Plastik & Ambalaj Teknolojisi Dergisi 279 Ocak Sayısı

sınçlı merkezi besleme sistemle- PET, PS, yüksek oranlı Cam Elyaf geriye dönük yapılan işlemleri, rinde dahi mükemmel performans katkılı hammaddelerde dahi aşın- ayırmış olduğu metal sayılarını sergilemesi için tasarlanmış GF ma sorununa iyi bir direnç sağla- hafızasında saklayarak izlenebilirlik serisi metal ayırıcılar, boru içinde yarak servis ömürlerinin çok daha anlamında da kullanıcılarına büyük yüksek hızlarda vakum ya da po- uzun olmasını sağlayabiliyor. Dikey imkânlar sunabiliyor. Bu sayede zitif basınçla hammadde taşımanın ve yatay doğrultuda yerleşimin geçmişe dönük olarak bir önceki getirmiş olduğu aşınma problem- yanı sıra gerekli hallerde 45° açılı vardiya/batch ya da üretim par- lerine karşı birçok alternatif çözüm boru hatlarında da yerleşim müm- tisinde kullanılan hammaddenin de sunuyor. Farklı seviyelerde aşın- kün olabiliyor. kalitesi ile ilgili fikir vererek, kalite ma direncine sahip yenilikçi tekno- yönetimi konusunda kullanıcılarına lojiler ile üretilmiş tarama boruları Yerleşim koşullarının getirmiş oldu- ciddi faydalar sağlayabiliyor. ğu zorluklar ile gerekli hallerde yan yana yapılan metal ayırıcı yerleşim- Endüstri 4.0 çalışmaları kapsamın- lerinde, PRIMUS + serisi kontrol da geliştirilen uzaktan bağlantı ünitesi sayesinde cihazların birbir- üniteleri ile tek bir merkezden sis- lerinden etkilenmesini engelleye- teme dahil olan metal ayırıcıların cek optimizasyonlar da yapılabili- izlenmesi, uzaktan kontrolü, ürün/ yor. Bu sayede birden fazla kontrol hassasiyet değişimi, servis desteği ünitesi yakın mesafelerde güvenle ve bakımı da mümkün olabiliyor. ve hassasiyetle çalışabiliyor. Somplast Plastik’in metal ayırma ve Logbook Özelliği hammadde saflaştırma konusunda sunmuş olduğu birçok çözümden Geriye dönük izlenebilirlik yeni biri olan Almanya’da üretilen SE- kontrol ünitesinin getirdiği avan- SOTEC GF serisi, plastik sektörün- tajlar arasında yer alıyor. Sesotec, de ve diğer birçok sektörde faaliyet kontrol ünitesi sayesinde sadece gösteren işletmelere katma değer metallerden arınmış temiz bir sağlamayı, verimliliklerini artırmayı hammadde sunmakla kalmayıp amaçlıyor. 41985PPllaassttiikk && AAmmbbaallaajj TTeekknnoolloojjiissii//OOccaakk 22002222

RÖPORTAJ Eurotec Mühendislik Plastikleri A.Ş. Pazarlama Proje Yöneticisi Gökhan Bahtiyar ile dosya konumuz kapsamında gerçekleştirdiğimiz röportajımızda şirket olarak yakaladıkları başarılara ve gelecek dönem hedeflerine değindik. “Elektrikli araçlar için hazırız” Elektrikli ve otonom araçlar için öncü hammadde tedarikçisi olarak ürünler ve çözümler geliştirdik. Sektörde öncü olan OEM firmalarının elektrikli araç özelliklerini inceleyerek, otomotiv ve elektrik-elektronik sektörlerindeki engin malzeme bilgisi ve deneyimi ile bu alanda termoplastik malzemelerin sahip olması gereken özellikleri belirledik. OEM firmaların ihtiyaçlarına yönelik geniş malzeme çeşidi sunabilmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Gökhan Bey öncelikle kısaca kendinizden ve profesyonel öz geçmişinizden bahsedebilir misiniz? Lisans eğitimimi Trakya Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde tamamladım. Eurotec’te Pazarlama Proje Yöneticisi olarak görev yapmaktayım. Daha evvel ağırlıklı olarak polimer sektörü, otomotiv yan sanayinde Proje, Üretim ve Ar-Ge departmanlarında görev aldım. Mühendislik plastikleri alanında 2004’ten bu yana varlık gösteriyorsunuz. En başa gidersek; standart ürünlerde rekabetçi, özel ürünlerde yaratıcı çözümler sunan Eurotec Mühendislik Plastikleri’nin Türkiye’deki kuruluş aşamaları ile birlikte gelişim sürecini sizden öğrenmek isteriz. Eurotec 2004 yılında Tekirdağ Ergene’de bulunan Avru- kurulan Ar-Ge pilot tesis ve 2015 yılında kurulan Müşteri pa Serbest Bölge içerisinde kurulmuş ve “terzi işi akılcı Servis Merkezi ile iş ortaklarına ürün geliştirme ve numu- çözümler” mottosuyla iş ortaklarına fark yaratan çözüm- nelendirme aşamalarında hızlı ve esnek çözümler sunarak ler sunarak bugüne gelmiştir. 2006 yılında ilk ihracat aynı zamanda teknik ve analiz desteği vermeye başlamıştır. ödülünü alan Eurotec, devam eden yıllarda bu ödülü bir 2018 yılında Tec+ adıyla Araştırma Geliştirme Merkezimiz alışkanlık haline getirmiştir diyebiliriz. 2007 yılında %50, tescillenmiş ve projelerinde ivmeyi arttırmıştır. Gelmiş ol- 2013 yılında %50 ve 2021 yılında %35 kapasite artırımı duğu noktada Eurotec, özellikle otomotiv, beyaz eşya ve ile sadece Türkiye’nin değil aynı zamanda Avrupa’nın en elektrik-elektronik sektörlerinde global bir tedarikçidir. büyük üreticilerinden biri haline gelmiştir. 2010 yılında 50 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

Ürün yelpazeniz ve uygulama tesisinde mekanik özellikler olarak ayak uydurarak verimlilik artışımızı da alanları hakkında detaylı bilgi birinci kalite diye tabir ettiğimiz ürün sağlayacak yatırımları yapıyoruz. Bu alabilir miyiz? Üretimleriniz kalitesine çok yakın değerlerde kam- dönüşüm ile beraber firma ve çalışan en çok hangi sektörlere katkı pound ürünlerini müşterilerinin özel- profili de değişiyor, değişim başarıyı sağlıyor? likle otomotiv, elektrik-elektronik ve getiriyor. Deneyimli, dinamik ve servis beyaz eşya sektörlerinde kullanımına odaklı bir ekibe sahibiz. İşine tutku ile Portföyümüzde bulunan PA6, PA6.6, sunmaktadır. Doğa dostu ürünler ko- bağlı, odağı müşteri olan, sorumlu- PA6.10, PPA, Yüksek Performans PA, nusunda son dönemde özellikle biyo luk bilincine sahip çalışma arkadaşla- PBT, PET, PC, PPO, PESU, PPSU, PSU, malzemelere odaklanan Eurotec, rımızla bir aile olarak müşterilerimize PC/ABS, PP, PE, POM, PEEK, PPA, TPU karbon ayak izini sıfırlama hedefiyle hizmet sunuyoruz. Yıllık üretim kapa- ve PK kompaund ürünlerle çok farklı doğada çözünebilen yeni ürünler ge- sitemiz 37 bin ton seviyesindedir. sektörlerdeki iş ortaklarımıza değer liştirmektedir. katıyoruz. Avrupa’nın önde gelen Vizyon, misyon, ilke ve değerlerimiz mühendislik plastikleri üreticisi ola- Ar-Ge çalışmalarınız ve doğrultusunda oluşturduğumuz yö- rak, otomotiv, elektrik - elektronik, üretimlerinizin teknolojik netim sistemlerimiz ile sürdürüle- beyaz eşya, inşaat, havacılık, endüst- altyapısından söz eder misiniz? bilir kalkınmaya katkıda bulunmayı riyel ürünler ve sağlık ekipmanlarına ve sektörümüzde en saygın olmayı kadar birçok sektör için hammadde Ar-Ge merkezimizde numunelendir- amaçlıyoruz. Eurotec belgeleme ve konusunda onların çözüm ortağıyız. me ve geliştirme süreçlerinde üretim sertifikasyon konusuna önem ver- yaptığımız pilot tesis ve Türkiye’nin mektedir. ISO 9001-10002-14001- Eurotec’in portföyündeki alanında en geniş laboratuvar 27001-45001-50001 ve IATF 16949 ürünlerin öne çıkan özelliklerini imkânlarına sahibiz. Bu imkânlar ile belgelerine sahibiz. Çevresel ve regü- ve farklılıklarını, geri dönüşüme uygulama hedefli özel ürünler geliş- lasyon kaynaklı düzenlemelere ciddi uyumluluğu ve katkısı açısından tirerek, müşterilerimizin ihtiyaçlarına zaman, kaynak ayırıyor ve hızlı reaksi- değerlendirmenizi istesek neler uygunluğunu analiz edebiliyoruz. yon gösteriyoruz. Bunun yanında sa- söylersiniz? Her yıl artan yüksek teknolojili ekip- dece bu konuda çalışan bir ekibimiz man sayımız ile analiz kabiliyetimizi mevcut. Pazardaki son trendleri ve yenilik- geliştirerek akademisyenler ile birlikte leri yakından takip eden Eurotec, ortak projeler yürütüyoruz. Bu saye- İhracat yaptığınız ülkeler ve yürüttüğü yenilikçi Ar-Ge projeleri de terzi işi ve rekabetçi ürün çözüm- pazar payınızı artırma adına ile mühendislik plastikleri alanın- leri sunuyoruz. yürüttüğünüz çalışmalar da her zaman öncü rol oynayarak, nelerdir? sektöründeki birçok ilki başarmış ve Üretim tesisleriniz, istihdam fark yaratan yenilikçi ürünler ortaya profiliniz, yıllık üretim Mühendislik plastiklerinde Türkiye’de çıkarmıştır. Bu ürünler üzerinde sü- kapasiteniz ve sahip olduğunuz pazar lideri ve 42 ülkeye düzenli ihra- rekli iyileştirme ve geliştirme yaparak kalite belgeleri ile ilgili bilgi cat yapan bir firmayız. Avrupa başta inovatif yaklaşımlarla sunulmaktadır. verebilir misiniz? olmak üzere, Ortadoğu, Afrika ve Ayrıca geri dönüştürülmüş ürünler Uzak Doğulu farklı sektörlerden iş or- konusunda oldukça deneyimli olan Her yıl teknoloji yatırımlarına önemli taklarımıza hayatın her alanında uy- Eurotec’in portföyünde birçok geri bir bütçe ayırıyoruz. Gelişen teknolo- gulamaya geçecek ürünlerimizle fark dönüştürülmüş ürün bulunmakta- jiye ayak uydurmak için dijital dönü- yaratmalarına yardımcı oluyoruz. İş dır. En son teknoloji ile donatılmış şümün içindeyiz. İlk aşamadan son ortaklarımız ve potansiyel müşterile- aşamaya kadar gelişen teknolojiye 51Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

rimize standart çözümler sunmanın Satış öncesi ve sonrasında iş ortakları- lebilir ve yaratıcı çözümleri, iş ortakla- yanında, özel ürünler geliştirmek için mızın ihtiyacı olan tüm teknik desteği rımız talep etmeden proaktif biçimde birlikte çalışıyoruz. ve analizleri en hızlı şekilde sağlaya- hazır hale getirip, iş ortaklarımızın biliyoruz. rekabetçiliğini ve yenilikçiliğini diri Piyasada olmayan veya tutmaya devam etmektir. uygulamaya özel ürün Sektördeki rekabette firmanızı taleplerine yönelik ön plana çıkaran farklılıklar Bu yıl katıldığımız tüm etkinlik ve müşterilerinize nasıl destek nelerdir? Türkiye ve dünya fuarlarda belirttiğimiz gibi elektrikli sağlıyorsunuz? piyasasındaki konumunuzu nasıl araçlar için hazırız! Elektrikli ve oto- buluyorsunuz? nom araçlar için öncü hammadde Müşteri problemlerine fark yaratan tedarikçisi olarak ürünler ve çözümler çözümler sunmak için plastik işleme Yüksek teknolojik altyapıya ve çok geliştirdik. Elektrikli araçlar ve oto- teknolojileri simüle edilerek malze- çeşitli ürün gruplarına sahip olmak, nom araçlarla birlikte ortaya çıkan medeki değişikliklerin nihai ürün ka- Eurotec’i öne çıkaran unsurlardır. gereksinimleri karşılayabilmek adına litesine olan etkileri ve proses ile ilgili Ar-Ge Merkezi olarak nitelikli proje- yüksek nitelikli deneyim ve bilgi biriki- ortaya çıkabilecek sorunları imalata ler yürütmemiz, laboratuvarımızdaki mine sahip uzman bir e-mobilite eki- geçmeden önce saptayabiliyoruz. test ekipman yatırımlarımızı ve üre- bi kurduk. Sektörde öncü olan OEM tim kapasitemizi her yıl arttırmamı- firmalarının elektrikli araç özelliklerini Çeşitli sektörlerin ihtiyacına yönelik; zın yanı sıra üretim teknolojimizde inceleyerek, otomotiv ve elektrik- metal yerine geçen ve metalin deza- modernizasyona yatırım yapmamız elektronik sektörlerindeki engin mal- vantajlarını ortadan kaldıran, çevre ve dijital dönüşüme ayak uydurmak zeme bilgisi ve deneyimi ile bu alan- dostu, yüksek ısı dayanımlı, termal amacıyla yürüttüğümüz çalışmalar da termoplastik malzemelerin sahip iletken, elektrik iletken, darbe daya- ile rekabette sürdürebilirliğimizi sağ- olması gereken özellikleri belirledik. nımlı, alev geciktiricili, yüzey modifi- lıyoruz. Ürün kalitemiz sayesinde iş OEM firmaların ihtiyaçlarına yönelik kasyonlu, yüksek cam elyaf takviyeli ortaklarımızla güvenilir, uzun vadeli geniş malzeme çeşidi sunabilmek için ancak çarpılma eğilimi olmayan, bir bağ kuruyor ve ihtiyaçlarına tam çalışmalarımızı sürdürüyoruz. EMI/RF kalkan özelliğine sahip, lazer anlamıyla karşılık verebiliyoruz. ile markalanabilen ürünlerimiz sun- Firmanızın hizmet anlayışı duğumuz akılcı çözümlerden bazı- Bugüne kadar yurt içinde ve yurt dı- ve Türkiye piyasasına bakışı larıdır. şında başarıyla sonuçlanmış birçok konusunda neler söylenebilir? projeye imza attık. Avrupa’nın önde Pandeminin başlamasıyla medikal gelen, Türkiye’nin en büyük PA üre- Saygınlık, güvenilirlik, yenilikçilik ve sektörünün ihtiyaçlarını mümkün ticisiyiz. rekabetçilik gibi temel değerlerimizi olduğunca hızlı karşılayarak, antibak- tüm operasyonlarda her an yaşata- teriyel masterbatch, cerrahi maske- Firmanızın 2022’den beklentileri rak üstün kalite ve hizmet anlayışı- ler için filtrasyon özelliğini iyileştiren ve hedefleri hakkında neler mızı sürdürüyoruz. İş ortaklarımızla masterbatch ve UV-C dayanımı sağ- söyleyebilirsiniz? kurduğumuz güçlü bağlar sayesinde layan masterbatch katkıların gelişti- Eurotec, mühendislik plastikleri sek- rilmesi üzerine çalışmalar yürüttük. Ar-Ge tabanlı olduğumuz için fa- töründe yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda Bunun yanında %100 veya kısmi aliyetlerimizdeki temel odağımız, tercih edilen tedarikçi konumuyla ön biyobozunur ürünler ile ilgili yapılan henüz oluşmamış talebi öngörerek, plandadır. Sürdürülebilirlik yaklaşımı- ürün geliştirme çalışmalarını başarıy- hizmet verdiğimiz sektörlerin gelecek mız, üretim faaliyetlerimizde de ulu- la yürüterek, yeşil ürün portföyümü- dönem eğilimlerine uygun, sürdürü- sal ve uluslararası mevzuatlara uygun zü oluşturuyoruz. olarak sürekli iyileştirilmektedir. Son olarak neler söylemek istersiniz? Eurotec’in yüksek bilgi birikimi ve tec- rübeleriyle hazırladığı insana ve haya- ta daha fazla dokunacak yeni ürün grupları geliştirmeleri devam ediyor. İhtiyaç ve gereklilikler değiştikçe, Eu- rotec her zaman bir adım önde ve hazır olmayı sürdürecektir. 52 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

“We Are Delighted to Cooperate With Customers Who Think Big...” “Büyük Düşünen Müşterilerimizle Çalışmaktan Mutluyuz...”

MAKALE *CXC-CDCTEŠMNŠ2QNKOGTKM#ODCNCL(KNONGTKPKP $C\\Šȉ\\GNNKMNGTKPG)ȤTG5ŠPŠƔCPFŠTŠNOCUŠ g]HW ELUÁRN ÁHíLGL EXOXQDQ ÖUÖQOHUGLU +HU ÁHíLW PRUIRORMLN RODUDN LQFHOHQGLðLQGH *CVKEG#[NKP-CTCJCP6QRTCMȖŠ1, 2* DUJR YH DPEDODM VHNWÐUÖQGH IDUNOÜ Ð]HOOLNOHU NDUíÜPÜ]D ÁÜNPDNWDGÜU °UQHðLQNÜUÜODELOLUNÖÁÖNHí\\DODUÜQWDíÜQ- /WMCFFGUɽGXXCNǻGVKP1, 2 VÜNÁD DGÜQÜ GX\\GXðXPX] YH PDVÜQGD NDEDUFÜNODUÜ GDKD VÜN YH NÖÁÖN RODQODUWHUFLKHGLOLUNHQGDKD EÖ\\ÖNHí- 5KDGNȍPG[1 JÖQOÖNKD\\DWWDNDUíÜPÜ]DÁÜNDQ \\DODUÜQWDíÜQPDVÜQGDEÖ\\ÖNKDYDNDEDU- KDYD NDEDUFÜNOÜ SROLPHULN DPEDODMODUÜQ FÜNOÜSROLPHULNDPEDODMODUNXOODQÜOPDNWD- #[UWǻCXWɾQɈNW1 GÜU °]HO KHGL\\HOLN RODELOHFHN Hí\\DODUGD SHUIRUPDQVÜQÜ HWNLOH\\HQ HQ ÐQHPOL IDN- DOEHQL\\L DUWÜUDFDN YH Ð]HQLOPLí KLVVL YH- 1\\CP6QRTCMȖŠ1, 2 UHFHNIDUNOÜUHQNOHULNXOODQÜOÜUNHQEXQOD- WÐUOHU NXOODQÜODQ SROLPHULQ FLQVL YH ILOP UÜQ ÐQHPOL ROPDGÜðÜ GXUXPODUGD íHIIDI RODUDN ÖUHWLOHELOPHNWHGLU %DORQ KDFLPL PRUIRORMLVLGLU +HGHIOHQHQ Ð]HOOLNOHU WDEDNDVD\\ÜVÜILOPNDOÜQOÜðÜSDNHWOHQHFHN 1 Yalova Üniversitesi Polimer NXOODQÜP\\HULYHDPDFÜQDJÐUHEHOLUOHQ- Hí\\DQÜQ Ð]HOOLðLQH YH WDíÜPD íDUWODUÜQD /CN\\GOG/ȨJGPFKUNKɈK$ȤNȨOȨ PHNWHYHSROLPHUÁHíLGLKDYDNDEDUFÜN- JÐUH VHÁLOLUNHQ EX GHðLíNHQOHULQ RSWLPL- 2 Yalova Üniversitesi Lisansüstü ODUÜQÜQ ER\\XWX \\RðXQOXðX KDFPL ILOP ]H HGLOPHVL\\OH EHNOHQLOHQ SHUIRUPDQV 'ɈKVKO'PUVKVȨUȨ KHGHIOHULQHXODíÜODELOPHNWHGLUñONEDNÜí- JUDPDMÜ ILOP NDOÜQOÜðÜ WDEDND VD\\ÜVÜ WD JÐUVHO RODUDN GLNNDW ÁHNHQ Ð]HOOLNOH- [email protected] ODPLQDV\\RQ WDEDNDVÜQÜQ ROXS ROPDPDVÜ ULQLQ\\DQÜQGDKDYD NDEDUFÜNOÜSROLPHULN DPEDODMILOPOHULQLQ\\DSÜVDOÐ]HOOLNOHULGH JLEL ELU ÁRN SDUDPHWUH GLNNDWH DOÜQDUDN WDíÜPD YH GHSRODPD DODQODUÜQGD ÁHYUH- VHOIDNWÐUOHUHX\\JXQROPDVÜYHDPEDODM VDðODPDNWDGÜU  %X PDNDOHGH SL\\DVDGD RODUDNNXOODQÜODFDðÜÖUÖQOHX\\XPVDðOD- PDVÜJHUHNPHNWHGLU EXOXQDQ KDYD NDEDUFÜNOÜ SROLPHULN DP-  +DYD.DEDUF×NO×3ROLPHULN EDODMODUÜQWDEDNDVD\\ÜVÜQDKDYDNDEDUFÜ- $PEDODMODU×Q0RUIRORMLVL ðÜQÜQJHRPHWULVLQHYHRSWLNÐ]HOOLNOHULQH )LOP PRUIRORMLVL ILOPLQ NDOÜQOÜðÜ íHNOL \\RðXQOXðX HQL ER\\X YDUVD KHUKDQ- JÐUHVÜQÜIODQGÜUÜOPDVÜHOHDOÜQPÜíWÜU *LULü *ÖQÖPÖ]GH ELU íHNLOGH KHU HYH PXW- ODND JLUPLí RODQ KDYD NDEDUFÜNOÜ SROL- PHULN DPEDODMODU ÁHíLWOL IRUPODUGD NDU- íÜPÜ]D ÁÜNPDNWDGÜU .XOODQÜOGÜðÜ DODQD JÐUHEÖ\\ÖN\\DGDNÖÁÖNNDEDUFÜNODUGDQ ROXíDELOHQ EX ILOPOHU IDUNOÜ SROLPHUOHU NXOODQÜODUDN IDUNOÜ UHQNOHUGH IDUNOÜ NDW- PDQ VD\\ÜODUÜQGD ÖUHWLOHELOHQ  SL\\DVDGD 15846 PPllaassttiikk && AAmmbbaallaajj TTeekknnoolloojjiissii//OOccaakk 22002222

ûHNLOúNLNDWPDQO×KDYDNDEDUF×NO×SROLPHULNDPEDODM JL ELU GHVHQL ROXS ROPDPDVÜ JLEL NDEDUFÜðÜ íHNLOOHUL KDYD NDEDUFÜN ñKWL\\DÁODUÜQ GHðLíPHVLQH YH WHN- Ð]HOOLNOHULWDQÜPODPDNLÁLQNXOODQÜO- ER\\XWODUÜ YH ÖUHWLP WHNQLNOHUL NXO- QRORMLQLQ LOHUOHPHVLQH EDðOÜ RODUDN PDNWDGÜU +DYD NDEDUFÜNOÜ SROLPH- ODQÜODUDN IDUNOÜ WDEDND VD\\ÜVÜQD VD- WDEDNDVD\\ÜVÜDUWÜUÜODELOLUYHELQOHUFH ULN DPEDODM ILOPOHULQLQ PRUIRORMLVL KLSKDYDNDEDUFÜNOÜDPEDODMILOPOHUL IDUNOÜKDYDNDEDUFÜNOÜILOPÖUHWLOHELO- LVH KDYD NDEDUFÜðÜQÜQ íHNOL KDFPL ÖUHWLOHELOPHNWHGLU %X ÁDOÜíPDGD PHNWHGLU%XIRPDUNDVÜLOHÖUHWLOHQ ÁDSÜILOPNDOÜQOÜðÜWDEDNDVD\\ÜVÜWD- SL\\DVDGD HQ ÁRN ÖUHWLOHQ ÖUÖQOHU KDYDNDEDUFÜNOÜILOPOHUGÜíDUÜGDQLNL EDNDODUÜQWÖUÖODPLQDV\\RQWDEDND- WDEDND VD\\ÜVÜQD JÐUH VÜQÜIODQGÜUÜO- WDEDNDJLELJÐUÖQVHGHPLNURWDED- VÜQÜQROXSROPDPDVÜJLELGHðLíNHQ- PÜíWÜU NDODUGDQ ROXíPDNWDGÜU ¶UHWLFLQLQ OHULNDSVDPDNWDGÜU+DYDNDEDUFÜNOÜ YHUGLðL ELOJL\\H JÐUH DPEDODMD DíÜUÜ ILOPOHU WHN PDNLQHGH ÖUHWLOHELOGLðL +DYD NDEDUFÜNOÜ SROLPHULN DPED- \\ÖNOHQPH \\DSÜOGÜðÜQGD PH\\GDQD JLEL ODPLQDV\\RQ VLVWHPOHUL LOH GH ODMODU HNVWUÖ]\\RQ NDIDVÜQGDQ ÁÜNDQ JHOHQKDYDVÜ]PDVÜQÜÐQOHPHNLÁLQ NRPELQH HGLOHELOPHNWH EX GXUXP- HUL\\LN SROLPHULQ Ö]HULQGH GHOLNOHU WDVDUODQDQ IRO\\R RQ PLNUR WDED- GD ÁRN IDUNOÜ PDO]HPHOHU LOH IDUNOÜ EXOXQDQ VLOLQGLUH LOHWLOPHVL YH EX NDGDQ ROXíPDNWDGÜU YH IRO\\RQXQ PRUIRORMLOHU HOGH HGLOHELOPHNWHGLU GHOLNOHUH YDNXP HWNLVL\\OH \\DSÜíDUDN RUWDVÜQGD KDYD VÜ]PDVÜQÜ ÐQHPHN %X NRQXGD KD]ÜUODQPÜí DNDGHPLN KDYD NDEDUFÜNODUÜ ROXíPDVÜ YH Ö]H- LÁLQQDQRELUEDUL\\HUEXOXQPDNWD- ÁDOÜíPDODU ÁRN D] ROGXðX LÁLQ EX ULQH ILOP WDEDNDVÜ NDSODQPDVÜ LOH GÜUìHNLOnGHYHULOHQKHPPHNDQLN ÁDOÜíPDGD HQGÖVWUL\\HO RODUDN ÖUHWL- ÖUHWLOPHNWHGLU %X \\DSÜQÜQ ROXíD- KHP GH EDUL\\HU Ð]HOOLNOHUL JHOLíWLULO- OHQ YH WÖNHWLOHQ ÖUÖQOHU HVDV DOÜQ- ELOPHVL LÁLQ ìHNLOnGH JÐVWHULOGLðL PLíRODQEXILOPÐ]HOX\\JXODPDODU- PÜíWÜU +DYD NDEDUFÜNOÜ ILOPOHULQ JLEL KDYD NDEDUFÜNOÜ ELU ILOPLQ HQ GDNXOODQÜOPÜíWÜU>@ PRUIRORMLVLQH JÐUH VÜQÜIODQGÜUÜOPD- D]ÜQGDQ LNL WDEDNDGDQ ROXíPDVÜ VÜQGDWDEDNDVD\\ÜVÜKDYDNDEDUFÜðÜ- JHUHNPHNWHGLU >r@ $OW WDEDND ìHNLO nGH YHULOGLðL JLEL LNL WDED- QÜQ JHRPHWULVL KDYD NDEDUFÜðÜQÜQ YDNXPODQPÜí YH KDYD NDEDUFÜNODUÜ- NDOÜ KDYD NDEDUFÜNOÜ ILOPLQ WDíÜ\\ÜFÜ ER\\XWODUÜ ÁDSÜ \\ÖNVHNOLðL KDFPL QÜQ ROXíWXUXOGXðX WDEDNDQÜQ VWD- WDEDNDVÜQÜQ DOWÜQGD ELU WDEDNDQÜQ YE KDYD NDEDUFÜðÜQÜQ \\RðXQOXðX ELO ELU KDOGH GXUDELOPHVL LÁLQ WDíÜ\\ÜFÜ GDKD ROPDVÜ YH\\D KDYD NDEDUFÜNOÜ YHRSWLNÐ]HOOLNOHULJLELNULWHUOHUGLN- JÐUHYLQL \\HULQH JHWLUPHNWHGLU %X WDEDNDQÜQ Ö]HULQGH ÖVW NRUX\\XFX NDWHDOÜQPDNWDGÜU ILOPOHULQ JHQHOOLNOH GD\\DQÜPÜ ÁRN WDEDNDQÜQ LODYH HGLOPHVL LOH ÖÁ WD- \\ÖNVHNGHðLOGLUYHJHQHONXOODQÜPD EDNDOÜKDYDNDEDUFÜNOÜDPEDODMILOP- 7DEDNDVD\\×V×QDJ|UH X\\JXQ GDUEH YH ÁL]LOPH ÐQOH\\LFL OHUL ÖUHWLOPHNWHGLU ¶VW WDEDNDQÜQ V×Q×IODQG×UPD DPEDODMPDO]HPHVLRODUDNNXOODQÜO- \\DSÜ\\D HNOHQPHVL LÁLQ ODPLQDV\\RQ PDNWDGÜU WHNQLðL GH NXOODQÜODELOLU %X VÜUDGD +DYD NDEDUFÜNOÜ ILOPOHULQ VÜQÜIODQ- GÜUÜOPD NDWHJRUOHULQGHQ ELULVL WD- ûHNLO%DUL\\HU|]HOOLNOHULJHOLüWLULOPLüoRNWDEDNDO×KDYDNDEDUF×NO×SROLPHULNDPEDODM>@ EDND VD\\ÜVÜGÜU 7DEDND VD\\ÜVÜ KDYD NDEDUFÜNOÜ ILOPOHUGH NRSPD \\ÜUWÜO- PD SDWODPD GDUEH GD\\DQÜPÜ YH NRSPDX]DPDVÜHVQHNOLNUH]LO\\DQV JLELELUÁRNPHNDQLNÐ]HOOLðLQLQ\\DQÜ VÜUD EDUL\\HU RSWLN ÜVÜO \\DOÜWÜP HV- WHWLN JLEL IDUNOÜ Ð]HOOLNOHULQL ÐQHPOL ER\\XWWDHWNLOHPHNWHGLU%X\\Ö]GHQ PÖíWHUL LKWL\\DÁODUÜ GRðUXOWXVXQGD IDUNOÜ PDO]HPHOHU UHQNOHU KDYD 15857PPllaassttiikk && AAmmbbaallaajj TTeekknnoolloojjiissii//OOccaakk 22002222

ûHNLOhoNDWPDQO×KDYDNDEDUF×NO×SROLPHULNDPEDODM NXOODQÜP DODQÜQD JÐUH ÖVW WDED- ULQLQ \\HWHUVL] ROGXðX GXUXPODUGD EHí NDWPDQOÜ ILOPOHU HOGH HGLOPHN- ND\\D SROLPHULN ILOP NDðÜW ODPLQH ìHNLO nGH YHULOHQ GÐUW NDWPDQOÜ WHGLU >@ %X ILOPOHULQ GD\\DQÜPÜ NDðÜW SROLPHULN NÐSÖN DOÖPLQ- ILOPOHU NXOODQÜOPDNWDGÜU %X ILOP- ROGXNÁD \\ÖNVHN ROGXðX LÁLQ DðÜU \\XP IRO\\R PHWDOL]H ILOP EDVNÜOÜ OHUGH KDYD NDEDUFÜðÜ WDEDNDQÜQ GÜ- YH\\D KDFLPOL ÖUÖQOHULQ SDNHWOHQ- SROLPHULN ILOP NRPSR]LW ILOP JLEL íÜQGDÖÁWDEDNDGDKDEXOXQPDNWD- PHVLQGHYHNRUXQPDVÜLÁLQROGXNÁD IDUNOÜ PDO]HPHOHU NXOODQÜODELOPHNW- GÜU ñNL WDEDND \\D DOWWD \\D GD ÖVWWH X\\JXQPDO]HPHOHUGLU(QDOWYHHQ GLU ¶ÁÖQFÖ NDWPDQ ÖUÖQÖQ KHP EXOXQPDNWDGÜU 0HNDQLN Ð]HOOLNOHUL ÖVW WDEDND ÖÁ YH GÐUW NDWPDQOÜODU- HVWHWLN KHP GH PHNDQLN YH VXÜVÜ GDKD GD JHOLíWLULOHQ EX ÖUÖQOHUGH GDROGXðXJLELNDðÜWODPLQHNDðÜW EDUL\\HU Ð]HOOLNOHULQLQ JHOLíWLULOPH- DOW YH ÖVW WDEDND PHWDOL]H ILOP PHWDOL]H ILOP DOÖPLQ\\XP IRO\\R VLQL VDðODPDNWDGÜU >r@ DOÖPLQ\\XP IRO\\R YH\\D NDðÜW LOH NÐSÖNWHQROXíDELOLU %X \\Ö]GHQ EX ILOPOHULQ PDOL\\HWL LNL NDSODQDELOPHNWHEXGXUXPGDKHP WDEDNDOÜODUDJÐUHGDKD\\ÖNVHNWLUYH HVWHWLNKHPEDUL\\HUKHPGHPHND- 'DUEHGD\\DQÜPÜQÜQYHÜVÜOL]RODV\\RQ GDKDKDVVDVYHPHNDQLNYHEDUL\\HU QLN Ð]HOOLNOHU FLGGL ER\\XWWD JHOLíWL- Ð]HOOLNOHULQLQ PDNVLPL]H HGLOPHVL NRUXPD JHUHNWLUHQ X\\JXODPDODUGD ULOPHNWHGLU LVWHQLOGLðL GXUXPODUGD \\DSÜVÜQGD NXOODQÜOPDNWDGÜU LNLKDYDNDEDUFÜNOÜILOPEXOXQGXUDQ +DYD NDEDUFÜNOÜ WDEDNDQÜQ DOWÜQGD \\HGL NDWPDQOÜ ILOPOHU GH ÖUHWLOHELO- ¶ÁNDWPDQOÜKDYDNDEDUFÜNOÜILOPOH- YH ÖVWÖQGH LNL WDEDNDQÜQ ROPDVÜ PHNWHGLU>@ìHNLOnGDJÐVWHULOGLðL ULQSHUIRUPDQVYHHVWHWLNÐ]HOOLNOH- GXUXPXQGDìHNLOnWHYHULOGLðLJLEL JLELLNLKDYDNDEDUFÜNOÜILOPLQEDðOD- ûHNLO'|UWNDWPDQO×NDù×WODPLQDV\\RQOXKDYDNDEDUF×NO×SROLPHULNDPEDODM ûHNLO%HüNDWPDQO×KDYDNDEDUF×NO×SROLPHULNDPEDODM 15868 PPllaassttiikk && AAmmbbaallaajj TTeekknnoolloojjiissii//OOccaakk 22002222

ûHNLO<HGLNDWPDQO×KDYDNDEDUF×NO×SROLPHULNDPEDODM \\ÜFÜELUNDWPDQODELUDUD\\DJHWLULOGL- +DYD NDEDUFÜðÜQÜQ JHRPHWULVL ÖUH- ûHNLO)DUNO×JHRPHWUL\\HVDKLSKDYD ðLEXILOPOHU\\ÖNVHNPHNDQLNGD\\D- WLP VÜUDVÜQGD NXOODQÜODQ NDOÜSODPD NDEDUF×NO×ILOPOHUDNoNEDORQOX>@ QÜPÜVÜ\\DOÜWÜPÜYHEDUL\\HUÐ]HOOLNOHU VLOLQGLULQLQ Ö]HULQGHNL JHRPHWULN E E\\NEDORQOXJULSLQ>@FNDOS VDðODPDODUÜVD\\HVLQGHLQíDDWVHNWÐ- íHNLOOHUOH EHOLUOHQPHNWHGLU ìHNLO üHNLOOL>@GIDUHüHNLOOL>@YH UÖVRðXWPDHQGÖVWULVLYHWDíÜPDFÜ- nGH SL\\DVDGD \\D\\JÜQ RODUDN NDU- HNDUHüHNLOOL>@ OÜNHQGÖVWULVLGDKLOROPDNÖ]HUHELU- íÜODíÜODQ KDYD NDEDUFÜNOÜ DPEDODM ÁRN HQGÖVWULGH \\D\\JÜQ RODUDN NXO- ILOPOHULYHULOPHNWHGLU ODQÜOPDNWDGÜU ñQíDDW VHNWÐUÖQGH \\ÖNVHNRUDQGDÜVÜ\\DOÜWÜPÜVDðODGÜðÜ ìHNLOnGHYHULOHQNDOSIDUHYHGLN- LÁLQÁDWÜODUDGXYDUODUDYH]HPLQOHUH GÐUWJHQJHRPHWULVLQHVDKLSILOPOH- PRQWH HGLOPHNWHGLU %XQXQ GÜíÜQ- ULQÖUHWLPLQGHSHUIRUPDQVWDQGDKD GDER\\XWVDOVWDELOLWHVLQLQL\\LROPDVÜ ÁRN HVWHWLN JÐUÖQÖí ÐQ SODQGDGÜU VD\\HVLQGH\\ROODUPHQIH]OHUYHNÐS- .DOSOL KHGL\\HOLN Hí\\D YH NÖÁÖN HY UÖOHUGHNXOODQÜOPDNWDGÜU DOHWOHULJLELÖUÖQOHULQDPEDODMODQD- VÜQGD NHPLNOL KD\\YDQ ÖUÖQOHULQLQ +DYDNDEDUF×ù×Q×Q DPEDODMODQPDVÜQGD IDUHOL ÁRFXN JHRPHWULVLQHJ|UHV×Q×IODQG×UPD YH EHEHN ÖUÖQOHUL DPEDODMODQPD- VÜQGDPRUIRORMLOHUVRQ]DPDQODUGD +DYD NDEDUFÜNOÜ ILOPOHULQ VÜQÜIODQ- SRSÖOHUOHíPLíWLU %X ILOPOHU HQ D] GÜUÜOPD NDWHJRULOHULQGHQ ELULVL GH LNL WDEDNDGDQ ROXíPDNWD YH EDORQ KDYD NDEDUFÜðÜQÜQ JHRPHWULVLGLU WDEDNDVÜQÜQ Ð]HO JHRPHWULGH ROXí- ûHNLOD+DYDNDEDUF×ù×WDEDNDV×Q×QUHWLOPHVLQGHNXOODQ×ODQIDUNO×NDO×SODU>@YH E IDUNO×ER\\XWODUDVDKLSKDYDNDEDUF×NO×ILOPOHU 15879PPlalastsitkik&&AAmmbbaalalaj jTeTeknknoololojisjiis/iO/Ocacakk22002222

ûHNLOD)DUNO×UHQNOHUGHNL>@EIDUNO×UHQNOHUGHPHWDOL]HILOPOHUOHODPLQHHGLOPLü 0ÖíWHUL LVWHNOHUL GLNNDWH DOÜQDUDN >@FWHNYH\\DLNLWDUDI×Nkù×WLOHODPLQHHGLOPLü>@GN|SNILOPLOHODPLQH IDUNOÜ WDEDND VD\\ÜVÜQD VDKLS ILOPOHU HGLOPLü>@YHHDOPLQ\\XPIRO\\RLOHODPLQHHGLOPLüKDYDNDEDUF×NO×ILOPOHU>@ IDUNOÜ PDO]HPHOHULQ NRPELQDV\\RQX LOH ÖUHWLOHELOPHNWHGLU ìHNLO nGH WXUXODELOPHVL LÁLQ ìHNLO DnGD YHULO- PPDUDVÜEÖ\\ÖN>@ YHULOHQ ILOPOHUH HN RODUDN IDUNOÜ GLðL JLEL Ð]HO NDOÜSODUOD ÖUHWLOPHVL PP>@YHGDKDEÖ\\ÖNOHUL UHQNOHUGH ÖUHWLOHQOHU ìHNLO DnGD JHUHNPHNWHGLU 0ÖíWHUL LVWHNOHUL HNVWUDEÖ\\ÖNRODUDNNDEXOHGLOPHN- JÐUÖOPHNWHGLU +HU UHQNWH ÖUHWLO- GRðUXOWXVXQGD ÖUHWLOHQ EX NDOÜS- WHGLU.ÖÁÖNRODQODUÜQILOPNDOÜQOÜðÜ PHVL PÖPNÖQ RODQ EX ILOPOHULQ ODUÜQ ÁDOÜíPD PHNDQL]PDVÜ D\\QÜGÜU GD JHQHOOLNOH LQFHGLU YH ÁRN KDVVD- WHPHO Ð]HOOLNOHUL GHðLíPHPHNWHGLU .DOÜSODUÜQ X]XQOXðX JHQHOOLNOH  VL\\HW JHUHNWLUPH\\HQ SDNHWOHPH Lí- ìHNLOEnGHLVHPHWDOL]HILOPLOHOD- PDUDVÜQGDGHðLíPHNWHGLU>@ OHPOHULQGH NXOODQÜOPDNWDGÜU %R\\XW PLQH HGLOPLí KDYD NDEDUFÜNOÜ ILOP- EÖ\\ÖGÖNÁH ILOP NDOÜQOÜðÜ YH PHND- OHUJÐUÖOPHNWHGLU%XUDGDGDIDUNOÜ %X NDOÜSODUGD KDYD NDEDUFÜðÜQÜQ QLNGD\\DQÜPGHðHUOHULDUWPDNWDGÜU UHQNWHNL PHWDOL]H ILOPOHU VXEVWUD- íHNOL \\DQÜQGD ÁDSÜ \\ÖNVHNOLðL KDF- %X ILOPOHU GH EÖ\\ÖN DðÜU KDVVDV WÜQ UHQJLQLQ GHðLíWLULOPHVL LOH IDUNOÜ PL YH LíOHP NRíXOODUÜ YH PDO]HPH- PDPÖOOHULQ SDNHWOHQPHVLQGH NXO- UHQNOHUGH ÖUHWLOPLíWLU 7HN YH\\D LNL QLQ HUL\\LN DNÜí LQGHNVLQH JÐUH ILOP ODQÜOPDNWDGÜU 3L\\DVDGDNL JUDPDM WDUDIÜN¼ðÜWLOHODPLQHGLOPLíILOPOHU NDOÜQOÜðÜ GD D\\DUODQDELOPHNWHGLU DUDOÜNODUÜ  JP DUDOÜðÜQGD ìHNLO FnGH NÐSÖN ILOP LOH ODPLQH %LU EDíND GH\\LíOH NXOODQÜODQ NDOÜS GHðLíPHNWHGLU>r@ HGLOPLí ILOP ìHNLO GnGH DOÖPLQ- ÖUHWLOHQ DPEDODM ILOPLQLQ KHP HV- \\XP IRO\\R LOH ODPLQH HGLOPLí ILOP WHWLN KHP GH PHNDQLN Ð]HOOLNOHUL- %DORQ ÁDSÜ YH \\ÖNVHNOLðL NDOÜS WD- LVHìHNLOHnGHYHULOPLíWLU QL HWNLOHPHNWHGLU )DUNOÜ ER\\XWODU UDIÜQGDQ EHOLUOHQVH GH X\\JXODQDQ KHP NDEDUFÜðÜQ LÁLQGH KDSVHGLOHQ YDNXP VHYL\\HVL ÖUHWLP KÜ]Ü SROL-  6RQXo KDYD KDFPLQL KHP GH ELULP DODQ- PHULNHUL\\LNDNÜíÐ]HOOLNOHULVRðXPD GDEXOXQDQKDYDNDEDUFÜðÜVD\\ÜVÜQÜ KÜ]ÜJLELIDNWÐUOHUKDYDNDEDUFÜðÜQÜQ °]HO ELU WHNQLNOH JHUHNHQ GXUXP- HWNLOHGLðL LÁLQ ILOPLQ SHUIRUPDQV \\ÖNVHNOLðLQLHWNLOHPHNWHGLU>@ ODUGD EDíND WHNQLNOHULQ NRPELQDV- Ð]HOOLNOHUL \\DQÜQGD JUDPDMÜ GD GH- \\RQXLOHÖUHWLOHQKDYDNDEDUFÜNOÜHV- ðLíPHNWHGLU +DYD NDEDUFÜðÜQÜQ (VWHWLN|]HOOLNOHULQHJ|UH QHNDPEDODMILOPOHULQLQSHUIRUPDQ- ER\\XWODUÜ PÖíWHUL WDOHSOHULQH EDðOÜ V×Q×IODQG×UPD VÜQÜ HWNLOH\\HQ HQ ÐQHPOL ELOHíHQOHU RODUDN ROGXNÁD JHQLí ELU DUDOÜNWD NXOODQÜODQ PDO]HPHOHU YH ILOPLQ \\HU DOPDNWDGÜU <D\\JÜQ RODUDN NDU- +DYD NDEDUFÜNOÜ ILOPOHULQ VÜQÜIODQGÜ- PRUIRORMLVLGLU %X GHUOHPH ÁDOÜí- íÜPÜ]DÁÜNDQILOPOHUJHQHOOLNOHìHNLO UÜOPDVÜQGD NXOODQÜODQ ELU GLðHU ND- PDVÜQGD KDYD NDEDUFÜNOÜ SROLPHULN EnGH YHULOGLðL JLELGLU 3L\\DVDGD WHJRULGHILOPOHULQHVWHWLNÐ]HOOLNOHU- DPEDODMILOPOHULWDEDNDVD\\ÜVÜKDYD PPDUDVÜNÖÁÖN>@ GLU(VWHWLNÐ]HOOLNOHUGHQLOLQFHDNOD NDEDUFÜðÜ PRUIRORMLVL YH HVWHWLN PPDUDVÜRUWD>rr@ LONJHOHQUHQJLYHGÜíJÐUÖQÖíÖGÖU Ð]HOOLNOHULQHJÐUHVÜQÜIODQGÜUÜOPÜíWÜU +HU JHÁHQ JÖQ NXOODQÜPÜ GDKD GD \\D\\JÜQODíDQ EX DPEDODMODUÜQ KH- GHIOHQHQ DODQODUÜQGD VRUXQVX] ELU íHNLOGHNXOODQÜODELOPHOHULLÁLQ\\DSÜ- ODUÜQÜQ QHW ELU íHNLOGH DÁÜNODQPDVÜ JHUHNPHNWHGLU .D\\QDNODU [1]D%DORQOX1D\\ORQ>2QOLQH@$YDLODEOH KWWSD\\VDPEDODMFRPEDORQOXBQD\\ORQ KWPO>$FFHVVHG-DQ@ [2]D+DYD %DORQOX $PEDODM >2QOLQH@ $YDLODEOH KWWSVZZZPHUVHWFRP WU75EDORQOXQD\\ORQ >$FFHV- VHG-DQ@ [3]D8OLQH 836DEOH %XEEOH 5ROOV >2QOL- QH@ $YDLODEOH KWWSVZZZXOLQHFRP 15980 PPllaassttiikk && AAmmbbaallaajj TTeekknnoolloojjiissii//OOccaakk 22002222

%/B8OLQH836DEOH%XEEOH5ROOV ERRPFRPGHVLJQVTXDUHEXEEOH [28]D$LU %XEEOH )LOP /D\\HU >2QOLQH@ >$FFHVVHG-DQ@ ZUDS >$FFHVVHG -DQ $YDLODEOH KWWSVJOREDOUXVWUDGHFRP @ WUSURGXFWVDLUEXEEOHILOPOD\\HUZLGWK [4]D6XSHU 'XW\\ %XEEOH >2QOLQH@ $YDL- POHQJWKPGHQVLW\\JP>$FFHV- ODEOH KWWSVZZZXOLQHFRP%/B [17]D$LU%XEEOH)LOP)RUPLQJ&\\OLQGHU VHG-DQ@ 6XSHU'XW\\%XEEOH >$FFHVVHG -DQ %XEEOH )RUPLQJ 5ROOHU %XEEOH 'UXP @ %XEEOH 6L]H 5ROOHU >2QOLQH@ $YDLODEOH [29]D$LU %XEEOH )LOPV >2QOLQH@ $YD- KWWSVZZZODPLQDWHGEXEEOHILOPFRP LODEOH KWWSVJOREDOUXVWUDGHFRPWU [5]D%DORQOX1D\\ORQ5XOR>2QOLQH@$YD- EXEEOHILOPF\\OLQGHUKWPO >$FFHVVHG SURGXFWVDLUEXEEOHILOPOD\\HUZLGWK LODEOH KWWSVZZZLQWHUNDQFRPWUND- -DQ@ POHQJWKPGHQVLW\\JP>$FFHV- WDORJLQWHUNDQNDWDORJSGI >$FFHVVHG VHG-DQ@ -DQ@ [18]D8QGHUVWDQGLQJ %XEEOH :UDS >2QOLQH@ $YDLODEOH KWWSVZZZSDFND- [30]D3ODVWLF %XEEOH :UDS >2QOLQH@ [6]D%DORQOX 1D\\ORQ >2QOLQH@ $YDLODE- JLQJILUVWFRXNJXLGHVXQGHUVWDQGLQJ $YDLODEOH KWWSPHGUDQRXNFRP OH KWWSVZZZSROLQHUFRPWUNDWDORJ EXEEOHZUDS>$FFHVVHG-DQ@ 3ODVWLFBEXEEOHBZUDSBUROOVBTXDOLW\\BB SROLQHUBNDWDORJBSGI >$FFHVVHG JP>$FFHVVHG-DQ@ -DQ@ [19]D6DQFHOO %XEEOH :UDS >2QOLQH@ $YDLODEOH KWWSVZZZVWUDSPDUN [31]D%XEEOH :UDS 3DFNDJLQJ >2QOLQH@ [7]D%XEEOH :UDSV >2QOLQH@ $YDLODE- FRPDXZSFRQWHQWXSORDGV $YDLODEOH KWWSVZZZDPD]RQFRXN OH KWWSVLUSFGQPXOWLVFUHHQVLWHFRP 6DQFHOO%XEEOHSGI >$FFHVVHG -DQ 6KHHWV4XDOLW\\%XEEOH,GHDO3DFNDJLQJ DGHHILOHVXSORDGHG%XEEOH:UDS @ GS%=7./3 >$FFHVVHG -DQ SGI>$FFHVVHG-DQ@ @ [20]D3URWHFWLYH 3DFNDJLQJ >2QOLQH@ [8]D6DQFHOO %XEEOH :UDS >2QOLQH@ $YDLODEOH KWWSVSDUDPRXQWSDFNDJLQJ [32]D0HWKRG IRU 0DNLQJ /DPLQDWHG $YDLODEOH KWWSVVDQFHOOFRPDXZS FRPDXSURWHFWLYHSDFNDJLQJSRO\\FHOO &XVKLRQLQJ 0DWHULDO >2QOLQH@ $YDLODE- FRQWHQWXSORDGV6DQFHOO EXEEOHZUDSKWPO >$FFHVVHG -DQ OH KWWSVSDWHQWVJRRJOHFRPSDWHQW %XEEOHSGI>$FFHVVHG-DQ @ 86$HQ @ [21]D%XEEOH 3URGXFWV >2QOLQH@ $YDL- [33]D&RORUHG %XEEOH :UDS >2QOL- [9]D$LU %XEEOH )LOP /DPLQDWHG /D- ODEOH KWWSVZZZIRDPEXEEOHFRP QH@ $YDLODEOH KWWSVWUDOLH[SUHVV \\HUV >2QOLQH@ $YDLODEOH KWWSVZZZ EXEEOHSURGXFWV >$FFHVVHG -DQ FRPLWHP ODPLQDWHGEXEEOHILOPFRPEXEEOH @ KWPO\"JDWHZD\\$GDSW JORWXU >$FFHV- ILOPPDFKLQHKWPO >$FFHVVHG -DQ VHG-DQ@ @ [22]D%XEEOH :UDS 5ROO >2QOLQH@ $YD- LODEOH KWWSVZZZSDNHQGLNHVNXVHH [34]D&RORXUHG 3DGGHG %DJV $OO &ROR- [10]D%8)2 %DUULHU %XEEOH :UDS >2QOL- HQEXEEOHZUDSPZLGHPUROO XUV$OO6L]HV>2QOLQH@$YDLODEOHKWWSV QH@ $YDLODEOH KWWSVZZZWDUWHXHQ >$FFHVVHG-DQ@ ZZZNPVHQYHORSHVFRXNFRORXUHG SURGXFWVSDFNDJLQJPDWHULDOVEXEEOH SDGGHGEDJVDOOFRORXUVDOOVL]HV >$F- IRLOV>$FFHVVHG-DQ@ [23]D)LOPDU *URXS %XEEOH :UDS >2QOL- FHVVHG-DQ@ QH@ $YDLODEOH KWWSVZZZILOPDUJUR- [11]D%DORQOX $PEDODM ¶UÖQOHUL >2QOL- XSSOHQSURGXNW\\NRSHUW\\SRZLHWU]QH [35]D.UDIW %XEEOH :UDS >2Q- QH@ $YDLODEOH KWWSZZZSROLVHPDP- ILOPDUH[WUDVWURQJKWPO >$FFHVVHG OLQH@ $YDLODEOH KWWSVZZZ EDODMFRPEDORQOXDPEDODMQD\\ORQX -DQ@ KDUG\\SDFNDJLQJFRQ]SURGXFWV >$FFHVVHG-DQ@ NUDIWVLGHVEXEEOHZUDS [24]D&XVKLRQLQJ %XEEOH :UDS >2QOL- \"YDULDQW  >$FFHVVHG [12]D1R 7LWOH >2QOLQH@ $YDLODEOH QH@ $YDLODEOH KWWSVZZZSDSHUVHDO -DQ@ KWWSVZZZZHGRLPSRUWFRPSUR- OWOWBHQFXVKLRQLQJEXEEOHZUDS >$F- GXFWLRQOLQHPXOWLOD\\HUGRXEOHVFUHZ FHVVHG-DQ@ [36]D%XEEOH 5ROO /DPLQDWHG .UDIW 3D- DLUEXEEOHILOPZUDSVKHHWPDNLQJ SHU >2QOLQH@ $YDLODEOH KWWSVWKHSDF- PDFKLQH [25]D%DORQOX 1D\\ORQ $PEDODM >2QOLQH@ NLQJDQGPRYLQJFRPSDQ\\FRPDXEX\\ $YDLODEOH KWWS\\DPDFDPEDODMFRPWU ER[HVRQOLQHSDFNLQJER[HVPRYLQJ [13]D%XEEOH :UDS >2QOLQH@ $YDLODE- ZSFRQWHQWXSORDGV<DWD\\ .DWDORJEDV- VXSSOLHVPPEXEEOHUROOODPLQDWHG OH KWWSVZZZVROLQDPEDODMFRP NÜFRPSUHVVHGSGI >$FFHVVHG -DQ NUDIWSDSHUGRXEOHVLGHG >$FFHVVHG WU[EDORQOXQD\\ORQEDORQOX @ -DQ@ QD\\ORQEXEEOHZUDSFP[P >$FFHVVHG-DQ@ [26]D$LU%XEEOH)LOP>2QOLQH@$YDLODE- [37]D)RDP /DPLQDWHG %XEEOH :UDS OH KWWSVJOREDOUXVWUDGHFRPWUSUR- >2QOLQH@ $YDLODEOH KWWSVZZZLQGLD- [14]D*ULSLQ¡LIW.DWOÜ%DORQOX1D\\ORQ GXFWVDLUEXEEOHILOPXSDNXLND[OD\\HU PDUWFRPSURGGHWDLOIRDPODPLQDWHG [PGHQVLW\\JP >$FFHVVHG  DLUEXEEOHVKHHWKWPO [15]D6KDSHG %XEEOH :UDS >2QOL- -DQ@ >$FFHVVHG-DQ@ QH@ $YDLODEOH KWWSVVRUDQHZV FRPMDSDQVKHDUWDQG [27]D7HR .LP\\D %DORQOX $PEDODM >2Q- [38]D$OXPLQLXP ,QVXODWLQJ %XEEOH PLFNH\\PRXVHVKDSHGEXEEOHZUDSLV OLQH@ $YDLODEOH KWWSVZZZWHRNLP\\D :UDS>2QOLQH@$YDLODEOHKWWSVZZZ WKHFXWHVWWKLQJ\\RXOOHYHUSRS >$F- FRPHQEDORQOXDPEDODMKWPO >$FFHV- PZPDWHULDOVZRUOGFRPHQIRLOIDFHG FHVVHG-DQ@ VHG-DQ@ DOXPLQLXPLQVXODWLQJEXEEOHZUDS KWPO>$FFHVVHG-DQ@ [16]D6TXDUH %XEEOH :UDS >2QOL- QH@ $YDLODEOH KWWSVZZZGHVLJQ- 15991PPlalastsitkik&&AAmmbbaalalaj jTeTeknknoololojisjiis/iO/Ocacakk22002222

www.plastik-ambalaj.com

ROBOT TEKNOLOJİSİ FANUC robot ile donatılmış AGV ile yeni nesil kullanım kolaylığı Hafif ve kullanımı kolay FANUC cobotları ile donatılmış AGV, otomasyonun en karmaşık süreçlerini basite indirgiyor. FANUC ilgisayarlı sayısal kontrol ekip- ğı oluyor. FANUC robotları ile donatıl- manı geliştirmede uzun yıllara mış Mobil Robot Platformları, sabit uy- dayanan bir deneyim ve geniş gulamalara kıyasla robotik ekipmanların ürün portföyüyle üretim makineleri için hızlı bir şekilde yerleştirilmesine ve daha fabrika otomasyonunda 360 derece iyi kullanılmasına izin veriyor. Düşük ha- hizmet veren FANUC, Otomatik Yön- cimli-yüksek karışımlı iş atölyeleri için ro- lendirmeli Araç (AGV) ve Otonom Mobil botik otomasyonu göz önünde bulun- Robotlar (AMR) için sunduğu robot ve duran AGV Robotlar, karmaşık üretim kolaboratif robotlar ile üretim ve depo- süreçlerinin zorluğunu yüksek verimlili- lama ortamında büyümeye devam eden ğiyle minimum seviyeye düşürüyor. dinamik mobilite ihtiyacına çözüm orta- 61Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

Birden fazla iş istasyonunda ideal hale getiriyor. İnsan etkileşi- imkânı sunan FANUC CRX kolabo- transfer esnekliği mini üst seviyeye çıkarmak için, 8 ratif robotu ile donatılmış otonom yıl sıfır bakım ve %100 kanıtlamış mobil araçlar, robot-insan işbirliği Endüstriyel mobil robotlar olarak endüstriyel güvenilirlik özellikleriyle gerektiren uygulamalar dâhil çeşitli da bilinen AGV, üreticilere robotu öne çıkan ve aynı zamanda opera- uygulamalar için de yüksek verim birden fazla iş istasyonunda çalış- tör ile güvenli bir şekilde kullanım ve üstün güvenirlilik sağlıyor. mak üzere transfer etme esnekli- ği sağlıyor. Programlaması kolay, kompakt ve hafif FANUC CRX kola- boratif robota monte edilmiş AGV, robotik makine yükleme-boşaltma, parça transferi, raf toplama, de- polama, montaj, genel malzeme taşıma, parça denetimi gibi fonk- siyonel birçok uygulamada görev alıyor. Entegre olarak çalışması, kolay kullanılabilir olması ve hızlı devreye alınmasıyla iş çözümlerin- de avantaj sağlıyor. Kolaboratif çalışma sürecinde ek yetenekler sağlıyor İstenilen otomasyonu istenilen yere, ihtiyaç olunan zamanda ge- tirmek için otonom bir yöntem sağlayan AGV’ler, hafifliği ve sun- muş olduğu kullanım kolaylığıyla da süreci potansiyel insan etkile- şimi olan mobil uygulamalar için 62 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

ROBOT TEKNOLOJİSİ WETEC, yeni ekonomik W65 modellerini satışa sunuyor WETEC ETEC, Tayvan merkezli bir fir- müşteri ihtiyacını karşılamak için sürekli ma olarak kurulduğu 1986 gelişen ve büyüyen bir yapı ile İstanbul yılından bu yana otomasyon merkezli WETEC Europe Otomasyon ile sektörünün gelişimi için endüstriyel hizmetlerine devam ediyor. kontrol sistemi ve tasarımı konusun- daki bilgi birikimiyle plastik enjeksiyon “500’den fazla robot ve otomasyon makineleri için robot sistemleri üretiyor. kurulumu gerçekleştirdik” Türkiye pazarına ise 2013 yılı sonunda giren şirket, 7/24 servis desteği, mak- WETEC Robot olarak 8 yıldır Türkiye simum müşteri memnuniyeti felsefesi, pazarında kendi markaları ile hizmet stoktan hızlı ürün tedariki ile her türlü verdiklerini söyleyen WETEC Europe Otomasyon Genel Müdürü Burak Boray; 63Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

“Geçen bu süre içerisinde 500’den markalar ve farklı fiyat skalasında karşı 24 saatte müdahale garantisi fazla robot ve otomasyon kuru- ürünler mevcut. WETEC olarak hiç- veriyoruz. Robotun yanı sıra, kalıp- lumu gerçekleştirdik. 100’e yakın bir zaman “ucuz” ürün olmak ve tan çıkan parçaların tutulabilmesi memnun müşterimiz elde ettiği- fiyat üzerinden satış hedefi koyma için özel robot elleri tasarlıyor ve miz en güzel çıktı diye düşünüyo- noktasında bir argümanımız olma- anahtar teslim şekilde müşterile- ruz. Müşterilerimizin yaklaşık yüz- dı. Amacımız Avrupa kalitesinde ve rimizde devreye alıyoruz. Bunları de 45’i otomotiv sektöründe ve bu mantalitesinde ürün ve proje yö- konveyör ve vibrasyon besleme, sektörün üründeki kalite beklentisi netimi sunup, daha uygun fiyatlar yolluk kesme, etiket yerleştirme vs. yüksek olduğundan bizleri de za- ile müşterilerimizi memnun etmek gibi enjeksiyon prosesi öncesi ya man içerisinde geliştirdi ve daha oldu. Sadece ürün satışı ile bitmi- da sonrası uygulamalar ile birleşti- iyi ürünler ile yolumuza devam yor robotlar. Yapısı ve kullanımı rip robottan elde edilecek faydayı ediyoruz. Fiyat baskısı nedeniyle itibariyle, özellikle ilk defa robot maksimize etmek adına tüm deste- hiçbir zaman kalite çizgimizden kullanan firmalarda bir alışma ve ği WETEC olarak veriyoruz.” ödün vermedik ve sürekli geliştir- eğitim süreci oluyor, bu noktada dik. Sadece ürün alma uygulama- tecrübeli kadromuz ile firmalara Aralık ayında pandemi nedeniy- ları değil anahtar teslim makine bir nevi ücretsiz danışmanlık hiz- le 2 yıl aradan sonra düzenlenen başı otomasyon sistemleri ile de meti de veriyoruz, en doğru ürünü PlastEurasia fuarına katıldıklarını mühendislik hizmeti vererek fark gerektiğinde fabrika makine yerle- ve olumlu geri bildirimler aldıkla- yaratmaya çalışıyoruz. Kendimizi şimlerini de modifiye etmek sure- rını belirten Boray, markalarının alıcı-satıcı ilişkisinden öte, müşteri- tiyle farklı açılardan projelere ba- sektörde bilinirliliğinin üst seviyeye lerimizin çözüm ortağı olarak gö- karak optimum çıktıyı elde etmeye ulaşmış olduğunu gördüklerini ve rüyor ve gerek teknik gerekse ticari çalışıyoruz” dedi. farklı firmalardan olumlu referans- açından hep bu felsefe ile projele- lar alarak stantlarını ziyaret eden rimizi yürütüyoruz. Plastik enjeksi- Servis sonrası hizmetleriyle müşte- yeni müşterilerle bağlantı kurma yon üretimi kökenli kadromuz ile rilerine 7/24 destek sunduklarını ve fırsatı yakaladıklarını da sözlerine sektörün ihtiyaçlarını, firmaların en hızlı çözüm için ücretsiz telefon/ ekledi. üründen ve hizmetten beklentileri- mail desteği verdiklerini ifade eden ni doğru tespit ederek onlara en iyi Burak Boray açıklamalarına şöyle “Ar-Ge çalışmaları Tayvan ürünü en iyi fiyatla sunmaya çalışı- devam etti; “Geniş yedek parça merkezimizde hız kesmeden yoruz. Piyasada da elbette ki farklı stokumuz ile üretim kayıplarını mi- devam ediyor” nimize ediyor ve her türlü arızaya 2022 Şubat ayı itibariyle Türkiye stoklarına girecek yeni 10 kg ta- şıma kapasiteli ekonomik W65 modellerinin satışa sunulacağını bilgisini paylaşan Boray; “Bu seri ile 400-800 ton arası tonajlarda, eko- nomik çözümler bekleyen müşteri- lerimiz için güzel bir çözüm üret- tiğimizi düşünüyorum. W63 serisi robotlarımızda konstrüksiyon ola- rak tasarım iyileştirmeleri yaptık, bunlar da yine Şubat ayı itibariyle Türkiye stoklarımızda olacak. Diğer taraftan uzun zamandır titizlikle yürüttüğümüz kontrol sistemi ve elektronik altyapının tamamen ye- nileceği platform projemizde sona yaklaşıyoruz. 2022 yılı içerisinde bu ürünlerin de lansmanını yap- mayı hedefliyoruz” diyerek sözleri- ni tamamladı. 64 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022



YÖNETİM & ORGANİZASYON Bireyleri ve kurumları globalleştirmek eliştirilmiş zekâlarla, küresel yönetim danışmanları, akademisyenler Dr. M.Raci Hoşgör akılla, kitle özelleştirmelerin ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere (MBA) Üst Yönetim yapıldığı, gelecekte kazananın fikri sermayesi önemli olan herkes bu Danışmanı tüketicinin olacağı kusursuz kapitalizm ulusal seferberlik hareketinin organik hedefine doğru hızla yol alıyoruz. ve değerli parçası olabilmelidir. Küre- Birey ve şirketleri küresel geleceğe ha- sel alandaki örneklerle mücadele eden zırlamada tüm güçleri birleştirmek, şirket yönetimleri birçok konuya global çalışan mekanizmalar peşinde koşmak bakmak durumunda kalmaktadır. Bun- yarınları ortak akılla birlikte kurmak ların kendi aralarında bağ kurabilmeleri, gerekmektedir. Başta kamusal otorite, sinerji oluşturabilmesi için ortak liderliğe kanaat önderleri, geleceği fısıldayan ihtiyaç vardır. 66 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

Ekonomik büyümeyi ve küreselleş- Bir ülkedeki meslek sahibi bireyler rini çalmaktadır. Mühendis aday- meyi tetikleyen en önemli faktörler: (sanatçısından iş adamına, yönet- larını kazanmaya değil harcamaya kurumsallaşmak, yenilikçilik, ser- meninden yazarına, bilim adamı- dönük insaftan uzak öğütücü bir maye yatırımlarının artırılması için na) üstün değer yaratıp uluslararası yapı mevcuttur. Reformcu söylem- vergi yükünün hafifletilmesi, ver- düzeyde ilgi çekerlerse, iş yaparlar- leri dillerinden düşürmeyen bu tür gide uluslararası eşitlemenin ger- sa küresel arenada görünür olabi- kişilerin özünde kendi düşünceleri- çekleşmesi, devletin riskli yatırım lirler. Hem global düzeyde hem ne yakın insanlara verdiği zararlar alanlarında öncülük etmesi, takım de Türkiye’de önümüzdeki yıllarda dehşet vericidir. Örneğin İngilizce çalışmasını ve globalleşmeyi bece- ihtiyaç duyulacak meslekleri belir- eğitim gören teknik bir üniversite- ren girişimci bireylerdir. lemek için çalışmaların sistemli ya- nin (yurt dışı şubesi) girişte kendi pılması gerekmektedir. Bölgelerin açıkladığı rakamlara göre (yıllara Kurumsallaşmış küresel şirketler karşılaştırmaları üstünlükleri dikka- göre) 100-150 kişilik elektrik, elekt- için nitelikli, verimli iş gücünün te alınarak en uygun işlere doğru ronik mühendis adayının yüzde yir- gerekliliği kaçınılmazdır. Yeni pa- insanı odaklamanın yolları tasar- misini (onun da yarısı Afrikalı kar- zarların ve üretim merkezlerinin lanmalıdır. Ayrıca, mesleki ve teknik deşlerimizdir) mezun edebilmekte oluştuğu global arenada ürünler öncelikler dikkate alınmalı, ezberci- ve nasıl bir anlayışsa bununla if- çeşitlendikçe, ölçek büyüdükçe işin lik yerine akıl yürütme yeteneğini tihar edebilmektedir. Yani yüzde kontrolü zorlaşmaktadır. Müthiş (yorumlayabilme, etkileri değişik onluk bir mühendis elde etmek bir tedarik zinciri yönetimine ihti- konulara yansıtabilme becerisi) ön için kamunun ayırdığı kaynak ol- yaç duyulmaktadır. Başarı için or- plana çıkarılmalıdır. Gençlere; yü- dukça büyüktür. Bu da akademis- tama uyum gücü yüksek, dünyanın zeysel değil işlevsel bilgilerin doğru yenlerimizin ve sistemimizin ne her yanında kendini kanıtlayacak ortamlarda, doğru şekilde verilmesi kadar başarılı olduğunu (yerlerde sıra dışı yeteneklere, deneyimlere onları iş yaşamına daha iyi hazırla- süründüğünü) göstermektedir. Bi- gereksinim duyulmaktadır. yacaktır. Öğrenci yetiştirme süreci; reyleri globalleştirmek istiyorsak nitelikli, verimli, estetik değerleri bu mantıksız, insana kıyan gidişatı Şirketsel bazda olduğu kadar birey olan iş gücü oluşturmaya yöneldik- KAYNAKTA düzeltmemiz lazımdır. olarak kendini aşmış liderler; işle- çe ekonomik büyümeye de ciddi Sistemi; zorlu yarışta gecesini gün- rinde gösterdikleri varlıkları önemli katkılar sunacaktır. Öğrencileri- düzüne ekleyen bu öğrencilerimizi platformlara taşıyarak dünya ölçe- ni sınavdan sınava koşturan ciddi (kişiye özel) nasıl kazanabiliriz, ruh ğinde ses getirmektedir. Olabilecek mühendislik fakülte yönetimlerinin sağlığı yerinde bireyler olarak na- her konuyu uluslararası boyutta hala pratik bilgilerle donatacağı or- sıl mezun ederiz, nerelerde destek düşünen, konuşan ve sonuçlandı- tamlar çok zayıf ve soyuttur. Öğret- verebiliriz, önlerini nasıl açabiliriz ran bu üstün nitelikli kişilerin küre- me teknikleri yetersiz, derecelen- diye kurgulamamız için zihniyet selleşerek ödül almalarını izliyoruz. dirme, değerlendirme şekilleri çağ değişikliği gerekmektedir. Fransız Yenilikçi global insanın fark edilebi- ile örtüşmemektedir. Mühendislik ihtilalinden kalan eşitlikçilik anlayı- lir olması için çok şey hakkında fikri öğrencilerinin heyecanını ateşleyen şı hacimli kişiyle, zayıf kişiye aynı olması gerekir. Bu da uluslararası değil öldüren, mizaçlarını körelten, miktarda yemek vermek gibi olma- düzeyde rekabet edebilir yetenek- liderlik yeteneklerini geliştirmeyen malıdır... Amacımız; olmayanı bul- lerin, merakın, kültürün varlığıyla ruhsal hastalıklara yol açan öğren- mak, üretken dokunuşlar yolunu bağlantılıdır. Ayrıca, kültürel farklı- ciyle dalaşan bir sistemsizlik mev- düzenlemektir. İlklere imza atmak lıkları iyi yönetebilmek, kaliteli iliş- cuttur. Fakülteye girişte doğru bir istiyorsak ortamı hazırlamak duru- kiler ağı içinde olmak, kariyerine, şekilde zorlaması gereken yapı; mundayız. Gençleri canlı tutmak işine doğru yatırımlar yapmak glo- evlatlarımızın emek, göz nurlarını, (genç akışı değerli) gerekir. balleşme sürecini hızlandırır. Kayda akıl terlerini, kaynaklarını israf et- değer birikimi olan kişi, öncelikli mekte, yıllarını vermiş öğrencileri- Yine aynı şekilde eğitim sisteminin alanlara enerjisini yoğunlaştırır, mizin geleceklerini karabasan gibi altyapısının ilkokuldan üniversiteye eleştirel düşünür, kendini ayrıca- karartmakta, zamanlarını, hayalle- kadar yenilikçi, sorun çözücü, belli lıklı kılacak düzeyde işini iyi yapar. 67Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

yetenekleri oluşturacak şekilde kur- zeleriyle), hukuk, sağlık (turizm), riskler olarak; iklim değişikliklerini, gulanması önemlidir. Ne yazık ki teknoloji başta olmak üzere her karbon salınımının artmasını, gıda son OECD raporlarında da eğitim alanda dünyanın ilk onuncu ülkesi ve su krizini, mali krizleri, önemli durumumuz hakkında sevindirici olmanın çarelerini aramalı, uğraş- bankaların çökmesini, işşizliği, ge- bulgulara rastlanmamaktadır. Özel larını vermeliyiz. Her şeyin niyetle, lir dağılımdaki eşitsizliği, politik ve okullarımızda bile onca İngilizce merakla başladığını hatırlayarak sosyal istikrarsızlıktaki derinliği gör- (diğerleri içinde örneğim çok ama anlamlı çabalarımızı verimli hale mektedir. en kolayı olduğu için belirtiyorum) getirdiğimizde ve iyiliği, doğrulu- dersine rağmen yurt dışında bir ğu, yardımlaşmayı, güzellik, adaleti Yalnızca firmalarımızdaki değil aynı taksi çağıramayan, problem çöze- içselleştirdiğimizde toplu bilinç dü- zamanda bireylerimizdeki birikim- meyen vb. gençlerimizi özenerek zeyi ile altın çağa geçebiliriz. den yenilik, değer çıkarma yarışını yetiştiremediğimiz sürece orta gelir sık sık denenecek ortamları üret- tuzağından zor çıkarız. Öncelikle Üniversitelerin, şirketlerin adlarının meliyiz. TÜBİTAK, Bankalar Birliği, kısır sarmaldan kurtulmak için, çö- değil zihniyetlerinin global olması Tim, Bakanlıklar vb. birçok kuru- züm konusunda birçok yaklaşım- önemlidir. Gidişatımıza yukarı- luş sıra dışı yetenekleri bulacakları lar sunduğum; bireylerimizi nasıl dan, büyük resim açısından bakar- (ödül konularını, memleketin so- adım adım globalleştiririz sorusu- sak kestirme yolları fark edebiliriz. runlarını önceleyerek) yarışmaları nu kendimize yöneltmeliyiz. Örneğin Turquality®’deki firmalar altı ayda bir uygulamaya koyma- dört yıl boyunca patent, tanıtım, ları gerekir. Bir günlük maratonda İnsanların özgürleşme içgüdü- mağaza açmadan yurt dışı pazar bile dünyanın ödülünü (parasını) sü iş yaşamında bireyselleşmenin araştırmalarına, kalite belgelerine yabancılara dağıtan kamu, beledi- önünü açmaktadır. Bu duygu da kadar büyük desteklere (% 50-70) yelerin bilimsel projelere layık olu- günümüzde tek kişilik firmaları, gi- sahiptir. Ancak, son zamanlarda nan değeri göstermeleri toplum rişimcileri kayda değer bir şekilde dünya markası olma yolundaki bu açısından büyük getiriler sağlar. çoğaltmış bir durumda. İşini; ken- şirketlere çok fazla katılım olma- En azından kördüğüm oldukları dini ve müşterisi için eğlenceli hale maktadır. Turquality®’nin ikinci, sorunların aşılması, kalitesiz hiz- getirmiş, çekim merkezi yapmış üçüncü ligini oluşturabilirsek bu metlerin iyileştirilmesi konusunda bireylerle karşılaşmak herkes için sayı aynı ivmelerde hatta fazlasıy- kitap yazanları desteklemeleri bile heyecan vericidir. Birçok araştırma- la artacak, şirketlerimizin yaşam kendileri için ….cek, cakların öte- nın bulguları öğrenme, yeni fikirler döngülerine uygun, aşamalı çıkışla sine geçebilecek ufuk açıcı, büyük oluşturma yetkinliğini iç disiplinle dengeli büyüme ve adalet sağla- adım olacaktır. hızlı bir şekilde uygulamaya (sosyal nacaktır. Etki analizleriyle, doğru, ve ticari vb. yarara dönüştürenler) anlamlı özendirmelerle organik ya- Teknolojik olarak en ileri ülkelerle sokanların rekabetçiliği sürdüre- pıların desteklenmesinde fırsatlar yarışacak bireylerin yetiştirilmesi; bildiğini göstermektedir. Bireyin sağlanmalıdır. Böylece, daha fazla mevcut kalıpların kırılmasıyla ola- dünya vatandaşı olarak sosyolojik öncü kurumumuzu global arenaya naklıdır. Kariyerine yatırım yapma- olayları, trendleri izlemesi, yorum- dev adımlarla (belki de asansörle) yan bireyler gelecekte ayakta kal- laması, kültürel ve ekonomik açı- taşımız oluruz. mada çok zorlanacak. Eğitimcisini dan yetkinliği, global şekillenmeye seçmeyen, geliştirmeyen, kali- insani katkılar sunması gelişmişlik WEF Ülkelerin Küresel Rekabet teli eğitimcileri olmayan bir ülke düzeyinin gereğidir. Globalleşen Endeksi’ne göre ülkeler arasın- hiç bir zaman teknoloji devrimini bireyler, küresel şirketleri, global da sıramızı yükseltmeliyiz. İkinci gerçekleştiremez. Bastırırız parayı şirketler de küreselleşmiş bir ülke- önemli gösterge ise WEF’in hazır- alırız teknolojiyi diyorsak, eyval- yi oluşturur, var eder. Ülke hedef- ladığı Küresel Risk Raporu’nda ta- lah. Montaj sanayini geliştirir, ya- lerimize bu açıdan baktığımızda nımlanan beş küresel (Ekonomik, bancıları fazlasıyla fonlar, böylece yalnızca GSMH’sı ile değil, eğitim, Çevresel, Jeopolitik, Toplumsal, yabancılarla aramızdaki mesafeyi kültür (klasik sanat eserleriyle, mü- Teknolojik) riskdir. Bunların açılı- iyice açmış oluruz. Teknolojik bir mında; yine WEF önemli küresel ürün ithali için harcanan her lira 68 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

başkalarının teknolojisini destekle- önü açılacak, ciddi dışsatım artış- daki en güzel uygulamaları, tek- mektedir. Böylece, kendi kendimizi ları sağlanacaktır. Zihnimizi doğ- noloji fuarlarını girişimcilerimizin sömürge haline getirir, teknoloji ru kodladığımız gibi ticaretimizi dikkatine sunmalı, gerekli yerlerle açığını, dış ticaret açığını büyütür de çok iyi planladığımızda başarılı işbirliği ağları oluşturmalıdır. Örne- ve sürekli bağımlı hale geliriz. Lider olmak mümkündür. İyi yönetim ğin 2021 yılında Hindistan’da 25 ekonomilerle yarışacaksak, düşük global yönetimin oluşumunda ön adet unicorn (değeri bir milyar us teknoloji üretiminden, taşeron şarttır. Globalleşme yolunda ya- dolar ve üzerinde göreceli olarak ekonomiden başarılı çıkışın yolla- bancı yatırımcıların dikkatini çek- hızlı büyüyen, yüksek gelir sağla- rını aramalı; alt yapıya, yeni tek- me, güçlü ortaklar bulma, yabancı yan şirketler) çıkmıştır. Türkiye’deki nolojilere yatırım yapmalı, üretim müşterilere servis verme olayına el girişimcilerin beğenecekleri bu şir- yapısını ve iş yapış zihniyetimizi de- atıldığında, iş çok kazançlı farklı bir ketlerin benzerlerini farklı coğraf- ğiştirmeliyiz. Örneğin; Avrupa pa- oyuna dönüşebilmektedir. Global- yalarda kurmaları fırsat pencereleri zarı durgunluğa girince Amerikan leşmenin ülkelerin üzerinde farklı olarak mümkün gözükmektedir. pazarına girmenin yollarını araya- etkileri vardır. Kurumlarımızda iyi rak kayıplarımızı telafi edeceğimize yönetişim (good governance; katı- Sosyal hakların globalleşmesi glo- her zaman olduğu gibi işin kola- lım, denetim, açıklık, hesap verile- bal yönetime (global governance) yına kaçarak, Afrika pazarına yö- bilirlik, performans (etkililik, etkin- büyük kaktı sağlar. Toplumsal far- neldik bunu da gururla ifade eder lik) tutarlık, adalet) gerçekleşmesi kındalığımız bize etki alanımızda olduk. Afrika gibi pazarlar belki bizi yatırımcılar nezdinde itibarlı birçok sorumluluklar yüklemekte- doğal kaynaklarımızı genişletmek, şirket yapmaktadır. dir. Sivil inisiyatifin desteklenmesi iyi bir yerde zamanında konumlan- globalleşme etkinliğini yükselte- mak, standart ürünleri ihraç etmek Yıkıcı etkiler nedeniyle yeni piyasa- cektir. Bu yüzden; Yasalarla sivil açısından gerekebilir ama öncelikli lar kaynakları, eskilerinden kendi- toplum hareketlerinin (gönüllü ye- değildir. Ayrıca, şikâyetçi olmadan lerine doğru çekmektedirler. Her şil iş dünyasının) önünün açılması, jeopolitik riskleri, fırsatlara dönüş- zaman bir iki adım ötesine bakmak daha aktif katılımların artması için türme yeteneğimizi geliştirmeliyiz. lazımdır. Beş sene sonra trendler şirketlere verilen benzer özendir- ne olur? Olursa olurdan ziyade ol- melerin bu kuruluşlara da sunul- Melek yatırımcıların, girişimcile- mazsa olmaz işlere yatırım yapmak ması önemlidir. Bilimsel, ekono- rin, bürokratik kılcal damarlarını daha akıllıcadır. Evvelce özel ser- mik, sosyal vb. konularda faaliyet açarak (bireysel katılım sermaye- maye fonları geleneksel işlere ya- gösterenlerin daha fazla ışık ve sinde mentörlük vb. hizmeti vere- tırım yaparlardı. Ancak bunun son renk olması için bir dünya markası rek) içinde bulundukları turuncu iş dönemde çok hızlı değiştiğine şa- haline dönüştürülmesine yardımcı dünyasından, kurumsal şirketlerin hit olmaktayız. Teknolojinin ilerle- olunmalıdır. Bunun için, yabancı olduğu mavi iş dünyasına trans- mesiyle örneğin bir software şirketi STK’larla ve muhataplarla ortak ça- ferlerinin gerçekleşmesi sağlan- iseniz artık bir işyeriniz olmadan lışma kültürü geliştirilebilir. malıdır. Sosyal proje olarak esnek 5.5 milyar dolarlık değere, binlerce modelle gündeme gelen taşeron müşteriye erişebilmektesiniz. Bilinç düzeyi gelişmiş birey ve ku- sistemi iyileştirilmelidir. rumlarımızla sosyolojik dönüşümü Günümüzde yeme, içme sektörün- (başta devlet olmak üzere) gerçek- Türkiye’nin yurt dışına açılma ko- de faaliyete yeni başlayan şirketler leştirdiğimizde, globalleşme ora- nusunda bilgi, tecrübe ve becerisi bile, belli bir zaman sonra muhak- nımızla etki düzeyimiz artacaktır. gayet iyidir. Tedarik zincirini ko- kak farklı yönlere evrilecekler, baş- Tarihimizden güç alarak küresel rol partmadığımız, süreçlere odaklan- ka iş kollarına gireceklerdir. Fırsat- modeli olacak ilham veren birey ve dığınız takdirde sürekli gelir sağ- lar riskler pazarda birbiriyle kol kola şirketleri oluşturmamızda ufukları- lamak olanaklıdır. Üreticilerimizin ilerlemektedir. Global ticaretin tüm mızın açık, umutlarınızın yeşil kal- finansa erişimi kolaylaşırsa ham- araçlarını kullanmak akıllıcadır. De- masını dilerim. madde stoğu yaparak finansman ğişik ülkelerdeki Ticaret ataşelikleri, yükünü sırtlamış ihracatçımızın kalkınma ajansları global arena- 69Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

MAKALE Endüstri 4.0 Uygulamalarında Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi Özet hayata geçirildiği ürün yaşam döngüsü yönetimi Endüstri 4.0 çalışmalarının Prof.Dr.Semih Ötleşa,b, ndüstri 4.0 kavramının haya- hızlandığı dönemlerde ihtiyaç duyulan Mert Şahina,c tımıza girmesiyle beraber en- verimli çalışma ortamını bizlere sun- düstride yaşanan değişimler maktadır. Endüstri 4.0’ın ve bu sistemin temellerinden birisini oluşturan ürün aEge Üniversitesi, beraberinde yeni teknoloji ihtiyaçlarını yaşam döngüsü yönetiminin, teknolojik da getirmiştir. Bu teknolojilerin geliştiril- devrimlerin hızlandığı bu dönemde bir- Fen Bilimleri Enstitüsü, birlerini tamamlayan iki yapı taşı olduğu mesi ve birbiriyle senkronize bir şekilde görülmektedir. Ürün Yaşam Döngüsü çalışabilmeleri, Endüstri 4.0 sistemle- Anahtar Kelimeler: Endüstri 4.0, Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi Yönetimi Anabilim Dalı rinin hızlı bir şekilde hayata geçirilebil- bEge Üniversitesi, mesine veya uygulanabilmesine izin ver- Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi mektedir. Birçok sistemin tek çatı altın- (PLM) Mükemmeliyet Merkezi da toplanıp en hızlı ve optimize biçimde cSatış Destek Mühendisi, Seterm Teknik Şekil 1. Endüstri Versiyonları 70 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

1.Giriş Üçüncü Endüstri Devrimi; 1970’li üretimi bambaşka bir boyuta taşı- yıllar itibariyle gelişen teknolojinin dı. İletişim ve ulaşımın kolaylaşma- Endüstri ya da sanayi kavramı yıl- etkisiyle otomasyon yaygınlaşmaya sından kaynaklı olarak küreselleş- larca sürekli olarak değişime uğ- başlamıştır. 3.Endüstri Devrimi’nin me giderek arttı. İnsanlar arasında ramış olan bir faaliyet dalıdır. Üre- diğerlerine nazaran daha geç baş- mesafe kalmadı. Bir birey dünyanın timde kullanılan yöntemler ve üre- lamasının nedeni İkinci Dünya Sa- öbür ucundaki bir habere saniye- tim süreci yönetimi her geçen gün vaşı ve büyük buhranın etkilerinin ler içerisinde ulaşabilir hale geldi. değişime uğramaya devam etmek- atlatılması gerekliliğiydi. Ancak, Bunların yanı sıra, her endüstri tedir. Söz konusu değişim sadece söz konusu bu olaylar, özellik- devriminde görüldüğü gibi bura- üretim işlemleri ya da sanayiyi de- le İkinci Dünya Savaşı, 3.Endüstri da da bir enerji kaynağı kullanımı ğil, ülkelerin toplumsal demografik Devrimi’nin yaşanmasını gecik- değişimine gidilmeye çalışılmıştır. yapılarını, kültürlerini ve ekonomik tirmiş olmakla birlikte 3.Endüstri Tam olarak %100 oranda başarı- durumlarını etkilemiş ve hatta ül- Devrimi’nin oluşmasının da temel lı olamamakla birlikte, kullanılan kelerin haritalarının yeniden çizil- nedeni olmuştur. Savaş sırasında kaynakların tükenme tehlikesiyle mesine dahi neden olmuştur. Bu duyulan ihtiyaçlar doğrultusunda karşı karşıya kalınmasından dola- değişimin ilk başlangıcı olarak ka- geliştirilen teknolojiler bu dönemin yı yenilenebilir enerji kaynaklarına bul edilen durum 18. yüzyılın orta- başlangıcına ışık tutmuştur. İkinci yönelim başlamış ve bu yönelimler larında İngiltere’de başlayan deği- Dünya Savaşı sonucunda iletişim, devlet yardımlarıyla desteklenmiş- şim akımıdır. Daha sonra bu eğilim haberleşme ve teknolojinin geliş- tir. Güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, zamanla bütün Avrupa’ya ve tüm mesiyle birlikte üretimde otomas- hidroelektrik ve jeotermal enerji dünyaya yayılmıştır. yon mümkün bir hale geldi. Bu santralleri kullanımı yaygınlaştırıl- dönemde yazılım sektörünün geliş- maya çalışılmıştır. Çağın en önemli Endüstri Devrimi öncesinde eko- mesiyle birlikte makineler de deği- kavramı olarak sürdürülebilirlik ve nomi; insan, hayvan ve topraktan şime uğradı. Bunun yanı sıra nükle- sürdürülebilir büyüme kavramları oluşan üretim faktörlerine dayanır- er, biyo-tarım, telekomünikasyon, büyük önem kazanmıştır [3]. dı. Öne çıkan sektörler tarım, hay- lazer, fiber optik, mikro elektronik vancılık, marangozluk veya demir- ve bilgisayar gibi alanların gelişimi Endüstri, kendi dinamikleri doğrul- cilikti. Endüstri Devrimi’yle beraber tusunda tarihsel gelişimini tamam- yeni buluşların üretime olan etkisi Şekil 2.Endüstri 4.0 Adımları ve buhar gücüyle çalışan makine- lerin makineleşmiş endüstriyi do- ğurması kitle üretimine imkân tanı- mıştır. Günümüze gelinceye kadar üç tane Endüstri Devrimi’ne şahit olunmuştur [1]. Birinci Endüstri Devrimi; Su ve bu- har gücünün daha verimli kullanıl- masını sağlayan mekanik tezgah- ların bulunmasıdır. Bu sistemler ilk olarak dokuma tezgahlarının yerini alan makinelerde kullanılmıştır İkinci Endüstri Devrimi; 20.yüzyı- lın başlarında, petrol tabanlı iç- ten yanmalı motorların kullanımı ile 2. Endüstri Devrimi tetiklenmiş oldu. Seri üretim ve fabrikaların elektrikle çalışır hale gelmesi ile birlikte taşımacılık ve iletişimde de büyük gelişmeler yaşandı. Özel- likle İngiltere’de daha sonrada Avrupa’da etkin olan 1. Endüstri Devrimi’nden sonra 2. Endüstri Devrimi, Amerika ve Japonya’da hızla yaygınlaşarak dünyada pek çok bölgeyi etkisi altına aldı [2]. 71Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

Şekil 3. Siber-Fiziksel Sistem Bileşenleri lıyor. Endüstri bu gelişimini şimdi kullanılması ve akıllı teknoloji hak- Yeni nesil endüstri anlayışında si- de Endüstri 4.0 ile taçlandırıyor. kındaydı. Yayınlanan projelerden ber fiziki sistemler ile online ağlar Bu proje ilk olarak bundan 7 sene bir tanesi de Endüstri 4.0’dı ve ilk entegredir. Uygulama öncesi son önce Almanya’da bir fuarda dile kez Hannover Fuarında dile getiril- hazırlıkları sürdürülen Endüstri 4.0, getirildi. Bundan bir sene sonrasın- miştir [5]. Endüstri 4.0 kavramının teknolojik bütünlüğün değer zinci- da ise konuya dair detaylı bir çalış- temeli; endüstriyel üretim sürecin- rini oluşturan tüm halkalarla uyum ma oluşturan aynı grup, söz konu- de yer alan tüm birimlerin birbiriyle içinde birleşimidir. Temel olarak üç su dosyayı Almanya hükümetine iletişimine, bütün ilgili verilere ger- ayrı yapıdan oluştuğunu ifade ede- aktardı. Konunun uzmanları önü- çek zamanlı olarak ulaşılabilmesine biliriz: müzdeki 10 yıllık süreçte Endüstri ve bu veriler sayesinde mümkün 4.0’ın olgunlaşacağını düşünüyor. olan en fazla katma değerin sağ- DNesnelerin İnterneti lanmasına dayanmaktadır. Endüst- DHizmetlerin İnterneti 2.Endüstri 4.0 ri 4.0, ürünlerin ve üretim sistem- DSiber Fiziksek Sistemler lerinin yaşam döngüsündeki bütün Temelde ihtiyaçların karşılanması değer zincirinin organizasyon ve Yapısı gereği Endüstri 4.0’ın varlı- için geliştirilmeye çalışılan bu sis- yönetiminde yeni bir seviye olan ğı akıllı fabrikaların doğmasına ve teme teknolojinin geldiği boyutlar 4.Endüstri Devrimi’ni tanımlar. Bu daha da önemlisi vizyonların daha da ciddi bir dayanak haline geldi. döngü, sürekli artarak bireyselleşen da genişlemesine neden olacaktır Bu devrime Endüstri 4.0 denilmesi- müşteri isteklerine odaklanır ve fikir [6]. nin nedeninin anlaşılabilmesi adına aşamasından başlayarak ürün ge- Almanya’da yaşanan gelişmelerin liştirme ve üretim siparişinden, bir 2.1.Endüstri 4.0’ın içerdiği ve çalışmaların incelenmesinde fay- ürünün son kullanıcıya dağıtımını teknolojiler da vardır. Bu akım Almanya’da do- ve geri dönüşümünü de kapsaya- ğup filizlenmiş ve şu anda da yavaş cak şekilde tüm zinciri içine alan Dördüncü sanayi devriminin ger- yavaş dünyaya yayılmaya başlamış- hizmetleri içerir. çekleşebilmesi için gereken belli tır. İlk olarak 2011 yılında Almanya başlı teknolojilere ve çalışma disip- Eğitim Araştırma Bakanlığı ülkenin Endüstri 4.0 genel olarak ham linlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu güncel durumunu değerlendirerek madde alımından başlayarak, teknolojiler sayesinde ihtiyaç duyu- gelecekle ilgili geliştirici ve kalkın- ürünlerin üretilmesi, tüketiciye lan yeni çalışma alanları oluşturula- maya katkı sağlayacaklarını düşün- ulaştırılması ve sonrasında geri dö- rak yeniliklerin daha hızlı, optimize dükleri 10 tane proje oluşturmuş nüşüm, bozulma vb. nedenlerden ve uygulanabilirliği yüksek bir şe- ve bu projeler ‘’Yüksek Teknoloji geri toplanması gibi tüm tedarik kilde endüstriye adapte edilmeleri Stratejisi 2020’nin Gelecek Proje- zinciri aşamalarında yer alan iş- sağlanmaktadır. leri’’ adı altında yayınlanmıştır [4]. lemlerin/süreçlerin gelişmekte olan Bu projelerin genel içeriği sürdürü- teknolojilerden faydalanarak daha 2.1.1. Siber-Fiziksel sistemler lebilirlik, yeni enerji kaynaklarının da iyileştirilmesini ifade etmektedir. Siber-Fiziksel sistemler; gözlem- leme, eşgüdümleme ve denetim 72 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

gibi üretim süreçlerindeki temel arasındaki sınırı kaldırmaya yöne- birbirleri ile iletişim kurup internete prensiplerin, hesaplama ve iletişim len Siber-Fiziksel sistemler, Endüst- bağlanarak yaşamımızı kolaylaştı- bileşkesinden olunan karma tekno- ri 4.0’ın temelindeki güçlerden bi- racağı ve bazı alanlarda işleri daha loji tarafından yönetildiği sistem- rini oluşturuyor. verimli hale getireceği görülmekte- lerdir. Söz konusu karma teknoloji dir [10]. daha açık bir ifadeyle, fiziksel ma- 2.1.2. Nesnelerin İnterneti kineleri siber teknoloji ile bütünleş- 2.1.3. Büyük Veri tirme yoluyla çok daha akıllı hale Nesnelerin İnterneti (Internet of getirmektedir. Bu bağlamda, süreç Things-IoT) kavramı modern kab- Büyük veri, genellikle birbirlerinden bir bütün halinde siber-fiziksel sis- losuz iletişim teknolojilerinin geli- farklı veri kaynaklarından toplanan temler olarak anılmaktadır [7]. şimi sayesinde popülaritesi artan geniş veri dermelerinin analizi, iş- yeni sayılabilecek bir kavramdır. Bu lenmesi ve depolanması ile ilgili bir Siber-Fiziksel sistemler (SFS) sen- kavramın temel oluşumu dünya- alandır. Büyük veri çözümlerinin ve sörler ve aktüatörler yardımıyla da bulunan nesnelerin birbirleriyle uygulamalarının karakteristik, yani fiziksel dünyayı sanal bilgi işlem haberleşmesini sağlayarak insan kendine özgü olması gerekmekte- dünyasıyla bağlar. Farklı kurucu bi- hayatını kolaylaştırmaya yönelik dir. Geleneksel veri analizi işlemleri, leşenlerden oluşan SFS’ler iş birliği uygulamaların geliştirilmesidir [8]. depolama teknolojileri ve teknikleri ile global davranışları oluşturur. Bu yetersiz kalmaktadır. Spesifik ola- bileşenler gerçek dünya ile etkile- En göze çarpan uygulama alanları, rak büyük veri, çoklu ilişkisiz veri şimde bulunmak için genellikle gö- akıllı üretim sistemlerinin ve bağlı kümelerinin birleştirilmesi, büyük mülü teknolojiler dahil olmak üze- üretim alanlarının geliştirilmesi- miktarda yapısal olmayan verinin re yazılım sistemleri, iletişim tekno- nin genellikle Endüstri 4.0 başlığı işlenmesi, gizli enformasyonun kı- lojileri, sensörleri/aktüatörleri içer- altında tartışılmakta olduğu akıllı sıtlı zaman içinde toplanması gibi mektedir. Bu iki dünyayı birleştiren endüstriyi içerir. Akıllı enerji uygu- farklı gereksinimlere işaret etmektir Siber-Fiziksel sistemler iki önemli lamaları akıllı elektrik, gaz ve su [11]. unsurdan oluşuyor. Birbirleri ile sayaçlarına odaklanırken; akıllı ev internet üzerinden ve atanmış bir veya bina alanında akıllı termostat- Verinin hacmi, verinin büyüklüğü internet adresi ile haberleşen nes- lar ve güvenlik sistemleri Nesnelerin ve boyutunu ifade etmektedir. Ve- ne ve sistemlerin oluşturduğu ağ; İnterneti uygulamaları bağlamında rinin boyutunu rakamsal bir şekil- gerçek dünyadaki nesnelerin ve çok ilgi görmektedir [9]. de belirtmek genelde çok kısıtlayıcı davranışların bilgisayar ortamında olmaktadır. Teknoloji ilerledikçe, simülasyonuyla ortaya çıkan sanal Günlük hayat incelenip gelecek rakamlar hızlı bir şekilde değişmek- ortamdır. öngörüleri düşünüldüğünde buz- tedir ve kısıtlayıcı rakamlar artık ge- dolabı, araba, televizyon, su ısıtıcı- çerliliğini yitirmektedir. Bu yüzden Nesnelerin İnterneti” ile birlikte sı, fırın, ütü, kitap, kamera, klima, verinin göreceli miktarını belirtmek çok geniş bir iletişim ağı yaratan ve modem, yönlendirici benzeri akla daha faydalı olmaktadır. Eğer ilgi- böylece gerçek ve sanal dünyalar gelebilecek birçok cihazın kablosuz lenilen verinin miktarı daha önce ağ ya da RFID teknolojisi sayesinde kullanılan verinin üstündeyse muh- temelen büyük veri ile uğraşılmak- Şekil 4. Nesnelerin İnterneti Çalışma Prensibi tadır. Bu bazı kurum/kuruluşlar için onlarca terabayt olurken, bazıları için onlarca petabayt olabilmekte- dir [12]. Genel bir bakış açısıyla, siber-fizik- sel sistemlerde akıllı makineler ile sürekli olarak bilgi üretimi ve bilgi depolaması yapılacaktır. Bu bilgi- lerin belli bir zaman sonra analiz edilmesi ölçülmesi ve yapılandırıl- ması gerekecektir. Tam da bu nok- tada büyük veri analizi bir başka isimle veri madenciliği ön plana çıkmaktadır. Büyük verilerin analizi ve kullanımı ile temel olarak etkin- liğin arttırılması, hata oranlarının azaltılması ve esnekliğin arttırılması amaçlanmaktadır. 73Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

Şekil 5. Büyük Veri 2.1.5. Siber Güvenlik mesi için operasyonel emniyet ve Endüstri 4.0 ile gelen geniş ağ ve koruma geliştirmeyi amaçlamak- 2.1.4. Akıllı Fabrikalar yüksek oranlı veri paylaşımı, firma- tadır. ların siber emniyet talebini süratle Her bir endüstri devrimiyle birlik- artıracaktır. Endüstri 4.0 ve Siber Endüstri 4.0, dijitalizasyon, yeni te, fabrikaların üretim süreçlerinde Güvenlik ayrı düşünülemez. Bu servisler, bilgiler ve bağlantılar aynı değişim yaşanmış ve otomasyonun yüzden büyük şirketler siber gü- zamanda bilgisayar korsanlarına devreye girmesiyle üretimdeki in- venliğe yönelik uyarlanmış bir risk veri hırsızlığı ve saniyesel casusluk san faktörünün rolü değişmiştir. idare sistemi ve emniyet stratejisine amacıyla yeni yollar açmaktadır. Ekonomik büyüme ve istihdam ar- gereksinim duymakta. Şirketler, ka- 4. Sanayi Devrimiyle büyük şirket- tışı Endüstri 4.0’ın temel amaçları zançlarının kötü yönde etkilenme- ler siber risk tehdidinin artacağına arasında yer almaktadır. Endüstri inanmakta ve bu amaçla çözüm 4.0 ile birlikte üretimde yeni iş sü- Şekil 6. Akıllı Fabrika Şeması yolları aramaktadırlar. reçlerinin oluşması ve ihtiyaç du- yulan işgücü profilinde değişme Birçok şirket bu hususta birbirlerin- beklenmektedir. Akıllı fabrikaların den değişik stratejiler geliştirmek- oluşması ve beraberinde kullanılan tedir. Siber emniyet konusunun ileri teknoloji otomasyon sistemleri bu denli mühim olmasının nedeni, ile birlikte düşük nitelikli işgücüne stratejilerin değişmesiyle tehditlerin olan ihtiyacın azalacağı öngörül- bu stratejilere ayak uydurabilmesi- mektedir. Yeni düzende üretimde dir. Yani her tasarlanmış emniyet gerçekleşen hata oranlarının daha stratejisine karşı yeni bir emniyet da azalması, üretim sürecinin hız- tehdidiyle karşılaşmak olağandır. lanması ve üretim maliyetlerinin Bu yüzden emniyet tedbirleri sık sık daha da düşürülmesi hedeflen- güncellenmeli ve denetlenmelidir. mektedir. 2.1.6. Yatay-Dikey Entegrasyon Endüstri 4.0; yapay zekâ, 3D yazı- cılar ve uzay teknolojisi gibi alan- Yatay entegrasyon, müşteri tipi larda meydana gelen ilerlemelerle aynı olan farklı şirketler arasındaki birlikte bütün nesnelerin internet aracılığıyla birbirleriyle etkileşime geçebileceği “akıllı üretim” olarak adlandırılmaktadır. Endüstri 4.0’da nesnelerin birbirleriyle haberleşti- ği önemli yerlerden biri de “akıllı” teknolojilerle donatılmış ve hiçbir insanın çalışmaması nedeniyle ka- ranlık fabrikalar olarak da adlandı- rılan “akıllı fabrikalardır”. 74 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

birleşmedir. Bu birleşmedeki asıl larında bilgi akışını düzene sokan işletmelerinin yüzde 50’sinin dijital amaç, aynı müşteri tipine hitap bir takım araç ve teknolojilere da- ikiz uygulamalarını başlatacağını eden bu şirketlerin pazardaki pay- yalıdır. PLM’in diğer teknoloji çö- belirtmektedir [14]. larını arttırmaktır. Yatay entegras- zümünden farkı en son teknoloji yonu genelde genç girişimciler ter- araçları değil, sürdürülebilir bir iş- 4.Sonuç cih etmektedir. letme stratejisi oluşturma yetene- ğidir. İnsanlık tarihinin her evresinde top- Bunun nedeni pazarda henüz müş- İşletme ve dolayısıyla Endüstri lumlar kendilerini ileri taşıyabilmek teri profillerinin oluşmamasıdır. Bu 4.0’ın da amacını oluşturan üre- için yoğun bir uğraş göstermiştir. entegrasyon çeşidi rekabetin çok tim entegrasyonunun yerine geti- Bu çabaların sonucunda 1800’lü fazla ve ürünün modasının geçme rilebilmesi için işletme içinde hem yılların başından itibaren hızlı bir hızının yüksek olmasıdır. Şirketler, kişilerin hem de sistemlerin kopuk atılım gösteren ülkeler kendilerini belirsizlikleri azaltmak, Ar-Ge faali- olmaması gerekmektedir. Dağınık teknolojik olarak öne çıkartabil- yetlerine önem vererek rekabet gü- bilgi sistemleri ve dağınık işletme meyi başardı. Sanayi ve teknoloji cünü ve piyasa değerini arttırmak metrikleri ve tekil sorunlar için te- alanında gösterilen başarıların sü- amacıyla yatay entegrasyon siste- kil çözümler geliştiren işletmelerin rekliliği devrimleri meydana getirdi. mine dahil olmaktadır. oluşturacakları karmaşık veri yu- Endüstri devrimleri kendisini kimi maklarından arınmaları gerekmek- zaman toplumsal barış dönemle- Dikey entegrasyon, aynı sektörde tedir. rinde kimi zaman ise dünya savaş- fakat farklı alt sektörlerde müşteri- PLM’in bir şirket entegrasyon ara- larının en kanlı dönemlerinde gös- si olan firmaların birleşme şeklidir. cı olmasına paralel olarak Endüstri termiştir. Son bir asırdır yaşanan Geriye doğru dikey entegrasyon, 4.0 da bir üretim entegrasyon aracı devrimler artık yeni bir dönemin ileriye doğru dikey entegrasyon ve olarak görülebilir. Özellikle Endüst- kapısını araladı. dengeli dikey entegrasyon olmak riyel IoT uygulamalarının mümkün üzere üç çeşidi vardır. olabilmesi için ürün odaklı bir veri Endüstri 4.0 2011 senesinde ilk tabanına ihtiyaç bulunmaktadır. defa Almanya’da dile getirildiğinde 3.Endüstri 4.0 ve Ürün Yaşam Bu gereksinim genellikle dijital ikiz hayatlarımızda büyük değişimlerin Döngüsü Yönetimi olarak nitelendirilmektedir. Akıllı meydana geleceğinin ipuçlarını fabrikaların dijital ortamının kendi- bizlere göstermişti. 1980’li yılla- Ürün geliştirme, disiplinler arası iş ni hizalayabilmesi için ürünü yük- rın başından itibaren endüstride birliği gerektiren ve takım çalışma- sek hassasiyet ile bu ortama ilişki- kavramlar ve çalışma şekilleri hızlı sına dayanan karmaşık bir etkinlik- lendirmek kritik rol oynamaktadır. bir biçimde değişim göstermeye tir. PLM ise, firmaların ürünleri ve/ Gartner firması tarafından yapılan başlamıştır. Bu değişimler bazı açı- veya hizmetleri hakkındaki bilgi, araştırma, 2021 yılına kadar sanayi lardan üretim hatlarında hızlı ve süreç ve kararlarını “ürünün ve/ efektif bir üretim tarzının benim- veya hizmetin fikir ve hayal aşama- Şekil 7. Yatay Entegrasyon senmesini sağlarken bazı açılardan sından tüketiciye ulaştırma süre- cine kadar veya arzını yürürlükten kaldırana kadar” tüm yaşam dön- güsü süresince ve küresel ürün ağı çapında yönetmeleridir. PLM ile ürüne ait tüm bilgiler merkezileşti- rilebilmekte, bilginin yeniden kulla- nımı optimize edilebilmekte, daha iyi iletişim ile tüm paydaş ekiplerin kesintisiz iş birliği yaparak yara- tıcılıkları artırılabilmekte, yerel ve uluslararası mevzuatlara uyumlu- luk sağlanabilmekte ve en önemlisi pahalı ve hatalara yol açan gereksiz bilgi yığınları ortadan kaldırılabil- mektedir [13]. Bir teknoloji çözümü olarak, ürün paydaşları arasında iş birliği için bir veri platformu oluşturan ve ürün yaşam döngüsünün tüm aşama- 75Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022

Şekil 8. Dikey Entegrasyon Endüstri 4.0 günümüzde sahip Endüstri 4.0 çalışmalarının yoğun olduğu teknik altyapının gücü ve bir şekilde sektörlerde uygulanma- ise büyük sorunları beraberinde firmaların bu konudaki bilinçlerinin ya ve temellerinin atılmaya başlan- getirmekteydi. Üretim bu kadar artmasıyla ivmelenme göstermek- dığı bu dönemde, yeniliklere ve de- hızlı bir şekilde yapılmak istendikçe tedir. Üretim hatlarında kullanılan ğişimlere kendisini hazırlayabilen sistemlerin karmaşıklığı arttı. Ürün- otomasyon sistemlerinin gelişimi firmaların, bu süreçten en başarılı lerin üretiminde meydana gelen ve sayısının artışıyla beraber hayatı- şekilde çıkabileceklerini öngörmek- sorunların üstesinden gelmek için mıza giren karanlık fabrika kavramı teyiz. geliştirilen teknolojiler kimi zaman gelecekte bizi bekleyen kompleks tek başına yetersiz kimi zaman ise endüstri yapısının ve Endüstri 4.0 5.Kaynakça henüz yeterli gelişmiş altyapıya devriminin sonuçları olacaktır. sahip olunamamasından kaynaklı [1]DDRATH, R., & HORCH, A., (2014), olarak oldukça ağır ilerlemekteydi. Bu kompleks sistemlerin en op- Industrie 4.0: Hit or hype?, IEEE indust- timize ve verimli şekilde hayata rial electronics magazine, Cilt: 8, Sayı: 2021 senesi itibariyle hem tekno- geçirilip yeni endüstri tipinde uy- 2, s. 56-58. lojik altyapıların güçlenmesi hem gulanabilmesi için birçok çalışma de birbirinden bağımsız sistemlerin disiplini hayata geçirilmiştir. Bunla- [2]DSiemens, Endüstri 4.0 Yolunda birbirleriyle senkronize bir şekilde rın başında gelen ürün yaşam dön- çalışabilme yeteneği edinmesi, En- güsü yönetimi Endüstri 4.0 yapısını [3]DREDCLIFT, M., (2005), Sustainable düstri 4.0 önündeki büyük prob- oluşturan temel mekanikleri tek bir development (1987–2005): An oxymo- lemlerin üstesinden gelinmesini çatı altında bir araya getirerek fir- ron comes of age, Sustainable develop- sağladı. Endüstri 4.0 kendi yapısını maların bu hızlı üretim aşamalarını ment, Cilt: 13, Sayı: 4, s. 212-227. oluştururken organik bir şekilde en güvenli ve hatasız biçimde ger- kendi altyapısının da gelişmesini çekleştirebilmelerine olanak sağ- [4]DFANG, F., (2016), Atomic and ve bugün hayatımızın birçok ala- lamaktadır. Ürün yaşam döngüsü close-to-atomic scale manufacturing- A nında kolaylıkla günlük sorunları- yönetimi sistemlerini kendi bün- trend in manufacturing development, mızın çözüme kavuşmasına yardım yesine en optimize şekilde entegre Frontiers of Mechanical Engineering, etmiştir. Bunlara en güzel örnekler edebilen firmaların Endüstri 4.0 ça- Cilt: 11, Sayı: 4, s. 325-327. nesnelerin interneti, büyük veri ve lışmalarında bir adım öne geçeceği seri üretim hatlarının üretim gü- aşikardır. [5]DMACDOUGALL, W., (2014), In- cümüzü arttırması sonucu insan- dustrie 4.0: Smart manufacturing for lık medeniyetinin hızlı bir yükseliş the future, Technical report of Germany göstermesi söylenebilir. Trade and Invest. [6]Dhttps://www.mediaclick.com.tr/tr/ blog/endustri-4-0-nedir [7]DEGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI RA- PORU, (2015), Sanayi 4.0 [8]DD. Giusto, A. Iera, G. Morabito, L. Atzori (Eds.). “The Internet of Things”. 20th Tyrrhenian Workshop on Digital Communications, 442p. Springer, 2010 [9]DWortmann, F., & Flüchter, K. (2015). Internet of things. Business & Information Systems Engineering, 57(3), 221-224. [10]DErdem, Ö. (2015). HoneyThing: Nesnelerin interneti için tuzak sistem. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İs- tanbul Şehir Üniversitesi. [11]DErl, Thomas, Wajid Khattak ve Paul Buhler. Big Data Fundamentals, Concepts, Drivers & Techniques. India- na: Arcitura Education Inc, 2016. [12]DCackett, Doug. Information Ma- nagement and Big Data, A Reference Architecture. White paper. Redwood Shores: Oracle Corporation, 2013. Web. 20 Nisan 2016. [13]DEGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI AY- LIK YAYIN ORGANI, (2018), Endüstri 4.0, s. 44-46 [14]Dhttps://www.stendustri.com.tr/ endustri-40-uygulamalari/endustri- 40-icin-bilgi-omurgasi-plm-ve-dijital- ikizler-h96512.html 76 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ocak 2022





AHF MAKİNA 41 CHEN HSONG 11 ERKOÇ PLASTİK VE KALIP 53 FANUC FAVORİ GRUP 3 FOTEG İSTANBUL FUARI A.K.İ. İLHAN MAKİNA KALIP KOLBAY DANIŞMANLIK 65 PLASTEC MAKİNA 29 PLASTİK&AMBALAJ TEKNOLOJİSİ DERGİSİ 21 RACEPLAST ÖN KAPAK SENA MAKİNA 60 SİSAN MASTERBATCHES 80 SOMPLAST PLASTİK SPS SENUR 2 TEPRO MAKİNE/BENİM MAKİNEM 9 TEPRO MAKİNE/T.MAX 25 TEPRO MAKİNE/ MOTAN A.K. UNNOX AKSOY Ö.K.İ. WIN EURASIA FUARI 5 WITTMANN BATTENFELD 17 WOOJIN PLAIMM 15 77 1 4

Yüksek Performanslı Mühend sl k Plast kler nde Güven l r Partner n z +49 2561 44 69 40 [email protected] [email protected]