PLASTİK & AMBALAJ TEKNOLOJİSİ DERGİSİ 293 NİSAN SAYISI

GERİ DÖNÜŞÜM TEKNOLOJİSİ TOMRA teknolojileri esnek ambalaj geri dönüşüm tesisinde yerini alıyor Bakioğlu Holding Ambalaj Grubu Şirketleri’nin beşinci şirketi Bakcycle Geri Dönüşüm AŞ, faaliyete geçmek üzere geri sayıma başladı. snek ambalaj sektöründe, dikey entegrasyon iş modelinde faaliyet gösteren ve kendi alan- larında güçlü yapılarıyla öne çıkan Bakioğlu Holding Ambalaj Grubu şirketleri arasına dahil olan Bakcycle, Türkiye’de tüketim sonrası alçak yoğunluklu polietilen atıklarından ilk defa esnek ambalaj üretimin- de kullanılmak üzere yüksek saflıkta geri dönüştürül- müş granül sunacak tesisini kuruyor. Başlangıç aşama- sında mekanik geri dönüşüm yapacak olan yeni tesis, bu alanda optik ayıklama, sıcak yıkama, ekstrüzyon süreçlerinde lazer filtreleme ve koku giderme gibi iş- lemlerin tamamını bünyesinde bulunduran Türkiye’deki ilk tesis olma özelliğini taşırken Avrupa ve dünyada ise sayılı tesisler arasında yerini alıyor. Tesisin üretim sü- reçlerinin merkezindeki optik ayıklama operasyonları için iki adet TOMRA AutosortTM ve üç adet AutosortTM Speedair makinelerinin kurulumu gerçekleştiriliyor. Bakcycle yeni tesisi, Türkiye’de AutosortTM Speedair ma- kinesinin kurulacağı ilk tesis olması ile de ayrıca önem taşıyor. Enver Bakioğlu Tüketici sonrası alçak yoğunluklu polietilen Bakioğlu Holding İcra Kurulu Eş Başkanı atıklardan, esnek ambalajda kullanılmak üzere geri rülebilir kılma ve esnek ambalaj döngüsel ekonomisine dönüştürülmüş granüller üretecek büyük bir katkı sağlama motivasyonuyla kurulmuştur. Bakioğlu Holding İcra Kurulu Eş Başkanı Enver Ana motivasyonumuzun yanı sıra bizi bu yatırıma teş- Bakioğlu, yeni yatırımları ile ilgili açıklamasında; “Ba- vik eden bir diğer konu, Avrupa ve Türkiye’de ambalaj kioğlu Holding ve Grup şirketlerimizle sürdürülebilirlik sektörünün daha kaliteli geri dönüştürülmüş içeriğe hızla ve döngüsel ekonomi yolculuğunda üzerimize düşeni artan talebidir. Hâlihazırda Bakioğlu Holding çatısı al- yapmayı hedefliyoruz. Nitekim Bakcycle, işimizi sürdü- tında yer alan dört ayrı ambalaj şirketimiz bünyesinde 49Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

dışarıdan temin ettiğimiz geri dö- yen fraksiyonların ön ayıklamasının sabitlemek için hızla hareket eden nüştürülmüş malzemeleri kullana- yapılması, atığın türlerine ve renk- (5,5 m/s) bantlı konveyörün üzerin- rak bu nihai ürün taleplerini karşı- lerine göre ayıklanması için TOMRA de sabit bir hava akımı oluşturulu- lıyoruz ancak müşterilerimizin geri AutosortTM Speedair ve AutosortTM yor. Film uygulaması için özelleşti- dönüştürülmüş içerik beklentisi her makineleri kullanılacak. Speedair rilmiş bu makine sayesinde hedefle- geçen gün artıyor. Bu çerçevede, ayıklama makinesinde TOMRA’nın nen fraksiyonlar için kaliteden ödün hedeflediğimiz yüksek kalitede mal- ürün portföyündeki diğer makine- verilmeden yüksek kapasitelere çıkı- zemeye rahatça ulaşmak üzere bu lerden farklı olarak fan tahrikli hava labiliyor. süreci de bünyemizde yönetmeye girişleri sayesinde hafif malzemeleri karar verdik. LDPE film üretiminde Bakcycle, üstün verimlilik için kullanılabilen geri dönüştürülmüş Türkiye'de ilk kez TOMRA Insight malzeme, çok hassas bir konu ve veri platformunu kullanacak ince yapısı nedeniyle en ufak bir kusur bile gözle görülebileceğinden Insight ile Bakcycle, TOMRA op- kalite beklentileri oldukça yüksek. tik ayıklama makinelerini değerli Dolayısıyla yeni yatırımlarımızı ve işlem verileri üreten bağlantılı ci- tesisimizi en son teknolojiye sahip hazlara dönüştürecek. Her yerden bir altyapı ile planladık. TOMRA ise ve her zaman masaüstü ve mobil projenin başından beri iş ortağımız cihazlardan ulaşılabilen veriler, tesis olarak her aşamada yanımızda bu- operatörlerinin doğru raporları kul- lunuyor” diye belirtti. lanarak stratejik gerçeklere dayalı ticari kararlar almalarını sağlıyor ve Bakcycle, İzmir, Aliağa Organize böylece operasyonel verimliliği artı- Sanayi Bölgesi’nde (ALOSBİ) bulu- rıyor. nan 20.000 m2’lik alan üzerinde, 12.850 m2’lik kapalı alana sahip Bakcycle Yönetim Kurulu Üyesi tesisinde faaliyetlerine başlayacak. Yiğitcan Çelikoğlu konuyla ilgili Kurulumu devam eden tesisin 2023 verdiği bilgide; “Optik ayıklama, Haziran ayında faaliyete geçmesi tesisimizin merkezinde yer alıyor. planlanıyor. Yeni tesisin bir parçası Bu süreçte TOMRA teknolojilerini olarak girdi atığın içinden istenme- Yiğitcan Çelikoğlu Bakcycle Yönetim Kurulu Üyesi 50 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

kullanacağız. İkinci önemli süreç, dönüştürülmüş alçak yoğunluklu edildiği düşünülüyor. Başka bir de- sıcak yıkama ki bu sektörde az rast- polietilen) granüle dönüştürülme- yişle yerli kaynaklardan ayrıştırılan lanan bir uygulama. Buraya kadar si hedefleniyor. İkinci fazda ise bu LDPE'nin geri dönüşüm oranları giderilemeyen safsızlıkları ayıkla- kapasitelerin iki katına çıkartılması hala çok düşük ve sektörümüzde mak için ekstrüzyon sürecindeki la- planlanıyor. kullanılan polietilenin sadece yüzde zer filtreleme istasyonu önemli bir 8'ine tekabül ediyor. Bu tablonun girişimimiz. Son olarak, malzeme- Yiğitcan Çelikoğlu, konuyla ilgili değişebilmesi için Bakcycle olarak leri kalan kokulardan arındırmak ve olarak; “İşlenecek malzeme, tü- girdi malzemeyi, yurtiçi kaynakları- böylece ürünün kalitesini iyileştir- ketim sonrası LDPE olacak. Alçak mızdan temin etmeyi hedefliyoruz. mek için gelişmiş bir koku giderme yoğunluklu polietilen filmleri hatta Yerel olarak evsel atık ve ambalaj teknolojisini kullanacağız. Bu dört özellikle şeffaf LDPE’yi geri dönüş- atığı ayıklama tesislerinden alaca- süreci bünyesinde bulunduran bir türmeyi hedefliyoruz. Büyük oranda ğımız şeffaf alçak yoğunluklu polie- firma Türkiye’de yok, Avrupa’da ve bu malzemeyi işleyecek şekilde ge- tilen filmleri işleyeceğiz. Ülkemizde dünyada sınırlı sayıda bulunuyor. rekli konfigürasyonları oluşturduk. oluşan atığı işleyerek ekonomimi- Bu doğrultuda dünyanın en üst Bütün süreç sonunda sağladığımız ze ve çevreye katkı sağlamak, asıl kalitedeki tesislerinden birine imza malzemenin, orijinal malzeme olan amacımız. Bu noktada Türkiye’de atmayı hedefliyoruz” dedi. saf polietilene yüzde yüz yakın özel- kaynağından toplama altyapımızın liklerde olmasına özen gösteriyo- güçlü olmaması zorluğu ile karşıla- Bakcycle, iki fazlı olarak 15 ruz” diye belirtti. şıyoruz ancak Bakioğlu Holding ola- milyon Euro yatırımı ile yola rak bu altyapının geliştirilmesi için çıkıyor Bakcycle’ın hedefi, tamamen de çalışmalar yapacağız” dedi. yerel kaynaklar ile en yüksek Bakioğlu Holding, Bakcycle Geri kaliteye ulaşmak Çevre dostu tesisi ile sektöre Dönüşüm tesisi için ikinci fazı fa- örnek bir proje aliyete başlanmasını takiben iki yıl Yiğitcan Çelikoğlu, açıklamasında; içinde tamamlanmak üzere toplam “Kimya Mühendisleri Odası verile- Çevre dostu değerlerle karbon ayak 15 milyon Euro yatırım planlıyor. rine göre Türkiye’de plastik sektö- izinin düşürülmesi hedefinin, bu İlk fazda yılda 12 bin ton tüketim rünün 485.000 ton geri dönüştü- yatırımlarında etkili olduğunu be- sonrası LDPE atığının yaklaşık 8 bin rülmüş polietilen granül kullandığı lirten Yiğitcan Çelikoğlu şu şekilde ton en yüksek kalitede rLDPE (geri tahmin ediliyor ve bunun 335.000 açıkladı; “Çevre dostu olmak, tüm tonunun ithal kaynaklardan elde 51Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

Oral Çimsöken geri dönüşüm sistemi sayesinde di- Yatırımımızdaki en kolay adım, TOMRA Recycling Sorting ğer geri dönüşüm süreçlerine göre TOMRA ile iş birliğimiz oldu yüzde 96 daha az su tüketimi de Bölge Satış Müdürü hedefliyoruz. Bakcycle, geri dönü- “TOMRA'nın sensör tabanlı ayıkla- şüm sisteminde suyun yüzde 90'ını ma çözümlerindeki teknolojisi, bil- grubumuzun DNA’sında var sisteme geri verecek. Amacımız, gi birikimi ve uzmanlığı sayesinde olan bir değer. Bakioğlu Holding tüm bu sistemlerin yanında yağmur iş ortaklığımız süreçte verdiğimiz Yönetim Kurulu Başkanı Cem suyu geri kazanım sistemimizle de en kolay karar oldu\" diye belirten Bakioğlu’nun kurucusu olduğu yüzde sıfır su israfını yakalamak. Yiğitcan Çelikoğlu; “TOMRA’nın Ege Orman Vakfı ile bu vizyondan Öte yandan yeni tesisimiz, 2000 alanında liderliğini takdir ediyoruz hareketle uzun yıllardır doğaya ve kWp güneş enerjisi sistemi yatırımı ancak TOMRA ekibinin yeni yatı- çevreye faydalı birçok değer üreti- ile toplam enerji tüketiminin yakla- rımımızı ortak bir proje gibi gö- yoruz. Bunun haricinde hükümet- şık yüzde 15’ini güneş enerjisinden rerek sahiplenmesi işimize ayrıca ler, üreticiler ve tüketiciler nezdinde karşılayacak.” değer kattı. Bu iş birliği, böylesine dönüşüm, değişim hareketi içinde. yeni bir yatırımda çok önemliydi. Buna kayıtsız kalmak mümkün de- 50. yılımıza girerken odağımız, Hem global hem de lokal olarak ğil. Biz de bu anlamda öncü olmak sürdürülebilirlik ve değerli TOMRA’dan aldığımız hizmet çok istedik. Esnek ambalaj üretirken kaynakların doğru kullanımı kıymetli. Destekleriyle en gelişmiş çevreye duyarlı, kaynakları gözeten otomatik teknolojileri kullanan bir bir iş yapıyoruz. Gıda ürünlerinin 1973’ten günümüze ambalaj sek- geri dönüşüm tesisi kurmayı başa- yüzde 5 oranında bir ayak iziyle ay- töründe entegre bir yapı geliştiren rıyoruz” şeklinde ekledi. lar boyu taze kalmasını sağlıyoruz. ve bunu uluslararası standartlara Dolayısıyla bu yöntemle hali hazır- ulaştıran Bakioğlu Holding, bu ba- TOMRA Recycling Sorting Bölge da doğal kaynakların korunmasını şarıyı küresel rekabete taşıyor. Ticari Satış Müdürü Oral Çimsöken ise destekleyen bir çalışma disiplini yü- amaçların yanı sıra sürdürülebilirlik Bakcycle tesisinin şimdiden sadece rütüyoruz. Daha fazlasını yapmak değerlerini odakta tuttuklarına de- Türkiye’de değil Avrupa’da da bü- için de bir üründe kullanılan plastik ğinen Enver Bakioğlu; “Elbette ti- yük ses getirdiğine değindi; “Ba- ambalajın tekrar kullanılarak eko- cari amaçlarımız bulunuyor ancak kioğlu Holding’in hem ülkemizde nomiye kazandırılması ve çevresel gerçek değerlere de odaklanmış hem de uluslararası platformda bu etkilerinin azaltılması yönünde bir durumdayız. Geri dönüşüm ala- kadar gelişmiş ve önemli bir yatı- adım atmak istedik. Geri dönüş- nında değer noktasında doğaya en rımda TOMRA’yı iş ortağı olarak türülmüş içerik sayesinde daha az az zarar verecek tüm adımları atı- tercih etmelerinden gurur duyuyo- enerji tüketecek ve daha az karbon yoruz. Alışılagelmiş geri dönüşüm ruz. TOMRA olarak bizim için de emisyonu yaratacağız. Bakcycle su algısını tamamen değiştiren bir ba- çok önemli bir proje ve her adımı kış açısında ilerliyoruz. Sürdürüle- Bakcycle ekibi ile titizlikle yürütmek bilirlik hedeflerimiz doğrultusunda üzere elimizden gelen gayreti gös- Bakioğlu Holding ve Ambalaj Grubu teriyoruz.” şirketleri olarak üretimde kullandı- ğımız enerjinin %100’ ünü yenile- Oral Çimsöken açıklamasına; nebilir enerji kaynaklarından temin “Bakcycle, ayıklama proseslerine ediyoruz ve bunu I-REC sertifikala- daha fazla şeffaflık getirmek için rımızla gururla belgeliyoruz. Dön- makinelerimizde kullanılan yeni bir güsel ekonomideki yerimizi paydaş- teknoloji olan TOMRA Insight veri lıklarımızla da güçlendiriyoruz ve platformunu da tercih etti. Veri tüm Ambalaj Grubu şirketlerimizle platformu, satın alınan malzeme- CEFLEX, Sustainable Packaging lerin kalitesini kesin olarak değer- Coalition (SPC) gibi inisiyatiflerinin lendirmek ve geri dönüşüm sürecini de parçasıyız” diye açıkladı. optimize etmek için süreçte yaşana- bilen malzeme kaybının daha ayrın- tılı şekilde analiz edilmesine destek olacak\" diye ekledi. Kaynak: TOMRA 52 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

BASKI TEKNOLOJİSİ Yeni dijital baskı makinesi üretkenlikte yüzde 45 artış sağlıyor P, dijital esnek ambalaj dönüştürücülere kadar baskı yapabiliyor ve haftalar değil günler içinde daha iyi üretkenlik, talep üzerine teslimat, teslim edilecek yüksek marjlı, sürdürülebilir kısa süreli minimum sipariş yok, benzersiz tasarımlar, dijital esnek ambalajların üretkenliğini önemli ölçüde daha az enerji tüketimi ve minimum atık ile rekabet artırıyor. avantajı sağlamak için tasarlanan yeni HP Indigo 200K dijital baskı makinesini tanıttı. Yeni baskı makinesi, HP Indigo & Scitex Başkan Yardımcısı ve Genel Mü- dijital esnek ambalaj için sahada kanıtlanmış dijital dürü Noam Zilbershtain, “HP Indigo 200K, özellikle teknolojiye ve dünya çapında 300'den fazla HP Indi- esnek ambalaj alanındaki markaların ihtiyaçlarını kar- go 25K dijital baskı makinesinden oluşan başarılı bir şılayan dönüştürücüler için tasarlanmış bir orta web kurulum tabanına (seri 4) dayanıyor. Şirket tarafından dijital baskı makinesi. Fakat aynı zamanda etiket ve verilen bilgiye göre yeni seri, 56 m/dak'ya (183 ft/dak) shrink sleeve endüstrilerinin daha yüksek verimlilik ve 53Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

daha geniş format için artan ge- İngiltere merkezli Sirane Group'un Şirkete göre HP Indigo 200K reksinimlerine de hizmet ediyor. baskının ilk beta müşterilerinden digital baskı makinesinin öne çıkan Esnek ambalaj büyüyen bir pazar biri olarak duyurulmasının ardın- ve HP Indigo müşterileri pazardan dan Ticari ve İş Geliştirme Direk- özellikleri şu şekilde sıralanıyor; çok daha hızlı büyüdüğü için ba- törü Peter Ralten şunları söyledi • Verimliliği artırıyor – Kâra geçiş şarıya katılmak ve Endüstri 4.0'da “Sirane’de bir süredir dijital baskıyı noktasını yüzde 50 yükseltirken hüküm sürmek isteyen daha fazla inceliyorduk ve geleceğin bu baskı- müşterilerin hacimlerini üç katına flekso dönüştürücü için yeni ma- da olduğunu fark ettik. HP Indigo kinemizin bu kapıları açacağından 200K dijital baskı makinesi, inanıl- çıkarmalarını sağlıyor. Dijital hiç şüphem yok\" açıklamalarında maz verimlilik artışıyla bize yeni iş pazara girmek isteyen daha fazla bulunuyor. fırsatları sunuyor. HP Indigo kali- esnek ambalaj dönüştürücüsüne tesi ve çok yönlülüğüyle, bu ürünü Kalite korunurken hız artıyor portföyümüze eklemenin sonuçla- kapı açıyor. rını görmek için sabırsızlanıyoruz.” • Gravüre eş renk kalitesi - HP Indigo 200K dijital baskı ma- kinesi, HP Indigo 25K'ya kıyasla Şirkete göre dijital baskı makinesi2, HP Indigo Liquid Electro yüzde 30 hız ve yüzde 45 verimli- HP Indigo'nun PrintOS yazılımının Photography (LEP) ve One-Shot lik artışı sağlıyor1. HP Indigo Liquid gruplama, birleştirme ve değişken Color teknolojilerini kullanarak Electro Photography (LEP) ve One- veriler için otomasyon özelliklerinin Shot Color teknolojilerine dayanan yanı sıra daha hızlı, doğru renk eş- gravürle eşleşen renk kalitesi gravürle eşleşen renk kalitesine sa- leşmesi ve iş akışı ile verimli üretim sunuyor. Patentli Indigo Spot Master hip olan yeni baskı makinesi, mev- sağlıyor. Ayrıca, operatör verimlili- teknolojisi ile dönüştürücüler doğru cut en geniş ElectroInk yelpazesini ği için otomasyon araçları, sürdü- sunuyor ve hem yüzey hem de ters rülebilir üretim, döngüsel ambalaj- renge hızlı bir şekilde kolayca endüstriyel baskı altı malzemeleri- lama ve gıda ambalajı güvenliğini 3 ulaşabiliyor, tutarlı kalmasını nin çoğuna beyaz ile yüksek kapsa- birleştiren dijital bir çözüm olarak sağlayabiliyor ve renk sonuçlarını ma alanlı paketler basmak için ta- öne çıkıyor. sarlanmış bulunuyor. Ek iş fırsatları markayla çevrimiçi olarak arasında marka koruma unsurları Kaynak: HP paylaşabiliyor. da yer alıyor. • Sürdürülebilirliği artırıyor - Karbon-nötr üretildiği için kurulum ve üretim sırasında atıkları en aza indiriyor, enerji tüketimini azaltıyor ve gıda ambalajı uyumlu. 1 HP Indigo 25K dijital baskı ile karşılaştırıldığında. 2 Optimize edilmiş kullanıcı arayüzü, hızlı renk kalibrasyonu, hızlı mürekkep yükleme ve hızlı geri kazanım sayesinde operatör verimliliği artırılmıştır. 3 Seçilen HP Indigo ElectroInk'ler, önde gelen standartlara göre kompostlanabilirlik açısından test edilmiştir ve belirli sınırlamalar altında kompostlanabilir ambalajların (Endüstriyel ve Evde Kompostlama) baskısında mürekkep olarak kullanılabilir. 54 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

GERİ DÖNÜŞÜM TEKNOLOJİSİ Starlinger, Interpack fuarında plastik ambalajların sürdürülebilir kullanımına yönelik çözümlerini sergileyecek tarlinger & Co Ges.m.b.H. Yönetici Ortağı Big-bag’ler yeniden big-bag’lere dönüşüyor Angelika Huemer, \"Plastik ambalajlar için kapalı döngüler sadece çevre kirliliğine ve sürekli bü- Bu konuda öncü bir proje yakında hayata geçirilecek. yüyen çöp dağlarına karşı önlem almak için değil, aynı Starlinger teknolojisini kullanan big bag üreticisi LC zamanda kaynakları korumak için de bir ön koşuldur. Packaging, ALPLA Group'un bir üyesi olan PET geri Bu tür döngülerin mantıklı bir şekilde uygulanabildiği dönüşümcüsü PRT ve Hırvat geri dönüşümcü Velebit, her yerde, mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. 2023 sonbaharında polipropilenden (PP) yapılmış bü- Starlinger'de birkaç yıldır dokuma plastik ambalajlar yük torbalar için ortaklaşa bir kapalı döngü uygulaya- için döngüyü kapatmaya yönelik çözümler üzerinde cak. PRT'nin hem girdi malzemelerinin hem de bunlar- çalışıyoruz. Big bag ve küçük dokuma torbaların üreti- dan üretilen rPET granüllerinin taşınması ve depolan- minde geri dönüştürülmüş PET veya polipropilen kul- ması için kullandığı big bag’ler, Velebit tarafından bir lanma konseptlerimiz sektördeki öncüler tarafından Starlinger geri dönüşüm tesisinde rPP peletlerine geri olumlu karşılandı ve bunlar üzerinde çalışmaya devam dönüştürülüyor. LC Packaging, geri dönüştürülmüş edeceğiz\" dedi. peletleri işlenmemiş malzemeyle karıştırıyor ve rPP big Çuval dönüştürme hattı multiKON KXservo Starliger tarafından geliştirilen IC*STAR® çuvalları dakikada 60 çuval üretim hızında üretilebiliyor. 55Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

bag'lere dönüştürülen şerit kuma- kapalı bir ambalaj döngüsü için bir larına uygun geri dönüştürülmüş şı üretiyor. Bitmiş büyük torbalar çözüm sunabiliyor. Uygun şekilde PS, PP, PE veya HDPE üreten ve daha sonra tekrar PRT'ye tedarik geri dönüştürülen rPET, işlenme- PET'in içsel viskozitesini artıran çok ediliyor. miş reçine gibi özelliklere ulaşıyor yönlü bir sistem geliştirdi. Dekon- ve yüksek kaliteli ambalaj üretimi taminasyon işlemi sırasında isten- Endüstriyel sektörde kapalı için %100'e kadar kullanılabiliyor. meyen kokular da etkili bir şekilde ambalaj döngüleri Starlinger sistemleri ile artık %100 gideriliyor. Hat, elyaf ve tekstil üre- geri dönüştürülmüş PET'ten big timinden kaynaklanan üretim atık- Bu tür ambalajlar için en yaygın bag’ler üretmek de mümkün ola- larını, şeritleri veya tüketici sonrası kullanılan malzeme olan polipro- biliyor. plastik tanecikleri işleyebiliyor. pilen big bag'leri daha sürdürüle- bilir hale getirmek için Starlinger, Plastik ambalajdan yüksek Yeni çuval dönüştürme hattı ve üretim hatlarında tüketici sonrası kaliteli geri dönüşüme fuarda öne çıkan diğer özellikler atıklardan da elde edilen geri dö- nüştürülmüş PP'yi işleyerek amba- Starlinger sadece dokuma plastik Starlinger'in yeni çuval dönüştür- laj endüstrisi için öncü bir çözüm ambalajlar için üretim ekipmanları me hattı multiKON KXservo, stantta sunuyor. \"Starlinger müşterileri ha- sunmakla kalmıyor, aynı zamanda çalışırken görülebilecek ve Starlin- lihazırda geri dönüştürülmüş po- yukarıda bahsedilen kapalı döngü ger tarafından geliştirilen IC*STAR lipropilen ile big bag’ler üretiyor. çözümlerinde de kullanılan plas- çuvalları üretecek. IC*STAR üretim Geri dönüştürülmüş malzemenin tiklerin geri dönüşümü ve rafine sürecinde kesilen çuvallar, çuvalı kalitesi iyiyse, özel gereklilikleri edilmesi için sistemler de sunuyor. kapatmak için sıcak hava kullanıla- yerine getirmesi gereken bu tür Starlinger geri dönüşüm teknoloji- rak sürekli bir işlemde çuvalın ta- ağır hizmet ambalajlarında yük- si ve Starlinger viscotec, gıda sınıfı banına kaplanmış bir sızdırmazlık sek oranlarda geri dönüştürülmüş PET ve HDPE geri dönüşümlerinin şeridinin kaynaklandığı bir kaynak içerik sorun teşkil etmez\" diyor yanı sıra rPET'ten yapılmış termo- cihazından geçiyor. IC*STAR çuval- Huemer. form filmlerin üretimine yönelik ları, malzeme tasarrufu sağlayan teknolojileriyle de sektörde öncü üretim, ürün koruması ve düşük Polipropilene alternatif olarak bir rol oynuyor. ambalaj ağırlığıyla birlikte yüksek PET'ten big bag üretme teknolo- mukavemet özelliklerine sahip. jisi ile Starlinger, bu ambalaj seg- Yeni recoSTAR PET art PET geri dö- mentindeki üreticilere tamamen nüşüm sistemi ile Starlinger tekno- Üretim yazılımı sağlayıcısı GRAFiT lojisi, en yüksek kalitede gıda sınıfı de interpack sırasında Starlinger rPET üreten ve aynı zamanda üre- standında olacak. Starlinger iştira- tim maliyetlerini yaklaşık %21 ora- ki, diğerlerinin yanı sıra Starlinger nında azaltan, enerji tasarrufu sağ- üretim hatlarına da kurulan ürün layan ve az bakım gerektiren bir takibinin yanı sıra üretim hatları- makine konsepti sunuyor. Tüketici nın kontrolü ve izlenmesi için ya- sonrası geri dönüşüm alanında, zılım sistemleri sunuyor. Üretim Starlinger'in koku azaltma tekno- hattından gelen güvenilir bilgilere lojisi, deterjan ve şampuan şişeleri dayanan yazılım, tüm süreçlere gibi tüketim mallarının ambalajla- net bir genel bakış sunarak üretim rının geri dönüştürülebilmesini ve sürecinin objektif bir şekilde analiz aynı uygulamada yeniden kulla- edilmesini sağlıyor. Avusturya plat- nılabilmesini sağlamaya yardımcı formu “Packaging with a Future” oluyor, böylece \"aşağı dönüşüm\" da Starlinger standında yer alacak önlenebiliyor. ve ambalaj endüstrisindeki döngü- sellik hakkında bilgi verecek. ViscoZERO eriyik fazlı dekonta- minasyon reaktörü ile Starlinger Kaynak: Starlinger viscotec, gıda ambalajı uygulama- Not: Tescilli bir ticari marka olan IC*STAR® çuvalları, yalnızca Starlinger makinelerinde üretiliyor. 56 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023



DOZAJLAMA TEKNOLOJİSİ Sıvı renkler için kompakt dozaj sistemi ugün kaç enjeksiyonla kalıplanmış plastik par- Renksiz hammaddeyi bu optik çeşitlilikle renklendir- ça gördüm veya fiziksel olarak kullandım? Ak- menin çeşitli yolları vardır. Aynı renkteki parçalar bü- şamları kendilerine bu soruyu soracak ve tam yük miktarlarda üretiliyorsa, hammaddenin renklendi- parça sayısını saymaya çalışacak herkes yatağa çok rilmesini kimya endüstrisinden plastik tedarikçilerine geç gidecek demektir. Plastik, dünyamızın her yerinde bırakmak genellikle tercih edilen yöntemdir. Granül bulunabilir ve enjeksiyon kalıplama plastiği neredeyse daha sonra nihai ürünün rengine sahip olmuş olur. her şekle sokmak için kullanılan evrensel, uygun mali- Birçok sektör ve ürün alanında müşteri isteklerine yetli üretim yöntemidir: Hammadde olan plastik gra- esnek ve hızlı yanıt vermekten çok miktar önemlidir, nül, akışkan hale gelene kadar ısıtılır ve ardından bir renklendirmede de bu geçerlidir. kalıba enjekte edilir. Çapaklar ve yolluklar da ortadan Dojaz anahtar noktadır kaldırılınca işlem tamamlanmış olur. Bu durumda tercih edilen yöntem, sıvı renklendiriciyi Plastik parçaların tam sayısını bir kenara bırakıp sa- doğrudan vidalı konveyöre beslemede granül akışına dece gözümüze çarpanları düşünsek bile, gün içinde eklemektir - buna enjeksiyon kalıplama makinesinin gördüğümüz renk yelpazesinin çok büyük olacağı dozajlaması denir. Silindirde, granül aynı anda ısıtılır, kesin, zira plastiğin dünyası çiçeklerin ve kelebeklerin iyice karıştırılır ve dönen vida aracılığıyla kalıba taşınır. dünyası kadar renkli. Renklendiricinin granül içinde eşit olarak dağılmasını sağlamaktan dozlama sistemi sorumludur. Enjeksiyon kalıplama makinesinin vidası, ram basıncıyla bağlantılı olarak renklendiricinin iyice karışmasını sağlar. Hassas dozlama, renk kalitesi için çok önemlidir. Burada doz- lanan miktarlar son derece küçük olabilir. Schwerin'de (Almanya) faaliyet gösteren HNP Mikrosysteme'nin Teknik Satış biriminden Olaf Lang, \"Kompakt dozlama sistemimiz colorDoS'u özellikle rengin hızlı bir şekilde değiştirilmesi gereken süreçler için geliştirdik\" diyor ve açıklamalarına şu şekilde de- vam ediyor; \"Atış başına 0,02 ila 100 gram renklendirici dozlana- bilir. HNPM'nin sofistike teknolojisi, yalnızca tek tek renklerin son derece hassas dozlanmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda renk taşmasını da önler. Dozaj nozulu ve hortum kaplinlerinin özel tasarımı sayesin- de farklı renkler arasında hızlı, sorunsuz ve temizleme süresi olmadan geçiş yapmak mümkündür. Hassas dozajlamadan mikro dairesel dişli bir pompa sorumludur. Bu, harici ve dahili rotorlu minyatür bir gerotor pompasıdır. İç rotor, dış dairesel dişliden bir 58 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

96 mNm'lik yüksek torka ek olarak, 3268…BX4 CS motorunun güçlü yönleri arasında küçük kurulum alanı, son derece uzun hizmet ömrü ve entegre, yüksek hassa- siyetli hareket kontrolü yer alır. Analog Hall sensörleri, tahrikin ve dolayısıyla rotorların devir başına 3000 konumda hassas bir şekilde konumlandırılmasını sağlar. Sonuç olarak, pompamız mikrolitre aralı- ğında bile yüksek hassasiyetle doz- lama yapar. Burada, son derece düşük hızlarda bile iyi hız kontrolü ve yüksek tork önemli bir rol oy- nuyor. En küçük hareket darbeleri sarsıntı olmadan uygulanmalıdır. diş eksiktir. Bu kurulum tarafın- 20 mikrolitredir. Bu bir damladan Kontrolör, seri arabirim yoluyla dan oluşturulan bölmeler, sabit bir daha azdır, ancak dozlama nozu- tahrikin durumu hakkında ayrıntılı yer değiştirme hacmine sahiptir. lunun özel geometrisi, bu küçük bilgi alır. Bekleme akımı, hız, ko- Ortam hacimsel olarak dozlanır. miktarın yüksek hassasiyet ve tek- num, sapma ve sıcaklık en yüksek Renklendirici miktarı, aynı dozlama rarlanabilirlikle iletilmesini sağlar. hassasiyetle yakalanır; veriler, cihaz süresi korunurken hız değiştirilerek Burada pompa tahrikinin kalitesi durumunun derinlemesine analizi ayarlanabilir. çok önemli bir rol oynuyor. Moto- için kullanılabilir. Bakım gereksi- Renklendirici miktarı hıza ve doz- run yanı sıra analog Hall sensörle- nimleri, ufukta ilk göründükleri lama süresine bağlıdır. Rotorlar ri de özel bir önem taşıyor. Uzun anda ve bir arıza yakınlaşmadan ne kadar hızlı dönerse, aynı süre yıllardır Schönaich'in mikro motor- çok önce erkenden tespit edilebi- içinde o kadar fazla renklendirici larını kullanıyoruz. colorDoS için lir. Böylelikle güvenilir çalışmanın beslenir, bu sayede pompanın hızı FAULHABER'in BX4 serisi fırçasız yanı sıra her atış için renklendirici- enjeksiyon kalıplama makinesinin DC servo motorunu seçtik. nin tutarlı bir şekilde dozlanmasını dozlama süresine uyarlanır. Çevrim sağlar. süresi aynı zamanda iş parçasının Plastiğin birçok avantajı var. soğutulmasını ve püskürtülmesini Bunlardan biri de herhangi bir Kullanıcı ayrıca colorDoS sistemi- de içerir. Ardından pompa kısa bir renkle boyanabilmesidir. İster nin diğer avantajlarından da ya- süre durur. Bu nedenle renklendi- soluk yumurta kabuğu, ister asil rarlanır. Ekran kontrolü doğrudan rici dozajı son derece dinamik bir kraliyet mavisi, isterse de gösterişli enjeksiyon kalıplama makinesiyle süreçtir.” bir turuncu… Plastik parçaların iletişim kurar ve sonraki kap değişi- Hall sensörleri aracılığıyla renk çeşitliliğinde herhangi bir mine kadar kalan süre gibi bilgiler hassas konumlandırma sınır yoktur. Renklendirme işlemi, verir. Renk kodu yönetim sistemi, HNPM'de tahrik uzmanı olan Lutz gerçek parçanın enjeksiyonla yinelenen renklendirici formüllerini Nowotka ise, “Tekrarlanabilirlik kalıplanmasından hemen önce \"en saklamak için kullanılabilir. Alarm son derece önemli bir faktördür. son anda\" bile gerçekleşebilir. HNP yöneticisi, düşük renklendirici se- Ürünlerin her zaman aynı renge Mikrosysteme'in colorDoS dozaj viyesi konusunda uyarı verir ve bir sahip olması için atış başına renk- sistemi ile hızlı sürede renkler arıza durumunda enjeksiyon kalıp- lendirici miktarı her zaman aynı arasında geçiş yapılabilirken; lama işlemini durdurur.” olmalıdır” diye vurguluyor ve şu açıklamalarda bulunuyor; FAULHABER tahriki ise sıvı Bununla birlikte HNPM'ye göre, “colorDoS'ta bir mzr-7245 modü- renklendiricinin mikro litre colorDoS'un ve diğer dozlama sis- ler pompa kullanılmıştır. En kü- hassasiyetinde beslenmesinde temlerinin temel bileşeni, FAUL- çük dozlama miktarı, atış başına HABER motorla çalıştırılan, şirket önemli bir rol oynuyor. tarafından tasarlanmış mikro dai- resel dişli pompa olduğu ayrıca ek olarak belirtiliyor. Kaynak: HNP Mikrosysteme / FAULHABER 59Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

PAKETLEME TEKNOLOJİSİ Paketleme operasyonunda üstün otomasyon seviyesi Medikamente-per-Klick, Ranpak ile işbirliği sayesinde sürecin %85’ini otomatikleştirilmiş olarak günde 28 bin paketi sevkiyata hazırlıyor -ticaret ve endüstriyel tedarik zincirleri için eczanesi Medikamente-per-Klick, aynı zamanda top- çevresel olarak sürdürülebilir, kağıt bazlı am- lam üç eczanenin sahibi olan eczacı Karlheinz Ilius balaj çözümlerinde faaliyet gösteren Ran- tarafından, müşterilerine her zaman en iyi hizmeti ve pak Holdings Corp. (\"Ranpak\") (NYSE: PACK), bugün ilaçlar konusunda uzman tavsiyelerini sunmak ama- Almanya'nın Selbitz kentinde bulunan online bir cıyla 2004 yılında kuruldu. Şirket, depo operasyonla- farmasötik ürün sağlayıcısı olan Medikamente-per- rında 170'ten fazla kişiyi istihdam ediyor. Klick'in, Ranpak ile ortaklığı sayesinde paketleme ope- rasyonunda üstün otomasyon seviyesine ulaştığını Medikamente-per-Klick'in her bir tesisteki Ranpak duyurdu. Tesiste Form'it!™kutu dikici ve bir Cut'it!™ Otomasyon hat sonu (EOL) çözümleri şunları içeriyor: EVO otomatik hat içi paketleme makinesinden oluşan iki Ranpak paketleme otomasyon hattının kurulumu Form'it!™ serisi, düşük maliyetle otomasyon sağ- gerçekleşti. layan yarı otomatik ekipmanlar sunuyor. Çok çeşitli ambalaj boyutlarına uygun olan makineler 3 çerçe- Ranpak, alma/paketleme sürecini de otomatikleştir- vede (1000, 2000, 3000), 2 tip mühürleme ile (Hot- mek için şirketle birlikte çalıştı. Alman postayla sipariş melt ve Bant), farklı karton ayak izlerini de işleyebilen tekli veya çoklu magazinlerle (4'e kadar) mevcuttur. Ranpak'ın yüksekliği azaltan kapak aplikatörü Cut'it EVO 60 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

Makineler kendinden yapışkanlı bant, zamklı bant olan tek bir karton boyutumuz var ve yükseklik azaltma veya hotmelt yapıştırma ile tedarik edilebiliyor. özelliği olmadan çok fazla hava gönderiyor ve boşluk doldurma olarak plastik hava yastıkları kullanıyorduk, Cut'it!™ EVO otomatik hat içi paketleme makinesi, artık bunu yapmamıza gerek kalmadı. Ranpak ekip- sevkiyattan önce kolilerdeki boşlukları azaltarak nakli- manlarından elde ettiğimiz %99 çalışma süresinden ve ye maliyetlerini düşürüyor. Otomatik olarak kartonları şirketten aldığımız duyarlı hizmetten de memnunuz. en yüksek dolum noktalarına uyacak şekilde kısaltıyor Operasyonlarımızda büyük bir fark yarattı\" ifadeleri ile ve ardından kapağı güvenli bir şekilde yerine yapıştırıyor. açıklıyor. Heinz ayrıca, tipik bir üretim ayı olan Aralık 2022'de kutuların %99'unun yüksekliğinin ortalama Ranpak'ın EOL otomasyon çözümlerini öğrenmeden 136 mm azaltıldığını ve %99,4 ekipman çalışma süresi önce, plastik bant yapıştırma makinelerini entegre et- elde edildiğini belirtiyor. meyi planladıklarını söyleyen Karlheinz Ilius: “Ancak Cut'it! EVO'nun sunduğu boy küçültme özelliğinin Kaynak: Ranpak daha mantıklı olduğunu hemen anladık. Kullanımda Cut'It! EVO: Karton yüksekliğinin azaltılması ve kartonu sevkiyata hazırlayan yapıştırılmış kapak uygulaması. 61Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

YÖNETİM & ORGANİZASYON İş yaşamının fay hattı, haset duygusu Dr.M.Raci Hoşgör uzurun yayıldığı Ramazan ayı- oraya savrulmaktayız. Hızın getirdiği Üst Yönetim Danışmanı nın, bayramın manevi kucak- olumsuzluklarla kendimiz olmaktan çı- laşma havası, ruhlarımızı onar- kıp değişik şekillere dönüştük. Manevi mıştı derken maddi kaygılar, yeni so- fay hatlarında sıkışıp kaldık. Tehlikeli su- rumluluklar, bizi yine güçlük çektiğimiz lara, duygulara yelken açtık. Bunlardan döngü ve kalıplarımıza döndürdü. önemli biri haset damarımız. Rakip haline getirilmiş iş arkadaşlarımız- Kendinde olmayan nimeti başkasında la, soluk almakta zorlandığımız kurallar, görmekten rahatsız olmak, başkalarının ertelenen beklentilerimiz; hırslarımızı bu nimetten mahrum kalmasını istemek kamçılamaya kaldığı yerden devam et- haset duygusudur. Sosyal medyanın mektedir. Hayatın bizi daha iyi versiyo- yaygınlaştığı, herkesin gösteriş ve bazen numuza evireceğini düşünerek oradan de çirkinlikleri izleme peşinde koştuğu 62 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

bir dönemde iş yaşamının huzuru- Günümüzde meslektaşlar arasın- saygı duyarız. Onlar, bizlerin ilham nu yok eden bir ruhsal hastalıktır daki çekişmeler, genellikle haset- kaynağıdırlar. bu his. ten, aşırı bencillikten kaynaklan- maktadır. Böyle bir kişinin düşün- Bir kişi, bir başkasının ulaştığı Ego gibi şirketler evreninde var ce dünyasında ‘bende yok onda maddî veya manevî konuma, ih- olan herkeste bunun kırıntıları- da olmasın’ düşüncesi hâkimdir. sana kendisinin de erişmesini is- nı görürüz. Ego her zaman daha Hasette zirve yapmış kimselerin teyebilir. Bu haset değil gıptadır. tepkisel olandır. Bizleri ön plana yapamayacağı hiç bir şey yoktur, Hasette ise, haset edilen şahıstan çıkaran güçlü başrol duygudur. onların gözleri kördür. Sana iyilik o ihsanın mutlaka yok edilmesi Ego olumlu veya olumsuz biraz dokunsa üzülür, kötülük dokunsa, arzulanır. Zengin arkadaşına ha- mantıklı çoğunlukla hissi kararların başına bir bela gelse hak edilmiş set eden kişinin arzusu, kendisi- alındığı bir düzenek, bir sıçrama bir ceza olarak yorumlayarak se- nin zengin olması değil, arkada- rampasıdır. “Ben güzelim, yakışık- vinir. Günümüzde bu kötü huy, şının fakir, muhtaç olmasıdır. Bu lıyım, sorun çözücüyüm” gibi söz- insanların birbirine nasıl çaktığını tür bir kötü niyet ancak kötülerin lerle insanı olumlayan hatta yücel- izlemekten iftiralarla, alay ederek kılcal damarlarına işlemiş aşağılık ten, kendini kutsayan bir yapıdır. linç noktasına (izleme eğlencesine) bir duygudur. Haset ve insanlara kadar gelmiştir. Bu yüzden ikiyüzlü üstünlük taslama, iş insanının düş- Egodan farklı, iç ses ise daha göz- bir toplum olma yolunda hızla zir- manı olan kardeş duygudur. Kötü lemci, daha ılımlı değerlendirici ve yapmaktayız. insanların kendilerine ve çalıştıkları olup, insana önderlik eder, orta şirketlere faydalarından çok zarar- yolu gösteren pusuladır. İnsanın Toparlarsam; haset etmek, Allah ları vardır. Birçok şirkette ortaklık hayatta kalması, ilerlemesi yaşama (c.c.)'ın kullarına verdiği nimetleri, yapısında (evlatlar, kuzenler ara- sevinci ve mücadele düzeyine bağ- üstünlükleri uygun görmemektir. sında vb) ve yönetimde hasedin lıdır. Bu yüzden, belli bir düzeyde Her kim Allah (c.c.)'ın takdirine kar- oluşu, organizasyonun felaketin- kendini beğenmesi, sevmesi gayet şı çıkarsa, bunu şuurlu olarak dü- de, sıfırlanmasında başroldedir. Bu normaldir. Yoksa kendisine veril- şünürse, islam inancına göre kâfir kişilerin mümkünse işten, sevdikle- miş birçok maddi, manevi hediye- olur. Böyle bir düşünceyle kişi Hak rimizden uzak tutulması en doğru nin bilincine varıp onu nasıl işle- Teâlâ’nın hikmetini ve adaletini harekettir. Yoksa iyiniyetli, başarılı yebilir? inkâr etmiş, haşa, taksimatı doğ- kişileri kolayca kaybederiz. ru yapmadığını ileri sürerek isyan Kişi de haset duygusu ağır basarsa etmiş olur. Bu durum insanı küfre Bakış acımız, düşüncemizi oluştu- başına iş alır, başkalarının başına götürebilir. Hasetçi haset ettiği- rur, düşüncemiz duygularımızı… da telafisi güç sorunlar açar. Çalış- nin dedikodusunu da ballandırarak Bakış açımızı değiştirdiğimizde ko- ma yaşamı bizim hüznümüz, mut- yapar. Onu çekiştirerek günahını numumuz da, duygumuz da deği- luluğumuzla çok fazla ilgilenmez. daha da büyütmüş olur. Bazen de şir. Kendimizden çok üstün kimse- Karşılığında bize şefkat, anlayış da haset ettiği kişinin malına ve canı- ye bakmak yerine imkânlarımızın, sunmaz, onla ilişkimiz gayet meka- na saldırması ihtimal dâhilindedir. yeteneklerimizin olmadığı bizden niktir. Al gülüm, ver gülüm misali Kıyamet gününde, haset eden ki- aşağı düzeylerdekilerle karşılaştır- ilerler. Kendimizi sevdirdiysek kre- şinin bu çirkinliklerinin karşılığı ma yapmak bizi şükretmeye gö- dimizden yeriz. Çoğu zaman kıs- olarak iyilikleri alınarak haset ettiği türecektir. Kanaat çok önemli bir kançlıkla haset birbiriyle karıştırılır. kişiye verilir. hikmettir. Mevla’nın hükmüne kızıp başkası- Haset; insanın güzel amellerini, Servet, makam gibi dünyalıklarda na verilen güzelliğe, servete, yete- ömrünü yer bitirir. Haset edenin devamlı kendimizden alt düzeylere neğe, ilime, makama haset etmek zararı çoğunlukla kendisinedir. iyilik ve güzelliklerde kendimizden Allah’a isyan etmektir. Şeytan insa- Ancak, meşru olan gıpta, imren- üstün olanlara bakmamızda fayda na haset etti, huzurdan kovuldu, me başkadır. Kimi zaman içten içe vardır. Bu bizim için en hayırlısıdır. Habil Kabile haset etti gitti onu bazı kişilere, gıpta eder, imrenir, Allah hasetten, işyerimizi ve bizi katletti. Haset, nefsin kınanmış korusun, başımızın tacı gıpta ede- olan kötü ahlâkıdır. ceğimiz hakiki dostlarımızın varlı- ğını artırsın. 63Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Sürdürülebilir dünyaya giden yol evlerimizde başlıyor zman sanayi inisiyatifi ve etkin sivil toplum ku- Sürdürülebilir bir dünya için, tüm bireylere sorumluluk ruluşu kimliklerini bünyesinde bir araya getiren düştüğünü ifade eden ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete ÇEVKO Vakfı'nın, Dünya Geri Dönüşüm Hafta- İmer, “Atıkların aslında birer kaynak olduğunu unutma- sı için yayınladığı mesajda, sürdürülebilir bir dünya için malıyız. Atıklar geri dönüşüm sürecine sokularak yeni büyük önem taşıyan geri dönüşümün, toplumun farklı ürünlerin üretilmesinde ham madde olarak kullanılır. Geri kesimlerini kapsayan çok paydaşlı bir süreç olduğuna dönüştürülmüş atıkların ham madde olarak kullanılması sayesinde, enerji tasarrufu sağlanır; su, ağaçlar, petrol gibi ve sürecin başlangıç noktasını bireylerin oluşturduğuna doğal kaynaklar korunur. Üretim maliyeti düşer, yeni iş vurgu yapıldı. olanakları yaratılır, böylelikle ülke ekonomisine katkı sağ- 1991 yılında, geri dönüşüm odaklı sürdürülebilir geliş- lanır. Her şeyden önemlisi, gelecek kuşaklara daha mut- meye katkı sağlamak üzere, bir gönüllü sanayi inisiyatifi lu olacakları, daha yaşanılır bir çevre ve kullanabilecekleri olarak kurulan ve 31 yıldır artan bir ivmeyle sürdürdüğü doğal kaynaklar bırakılır. Bu değer zincirinin başlangıç çalışmalarıyla, geniş kitlelere dokunan bir sivil toplum noktasını da bireyler olarak bizler ve olumlu davranışları- kuruluşu kimliği kazanan ÇEVKO Vakfı, özellikle son yıl- mız oluşturuyor. Öte yandan, atıkların ham madde olarak larda ülkemizde “İklim krizi ile savaşım” ve “döngüsel yeniden değerlendirilmesini sağlamak, yani geri dönüşüm ekonomiye geçiş” konularında fikirsel önderlik üstelenen için evlerimizde atıklarımızı ayrı olarak biriktirmek ve geri dönüşümlerini sağlamak da sorumluluklarımız arasında kurumların başında yer alıyor. yer alıyor. Bu konularda duyarlılık gösteren her birey, bu olumlu davranışların en yakınlarından başlayarak çevresin- de yaygınlaşması ve bu konuda bilincin ve farkındalığın artması için gönüllü katkı sağlayabilir” şeklinde konuştu. Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu’nun temsilcisi olan ÇEVKO Vakfı’nın, alanında Türkiye’nin ilk yetkilendiril- miş kuruluşu olarak 2005 yılından 2020 yılına dek geçen 15 yılda yaklaşık 7,5 milyon ton ambalaj atığının toplana- rak geri dönüştürülmesini sağladığını belirten Mete İmer, “Vakfımız bu çalışmayı binlerce ekonomik işletmenin yasal sorumluluklarının yerine getirilmesi için onların mali des- teği ile genişletilmiş üretici sorumluluğu modeliyle gerçek- leştirmiştir. Atık yönetimi alanında yürürlüğe giren yeni düzenlemelerle, ülkemizde 2020 yılından sonra ambalaj ve diğer atıkların yönetimi ile ilgili sorumluluğu tümüyle kamu otoritesi üzerine almıştır. Ekonomik işletmeler ise devlete geri kazanım katılım payı öder duruma gelmiştir” dedi. 64 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

Geri dönüşümün toplumun farklı kesimlerini ilgi- lendiren bir kültür konusu olduğunu belirten Mete İmer sözlerini, “ÇEVKO Vakfı olarak kurulduğumuz günden beri, geri dönüşüm kültürünün yaygınlaş- ması ve toplumun çoğunluğunun kaynağında ayrı toplama alışkanlığı edinmesi konusunda, okullar- da eğiticilerin eğitimi yoluyla olsun, evlerde ve iş yerlerinde kapı-kapı bilgilendirmeler yoluyla olsun, kalabalıkların yer aldığı büyük etkinlikler veya med- ya yoluyla olsun, iletişim çalışmaları gerçekleştiri- yoruz. Günlük yaşam alanlarımızda kullandığımız ürünlerin ambalaj atıklarını ayrı olarak biriktirmek ve bunları mahallelerimizde yer alan ambalaj atık noktalarına atmak basit, ancak etkili bir adımdır. Mahallesinde bir atık noktası bulunmayan bireyler, belediyeleriyle bu konuda temasa geçebilir” şeklin- de sürdürdü. ÇEVKO Vakfı bünyesinde geliştirilen ÇEVKO Dijital Çözümleri’nin, bu konuda belediyelerin, kamu ku- ruluşlarının ve ticari işletmelerin yaşamını kolaylaş- tırdığını sözlerine ekleyen Mete İmer, “ÇEVKO Diji- tal Çözümleri, yenilikçi, kurulum kolaylığı sağlayan ve gereksinimlere göre geliştirilebilen pek çok özel- liğiyle, alışveriş merkezleri, zincir marketler, oteller, benzin istasyonları gibi çok çeşitli işletmenin, atık yönetimi ile ilgili süreçlerine bütünsel bir dijital çö- züm sunacak niteliktedir” dedi. Sürdürülebilir yaşama katkı sağlayacak tercihler ko- nusunda daha fazla bilgi almak, bu konuda toplu- mun bilinçlenmesine yardımcı olacak, farkındalığı yaygınlaştıracak faaliyetlerin bir parçası olmak iste- yen herkesi, ÇEVKO Vakfı Gönüllüsü olmaya davet eden Mete İmer, sözlerini şöyle sonlardı: “ÇEVKO Gönüllüleri’ni genişletmek, önümüzdeki dönemde öncelik vereceğimiz konular arasında yer alıyor. Etkinliklerimize aktif gönüllü katılımın yanı sıra, sürdürülebilir atık yönetimine bireysel katkı konu- sunda çevrelerine örnek oluşturmak, bilinçlendir- me çalışmalarımızda yer almak ve sürdürülebilir bir dünya için gönüllü katkısı sağlamak isteyen herkes, Vakfımızın internet sitesi üzerinden ÇEVKO Gönül- lüsü olmak için başvurabilir.”

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Sabancı Grubu sürdürülebilirlik odaklı yatırımlarına devam ediyor Sabancı Ventures yeşil hidrojen ekipman üreticisi Singapur merkezli SungreenH2’ye 800 bin dolar yatırım yaptı abancı Holding’in Kurumsal Girişim Serma- yesi Fonu olan Sabancı Ventures, Sabancı Grubu’nun sürdürülebilirlik ve sıfır emisyon he- defleri doğrultusunda 2020 yılında kurulan hidrojen ekipman üreticisi SunGreenH2’ye 800 bin dolar yatırım yaptığını duyurdu. Sabancı Ventures, 1,5 milyon dolar- lık yatırım turunda 800 bin dolar ile en yüksek yatırım yapan oldu. Singapur merkezli SunGreenH2, geleneksel hidrojen üretimini dönüştürmek üzere geliştirdiği teknolojisi ile sürdürülebilir enerji kaynakları ve suyu kullanarak yeşil hidrojen üreten ekipmanlar geliştiriyor. Patenti kendi- ne ait elektrolizör teknolojisi ile, sektördeki rakiplerine göre yeşil hidrojeni çok daha çevreci, uygun maliyetli ve verimli üretmeyi hedefliyor. Şirketlerin ve ülkelerin sıfır emisyon hedeflerine önem- li katkı sağlayacak olan yeşil hidrojenin seri üretimini Gökhan Eyigün global ölçekte yaygınlaştırmayı amaçlayan ve Ar-Ge Sabancı Holding Strateji ve İş Geliştirme Grup Başkanı merkezi Avustralya’da bulunan girişim, 2020 yılında zarında erken pozisyonlanma fırsatı sunuyor. Bu yatırım, Tulika Raj ve Saeid Masudy Panah tarafından kuruldu. Sabancı Ventures’ın Asya-Pasifik bölgesindeki ilk girişim Sıfır karbon salınımına sahip yeşil hidrojen, karbon ayak sermayesi yatırımı olması açısından da çok önemli. Ger- izini azaltabilmek için günümüzde mobiliteden sana- yiye ve yenilenebilir enerjiye kadar birçok farklı alanda çekleştirdiğimiz yatırımla ‘Dünya'nın Sabancı'sı’ olma yo- lundaki global ölçekte yaptığımız yatırımlarımıza Sabancı kullanılabiliyor. Ventures ile bir yenisini daha ekledik. Sabancı Topluluğu Sabancı Topluluğu olarak yatırımlara hız kesmeden de- olarak ‘yeni ekonomi’ ve ‘sürdürülebilirlik’ odaklı yatırım- vam ettiklerini belirten Sabancı Holding Strateji ve İş larımıza devam ediyoruz.” Geliştirme Grup Başkanı Gökhan Eyigün şunları söyledi: “Sabancı Topluluğu olarak Türkiye’nin ilk yeşil hidrojen Sabancı Ventures geçtiğimiz yıl Zack.ai, Bulutistan, Al- üretimine geçtiğimiz yıl başlamıştık. Şimdi de bu kap- bert Health, Figopara ve Supply Chain Wizard olmak samda gerçekleştirdiğimiz SunGreenH2 yatırımı, top- üzere toplam 5 şirkete yatırım yapmıştı. Bu yatırımla bir- luluk olarak bizlere 2030’a kadar 120 kat büyüyerek likte 2020 yılının sonunda kurulan Sabancı Ventures’ın 120 milyar dolara ulaşması beklenen yeşil hidrojen pa- portföyündeki toplam girişim sayısı 8’e yükseldi. 66 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

MAKALE Sentetik Biyopolimer Temelli Hidrojellerin Medikal Alanda Kullanımı Ayşe Pınar Tüzüm Demir* Özet kemik dokusu mühendisliğinde kemik onarımı ve rejenerasyonununda, yumu- Dilruba Öznur Kazancı Göğüş idrojeller yüksek su içeriği se- şak doku protezlerinde, pelvik ve abdo- *Uşak Üniversitesi, bebiyle yumuşak bir dokuya minal cerrahide yapışıklıkları önlemek Mühendislik Fakültesi, sahip olup, çevre dokular ile için, pulmoner cerrahide hava deliklerini Kimya Mühendisliği sürtünmesi azdır. Aynı zamanda muko- kapatmak için, enzim tutuklama sistem- Bölümü za yüzeyi ve dokularla düşük miktarda lerinde, kozmetik sektöründe, kemik yapışma gösterirler. Yapılarında suyu hastalıkları tedavisinde, sentetik kıkır- tutabilme özellikleri nedeniyle vücut sı- daklarda, kardiyovasküler ve ortopedik vılarının atılmasında kullanılmaktadır. implantlarda, intravasküler ve idrar yolu Hidrojeller, tıbbi uygulama açısından kateterlerinde, yanık yaralarında ve yara gösterdiği bütün bu üstün özellikleri örtülerinde, kontrollü ilaç salım sistem- sayesinde genel olarak, kontakt lens- leri gibi birçok uygulama alanında kulla- lerde, yapay organ yapımında, doku nılmaktadır. Bu çalışmada bu uygulama mühendisliğinde yapı iskelesi olarak, alanlarında kullanılan hidrojeller ve bu 67Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

hidrojellerde kullanılan sentetik bi- üstün özellikleri sayesinde son 30 çok sayıda insanı hayatına kavuştu- yopolimerler irdelenmiştir. yıldır araştırmacıların ilgi odağı ol- ran tıbbi bir prosedürdür. Vücudun muştur [6]. başka bir vücuttaki organları red- Anahtar Kelimeler: Hidrojel, biyo- detme eğiliminde olduğu anlamı- medikal, biyopolimerler, sentetik Genel olarak hidrojeller, kontakt na gelen akut veya kronik redden biyopolimerler lenslerde, yapay organ yapımında, dolayı kalp, akciğer ve karaciğer [7], doku mühendisliğinde yapı gibi bazı hayati organ nakillerinde Giriş iskelesi olarak [8], kemik dokusu başarı oranı düşmektedir. Son bir- mühendisliğinde kemik onarımını kaç on yılda, dünya çapında çok Hidrojellerin, biyolojik uygulama- ve rejenerasyonununda, yumuşak sayıda bilim insanı, kusurlu / arızalı larda yaygın olarak kullanılan, yapı- doku protezlerinde [9], pelvik ve organları onarmak / yenilemek için sındaki fonksiyonel gruplara bağlı abdominal cerrahide yapışıklıkları biyo-yapay organlar üretmek için olarak uygun bir çözücü ortamında önlemek için, pulmoner cerrahide çeşitli teknolojiler araştırmıştır. Bu ağırlıklarının 1000 katına kadar şi- hava deliklerini kapatmak için [10], amaçla kullanılan hidrojeller 3D şebilen, çapraz bağlı üç boyutlu ağ enzim tutuklama sistemlerinde, biyo-baskı teknolojilerinde hücre yapısına sahip [1], antibakteriyel ve kozmetik sektöründe, kemik has- dışı matrisler olarak hareket etmiş toksik olmama gibi özellikleri var- talıkları tedavisinde, sentetik kıkır- ve çeşitli önceden tanımlanmış fi- dır [2]. Hidrojellerin kolay şekil al- daklarda [11], kardiyovasküler ve ziksel (yani yapısal ve morfolojik), maları ve yara yüzeyinden kolayca ortopedik implantlarda, intravas- kimyasal ve biyolojik işlevselliğin temizlenmeleri büyük bir avantaj küler ve idrar yolu kateterlerinde, gerçekleştirilmesinde kritik bir rol sağlamaktadır [3]. Hidrojeller yük- yanık yaralarında ve yara örtülerin- oynamıştır [14]. Lee ve ark. (2017), sek su içeriği sebebiyle yumuşak bir de, kontrollü ilaç salım sistemleri yaptıkları çalışmada, ekstra hüc- dokuya sahiptir ve çevre dokular ile gibi birçok uygulama alanında kul- resel ortamlarını biyouyumluluk, sürtünmesi azdır. Aynı zamanda lanılmaktadır [12]. biyolojik olarak parçalanabilirlik ve mukoza yüzeyi ve dokularla düşük biyokimyasal fonksiyonel gruplar miktarda yapışma gösterirler ve Hidrojellerin ilk uygulama alanı, gibi fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapılarında suyu tutabilme özellik- kontakt lens olarak kullanımlarıdır. özelliklerine göre taklit etmek için leri nedeniyle vücut sıvılarının atıl- Hidrojellerin mekanik kararlılıkla- çeşitli doğal ve sentetik hidrojeller masında kullanılmaktadır. Biyolojik rının yüksek olması, uygun kırılım kullanılmıştır [15]. reaksiyonlarda inerttirler [4]. Ayrıca indisine sahip olmaları ve oksijen hidrojeller ile vücudun serbest yü- geçirgenliklerinin yüksek olması Hidrojeller doku mühendisliği için zey enerjisi benzerlik gösterdiğin- kontakt lenslerde kullanılmasının yapı iskelesi olarak ve mikrokapsül- den yabancı cisim reaksiyonu en- ana nedenlerindendir [13]. leme teknolojisi için immünoizolas- gellendiği için biyomalzeme olarak yon bariyerleri olarak kullanılmıştır kullanılması güvenli hale gelmek- Organ nakli, hasarlı / eksik bir or- [8]. Yapı iskelelerinin mekanik tedir [5]. Hidrojeller, tıbbi uygula- ganı değiştirmek için bir organın özellikleri, stres koruması, implan- ma açısından gösterdiği bütün bu bir kişiden diğerine çıkarıldığı ve ta bağlı osteopeni ve ardından ye- niden kırılma gibi komplikasyonları azaltmak veya önlemek için imp- lant yerinin taleplerine uyacak şe- kilde uyarlanmalıdır [16]. Kemik dokusu mühendisliği, ke- mik onarımını ve rejenerasyonunu teşvik etmek için biyoaktif büyüme faktörlerini içeren iskeleler kulla- narak yapısal destek sağlamayı, hücre yapışması, yer değiştirmesi, çoğalması ve farklılaşması için uy- gun bir ortam yaratmayı ve kemik kusurlarının fonksiyonel aktivitesini arttırmayı amaçlayan rejeneratif tıpta yenilikçi bir platformdur. Bir tür polimer yapı iskelesi olan hid- rojeller, kemik onarımında birçok 68 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

potansiyel avantaja sahiptir. Hidro- lanmış sinyalleri toplayabilen basıl- kovalent immobilizasyon yoluyla jeller, süper mekanik mukavemete mış biyonik kulaklar yapmışlardır PEG hidrojelleri içinde immobili- sahip olan ve endojen hücre büyü- [20]. ze etmişler ve kapsüllenmiş GOX, mesi için uygun besleyici ortamlar akriloil-PEG-N-hidroksisüksinimid sağlayabilen üç boyutlu hidrofilik Peritoneal yapışıklıklar, ameliyat- kullanılarak PEG omurgasına ko- polimer zincirlerinden oluşur. Ke- ların ciddi komplikasyonlarıdır ve valent olarak bağlayarak bir hafta miğin doğal ekstra cellular matrisi- ağrı, kısırlık ve potansiyel olarak boyunca aktivitelerini sürdürdüğü- ni taklit edebilirler, böylece biyoak- ölümcül bağırsak tıkanıklığı ile nü gözlemişlerdir [23]. tif molekülleri veya hücreleri kap- sonuçlanabilir. Farmakoterapi ve sülleyebilirler. Hidrojellerin ağ yapı- bariyer cihazları, preklinik çalış- Eklem kıkırdağı, kısmen innervas- sı nedeniyle, hapsedilen proteinler malarda veya klinik çalışmalarda yon ve vaskülarizasyon eksikliğin- veya hücreler ağlar içinde hapsolur adhezyon oluşumunu değişen den dolayı sınırlı kendi kendini ve gerekli materyallerin salınımını derecelerde azaltmıştır. Bununla iyileştirme özelliklerine sahiptir ve kontrol edebilir. Çevreleyen doku- birlikte, yapışmaların tam olarak kıkırdak onarımı önemli bir klinik larla mükemmel bir uyum gösterir, önlenmesi başarılmayı beklemek- zorluk olmaya devam etmekte- inflamasyonu azaltır [17]. Ancak tedir [21]. Yeo ve Kohane (2008), dir. Kıkırdak, öncelikle suyu emen hidrojellerin mineralleşme yeteneği peritoneal kullanım için nano veya ve dokunun yapısını koruyan özel olmadığı için kemik gibi sert doku- mikropartiküller, hidrojeller ve hücre dışı matris (ECM) bileşenle- larla kimyasal bağların oluşumuna hibrid sistemler gibi polimerik ilaç rinden oluşur. Kondrositler, olgun katkı sağlamaz. Doku mühendisli- verme sistemlerini geliştirme ve uy- eklem kıkırdağında bulunan tek, ğinde yeni bir eğilim, mineralleştir- gulama konusuna vurgu yaparak, farklılaşmış yerleşik hücrelerdir ve me kapasitesine sahip hidrojellerin peritoneal yapışmaların önlenme- bu ECM'nin oluşumu ve bakımın- geliştirilmesidir. En çok ilgiyi çeken sinde polimerik sistemlerin rolünün dan sorumludur. Matriks destekli konular, kalsiyum fosfat seramik- olduğunu belirtmişlerdir [21]. kondrosit transplantasyonu, oto- leri ve biyo-camlar gibi inorganik log kondrositlerin matriks sentezini fazların hidrojel matrislerine dahil Enzimler, benzersiz katalitik etkin- arttırmayı teşvik etmek için bir iske- edilmesi olmuştur. Bu inorganik likleri ve substrat özgüllükleri ne- leye kapsüllendirilerek daha sonra parçacıklar, daha fazla mineralleş- deniyle, biyo iyileştirme süreçlerin- bir kıkırdak kusuruna implante edi- meyi mümkün kılan çekirdeklenme de, organik sentezlerde, kimyasal lir. Bu amaçla çeşitli doğal ve sen- yerleri olarak hareket eder, böyle- analizlerde ve terapötik ajanlarda tetik hidrojeller, potansiyel hücre ce kompozit malzemenin mekanik yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu- taşıyıcıları ve kıkırdak onarımı için özelliklerini iyileştirir [18]. nunla birlikte, kısa katalitik ömür- terapötik ajanlar olarak kullanıl- ler, organik çözücü intoleransı, maktadır [24]. Pek çok çalışmada, klinik uygula- termal duyarlılık ve enzim çevrile- malar için hücre tohumlu hidro- bilirliği fizibiliteyi sınırlamaktadır. Son yıllarda kardiyak doku mü- jeller ile implant ve iskeleler için Bir enzimin çözünmez bir desteği hendisliği önemli ilerlemeler kay- yumuşak dokuların üretimi tartı- hareketsiz hale getirilmesi, biyo- detmiştir. Bunun sebebi ise kalp şılmıştır. Kolajen tip I hidrojel yapı katalizde enzimlerin özelliklerini onarım ve rejenerasyonu amacıyla iskelelerine sahip yüksek kaliteli kullanmak için bu tür dezavantaj- enjekte edilebilen hidrojellerin ge- kulaklar enjeksiyonla imal edilmiş- ların üstesinden gelmektedir. Hid- liştirilmesidir [25]. Kardiyak doku tir. İmplantasyondan sonra uzun rojeller, yüksek hidrofiliklikleri, iyi mühendisliği için; kitosan, aljinat, bir süre geçtikten sonra bile, doğal doku biyouyumluluğu ve polimerik hyaluronik asit, poli-n-propil ak- kulak kepçesini hem biyomekanik omurgaları üzerine bağlanmak için rilamid, PEG gibi doğal ve/veya hem de histolojik olarak etkili bir mevcut birden fazla alan nedeniy- sentetik hidrojeller kullanılmakta- şekilde taklit etmeye devam et- le, enzimlerin, organ hücrelerinin dır. Bu polimerlerle sentezlenen miştir. Lifli kollajen matrisinin me- ve hücrelerin hareketsizleştirilme- hidrojellere kök hücrelerin, çeşitli kanik özelliklerini iyileştirmek için, sinde kullanılmaktadır [22]. Dong- büyüme faktörlerinin ve anjiojenik implantasyondan sonra 3 boyutlu kil ve ark. (2008), yaptıkları çalış- faktörlerin yüklenmesiyle elde edi- bir şekil sağlamak için tel çerçe- mada, farklı ağ yapılarına sahip len enjekte edilebilen hidrojellerin veli kompozit kulak iskeleleri kul- poli (etilen glikol) (PEG) bazlı hidro- kalpteki hasarlı dokuların onarımını lanılmıştır [19]. Mannoor ve ark. jelleri UV ile başlatılan fotopolime- hızlandırdığı gözlemlenmiştir [5]. (2013), biyolojik ve nanoelektronik rizasyon ile sentezlenmiş ve enzim işlevselliklerin birleştirme yetenek- immobilizasyonu için kullanılmıştır. Yerleştirilen tıbbi kateterlerin kay- lerini gösteren, koklea şeklindeki Enzim immobilizasyonu için, glikoz ganlığının artması istenirken biyo- elektrotlardan endüktif olarak bağ- oksidaz (GOX), fiziksel yakalama ve lojik kirliliğin azaltılması, bunların konforunu, güvenliğini ve uzun 69Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

vadeli kullanımlarını iyileştirmek rın işlevlerini yerine getirmek veya Medikal uygulama alanında kulla- için oldukça arzu edilir. Yong ve desteklemek için üretilen, sentetik nılan hidrojel bazlı biyo malzeme- ark. (2019), yaptıkları çalışmada, veya doğal kaynaklı malzemeler- ler, kollajen ve kitosan gibi doğal kateterler üzerinde ince (∼30 μm) den üretilmelidirler [28, 29]. Yara biyopolimerlerden sentezlenebile- uygun yağlayıcı hidrojel kaplama- örtüleri epitelizasyon ve yarada ceği gibi, sentetik biyopolimerler- lar oluşturmak için basit bir yön- hücre çoğalmasını sağlarken yara den de hazırlanabilmektedir. Sen- tem sunmuşlardır [19]. izi oluşmasının riskini azaltmak için tetik biyopolimerler, formülasyon, de nemli bir ortam sağlamalıdır. nakliye ve kullanım sırasında do- Yanık yaralanmalarında sıvı denge- Hidrojel temelli yara örtüleri biyo- ğal polimerlerle karşılaştırıldığında si çok önemlidir çünkü yanık yara- lojik doku ile etkileşime girmeden daha yüksek stabiliteleri nedeniyle lanması, vücuttan eksüdasyon ve metabolitlere karşı geçirgendir ve artık tıbbi ekipman ve malzeme- buharlaşma ile aşırı su kaybı vücut herhangi bir tahrişe neden olmaz ler için bir kaynak malzeme olarak ısısında düşüşe ve metabolik hızda [30]. Hidrojel, yapısından dolayı tercih edilmektedir. Ayrıca sterilize artışa neden olabilir. Bunun yanı cilde oksijen giriş çıkışını sağlaya- edilebilirler, ısıya ve hidrolize daya- sıra, pansumanın uygulama ve çı- bilmekte [29, 31] ve nem geçir- nıklıdırlar. Bu avantajları nedeniyle, karma kolaylığı ve uygun yapışma genliği özelliği de ağır yaralardaki sentetik biyopolimerler artık doku gibi bazı özelliklerinin de olması sıvı birikimini önlemektedir [32]. mühendisliği ve rejeneratif tıpta, gerekir, böylece bakterilerin ço- gen terapisinde, yeni ilaç verme ğalması için sıvı dolu cepler oluş- Hidrojeller, kontrollü ilaç salım sis- sistemlerinde, implante edilebilir turmaları için herhangi bir alanları teminin geliştirilmesinde hayati bir cihazlarda ve diğer birçok üründe kalmaz [26]. rol oynamaktadır. Son zamanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır [33]. önemli bir araştırma, çeşitli biyo- Bu derlemede de medikal uygula- Yara örtüleri, yarayı sadece dış ra- medikal uygulamalar için biyo-baz- ma alanında kullanılan bazı sen- hatsızlıklardan korumakla kalma- lı hidrojellerin kullanımına odak- tetik biyopolimerlerden hazırlanan yıp aynı zamanda yara kapanması lanmıştır [12]. Doğal, sentetik ve hidrojellere değinilmiştir. için ideal bir ortam sağladığından, biyohibrit hidrofilik polimerlerin bi- yara iyileşmesi için önemlidir ve yomalzemeler ve ilaç salımı için ta- Medikal uygulamalarda çoğu yara sargısının onarım süreci- şıyıcılar olarak kullanımına önemli kullanılan sentetik polimerler ne yardımcı olmak için ek aktif bile- ilgi gösterildi [8]. İlaç endüstrilerin- şenlere ihtiyacı vardır [27]. Yara ör- de eksipiyanların kullanımı, ürünün Son zamanlarda, sentetik polimer- tüleri, yüksek su emme kapasitesi- akışkanlığını ve tutarlılığını kolay- ler birçok nedenden dolayı doğal ne sahip, gaz alışverişine izin veren, laştırmak gibi formülasyonlardaki polimerlere tercih edilmektedir. toksik olmayan, iyileşen dokunun geleneksel yardımcı fonksiyonla- Örnek olarak, doğal biyopolimer- yerini alması için canlı vücudunda rından, özellikle stabilite, salım ve lerin biyobozunur özellikleri iyi yaralanan dokuyla benzeyen (biyo- biyoyararlanım gibi ilaç performan- ancak bazıları insan vücudunda uyumlu), yaradan kolayca çıkartı- sının arttırılmasında hayati önem sentetik biyopolimer kullanılarak labilen, canlı vücudundaki dokula- taşır. önlenebilecek bir bağışıklık tepkisi- ni tetikleyebilirler veya doğal poli- merlerin kimyasal modifikasyonun zor olması bazı kullanım alanla- rında sentetik polimerleri doğal polimerlerin önüne geçirmektedir. Sentetik polimerlerin biyomedikal uygulamalar için en büyük deza- vantajı bozunduktan sonra ortaya çıkan ürünlerin toksik olmasıdır. Sentetik hidrojellerin kendi yapı- larından kaynaklanan biyolojik bir özelliği bulunmamaktadır yani bi- yobozunur değildir ancak biyolojik fonksiyonların kazandırılabilmesi için uygun yapılara sahiptirler. Hid- rojellerin büyük bir kısmı sentetik polimerlerden üretilmektedir [34]. Biyomedikal alanda sık kullanılan 70 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

sentetik polimerler ve özelliklerin- poli(glikolik asit) (PGA) ve kopoli- bakımı uygulamasında sinerjik fay- den kısaca aşağıda bahsedilmiştir. merleri poli(laktik-ko-glikolik asit) dalar sağladığını belirtmişlerdir. (PLGA): poli(hidroksi asit) polimer- Ayrıca spesifik olarak, elektrospun Poli(etilen glikol) (PEG), etilenok- lerdir. Polimerlerin ana zincirlerin- nanofiberlerin, nanofibröz memb- sitin kondenzasyon polimerizasyo- deki hidroliz PLA, PGA ve PLGA’nın ranın yüksek gözenekliliği gibi, gaz nu ile üretilen bir polieterdir. 10 laktik asit ve glikolik asit monomer- değişimine etkili bir şekilde katkıda kDa’dan büyük olan PEG zincirleri lerine parçalanmasına neden olur. bulunan, hücre solunumu ve sıvı poli(etilen oksit) (PEO) olarak ad- Bu parçalanma ürünleri metabolik absorpsiyonu için gerekli oksijeni landırılır. Molekül ağırlığı, çapraz yollarla temizlenebilir [38]. PLA sağlayan potansiyel yara sargıları bağlanma ve polimer yoğunluğu ve stereoizomerleri, biyomedikal için potansiyel özelliklere sahip ol- PEG’in doku mühendisliği kul- sektöründe uygulanabilen, işlevsel dukları bildirilmiştir. Buna karşılık lanımlarında mekanik özellikleri olmayan hidrofobik polimerlerdir. Nhi ve ark 2016 [40], electrospun etkilemektedir. Biyouyumlu, bi- Ayrıca, PLA'nın yüksek cam ge- PCL membranı (EsPCL), mekanik yobozunur, toksik olmayan, ba- çiş sıcaklığı biyomedikal alandaki mukavemeti artırabilen ve hücre ğışıklığı düşük etkileyen hidrojel uygulamasını sınırlar. Bu nedenle çoğalması ve vücut sıvısı emilimi yapımında sıklıkla kullanılan sen- kompozit hidrojeller oluşturmak için alan sağlayabilen randomize tetik bir polimerdir. Food and Drug için PEG ve kitosan gibi hidrofilik lifli ve gözenekli bir matris oluştur- Administration (FDA), PEG’lerin polimerlerle konjuge veya kopoli- duğunu ve tıpta uygulanmasının biyouyumluluğu, immünojenik ol- merize edilirler. PEG, ısıya duyarlı hidrofobik özelliği nedeniyle sınırlı maması ve protein molekülleri ta- hidrojeller oluşturmak için PLA'yı olduğunu belirtmişlerdir. Bu de- rafından absorbe edilmeye direnç polimerize etmek için kullanılır. zavantajın üstesinden gelmek için göstermesi sebebiyle biyomedikal PLA’nın iyi biyouyumluluğu, düşük Nhi ve ark. (2016) [40], EsPCL’yi, uygulamalarda kullanımını onay- toksisitesi, yüksek parçalanabilirliği diğer sentetik biyopolimerler veya lamıştır. Doku mühendisliği, ke- ve diğer polimerlere kıyasla üstün polivinil alkol, kitosan ve jelatin gibi mik protezleri, yara iyileşmesi ve termal işlenebilirliği nedeniyle fark- doğal polimerler ile modifiye ede- daha birçok alanda yaygın olarak lı tekniklerle kolayca işlenebilir ve rek veya hidrofilik bir özellik oluş- kullanılmaktadır [35, 36]. PEG’in değiştirilebilir olması nedeniyle PLA turmak ve arttırmak için plazma ile proteinleri veya hücreleri bağlama bazlı ısıya duyarlı hidrojeller ya- işlemişlerdir. Elektrospun PCL fiber- kabiliyetinin olamamasına rağmen, pılmakta ve, yara iyileşmesi, doku leri, mükemmel mekanik ve fiziksel glycyl-L-arginylglycyl-L-α-aspartyl- mühendisliği, ilaç kontrolü ve sa- özelliklerin yanı sıra, vücut parçala- L-asparaginyl-L-proline (RGD) pep- lımı gibi alanlarda etkili bir şekilde rının hareketi ile sargıyı esnek hale tidlerinin dahil edilmesi sayesinde kullanılmaktadır [39]. getiren ve çevreye karşı koruyucu hücre yapışması özelliği kazan- bir bariyer görevi gören elastikiye- maktadır. Esnek ve suda çözünür Poli(kaprolakton) (PCL); Güçlü te sahiptir. Elektrospinning'in di- bir polimerdir. PEG gibi polimer- mekanik ve yapısal özelliğe sahip ğer bir avantajı, ilaçların ve diğer ler, hidrojellerin özelliklerini geliş- yarı kristal alifatik polyester olan aktif ajanların elektrospun fiberle- tirmek için etkili ağ modifiye edici PCL, biyolojik olarak uyumlu ve re yüklenmesinin kolay olmasıdır. olarak selüloz ve CMC sistemleri ile biyolojik olarak parçalanabilir sen- Uygulamaların pek çok faydasına birleştirilebilir. PEG, çok çeşitli mo- tetik polimer olarak bilinmektedir rağmen, elektrospinleme ile PCL leküler ağırlıklarda kolaylıkla temin [40, 41]. PCL, implante edilebilir bazlı elyaflı iskeleler de yara iyileş- edilebilir. Bu özellikler, biyomedikal biyomateryaller uygulama olanak- me sürecini etkileyen dezavantaj- araştırma, ilaç dağıtımı, doku mü- larına sahip, toksik olmayan ve lara sahiptir. Özellikle, elektrospun hendisliği iskeleleri, yüzey işlevsel- biyolojik olarak parçalanabilen bir yapı iskeletlerinin gözenekli yüzey leştirme ve benzerlerindeki geniş polyesterdir [42]. Organik çözücü- yapısı, nemi emmesi nedeniyle yara uygulamalarına katkıda bulunur lerde çok iyi çözünür, erime nokta- yüzeyine güçlü bir şekilde yapışma [35]. sı 55-600C ve camsı geçiş sıcaklığı eğilimindedir ve boş gözenekler, -540C’dir. Bu özellikler polimerin hücrelerin membran içine sızması Poli laktik asit (PLA), yara sargı- doku yenilemelerinde destek mal- ve göç etmesi için kolaylaştırıcı or- sında ve dermal reformda uygu- zemesi olarak kullanılmasını sağlar. tam sağlar, bu da pansuman çıka- lanan ana biyopolimerlerden bi- Bozunma süresinin uzun olmasın- rıldığında yeni oluşan dokunun ha- ridir. Bu malzemeyi kullanmanın dan dolayı uzun süreli doku reje- sar görmesine neden olur ve yara en büyük avantajı, yavaş yavaş nerasyon işlemlerinde kullanılmak- iyileşme sürecini geciktirir [41]. bozunması ve sonunda herhangi tadır [43]. Nhi ve ark (2018) [41], Bu amaçla Nhi ve ark (2018) [41], bir yan etki olmaksızın cilt dokusu özellikle elektrospinning yöntemi yapmış oldukları çalışmalarında tarafından emilmesidir [37]. PLA, ile kombine edilen PCL'nin yara 71Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

yara örtüsünün çıkarılmasına bağ- ilavesinin, poliüretan köpüklerin aşılanması ve kopolimerizasyonu lı hasarı önlemek için, elektrospun fiziksel esnekliğini artırdığı görül- gibi yöntemler, bu polimerlerin yüzeyinin modifikasyonunu, diğer müştür, ancak şişmeye zarar ver- kan uyumluluğunu artırmıştır [48]. biyomateryaller ile birleştirilerek diği belirtilmiştir. PCL segmentleri, araştırmışlardır. PCL, düşük maliye- biyolojik olarak parçalanabilirlik, Polivinil pirolidon (PVP), olağa- ti ve erişilebilirliği, PCL'nin biyolojik sıcaklığa bağlı şişme özellikleri ka- nüstü fiziksel ve kimyasal özel- sıvılarda bozulmaya karşı daha faz- zandırmak için çapraz bağlı PEG liklerin (biyouyumluluk, toksik la direnci olduğu için PLA gibi diğer üretan filmlere dahil edilir. Ayrıca, olmama, kimyasal stabilite, suda biyolojik olarak parçalanabilen po- ayarlanabilir sıcaklık duyarlılığı ile ve birçok organik çözücüde iyi çö- limerlerle karşılaştırıldığında daha polimerize edilmiş nanopartikül- zünürlük, hem hidrofobik hem de iyi mekanik özellikleri göstermesi lere biyolojik olarak parçalanabilir hidrofilik maddelere karşı afinite) sayesinde diğer biyo-resorbe ola- özellikler kazandırmak için PEG- benzersiz kombinasyonu ile çok bilen polimerlerden daha çekicidir. heksametilen diizosiyanat (HDI) sayıda önemli tıbbi ve tıbbi olma- Ek olarak PCL, hidrofobik yapısı bazlı poliüretanlara amino asit yan uygulamalarda (farmasötik nedeniyle implant cihazlarının ko- bazlı monomerler dahil edildiği be- endüstri ve tıp, optik ve elektrik uy- rozyon oranının azalmasına neden lirtilmiştir [44]. gulamaları, membranlar, yapıştırı- olduğu için kaplama uygulaması cılar, seramikler, kâğıt, kaplamalar için arzu edilir [42]. Polihidroksi etil metakrilat (PHE- ve mürekkepler, ev, endüstriyel ve MA), biyomedikal uygulamalarda kurumsal, litografi ve fotoğrafçılık, Sulu dispersiyonda sentezlenen en yaygın olarak kullanılan sen- lifler ve tekstil, çevresel uygulama- poliüretanlar (PU), fizikokimyasal tetik çapraz bağlı bir hidrojeldir. lar) kullanım avantajı sağlamış, film özellikleri ve biyouyumlulukları ne- Sahip olduğu su içeriği nedeniyle oluşturma özelliğine sahip sentetik deniyle son zamanlarda büyük ilgi doğal dokularla büyük benzerlik hidrojel bileşenidir [49]. PVP mo- görmektedir. Çeşitli askeri uygula- gösterir [46]. Normal biyolojik re- nomeri olan N-vinil pirrolidon, malara yönelik yara sargısı uygu- aksiyonlara inerttir. Bozunmaya kontakt lenslerde uygulanması, lamaları için gelecek vaat eden bir karşı dirençlidir, vücut tarafından ilaçların kontrollü verilmesi için ve hidrojel sınıfı, poliüretan hidrojel- absorplanmaz, ısıyla sterillenebilir, ilaçların immobilizasyonu için akri- lerdir [44]. Genel olarak –di ya da çok değişik şekil ve formlarda ha- lik asit, metakrilatlar ve diğer vinil poli-iso-siyanatın poliol ile reaksi- zırlanabilir [47]. Hidrojelin ilaçların monomerleri ile kopolimerize edilir yonu sonucu elde edilir. Bundan ve biyoaktif maddelerin verilmesi- [50, 51]. dolayı poli(üretan)’ın ana bileşenle- ni kolaylaştırma yeteneği, pHEMA ri, sert bölüm -diisosiyanat, yumu- gibi hidrojellerin şişme özellikleri ile Literatürde bilinen en yaygın sıcaklık şak bölüm polieterler, polyesterler- doğru orantılıdır. Bu şişme özellik- duyarlı polimerik yapı N-izopropil dir. Poli(üretan)’ın özellikleri bu bi- leri, jel sentezinde kullanılan çap- akrilamid den hazırlanan poli(N- leşenlerin oranlarına bağlıdır. Çok raz bağlama maddelerine bağlıdır izopropil akrilamid) ((p(NIPAm)) iyi olmayan bozunma grafiğinden [46]. esaslı hidrojellerdir. P(NIPAm) yak- dolayı biyomedikal uygulamalarda laşık 32-34 ºC sıcaklıkta hacim faz kullanmak için diğer biyomalzeme- Polivinil alkol (PVA), iyi bilinen geçişine (LCST) sahip olarak düşük lere ihtiyaç duyulmaktadır. Poliüre- biyolojik olarak uyumlu ve toksik sıcaklıklarda hidrofilik özellik gös- tanlar, polisakkaritler, oligomerler olmayan bir polimerdir. PVA'nın bi- tererek şişmekte, LCST üzerindeki ve peptitler, fiziksel ve kimyasal youyumluluğu, yaygın olarak bildi- sıcaklıklarda hidrofobik özellik gös- yollarla hidrojel oluşumu için kulla- rilen hem doku hem de kan (plaz- tererek büzülmektedir [1]. Şahiner nılır [39, 45]. Poliüretan köpükler, ma proteinleri) ile uyumluluğun- ve ark (2018) [31], yaptıkları ça- akrilat bazlı polimer jellere fiziksel dan kaynaklanmaktadır.Bu neden- lışmada, yara kaplama malzemesi destek ve elastik özellikler sağla- le PVA, ilaç verme sistemleri, yara olarak kullanılacak kollajen/kitosan mak için iskeleler olarak kullanılır. pansumanları, diyaliz membranla- (koll/kitosan) ve kollajen/kitosan/ Poliüretana çeşitli kopolimerlerin rı, kardiyovasküler cihazlar, yapay poli(N-izopropil akrilamid) (koll/ eklenmesinin, bir dizi uygulama- kıkırdak, tendon, ligament, kor- kitosan/p(NIPAm)) iç içe geçmiş ağ da özellikleri artırdığı gösterilmiştir nea, lens, deri ve intervertebral disk yapılı (IPN) hidrojelleri gluteraldehit [45]. PEG, biyouyumluluğu, düşük gibi kan ve dokularla temas eden ve poli(etilenglikol)diakrilat çapraz toksisitesi ve hem hidrolitik hem de çok sayıda cihazda kullanılmakta- bağlayıcıları kullanılarak film şek- enzimatik bozunmaya karşı direnci dır. Saf PVA için iyi bir kanla temas linde sentezlemişlerdir. nedeniyle biyomedikal uygulama- özelliğine ve iyi kan uyumluluğuna lar için birçok poliüretan hidrojel sahip olduğu gözlenmiştir. PVA'nın Biyouyumlu ve biyolojik olarak materyalinin ortak bileşenidir. PLA diğer polimerlerle harmanlanması, parçalanabilen (yan zincirdeki hid- rolize edilebilir gruplar nedeniyle) 72 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

bir polimer olan poli (vinil asetat) gilemesini sağlar. Bununla birlikte, for novel contact lens-based ophthalmic (PVAc), ilaç ve hücre taşıyıcıları ve doğal polimerlerin doğal bozu- drug delivery systems: A review, Contact doku mühendisliği dahil olmak nabilirliği ve biyoaktivitesi, bunun Lens and Anterior Eye, 2008, 31, 2, 57- üzere biyomedikal uygulamalar- yerine hidrojelleri imal etmek için 64. da da kullanılmaktadır [52]. Jan- sentetik polimerler kullanılırsa feda [8]DPeppas N A., Hilt J Z. Hydrogels in nesari ve ark (2011) [48], yapmış edilir. Biology and Medicine, Adv. Mater. 2006, oldukları çalışmada, özellikle yara 18, 1345–1360. iyileşmesini hızlandırmak için bir Bu nedenle, hidrojel yapı bloğunun [9]DKahraman N. Metalik implant mal- yaralanma bölgesine doğrudan ilaç akıllıca seçilmesi, hedeflenen hid- zeme yüzeylerinin biyo uyumlu polimer- salınımı olmak üzere, kontrollü ilaç rojel uygulamasına bağlı olarak he- lerle kaplanarak biyo aktif hale getirilme- salınımı için yeni biyomatık nanofi- deflenen fizikokimyasal özelliklere si, Dokuz Eylül Üniversitesi FBE, Yüksek ber elektrospun matlar geliştirmek ulaşmak için gereklidir. Çalışmanın Lisans Tezi, 2013. için, poli (vinil alkol) (PVA), poli (vi- sentetik biyopolimer temelli hidro- [10]DÖvünç S S., Yolcu M B., Emre Ş., nil asetat) (PVAc) ve siprofloksasin jellerin biyomedikal alanda kullanı- Mammadov E., Celayir S. Üç boyutlu ya- HCl (CipHCl) ile yüklenmiş 50:50 mı ile ilgili çalışmalar için derleme zıcı ve hidrojel kullanarak düşük maliyetli kompozit karışımdan oluşan na- anlamında katkı sağlayacağı düşü- çocuk cerrahisi ve çocuk ürolojisi simülas- nolifler, ilk kez bir elektrospinning nülmektedir. yon modelleri üretimi, Çoc. Cer. Derg. tekniği ile hazırlamışlardır. 2019;33(1):24-30. Teşekkür [11]DKart YS. Hidrojeller ve uygulama Yorum alanları, İnovatif Kimya Dergisi, 2015 Bu çalışmaya katkılarından do- [12]DGopi S., Amalraj A., Thomas S., Doğal veya sentetik polimerlerle, layı Uşak Üniversitesi Araştırma Effective Drug Delivery System of Bio- rejeneratif tıp, ilaç dağıtımı ve doku Fonu'na (Proje No: UPAP 06/ 2020/ polymers Based On Nanomaterials and yapıştırıcıları gibi farklı biyomedikal TP001) desteği için teşekkür ederiz. Hydrogels - A Review, Drug Des 2016, uygulamalara yönelik çeşitli çapraz 5:2 http://dx.doi.org/10.4172/2169- bağlama kimyasına dayalı çok sa- Kaynaklar 0138.1000129 yıda hidrojel geliştirilmiş olup özel- [13]DSarsılmaz F, Sarsılmaz C. Ortope- likle biyomedikal uygulamalar için, [1]DŞahiner M., Sağbaş, S., Turan A., dide kullanılan polimer esaslı kompozit doğal hücre dışı matrisin özellikle- Erdugan H., Şahiner N. Yara Kaplama malzemeler, Doğu Anadolu Bölgesi Araş- rine benzeyecek şekilde tasarlan- Malzemesi olarak Kollajen Esaslı Hidrojel tırmaları, 2003, 3. maktadır. Filmleri, Journal of Graduate School of [14]DWang X., Ao Q., Tian X., Fan J., Natural and Applied Sciences, 2018, 4,2, Tong H., Hou W., Bai S. Gelatin-Based Sentetik biyopolimerler, formülas- 103-116. Hydrogels for Organ 3D Bioprinting, yon, nakliye ve kullanım sırasında Polymers. 2017, 9(9), 401; https://doi. doğal polimerlerle karşılaştırıldı- [2]DBaghaie S., Khorasani M T., Zarra- org/10.3390/polym9090401. ğında sterilize edilebilir olmaları, bi A., Moshtaghian J. Wound healing [15]DLee S H., Shim K Y., Kim B., Sung ısıya ve hidrolize dayanıklı olmaları, properties of PVA/starch/chitosan hydro- J H. Hydrogel-based three-dimensional daha yüksek stabiliteleri nedeniyle gel membranes with nano Zinc oxide as cell culture for organ-on-a-chip applica- artık tıbbi ekipman ve malzeme- antibacterial wound dressing material, tions, Biotechnol. Prog., 2017, 33, 3. ler için bir kaynak malzeme olarak Journal of Biomaterials Science, Polymer [16]DTozzi G., De Mori A., Oliveira A., tercih edilmektedir. Bu avantajları Edition, 2017, 28, 18, 2220-2241. Roldo M. Composite Hydrogels for Bone nedeniyle, sentetik biyopolimerler Regeneration, Materials 2016, 9, 267; doku mühendisliği ve rejeneratif [3]DKurtoğlu A H., Karataş A. Current doi:10.3390/ma9040267. tıpta, gen terapisinde, yeni ilaç ver- Approaches To Wound Therapy: Modern [17]DBai X., Gao M., Syed S., Zhuang J., me sistemlerinde, implante edilebi- Wound Dressıngs, J. Fac. Pharm, Anka- Xu X., Zhang X-Q, Bioactive hydrogels lir cihazlarda ve diğer birçok ürün- ra, 2009, 38 (3) 211-232. for bone regeneration, Bioactive Materi- de yaygın olarak kullanılmaktadır. als, 2018, 3, 401-417. [4]DKhutoryanskiy VV. Advances in Mu- [18]DGkioni K., Leeuwenburgh S C G., İstenen herhangi bir çapraz bağla- coadhesion and Mucoadhesive Polymers, Douglas T E L., Mikos A G., Jansen J A. ma grubu yoğunluğunu ekleme ve Macromolecular Bioscience, 2011, 11, 6, Mineralization of Hydrogels for Bone Re- herhangi bir derecede zincir kon- 748-764. generation, Tissue Engineering Part B: formasyonel hareketliliği ekleme Reviews, 2010, 16, 6. kapasitesi gibi özellikler sentetik [5]DSop E S. Doku genişletme amaçlı [19]DHe Y., Xue G-h., Fu J-z, Fabri- polimer bazlı hidrojellerin doğal hidrojel sentezi, karakterizasyonu ve şiş- cation of low cost soft tissue prostheses polimer bazlı hidrojellere göre ge- me kinetiği, Hacettepe Üniversitesi Kimya with the desktop 3D printer, Scientific nel olarak gelişmiş mekanikler ser- Mühendisliği ABD, Yüksek Lisans Tezi, Reports, 2014, 4 2013. [20]DMannoor M S., Jiang Z., James T., Kong Y L., Malatesta K A., Soboyejo W [6]DCalo E., Khutoryanskiy V V. Biome- O., Verma N., Gracias D H., McAlpine dical applications of hydrogels: A review M C. 3D printed bionic ears. Nano lett. of patents and commercial products, Eu- 2013, 13, 2634–2639. ropean Polymer Journal, 2015, 65, 252- 267. [7]DXinming L., Yingde C., Lloyd A W., Mikhalovsky S V., Sandeman S R., Ho- wel C A., Liewen L. Polymeric hydrogels 73Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023

[21]DYeo Y., Kohane D S. Polymers in the taining nanosilver as wound dressing , J nano coating on titanium for biomedical prevention of peritoneal adhesions, Eur Mater Sci: Mater Med ,2012, 23:2649– application, Materials Today Communi- J Pharm Biopharm. 2008; 68(1): 57–66. 2658 DOI 10.1007/s10856-012-4730-3 cations, 2020, 24, 101326 doi: 10.1016/j.ejpb.2007.03.027 [33]DMazumder MAJ, Sheardown [43]DMalikmammadov E., Tanir T E., Ki- [22]DAndreopoulos F M., Roberts M J., H, Al-Ahmed A. Functional Biopoly- ziltay A., Hasirci V., Hasirci N. PCL and Bentley M D., Harris J M.,Beckman E mers Polymers and Polymeric Compo- PCL-based materials in biomedical appli- J., Russell A J. Photoimmobilization of sites: A Reference Series https://doi. cations, Journal of Biomaterials Science, organophosphorus hydrolase within a org/10.1007/978-3-319-95990-0 Polymer Edition, 2018, 29 PEG-based hydrogel, Biotechnology and [34]DUlusoy A., Dikmen N. Applications [44]DLundin J G., Daniels G C., MCGann Bioengineering, 1999, 65, 5 of Hydrogel in Medicine, Archives Me- CL., Stanbro J., Watters C., Stockelman [23]DDongkil C., Woojin L., Jinwon P., dical Review Journal, 2020; 29(2), 129- M., Wynne J H. Multi-Functional Polyu- Wongun K. Preparation of poly(ethylene 137 doi:10.17827/aktd.603432. rethane Hydrogel Foams with Tunable glycol) hydrogels with different network [35]DCapanema N S V., .Mansur A A P., Mechanical Properties for Wound Dres- structures for the application of enzyme Jesus A C., Carvalho S M., Oliveira L C., sing Applications, Macromolecular Ma- immobilization, Bio-Medical Materials Mansur H S. Superabsorbent crosslinked terials and Engineering, 2017, 302, DOI: and Engineering, vol. 18, no. 6, pp. 345- carboxymethyl cellulose-PEG hydrogels 10.1002/mame.201600375. 356, 2008, DOI: 10.3233/BME-2008- for potential wound dressing applicati- [45]DOzdil D., Aydın HM. Polymers for 0551 ons, International Journal of Biological medical and tissue engineering applica- [24]DSridhar B V., Brock J L.,Silver J Macromolecules, 2018, 106, 1218- tions, J Chem Technol Biotechnol, 2014; S., Leight J L., Randolph M A., An- 1234. 89: 1793–1810. seth K S. Development of a Cellularly [36]DAnumolu SNS., .DeSantis A S., [46]DGyles DA., Castro LD., SilvaJr. J Degradable PEG Hydrogel to Pro- Menjoge A R., Hahn R A., Beloni JA., OC., Ribeiro-Costa R M. A review of the mote Articular Cartilage Extracellular Gordon M K., Sinko P J. Doxycycline lo- designs and prominent biomedical ad- Matrix Deposition, Adv. Healthcare Ma- aded poly(ethylene glycol) hydrogels for vances of natural and synthetic hydrogel ter.2015, 4, 702–713https://doi.org/ healing vesicant-induced ocular wounds, formulations, European Polymer Journal, 10.1002/adhm.201400695 Biomaterials, 2010, 31, 5, 964-974. 2017, 88, 373-392. [25]DUlusoy A., Dikmen N. Hidrojel- [37]DFattahi F S., Khoddami A., Avınc [47]DChirani N., Yahia L’H., Gritsch L., lerin Tıpta Uygulamaları, Arşiv Kaynak O O. Poly(Lactic Acid) Nano structure Motta F L., Chirani S., Faré S. History Tarama Dergisi 2020;29(2):129-137 mats as potential wound dressings, Jo- and Applications of Hydrogels, Journal doi:10.17827/aktd.603432 urnal of Engineering Sciences Pamukkale of Biomedical Sciences ISSN 2254-609X, [26]DBalakrishnan B., Mohanty M., Univ Muh Bilim Derg, 2020, 26(7), 1193- 2015, 4, 2:13. Umashankar PR., Jayakrishnan A. Evalu- 1203. [48]DJannesari M., Varshosaz J., Mors- ation of an in situ forming hydrogel wo- [38]DMakadia H K., Siegel S J. Poly Lactic- hed M., Zamani M. Composite poly(vinyl und dressing based on oxidized alginate co-Glycolic Acid (PLGA) as Biodegradable alcohol)/poly(vinyl acetate) electrospun and gelatin, Biomaterials, 2005, 26, 32, Controlled Drug Delivery Carrier , Poly- nanofibrous mats as a novel wound 6335-6342. mers 2011, 3, 1377-1397; doi:10.3390/ dressing matrix for controlled release [27]DYing H., Zhou J., Wang M., Su polym3031377 of drugs, Int J Nanomedicine. 2011, 6: D., Ma Q., Lv G., Chen J. In situ for- [39]DMunim S A., Raza Z A. Poly(lactic 993–1003. doi: 10.2147/IJN.S17595 med collagen-hyaluronic acid hydrogel acid) based hydrogels: formation, cha- [49]DTeodorescu M., Bercea M. as biomimetic dressing for promoting racteristics and biomedical applications, Poly(vinylpyrrolidone) – A Versatile Poly- spontaneous wound healing , Materials Journal of Porous Materials, 2019, 26, mer for Biomedical and Beyond Medical Science and Engineering: C, 2019,101, 881–901. Applications, Polymer-Plastics Techno- 487-498. [40]DNhi T T., Khon H C., Hoai N T T., logy and Engineering, 2015, 54, 9 [28]DMutlu S., Yılmaz E. Current Appro- Bao B C., Quyen T N., Toi V V., Hiep N [50]DKrezović B.D., Miljković M G., aches in Wound Management, Gümüş- T. Fabrication of electrospun polycapro- Stojanović S T., Najman SJ., Filipović J hane University Journal of Health Scien- lactone coated withchitosan-silver nano- M., Tomić S L. Structural, thermal, mec- ces Rewiev, 2019, 8(4): 481 – 494. particles membranes for wound dressing hanical, swelling, drug release, antibac- [29]DKurtoğlu A H., Karataş A. Current applications, J Mater Sci: Mater Med, terial and cytotoxic properties of P(HEA/ Approaches To Wound Therapy: Modern 2016, 27:156 DOI 10.1007/s10856- IA)/PVP semi-IPN hydrogels, Chemical Wound Dressıngs, J. Fac. Pharm, Anka- 016-5768-4 Engineering Research and Design, 2017, ra, 2009, 38 (3) 211-232. [41]DNhi TT., Minh H H., Nam T M P., 121, 368-380 [30]DDhivya S., Padma V V., Santhini E. Thien D B T., Hoai NTT., Phuoc TV., Thai [51]DRoy N., Saha N., Kitano T., Saha P. Wound dressings – a review, Biomedici- D M., Hai N D., Toi V V., Hiep N T. Op- Biodegradation of PVP–CMC hydrogel ne (Taipei). 2015, 5(4): 22. timization and characterization of elect- film: A useful food packaging material, [31]DŞahiner M., Sağbaş, S., Turan A., rospun polycaprolactone coated with ge- Carbohydrate Polymers, 2012, 89, 2, 20, Erdugan H., Şahiner N. Yara Kaplama latin-silver nanoparticles for wound he- 346-353. Malzemesi olarak Kollajen Esaslı Hidrojel aling application, Materials Science and [52]DRezk A I., Unnithan A R., Park C Filmleri, Journal of Graduate School of Engineering: C, 2018, 91, 1, 318-329. H., Kim CS. Rational design of bone Natural and Applied Sciences, 2018, 4,2, [42]DKichi M.K., Torkaman R., Mo- extracellular matrix mimicking tri-layered 103-116. hammadi H.,Toutounchi A., Kharazi- composite nanofibers for bone tissue re- [32]DSingh R., Singh D. Radiation ha M., Alihosseini F. Electrochemical generation, Chemical Engineering Jour- synthesis of PVP/alginate hydrogel con- and in vitro bioactivity behavior of poly nal, 2018, 350, 812-823. (ε-caprolactone) (PCL)-gelatin-forsterite 74 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Nisan 2023





sodex.com.tr



aksoymakinee Aksoymakine aksoymakine 0216 518 83 33 0555 972 01 00 0532 251 02 98 [email protected] www.aksoymakine.com AKSOY-GÖZTEPE AKSOY-DİLOVASI AKSOY-TUZLA AKSOY-YALOVA AKSOY-KÜÇÜKYALI

AKSOY PLASTİK VE MAKİNE 79 AVRASYA AMBALAJ FUARI 76 DEPART 29 ERKOÇ KALIP 41 FANUC FAVORİ GRUP 3 FOTEG FUARI ÖN KAPAK İÇİ HAITIAN ISK-SODEX FUARI 57 IŞIK PLASTİK 4 İLHAN KALIP 77 PLASTEC MAKİNA 37 PLASTİK & AMBALAJ TEKNOLOJİSİ DERGİSİ 21 PLAST EURASIA FUARI ÖN KAPAK SENA MAKİNA ARKA KAPAK İÇİ SİSAN MASTERBATCHES 75 STARLINGER 2 SOMPLAST / SESOTEC 9 SPS SENUR 13 TOMRA 25 TEPRO MAKİNE ARKA KAPAK WIN EURASIA FUARI 33 WITTMANN BATTENFELD 5-17 78 1

www.plast k-ambalaj.com Marka Oluşum Sürecinizde Sizlere Başarılı Çözümler Sunan, Mevcut Pazar Talebinizi Artıran, Her Zaman Yanıbaşınızdaki Fikir Ortağınız... Abone Olun!