หน่วยที่ 2

หน่วยที่ 2 วตั ถุดบิ สาระสาคญั วตั ถุดิบเป็นวสั ดุหรือส่ิงของที่เป็นส่วนประกอบสาคญั ในการผลิตสินคา้ หรือนาไปแปรสภาพ ใหเ้ ป็ นสินคา้ สาเร็รรูป วตั ถุดิบของกิรการผลิตแบ่งเป็ น 2 ประเภท คือ วตั ถุดิบทางตรงและวตั ถุดิบ ทางออ้ ม ซ่ึงกิรการผลิตระตอ้ งมีการวางแผนและควบคุมการรับร่ายวตั ถุดิบ ต้งั แต่การขอซ้ือ การส่ังซ้ือ การรับวตั ถุดิบ การเก็บรักษาวตั ถุดิบ การเบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต ตลอดรนการชาระเงิน เพ่ือให้มี วตั ถุดิบอยา่ งเพียงพอสาหรับการผลิต วตั ถุดิบเป็ นสินคา้ คงเหลือในหมวดสินทรัพยข์ องกิรการ มี การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบของกิรการผลิตอยู่ 2 วธิ ี คือ วิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด (Periodic Inventory Method) และวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง (Perpetual Inventory Method) สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายและประเภทของวตั ถุดิบ 2. การรับรา่ ยวตั ถุดิบ 3. การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบ 4. การตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือ 5. การคานวณวตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต ผลการเรียนรู้ทค่ี าดหวงั 1. บอกความหมายและประเภทของวตั ถุดิบได้ 2. บอกข้นั ตอน และวธิ ีปฏิบตั ิเกี่ยวกบั การรับรา่ ยวตั ถุดิบได้ 3. บนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบได้ 4. ตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือได้ 5. คานวณวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิตได้

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 28 แผนผงั ความคดิ วตั ถุดบิ สาระการเรียนรู้ ความหมายและประเภทของวตั ถุดิบ การรับร่ายวตั ถุดิบ การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบ การตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือ การคานวณวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 29 ความหมายและประเภทของวตั ถุดบิ วตั ถุดิบ (Materials) หมายถึง ส่วนประกอบสาคญั ในกระบวนการผลิตท่ีถูกเปล่ียนสภาพ ใหเ้ ป็นสินคา้ สาเร็รรูป (ดวงมณี โกมารทตั , 2559 : 137) วตั ถุดิบ หมายถึง วตั ถุหรือวสั ดุในลกั ษณะใดท่ีรดั หามาเพ่ือนาเขา้ สู่กระบวนการผลิต กระบวนการทางานของการผลิตทาการแปรสภาพวตั ถุดิบใด ๆ ที่นาเข้าให้ออกมาเป็ นสินค้า สาเร็รรูปตามแบบต่าง ๆ ท่ีตอ้ งการโดยวตั ถุดิบระมีความแตกต่างกนั ไป ข้ึนอยู่กบั การออกแบบ สินคา้ สาเร็รรูปดว้ ย สินคา้ สาเร็รรูปอยา่ งหน่ึงระมีวตั ถุดิบเป็ นองคป์ ระกอบในการผลิตมากกวา่ 1 ชนิด (เบญรมาศ อภิสิทธ์ิภิญโญ, 2556 : 34) รากความหมายของวตั ถุดิบดงั กล่าว สรุปไดว้ ่าวตั ถุดิบ หมายถึง วตั ถุดิบหรือวสั ดุท่ีเป็ น ส่วนสาคญั ในกระบวนการผลิต ไดเ้ ปล่ียนสภาพให้เป็ นสินคา้ สาเร็รรูปตามแบบต่าง ๆ ท่ีกิรการ ตอ้ งการ โดยวตั ถุดิบระมีความแตกต่างกนั ไปตามลกั ษณะของสินคา้ สาเร็รรูป และสินคา้ สาเร็รรูป ระมีวตั ถุดิบเป็นองคป์ ระกอบในการผลิตมากกวา่ 1 ชนิด เช่น โรงงานผลิตปลากระป๋ อง มีวตั ถุดิบ ในการผลิตปลากระป๋ อง คือ ปลาซาร์ดีน ปลาแมคเคอเรล ซอสมะเขือเทศ เกลือ เป็นตน้ ประเภทของวตั ถุดิบ วตั ถุดิบของกิรการผลิต แบ่งไดเ้ ป็น 2 ประเภท คือ 1. วตั ถุดิบทางตรง (Direct Materials) หมายถึง วตั ถุดิบหรือวสั ดุท่ีเป็ นส่วนประกอบหลกั ในการนาเขา้ สู่กระบวนการแปรสภาพให้เป็ นสินคา้ สาเร็รรูป และสามารถคานวณวตั ถุดิบที่ใชใ้ น การผลิตในหน่ึงหน่วยสินคา้ สาเร็รรูปวา่ ใชว้ ตั ถุดิบหรือวสั ดุไปเท่าไร วตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิตเป็ น ตน้ ทุนการผลิตประเภทที่ 1 เช่น สับปะรดกระป๋ อง 1 กระป๋ อง ใชส้ ับปะรด 200 กรัม เส้ือ 1 ตวั ใชผ้ า้ 2 หลา เป็นตน้ ดงั ภาพที่ 2.1 ภาพที่ 2.1 วตั ถุดิบทางตรง ท่ีมา : รุไรรัตน์ ทองบวั เม่ือวนั ท่ี 17 สิงหาคม 2558

หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 30 2. วตั ถุดิบทางออ้ ม (Indirect Materials) หรือวสั ดุโรงงาน หมายถึง วตั ถุดิบหรือวสั ดุที่ ใชใ้ นการผลิตสินคา้ ที่ไม่ถือเป็ นส่วนประกอบหลกั ใชร้ านวนเล็กนอ้ ย ไม่สามารถกาหนดแน่ชดั ไดว้ ่าใช้ไปรานวนเท่าใดในการผลิต เช่น ด้ายใช้ในการผลิตเส้ือผา้ สาเร็รรูป สีใช้ในการผลิต กระเป๋ าหนงั เป็นตน้ กิรการระทราบรานวนและปริมาณที่ใชไ้ ปในการผลิตสินคา้ ที่ชดั เรนก็ต่อเมื่อ ไดท้ าการผลิตสินคา้ สาเร็รรูปเสร็รเรียบร้อยท้งั หมด หรือเม่ือมีการตรวรนบั เม่ือสิ้นงวดบญั ชีเพ่ือ คานวณหาตน้ ทุนการผลิต วตั ถุดิบทางออ้ มถือเป็นคา่ ใชร้ า่ ยการผลิต ดงั ภาพที่ 2.2 ภาพที่ 2.2 วตั ถุดิบทางออ้ ม ที่มา : รุไรรัตน์ ทองบวั เมื่อวนั ที่ 17 สิงหาคม 2558 การรับจ่ายวตั ถุดบิ การรับร่ายวตั ถุดิบ คือ การรดั หาวตั ถุดิบและเบิกวตั ถุดิบไปใช้ในการผลิต ไม่ว่าระเป็ น วตั ถุดิบทางตรง วตั ถุดิบทางออ้ มหรือวสั ดุโรงงาน เพื่อให้มีวตั ถุดิบมีปริมาณเพียงพอต่อความ ตอ้ งการของแผนกผลิต การดาเนินการต้องทาอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อให้ได้มาซ่ึงวตั ถุดิบที่มี คุณภาพ ตน้ ทุนต่า ตรงกบั ความตอ้ งการและภายในเวลาท่ีกาหนดของแผนกผลิตและแผนกอื่นที่ ตอ้ งการ ซ่ึงมีข้นั ตอนการดาเนินงานเกี่ยวกบั การรับรา่ ยวตั ถุดิบ สรุปไดด้ งั น้ี 1. การขอซื้อ แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบ (แผนกคลงั วตั ถุดิบ) ระทาการขอซ้ือตามความตอ้ งการ ของแผนกผลิต ซ่ึงกิรการระกาหนดรานวนสูงสุดและต่าสุดของวตั ถุดิบไว้ เมื่อวตั ถุดิบมีปริมาณ ลดลงถึงรานวนรุดส่ังซ้ือ แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบรดั ทาใบขอซ้ือ (Purchase Requisition) รานวน 3 ฉบบั ดงั ตวั อยา่ งภาพท่ี 2.3 ฉบบั ท่ี 1 ส่งไปแผนกรดั ซ้ือเพ่อื ดาเนินการรดั ซ้ือ ฉบบั ที่ 2 ส่งไปแผนกบญั ชีเพื่อตรวรสอบเม่ือมีการรดั ซ้ือและส่งมอบวตั ถุดิบ

หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 31 ฉบบั ที่ 3 แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบเก็บไวเ้ ป็ นหลกั ฐานในการตรวรสอบวตั ถุดิบที่ ไดร้ ับตรงตามที่ระบุไวห้ รือไม่ บริษทั .... จากดั ทอ่ี ยู่................................................ ใบขอซื้อ เลขที่ใบขอซ้ือ ..... วนั ท่ี....................................... ถงึ แผนกจัดซื้อ โปรดสั่งซื้อพสั ดุตามจานวนต่อไปนี้ โดยให้จดั ส่งมาภายในวนั ที่..................................... ลาดบั ท่ี รายการ จานวน เหตุผลท่ขี อซื้อ ............................................... ............................................. ผู้ขอซื้อ ผ้อู นุมตั ิ 1. แผนกจัดซื้อ 2. แผนกบญั ชี 3. แผนกเกบ็ รักษาวตั ถุดบิ (แผนกคลังวตั ถุดบิ ) ภาพที่ 2.3 ใบขอซ้ือ 2. การสั่งซื้อ เม่ือแผนกรดั ซ้ือไดร้ ับใบขอซ้ือ ซ่ึงผูม้ ีอานารไดอ้ นุมตั ิแลว้ แผนกรดั ซ้ือระ ดูชนิดของสินคา้ ทาการวิเคราะห์เพ่ือวางแผนการซ้ือตามปริมาณ ราคา และผขู้ ายให้เหมาะสมรึง รดั ทาใบส่งั ซ้ือ (Purchase Order/PO) ส่งใหก้ บั ผขู้ าย รานวน 5 ฉบบั ดงั ตวั อยา่ งภาพที่ 2.4 ฉบบั ท่ี 1 ส่งใหก้ บั ผขู้ าย ฉบบั ที่ 2 ส่งไปใหแ้ ผนกรับของ เพ่อื นาไปตรวรสอบกบั วตั ถุดิบท่ีไดร้ ับ ฉบบั ท่ี 3 ส่งไปให้แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบ (แผนกท่ีขอให้รดั ซ้ือ) เพ่ือแรง้ ให้ทราบ วา่ ไดร้ ดั การส่งั ซ้ือวตั ถุดิบตามท่ีเสนอไดข้ อซ้ือแลว้ ฉบบั ท่ี 4 ส่งไปใหแ้ ผนกบญั ชีตรวรสอบกบั หลกั ฐานการเรียกเก็บเงินรากผขู้ าย ฉบบั ท่ี 5 แผนกรดั ซ้ือเก็บไวเ้ ป็ นหลักฐาน เรียงตามเลขที่ เพ่ือใช้ตรวรสอบว่ารับ วตั ถุดิบตรงตามท่ีส่งั ซ้ือหรือไม่

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 32 บริษัท ..... จากดั ที่อยู่................................................ ใบสั่งซื้อ เลขที่ใบสั่งซื้อ ..... วนั ที่....................................... ใบขอซื้อ เลขท่ี ..... ถงึ ................................................. โปรดสั่งซื้อพสั ดตุ ามรายการข้างล่างนี้ มายงั บริษทั ภายในวนั ท่ี..................................... โดยทาง..................................เงื่อนไขการชาระเงนิ .................................... ลาดบั ท่ี รายการ จานวน ราคาต่อหน่วย จานวนเงนิ รวมเป็ นเงิน ............................................. ผ้สู ั่งซื้อ 1. ผ้ขู าย 4. 5. 2. แผนกรับของ 3. แผนกเกบ็ รักษาวัตถดุ ิบ (แผนกคลังวัตถุดิบ) 4. แผนกบัญชี 5. แผนกจัดซื้อ ภาพที่ 2.4 ใบส่งั ซ้ือ 3. การรับวัตถุดิบ เมื่อผขู้ ายส่งของมาถึงแผนกรับของ แผนกรับของระตอ้ งทาการตรวรนบั รานวนวตั ถุดิบและคุณภาพว่าตรงตามท่ีสั่งซ้ือหรือไม่ โดยการตรวรสอบกับใบส่ังซ้ือเพื่อ เปรียบเทียบกบั ใบกากบั สินคา้ พร้อมกบั ตรวรสอบวตั ถุดิบที่ผูข้ ายส่งมาว่าถูกตอ้ งตรงกนั หรือไม่ หากวตั ถุดิบชารุดเสียหายหรือคุณภาพไม่ตรงกบั ใบส่ังซ้ือ แผนกรับของระตอ้ งทาหลกั ฐานการ ส่งคืนไปยงั ผขู้ ายพร้อมวตั ถุดิบต่อไป แผนกรับของรดั ทาใบตรวรรับวตั ถุดิบ (Receiving Report) รานวน 5 ฉบบั ดงั ตวั อยา่ งภาพที่ 2.5 ฉบบั ที่ 1 ส่งใหแ้ ผนกรดั ซ้ือ เพอื่ ตรวรสอบกบั ใบส่ังซ้ือวา่ ไดร้ ับวตั ถุดิบครบถว้ น ตามท่ี สง่ั ซ้ือหรือไม่ ฉบบั ที่ 2 ส่งไปยงั แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบ เกบ็ ไวเ้ ป็ นหลกั ฐานในการบนั ทึกคุมวตั ถุดิบ

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 33 ฉบบั ที่ 3 ส่งไปยงั แผนกบญั ชีเรา้ หน้ี เพื่อเพื่อตรวรสอบกบั ใบส่งของและใบวางบิลเก็บ เงิน หรือใบกากบั สินคา้ ท่ีผขู้ ายส่งมาเมื่อถึงกาหนดร่ายเงิน ฉบบั ที่ 4 ส่งไปยงั แผนกบญั ชีพสั ดุ เพื่อเป็นหลกั ฐานพร้อมบนั ทึกบญั ชีซ้ือวตั ถุดิบ ฉบบั ที่ 5 แผนกรับของเกบ็ ไวเ้ ป็นหลกั ฐาน เรียงตามเลขที่ บริษัท ..... จากดั ทอี่ ยู่................................................ ใบตรวจรับวตั ถุดบิ เลขท.่ี ................. วนั ท.่ี ...................................... ใบขอซื้อ เลขที่ ....... ใบสั่งซื้อ เลขที่ ........ ได้รับจาก..................................ทอี่ ย่.ู ..................................................................... พสั ดุตามรายการดงั ต่อไปนี้ ลาดบั ที่ รายการ จานวน ราคาต่อหน่วย จานวนเงนิ รวมเป็ นเงนิ ตรวจสอบปริมาณโดย...................................... ตรวจสอบคุณภาพโดย..................................... นาเก็บในคลงั โดย............................................ หมายเหตุ...................................................................................................................... 1. แผนกจดั ซื้อ 2. แผนกเกบ็ รักษาวตั ถุดบิ (แผนกคลังวตั ถุดบิ ) 3. แผนกบญั ชีเจ้าหนี้ 4. แผนกบญั ชีพสั ดุ 5. แผนกรับของ ภาพท่ี 2.5 ใบตรวรรับวตั ถุดิบ 4. การควบคุมและการเกบ็ รักษาวตั ถุดบิ เร้าหน้าที่แผนกคลงั วตั ถุดิบเมื่อไดร้ ับวตั ถุดิบท่ีส่งเข้ามาเก็บในคลงั ระทาการนับ วตั ถุดิบ โดยตรวรดูวา่ วตั ถุดิบท่ีส่งเขา้ มาเก็บในคลงั วตั ถุดิบถูกตอ้ งตามใบตรวรรับวตั ถุดิบหรือไม่ ถา้ หากไม่ถูกตอ้ งระทารายงานให้แผนกรดั ซ้ือและแผนกบญั ชีทราบโดยด่วน แต่ถ้าหากถูกตอ้ ง ตรงกนั ระนาวตั ถุดิบเก็บเขา้ คลงั และบนั ทึกรายการในบตั รคุมวตั ถุดิบ โดยแยกเป็ นวตั ถุดิบแต่ละ ประเภทซ่ึงอารทาเป็นสมุดหรือเป็นแผน่ บตั ร ดงั ตวั อยา่ งภาพที่ 2.6

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 34 บัตรคมุ วตั ถุดบิ ช่ือวตั ถุดิบ ………. จานวนสูงสุด ...... จานวนนับ ……… จานวนตา่ สุด ...... ทเี่ กบ็ คลงั ..... รับ (หน่วย) จ่าย (หน่วย) คงเหลือ (หน่วย) วนั เดือนปี ภาพที่ 2.6 บตั รคุมวตั ถุดิบ เม่ือเสร็รสิ้นการรดั ซ้ือวตั ถุดิบ แผนกบญั ชีพสั ดุระรวบรวมเอกสารท้งั หมดเก่ียวกบั การรดั ซ้ือ ไดแ้ ก่ ใบส่ังซ้ือ ใบตรวรรับ และใบกากบั สินคา้ ซ่ึงเอกสารท้งั หมดระตอ้ งถูกตอ้ ง ตรงกนั รากน้นั ระบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั การซ้ือวตั ถุดิบโดยระบนั ทึกในบญั ชีวตั ถุดิบ และบญั ชียอ่ ย วตั ถุดิบแตล่ ะชนิด ระรดั ทาในรูปบตั รวตั ถุดิบ ดงั ตวั อยา่ งภาพที่ 2.7 ช่ือวตั ถุดิบ ……… บัตรวตั ถุดบิ จานวนสูงสุด ......... จานวนตา่ สุด ......... จานวนนับ ……… จ่าย (หน่วย) คงเหลือ (หน่วย) จานวน @ ต้นทุน จานวน @ ต้นทุน วนั เดือนปี รับ (หน่วย) จานวน @ ต้นทนุ ภาพท่ี 2.7 บตั รแยกประเภทวตั ถุดิบ

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 35 5. การเบิกวตั ถุดิบ วตั ถุดิบท่ีกิรการซ้ือเขา้ มาเก็บไวท้ ่ีแผนกคลงั วตั ถุดิบ ระมีการควบคุมโดยมีการรดั ทา บญั ชียอ่ ยวตั ถุดิบแต่ละประเภท เพ่ือบนั ทึกการรับเบิกร่าย และยอดคงเหลือทุกคร้ังที่มีการรับและ เบิกร่าย เพื่อระไดท้ ราบวา่ วตั ถุดิบแต่ละประเภทมียอดคงเหลือในแต่ละเวลารานวนเท่าไร เม่ือ แผนกผลิตตอ้ งการใชว้ ตั ถุดิบ ระตอ้ งทาใบเบิกวตั ถุดิบ (Material Requisition) เพื่อเบิกวตั ถุดิบราก คลงั วตั ถุดิบ รานวน 3 ฉบบั ดงั ตวั อยา่ งภาพที่ 2.8 ฉบบั ที่ 1 ส่งใหเ้ รา้ หนา้ ที่แผนกคลงั วตั ถุดิบ ฉบบั ท่ี 2 ส่งใหแ้ ผนกบญั ชีพสั ดุเพื่อบนั ทึกตน้ ทุนของวตั ถุดิบที่เบิกใชแ้ ละลดยอด วตั ถุดิบในบตั รวตั ถุดิบ ฉบบั ที่ 3 เกบ็ ไวเ้ ป็นหลกั ฐานที่แผนกผเู้ บิก บริษทั ..... จากดั ทอี่ ย่.ู ............................................... ใบเบกิ วตั ถุดบิ เลขท.่ี ...................... วนั ท.่ี ...................................... แผนกทข่ี อเบิก...................................................... เลขทงี่ าน.............................................................. ลาดับที่ เลขที่ รายการ จานวน ราคาต่อ จานวนเงนิ วตั ถุดบิ หน่วย ผ้รู ับ ..................................... ผู้จ่าย ............................ ผ้อู นุมัติ ……………… 1. แผนกเกบ็ รักษาวตั ถดุ ิบ(แผนกคลงั วัตถดุ บิ ) 2. แผนกบัญชี 3. แผนกทขี่ อเบิก (แผนกผลติ ) ภาพท่ี 2.8 ใบเบิกวตั ถุดิบ

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 36 6. การส่งคืนวตั ถุดบิ 6.1 การส่งคืนวตั ถุดิบให้กบั ผูข้ าย เม่ือแผนกตรวรรับของไดท้ าการตรวรรับวตั ถุดิบ และวตั ถุดิบท่ีไดร้ ับมีสภาพชารุดเสียหาย มีคุณภาพไม่ตรงกบั ใบสั่งซ้ือ วตั ถุดิบท่ีได้มีปริมาณ มากกว่าที่ส่ังซ้ือ แผนกรดั ซ้ือรดั ทาใบลดหน้ีและส่งคืนวตั ถุดิบให้กบั ผูข้ าย รานวน 5 ฉบบั ดัง ตวั อยา่ งภาพที่ 2.9 ฉบบั ที่ 1 ส่งใหผ้ ขู้ ายพร้อมวตั ถุดิบ ฉบบั ท่ี 2 ส่งใหแ้ ผนกตรวรรับเกบ็ ไวเ้ ป็ นหลกั ฐานกบั รายงานการตรวรรับของ ฉบบั ที่ 3 ส่งไปแผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบเพอ่ื เป็ นหลกั ฐานวา่ มีการส่งคืนวตั ถุดิบ ฉบบั ท่ี 4 ส่งใหแ้ ผนกบญั ชีเก็บไวเ้ ป็นหลกั ฐานในการบนั ทึกบญั ชีส่งคืนวตั ถุดิบ และลดบญั ชีเรา้ หน้ี เพ่ือตรวรสอบการรา่ ยชาระหน้ี ฉบบั ท่ี 5 เกบ็ ไวเ้ ป็นหลกั ฐานท่ีแผนกรดั ซ้ือ บริษทั .... จากดั ทอี่ ยู่................................................ ใบขอลดหนี้ เลขท.ี่ .......................... วนั ท.ี่ ................................. ถึง .....(ผขู้ าย)...... บริษัทขอลดหนีต้ ามรายการต่อไปนี้ ลาดบั ปริมาณ รายการ ราคาต่อ จานวนเงิน เหตุผลท่สี ่งคืน ที่ หน่วย …………………………………. ………………………… ผู้อนุมตั ิ ผ้จู ดั การแผนกจดั ซื้อ ภาพท่ี 2.9 ใบขอลดหน้ี

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 37 6.2 การส่งคืนวตั ถุดิบใหแ้ ผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบ (แผนกคลงั วตั ถุดิบ) กรณีท่ีแผนกผลิตเบิก วตั ถุดิบไปใช้เกินความตอ้ งการใช้ไม่หมด รึงตอ้ งส่งคืนวตั ถุดิบไปยงั แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบ แผนก ผลิตรดั ทา “ใบนาส่งวตั ถุดิบ” รานวน 3 ฉบบั ดงั ตวั อยา่ งภาพที่ 2.10 ฉบบั ที่ 1 ส่งใหก้ บั แผนกเกบ็ รักษาวตั ถุดิบ (แผนกคลงั วตั ถุดิบ) ฉบบั ท่ี 2 ส่งใหก้ บั แผนกบญั ชีเพอื่ บนั ทึกลดตน้ ทุนการผลิต ฉบบั ที่ 3 เกบ็ รักษาไวเ้ ป็นหลกั ฐานท่ีแผนกผลิต ใบนาส่งวตั ถุดบิ ส่ งคืนจากแผนก........................ เลขท.ี่ .......................... ถงึ แผนกเกบ็ รักษาวตั ถุดบิ (คลงั วตั ถุดิบ) วนั ท.่ี ................................. ขอนาส่งวตั ถุดบิ ทางตรงของงาน...........................เลขท.่ี .......................... ขอนาส่งวตั ถุดบิ ทางอ้อมของงาน...........................เลขท.่ี .......................... ปริมาณ เลขทว่ี ตั ถุดบิ รายการ ราคาต่อหน่วย จานวนเงนิ วนั ทเ่ี บกิ ไปคร้ังแรก.................................................... ส่งคืนโดย..................................................... สาเหตุทสี่ ่งคืน............................................................ บันทกึ ในบตั รวตั ถุดบิ บนั ทกึ ในสมดุ รายวนั บันทกึ ในใบรายละเอยี ด ผู้อนุมตั .ิ ..................... ............................. เบิกวตั ถุดบิ ……….. ค่าใช้จ่ายการผลติ …….. . ภาพท่ี 2.10 ใบนาส่งวตั ถุดิบ

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 38 7. การจ่ายค่าวตั ถุดิบ การร่ายค่าวตั ถุดิบหรือการร่ายชาระหน้ีค่าวตั ถุดิบ กิรการผลิตส่วนใหญ่ระใช้ระบบ ใบสาคญั ร่ายเพ่ือควบคุมการร่ายเงินทุกคร้ัง แผนกรัดซ้ือมีหน้าที่ในการรดั ทาใบสาคัญร่าย (Disbursement Voucher) ข้ึนเพื่อขออนุมตั ิการร่ายเงิน หลงั รากการตรวรสอบความถูกตอ้ งของ เอกสารตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ สาเนาใบสั่งซ้ือ สาเนาใบตรวรรับ ใบสาคญั วตั ถุดิบ ใบกากบั สินคา้ ที่ไดร้ ับ รากผขู้ ายใหถ้ ูกตอ้ งตรงกนั รึงรดั ทาใบสาคญั ร่าย ขออนุมตั ิรากผมู้ ีอานารอนุมตั ิการร่ายของกิรการ รึงระทาการร่ายตอ่ ไป ดงั ตวั อยา่ งภาพท่ี 2.11 บริษทั ................. จากดั เลขท่ี......... ทอี่ ยู่................................................ วนั ที่ ................................. ใบสาคญั จ่าย ช่ือผู้รับเงิน .............................................................. ทอ่ี ยู่......................................................................... วนั เดือนปี รายการ จานวนเงิน หมายเหตุ ลงช่ือ.................................. ลงชื่อ.................................. ลงช่ือ.............................. ผ้ตู รวจสอบ ผู้อนุมตั จิ ่าย ผู้รับเงนิ ภาพท่ี 2.11 ใบสาคญั ร่าย

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 39 ตัวอย่างที่ 2.1 การรดั ทาบตั รวตั ถุดิบ โรงงานผลิตปลากระป๋ องแห่งหน่ึงใช้ปลาแมคเคอเรลเป็ นวตั ถุดิบในการผลิตปลากระป๋ อง กาหนดรานวนส่ังซ้ือต่าสุด 200 กิโลกรัม รานวนสูงสุด 2,000 กิโลกรัม รุดสั่งซ้ือ 300 กิโลกรัม รหสั วตั ถุดิบ AA511 รายการเก่ียวกบั การรับร่ายวตั ถุดิบประราเดือนมิถุนายน 2559 มี ดงั น้ี มิ.ย. 1 ปลาปลาแมคเคอเรลคงเหลือยกมารานวน 100 กิโลกรัม ๆ ละ 50 บาท 15 ซ้ือปลาแมคเคอเรลรานวน 500 กิโลกรัม ๆ ละ 52 บาท ใบรับของเลขท่ี 321 20 เบิกปลาแมคเคอเรลไปใชใ้ นการผลิต รานวน 300 กิโลกรัม ใบเบิกเลขท่ี 213 25 ซ้ือปลาแมคเคอเรลรานวน 150 กิโลกรัม ๆ ละ 51 บาท ใบรับของที่ 322 30 เบิกปลาแมคเคอเรลไปใชใ้ นการผลิต รานวน 150 กิโลกรัม ใบเบิกเลขที่ 214 ให้ทา บตั รวตั ถุดิบ (ใชว้ ธิ ีการตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือวธิ ีเขา้ ก่อน-ออกก่อน) บตั รวตั ถุดบิ ซื้อวตั ถุดบิ ปลาแมคเคอเรล จานวนสูงสุด 2,000 กโิ ลกรัม รหสั AA511 จานวนตา่ สุด 200 กโิ ลกรัม จุดส่ังซื้อ 300 กโิ ลกรัม รับ จ่าย คงเหลือ วนั เดือน เอกสาร หน่วย ราคา จานวน หน่วย ราคา จานวน หน่วย ราคา จานวน ปี เลขที่ ต่อ เงนิ ต่อ เงนิ ต่อ เงนิ หน่วย หน่วย หน่วย 2559 ยอด มิ.ย. 1 ยกมา 100 50 5,000 15 ร.321 500 52 26,000 100 50 5,000 500 52 26,000 20 บ.213 100 50 5,000 300 52 15,600 200 52 10,400 25 ร.322 150 51 7,650 300 52 15,600 150 51 7,650 30 บ.214 150 52 7,800 150 52 7,800 150 51 7,650

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 40 การบนั ทกึ รายการเกย่ี วกบั วตั ถุดิบ การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบ มีหลกั การบนั ทึกบญั ชี 2 วธิ ี คือ 1. การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบตามวิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด (Periodic Inventory Method) การบนั ทึกรายการตามวิธีน้ี ระทาการบนั ทึกบญั ชีเช่นเดียวกบั การซ้ือสินคา้ สาเร็รรูปมาราหน่ายของกิรการซ้ือขายสินคา้ ซ่ึงระมีบญั ชีที่เกี่ยวกบั วตั ถุดิบ คือ บญั ชีซ้ือวตั ถุดิบ บญั ชีค่าขนส่งเขา้ บญั ชีส่งคืนวตั ถุดิบและส่วนลดรับ แยกออกรากกนั และในระหว่างงวดบญั ชี ระไม่มีการบนั ทึกการเบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นระหวา่ งงวด ดงั น้นั วตั ถุดิบที่เบิกไปใชใ้ นการผลิตและ ยอดคงเหลือของวตั ถุดิบ ระตอ้ งทาการตรวรนบั วตั ถุดิบคงเหลือ โดยการตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือที่มี อยรู่ ริง ณ วนั สิ้นงวดบญั ชี 2. การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบตามวิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง (Perpetual Inventory Method) การบนั ทึกบญั ชีวธิ ีน้ีระทาการบนั ทึกความเคล่ือนไหวของวตั ถุดิบอยา่ งต่อเน่ือง กล่าวคือ มีการเปิ ดบญั ชีวตั ถุดิบเป็นบญั ชีประเภทสินทรัพย์ เพื่อใชใ้ นการบนั ทึกรายการที่เก่ียวกบั การรดั ซ้ือวตั ถุดิบ รวมท้งั รายการต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวกบั การซ้ือวตั ถุดิบ เช่น ค่าขนส่งเขา้ ส่งคืนวตั ถุดิบ ส่วนลดรับ และเม่ือมีการเบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต ระบนั ทึกรานวนวตั ถุดิบท่ีเบิกไปใชใ้ นการ ผลิต โดยเดบิตบญั ชีสินคา้ ระหวา่ งผลิต เครดิตบญั ชีวตั ถุดิบ ดงั น้นั รึงทาให้กิรการสามารถทราบ ความเคลื่อนไหวของวตั ถุดิบไดต้ ลอด ซ่ึงสามารถสรุปความแตกต่างของการบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั วตั ถุดิบท้งั 2 วธิ ี ไดด้ งั ตารางที่ 2.1 วธิ ีบญั ชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด วธิ ีบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเน่ือง มีบัญชี มีบัญชี ซ้ือวตั ถุดิบ วตั ถุดิบ คา่ ขนส่งเขา้ ส่งคืนวตั ถุดิบ ส่วนลดรับ ตารางที่ 2.1 ความแตกตา่ งของการบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั วตั ถุดิบ

หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 41 วธิ ีการบนั ทึกรายการเกย่ี วกบั วตั ถุดิบ 2 วธิ ี กรณไี ม่มภี าษมี ูลค่าเพม่ิ สรุปได้ดงั นี้ รายการ วธิ ีบัญชีสินค้าคงเหลือ วธิ ีบญั ชีสินค้าคงเหลือ 1. ซ้ือวตั ถุดิบ แบบสิ้นงวด แบบต่อเน่ือง ซ้ือวตั ถุดิบ XX วตั ถุดิบ XX เงินสด/เรา้ หน้ี XX เงินสด/เรา้ หน้ี XX 2. ร่ายคา่ ขนส่งรากการซ้ือ คา่ ขนส่งเขา้ XX วตั ถุดิบ XX วตั ถุดิบ เงินสด XX เงินสด XX 3. ส่งคืนวตั ถุดิบเนื่องราก เงินสด/เรา้ หน้ี XX เงินสด/เรา้ หน้ี XX ชารุด ส่งคืนวตั ถุดิบ XX วตั ถุดิบ XX 4. ชาระหน้ีใหเ้ รา้ หน้ีได้ เรา้ หน้ี XX เรา้ หน้ี XX ส่วนลด เงินสด XX เงินสด XX XX วตั ถุดิบ ส่วนลดรับ XX 5. เบิกวตั ถุดิบทางตรงไปใช้ ไม่บนั ทึกบญั ชี สินคา้ ระหวา่ งผลิต XX ในการผลิต วตั ถุดิบ XX 6. เบิกวตั ถุดิบทางออ้ ม ไมบ่ นั ทึกบญั ชี คา่ ใชร้ ่ายการผลิต XX ไปใช้ วตั ถุดิบ XX 7. คืนวตั ถุดิบทางตรงท่ี วตั ถุดิบ XX เหลือรากการผลิตให้ แผนกเกบ็ รักษาวตั ถุดิบ ไม่บนั ทึกบญั ชี สินคา้ ระหวา่ งผลิต XX 8. คืนวตั ถุดิบทางออ้ มที่ วตั ถุดิบ XX เหลือรากการผลิตให้ แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบ ไม่บนั ทึกบญั ชี ค่าใชร้ ่ายการผลิต XX 9. บนั ทึกวตั ถุดิบคงเหลือ วตั ถุดิบ(ปลายงวด) XX ปลายงวดและปิ ดบญั ชี ตน้ ทุนการผลิตท่ีมียอด ส่งคืนวตั ถุดิบ XX ไมบ่ นั ทึกบญั ชี ทางดา้ นเครดิต ส่วนลดรับ XX 10. ปิ ดบญั ชีวตั ถุดิบคงเหลือ ตน้ งวด ซ้ือวตั ถุดิบ ตน้ ทุนการผลิต XX ค่าขนส่งเขา้ เขา้ บญั ชี ตน้ ทุนการผลิต ตน้ ทุนการผลิต XX วตั ถุดิบ (ตน้ งวด) XX ไมบ่ นั ทึกบญั ชี ซ้ือวตั ถุดิบ XX คา่ ขนส่งเขา้ XX

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 42 วธิ ีการบันทกึ รายการเกยี่ วกบั วตั ถุดบิ 2 วธิ ี กรณมี ภี าษมี ูลค่าเพม่ิ สรุปได้ดังนี้ รายการ วธิ ีบัญชีสินค้าคงเหลือ วธิ ีบญั ชีสินค้าคงเหลือ 1. ซ้ือวตั ถุดิบมีภาษีมูลค่าเพ่ิม แบบสิ้นงวด แบบต่อเน่ือง 7% ซ้ือวตั ถุดิบ XX วตั ถุดิบ XX 2. ร่ายค่าขนส่งรากการซ้ือ วตั ถุดิบ ภาษีซ้ือ XX ภาษีซ้ือ XX 3. ส่งคืนวตั ถุดิบใหเ้ รา้ หน้ี เงินสด/เรา้ หน้ี XX เงินสด/เรา้ หน้ี XX เน่ืองรากชารุด ค่าขนส่งเขา้ XX วตั ถุดิบ XX XX 4. ชาระหน้ีใหเ้ รา้ หน้ีได้ ส่วนลด เงินสด XX เงินสด XX XX 5. เบิกวตั ถุดิบทางตรงไปใช้ เงินสด/เรา้ หน้ี XX เงินสด/เรา้ หน้ี XX ในการผลิต XX ส่งคืนวตั ถุดิบ XX วตั ถุดิบ XX 6. เบิกวตั ถุดิบทางออ้ มไปใช้ ในการผลิต ภาษีซ้ือ XX ภาษีซ้ือ XX 7. ส่งคืนวตั ถุดิบทางตรงคืน เรา้ หน้ี XX เรา้ หน้ี XX XX แผนกเกบ็ รักษาวตั ถุดิบ เงินสด XX เงินสด XX 8. ส่งคืนวตั ถุดิบทางออ้ มคืน แผนกเก็บรักษาวตั ถุดิบ ส่วนลดรับ XX วตั ถุดิบ XX 9. บนั ทึกวตั ถุดิบคงเหลือ ไม่บนั ทึกบญั ชี สินคา้ ระหวา่ งผลิต XX ปลายงวดและปิ ดบญั ชี ตน้ ทุนการผลิตท่ีมียอด วตั ถุดิบ ทางดา้ นเครดิต ไม่บนั ทึกบญั ชี คา่ ใชร้ ่ายการผลิต XX 10. ปิ ดบญั ชีวตั ถุดิบคงเหลือ ตน้ งวด ซ้ือวตั ถุดิบ วตั ถุดิบ ค่าขนส่งเขา้ เขา้ บญั ชี ตน้ ทุนการผลิต ไมบ่ นั ทึกบญั ชี วตั ถุดิบ XX สินคา้ ระหวา่ งผลิต ไม่บนั ทึกบญั ชี วตั ถุดิบ XX คา่ ใชร้ า่ ยการผลิต วตั ถุดิบ (ปลายงวด) XX ส่งคืนวตั ถุดิบ XX ไมบ่ นั ทึกบญั ชี ส่วนลดรับ XX ตน้ ทุนการผลิต XX ตน้ ทุนการผลิต XX วตั ถุดิบ (ตน้ งวด) XX ไม่บนั ทึกบญั ชี ซ้ือวตั ถุดิบ XX ค่าขนส่งเขา้ XX

หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 43 ตัวอย่างที่ 2.2 การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบท้งั 2 วธิ ี กรณีภาษีมูลคา่ เพิ่ม 7% รายการ วธิ ีบญั ชีสินค้าคงเหลือ วธิ ีบัญชีสินค้าคงเหลือ แบบสิน้ งวด แบบต่อเน่ือง 1. ซ้ือวตั ถดุ ิบ 30,000 บาท ซ้ือวตั ถดุ ิบ 30,000 วตั ถุดิบ 30,000 ภาษีมลู ค่าเพมิ่ 7% เงื่อนไข ภาษีซ้ือ 2,100 ภาษีซ้ือ 2,100 2/10, n/30 เรา้ หน้ี 32,100 เรา้ หน้ี 32,100 2. ร่ายคา่ ขนส่งเขา้ 300 บาท ค่าขนส่งเขา้ 300 วตั ถดุ ิบ 300 เงินสด 300 เงินสด 300 3. ส่งคืนวตั ถุดิบเพราะชารุด เรา้ หน้ี 1,070 เรา้ หน้ี 1,070 1,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพม่ิ ส่งคืนวตั ถดุ ิบ 1,000 วตั ถดุ ิบ 1,000 7% ภาษีซ้ือ 70 ภาษีซ้ือ 70 4. ชาระหน้ีเรา้ หน้ีท้งั รานวน เรา้ หน้ี 31,030 เรา้ หน้ี 31,030 ภายในเงื่อนไข 2/10, n/30 เงินสด 30,450 เงินสด 30,450 ไดร้ ับส่วนลด 2% ส่วนลดรับ *580 วตั ถดุ ิบ 580 5. เบิกวตั ถุดิบทางตรงไปใช้ ไมบ่ นั ทึกบญั ชี สินคา้ ระหวา่ งผลิต 22,000 ในการผลิต 22,000 บาท วตั ถดุ ิบ 22,000 6. เบิกวตั ถุดิบทางออ้ มไปใช้ ไม่บนั ทึกบญั ชี ค่าใชร้ ่ายการผลิต 2,100 ในการผลิต 2,100 บาท วตั ถุดิบ 2,100 7. ส่งคืนวตั ถดุ ิบทางตรง ไม่บนั ทึกบญั ชี วตั ถุดิบ 2,000 2,000 บาท คืนคลงั วตั ถุดิบ สินคา้ ระหวา่ งผลิต 2,000 8. ส่งคืนวตั ถุดิบทางออ้ ม 380 ไมบ่ นั ทึกบญั ชี วตั ถุดิบ 380 บาท คืนคลงั วตั ถดุ ิบ คา่ ใชร้ ่ายการผลิต 380 9. บนั ทึกวตั ถุดิบคงเหลือ วตั ถดุ ิบ (ปลายงวด) 15,000 ปลายงวด 15,000 บาทและ ส่งคืนวตั ถุดิบ 1,000 ไมบ่ นั ทึกบญั ชี ปิ ดบญั ชีตน้ ทุนการผลิตท่ี ส่วนลดรับ 580 มี ยอดทางดา้ นเครดิต ตน้ ทุนการผลิต 16,580 10.ปิ ดบญั ชีวตั ถดุ ิบคงเหลือ ตน้ ทุนการผลิต 38,300 ตน้ งวด 8,000 บาทและ วตั ถุดิบ (ตน้ งวด) 8,000 ไมบ่ นั ทึกบญั ชี ซ้ือวตั ถุดิบ ค่าขนส่งเขา้ ซ้ือวตั ถดุ ิบ 30,000 เขา้ บญั ชีตน้ ทุนการผลิต คา่ ขนส่งเขา้ 300 * การคิดส่วนลด มี 2 วธิ ี 1. (เรา้ หน้ีคงเหลือ - ภาษีซ้ือ) x อตั ราส่วนลด = ((31,030 - (31,030 x7/107)) x 2% = 580 2. (ซ้ือวตั ถุดิบ - ส่งคืนวตั ถุดิบ) x อตั ราส่วนลด = (30,000 - 1,000) x 2% = 580

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 44 ตวั อย่างที่ 2.3 บริษทั อนุสิทธ์ิอุตสาหกรรม รากดั มียอดคงเหลือ ณ วนั ที่ 1 มกราคม 2559 ประกอบดว้ ย เงินสด 80,000 บาท และวตั ถุดิบ 25,000 บาท และรายการคา้ ระหวา่ งเดือนมีดงั น้ี 2559 ม.ค. 2 ซ้ือวตั ถุดิบ 15,000 บาทเป็ นเงินสด ภาษีมูลคา่ เพมิ่ 7% 3 รา่ ยค่าขนส่งวตั ถุดิบ 500 บาท 10 ซ้ือวตั ถุดิบรากบริษทั รุ่งทิพย์ รากดั ราคา 30,000 บาท ภาษีมูลคา่ เพ่ิม 7% เง่ือนไข 2/10, n/30 12 ส่งคืนวตั ถุดิบท่ีซ้ือรากบริษทั รุ่งทิพย์ รากดั เป็นเงิน 3,000 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% 15 เบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิตสินคา้ 50,000 บาท 20 ชาระหน้ีคา่ วตั ถุดิบท้งั หมดใหบ้ ริษทั รุ่งทิพย์ รากดั 30 ส่งคืนวตั ถุดิบท่ีเหลือรากการเบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต 2,000 บาท 31 กิรการตรวรนบั และตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือสิ้นงวด 31 มกราคม 2559 เป็นเงิน 18,960 บาท ให้ทา 1. บนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบในสมุดรายวนั ทว่ั ไป วิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด และวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป (บางส่วน) 1. บนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบในสมุดรายวนั ทวั่ ไป วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา้ 1 พ.ศ.2559 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. บาท สต. ม.ค. 2 ซ้ือวตั ถุดิบ 511 15,000 - ภาษีซ้ือ 119 1,050 - เงินสด 111 16,050 - ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินสด 3 ค่าขนส่งเขา้ 512 500 - เงินสด 111 500 - ร่ายค่าขนส่งเขา้

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 45 สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา้ 2 เครดิต พ.ศ.2559 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. 32,100 - ม.ค. 10 ซ้ือวตั ถุดิบ 511 30,000 - 2,100 - ภาษีซ้ือ 119 เรา้ หน้ี 211 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินสด 12 เรา้ หน้ี 211 3,210 - ส่งคืนวตั ถุดิบ 513 3,000 - 210 - ภาษีซ้ือ 119 ส่งคืนวตั ถุดิบ 20 เรา้ หน้ี (32,100 - 3,210) 211 28,890 - เงินสด 111 28,350 - 540 - ส่วนลดรับ 514 รา่ ยชาระหน้ีใหบ้ ริษทั รุ่งทิพย์ รากดั 31 วตั ถุดิบ (ปลายงวด) 115 18,960 - 3,000 - ส่งคืนวตั ถุดิบ 513 540 - ส่วนลดรับ 514 ตน้ ทุนการผลิต 515 22,500 - บนั ทึกวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดและปิ ด บญั ชีตน้ ทุนการผลิตท่ีมียอดทางดา้ น เครดิต 31 ตน้ ทุนการผลิต 515 70,500 - วตั ถุดิบ (ตน้ งวด) 115 25,000 - 45,000 - ซ้ือวตั ถุดิบ 511 500 - คา่ ขนส่งเขา้ 512 ปิ ดบญั ชีวตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด ซ้ือวตั ถุดิบและคา่ ขนส่งเขา้ เขา้ บญั ชี ตน้ ทุนการผลิต

หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 46 การผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป (บางส่วน) วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด พ.ศ.2559 รายการ บญั ชีเงินสด รายการ เลขท่ี 111 เดือน วนั ท่ี หนา้ เครดิต หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 บญั ชี บาท สต. บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ร.ว.1 15,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา  80,000 - ม.ค. 2 ซ้ือวตั ถุดิบ ร.ว.1 1,050 - ภาษีซ้ือ ร.ว.1 500 - ร.ว.2 28,350 - 3 คา่ ขนส่งเขา้ 20 เรา้ หน้ี บญั ชีวตั ถดุ ิบ เลขที่ 115 เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. ม.ค. 1 ยอดยกมา  25,000 - ม.ค. 31 ตน้ ทุนการผลติ ร.ว.2 25,000 - 31 ตน้ ทนุ การผลิต ร.ว.2 18,960 - ยอดยกไป  18,960 - 43,960 - 43,960 - ก.พ. 1 ยอดยกมา  18,960 - บญั ชีภาษีซ้ือ เลขที่ 119 หนา้ เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ร.ว.2 210 - ม.ค. 2 เงินสด ร.ว.1 1,050 - ม.ค. 12 เรา้ หน้ี 10 เรา้ หน้ี ร.ว.2 2,100 - พ.ศ.2559 รายการ หนา้ บญั ชีเรา้ หน้ี รายการ เลขที่ 211 เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดบิต พ.ศ.2559 หนา้ เครดิต บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. ร.ว.2 ม.ค. 12 ส่งคืนวตั ถดุ ิบ ร.ว.2 3,000 - ม.ค. 10 ซ้ือวตั ถดุ ิบ ร.ว.2 30,000 - ภาษีซ้ือ ร.ว.2 ร.ว.2 2,100 - ร.ว.2 210 - ภาษีซ้ือ 20 เงินสด ส่วนลดรับ 28,350 - 540 -

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 47 บญั ชีซ้ือวตั ถดุ ิบ เลขท่ี 511 พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. ม.ค. 2 เงินสด ร.ว.1 15,000 - ม.ค. 31 ตน้ ทุนการผลติ ร.ว.2 45,000 - 10 เรา้ หน้ี ร.ว.2 30,000 - บญั ชีค่าขนส่งเขา้ เลขท่ี 512 พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. ม.ค. 3 เงินสด ร.ว.1 500 - ม.ค. 31 ตน้ ทุนการผลิต ร.ว.2 500 - พ.ศ.2559 รายการ หนา้ บญั ชีส่งคืนวตั ถดุ ิบ รายการ เลขท่ี 513 เดือน วนั ท่ี ตน้ ทุนการผลติ บญั ชี เดบิต พ.ศ.2559 หนา้ เครดิต ม.ค. 31 บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. ร.ว.2 3,000 - ม.ค. 12 เรา้ หน้ี ร.ว.2 3,000 - บญั ชีส่วนลดรับ เลขท่ี 514 หนา้ เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ตน้ ทุนการผลิต บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ม.ค. 31 ร.ว.2 540 - ร.ว.2 540 - ม.ค. 20 เรา้ หน้ี พ.ศ.2559 รายการ หนา้ บญั ชีตน้ ทุนการผลิต รายการ หนา้ เลขที่ 515 เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดบิต พ.ศ.2559 บญั ชี เครดิต บาท สต. เดือน วนั ท่ี บาท สต. ม.ค. 31 วตั ถุดิบตน้ งวด ร.ว.2 25,000 - ม.ค. 31 วตั ถุดิบปลายงวด ร.ว.2 ซ้ือวตั ถดุ ิบ ร.ว.2 18,960 - คา่ ขนส่งเขา้ ร.ว.2 45,000 - ส่งคืนวตั ถดุ ิบ ร.ว.2 3,000 - 540 - 500 - ส่วนลดรับ ร.ว.2

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 48 บนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบในสมุดรายวนั ทว่ั ไป วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1 พ.ศ.2559 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. บาท สต. ม.ค. 2 วตั ถุดิบ 511 15,000 - ภาษีซ้ือ 119 1,050 - เงินสด 111 16,050 - ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินสด 3 วตั ถุดิบ 512 500 - เงินสด 111 500 - รา่ ยคา่ ขนส่งเขา้ 10 วตั ถุดิบ 511 30,000 - ภาษีซ้ือ 119 2,100 - เรา้ หน้ี 211 32,100 - ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินเช่ือ 12 เรา้ หน้ี 211 3,210 - วตั ถุดิบ 513 3,000 - ภาษีซ้ือ 119 210 - ส่งคืนวตั ถุดิบ 15 สินคา้ ระหวา่ งผลิต 116 50,000 - วตั ถุดิบ 115 50,000 - เบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต 28 เรา้ หน้ี 211 28,890 - เงินสด 111 28350 - วตั ถุดิบ 514 540 - ร่ายชาระหน้ีใหบ้ ริษทั รุ่งทิพย์ รากดั 31 วตั ถุดิบ 115 2,000 - สินคา้ ระหวา่ งผลิต 116 2,000 - ส่งคืนวตั ถุดิบท่ีเหลือรากการเบิกไปใช้

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 49 การผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป (บางส่วน) วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง บญั ชีเงินสด เลขที่ 111 พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. ม.ค. 1 ยอดยกมา  80,000 - ม.ค. 2 วตั ถุดิบ ร.ว.1 15,000 - ภาษีซ้ือ ร.ว.1 1,050 - ร.ว.1 500 - 3 วตั ถุดิบ ร.ว.1 28,350 - 20 เรา้ หน้ี บญั ชีวตั ถุดิบ เลขท่ี 115 เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี 3,000 - 50,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา  25,000 - ม.ค. 12 เรา้ หน้ี ร.ว.1 540 - 18,960 - 2 เงินสด ร.ว.1 15,000 - 15 สินคา้ ระหวา่ งผลิต ร.ว.1 72,500 - 3 เงินสด ร.ว.1 500 - 20 เรา้ หน้ี ร.ว.1 10 เรา้ หน้ี ร.ว.1 30,000 - 31 ยอดยกไป  30 สินคา้ ระหวา่ งผลิต ร.ว.1 2,000 - 72,500 - ก.พ. 1 ยอดยกมา  18,960 - บญั ชีสินคา้ ระหวา่ งผลิต เลขท่ี 116 หนา้ เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ร.ว.1 2,000 - ม.ค. 15 วตั ถดุ ิบ ร.ว.1 50,000 - ม.ค. 30 วตั ถดุ ิบ พ.ศ.2559 รายการ บญั ชีภาษีซ้ือ รายการ เลขที่ 119 เดือน วนั ที่ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. ม.ค. 2 เงินสด ร.ว.1 1,050 - ม.ค. 12 เรา้ หน้ี ร.ว.1 210 - 10 เรา้ หน้ี ร.ว.1 2,100 -

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 50 บญั ชีเรา้ หน้ี เลขที่ 211 หนา้ เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ร.ว.1 30,000 - ม.ค. 12 วตั ถุดิบ ร.ว.1 3,000 - ม.ค. 12 วตั ถุดิบ ร.ว.1 2,100 - ภาษีซ้ือ ร.ว.1 210 - ภาษีซ้ือ 20 เงินสด วตั ถดุ ิบ ร.ว.1 28,350 - ร.ว.1 540 - การตีราคาวตั ถุดบิ คงเหลือ กิรการระต้องตรวรนับวัตถุดิบคงเหลือที่มีอยู่รริ ง เพื่อตรวรสอบกับการตีราคา วตั ถุดิบคงเหลือตามบญั ชีถูกตอ้ งตรงกนั หรือไม่ และระทาใหท้ ราบวา่ วตั ถุดิบมีการเส่ือมสภาพหรือ ชารุดหรือไม่ ซ่ึงเป็ นกิรการผลิตทุกประเภทระตอ้ งกระทา ไม่วา่ กิรการระบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบตามวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด หรือวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง การตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 2 (ปรับปรุง 2560) เรื่อง สินคา้ คงเหลือของสภาวชิ าชีพบญั ชี ในพระบรมราชูปถมั ภ์ ไดก้ ล่าวถึงวธิ ีการตีราคาสินคา้ คงเหลือ (สภา วชิ าชีพบญั ชี ในพระบรมราชูปถมั ภ,์ 2560 : ออนไลน์) ดงั น้ี 1. วธิ ีราคาทุน (Cost Method) 2. ราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิท่ีระไดร้ ับ แลว้ แต่ราคาใดระต่ากวา่ (Lower of Cost or Net Realizable Value) 3. ราคามาตรฐาน (Standard Method) ในระดบั น้ีระกล่าวถึงการตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือวิธีราคาทุน ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 2 (ปรับปรุง 2560) เรื่อง สินคา้ คงเหลือ ของสภาวชิ าชีพบญั ชี ในพระบรมราชูปถมั ภ์ การตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือวิธีราคาทุน หมายถึง ราคาท่ีซ้ือวตั ถุดิบบวกด้วยค่าใช้ร่ายที่ เก่ียวขอ้ งในการรดั ซ้ือวตั ถุดิบ เช่น ค่าขนส่งเขา้ ค่าอากรขาเขา้ และระตอ้ งหักออกในกรณีท่ี กิรการไดร้ ับส่วนลดรากการซ้ือวตั ถุดิบ รวมท้งั การส่งคืนวตั ถุดิบให้กบั ผขู้ าย เน่ืองรากวตั ถุดิบไม่ ตรงตามคาส่งั ซ้ือไม่ไดค้ ุณภาพ ชารุด เป็นตน้ ส่วนคา่ ใชร้ ่ายในการรดั ซ้ือวตั ถุดิบประเภทอ่ืน ๆ เช่น ค่าประกนั ภยั ค่าขนของเขา้ ค่าเก็บ รักษาวตั ถุดิบให้อยู่ในสภาพดี ถือค่าใช้ร่ายการผลิต เพราะในกิรการผลิตมีวตั ถุดิบในการผลิต

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 51 หลายชนิดระตอ้ งมีการปันส่วนค่าใชร้ ่ายดงั กล่าวให้แก่วตั ถุดิบแต่ละชนิด ซ่ึงนกั เรียนระไดศ้ ึกษา ในระดบั สูงข้ึนต่อไป การตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือ วิธีราคาทุนเป็ นวิธีท่ีใชก้ นั อย่างแพร่หลายมากที่สุด เพราะเป็ น ราคาที่ถือไดว้ า่ มีหลกั ฐานในการบนั ทึกรายการ อยดู่ ว้ ยกนั 3 วธิ ี ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. วิธีเขา้ ก่อน-ออกก่อน (Fist-in, First-out หรือ FIFO Method) เป็ นวิธีท่ีถือวา่ วตั ถุดิบท่ี ซ้ือมาก่อนระต้องถูกเบิกไปใช้ก่อน วตั ถุดิบคงเหลือระเป็ นวตั ถุดิบท่ีรัดซ้ือเข้ามาคร้ังหลังสุด ตามลาดบั การตีราคาวตั ถุดิบดว้ ยวธิ ีน้ีระเหมาะสมกบั วตั ถุดิบท่ีเสื่อมสภาพและลา้ สมยั ไดง้ ่าย เช่น พืช ผกั ผลไม้ เน้ือสัตว์ เป็ นตน้ วิธีน้ีมีขอ้ ที่ดี คือ ระทาให้วตั ถุดิบคงเหลือท่ีแสดงในงบแสดง ฐานะการเงินใกลเ้ คียงกบั ราคาตลาดในขณะน้นั แต่ขอ้ ที่เสีย คือ การนาวตั ถุดิบที่มีราคาเก่าไป คานวณตน้ ทุนการผลิตระเป็ นราคาเก่า เมื่อนาเปรียบเทียบกบั ราคาขายในปัรรุบนั อารระมีราคา แตกต่างกันมาก ระทาให้กาไรขาดทุนไม่ถูกต้อง ถ้าวตั ถุดิบราคาต่าระทาให้กาไรสูง แต่ถ้า วตั ถุดิบราคาสูงระทาใหก้ าไรต่าลง วิธีเขา้ ก่อน-ออกก่อน ไม่วา่ กิรการระใชว้ ิธีการบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบตามวิธี สินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวดบญั ชี หรือวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่องการคานวณหาวตั ถุดิบท่ี เบิกไปใชแ้ ละวตั ถุดิบคงเหลือระเทา่ กนั 2. วธิ ีถวั เฉล่ียถ่วงน้าหนกั (Weighted Average Method) วธิ ีน้ีเหมาะสาหรับกิรการท่ีใช้ วตั ถุดิบขนาดเล็ก ที่มีรานวนปริมาณมาก ซ้ือบ่อย ๆ ยากแก่การตรวรนบั วตั ถุดิบท่ีมีการซ้ือระผสม และปะปนกบั วตั ถุดิบท่ีคงเหลืออยู่ รวมถึงราคาวตั ถุดิบระมีการเปลี่ยนแปลงอยเู่ สมอ เช่น ขา้ วสาร น้าตาล ขา้ วโพด น้ามนั ยางพารา สารเคมี เป็ นตน้ การคานวณราคาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ี ถวั เฉลี่ยถ่วงน้าหนกั โดยการนาตน้ ทุนวตั ถุดิบระหวา่ งงวดแต่ละคร้ังมารวมกนั และบวกตน้ ทุน วตั ถุดิบตน้ ปี แลว้ หารดว้ ยรานวนวตั ถุดิบท้งั สิ้น เป็ นราคาวตั ถุดิบถวั เฉล่ียต่อหน่วย และนาไปคูณ ดว้ ยรานวนวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด เป็นราคาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด 3. วธิ ีเฉพาะเราะรง (Specific Indentification Method) เป็ นวิธีที่เหมาะสมกบั กิรการท่ีมี วตั ถุดิบรานวนไม่มาก มีราคาสูง ราคาของวตั ถุดิบแต่ละชนิดแตกต่างกนั เช่น วตั ถุดิบที่ใชใ้ นการ ผลิตเครื่องประดบั ประเภทเพชร พลอย ทองคา และเคร่ืองรกั รเอามาผลิตรถยนต์ เป็ นตน้ ตามวิธีน้ี วนั ท่ีซ้ือวตั ถุดิบระตอ้ งบนั ทึกรายละเอียด คุณลกั ษณะ ราคาทุน รานวนวตั ถุดิบแต่ละชิ้นไว้ เมื่อมี การเบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิตระตอ้ งระบุรายละเอียด คุณลกั ษณะ ราคา วนั ที่ซ้ือ รานวน ซ่ึง วธิ ีน้ีระทาใหส้ ิ้นเปลืองเวลาและค่าใชร้ ่ายในการควบคุมวตั ถุดิบสูง

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 52 ตัวอย่างที่ 2.4 บริษทั อุตสาหกรรมทอผา้ รากดั มีขอ้ มูลเกี่ยวกบั การรับร่ายวตั ถุดิบ ประราเดือน มิถุนายน 2559 ดงั น้ี 2559 มิ.ย. 1 มีผา้ ฝ้ายคงเหลือยกมารานวน 400 หลา ๆ ละ 160 บาท 16 ซ้ือผา้ ฝ้าย (ซ้ือคร้ังที่ 1) รานวน 800 หลา ๆ ละ 150 บาท (ใบรับของเลขท่ี 501) 20 เบิกผา้ ฝ้ายไปใชใ้ นการผลิตรานวน 600 หลา (ใบเบิกเลขที่ 601) 25 ซ้ือผา้ ฝ้าย (ซ้ือคร้ังท่ี 2) รานวน 300 หลา ๆ ละ 170 บาท (ใบรับของเลขท่ี 502) 30 เบิกผา้ ฝ้ายไปใชใ้ นการผลิต รานวน 400 หลา (ใบเบิกเลขท่ี 602) 31 ตรวรนบั วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดคงเหลือ 500 หน่วย วตั ถุดิบท่ีใชไ้ ปในการผลิต 1,000 หน่วย ให้ทา 1. คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีเขา้ ก่อน-ออกก่อน 2. คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีถวั เฉลี่ยถ่วงน้าหนกั 1. คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีเข้าก่อน-ออกก่อน รับ ร่าย คงเหลือ วนั เดือน เอกสาร ราคา รานวน ราคา รานวน ราคา รานวน ปี เงิน ตอ่ เงิน ตอ่ เงิน เลขท่ี หน่วย ต่อ หน่วย หน่วย หน่วย หน่วย หน่วย 2559 ยอด มิ.ย. 1 ยกมา 400 160 64,000 15 ร.501 800 150 120,000 400 160 64,000 800 150 120,000 20 บ.601 400 160 64,000 600 150 90,000 200 150 30,000 25 ร.502 300 170 51,000 600 150 90,000 300 170 51,000 30 บ.602 400 150 60,000 200 150 30,000 300 170 51,000 วตั ถดุ ิบใชไ้ ปใน 1,000 154,000 การผลิต

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 53 ดงั น้นั วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีเขา้ ก่อน-ออกก่อน วตั ถุดิบคงเหลือรากการซ้ือคร้ังท่ี 2 รานวน 300 หลา ๆ ละ 170 บาท เป็นเงิน 51,000 บาท วตั ถุดิบคงเหลือรากการซ้ือคร้ังที่ 1 รานวน 200 หลา ๆ ละ 150 บาท เป็นเงิน 30,000 บาท วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด รานวน 500 หลา เป็นเงิน 81,000 บาท 2. คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีถัวเฉลยี่ ถ่วงนา้ หนัก วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด รานวน 400 หลา ๆ ละ 160 บาท เป็นเงิน 64,000 บาท วตั ถุดิบซ้ือคร้ังที่ 1 รานวน 800 หลา ๆ ละ 150 บาท เป็นเงิน 120,000 บาท วตั ถุดิบซ้ือคร้ังที่ 2 รานวน 300 หลา ๆ ละ 170 บาท เป็นเงิน 51,000 บาท รวมวตั ถุดิบตน้ งวด + วตั ถุดิบซ้ือระหวา่ งงวด รานวน 1,500 หน่วย เป็นเงิน 235,000 บาท ราคาถวั เฉลี่ยน้าหนกั ของวตั ถุดิบต่อหน่วย = 235,000 1,500 = 156.67 ดงั น้นั วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด 500 หน่วย ราคาหลาละ 156.67 บาท เป็นเงิน 78,335 บาท ตวั อย่างที่ 2.5 บริษทั ราปาอุตสาหกรรม รากดั มีขอ้ มูลท่ีเกี่ยวกบั การรับรา่ ยวตั ถุดิบ ดงั น้ี 2559 เม.ย. 1 อะไหล่รถยนตค์ งเหลือยกมาตน้ งวด 50 หน่วย ๆ ละ 2,000 บาท 8 ซ้ืออะไหล่รถยนต์ คร้ังที่ 1 รานวน 70 หน่วย ๆ ละ 2,200 บาท 12 เบิกอะไหล่รถยนตค์ งเหลือยกมาตน้ งวดรานวน 50 หน่วย และ เบิกอะไหล่รถยนตท์ ่ีซ้ือคร้ังท่ี 1 รานวน 20 หน่วย 18 ซ้ืออะไหล่รถยนต์ คร้ังที่ 2 รานวน 40 หน่วย ๆ ละ 2,000 บาท 31 กิรการตรวรนับวตั ถุดิบวิธีเฉพาะเราะรง มีวตั ถุดิบคงเหลือรากการซ้ือคร้ังที่ 1 รานวน 50 หน่วย และรากการซ้ือคร้ังที่ 2 รานวน 40 หน่วย ให้ทา คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีเฉพาะเราะรง คานวณต้นทนุ วตั ถุดบิ คงเหลือปลายงวด วธิ ีเฉพาะเจาะจง วตั ถุดิบคงเหลือรากการซ้ือคร้ังที่ 1 รานวน 50 หน่วย ๆ ละ 2,200 บาท เป็นเงิน 110,000 บาท วตั ถุดิบคงเหลือรากการซ้ือคร้ังท่ี 2 รานวน 40 หน่วย ๆ ละ 2,000 บาท เป็นเงิน 80,000 บาท ดงั น้นั วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด รานวน 90 หน่วย เป็นเงิน 190,000 บาท

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 54 การตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือวิธีเขา้ ก่อน-ออกก่อน และวิธีเฉพาะเราะรงไม่ว่าระเป็ นกิรการ บนั ทึกรายการเกี่ยวกับวตั ถุดิบวิธีบญั ชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวดหรือวิธีบญั ชีสินค้าคงเหลือ แบบต่อเน่ือง วตั ถุดิบท่ีใช้ในการผลิตระเท่ากนั แต่วิธีถวั เฉลี่ยถ่วงน้าหนกั ใชไ้ ดเ้ ฉพาะการบนั ทึก วตั ถุดิบคงเหลือแบบสิ้นงวดเทา่ น้นั การคานวณวตั ถุดิบทใี่ ช้ในการผลติ วตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต หมายถึง วตั ถุดิบหรือวสั ดุที่เป็นตน้ ทุนในการผลิตสินคา้ สาเร็รรูป การคานวณหาวตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิตข้ึนอยกู่ บั วธิ ีการบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบ กล่าวคือ 1. การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบตามวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด เมื่อกิรการ เบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิตระไม่มีการบนั ทึกบญั ชีแต่อยา่ งใด เมื่อตอ้ งการทราบวตั ถุดิบท่ีใชใ้ น การผลิตระต้องทาการตรวรนับและตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือในวนั สิ้นงวดบญั ชี แล้วนาราคา วตั ถุดิบคงเหลือสิ้นงวดไปหักออกรากยอดรวมของวตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวดและซ้ือวตั ถุดิบสุทธิ ระหวา่ งงวด ระไดว้ ตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต ดงั น้ี วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด XX ซ้ือวตั ถุดิบ XX บวก คา่ ขนส่งเขา้ XX XX หกั ส่งคืนวตั ถุดิบ XX ส่วนลดรับ XX XX ซ้ือวตั ถุดิบสุทธิ XX วตั ถุดิบท่ีมีอยทู่ ้งั สิ้น XX หกั วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด XX วตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต XX 2. การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบตามวิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง เม่ือกิรการ มีการเบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต ระบนั ทึกบญั ชีรานวนวตั ถุดิบท่ีเบิกไปใชโ้ ดย เดบิตบญั ชีสินคา้ ระหวา่ งผลิต เครดิตบญั ชีวตั ถุดิบ รึงไมต่ อ้ งคานวณหาวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 55 ต่อไปน้ีเป็นการบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบตามวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด และวธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง ดงั ตวั อยา่ งท่ี 2.6 ตวั อย่างที่ 2.6 เมื่อ 1 พฤษภาคม 2559 โรงงานอุตสาหกรรมแห่งหน่ึง มีวตั ถุดิบคงเหลือยกมา 40,000 บาท ขอ้ มูลเกี่ยวกบั การซ้ือวตั ถุดิบในระหวา่ งเดือนพฤษภาคม 2559 มีดงั น้ี 2559 พ.ค. 5 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินเชื่อ 305,000 บาท เงื่อนไข 2/15, n/45 9 ร่ายค่าขนส่งวตั ถุดิบท่ีซ้ือ 25,000 บาท 14 ส่งคืนวตั ถุดิบ 5,000 บาท 20 รา่ ยชาระหน้ีคา่ วตั ถุดิบท้งั สิ้น ให้ทา 1. ใหบ้ นั ทึกรายการขา้ งตน้ ในสมุดรายวนั ทวั่ ไปในกรณีดงั ต่อไปน้ี 1.1 วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด (กิรการตรวรนบั และตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือ สิ้นเดือนพฤษภาคม 2559 ไดร้ านวน 100,000 บาท) 1.2 วิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง (กิรการเบิกวตั ถุดิบใชใ้ นการผลิตในเดือน พฤษภาคม 2559 รานวน 259,000 บาท) 2. ผา่ นไปยงั บญั ชีแยกประเภทท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การผลิตสินคา้ (บางส่วน) 3. คานวณหาวตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต 1. บนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไป โดยใชว้ ธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด และวธิ ี บญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง วธิ ีบญั ชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด วธิ ีบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง 2559 2559 พ.ค. 5 ซ้ือวตั ถดุ ิบ 305,000 พ.ค. 5 วตั ถดุ ิบ 305,000 เรา้ หน้ี 305,000 เรา้ หน้ี 305,000 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินเชื่อ ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินเช่ือ 9 คา่ ขนส่งเขา้ 25,000 9 วตั ถุดิบ 25,000 เงินสด 25,000 เงินสด 25,000 รา่ ยคา่ ขนส่งเขา้ ร่ายคา่ ขนส่งเขา้ 14 เรา้ หน้ี 5,000 14 เรา้ หน้ี 5,000 ส่งคืนวตั ถุดิบ 5,000 วตั ถุดิบ 5,000 ส่งคืนวตั ถุดิบ ส่งคืนวตั ถุดิบ

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 56 วธิ ีบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด วธิ ีบญั ชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง พ.ค. 20 เรา้ หน้ี 300,000 พ.ค. 20 เรา้ หน้ี 300,000 เงินสด 294,000 เงินสด 294,000 ส่วนลดรับ 6,000 วตั ถุดิบ 6,000 ชาระหน้ีคา่ วตั ถุดิบ ชาระหน้ีค่าวตั ถุดิบ พ.ค. 31 สินคา้ ระหวา่ งผลิต 259,000 ไม่มีบนั ทึกบญั ชี วตั ถุดิบ 259,000 เบิกวตั ถุดิบใชใ้ นการผลิต พ.ค. 31 วตั ถุดิบ (ปลายงวด) 100,000 ส่งคืนวตั ถุดิบ 5,000 ไม่มีบนั ทึกบญั ชี ส่วนลดรับ 6,000 ตน้ ทุนการผลิต 111,000 31 ตน้ ทุนการผลิต 370,000 วตั ถุดิบ (ตน้ งวด) 40,000 ไม่มีบนั ทึกบญั ชี ซ้ือวตั ถุดิบ 305,000 ค่าขนส่งเขา้ 25,000 2. การผา่ นบญั ชีแยกประเภทที่เกี่ยวขอ้ งกบั การผลิตสินคา้ (บางส่วน) 2.1 วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด พ.ศ.2559 รายการ หนา้ บญั ชีวตั ถดุ ิบ รายการ หนา้ เลขท่ี 117 เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดบิต พ.ศ.2559 บญั ชี เครดิต ยอดยกมา บาท สต. เดือน วนั ท่ี บาท สต. พ.ค. 1 ตน้ ทนุ การผลติ  ร.ว.2 31 ร.ว.2 40,000 - พ.ค. 31 ตน้ ทุนการผลติ 40,000 - 100,000 - บญั ชีซ้ือวตั ถุดิบ เลขท่ี 511 พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. พ.ค. 5 เรา้ หน้ี ร.ว.1 305,000 - พ.ค. 31 ตน้ ทุนการผลิต ร.ว.2 305,000 -

หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 57 บญั ชีค่าขนส่งเขา้ เลขท่ี 512 พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. พ.ค. 9 เงินสด ร.ว.1 25,000 - พ.ค. 31 ตน้ ทุนการผลิต ร.ว.2 25,000 - บญั ชีส่งคืนวตั ถดุ ิบ เลขที่ 513 หนา้ เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ร.ว.1 5,000 - พ.ค. 31 ตน้ ทุนการผลิต ร.ว.2 5,000 - พ.ค. 14 เรา้ หน้ี บญั ชีส่วนลดรับ เลขท่ี 514 หนา้ เครดิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ร.ว.1 6,000 - พ.ค. 31 ตน้ ทุนการผลิต ร.ว.2 6,000 - พ.ค. 20 เรา้ หน้ี พ.ศ.2559 รายการ หนา้ บญั ชีตน้ ทุนการผลิต รายการ หนา้ เลขท่ี 515 เดือน วนั ที่ บญั ชี เดบิต พ.ศ.2559 บญั ชี เครดิต พ.ค. 31 วตั ถุดิบ (ตน้ งวด) บาท สต. เดือน วนั ท่ี วตั ถุดิบ (ปลายงวด) บาท สต. ร.ว.2 ร.ว.2 ซ้ือวตั ถุดิบ ร.ว.2 40,000 - พ.ค. 31 ส่งคืนวตั ถุดิบ ร.ว.2 100,000 - ค่าขนส่งเขา้ ร.ว.2 305,000 - ส่วนลดรับ ร.ว.2 5,000 - 25,000 - 6,000 -

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 58 2.2 วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง บญั ชีวตั ถุดิบ เลขท่ี 117 พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.2559 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. พ.ค. 1 ยอดยกมา  40,000 - พ.ค. 14 เรา้ หน้ี ร.ว.1 5,000 - 5 เรา้ หน้ี 6,000 - 9 เงินสด ร.ว.1 305,000 - เรา้ หน้ี ร.ว.1 259,000 - 100,000 - มิ.ย. 1 ยอดยกมา ร.ว.1 25,000 - 20 สินคา้ ระหวา่ งผลิต ร.ว.2 370,000 - 31 ยอดยกไป  370,000 -  100,000 3. คานวณหาวตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด 5,000 305,000 40,000 ซ้ือวตั ถุดิบ 6,000 25,000 บวก ค่าขนส่งเขา้ 330,000 319,000 359,000 หกั ส่งคืนวตั ถุดิบ 11,000 100,000 ส่วนลดรับ 259,000 ซ้ือวตั ถุดิบสุทธิ วตั ถุดิบที่มีอยทู่ ้งั สิ้น หกั วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด วตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 59 สรุปเนื้อหา วตั ถุดิบเป็ นส่วนประกอบสาคญั ในการผลิตสินคา้ สาเร็รรูป แบ่งไดเ้ ป็ น 2 ประเภท คือ วตั ถุดิบทางตรง และวตั ถุดิบทางออ้ ม ดงั น้นั กิรการระตอ้ งมีการควบคุมการรับร่ายวตั ถุดิบ โดยเร่ิม ต้งั แต่ การขอซ้ือ การส่ังซ้ือ การตรวรรับวตั ถุดิบ การเก็บรักษาวตั ถุดิบ การเบิกวตั ถุดิบและการ ชาระเงิน เพ่ือให้วตั ถุดิบน้ันมีใช้อย่างเพียงพอในการผลิต รวมถึงป้องกันการสูญหาย ชารุด เสื่อมสภาพ และป้องกนั การทุรริต การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบมี 2 วธิ ีคือ วิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือสิ้นงวดบญั ชี และวธิ ี บญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง กรณีกิรการใช้วิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวดบญั ชี เมื่อ ตอ้ งการทราบวตั ถุดิบท่ีใช้ในการผลิต กิรการระตอ้ งมีการตรวรนบั และตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือเม่ือ สิ้นงวดบัญชี เพ่ือนายอดวัตถุดิบคงเหลือเมื่อสิ้นงวดบัญชีไปหักออกรากยอดรวมของ วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวดบวกซ้ือวตั ถุดิบระหวา่ งงวด ก็ระไดว้ ตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต แต่กรณีกิรการ ใชว้ ิธีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ืองกิรการสามารถทราบวตั ถุดิบที่เบิกไปใช้ในการผลิตได้ราก บญั ชีวตั ถุดิบทนั ที เน่ืองรากมีการบนั ทึกบญั ชีเม่ือมีการเบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต วธิ ีการตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดท่ีใชต้ ามแบบราคาทุน มีดงั น้ี 1. วธิ ีเขา้ ก่อน-ออกก่อน 2. วธิ ีถวั เฉลี่ยถ่วงน้าหนกั 3. วธิ ีเราะรง ดงั น้ัน ไม่ว่ากิรการระบนั ทึกบญั ชีโดยวิธีใด กิรการระต้องมีการตรวรนบั วตั ถุดิบเพื่อ ตรวรสอบวา่ วตั ถุดิบท่ีมีอยูร่ ริงตรงกบั ท่ีมีอยูใ่ นบญั ชีหรือไม่ หรือเมื่อตรวรสอบสภาพของวตั ถุดิบ วา่ ยงั มีคุณสมบตั ิ ไม่เสียหายพร้อมท่ีระนาไปใชใ้ นการผลิตไดด้ ี

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 60 ใบขอซ้ือ ศัพท์ควรรู้ ใบตรวรรับวตั ถุดิบ ใบเบิกวตั ถุดิบ Purchase Requisition ใบสงั่ ซ้ือ Receiving Report ใบสาคญั รา่ ย Material Requisition ราคาทุนหรือมูลคา่ สุทธิที่ระไดร้ ับ Purchase Order Disbursement Voucher แลว้ แต่ราคาใดระต่ากวา่ Lower of Cost or Net Realizable Value ราคามาตรฐาน วตั ถุดิบ Standard Method วตั ถุดิบทางตรง Materials วตั ถุดิบทางออ้ ม Direct Materials วธิ ีเขา้ ก่อนออกก่อน Indirect Materials วธิ ีเฉพาะเราะรง First In, First Out หรือ FIFO Method วธิ ีถวั เฉล่ียถ่วงน้าหนกั Specific Indentification Method วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง Weighted Average Method วธิ ีบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด Perpetual Inventory Method วธิ ีราคาทุน Periodic Inventory Method Cost Method

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 61 กจิ กรรมเสนอแนะทเ่ี น้นผู้เรียนเป็ นสาคญั หน่วยที่ 2 วตั ถดุ บิ หวั ข้อท่ีกจิ กรรม บนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบและคานวณวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต จุดประสงค์การเรียนรู้ บนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบและคานวณวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิตได้ เคร่ืองมือและอปุ กรณ์ทใ่ี ช้ 1. กระดาษปรู๊ฟ หรือกระดาษร้อยปอนด์ 2. ปากกาเมริก ข้นั ตอนในการปฏบิ ัตกิ จิ กรรม 1. แบ่งกลุ่มตามความสมคั รใรกลุ่มละ 5 คน คดั เลือกหัวหน้ากลุ่ม กรรมการและ เลขานุการกลุ่ม 2. ใหแ้ ต่ละกลุ่มสมมติรายการคา้ กลุ่มละ 5 รายการ เพ่ือบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั วตั ถุดิบ และคานวณหาวตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต โดยศึกษาเอกสารประกอบการเรียนหน่วยท่ี 2 และคน้ ควา้ รากแหล่งเรียนรู้อ่ืน ๆ เช่น หอ้ งสมุดวทิ ยาลยั ฯ และอินเทอร์เน็ต 3. แต่ละกลุ่มรดั ทาชิ้นงาน เพ่อื นาเสนองานที่ตนเองรับผดิ ชอบ ใชเ้ วลา 1 ชว่ั โมง 4. ใหน้ กั เรียนส่งตวั แทนกลุ่มนาเสนอกลุ่มละ 10 นาที 5. ทาการประเมินชิ้นงานของกลุ่มตนเองและกลุ่มเพื่อน 6. ตวั แทนกลุ่มรวบรวมผลการประเมินส่งครูผสู้ อน แหล่งข้อมูล 1. มุมหนงั สือแผนกวชิ าการบญั ชี 2. หอ้ งสมุดวทิ ยาลยั ฯ และหอ้ งอินเทอร์เน็ต 3. เอกสารประกอบการเรียนวชิ าการบญั ชีตน้ ทุนเบ้ืองตน้ รหสั วชิ า 2201-2004 4. หนงั สือ ตารา อ่ืน ๆ

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 62 แบบประเมนิ ผลกจิ กรรมเสนอแนะท่เี น้นผู้เรียนเป็ นสาคญั แบบประเมินผล 1 ที่ รายการ 5 4 3 2 1 1 ความร่วมมือในการทางาน 2 ความชดั เรนของเน้ือหาสาระท่ีนาเสนอ 3 ความพร้อมของกลุ่ม 4 การนาเสนอผลงาน 5 เสร็รทนั ตามเวลา 6 มีความคิดสร้างสรรค์ 7 ความถูกตอ้ งของชิ้นงาน 8 การรดั เกบ็ อุปกรณ์ และการรักษาความสะอาด เกณฑก์ ารประเมิน 5 = มากท่ีสุด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = พอใช้ 1 = ควรปรับปรุง คะแนนเตม็ 40 คะแนน รวมคะแนนท่ีได.้ ................................... คะแนนเฉล่ีย................................ ประเมินผลโดย ผเู้ รียนกลุ่มท่ี...........................................................ผสู้ อน........................................ แบบประเมนิ ผล 2 ผ้ปู ระเมิน กล่มุ ที่ 1 กล่มุ ที่ 2 กลุ่มที่ 3 กล่มุ ท่ี 4 กล่มุ ท่ี 5 รวมคะแนน คะแนนรากผเู้ รียน คะแนนรากผสู้ อน รวมคะแนน คะแนนเฉล่ีย (10 คะแนน) ความคิดเห็น/ขอ้ ที่เสนอแนะ กลุ่มที่ 1................................................................................................................................................ กลุ่มท่ี 2 ............................................................................................................................................... กลุ่มที่ 3 ............................................................................................................................................... กลุ่มท่ี 4 ............................................................................................................................................... กลุ่มที่ 5 ............................................................................................................................................... ผสู้ อน............................................................... (....................................................)

หน่วยท่ี 2 วตั ถุดิบ 63 แบบฝึ กหัด หน่วยท่ี 2 วตั ถุดบิ ตอนที่ 1 รงตอบคาถามต่อไปน้ี วตั ถุดบิ 1. วตั ถุดิบ หมายถึงอะไร 2. วตั ถุดิบมีกี่ประเภท อะไรบา้ ง มีลกั ษณะแตกต่างกนั อยา่ งไร 3. การรับร่ายวตั ถุดิบมีข้นั ตอนในการดาเนินงานอยา่ งไรบา้ ง รงอธิบาย 4. การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั วตั ถุดิบมีก่ีวธิ ีอะไรบา้ ง รงอธิบาย 5. รงบอกวธิ ีการคานวณวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต ตอนที่ 2 รดั ทาแบบฝึกปฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ี ข้อที่ 1 ตอ่ ไปน้ีเป็นรายการรับร่ายวตั ถุดิบของโรงงานทาขนมปัง ในเดือนมกราคม 2559 มีดงั น้ี 2559 ม.ค. 1 แป้งคงเหลือยกมา 400 กิโลกรัม ๆ ละ 30 บาท 4 เบิกแป้งไปใชใ้ นการผลิต 250 กิโลกรัม ใบเบิกวตั ถุดิบ เลขที่ 101 14 เบิกแป้งไปใชใ้ นการผลิต 50 กิโลกรัม ใบเบิกวตั ถุดิบ เลขที่ 102 24 ซ้ือแป้ง 600 กิโลกรัม ๆ ละ 35 บาท ใบรับของ เลขที่ 12 29 เบิกแป้งไปใชใ้ นการผลิต 200 กิโลกรัม ใบเบิกวตั ถุดิบ เลขที่ 103 ให้ทา บตั รวตั ถุดิบ (การเบิกวตั ถุดิบใชว้ ธิ ีเขา้ ก่อน-ออกก่อน) ข้อที่ 2 ต่อไปน้ีเป็นรายการรับรา่ ยวตั ถุดิบของโรงงานผลิตกระเป๋ าหนงั ในเดือนมีนาคม 2559 มีดงั น้ี 2559 มี.ค. 1 วตั ถุดิบคงเหลือยกมามีดงั น้ี หนงั ววั 60 เมตร ๆ ละ 200 บาท หนงั แกะ 40 เมตร ๆ ละ 300 บาท หนงั รระเข้ 30 เมตร ๆ ละ 400 บาท กาว 5 กระป่ อง ๆ ละ 50 บาท เชือก 20 เมตร ๆ ละ 5 บาท

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 64 2559 มี.ค. 3 เบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต ใบเบิกเลขท่ี 83 หนงั แกะ 10 เมตร หนงั รระเข้ 15 เมตร กาว 1 กระป๋ อง เชือก 5 เมตร 8 ซ้ือวตั ถุดิบทางตรง ใบรับของเลขที่ 64 ดงั น้ี หนงั แกะ 20 เมตร ๆ ละ 320 บาท หนงั รระเข้ 20 เมตร ๆ ละ 410 บาท 14 ซ้ือวตั ถุดิบทางออ้ ม ใบรับของเลขที่ 65 ดงั น้ี กาว 3 กระป๋ อง ๆ ละ 51 บาท เชือก 10 เมตร ๆ ละ 7 บาท 18 เบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต ใบเบิกเลขท่ี 84 ดงั น้ี หนงั ววั 30 เมตร กาว 1 กระป๋ อง 22 ส่งคืนวตั ถุดิบใหเ้ รา้ หน้ี ใบส่งคืนเลขที่ 15 ดงั น้ี หนงั ววั 5 เมตร รากวตั ถุดิบคงเหลือยกมา หนงั แกะ 2 เมตร รากการซ้ือวตั ถุดิบเมื่อวนั ที่ 8 มกราคม 2559 กาว 3 กระป๋ อง รากการซ้ือวตั ถุดิบเมื่อวนั ท่ี 14 มกราคม 2559 26 เบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต ใบเบิกเลขท่ี 85 ดงั น้ี หนงั ววั 10 เมตร หนงั แกะ 30 เมตร กาว 3 กระป๋ อง เชือก 10 เมตร ให้ทา บตั รวตั ถุดิบ (การเบิกวตั ถุดิบใชว้ ธิ ีเขา้ ก่อน-ออกก่อน) ข้อท่ี 3 ต่อไปน้ีเป็ นรายการคา้ ของโรงงานอุตสาหกรรมแห่งหน่ึง ประราเดือนมิถุนายน 2559 ดงั น้ี 2559 มิ.ย. 3 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินเช่ือ 40,000 บาท เงื่อนไข 2/10, n/45 8 ร่ายคา่ ขนส่งเขา้ 800 บาท 11 ส่งคืนวตั ถุดิบที่ซ้ือมาเม่ือวนั ที่ 3 มิ.ย. 2559 รานวนเงิน 2,000 บาท

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 65 13 ร่ายชาระหน้ีค่าวตั ถุดิบที่เหลือท้งั สิ้น 25 ขายสินคา้ เป็นเงิน 80,000 บาท ราคาทุน 35,000 บาท ให้ทา บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ทวั่ ไป โดยใชบ้ ญั ชีสินคา้ คงเหลือสิ้นงวดบญั ชี ข้อท่ี 4 ตอ่ ไปน้ีเป็นรายการคา้ ระหวา่ งเดือนกรกฎาคม 2559 ของบริษทั พาแนล รากดั 2559 ส.ค. 4 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินสด 5,000 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% 7 รา่ ยค่าขนส่งเขา้ 150 บาท 16 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินเช่ือรากโรงงานไทยแสง เป็นเงิน 70,000 บาท ภาษีมูลคา่ เพม่ิ 7% เงื่อนไข 2/10, n/30 18 ร่ายคา่ ขนส่งเขา้ 800 บาท 24 ส่งคืนวตั ถุดิบใหโ้ รงงานไทยแสง เป็นเงิน 3,000 บาท ภาษีมูลคา่ เพ่มิ 7% 26 ร่ายชาระหน้ีใหโ้ รงงานไทยแสงท้งั หมด ให้ทา 1. บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ทว่ั ไป โดยใช้ Periodic Inventory Method และ Perpetual Inventory Method 2. ผา่ นรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภท (บางส่วน) ข้อที่ 5 บริษทั วดู๊ เวริ ์ด รากดั มีรายการคา้ ระหวา่ งเดือนสิงหาคม 2559 ดงั น้ี 2559 ก.ค. 1 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินสด 20,000 บาท 3 ซ้ือวตั ถุดิบเป็ นเงินเชื่อ 60,000 บาท ตามเง่ือนไข 2/10, n/30 6 ร่ายคา่ ขนส่งเขา้ 1,000 บาท 8 เบิกวตั ถุดิบไปใชใ้ นการผลิต 50,000 บาท 21 ส่งคืนวตั ถุดิบใหเ้ รา้ หน้ีรานวน 3,000 บาท 24 รา่ ยชาระหน้ีค่าวตั ถุดิบท้งั สิ้น 31 ตรวรนบั และตีราคาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด 28,000 บาท ให้ทา 1. บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ทว่ั ไป โดยใช้ Periodic Inventory Method และ Perpetual Inventory Method 2. ผา่ นรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภท (บางส่วน)

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 66 ข้อที่ 6 ตอ่ ไปน้ีเป็นรายละเอียดเกี่ยวกบั การรับร่ายวตั ถุดิบในระหวา่ งเดือน เมษายน 2559 วนั เดือนปี รายการ ตน้ ทุนตอ่ ปริมาณ (หน่วย) หน่วย (บาท) รับ รา่ ย คงเหลือ 2559 2 2,000 เม.ย. 1 ยอดยกมา 2.50 5,000 7,000 8 ซ้ือ 10 เบิกไปใช้ 3,000 4,000 12 เบิกไปใช้ 20 ซ้ือ 2,000 2,000 25 เบิกไปใช้ 3 4,000 6,000 5,000 1,000 ให้ทา 1. คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีเขา้ ก่อน-ออกก่อน 2. คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีถวั่ เฉลี่ยถ่วงน้าหนกั ข้อท่ี 7 ตอ่ ไปน้ีเป็นรายการเกี่ยวกบั การรับรา่ ยวตั ถุดิบ ในระหวา่ งเดือนพฤษภาคม 2559 วนั เดือนปี รายการ ตน้ ทุนตอ่ ปริมาณ (หน่วย) หน่วย (บาท) รับ ร่าย คงเหลือ 2559 พ.ค. 3 ยอดยกมา 500 20 7 เบิกไปใชว้ นั ท่ี 3 10 10 11 ซ้ือ 600 30 40 14 เบิกไปใชว้ นั ที่ 11 25 15 17 ซ้ือ 550 20 35 20 ซ้ือ 620 5 40 26 เบิกไปใชว้ นั ท่ี 17 20 20 ให้ทา คานวณหาวตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดวธิ ีเฉพาะเราะรง

หน่วยที่ 2 วตั ถุดิบ 67 ข้อที่ 8 ต่อไปน้ีเป็ นยอดคงเหลือรากบญั ชีแยกประเภท (บางส่วน) ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2559 ของบริษทั รอเยลแคนน่ิง รากดั วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด 2,000 บาท ซ้ือวตั ถุดิบ 10,000 บาท คา่ ขนส่งเขา้ 500 บาท ส่งคืนวตั ถุดิบ 1,000 บาท ส่วนลดรับ 400 บาท วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวด 1,500 บาท ให้ทา คานวณหาวตั ถุดิบท่ีใชใ้ นการผลิต ข้อที่ 9 โรงงานสงขลาอุตสาหกรรม มียอดคงเหลือของบญั ชีบางส่วน ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2559 ดงั น้ี วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด 50,000 บาท ซ้ือวตั ถุดิบ 130,000 บาท ส่งคืนวตั ถุดิบ 6,000 บาท คา่ ขนส่งเขา้ 1,000 บาท วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดมีรานวนสูงกวา่ วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด 4,000 บาท ให้ทา คานวณหาวตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต ข้อท่ี 10 ตอ่ ไปน้ีเป็นรายละเอียดบางส่วนเกี่ยวกบั การผลิตสินคา้ ของโรงงานอุตสาหกรรมแห่งหน่ึง ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2559 วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด 13,000 บาท ซ้ือวตั ถุดิบ 240,000 บาท ส่งคืนวตั ถุดิบ 20,000 บาท คา่ ขนส่งเขา้ 3,000 บาท กิรการไดร้ ับส่วนลด 2% ของยอดซ้ือหลงั หกั ส่งคืนวตั ถุดิบ วตั ถุดิบคงเหลือปลายงวดมีรานวนต่ากวา่ วตั ถุดิบคงเหลือตน้ งวด 3,000 บาท ให้ทา คานวณหาวตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต

หน่วยที่ 2 วตั ถดุ ิบ 68 แบบประเมนิ การทาแบบฝึ กหดั ชื่อ................................................... เลขท.่ี ........ วนั ท.่ี .......เดือน........................พ.ศ.................... หน่วยท.ี่ ............................................................................................................................................... วชิ า..................................................................................................................................................... ลาดับ หวั ข้อทป่ี ระเมิน ระดบั คะแนน หมายเหตุ ด้านการปฏบิ ัตงิ าน 54321 1 อุปกรณ์การเรียนครบ 2 การใชท้ กั ษะในการปฏิบตั ิงาน 3 การปฏิบตั ิงานตามลาดบั ข้นั ตอน 4 ถูกตอ้ งตามหลกั การบญั ชี 5 การทางานเสร็รทนั เวลา ด้านกจิ นิสัยในการทางาน 6 ส่งงานตรงต่อเวลา 7 ความสะอาดเป็นระเบียบเรียบร้อย 8 มีความซื่อสัตย์ ไมล่ อกการบา้ น 9 ขยนั อดทน ในการปฏิบตั ิงาน 10 มีความรับผดิ ชอบ เกณฑ์การให้คะแนน 80 - 100% ดีมาก = 5 คะแนน การปฏิบตั ิงานอยใู่ นเกณฑ์ 70 - 79% ดี = 4 คะแนน การปฏิบตั ิงานอยใู่ นเกณฑ์ 60 - 69% ปานกลาง = 3 คะแนน การปฏิบตั ิงานอยใู่ นเกณฑ์ 50 - 59% พอใช้ = 2 คะแนน การปฏิบตั ิงานอยใู่ นเกณฑ์ 50% ปรับปรุง = 1 คะแนน การปฏิบตั ิงานต่ากวา่ ไมม่ ีงานส่ง = 0 ผปู้ ระเมิน ผลการใหค้ ะแนน / วนั ที่ /

หน่วยท่ี 2 วตั ถดุ ิบ 69 เอกสารอ้างองิ กชกร เฉลิมกาญรนา. การบัญชีบริหาร. พมิ พค์ ร้ังที่ 5. กรุงเทพฯ : รุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั , 2557. ดลพร บุญพารอด. เอกสารการสอนชุดวชิ าการบญั ชีข้นั ต้นและหลกั เบื้องต้นเกยี่ วกบั ระบบ สารสนเทศ หน่วยท่ี 1 - 7. นนทบุรี : มหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช, 2558. ดวงมณี กมารทตั . การบัญชีต้นทนุ . พิมพค์ ร้ังที่ 15. กรุงเทพฯ : รุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั , 2559. ดวงสมร อรพนิ ท์ และคณะ. การบัญชีการเงนิ . พิมพค์ ร้ังท่ี 10. กรุงเทพฯ : รุฬาลงกรณ์ มหาวทิ ยาลยั , 2557. นงเยาว์ กาญรนภูมิ. การบัญชีต้นทนุ เบือ้ งต้น. กรุงเทพฯ : พฒั นาวชิ าการ (2535), 2556. นนั ท์ ศรีสุวรรณ. การบัญชีต้นทนุ 1. กรุงเทพฯ : วงั อกั ษร, 2552. นิตยา งามแดน. การบัญชีการเงนิ . พมิ พค์ ร้ังท่ี 5. กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์, 2557. เบญรมาศ อภิสิทธ์ิภิญโญ. การบญั ชีต้นทุนเบื้องต้น. กรุงเทพฯ : ซีเอด็ ยเู คชนั่ , 2559. ภทั รภร สายเช้ือ. การบญั ชีต้นทุนเบือ้ งต้น. กรุงเทพฯ :กศูนยส์ ่งเสริมวชิ าการ, 2558. สภาวชิ าชีพวชิ าชีพการบญั ชี ในพระบรมราชูปถมั ถ.์ มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 2 (ปรับปรุง กก 2558) เร่ืองสินค้าคงเหลือ. เขา้ ถึงไดร้ าก : http://www.fap.or.th. (วนั ที่สืบคน้ 25 กนั ยายน 2558). สมทรง คา้ ขาย. เอกสารการสอนชุดวชิ าการบญั ชีต้นทุน 1 และการบัญชีต้นทุน 2 หน่วยท่ี 1 - 7. พมิ พค์ ร้ังที่ 3. นนทบุรี : มหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช, 2557. สุกลั ยา ปรีชา. หลกั การบญั ชี. พมิ พค์ ร้ังท่ี 2. กรุงเทพฯ : ทริปเพลิ้ เอค็ ดูเคชน่ั , 2555. อนุรักษ์ ทองสุโขวงศ.์ การบัญชีต้นทุน. กรุงเทพฯ : ซีเอด็ ยเู คชน่ั , 2559. อรุณี อยา่ งธารา และคณะ. การบญั ชีการเงิน. พิมพค์ ร้ังที่ 19. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์, 2554.