต 108 การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั ค่าใชจ้ ่ายการผลิต 110 การคานวณคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิต 111 สรุปเน้ือหา 116 ศพั ทค์ วรรู้ 118 กิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 119 แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 120 แบบฝึ กหดั 121 แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั 122 เอกสารอา้ งอิง 126 127 หน่วยที่ 5 ต้นทนุ การผลติ และต้นทนุ สินค้าสาเร็จรูป 128 สาระสาคญั 128 สาระการเรียนรู้ 128 ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั 129 แผนผงั ความคิด

จ ตน้ ทุนการผลิต หนา้ องคป์ ระกอบของตน้ ทุนการผลิต 131 การคานวณตน้ ทุนการผลิต 133 ตน้ ทุนสินคา้ สาเร็จรูป 135 การคานวณตน้ ทุนสินคา้ สาเร็จรูป 139 สรุปเน้ือหา 140 ศพั ทค์ วรรู้ 145 กิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 146 แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 147 แบบฝึ กหดั 148 แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั 149 เอกสารอา้ งอิง 153 154 หน่วยท่ี 6 การบนั ทกึ บญั ชีกจิ การผลติ และงบทดลอง 155 155 สาระสาคญั 156 สาระการเรียนรู้ 157 ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั 158 แผนผงั ความคิด 165 การบนั ทึกบญั ชีกิจการผลิต 178 หมวดบญั ชีของกิจการผลิต 192 งบทดลอง 193 ความแตกตา่ งระหวา่ งงบทดลองของกิจการผลิตกบั กิจการซ้ือขายสินคา้ 194 สรุปเน้ือหา 195 ศพั ทค์ วรรู้ 197 กิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 198 แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 205 แบบฝึ กหดั แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั

เอกสารอา้ งอิง ฉ หน่วยที่ 7 รายการปรับปรุงบญั ชี หนา้ 206 สาระสาคญั สาระการเรียนรู้ 207 ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั 207 แผนผงั ความคิด 207 รายการปรับปรุงบญั ชี 208 ประเภทรายการปรับปรุงบญั ชีของกิจการผลิต 209 การบนั ทึกรายการปรับปรุงบญั ชีของกิจการผลิต 210 สรุปเน้ือหา 210 ศพั ทค์ วรรู้ 237 กิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 238 แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 239 แบบฝึ กหดั 241 แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั 242 เอกสารอา้ งอิง 246 247 หน่วยท่ี 8 กระดาษทาการ 248 หน่วย 248 248 สาระสาคญั 249 สาระการเรียนรู้ 250 ผลการเรียนรู้ท่ีคาดหวงั 251 แผนผงั ความคิด 251 ความหมายของกระดาษทาการ 254 ประโยชน์ของกระดาษทาการ 265 รูปแบบกระดาษทาการ การจดั ทากระดาษทาการ 10 ช่องของกิจการผลิต สรุปเน้ือหา

ศพั ทค์ วรรู้ ช กิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั หนา้ แบบฝึ กหดั 266 แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั 267 เอกสารอา้ งอิง 268 269 หน่วยท่ี 9 รายการปิ ดบญั ชีและงบการเงินของกจิ การผลติ 279 280 สาระสาคญั สาระการเรียนรู้ 281 ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั 281 แผนผงั ความคิด 281 รายการปิ ดบญั ชี 282 บญั ชีแยกประเภทตน้ ทุนการผลิต และกาไรขาดทุน 283 งบการเงินของกิจการผลิต 287 สรุปเน้ือหา 297 ศพั ทค์ วรรู้ 306 กิจกรรมเสนอแนะที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 307 แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั 308 แบบฝึ กหดั 310 แบบประเมินการทาแบบฝึ กหดั 311 เอกสารอา้ งอิง 317 318 บรรณานุกรม 319

สารบญั ภาพ ซ ภาพที่ หน้า 1.1 กระบวนการผลิตของกิจการผลิตเส้ือผา้ สาเร็จรูป 5 1.2 รูปแบบการดาเนินธุรกิจของกิจการผลิต 6 1.3 ความแตกตา่ งดา้ นวตั ถุประสงคใ์ นการประกอบธุรกิจ 8 1.4 ความแตกต่างดา้ นสินคา้ คงเหลือ 10 1.5 ความแตกต่างดา้ นงบการเงิน 11 1.6 การจดั หา 13 1.7 การผลิต 14 1.8 การเกบ็ สินคา้ ในคลงั สินคา้ 14 1.9 การจาหน่ายหรือการขาย 15 1.10 วงจรแสดงข้นั ตอนการดาเนินงานของกิจการผลิต 15 1.11 วงจรแสดงสินคา้ คงเหลือของกิจการผลิตเส้ือผา้ สาเร็จรูป 18 2.1 วตั ถุดิบทางตรง 29 2.2 วตั ถุดิบทางออ้ ม 30 2.3 ใบขอซ้ือ 31 2.4 ใบสงั่ ซ้ือ 32 2.5 ใบตรวจรับวตั ถุดิบ 33 2.6 บตั รคุมวตั ถุดิบ 34 2.7 บตั รแยกประเภทวตั ถุดิบ 34 2.8 ใบเบิกวตั ถุดิบ 35 2.9 ใบขอลดหน้ี 36 2.10 ใบนาสง่ั วตั ถุดิบ 37 2.11 ใบสาคญั จา่ ย 38 3.1 ค่าแรงงานทางตรง คนงานเยบ็ เส้ือผา้ 73 3.2 คา่ แรงงานทางออ้ ม คนงานทาความสะอาด 74 3.3 การบนั ทึกบตั รลงเวลา 76 3.4 การบนั ทึกบตั รบนั ทึกเวลาประจางาน 77 3.5 การบนั ทึกบตั รบนั ทึกเวลาประจาวนั 78

ฌ ภาพท่ี หน้า 3.6 แบบฟอร์มทะเบียนเงินเดือนและค่าแรงงาน 79 5.1 ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งองคป์ ระกอบของตน้ ทุนการผลิต 134 5.2 ภาพแสดงกระบวนการเกิดสินคา้ สาเร็จรูปและสินคา้ ระหวา่ งผลิต 140 6.1 วงจรบญั ชีของกิจการผลิต 158 8.1 ข้นั ตอนระหวา่ งบญั ชีแยกประเภท งบทดลอง กระดาษทาการ และการจดั ทา 250 งบการเงิน

สารบญั ตาราง ญ ตารางที่ ความแตกต่างระหวา่ งกิจการผลิตกบั กิจการซ้ือขายสินคา้ หน้า 1.1 ความแตกต่างของการบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั วตั ถุดิบ 12 2.1 คา่ แรงงานทางตรงของแต่ละโรงงานการผลิต 40 3.1 74

ฎ จุดประสงค์รายวชิ า มาตรฐานรายวชิ า และคาอธิบายรายวชิ า วชิ าการบัญชีต้นทนุ เบื้องต้น รหัสวชิ า 2201-2004 หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พทุ ธศักราช 2556 ประเภทวชิ า พาณชิ ยกรรม สาขาวชิ า การบัญชี จุดประสงค์รายวชิ า เพื่อให้ 1. มีความเขา้ ใจหลกั การ และกระบวนการปฏิบตั ิงานบญั ชีของกิจการประเภทธุรกิจอุตสาหกรรม 2. มีทกั ษะปฏิบตั ิงานบญั ชีตามหลกั การบญั ชีที่รับรองทว่ั ไป สาหรับกิจการประเภท ธุรกิจอุตสาหกรรม 3. มีกิจนิสัย มีระเบียบ ละเอียดรอบคอบ ซื่อสตั ย์ มีวนิ ยั ตรงต่อเวลา และมีเจตคติที่ดีต่อ วชิ าชีพบญั ชี สมรรถนะรายวชิ า 1. แสดงความรู้เกี่ยวกบั หลกั การบญั ชี สาหรับกิจการประเภทธุรกิจอุตสาหกรรม 2. ปฏิบตั ิงานบญั ชีสาหรับกิจการประเภทธุรกิจอุตสาหกรรมตามหลกั การบญั ชีท่ีรับรอง ทวั่ ไป คาอธิบายรายวชิ า ศึกษาและปฏิบตั ิเกี่ยวกบั ลกั ษณะของกิจการผลิตเปรียบเทียบกบั กิจการซ้ือขายสินคา้ องคป์ ระกอบ ของตน้ ทุนการผลิต การรับจ่ายวตั ถุดิบ การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั แรงงาน ชว่ั โมงทางาน อตั รา ค่าแรง ค่าล่วงเวลา เงินประกนั สังคม ภาษีเงินไดบ้ ุคคลธรรมดาหกั ณ ท่ีจ่าย รายการหกั ต่าง ๆ ค่าใชจ้ ่ายการผลิต การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบตามวิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด และ วิธีการบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง ตน้ ทุนการผลิต การคานวณตน้ ทุนสินคา้ ที่ผลิตเสร็จ กระดาษทาการ รายการปรับปรุงปิ ดบญั ชี การจดั ทางบตน้ ทุนผลิต

ฏ คาชี้แจงการใช้เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการบญั ชีต้นทนุ เบื้องต้น รหัสวชิ า 2201-2004 หลกั สูตรประกาศนียบัตรวชิ าชีพ พทุ ธศักราช 2556 1. เอกสารประกอบการเรียนวชิ าการบญั ชีตน้ ทุนเบ้ืองตน้ รหสั วชิ า 2201-2004 ใชป้ ระกอบ แผนการจดั การเรียนรู้ สาหรับผเู้ รียนหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ สาขาวชิ าการบญั ชี มีเน้ือหา ท้งั หมด จานวน 9 หน่วยการเรียนรู้ ดงั น้ี หน่วยท่ี 1 ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั กิจการผลิต หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ หน่วยท่ี 3 คา่ แรงงาน หน่วยท่ี 4 ค่าใชจ้ ่ายการผลิต หน่วยที่ 5 ตน้ ทุนการผลิตและตน้ ทุนสินคา้ สาเร็จรูป หน่วยท่ี 6 การบนั ทึกบญั ชีกิจการผลิตและงบทดลอง หน่วยที่ 7 รายการปรับปรุงบญั ชี หน่วยที่ 8 กระดาษทาการ หน่วยท่ี 9 รายการปิ ดบญั ชีและงบการเงินของกิจการผลิต 2. ในเอกสารประกอบการเรียนแต่ละหน่วยการเรียนรู้ ประกอบดว้ ย สาระสาคญั สาระ การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ท่ีคาดหวงั แผนผงั ความคิด เน้ือหาสาระ ศพั ทท์ ่ีควรรู้ กิจกรรมเสนอแนะ ท่ีเน้นผูเ้ รียนเป็ นสาคญั แบบประเมินผลกิจกรรมเสนอแนะที่เน้นผูเ้ รียนเป็ นสาคญั แบบฝึ กหัด แบบประเมินการทาแบบฝึกหดั เอกสารอา้ งอิง บรรณานุกรม 3. ก่อนทาการสอน ใหผ้ ูเ้ รียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน เพ่ือใชว้ ดั พ้ืนฐานความรู้ ความ เขา้ ใจก่อนเรียนแตล่ ะหน่วยการเรียนวชิ าการบญั ชีตน้ ทุนเบ้ืองตน้ 4. ในขณะที่ทาการเรียนการสอน ผูส้ อนกาหนดให้ผูเ้ รียนทากิจกรรมเสนอแนะท่ีเน้น ผูเ้ รียนเป็ นสาคญั และแบบฝึ กหดั ให้ครอบคลุมทุกผลการเรียนรู้ท่ีคาดหวงั จะทาให้ผูเ้ รียนมีความ เขา้ ใจและเกิดทกั ษะมากยงิ่ ข้ึน 5. หลงั จากจบหน่วยการเรียนรู้แต่ละหน่วย ผูส้ อนให้ผูเ้ รียนทาแบบทดสอบหลงั เรียน เพ่อื วดั ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน จะทาให้ผูเ้ รียนมีโอกาสประเมินผลการเรียนของตนเอง และทาให้ ผเู้ รียนทราบผลการเรียนของตนเอง