ÖZEL RÖPORTAJ Önersan Ambalaj Makinaları Firma Sahibi Nejla Öner, Sorumlu Yazı İşleri Müdürümüz Berivan Kaya’nın sorularını yanıtladı. “Uzmanlık alanımız shrink ambalaj makineleridir” Polietilen ve poliolefin film ile ambalaj yapan manuel, yarı otomatik ve tam otomatik shrink makineleri müşterilerimizin kullanımına sunmaktayız. Firmamızın en önemli özelliği son teknolojileri ve gelişmeleri sistemlerinde uygulayarak günümüz rekabet koşullarının ve tüketici isteklerinin gerektirdiği zor ve değişik paketleme uygulamalarına çözüm getirmesidir. Bir başka deyişle bu sektörün terziliğini yapmaktayız. Bu bağlamda firmaların en büyük çözüm ortağı olarak talep ve ihtiyaçlarına cevap vermekteyiz. 50 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Nejla hanım öncelikle sizi poliolefin film ile ambalaj yapan İstihdam profiliniz hakkında bilgi ve firmanızı tanımak isteriz. manuel, yarı otomatik ve tam oto- alabilir miyiz? Okuyucularımız için firmanızın matik shrink makineleri müşterile- kuruluş aşamaları, yapılanması rimizin kullanımına sunmaktayız. Sayıca az ama oldukça donanımlı ve gelişim sürecini kısaca Firmamızın en önemli özelliği son personellerle yolumuza devam et- anlatabilir misiniz? teknolojileri ve gelişmeleri sistemle- mekteyiz. 2023 başı itibariyle teknik rinde uygulayarak günümüz rekabet kadromuzu güçlendirmek adına be- Bulgaristan göçmeni bir ailenin tek koşullarının ve tüketici isteklerinin yaz ve mavi yakalı yeni personelleri çocuğu olarak 1955’te İstanbul’da gerektirdiği zor ve değişik paketleme ekibimize katmayı planlıyoruz. doğdum. 1993 yılında eşim vefat uygulamalarına çözüm getirmesidir. edince firmanın başına geçerek mü- Bir başka deyişle bu sektörün terzi- Sektörde yeni gelişen ihtiyaçlara cadelemi bugünlere kadar sürdür- liğini yapmaktayız. Bu bağlamda yönelik çözümler konusunda mekteyim. firmaların en büyük çözüm ortağı Ar-Ge süreçleriniz hakkında bilgi olarak talep ve ihtiyaçlarına cevap alabilir miyiz? 1964 yılında ilk olarak torba ağzı ka- vermekteyiz. pama makineleri ile yola çıkan Öner- Yüksek teknoloji ürünlerinde dışa san Ambalaj, 1976 yılına kadar sipa- Makinelerinizin kullanıldığı bağımlılığı azaltabilmek, yerli marka- riş üzerine makineler üretmiş olup, sektörler ve uygulama alanları larımızı yaratabilmek adına, bu alan- bu tarihten sonra shrink ambalaj hakkında bilgi alabilir miyiz? En da çalışma yapmak isteyen firmalara makineleri konusunda Türkiye’de fazla rağbet gören makineniz devletin daha fazla destek vermesi ilk üretici firma olarak bu sektörde hangisi? gerekmektedir. Zira bu konu bir yer- hizmet vermeye başlamıştır. 2000 de milli mücadele vermek demektir. yılında İkitelli’deki yerine taşındık- Günümüzde içecekten gıdaya, koz- Bu bağlamda Önersan olarak bazı tan sonra standart donanımlı ma- metikten temizlik ürünlerine, boya- ürün gruplarında ciddi Ar-Ge çalış- kine imalatına ağırlık verilmiştir. kimyadan tekstile, matbaa ve kırta- ması yapmaktayız. Önümüzdeki iki Türkiye’de ve yurtdışında toplamda siyeden otomotive kadar piyasada sene içerisinde çabalarımızın meyve- 2800’ün üzerinde makinesi olan üretilen ve ambalajlanmasına ihtiyaç lerini almayı planlamaktayız. firmamız emin adımlarla yoluna de- duyulan ürünlerin büyük bir oranına vam etmektedir. hitap edebiliyoruz. Emsallerine oran- Gerek yurt içi gerekse yurtdışında la daha donanımlı, seri ve kullanışlı çalıştığınız markalar ve ihracat Buradan geriye doğru olan DM 782 OB Önden Beslemeli yaptığınız ülkeler hakkında bilgi baktığınızda, altmış yıla yaklaşan Otomatik Shrink Makine modelimiz alabilir miyiz? bu istikrarlı büyümede, çıtayı müşteriler tarafından oldukça rağ- yükselten ve başarıyı sürdürülür bet görüyor. Marka ismi zikretmeden belirtmek kılan temel yaklaşımlarınız sizce gerekirse tüm sektörlerden irili ufak- nelerdir? Satış sonrası servis, bakım, yedek lı yüzlerce firma ile çalışmaktayız. parça ve müşteri memnuniyeti Yurtdışında başta Balkanlar, Doğu Sürekli olarak kendini yenileyebilme sağlama konusunda nasıl bir ve Ortadoğu, Afrika, Türki Cumhu- kabiliyeti ile müşteri memnuniyeti kurumsal örgütlülüğünüz var? riyetler ve Kuzey Ülkeleri ile aktif bir odaklı anlayışımız bizi bugünlere ge- Burada sizi öne geçiren ölçütler şekilde çalışmaktayız. tirmiştir. Bir müşteri makinenizi kul- nelerdir? landığı sürece sizden hizmet alabile- Önümüzdeki dönemde hedef ceğini bildiğinde, sizi tercih etmeye İlke olarak müşterilerimize kaliteyi ve beklentileriniz nelerdir? devam edecektir. ulaşılabilir fiyatlara sunmayı amaçla- Sırada yeni ürün, yatırım veya yan bir anlayışımız vardır. Satış son- projeleriniz var mı? Shrink ambalaj makinelerinizin rası hizmet anlayışımız da tamamen dünden bugüne gelişimi ve müşteri memnuniyeti üzerine kuru- Önümüzdeki yıl ekibi genişletmeyi bugün gelinen noktadaki ayırt ludur. Yerinde veya uzaktan, etkin ve mevcut ürünlerimizin tasarımları- edici teknolojik özelliklerinden ve hızlı bir teknik destek hizmeti sağ- nı yenilemeyi planlıyoruz. Günümüz bahseder misiniz? layarak müşterilerimizin taleplerine şartları rekabetin en yüksek seviyede cevap vermekteyiz. olduğu ve bu nedenle kendinizi ve Faaliyet ve uzmanlık alanımız shrink ürünlerinizi sürekli bir yenilemeye ambalaj makineleridir. Polietilen ve tabi tutmaya itmektedir. Bu bağlam- da Önersan olarak yeni ürün çalış- malarına ağırlık vermiş durumdayız. 51Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Makinelerinizde robotik, sensör, Shrink ambalaj makinesi satın karşılaştığı en büyük zorluklar otomasyon ve sürücü gibi almalarında okuyucularımıza nelerdir ve bunun üstesinden inovasyon konularında çalıştığınız hangi noktalara dikkat etmelerini nasıl gelinebilir? Önümüzdeki firmalar hangileri? önerirsiniz? süreçte ambalaj makine Shrink ambalaj makineleri firmalar sektörünün gelişimini nasıl Otomasyon, pnömatik, şalt mal- için orta ve uzun vade yatırım var- görüyorsunuz? zeme gibi ürünlerde sektörlerinde lıklarıdır. Dolayısıyla sadece mevcut öncü olan yerli ve yabancı markalar üretim kapasitelerini değil ileriye dö- Pazar anlamında küçülen dünya ile çalışmaktayız. Otomasyon gru- nük kapasite artışlarını da göz önün- pazarındaki rekabet, Türkiye’deki bunda Omron, Siemens, Schneider; de bulundurarak planlamalıdırlar. makine üreticilerinin son yıllarda Pnömatik grubunda Festo, SMC; Diğer husus ise sadece fiyat odaklı özellikle ihracata verilen önemin art- Sensör grubunda Sick, Turck, Pilz, değil, kalite-performans-fiyat den- masıyla birlikte üretim kalitesi ve tek- Schmersal gibi firmalarla işbirliği içe- gesini gözeterek değerlendirmelidir. nolojisi anlamında önemli gelişmeler risindeyiz. Biliyoruz ki rekabetin önemli kaydedilmiştir. Günümüz şartları re- olmazsa olmazlarından biri kabetin en yüksek seviyede olduğu Ambalaj makineleri sektörüne de, inovasyon ve işlevsel bu nedenle kendinizi ve ürünlerinizi yerli üretici olarak yaklaşık 58 yıllık tasarımın yanı sıra marka kimliği sürekli bir yenilemeye tabi tutmaya bir teknoloji sağlama deneyiminin oluşturmak. Siz bu süreci itmektedir. Ancak son yıllardaki Tür- ardından Önersan sektöründe nasıl yürütüyorsunuz? Fuar ve kiye ve dünya ekonomisindeki olum- kendini nerede konumlandırıyor? sektörel dergilerle sinerjiyi nasıl suz gelişmeler maliyetleri arttırmış, Markanız ülkemizde sektöre ne sağlıyorsunuz? kritik ürünlere ulaşımı zorlaştırmıştır. gibi ilkleri kazandırdı? Bir markaya güven ve devamlılık sağ- Bu bağlamada Önersan olarak yeni layabilmek, ürününüze ve müşterini- ürün çalışmalarına ağırlık vermiş Önersan kurulduğu günden bu yana ze vermiş olduğunuz önemden geç- durumdayız. Önümüzdeki süreç- sektöründe ilkleri yapan bir firma mektedir. Üretimin her aşamasında te maliyetleri kontrol altına alan ve olarak sektörde kalite ve güveni tem- kaliteden ödün vermeden çalışmak yeni teknolojileri sistemlerine adapte sil etmektedir. Bu misyonun vermiş firma kimliğinin temelini oluştur- edebilen firmalar ayakta kalacaktır. olduğu bilinç ve müşteri memnuni- maktadır. Son iki yıldır yurtiçinde ve yetini önde tutan anlayışıyla sektör- yurtdışında fuarlara katılmama ka- Son olarak neler söylemek deki gelişmeleri yakından takip et- rarı alınmıştı. Önümüzdeki seneden istersiniz? mekte ve yenilikleri kısa sürede ürün- itibaren yenilenmiş tasarımlarıyla lerine uygulamaktadır. Türkiye’de ilk yoğun bir fuar dönemine başlıyor Yaptıklarımız yapacaklarımızın te- manuel ve otomatik makineleri sek- olacağız. minatıdır anlayışıyla günümüzün törümüze kazandırmanın yanı sıra, Sektörünüzün durumu hakkında teknolojilerini kaliteden ödün ver- makine kiralama ve müşterideki eski düşüncelerinizi de öğrenmek meden müşterilerimizin hizmetine makineleri %100 yenileme hizmetle- isteriz. Yerli üretici olarak sizce sunmaya devam edeceğiz. Umut rini devreye almış bulunmaktayız. ülkemizde makine sektörünün ediyorum ki önümüzdeki yıllarda ül- kemizin makine üreticileri arasından Ülkemizde şu andaki yerli dünya markası olan firmalarımız çı- üretim ambalaj teknolojisi hız, kar ve sayıları git gide artar. enerji, maliyet düşümü ve fiyat yönünden gelişmiş Avrupa ve ABD menşeleriyle kıyaslandığında Önersan’ın rekabet konumu ve avantajları sizce nelerdir? Son yıllarda yaşanan ekonomik dalgalanmalar nedeniyle özellikle maliyetler açısından oldukça zorlan- maktayız. Buna ek olarak ara eleman eksikliğini de eklediğimizde üretim yapmakta zorlanmaktayız. Yine de genç ve dinamik nüfusumuzu doğ- ru eğitim politikalarıyla üretimin her noktasına adapte edebildiğimiz sü- rece, tüm zorlukların üzerinden ge- lebileceğimize inanmaktayım. 52 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Shrink sektörünün Öncüsü ÖNERSAN İmzası ile 46 Yıllık Tecrübenin Kaliteli Ürünü 46 years of experience and quality under ÖNERSAN’s signature, Pioneer of the shrink machine industry. Yüksek Performans Özellikleriyle DM 782 PSK 640 11.500 Kavanoz / Saat Kapasite 11.500 Jars / Hour Capacitty Gruplamalı, Düz Karton Almalı With High Performance Specs Otomatik Shrink Makinası Automatic Shrink Machine With Grouping & Pet Carton Yüksek Performans Özellikleriyle DM 782 D 500 600 Paket/Saat Kapasite (12.000 Kutu/Saat) 600 Packs/Hour Capacity (12.000 Box/Hour) Dizmeli & Gruplamalı With High Performance Specs Otomatik Shrink Makinası Automatic Grouping Shrink Machine www.onersan.com.tr ÖNERSAN AMBALAJ MAKİNALARI SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ. İk�tell� Organ�ze Sanay� Bölges� Metal-İş San. S�t. 7 Blok No:13 34670 İk�tell� İstanbul TÜRKİYE Tel: +90 212 671 10 00 (Pbx) Fax: +90 212 671 10 01 E-Ma�l: �[email protected]
GERİ DÖNÜŞÜM TEKNOLOJİSİ Plastik geri dönüşüm süreci döngüsel ekonomi için basitleştirildi POLYSTAR rtan PP rafya, woven ve sert Tek Adımda Geri Dönüşüm Süreci plastik geri dönüşümü talebine yanıt olarak, POLYSTAR geri dö- 1. Malzeme Kırma (Shredding) Süreci nüşümcü ve üreticilere kolay kullanım sunan tek şaft shredder parçalayıcı en- Ön kırma işlemine gerek kalmadan doğ- tegreli Repro-One geri dönüşüm ma- rudan Repro-One shredder entegre geri kinesini geliştirdi. Akıllı geri dönüşüm dönüşüm makinesine beslenen malze- sistemleriyle işlem otomasyonu için son me, hız ayarlı shredder paralayıcıda kır- derece elverişli olan bu geri dönüşüm ma işleminin hemen ardından tutarlı bir granül makinesi, ana geri dönüşüm sü- şekilde geri dönüşüm ekstruderine akta- reçleri olan malzeme kırma (shredding), rılıyor. Böylece istikrarlı bir verim için ön ekstrüzyon ve granül kesim süreçlerini koşullardan biri olan düzenli besleme tek bir makinede topluyor ve tüm bu sağlanmış oluyor. süreçler yalnızca tek bir kontrol panelin- den idare edilebiliyor. Makineye entegre tek şaftlı shredder parçalayıcı rafya, woven ve sert plastik gibi malzemeleri kısa sürede ve düşük 54 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
bir işlem sıcaklığında küçük par- me) akışkan hale getiriliyor. Plastik re sistemi, makine çalışır haldeyken çalara ayırıyor. Bu hassas ve kısa eriyik ekstrüzyon sürecinde gaz filtre eleği değişimine olanak sağlı- tek adımlı kırma işlemi malzeme alma ve filtreleme ünitelerinden yor ve malzeme firesini engelliyor. yapısında minimum bozulma ile geçerek ihtiva ettiği gaz ve kirleti- Makine durma ve tekrar başlatma sonuçlanıyor. Bu da granüllerin ye- cilerden arındırılıyor. süresinden kaynaklanan zaman ve niden kullanılabilirliğini ve kalitesi- verim kaybının önüne geçiyor. Geri ni artırıyor. DGaz alma ünitesi dönüşüm sürecinde otomasyonu daha da artırmak için, eriyik fire 2. Ekstrüzyon Süreci - Özellikle yoğun baskılı ve nemli boşaltma işlemini otomatik olarak Verimli Gaz Alma ve Filtreleme malzemelerin içerdikleri mürekkep yapan ve elek değişim operasyon Shredder parçalayıcıda kırılan mal- ve nem plastikleştirme sürecinde maliyetini azaltan back-flush filtre zeme doğrudan geri dönüşüm gaza dönüşür. Bu tür malzemeler sistemi de talep eden müşterilere ekstruderine aktarılıyor ve burada için etkili gaz alma, nihai granülle- sunulabiliyor. uygun ısıda eritilerek (plastikleştir- rin içinde hava kabarcıkları oluşu- munu engeller. Repro-One granül 3. Granül Kesim Süreci – makinesinin optimal vida tasarımı Eş Boyutlu Granüller ve çift ventilasyonlu vakumlu gaz alma ünitesi malzemenin gazını Granül kesme sisteminin, nihai gra- etkili bir şekilde alırken, ventilas- nüllerin üretildiği bölüm olarak geri yon penceresinden malzeme çık- dönüşüm makinesinin en önemli ma sorununu neredeyse tamamen yeri olarak gören POLYSTAR, ve- ortadan kaldırıyor. Böylece makine rimliliği ve granül kalitesini artır- tam hızda istikrarlı üretim ile çalı- mak için tam otomatik bir kafadan şabiliyor. kesme granül sistemine (su halkalı granül kesim sistemi) odaklanıyor. DFiltreleme ünitesi DOtomatik granül kesme hızı Granül makinesinin çift piston filt- ayarı Granül kesme bıçaklarının hızı kalıp kafası basıncı ile senkronize olarak ayarlanıyor, böylece gra- nüllerin hep aynı boyutta kesilmesi sağlanıyor. Aynı zamanda yüksek erime indeksine sahip olan özellik- le PP granüllerin birbirine yapışma- sını engelleniyor. DOtomatik bıçak basınç ayarı Granül bıçakları ile kalıp kafası arasındaki basıncın sabit kalmasını 55Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Kafadan kesme granül kesim sistemi PLC Control Sistemi sağlar. Sonuç olarak, bıçak ve kafa besleme hızı da otomatik olarak revleri gerçekleştirebilen uzaktan ömrü uzar, bıçakları değiştirmek kontrol ediliyor. Sonuç olarak mi- kumanda modülü ile donatıldı. daha kolay ve daha hızlıdır ve ma- nimum operatör müdahalesi ile kine durma süresi daha kısadır. kesintisiz bir geri dönüşüm süreci Küresel çevre koruma bilinci art- Akıllı Sistemlerle Geri Dönüşüm sağlanıyor. maya devam ettikçe, döngüsel Süreci Otomasyonu ekonominin gelişiminin de sek- Repro-One shredder parçalayıcılı Endüstri 4.0 gelişimine uygun törde çok önemli bir eğilim haline plastik granül makinesi kesintisiz olarak, dileyen müşteriler klasik geldiğini söyleyen POLYSTAR Satış bir geri dönüşüm süreci ve yük- kontrol panelini PLC kontrol siste- Pazarlama Müdürü Resul Gökpınar sek kaliteli granüller üretmek için mine yükseltebiliyorlar. Bu sistem, açıklamalarında şu ifadelere yer shredding, ekstrüzyon ve granül operatörler için öğrenme eğrisini veriyor: “Geri dönüşüm bu dön- kesim süreçlerini tek bir makinede önemli ölçüde kısaltan kullanıcı günün önemli bir parçası ve daha toplarken, bu süreçlerin uyum için- dostu bir ‘insan makine ara yü- fazla teşvik edilmeli. POLYSTAR, de ve kesintisiz çalışmasını sağla- züne’ sahip. PLC kontrol sistemi; bu nedenle yalnızca verimli ve yan sistemlere sahip. Bunun dışın- Bulut IP kontrolü ile çevrimiçi so- enerji tasarruflu makineler değil, da shredder paralayıcıya malzeme run giderme, big data toplama aynı zamanda kullanımı kolay ve ve analizi, otomatik ön ısıtma ve geniş bir malzeme yelpazesini iş- PP Rafya Geri Dönüşüm Granüller parametre optimizasyonu gibi gö- leyebilen granül makineleri dizayn etmektedir. Bu nedenle Repro-One shredder entegreli granül makine- si PP rafya, dokuma, big bag, film kaldırma takozları, kırılmamış sert plastikler gibi farklı malzemeleri tek adımda geri dönüştürmek is- teyen müşterilerimiz tarafından özellikle tercih edilmektedir.” 23-26 Kasım 2022 tarihleri arasın- da düzenlenecek olan Plast Eurasia fuarında 1201 numaralı stantla- rında yer alacaklarının bilgisini de paylaşan Resul Gökpınar film, raf- ya ve sert plastik gibi çeşitli plastik geri dönüşüm gereksinimleri olan fuar ziyaretçilerinin basit bir çö- züm bulmalarına yardımcı olabile- ceklerinin altını çiziyor. 56 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
RÖPORTAJ Orego Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş. Pazarlama Müdürü İnanç Pestil ile bir araya gelerek günümüzde ambalaj ve sürdürülebilirlik konularına değindiğimiz keyifli bir röportaj gerçekleştirdik. Orego Ambalaj enerji ihtiyacının %25’ini güneş enerjisi ile karşılıyor 2008 yılında bir aile şirketi olarak %100 yerli sermaye ile kurulan Orego Ambalaj, 35.000 m2’lik alan üzerine kurulu üretim tesisinde en yeni teknolojileri bünyesine dahil ederek, gıda endüstrisi, yemek servisi sektörleri için yüksek performanslı, gıdayı koruyan, müşteri alımını teşvik eden plastik ve kağıt ambalajların tasarımı, üretimi ve pazarlaması konularında hizmet veriyor. Geniş ürün yelpazesiyle Avrupa başta olmak üzere 50’ye yakın ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. Müşterilerine yüksek kalitede ürünler sunan Orego, sahip olduğu BRCGS Packaging, SEDEX, ISO 9001- 2015 ve FSC belgeleri ile “her zaman en iyisi” prensibi ile güvenden ödün vermeden çalışmalarına devam ediyor. 58 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Ambalajın ticari linde sevkiyatta sahip olduğu pratik için ne yapabilirim?” ambalaj sek- hayatta değişimini nasıl imkanlar yanında esaslı ölçüde eko- törünü de yeniden şekillendirmek- değerlendirirsiniz? nomik imkanlar yaratması açısından tedir. Bu erdemli döngü içerisinde Ambalajın ticari hayatta üç rolü ol- da önemlidir. Taşıma fonksiyonu özellikle gıda ambalajları için tüketi- muştur: koruma, teşvik etme ve kendisini mamulün mekân faydasını cinin geri dönüştürülebilir kaynaklar performans. Korumayla birlikte, arttırmada göstermektedir. Mekân kullanarak üretim yapılan gıdaya te- ürünleri müşterilere ulaştırma ya da boyutunda sağladığı performansla mas edebilir ambalajlar ile geri dö- dağıtım kanalları değiştikçe tutun- ambalajlı ürünlerin uygun yerde sa- nüşümden üretilmiş gıdaya temas durmayla ilgili ihtiyaçlar da gelişti tılmasına olanak vermektedir. etmemesi gereken ambalajları ayırt ve yeni gelişmeler görmeye devam Üçüncüsü; Depolama kolaylığı sağ- edebilmesi gerekmektedir. OREGO ediyoruz. Tüketicilerin değişen bek- lama ambalajın bir diğer özelliğidir. olarak bu konunun ancak kavram- lentileriyle beraber ambalajın ürün Ambalaj olmasaydı, ürünleri depo- ların net bir şekilde tanımlanması tutundurma rolü giderek önem ka- lama ve sonra fiziksel dağıtıma tabi ve devlet regülasyonlarının devreye zanmakta ve müşterilerimizin satış- tutarak tüketiciye iletmek mümkün girmesi ile çözüleceğine inanıyoruz. larını artırmalarına yardımcı olmak- olmazdı. Depolama olanağı bu nok- Şirketiniz sürdürülebilirliği tadır. Ancak en büyük değişiklikler tada satışa uygun yer ve zamanda artırmak için ne yapıyor? performansla ilgili ve önümüzdeki dağıtım olanağını beraberinde getir- OREGO olarak sürdürülebilirliğe çok yıllarda performans ile ilgili gelişme- mektedir. bağlıyız. Çalışanlarımıza, faaliyet ler devam edecek. Performansın diğer bir kısmı, ürünle- gösterdiğimiz topluluklar da dahil Ambalaj performansı günümüzde ri korumak ve tanıtmaktan çok daha olmak üzere çevre üzerinde olum- nasıl gelişiyor? fazlasını yapmasına izin veren, am- lu bir etki yapma fırsatları vermeye Birincisi; Sürdürülebilirlik. Müşteri- balajın içine yerleştirilmiş yeni tekno- odaklanıyoruz. Üretimlerimizi %100 lerimize sunduklarımızın çok daha lojilerle ilgilidir. Örneğin tüketiciler geri dönüşebilir ham maddeler kul- önemli bir yönüdür. Günümüzde bazı paketlerdeki etiketleri okutarak lanarak gerçekleştiriyoruz. Belirli sür- aktivist olma zorunluluğu olan mar- ürünler hakkında bilgi alabilirler. dürülebilirlik hedeflerimiz var ve iler- kalar, yenilenebilir ve geri dönüş- Bu başka bir soruyu gündeme lememizi yakından takip ediyoruz. türülebilir kaynaklardan üretilmiş getiriyor. Sürdürülebilirlik Harika bir Ar-Ge birimimiz var ve ambalajları tercih etmektedir. Müş- konusundaki yeni vurgu esas yeni keşifler ile sürdürülebilir amba- teriler ayrıca daha az malzeme içe- olarak müşterilerinizden mi laj tasarlamamıza önemli katkı ve- ren ambalajları da takdir ediyor. Bu geliyor, yoksa asıl itici gücü riyor. Farklı pazarlarda faaliyet gös- değişiklikler, ambalajın sürdürülebi- tüketiciler mi sağlıyor? teren markalara bu sayede hizmet lirliği teşvik etmedeki rolünü yerine Bence tüketiciler tarafından yönlen- vermemize olanak sağlıyorlar. getirmesine yardımcı olmaktadır. diriliyor. Tüketicinin kendisine sordu- Ayrıca OREGO bu yıl yatırımını ta- İkincisi; Ambalajın taşıma perfor- ğu şu soru “Bireysel satın alma ka- mamladığı yenilenebilir enerji ile mansı. Özellikle büyük partiler ha- rarlarım ile çevreye yardımcı olmak üretiminde kullandığı enerjinin %25’ini güneş enerjisi ile karşıla- maktadır. Bu gururu sizin aracılığı- nız ile sektöre bildirmekten mutluluk duyuyoruz. Yenilenebilir enerjinin üretimdeki payının artması için ilave yatırımlar yapmaya devam edeceğiz. Röportaj öncesinde sizinle konuşurken “Fırsatları hazır olanlar yakalar” ifadesini kullanmayı sevdiğinizi fark ettim. Bu ifade ile neyi kastetmek istediğinizden biraz bahseder misiniz? Hazırsanız, ortaya çıktıklarında fırsat- lardan yararlanabilirsiniz. OREGO’da organizasyonumuzu hazırlıklı olacak şekilde tasarladık ve fırsatları yakala- mak için gereken yetenekleri oluştur- 59Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
duk. Tüm ekip arkadaşlarımızın işle- liklerine odaklanıyoruz. İlk ikisi, satış- daha iyi hale geliyoruz. Gelişmiş of- rinde kendilerini meşgul, mutlu ve larını artırmayı ve toplam maliyetleri- set baskı teknolojilerimiz ile her türlü rahat hissetmelerini istiyoruz. Ancak ni düşürmeyi içermektedir. Maliyet- görseli gıdaya uygun boyalarla “fo- herhangi bir bireysel entegrasyonun ler için sadece ambalajın fiyatından torealistik” seviyede yüksek hijyen ve mekaniği büyük ölçüde durumsal- bahsetmiyoruz. Maliyetleri mümkün +A BRC standartlarında üretiyoruz. dır. Yeni bir personeli şirkete entegre olan her şekilde azaltmaya çalışıyo- Yakın coğrafyamızın ve Avrupa’nın etmenin en iyi yolu özellikle yönetim ruz. Bazen müşterilerin elde etmesi- en kapsamlı kâğıt ve plastik ambalaj sistemleri, şirket kültürü ve iş süreç- ne yardımcı olduğumuz tasarruflar ürün portföyüne sahibiz ve müşteri- leri açısından kusursuz bir eğitimdir. ambalajın maliyetinden daha yüksek lerimizin takdir ettiği özelleştirilmiş Gelecekte de uzun vadede yetenek- oluyor. çözümler yaratıyoruz. Bu onları lerimizi ve işimizi geliştirmeye devam bizimle çalışmaya devam etmeye edeceğiz. Üçüncü faktör olarak tedarik riskini teşvik etmektedir. Müşteri tutma OREGO açısından belirlediğiniz en aza indirecek teknolojilere yatırım oranımız son yıllarda önemli ölçüde başlıca önemli değer faktörleri yapıyoruz. Bu teknolojiler, siparişleri artmaktadır. nelerdir? eksiksiz ve zamanında teslim edebil- OREGO’nun geleceği açısından memize yardımcı oluyor. Bu konuda Millennials’ın ambalaj sektörü belirleyici itici gücün Z kuşağının iş yaptığımız yatırımlar ile çok başarılı üzerinde nasıl bir etkisi olacağını hayatımıza entegrasyonu ve yenilik olduk. düşünüyorsunuz? üretebilme faktörleri olduğunu dü- şünüyoruz. Son olarak, müşterilerin sürdürü- Aslında X Kuşağı, Z Kuşağı veya Yenilik açısından üretim, tasarım ve lebilirlik hedeflerine ulaşmalarına Millennials olsun tüm müşterilerin idari süreçlerde yeni teknolojilerin yardımcı olacak yeniliklere odaklanı- alışveriş yapma şeklinin teknolojiye, uygulanmasını gerçekten önemsiyo- yoruz. Müşterilerimiz ürünlerimizin cep telefonlarının ortaya çıkışına ve ruz. Teknoloji ve yeniliğin birbirlerini kendilerine kattığı değerler açısın- e-ticarete bağlı olarak değiştiğini dü- beslediğini ve her iki kavramın da dan çok minnettarlar. Onlarla güven şünüyorum. Bu durum, yeni trend- ölçek açısından gelişmemizi sağlaya- ve sadakat üzerine kurulmuş muhte- lere cevap verebilecek ölçeğe sahip cağının farkındayız. şem ilişkilerimiz var. ambalaj şirketleri için büyük fırsatlar Z kuşağının iş hayatımıza entegras- yaratıyor. Görevimiz, bu ihtiyaçları yonu öncelikle onları anlamak ve Müşterilerimize farklılaştırılmış çö- tespit etmek ve bunları ilk karşılayan tecrübeli çalışanlarımızın deneyim- zümler sunma konusunda her gün olmaktır. leri ile onları donatmak ile mümkün olabilir. Yeni istihdam politikaları- mızda bu dengenin oluşması ile ilgili stratejileri çok önemsiyoruz. Yeni teknolojilere yatırım yapmak maliyetlidir. Ambalaj yeniliklerine yapılan yatırımın geri dönüşünü nasıl sağlıyorsunuz? Müşterilerimiz için önemli olan dört değer faktörüyle ilgili ambalaj yeni- 60 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
ROBOT TEKNOLOJİSİ CRX serisi robotlarla performans sorununa hassas çözüm FANUC NC kontrolör, robot ve maki- yenisini ekleyen FANUC’un CRX serisi, nelerin geliştirilmesine yönelik M-1000iA, DR-3iB/6 ve SR-3iA/U ro- yaptığı hamlelerle otomasyon botları, yüksek teknolojisi ve uzun yıllar endüstrisinin öncülüğünü üstlenen sorunsuz parça desteğiyle üretimin her FANUC, üretime değer katan fikirlerini anında işletmelerin yanında oluyor. geliştirerek inovatif atağını sürdürü- yor. Teknolojik gelişmeler ve müşteri Mümkün olan en yüksek çalışma süresi- ihtiyaçları doğrultusunda belirlediği yol ni sunacak şekilde tasarlanan CRX serisi haritasıyla ürün gamını çeşitlendiren robotlar, zor koşullar altında bile güve- Japonya merkezli şirket, üretimde yük- nilir ve hassas bir şekilde performans sek kabiliyetli çözümler üretiyor. Fabrika gösteriyor. CRX-5iA yeni başlayanlar otomasyonu çözümlerine her gün bir için sadece fiyat açısından cazip olmakla 62 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
kalmayıp düşük ağırlığı sayesinde endüstrisindeki yapım aşamasında güvenliğini üst seviyede tutuyor. daha önce manuel olarak yapılan yeteneklerini kanıtlıyor. IP 69K korumalı olarak tasarlanan görevleri çalışanla birlikte üstleni- DR-3iB/6, USDA ve FDA gıda gü- yor. CRX’in 20 kg ve 25 kg taşı- Gıda güvenliği, DR-3iB/6 robotla venliği standartlarını karşılarken ma kapasitesine sahip modelleri emin ellerde taşıma yükü, hız, menzil ve hijyen ise ağır yükler içeren faaliyetleri açısından robotik gıda işleme için gerçekleştirirken çalışanları ergo- FANUC’un ürün gamındaki yeni- yeni standartları da belirliyor. nomik olarak rahatlatıyor. CRX- liklerden birini de delta robot se- 20iA’nın gücünü makine yükleme- risinde özellikle gıda endüstrisinde SR-3iA/U ile kaçınılmaz “ölü sinde kullanırken CRX-25iA ise eri- kullanım için paslanmaz çelikten bölge” sorununa son şim mesafesi ve taşıma kapasitesi üretilen DR-3iB/6 oluşturuyor. 6 nedeniyle paletleme ve paketleme kg taşıma yüküne sahip robot, Tasarımının kazandırdığı avantaj- uygulamalarında üstün perfor- gıda toplama ve paketleme için la geleneksel zemine monte Sca- mansa imza atıyor. tamamen kapalı paslanmaz çelik ra robotlarında kaçınılmaz olan muhafazaya sahip yapısıyla gıda “ölü bölge” durumunu ortadan Geniş hareket aralığı sayesinde kaldıran SR-3iA/U robot da tava- farklı sektörlerin partneri: na monte edilen hızlı ve hassas M-1000iA yapısıyla şirketin yenilikçi çözüm- leri arasında sunuluyor. Robotun FANUC’un seri kinematiğe sahip tasarım ve teknik özellikleri; çeşitli en büyük robotu olan M-1000iA, montaj, paketleme ve taşıma uy- hem dikey hem de yatay yönlerde gulamalarında da uygun maliyetli daha geniş bir hareket aralığında ve yapılandırması kolay bir alter- çalışıyor. Bu özel hareket kabili- natif haline geliyor. Ölü bölgeden yeti sayesinde çok çeşitli taşıma kaçınmak, konveyör bandı üzerine uygulamalarında yüksek esneklik rastgele yerleştirilmiş parçaların sunuyor. M-1000iA robotun ka- takibi gibi uygulamalarda üstün biliyetleri otomotiv endüstrisi ile özelliklere sahip SR-3iA/U, çalışma sınırlı kalmıyor. Kalıp yapımında, alanı boyunca hiçbir hareket kısıt- dökümhanelerde, tuğla endüst- lamasına takılmadığı için istenen risinde ve tüm yapı malzemeleri uygulamanın yüzde 100 başarıya ulaşmasını mümkün kılıyor. 63Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
MAKALE Koekstrüzyon üretim yöntemi ve bazı uygulamaları Özet yapıların üretim yöntemlerinden birisi olan koekstrüzyon yöntemi ve bazı uy- Rumeysa Betül Aydoğdu1,2 ünümüzün vazgeçilmezlerin- gulamaları ele alınmıştır. den birisi olan plastik sektörü, Aybüke Sultan Demirel1,2 Giriş kullanım ihtiyaçlarının artması Çok katmanlı yapı üretiminde kullanılan Mukaddes Şevval Çetin1,2 ile her geçen gün gelişmeye/büyümeye yöntemlerden laminasyon ve kaplama polimer veya polimer olmayan filmlerin/ Ozan Toprakçı1,2 devam etmektedir. Türkiye plastik sektör katmanların birleştirilmesini [1], koeks- trüzyon ise çok katmanlı polimer yapı- Hatice Aylin Karahan Toprakçı1,2* izleme raporundan elde edilen 2021 yılı ların üretimini sağlamaktadır. Koeks- verilere göre, toplam plastik ürün üre- trüzyon yöntemi diğer yöntemlere göre daha kısa üretim süresi, hammadde ve 1 Yalova Üniversitesi timinin yaklaşık %50’sini ambalaj mal- malzeme taşıma maliyetlerini azaltma gibi avantajlar ile ekonomik olması se- Polimer Malzeme zemelerinin oluşturduğu görülmektedir. bebiyle tercih edilebilmektedir. Koeks- trüzyon yönteminde tabaka çeşidi ve Mühendisliği Bölümü Plastik ambalajlar kullanım kolaylığı, ha- kalınlığı ayarlanabildiği ve diğer yön- temlere göre daha ince katman üretme 2 Yalova Üniversitesi fiflik gibi avantajları sayesinde günlük şansı sağladığı için, pahalı malzemelerin kullanılması durumunda avantaj sağla- Lisansüstü Eğitim hayattan, nakliye/paketlemeye kadar maktadır. Örneğin bariyer özellik için kullanılacak olan pahalı katman mal- Enstitüsü birçok alanda sıkça tercih edilmekte- zemesi için az miktar ile istenen perfor- mans sağlanabilmektedir [2, 3]. Ayrıca dir. Plastik ambalaj üretiminde ürünün laminasyon, kaplama gibi yöntemlerde ürün elde edilirken birden fazla üretim kullanılacağı alana göre malzemeden adımına ihtiyaç duyulurken, koekstrüz- yon yönteminde tek adımda sürekli dayanım, bariyer, sızdırmazlık gibi bir- üretim ile ürün elde edilebilmektedir. Koekstrüzyon ile üretilen filmlerde her den fazla özellik beklenebilmektedir. Bu katman kendisini oluşturan polimerin özelliklerini korurken, nihai ürün bütün nedenle tek başına kullanımı halinde katmanların özelliklerine sahip olmakta- dır. Katmanlı film elde edildikten sonra istenilen özellikleri karşılayamayan poli- uygulanacak olan herhangi bir işlem- de katmanlara tek tek uygulama ya- merler, kompozit veya karışım yapılarak pılmadan bütün yapı aynı anda işleme kullanılabilmektedir. Polimerin karışım veya kompozit yapılması ile geliştirilmek istenen özellik iki veya daha fazla ham- maddenin/malzemenin sinerjik etki gös- termesi sonucunda sağlanabilmektedir. Ayrıca son ürün özellikleri, bileşenlerin özellikleri ve birbirleri arasındaki etkile- şim/uyum, morfoloji ve işleme şartları gibi birçok parametrelerden de etkile- nebilmektedir. Polimer malzeme özel- liklerinin geliştirilmesi için kullanılan bir başka yöntem de maliyet ve performans açısından avantaj sağlayan çok katmanlı yapı eldesidir. Çok katmanlı yapıları elde etmek için laminasyon, kaplama veya koekstrüzyon yöntemleri kullanılabil- mektedir. Bu derlemede çok katmanlı 64 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
maruz kalmaktadır. Aynı anda bir- tim yapmak için en az iki ekstrüder ca, koekstrüzyon ile üretilecek olan den fazla özelliğe sahip olması ge- ve özel bir kafa gerektiğinden ilk katman malzemelerinin ısıl, reolo- reken polimer malzemelerin eldesi kurulum maliyeti fazla olmaktadır. jik ve eriyik/katı haldeki mekanik için kullanılan koekstrüzyon üre- Ayrıca diğer üretim yöntemleri ile özellikleri birbirine yakın/uyumlu tim yöntemi ile ticari öneme sahip kıyaslandığında daha karmaşık bir olmalıdır. Farklı işleme sıcaklıkları- yeni ürünler elde edilmekte ve bu sistem olduğundan hattı çalıştıran na sahip polimerler kullanıldığın- sayede polimerlerin farklı kullanım operatör, yöntem ile ilgili ekstra da üretimin soğutma aşamasında alanlarında da yer alabilmeleri sağ- bilgi sahibi olmalıdır [2, 3, 5-10]. meydana gelebilecek çekme geril- lanmaktadır. Çok katmanlı yapıla- meleri ile katmanlar arası bozulma rın gelişmesi sayesinde farklı poli- Koekstrüzyon yöntemi ile elde edi- ayrılma gibi sorunlar ile karşı kar- mer tabakalarından oluşan ürünler len tabakalı yapılarda, ürün per- şıya kalınabilmektedir. Yönteme yalnızca ambalaj sektöründe değil, formansını etkileyecek en önemli ilişkin avantaj ve dezavantajlar göz optik cihazlar, enerji depolama ve parametrelerden birisi katman- önünde bulundurularak üretilecek sensörler gibi birçok alanda da yer ların birbiri ile uyum derecesidir. ürüne göre tercih yapılabilmekte- alabilmektedir [3, 6]. Katmanlar birbiri ile uyumlu ol- dir. Film, levha, tel/kablo kaplama, ması sonucunda meydana ge- boru ve profil üretimi koekstrüzyon 1. Koekstrüzyon len iyi etkileşim ile nihai üründen yöntemi kullanılarak üretilen ürün- beklenen özelliklerde iyileşmeler lerden bazılarıdır [2, 3, 5-10]. Koekstrüzyon iki veya daha fazla olabilmektedir. Düşük yoğunluklu polimerlerin uygun kalıp ile ekstrü- polietilen (DYPE) veya DYPE/yüksek 2. Koekstrüzyon uygulamaları de edilmesi sonucunda katmanlı yoğunluklu polietilen (YYPE) gibi yapı oluşmasını sağlayan yöntem- kimyasal olarak birbirine benzeyen Başta film üretimi ile ambalaj sek- dir. 1920’lerde lastikler için kauçuk malzemeler koekstrüzyon yöntemi töründe kullanılan koekstrüzyon boru imalatında kullanılan poli- ile üretildiğinde oluşan etkileşim üretim yöntemi, levha, tel/kablo merlerin koekstrüzyon yöntemi, yeterli iken, PE ve PA gibi kimya- gibi ambalaj dışı uygulamalar da teknolojinin gelişmesine ayak uy- sal benzerliği bulunmayan malze- kullanılabilmektedir. Koekstrüzyon durarak günümüze kadar gelişerek melerde ise oluşan etkileşim zayıf yönteminin endüstriyel uygula- gelmiştir. Bu yöntem, kullanılan kalmaktadır. Zayıf etkileşimi iyileş- malarına PE/PA/PE katmanlı yapısı polimerlerin çeşitli özelliklerinin tirmek için katman yüzeyleri eriyik ile tek kullanımlık steril ambalaj- bir araya getirilmesi ile nihai ürün halde modifiye edilebilir ya da iki lar, DYPE/YYPE kombinasyonları performansında iyileştirme olanağı katman arasına iyonomerler gibi ile shrink film ve alışveriş çantala- sunmaktadır. Örneğin, iki polieti- her iki katman ile uyum sağlayabi- rı, PS/köpük PS yapısı ile yumurta len (PE) katmanı arasına poliamid len yapıştırıcı/ara katman (binder kartonları ve et tepsileri, akrilonitril (PA) katman eklenerek oluşan ya- layer) ilave edilebilmektedir. Ayrı- bütadiyen stiren (ABS)/PS yapısı ile pıya, PE’nin iyi ısıl özelliklerinin ise buzdolabı kapı kaplamaları ve yanında PA’dan gelen mekanik ve bariyer özellikleri de kazandırıla- Şekil 1. Koekstrüze üflemeli film üretimi [12] bilmektedir. Aynı şekilde bir şişe üretimi için PE tabaka arasına po- listiren (PS) katmanı ilavesi ile ürü- ne ekstra sertlik kazandırılabilmek- tedir. Bu sayede ana hedef olan ayrı polimer katmanlarından gelen farklı özelliklerin nihai üründe bir- leştirilmektedir. Farklı polimerlerin koekstrüde edilmesinin amaçların- dan birisi de tek adımda çoklu kat- manlı yapının sağlamasıdır. Bunla- ra ek olarak, koekstrüzyon yöntemi ile üretimde hammadde maliyetini azaltmak için tercih edilen hurda malzemelerin katmanlı yapının iç katmanlarında yer alabilmesi ile nihai ürünün görsel özelliklerini et- kilemeden kullanım şansı sunmak- tadır. Bahsedilen avantajların yanı sıra koekstrüzyon yöntemi ile üre- 66 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Şekil 2. Koekstrüze dökme film üretimi [13] margarin kapları örnek verilebil- düz kalıptan silindirlere ekstrüde (binding layer) eklenebilmektedir. mektedir [7, 9]. edilir ve silindirler yardımıyla soğu- İstenen ürün özelliğine göre poli- tulduktan sonra nihai ürünün elde merler tercih edildikten sonra Şekil 2.1 Film ve levha üretimi edildiği yöntemdir. Bu yöntem ile 3’de görüldüğü gibi ekstrüzyon gıda, tekstil, ilaç gibi alanlarda am- kafasına eriyik halde olan polimer- Koekstrüzyon uygulamalarının ilki balaj malzemesi üretilebilmektedir ler beslenir ve tek bir yapı olarak olan film üretimi, başta dökme ve [11]. silindire aktarılır. Ardından gerekli üflemeli film işlemleri olmak üzere soğutma işlemleri sonucunda kat- çeşitli teknikler ile üretilebilmekte- Koekstrüzyon yöntemi ile katmanlı manlı film elde edilir. Bu yapının dir. Bahsedilen üflemeli film üreti- film üretimine basit bir örnek Şe- koekstrüzyon yöntemi ile üretilme- mi Şekil 1’de görüldüğü gibi bir si- kil 3’de verilmiştir. Bariyer özelliği si sonucunda hem ekonomik hem lindirik kalıpta şekillendirilen eriyik istenen üç katmanlı bir film tasar- de hızlı üretim gibi avantajlar sağ- polimerin hava basıncı kullanılması lanmak istendiğinde bariyer özellik lanabilmektedir [6, 9]. ile genişletilerek istenen incelikte sağlayacak polimer iç veya dış kat- film elde edildikten sonra soğutma manda yer alabilmektedir. Bariyer Koekstrüzyon ile elde edilen nihai işlemi ile nihai ürün elde etme yön- tabaka için kullanılan polimerlere üründe mekanik dayanımın arttı- temidir. Bu yöntem ile gıda veya PA ve etilen vinil alkol (EVOH) ör- rılmasında fiziksel olarak uygula- tıbbi ambalaj için plastik film üre- nek olarak verilebilmektedir. Kat- nacak yöntem çok katmanlı filmin timi başta olmak üzere mekanik, manlı filmlerde ucuzluk, esneklik, çift eksenli oryante edilmesidir. ısıl, bariyer ve farklı fonksiyonun bir dayanıklılık gibi özellikleri nedeniy- Çift taraftan çekme/oryantasyona arada bulunabildiği çok katmanlı le poliolefinler (DYPE, YYPE veya maruz kalan filmde her iki yönde filmlerin üretiminde kullanılabil- Polipropilen (PP)) sıkça tercih edi- de oryantasyon olması sonucun- mektedir [5, 11]. lebilmektedir. Poliolefin ile bariyer da mekanik özelliklerde iyileşmeler tabaka polimeri birbiri ile uyum- meydana gelebilmektedir. Örnek Dökme film üretiminde ise Şekil lu olmadığında yapıştırıcı tabaka olarak şeffaflık ve iyi mekanik daya- 2’de görüldüğü gibi eriyik polimer Şekil 3. Koekstrüzyon üretim aşamaları [14, 15] 67Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Şekil 4. Koekstrüze dökme levha üretimi [17] olabilmektedir. Ana katman mal- zemesi olarak DYPE, YYPE veya PP nım özellikleri bir arada istenildiği 2.2 Konteyner/kap üretimi tercih edilebilmektedir. Tabakalar zaman çift eksenli oryante edilmiş arası yapışma sağlanması için ta- PP ve polietilen tereftalat (PET) kul- Gıda, kozmetik ve temizlik malze- bakalar arasında polimerik yapış- lanımı verilebilmektedir [5]. melerinin paketlenmesinde kullanı- tırıcılar kullanılabilmektedir. EVOH lan konteyner/kaplar da koekstrüz- tabakası içeren bariyer özelliği ge- Koekstrüzyon uygulamalarının bir yon yöntemi kullanılarak üretilebil- liştirilmiş bir konteyner/kap için ana diğer örneği levha üretimidir. Lev- mektedir. Bu ürünlerin üretimi için katman malzemesi, bariyer malze- ha üretimi, film üretimi ile benzer- Şekil 5’de görüldüğü gibi çok kat- mesi ve yapıştırıcı için olmak üzere dir. Levha ile film arasındaki fark manlı koekstrüzyon şişirme kalıpla- en az üç ekstrüzyon makinesi ge- kalınlıktır, genellikle 0.25 mm’ye ma yöntemi kullanılabilmektedir. rekmektedir [9]. eşit veya daha az kalınlığa sahip Örnek ürünler Şekil 5 ve 6’da veril- olan ürünlere film, 0.25 mm’den mekte ve üründen beklenen nihai Bu yöntemde koekstrüzyon ka- daha fazla kalınlığa sahip olan özelliklere göre katman polimeri ve fasından çıkan katmanlı polimer ürünlere ise levha adı verilmektedir katman sayısı değişiklik gösterebil- viskoz haldedir. Üretim sürecinin [16]. Levha üretimi genellikle dök- mektedir. Üretilen üründen bariyer ilk aşamasında parison adı verilen me koekstrüzyon üretim yöntemi özelliği istendiğinde katmanlardan tüp şeklinde polimer kalıbın içerisi- ile elde edilmektedir (Şekil 4). bir veya daha fazlası PA ve EVOH ne aktarılmaktadır. Ardından kalıp kapanmakta ve parisonun içerisine hava aktarılarak şişirilmektedir. İçe- riye hava aktarılması ile parisonun kalıbın şeklini alması sağlanmakta- dır. Kalıbın şeklini alan ürün soğu- tularak katılaştırıldıktan sonra kalıp açılmaktadır. Üretim sürecinin son aşaması olarak ürün kalıptan çıkar- tılmakta ve çapak temizliği yapıl- maktadır [18]. 2.3 Kablo/tel kaplama Koekstrüzyon ile üretilen ürünler arasında sıkça uygulanan bir diğer yöntem ise kaplamadır. Kaplama ile elektrik tellerinin yalıtımı, yüzey iyileştirme, korozyona karşı daha iyi koruma gibi özelliklerde iyileştir- me amaçlanmaktadır. Bu yöntem için genel uygulamalara kablo gibi elektrik ve fiber optik gibi ışık dal- ga iletkenlerinin kaplanması örnek Şekil 5. Koekstrüde konteyner üretimi [19] Şekil 6. Koekstrüde konteyner/kap örneği [20] 68 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
Şekil 7. Koekstrüde kaplama prosesi [21] [6]dHopmann, S. T. & Michaeli, A., (2016). Extrusion Dies for Plastics and Rubber 4E: De- olarak verilebilmektedir. Kaplama kullanım kolaylığı, bariyer özellikle- sign and Engineering Computations. Hanser, ile üretilecek ürünler için uygun ri ve maliyetleri araştırılan paramet- Cincinnati. kalıp kullanılmakta (Şekil 7) ve iki relerden bir kaçıdır. Bu parametre- veya daha fazla katmanlı eriyik ler, üretim yöntemleri ve kullanılan [7]dRauwendaal, C., (2014). Polymer Extrusi- polimer tek bir adımda tel/kablo polimerlere göre çeşitlilik göster- on. Hanser, Cincinnati. üzerine kaplanabilmektedir (Şekil mektedir. Çoğu uygulama da bir- 8) [6]. den fazla polimer karıştırılarak bir [8]dRepka, M. A.; Langley, N. & DiNunzio, J., araya getirilmektedir ve bu durum- (2013). Melt Extrusion: Materials, Technology Şekil 9’da görüldüğü gibi tel kap- da birbiriyle uyumlu polimerler ve and Drug Product Design. Springer Science & lama prosesinin yüksek ve düşük uygun yöntemler seçilse de bazı Business Media, Berlin Heidelberg. basınçlı ekstrüzyon olarak iki çeşidi durumlarda karışımlar yetersiz kal- bulunmaktadır. Polimer eriyiği ka- maktadır. Bu derlemede, birden [9]dWhelan, A. & Dunning, D. J., (1982). De- lıptan çıkmadan tel ile buluşursa fazla polimeri bir araya getirmek velopments in Plastics Technology-1: Extrusi- yüksek basınçlı ekstrüzyon, kalıp- için kullanılan üretim yöntemlerin- on. Applied Science Pub., Barking. tan çıktıktan sonra tel ile buluşursa den biri olan koekstrüzyon üretim düşük basınçlı ekstrüzyon olarak yöntemi ve bazı uygulamaları ele [10]dCantor, K., (2006). Blown Film Extrusion: adlandırılmaktadır. Yüksek basınç- alınmıştır. An Introduction. Hanser Publishers, Cincinatti. lı ekstrüzyonda kalıptan çıkmadan tel ile polimerin buluşması temasın Kaynaklar [11]dWhite, J. L. & Potente, H., (2003). Screw iyi olmasını sağlamaktadır. Bu te- Extrusion: Science and Technology. Hanser, masın iyi olması gerekmeyen du- [1]dAydoğdu, R. B.; Demirel, A. S.; Çetin, M. München. rumlarda düşük basınçlı ekstrüz- Ş.; Toprakçı, O. & Karahan Toprakçı, H. A. yon kullanılabilmektedir. Örnek (2022). Laminasyon Prosesi ve Farklı Laminas- [12]dBlown Film Extrusion | NUREL Biopoly- olarak gevşek bir kılıfın tel üzerine yon Teknikleri, Plastik & Ambalaj dergisi . mers. https://biopolymers.nurel.com/en/pro- ekstrüde edilmesi verilebilmektedir ducts/extrusion/blown-film (2022-09-19). [7]. [2]dPardos, F., (2004). Plastic Films : Situati- on and Outlook. iSmithers Rapra Publishing, [13]dBOPA Film | NUREL Engineering Poly- Sonuç Shrewsbury. mers. https://polymers.nurel.com/en/markets/ packaging/bopa-film (2022-09-19). Hayatımızda neredeyse her alan- [3]dAbdel-Bary, E. M., (2003). Handbook da karşımıza çıkan polimer esaslı of Plastic Films. iSmithers Rapra Publishing, [14]dAbout coextruded multilayer films ürünlerin yaygınlığı gün geçtikçe Shrewsbury. “DIFAREN” | coextruded multilayer films artmaktadır. Teknolojinin gelişme- “DIFAREN”. https://www.difaren.com/en/abo- siyle de bu ürünlerin fonksiyonları, [4]dTürkiye Plastik Sektör İzleme Raporu utcmfilm/ (2022-09-19). 2021/6, . [15]dGoldcoin Packaging (Australia) Pty. Ltd.. [5]dLanghe, D. & Ponting, M., (2016). Manu- https://www.goldcoinpackaging.com.au/cast- facturing and Novel Applications of Multilayer polypropylene-films.html (2022-09-19). Polymer Films. Elsevier, Ohio. [16]dBouvier, J.-M. & Campanella, O. H., Şekil 8. Koekstrüde kablo örneği [22] Şekil 9. Yüksek (sol) ve düşük (sağ) 2014. Extrusion Processing Technology - Food basınçlı tel kaplama prosesi [23] and Non-Food Biomaterials. Wiley-Blackwell, New York. [17]dPET Sheet, Composite Films, APET, PETG, GAG - film manufacturer sicht-pack Hagner. https://www.sicht-pack-hagner.de/en/folien- herstellung/extrusion/extruder.html (2022-09- 19). [18]dThielen, Michael, (2021). Extrusion Blow Molding, Hanser: München. [19]dCoextrusion HDPE/PA or EVOH - IPACKCHEM. https://www.ipackchem.com/ coextrusion-hdpe-pa-or-evoh/ (2022-09-19). [20]dMultilayer COEX packaging. Multilayer COEX packaging (2022-09-19). [21]dCo-Extrusion Crossheads. https://www. howarequipment.com/products/extrusion_ crossheads/co_extrusion/ (2022-09-19). [22]dHow to ensure the structural integrity of multi-layer polymer tubing - Medical Design and Outsourcing. https://www.medicalde- signandoutsourcing.com/how-to-ensure-the- structural-integrity-of-multi-layer-polymer- tubing/ (2022-09-19). [23]dProcessing of TPU by Extrusion and Spe- cial Processes - PDF Free Download. https:// docplayer.net/51934121-Processing-of-tpu- by-extrusion-and-special-processes.html (2022-09-19). 70 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
KARŞILIĞINI VEREN HASSASLIK INNOSORT™ FLAKE – tane boyutu veya kirlilikten bağımsız olarak yüksek saflık INNOSORT™ FLAKE, tane boyutu veya kirlilik seviyelerinden bağımsız olarak çığır açan yüksek kapasitelerde yüksek saflıkta plastik elde etmenizi sağlıyor. Kompakt olan makine, esnek mekanik kurulumu sayesinde PO ve PET uygulamaları için mükemmel bir çözüm oluyor. NASIL ÇALIŞTIĞINI GÖRÜN
ÇEVRE PAGDER Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Gülsün: “Atık yönetiminde yeni adımlar atılmalı” vrupa Birliği’nin üçüncü ülkelere atık ithalatı- nı kısıtlamaya hazırlandığının ve bu durumun ülkemiz açısından önemli sonuçları olacağı- nı dile getiren Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Gülsün, “AB ülkeleri uzun yıllardır ihraç etmekte oldukları atıkların aslında geri dönüştürülebilir ham madde olduğunun farkına vardı ve artık bu kaynağı kendileri değerlendirmek için adımlar atıyorlar. Söz konusu uygulama ile Yeşil Mu- tabakat çerçevesinde getirilen ikincil ham madde kul- lanım zorunluluklarını bir arada değerlendirdiğimizde orta vadede bu durum AB ülkelerine ihracatımızda önemli bir engel olarak karşımıza çıkabilir” dedi. Selçuk Gülsün Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Bir an önce kaynağında ayrıştırma sistemi Yönetim Kurulu Başkanı kurulmalı runluluklarının belirlendiğini, önümüzdeki dönemde ise Ülkemizde çıkan geri dönüştürülebilir atığın önemli otomotiv ve dayanıklı tüketim malları başta olmak üzere bir bölümünün kaynağında ayrıştırılmadığı için çöp birçok farklı alt sektörde bu zorunlukların getirilmesi- sahalarına gittiğinin altını çizen Selçuk Gülsün, “Yıllar- ne yönelik çalışmaların devam ettiğini belirten Gülsün, dır dile getirdiğimiz kaynağında ayrıştırma sisteminin “Dünyadaki ikincil plastik ham madde üretimi henüz ya- kurulması hususunun aciliyeti her geçen gün artmak- ratılan bu talebi karşılamaya hazır değil. Ülkemiz plastik tadır. Ülkemiz plastik geri dönüşüm sektörü uzun yıl- geri dönüşüm sektörü ise çok yüksek bir kapasiteye sa- lardır yurtiçinden temin edemediği kaliteli ve sürekliliği hip olmasına rağmen geri dönüştürülebilir atık ihtiyacı- olan atığı Avrupa ülkelerinden temin ediyor ve bu atık- nın %50’sini ithalat yoluyla karşılamakta. Bunun başlıca ları geri dönüştürerek ikincil ham madde olarak ülke sebebi ise ülkemizde kaynağında ayrıştırma sisteminin sanayimizin kullanımına sunuyor. Lakin Avrupa ülkele- kurulmamış olması ve bu sebeple sanayicimizin kalite- ri son yıllarda hızla gelişen bu sanayi dalında kendileri- li atığa erişiminin kısıtlı olması. Önümüzdeki dönemde ni konumlandırma konusunda bir strateji uygulamaya geri dönüştürülebilir atıkta ana kaynağımız olan AB ül- başlıyorlar. 2050 yılına kadar yıllık ortalama büyümesi kelerinden ithalatın kısıtlanması durumunda yurtiçinde %11,3 oranında olacağı tahmin edilen bir sanayi ala- yerleşik diğer sektörlerimizin ihracatının da etkilenmesi nından bahsediyoruz ve bu sektörün en çok ihtiyaç söz konusu olacaktır” dedi. duyduğu kaynağında ayrıştırılmış atığın ana kaynağı Avrupa ülkeleri. Bu ülkelerin atık ihracatını kesmeleri Tarife dışı engel oluşturuluyor son yıllarda hızla büyümüş olan ülkemiz plastik geri AB ülkelerinin ellerindeki kaliteli atık kaynağını kullana- dönüşüm sektörünün kapasitesinin %50’ye yakının rak adeta bir tarife dışı engel oluşturmaya çalıştığını dile atıl hale gelmesi anlamına gelecektir. Bu sebeple ül- getiren Gülsün, “AB ülkeleri ikincil ham madde üreti- kemizde etkin bir kaynağında ayrıştırma sistemi kurul- minde bir tekel oluşturarak ve AB’ye yapılacak ihracatta ması için bir an önce gerekli adımlar atılmalıdır” dedi. ikincil ham madde kullanımını zorunlu kılarak yerli üre- ticisine avantaj sağlamaya çalışmaktadır. Bu gelişmeleri Tüm sektörlerimizin ihracatı tehdit altında iyi değerlendirerek ülkemiz sanayisinin rekabet gücünü AB’nin son düzenlemeleri ile belirli ambalaj grupla- korumak adına tüm paydaşların çıkarını gözeten strate- rında geri dönüştürülmüş ham madde kullanımı zo- jiler belirlenmeli” dedi. 72 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
ÇEVRE Çevreyi ve yerli üreticiyi koruyacak ‘gözetim’ geldi Türkiye’ye, hazır bobin olarak sokulan poşet, streç film gibi kayıt dışı yarı mamul ürünler iç piyasayı istila etti. Haksız rekabete uğrayan yerli üretici, makinesini kapatıp üretimi durdurunca Bakanlık, önlem aldı. erli üretici, İran’dan yarı mamul olarak getiri- len ürünler nedeniyle zora girmişti. Bir kısmı koruma önlemlerinin etrafından dolaşılarak yarı mamul halde yurda sokulan bir kısmı ise kayıt dışı olarak getirilen poşet, streç film gibi ürünler bobin ha- linde Türkiye’ye sokularak haksız rekabete yol açıyordu. Yerli yatırımcının, üretimin ve istihdamın yara aldığına vurgu yapan PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, kayıt dışı ekonomi nedeniyle devletin de vergi kaybına uğradığını kamuoyuna duyurarak önlem alınması yönünde çağ- rıda bulunmuştu. Yerli üreticinin, haksız rekabete yol açan soruna ilişkin çözüm talebini dile getiren Eroğlu, problemin ortadan kalkması için gümrük sınırlarında gerekli tedbirlerin alınması, gözetim uygulanması ve Yavuz Eroğlu iç piyasadaki denetimlerin ivedilikle yapılmasını talep PAGEV Başkanı etmişti. Yerli üreticilerden gelen şikayetleri; Ticaret Bakanlığı’na ileten PAGEV Plastik Poşet Komitesi, bu duğunu açıkladı. Bakanlıklar tarafından alınan tedbirler çalışmalar kapsamında İthalat Genel Müdürlüğü, Güm- sayesinde yerli üreticinin korunacağını savunan Eroğlu, rükler Genel Müdürlüğü ve Sanayi Bakanlığı nezdinde ayrıca yurda kaçak veya koruma duvarlarını by-pass ede- bilgilendirme çalışmaları yapmış ve sorunu kamu otori- rek getirilen ürünlerden alınan vergilerle, ithalatın azalıp tesine birinci elden ileterek, çözüm önerisini sunmuştu. cari açığın düşürüleceğini söyledi. Bakanlık önlem aldı Bu kararla çevre de korunmuş olacak İran’la ilgili sorunun çözülmesi kapsamında öncelikle Gümrükler Genel Müdürlüğü, gümrüklerle ilgili çalışma Yerli üreticiyi haksız rekabetten koruyan Tebliğ ile getiri- başlattı. Ardından 27 Ağustos Cumartesi günü Ticaret len gözetim, ucuz-kalitesiz plastik poşet ve streç filmlerin Bakanlığı, Resmî Gazetede yayınlanan tebliğle, yarı ma- Türkiye’ye girişini de engellemiş oldu. 1 tonu 3.000 ABD mul olarak Türkiye’ye sokulan poşet ve streç film ürün- dolarının altında olan ürünler bundan böyle Bakanlık’tan lerine, 3.000 ile 5.000 dolar arasında gözetim uygula- gözetim belgesi almadan ithal edilemeyecek. Yayınlanan ması getirildiğini duyurdu. Yayınlanan tebliğle ile birlik- tebliğ ile fiyatı ancak 3.000 ABD doları üzerindeki katma te 1 tonu 3.000 ABD doları altında yarı mamul poşet değerli ve kaliteli ürünlerin ithalatına izin verilmiş olaca- ve streç film ithalatı, Bakanlığın izni olmadan yurda so- ğını söyleyen Eroğlu, “Ucuz olması sebebiyle çokça kul- kulamayacak. Kamuoyunun aydınlatılması ve çözüme lanılıp ortalığa atılan ürünler yerine, daha katma değerli ilişkin bilgilendirilmelerin yapılması hususunda rol alan yerli ürünlerin kullanılmasıyla, gereksiz poşet ve streç film PAGEV Plastik Poşet Komitesi, ısrarlı takiple yerli üretici israfının da önüne geçilerek hem ekonomik bariyer oluş- için olumlu sonuca ulaşılmasından memnuniyet duy- turulmuş hem çevre korunmuş olacak” şeklinde konuştu. 74 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Ekim 2022
AKSOY PLASTİK VE MAKİNE 79 ALPLA PLASTİK 69 ASAL TEKNİK 45 BONABANT 37 CCL LABEL 33 CHEN HSONG 11 ELEKTROMAG 31 ERENSOY GIDA VE AMBALAJ MAK. 41 ERKOÇ KALIP 35 FANUC FAVORİ GRUP 3 HAITIAN ÖN KAPAK İÇİ HUSKY İLHAN MAKİNA KALIP 15 METKAP METAL VE PLASTİKÇİLER SANAYİ SİTESİ ARKA KAPAK İÇİ MORETTO OREGO AMBALAJ 21 ÖNERSAN 73 PLASTEC MAKİNA 23 PLAST EURASIA FUARI 61 POLYSTAR 53 RACEPLAST ÖN KAPAK RAVAGO PETROKİMYA 77 SENA MAKİNA 13 SEPAŞ ENERJİ 80 SİSAN MASTERBATCHES 19 SOMPLAST PLASTİK / SESOTEC SPS SENUR 2 TEPRO MAKİNE 75 TOMRA TOYO INK 9 WITTMANN BATTENFELD 25-49 WOOJIN PLAIMM ARKA KAPAK YILDIZ KOLOR 5-17 71 65 1 4 57
Tüm makine ve yardımcı ekipmanlar TEK MARKA, TEK ADRES Makinem “CEP’te” Keplast Easynet TEKNOLOJİK ÇÖZÜMLER TM Toogle TH Direk Hidrolik EVH Çift Plaka Göbekten Model Kilitlemeli Model Sıkmalı Model “Full Servo” “Full Servo” “Full Servo” “35 yıllık tecrübe ve güvence” AKSOY-GÖZTEPE AKSOY-DİLOVASI AKSOY-TUZLA AKSOY-YALOVA AKSOY-KÜÇÜKYALI Türkiye Mümessili Ofislerimiz aksoymakinee aksoymakine Aksoymakine 0532 251 02 98 0555 972 01 00 [email protected] www.aksoymakine.com
K lb m z Ankara'da Atıyor! Türkiye fabrikamızı hizmete açmanın heyecanını yaşıyoruz. Yüksek kaliteli plastik ürünleri SİZE ÖZEL YÜKSEK TEKNOLOJİLİ KALİTELİ HİZMET dünya çapındaki müşterilerimizin İhtiyacınıza uygun Yüksek teknolojili Kaliteli ürünlerimizi hızlı ihtiyaçlarına göre özel olarak tasarımları üretiyoruz. makineleri kullanıyoruz. olarak teslim ediyoruz. üretiyoruz. Bireysel parçaların imalatından seri üretime teknik plastikleri tam olarak ihtiyacınız olan yüksek kaliteli malzemelerden yapılmış ürünleri ulaştırıyoruz. Malıköy Mah. Başkent OSB 19/45 [email protected] www.raceplast.com.tr S ncan Ankara
Search
