ÖZEL RÖPORTAJ Ravago Petrokimya A.Ş. CEO’su Sami Amira, şirket olarak yakaladıkları başarıları ve gelecek dönem hedeflerini Yazı İşleri Müdürümüz Berivan Kaya ile paylaştı. “Geri dönüşümden elde edilen plastik üretimi konsepti bizim DNA’mızda var” Çevreci yaklaşımlar çerçevesinde, müşteri ve tedarikçi iş partnerlerimizle geri dönüşüm çalışmalarımız her geçen gün artarak devam ediyor. Şu aşamada işbirliği yaptığımız firmaların granüle ettikleri atıkları kullanmaktayız. Bu çalışmalara hız kazandırmak için de hem üretim hurdaları/atıkları, hem doğaya bırakılmış plastik atıkları değerlendirmek için İzmir Aliağa tesisimizde Geri Dönüşüm fabrikamızın yatırımına başladık. Muhtemelen 2024 yılı başlarında, 30,000 MT/yıl kapasiteli geri dönüşüm fabrikamız hizmete başlamış olacak. 50 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
20 yılı aşkın bir süredir nize ederek ve kapasite arttırımında ğimizi düşünüyoruz. 2017’de faali- Türkiye’de faaliyette olan Ravago bulunarak, 250 bin ton üretim ka- yete geçen Ar-Ge Merkezi’mizin, 56 Petrokimya’nın kuruluşuyla pasitesine ulaştırdık. Türkiye’nin ilk kişilik tecrübeli çalışanıyla, engin bil- birlikte bugüne kadarki ve en büyük, Avrupa’nın ilk 3 üretici- gi birikimiyle, eriştiğimiz geniş ürün faaliyetlerini ve başarılarını si konumundayız. yelpazemizin yanı sıra, piyasada paylaşabilir misiniz? olmayan her özel ürün talebine ve Ama asıl önemli olan, Kompaund te- her türlü çözüm arayışına da hizmet 1998’den bu yana Türkiye’de yap- sisimizle EPS tesisimiz arasındaki en- veriyoruz. tığı yatırımlarla plastik sektörünün tegrasyonu sağlayarak, Ravago’nun önemli oyuncularından biri haline dünya üzerindeki en büyük üretim Sektörün lider OEM ve tedarikçile- gelen Ravago, 2013 yılında Türki- yerleşkesini Aliağa’ya kazandırma- riyle yakın çalışmalarımız, üniversi- ye’deki tüm plastik üretim şirket- mız oldu. 2013 yılında yaptığımız telerdeki profesyonel iş birliği an- lerini Ravago Petrokimya AŞ. çatısı bir diğer satın alma ile poliüretan laşmalarımız, bizim geleceğe göre altına topladı. Bugün Ravago Pet- sistemlerinde de faaliyet gösterme- konum almamızı sağlıyor. Ar-Ge rokimya; Taysad (Kocaeli) ve Aliağa ye başlayarak, TAYSAD tesisimizde Merkezi’mizin açılışından bu yana (İzmir) üretim tesislerinde toplam 300’den fazla çeşitte poliüretan sis- başta otomotiv, beyaz eşya, inşaat 255 bin m² alan üzerinde faaliyet tem üretimini gerçekleştiriyoruz. ve ambalaj olmak üzere hizmet ver- gösteren, 300 bin tonluk üretim diğimiz sektörlerin taleplerine göre kapasitesi ile polimer hammadde Ravago Petrokimya şirketimiz belirlediğimiz 7 projemiz TÜBITAK üretim ve satışında, Türkiye’nin 2’nci Türkiye’nin en büyük ilk 100 sanayi onayı aldı. Otomotivde ağırlık azalt- büyük plastik üreticisi konumunda- kuruluşu arasında 76’ıncı sırada yer ma, tüm sektörlerde kullanılabilecek dır. alarak, sadece ülkemizde değil, ih- antimikrobiyel çözümler, geri dö- racat yaptığımız 50 ülkede de özel- nüştürülmüş ürünler, doğada çözü- Üretim faaliyetine 2001 yılında likle tercih ediliyor. Şirketimiz bugün lebilir çevre dostu plastikler, yüksek Gebze’de, Termoplastik Elastomer 50 ülkeye yapmış olduğu ihracat ile sıcaklık dayanımlı plastikler, ısı izo- ve Mühendislik Plastikleri ile başla- plastik hammadde ve kauçuk grup- lasyonu yüksek siyah genleştirilebilir yan firmamız, 2019 itibari ile İzmir larında Türkiye’nin 1’inci büyük ih- polistren, endüstriyel/tekstil uygula- Aliağa tesislerinde Endüstri 4.0 oto- racatçısı konumunda. Önümüzdeki maları için geliştirilen ve nefes alıp masyon sistemi ve 80 bin ton üretim 3 yıl içinde de dış pazarlardaki sa- verebilen termoplastik poliuretan kapasitesiyle, Türkiye’nin lider teknik tışlarımızı arttırarak güçlü bir marka bunların sadece birkaçını oluşturu- kompound üreticisi sıfatını taşıyor. stratejisi yürütmek, pazarlarımızın yor. Ar-Ge’ye verdiğimiz önem geliş- Türkiye’de hem elastomer, hem gelişen taleplerini karşılayan tek- tirdiğimiz yeni uygulama ve pazarlar mühendislik plastikleri üretiminde nik lider tedarikçi olmak en önemli ile markalarımızı tüm dünyaya ka- başka bir rakibimiz bulunmazken, amaçlarımızdan biri. nıtlıyor. Ar-Ge Merkezi’mizde her yıl Avrupa ve dünyada da bunun ör- geliştirilen yeni ürünlerin, hem Tür- neği çok çok azdır. Aynı fabrikada Ravago Petrokimya’nın istihdam kiye hem de dış pazarda yapılan sa- bu iki kompaund ailesini aynı anda ettiği çalışan sayısını ve Ar-Ge tışları, yıllık ciromuzun yüzde 10’unu üretmek çok büyük bir planlama Merkezi’nde çalışan sayısını oluşturmaktadır. Bu oran orta-uzun ve organizasyon gerektirmektedir. öğrenebilir miyiz? vadede geliştireceğimiz yeni ürünler, 2012’de grubumuzun poliüretan hatta oyun-değiştiren diye adlandır- alanındaki ilk faaliyetini kendi bilgi- Ravago Petrokimya bünyesinde, dığımız projelerle giderek artacak. mizle başlattıktan sonra, hızla bü- 56’sı Ar-Ge Merkezi’mizde olmak Dünya üzerindeki yenilikçi ve saygın yüyen talep doğrultusunda TAYSAD üzere toplam 661 kişi çalışmaktadır. üreticilerin hedeflediği yüzde 20 tesisimize taşınarak, yıllık 10 bin ton Bu sayının içindeki beyaz yaka oranı oranı, bizim de varmak istediğimiz TPU kapasitesine sahip Türkiye’nin diğer üretim tesislerine kıyasla yük- noktadır. ilk termoplastik-poliüretan tesisini sek olup, eğitim seviyesi olarak da kurduk. oldukça üst düzey bir seviyeyi yaka- İhracatla ilgili başarılarınızı lamış durumdayız. ve büyüme stratejilerinizi 2012 yılında yapmış olduğumuz glo- öğrenebilir miyiz? bal satınalma ile Aliağa’da Ravago Ar-Ge faaliyetleriniz sayesinde Petrokimya’nın ilk adımlarını atmış- sektörünüzde ne gibi yeniliklere, İş birimlerimizin faaliyet alanı ve tık. O günlerde 50,000 MT/yıl EPS yeni ürünlere imza attınız? Bu Ravago’nun Global’deki üretim te- (Genleştirilebilir Polistren) üretimi firmanıza ne kattı? sislerinin aynı iş kollarındaki üretim yapan tesisi, hızlı bir şekilde moder- bölgelerine göre, ihracat ülkelerimiz Biz hep fark yaratacağımız, gelece- 51Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
değişmektedir. Globalde büyük bir Plastik sektöründe birçok alanda ve Avrupa olmak üzere tüm bölge- firmanın parçası olmamız sebebiy- faaliyet gösterdiğiniz Türkiye’de lerde büyümeye devam etmektir. le, diğer coğrafyalardaki fabrikala- liderlikleriniz söz konusu. Orta Ravago’nun çevre bilinci, 1961’den rımızın pazarına nüfuz edemeyiz. vadede büyüme ve yeni yatırım bu yana geri dönüşüm işi içinde ol- Türkiye’nin stratejik durumuna planlarınız var mı? ması sebebiyle, gerek Türkiye’de ge- göre ihracat yapacağımız bölge- rek dış pazarda artan geri dönüşüm ler başta Avrupa olmak üzere Türki 2017-2019 bizim için yıllar önce- malzeme talebi sebebiyle, Aliağa’da Cumhuriyetler, Ortadoğu, Afrika ve sinde planladığımız atılımları hızla yeni yatırım kararı almış bulunmak- Avustralya. Ravago’nun üretim fa- gerçekleştirdiğimiz bir dönem oldu. tayız. Muhtemelen 2024 yılı başla- aliyeti gösterdiği diğer bölgelerde 2017’de Ar-Ge Merkezi’mizin açıl- rında, 30,000 MT/yıl kapasiteli geri ise, Ar-Ge üssü konumunda bazı ması, 2018-2019 yıllarında Endüst- dönüşüm fabrikamız hizmete başla- özel ürünleri, sadece Türkiye’de üre- ri 4.0 ile tam otomasyon ile çalışan mış olacak. tip bu bölgelere ihraç ediyoruz. Biz Aliağa Kompound tesisimizin kurul- hem mevcut ihracat bölgelerimizde ması ve Gebze tesisimizin taşınması, Dünya genelinde karbon yeni geliştirdiğimiz teknik ürünlerle son olarak da Aliağa EPS tesisimiz- emisyonunu sıfırlamaya pazar payımızı, hem de gelişmekte deki %30 kapasite artışı ile bu sü- yönelik ekonomik modellerin olan ülkelerde satışımızı artırmaya reçte toplam 50 milyon Euro yatırım önem kazandığı bu dönemde, devam edeceğiz. Ravago Petrokim- yaptık. Ravago’nun sürdürülebilirlik ya, 2021 yılında Türkiye’nin en çok adına yaptığı çalışmalardan ihracat yapan şirketler sıralamasında 2021 yılında ise satış rakamlarımızı bahseder misiniz? 90’ıncı sırada yerini aldı. 2021’de en üst noktaya çıkararak daha evvel 210 milyon dolar ihracat yaptık ve yatırımlarını yapmış olduğumuz yük- Ravago’nun, 1961 yılında plastik 2023 yılında 300 milyon dolar ihra- sek kapasitelerimizin verimli olarak geri dönüşüm iş alanında faaliyete cat seviyesine ulaşarak bu listede ilk kullanımına başladık. Son yıllarda başladığını hatırlatmak isterim. Fir- 50’ye girmeyi hedefliyoruz. Bu ara- pandemiye rağmen, tüm iş birimle- manın kuruluş amacı bu konsept da Ravago Petrokimya haricindeki, rimizde hem Türkiye pazarında hem üzerine üretim yapmaktı. Bu iş ko- Ravago Türkiye şemsiyesi altında fa- de ihracatta büyüdük. Orta ve uzun lumuz Avrupa ve dünya pazarların- aliyet gösteren diğer firmalarımızda- vadede de en önemli amacımız dan gelen yoğun taleple her geçen ki ihracat başarılarımız da bizi ayrıca Ar-Ge Merkezi’mizde geliştirmekte yıl büyümektedir. Fiziksel geri dö- gururlandırıyor. olduğumuz sektöre öncülük edecek, nüşüm yanında, kimyasal geri dö- katma değeri yüksek hatta oyun- nüşüm konusunda da Ravago, bu değiştiren ürünlerle başta Türkiye konuda dünya devi kabul edilen fir- 52 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
malarla işbirliğine girmiş bulunmak- üretimler ile ilgilenirken biz daha olduğu kadar iş birliğine katkı sağ- tadır. Özetle, geri dönüşümden elde çok teknik ve katma değeri yüksek, layan bir ortam yaratmaya önem edilen plastik üretimi konsepti bizim Ar-Ge çalışmalarına dayalı ürünler veriyoruz. İş yapış biçimimizi şekil- DNA’mızda var diyebiliriz. üretmekteyiz. Küresel anlamda Tür- lendiren insan odaklılık değerimizin kiye katma değerli ürünlerin üretil- arkasında, güçlü bir çalışan motivas- Çevreci yaklaşımlar çerçevesinde, diği bir bölge olarak bilinmiyor. Biz yonu yatıyor. Sürdürülebilir bir şirket müşteri ve tedarikçi iş partnerleri- öncelikle Türkiye’de faaliyet göste- olmanın en önemli unsurlarından mizle geri dönüşüm çalışmalarımız, ren global bir üreticinin, dünyaya birinin çalışanların mutluluğu oldu- her geçen gün artarak devam edi- neler katabileceğini göstermeye ça- ğunun bilinciyle hareket ediyoruz. yor. Şu aşamada işbirliği yaptığımız lışıyoruz. Bizi en çok memnun eden, Çalışan deneyimi bizim için, tüm firmaların granüle ettikleri atıkları müşterilerimizdeki mevcut ürünü çalışma arkadaşlarımızı stratejik ka- kullanmaktayız. Bu çalışmalara hız değiştirmek yerine, en uygun ürünü rarlara dahil etmek ve bir yandan da kazandırmak için de hem üretim geliştirerek onların verimliliğini arttı- ayrıcalıklı bir çalışma ortamı ve kül- hurdaları/atıkları, hem doğaya bıra- rabildiğimiz projelerdir. Bu ürünlerin türünü yaşatabilmek demektir. kılmış plastik atıkları değerlendirmek de yoğun olarak kullanıldıkları sek- için, yukarıda da belirttiğim üzere, törler otomotiv, beyaz eşya, inşaat İnsan kaynakları süreçlerinin tama- İzmir Aliağa tesisimizde Geri Dönü- ve yeni trendlerle beraber ambalaj mının çatısını oluştururken, insan şüm fabrikamızın yatırımına başla- sektörü. odaklılık değerimizi merkeze alarak dık. ilerlemekteyiz. Öyle ki, geri bildirime Ravago Petrokimya sektörel dayalı performans sistemimiz saye- Aynı zamanda, karbon ayak izi azal- hangi fuarlara katılım sağlar? sinde, çalışma arkadaşlarımız kendi tım planlamasını devreye almak hu- hedeflerini belirliyor, geri bildirim susunda çok istekliyiz. Tüm fabrika Bu yıl, Ravago Petrokimya olarak talep ederek kendilerini geliştirirken ve depolarımızın çatılarında çok kısa Düsseldorf’ta 3 yılda bir gerçekleşen şirketimizin de gelişmesini sağlıyor- süre içinde solar panel yatırımlarımız K 2022 fuarında, Ravago Manu- lar. Kariyer yönetimi, yetenek yöneti- tamamlanacak. Türkiye’de 6 farklı facturing Europe ile birlikte yerimizi mi, Feel Good @Ravago çalışan des- lokasyonda Solar Panel kurmak için aldık. Değerli müşteri ve tedarikçile- tek programı gibi tüm uygulamala- yatırımlarımız onaylandı. Aynı za- rimizin yüksek katılımları ile oldukça rımızı kişisel farkındalık ve gelişime manda karbon emisyonu hesapla- verimli bir fuar dönemi geçirdik. 23- katkı sağlayacak şekilde kurguluyor ma ve azaltmaya yönelik de Ravago 26 Kasım’da ise bu yıl 31’incisi dü- ve uyguluyoruz. Süreçlerimizi kurgu- Global’den yönetilen çalışmalarımız zenlenen Plast Eurasia fuarına katıla- larken çalışma arkadaşlarımızın sesi mevcuttur. Ravago ailesi olarak adım cağız. Ravago Petrokimya olarak ilgi- bizim için en önemli yön gösterici adım plastik atık sorununu çözmek li satış temsilcileri ve Ar-Ge mühen- oluyor. Çalışan Bağlılığı Anketleri, ve plastiği gerçekten döngüsel hale dislerimizle TPE, TPU, EPS çözümleri toplantıları, planlı ve plansız birebir getirmek için çalışıyoruz. için 8.salon no 831’de, EP çözümleri görüşmeler, kahve sohbetleri, odak için 7.salon no 716’da kıymetli ziya- grup çalışmaları gibi birçok alternatif Bununla ilgili de Ravago Global retçilerimizi bekliyor olacağız. kanal oluşturup çalışanlarımızın ileri- CEO’muzun sözünü İngilizce olarak ye yönelik hayallerini dinliyor ve bu sizlerle paylaşmak istiyorum. “We Son olarak, şirket yaklaşımlarınız hayalleri gerçeğe dönüştürmek adı- want to give back to the world, arasında yer alan “İnsan na süreçlerimizi geliştiriyoruz. what it has given us”. Tüm çabamız Odaklılık” değerini şirket bu yönde. içinde nasıl yaşatıyorsunuz? Ravago Türkiye olarak, çalışan aile- Organizasyondaki yansımaları mizi genişletmek, onlara güzel bir Ravago Petrokimya nelerdir? gelecek sunmak ve aynı zamanda olarak sektörünüzü nasıl Belçika’daki ortaklarımızı da mem- değerlendiriyorsunuz? Türkiye bu Bizim için “İnsan Odaklılık” şirket nun etmek ileriye yönelik değişmez alanda küresel anlamda hangi içinde ve dışında insanlara karşı hedefimiz olacaktır. Sabırla bu aile- noktada? saygılı ve düşünceli bir yaklaşım ser- nin içinde kalarak, yükselme şansını gilemek olarak tanımlanmaktadır. yakalayacak arkadaşlarımızı çok ke- Ravago Petrokimya olarak bu sek- Ravago’da her bir çalışanımız için; yifli bir gelecek beklemektedir. törü değerlendirdiğimizde biz çok etik davranışı destekleyen, çeşitlili- ayrışan bir firmayız. Genelde petro- ğin tüm yönlerine saygılı, çalışanla- kimya üretim şirketleri PP, PS, PE gibi rın refahını önemseyen ve güvenilir komodite olarak adlandırdığımız 53Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
GERİ DÖNÜŞÜM TEKNOLOJİSİ GM Tandem hatları ile yüksek performans ve verimlilik Gamma Meccanica ürkiye’de Asal Teknik firma- mm ikinci ekstrüder ve TDA 4.0 su jeti Türkiye Temsilcisi sı tarafından temsilciliği yürü- kesim sistemi ile donatılmış bir Compac ASAL TEKNİK tülen İtalyan şirketi Gamma üniteden oluşuyor. Ayrıca şirket geliştir- Meccanica’nın rejenerasyon teknolojile- dikleri oldukça etkili gaz arıtma sistemi ri, yüksek performans ve enerji verimlili- sayesinde, erimiş materyalden nemi ve ği ile öne çıkıyor. gazı alarak diğer sistemlerden 10 kat daha iyi bir sonucu garanti ettikleri- Markanın son olarak geliştirdiği yeni ni iddia ediyor. Talep durumunda hat, GM90 makinesi yoğun baskılı (boyalı), müşteri ihtiyaçları ve geri dönüştürülen yüksek kirli ve nemli plastik materyalle- materyale, kirliliğe bağlı olarak farklı tip- ri geri kazanmak için Tandem serisinin teki eriyik filtreleri ile tamamlanabiliyor. bir ara modeli olarak geliştirildi. Şirket GM90 Tandem hattının üretim kapasi- tarafından verilen bilgiye göre Tandem tesinin ise geri dönüştürülen materya- teknolojisi normal makineler ile geri ka- lin türü ve işlem şartlarına bağlı olarak zanımı kârlı olmayacak, zor ve kaderi 250 - 500 kg/saat olduğu verilen diğer katı atık sahası olan materyallerin geri bilgiler arasında yer alıyor. kazanımını mümkün kılıyor. Yeni model ayrıca su kullanmadan kesici-kompaktö- Gamma Meccanica Türkiye Temsilci- rün istenilen sıcaklığını korumasını sağ- si Asal Teknik, Plast Euarasia fuarında layan, hızını optimize eden Ecotronic 4. Hol 411A numaralı standında fuar zi- kontrol sistemi; 90 mm’lik bir ön ekstrü- yaretçilerine markanın yeni teknolojile- der, su soğutmalı motorlara sahip 105 rini yakından inceleme imkanı sunacak. 54 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
SEZGİSEL VE AKILLI HIZLI VE HASSAS ERGONOMİK VE FONKSİYONEL BÜYVÜEKRİVMELİ ESTETİK VE DUYGUSAL VİZYON SAHİBİ VE CESUR GÜÇLÜ VE DİNAMİK Büyük ve verimli mi? Bizde öyle! ALLROUNDER 1120 H ürünümüz elektrikli hızı ve hassasiyeti, hidrolik güç ve dinamiklerle birleştirir. Ve yenilikçi GESTICA kumandamız sayesinde kullanım daha sezgisel ve akıllı hale gelir - bu, eğlenceli yüksek teknolojidir! www.arburg.com.tr
GERİ DÖNÜŞÜM TEKNOLOJİSİ Verimlilik ve kârlılık, sürdürülebilirlik ve iklim koruması ile birlikte sunuldu Sesotec K fuarında, akıllı teknolojilerin üreticilerin, işleyicilerin ve plastik geri dönüştürücülerinin döngüsel ve aynı zamanda yüksek verimli bir şekilde üretim yapmalarına nasıl yardımcı olduğunu gösterdi. Sesotec klim değişikliği, sınırlı kaynakların göze çarpan küresel sorunlara yanıt ve- Türkiye Temsilcisi tükenmesi ve dünya okyanusların- ren bir sağlayıcı olarak konumlandırdı. SOMPLAST PLASTİK daki büyük miktarlardaki plastik atıklar, politika, iş dünyası ve bir bütün Sesotec Başkan Yardımcısı Dietmar olarak toplumda önemli endişe alanla- Dieing fuar sonrası yaptığı açıklamada rı haline geldikçe, plastik endüstrisi de şu ifadelere yer verdi: \"Düsseldorf'taki artan bir baskı altına giriyor. Döngüsel K Fuarı, sürdürülebilirlik, döngüsel eko- ekonomi plastik üreticileri, işleyicileri ve rnıonmçiözvüe lmCOes2inaezayltaırmdıımilecı ilgili zorlukla- geri dönüşümcüleri için çeşitli zorluklar olan yabancı ortaya çıkarırken, aynı zamanda çok sa- madde dedektörleri, malzeme analizi yıda fırsat da sunuyor. ve ayırma sistemlerimizin yapabileceği katkıyı göstermek için mükemmel bir Önde gelen bir metal algılama, sınıf- fırsattı.\" landırma ve analiz sistemi üreticisi olan Schönberg'den Sesotec GmbH, 19-26 Plastik Satış Bölümü Sıralama Geri Dö- Ekim tarihleri arasında Düsseldorf'ta dü- nüşüm Grup Direktörü Michael Perl ise, zenlenen K ticaret fuarındaki standın- \"K ticaret fuarını bütünsel konseptimiz da \"Ekonomi ile Ekoloji\" sloganı ile fuar olan 'Ekonomi Ekoloji ile buluşuyor” ziyaretçilerinin karşısına çıktı. Böylece yaklaşımını sunmak için bu platformu şirket, kendisini döngüsel ekonomi, sür- kullanma planımız başarılı oldu. Bu dürülebilirlik ve kaynak koruma ile ilgili yaklaşım, döngüsel ekonomi, verimlilik artışı, kârlılık ve sürdürülebilirlik gibi acil sorulara yanıt vermenin anahtarıdır\" ifa- deleri ile açıkladı. K 2022'de sergilenen SESOTEC ekipmanları şu şekilde sıralandı: dKırılmış şişelerin ayrımında kullanılan - FLAKE PURIFIER+ dMalzeme analiz sistemi - FLAKE SCAN dPnömatik taşıma hatları için metal dedektörü – GF dFireleri tekrar kazanan metal ayırma - RE-SORT dEkstrüderler, enjeksiyon kalıplama ve şişirme kalıplama makineleri için metal ayırıcı – PROTECTOR dDöner ayırma üniteli metal ayırıcı - RAPID VARIO 56 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
GERİ DÖNÜŞÜM TEKNOLOJİSİ Plastik granül makinesi geri dönüşümü basit hale getiriyor POLYSTAR lastik geri dönüşümü Türkiye’de geri dönüşüm granül makinemiz kesici hızlı gelişen sektörler arasında kompaktör entegrasyonu ile kesme, yer alıyor. Profesyonel geri dönü- ekstrüzyon ve granül kesme adımlarını şümcülerin yanı sıra, plastik ürün üreti- tek bir makinede birleştirmesiyle, üre- cileri de fabrika firelerini geri dönüştü- ticilere ve geri dönüşümcülere istikrarlı rüp üretimde tekrar kullanmak için geri ve tek adımlı bir geri dönüşüm avantajı dönüşüm granül makineleri ediniyorlar. sağlıyor. Bu kesici kompaktör entegre- Bu durum, kullanımı kolay ve farklı tür- li granül hattı, yüksek kaliteli granüller de plastik malzemeleri işleyebilen plastik üretirken malzemenin önceden kesil- granül makinelerinin önemini bir kere mesi gerekliliğini de ortadan kaldırıyor. daha gündeme getiriyor. Geniş malzeme işleme yelpazesi, kolay kullanım ile tek adımda geri dönüşüm Bu talebe yanıt olarak operatör dos- işlemi, istikrarlı malzeme besleme ve tu ve yüksek performanslı granül hattı yüksek verim, eş boyutlu ve homojen geliştirdiklerini belirten POLYSTAR Sa- granüller, fabrikada daha az yer kapla- tış Pazarlama Müdürü Resul Gökpınar ması, enerji tasarrufu ve yüksek verim makinelerinin özellikleri ile ilgili şu ifa- sağlaması makinemizin diğer avantajları delere yer veriyor, “Repro-Flex plastik arasında yer almaktadır.” 58 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
Farklı malzemeler için tek bir granül makinesi Repro-Flex granül makinesi, fabri- Kafadan kesme granül kesim siste- işletme maliyetini düşürmeye baş- ka firesi ve tüketici sonrası olmak mi plastik eriyiği kalıp kafası yüze- laması nedeniyle, kısa teslim süre- üzere baskılı-baskısız film ve poşet yinde yuvarlak ve eş boyutlu olarak sinin Türk film ve poşet üreticileri fireleri, streç filmler, lamineli film- kesiyor. Otomatik granül kesme için çok faydalı olduğu aşikârdır. ler, çok katlı filmler, yıkanmış ve hızı ayarı granüllerin hep aynı bo- Siparişin verilmesi ile makinenin kurutulmuş hurda film ve poşet- yutta kesilmesini sağlıyor. Yüksek teslim alınması arasındaki kısa ler; kırılmış enjeksiyon, şişirme ve erime indeksine sahip örneğin PP bekleme süresi de hızlı nakit akışı ekstrüzyon plastik çapaklar dahil granüllerin birbirine yapışmasını sebebiyle döviz kurundan kaynak- olmak üzere çok çeşitli malzeme- engelliyor. Otomatik bıçak basınç lanan maddi kayıpların önüne ge- lerin geri dönüşümünde kullanıla- ayarı bıçak ve kafa ömrünü uzatı- çer. Türkiye’de doğrudan iletişime biliyor. yor, malzeme firesini önlüyor. geçebileceğiniz yerel temsilcimiz bulunmaktadır. POLYSTAR’ın Türk Kesintisiz bir geri dönüşüm için Kısa teslim süresi ve plastik üreticilerine ve profesyo- artırılmış otomasyon kolay kurulum nel geri dönüşümcülere sunduğu faydaları öğrenmek ve POLYSTAR Granül makinesinin kesici kom- Makinelerinin teslim süresi ve plastik geri dönüşüm makinesine paktörü ekstrüzyon sürecinden yerel servisleri hakkında da bil- sahip bir Türk müşterimizi ziyaret önce döner ve sabit bıçaklarıyla giler veren Resul Gökpınar, “Üç etmek için bizimle iletişime geçebi- malzemeyi hassas bir şekilde ve POLYSTAR standart film granül lirsiniz. Aynı zamanda, 23-26 Ka- kısa sürede küçük parçalar halin- makine modelimiz Repro-Flex 85, sım 2022 tarihleri arasında düzen- de kesiyor, kurutuyor ve yarı ergi- Repro-Flex 100 ve Repro-Flex 120 lenecek olan Plast Eurasia fuarında miş halde topaklıyor. Homojenize (saatte 200kg, 350kg ve 500kg 12’inci salonda yer alan 1201 nu- hale gelmiş malzemeyi doğrudan ürün çıktısı) sipariş onayının ardın- maralı POLYSTAR standımızda bizi ve otomatik olarak geri dönüşüm dan bir ay içinde Türkiye’ye teslim ziyaret edebilirsiniz” diyerek açıkla- ekstruderine besleyerek, yüksek edilebilmektedir. Makinelerin hızlı malarına son veriyor. verim için gerekli olan istikrarlı bir şekilde kurulabilmesi ve hemen beslemeyi sağlıyor. 59Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
OTOMASYON TEKNOLOJİSİ Otomotiv endüstrisinde verimli ve akıllı üretim Mitsubishi Electric, otomotiv sektörünün kalkınması için ileri teknolojiye sahip çözümler sunuyor Mitsubishi Electric tomotiv üretim tesislerinde yon Sistemleri Genel Müdürü Nurettin birçok farklı araç modelinin Geçgel, otomotiv sektörü için sunduk- karma üretimine cevap veril- ları özel ek donanım ve yazılımlarla da mesi, üretim hızının ve kalitesinin iyileş- daha iyi bir performans ve üretim kabili- tirilmesi, işçi güvenliğinin gözetilmesi yeti sağladıklarını ifade etti. ve çevreye duyarlı olunması için oto- masyon sistemleri hayati derece önem Karmaşık süreçler için maksimum taşıyor. Kalitenin tescil edilmesi ve par- optimizasyon sunuyor çaların doğru çalışıp çalışmadığının test edilmesi gibi birçok ayrıntının öne çıktığı Modern teknolojinin en çok şekillen- otomotiv sektöründe akıllı otomasyon dirdiği sektörlerin başında otomotivin sistemleri hem karmaşık süreçleri opti- geldiğini dile getiren Nurettin Geçgel; mize ediyor hem de verimli bir üretim “Teknoloji ve inovasyon kültürünün yönetimi sağlıyor. Yeni üretim teknikle- yaygın olarak benimsendiği otomotiv rinin geliştirilmesi konusunda inovatif endüstrisinde buna paralel olarak reka- çözümlere imza attıklarını söyleyen Mit- bet de son derece yüksek. Bu nedenle subishi Electric Türkiye Fabrika Otomas- tüm süreçlerin verimli olması ve firma- ların sürekli ilerlemeyi benimsemesi 60 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
kritik bir öneme sahip. Aksi tak- endüstriyel haberleşme alt yapı- lere hizmet verebiliyoruz. PLC’ler, dirde hem ciddi bir maliyet kaybı sını tercih ediyoruz. Fabrikaların frekans invertörleri, servolar, ope- yaşanabiliyor hem de kaynak yöne- üretim, yönetim, IT gibi kısımlarını ratör panelleri, çeşitli SCADA ya- timi açısından firmalar dezavantajlı birbirleriyle anlaşabilir hale getire- zılımları ve MES (Üretim Yönetme duruma düşebiliyor. Bu noktada rek takım olmalarını sağlıyor ve so- Sistemi) sistemlerimizle doğrudan devreye giren modern teknolo- nuçta her birinin ihtiyaçlarına uy- haberleşebilen ya da MES sistemle- ji ise makinelerin iletişim halinde gun raporlar üretiyor. Elde edilen rini kurabilecek ürünler sunuyoruz. olmaları, üretim mekanizmasının çıktılar hem üretimin sürekliliğini MES sistemleri ile planlama, iş emri uyumlu, hatasız ve standardize sağlıyor hem fabrikaların rekabet yönetimi, iş istasyon yönetimi, stok edilmiş bir kalite prosedürüyle işle- gücünü artırıyor” dedi. takibi, malzeme akışı ve veri top- mesini sağlıyor. Zor ve tekrarlayan lama işlemlerini gerçekleştirerek görevlerin birçoğunu hızlandırma- Otomotiv sektöründe uçtan uça yapay zekâya yakın bir yapı için- ya ve optimize etmeye yardımcı dijitalleşme akıllı çözümlerle de üretime imkân tanıyoruz. Bant oluyor. Mitsubishi Electric olarak mümkün otomasyonu da dahil olmak üzere bu lokomotif sektörün spesifik ih- bir aracın üretime giriş noktasın- tiyaçlarına uyum sağlayan bir dizi Geleceğe dönük çözümlerle gide- dan satışa çıkana kadar geçen tüm otomasyon ve yönlendirme sistemi rek artan model çeşitliliğinden veri sürecindeki bilgilerini topluyor ve yaklaşımı sunuyor, fabrikalardaki odaklı esnek üretime kadar birçok yönetiyoruz.” iletişimi e-F@ctory konseptimiz noktada otomotiv sektörüne kat- ile yönetiyoruz. Bu konsept ile bir ma değer sağladıklarının altını çi- Otomotiv fabrikalarında da fabrikadaki tüm makine, ekipman zen Nurettin Geçgel, bu konseptin “İş Arkadaşım Bir Robot” ve robotları birbirine bağlıyor; ih- sektöre kazanımlarını şu sözlerle tiyaç duyulan esnekliği sunuyoruz. anlattı: “Bir döneme damgasını Herhangi bir aksaklığın otomotiv Tüm bu süreçlerde gerekli haber- vuran insan el becerisine dayanan üreticileri için maliyet kaybına ve leşmeyi ise CC-Link endüstriyel ha- üretim anlayışı geride kaldı, mo- itibar erozyonuna neden olabile- berleşme protokollerini kullanarak dern teknoloji seri üretime çağ ceğinin altını çizen Geçgel, üre- yapıyoruz. Kullandığımız protokol, atlattı. Biz de şirket olarak çok di- tim prosesi içerisinde doğru ürün, Mitsubishi Electric’in geliştirip kul- namik olan otomotiv sektörü için hizmet ve sistem çözümü konusu- lanıma sunduğu ve dünya çapın- gerekli tüm konfigürasyon olanak- nun daha da önemli hale geldiğini daki CC-Link kullanıcılarının bir larını sunuyor; Türkiye’de otomotiv belirtti. Otomotiv ekosisteminde araya gelerek desteklediği CLPA ekipmanları ve otomotiv alanına robotların çok sık tercih edildiğini organizasyonu tarafından hayata da ileri teknolojilerimizle değer söyleyen Nurettin Geçgel; “Mitsu- geçirildi. Bu anlamda kesintisiz 1G yaratıyoruz. Bir otomotiv fabrika- bishi Electric olarak üretim bandın- bps iletişimi destekleyen CC-Link sındaki pres, kaynak, boya, montaj daki hemen her işi yapabilen insan gibi bölümlerin içindeki tüm birim- kolu ya da eline yakın hassasiyete sahip robotlarımızla özellikle zor ve tehlikeli işlerde iş güvenliği ve işçi sağlığı açısından fabrikalara büyük bir katma değer sağlıyoruz. Ağır ve tekrarlayan işleri robotlara bırakırken insan iş gücü çok daha nitelikli ve yaratıcı süreçlerde kul- lanılabiliyor. İnsan ve robotlar yan yana, güvenli bir üretim ortamında çalışabiliyorlar. Mitsubishi Electric olarak sorunsuz ve hızlı üretim sa- yesinde hem kalite standartlarının hem de kapasite ve iş hacminin art- masına katkıda bulunuyoruz. Türk sanayisinin en önemli kollarından biri olan ve dijitalleşmeye en hızlı cevap veren otomotiv sektörüne sağladığımız faydadan dolayı çok memnunuz” diyerek sözlerini ta- mamladı. 62 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
HABER ‘Ambalaj Ay Yıldızları’ ödülleri sahiplerini buldu Bu yıl rekor katılımın olduğu yarışmaya başvuru yapan 278 ambalaj, 12 farklı kategoride değerlendirildi ve 126 ambalaj ödüle layık görüldü. mbalaj Sanayicileri Derneği (ASD) tarafından yarışmalarına da katılabilecekler. Şimdiden başarılar dili- bu yıl onuncusu düzenlenen ‘Ambalaj Ay Yıl- yoruz” dedi. dızları Yarışması’nda ödüller sahiplerini bul- du. 278 ile rekor başvurunun yapıldığı yarışmada, 126 2023 hedefimize 2022’de ulaşacağız ambalaj ödüle layık görüldü. Gecede aynı zamanda 2021 yılını 6,5 milyar dolar ihracatla kapatan ambalaj derneğin 30’uncu yılı da kutlanırken, Candan Erçetin sektörünün çatı kuruluşu olan ASD’nin 30’uncu yılını sahne aldı. kutladığını dile getiren Zeki Sarıbekir, kuruldukları gün- Ambalaj üreticileri, marka sahipleri ve tasarımcıların den bu yana ambalaj sektörünün gelişime katkıda bulun- son iki yıldır piyasada var olan ambalajlarıyla katıldıkları mak için dernek olarak var güçleriyle çalışmaya devam yarışmaya hem yurtiçinden hem de yurtdışından yo- ettiklerini vurguladı. Bu yıl sonu için hedeflerini de revize ğun ilgi gösterildiğini ifade eden Ambalaj Sanayicileri ettiklerini hatırlatan Zeki Sarıbekir, “2023 ihracat hede- Derneği (ASD) Başkanı Zeki Sarıbekir, “Yarışmamızda fimiz olarak belirlediğimiz 8 milyar dolar seviyesine bu kullanım kolaylığı ve üretim kalitesinden çevreye du- sene sonu ulaşacağımıza inanıyoruz. Var olan rakamlar yarlılığa, tasarımdan özgünlüğe kadar yapılan değer- da bunu gösteriyor. 2022’nin ilk 6 ayında sektörün ihra- lendirme sonrası toplam 126 ambalaj finale kalmıştı. catı, miktar bazında 2021’in aynı dönemine göre yüzde Altın, Gümüş, Bronz ve Yetkinlik Ödülü alan amba- 11,4 artışla 1 milyon 485 bin tondan 1 milyon 654 bin lajları kutluyoruz. Altın Ödül’ almaya hak kazananlar tona yükseldi. Söz konusu dönemde değer bazındaki ar- arasından Türk Standardları Enstitüsü (TSE) işbirliği ile tış ise yüzde 25,2 oldu. Ambalaj sektörünün ihracatı, 3 ek olarak ödüllendirdiğimiz ‘Altın Ambalaj Ödülleri’ de milyar dolar seviyesinden 3,8 milyar dolara çıktı. Bu am- yarışmamız için ayrı bir gurur kaynağı oldu. Katma de- ğerli ihracatın yolunun tasarımdan geçtiği anlayışının balaj sektöründe ülkemizin güvenilir bir pazar konumu daha çok benimsendiğini görmek bizleri sevindiriyor. kazandığını bir kez daha gözler önüne seriyor” diye ko- Ayrıca, tüm dereceye girenler Türkiye’yi temsilen Dünya nuştu. Ambalaj Örgütü (WPO) ve Asya Ambalaj Federasyonu Ambalaj Ay Yıldızları 2022 Yarışması’nda finale kalan (APF) tarafından akredite edilmiş WorldStar ve AsiaStar ürünlerin listesine ASD’nin web sitesinden ulaşılabiliyor. 64 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
MAKALE Plastik enjeksiyon kalıplarında sıcak yolluk dağıtıcıları Doç.Dr. Ahmet DEMİRER Özet meydana gelmektedir. Genel hatlarıyla Sakarya Uygulamalı lastiklerin enjeksiyon kalıpla- bunları aşağıdaki gibi beş ana grupta Bilimler Üniv., rında şekillendirilmesinde son incelemek mümkündür. yıllarda daha çok sıcak yolluk 1.dSıcak yolluk dağıtıcısı Makina Müh. Bölümü sistemleri kullanılmaya başlan- 2.dSıcak yolluk memesi 3.dIsıtıcılar (dağıtıcı ve mıştır. Önemli ölçüde enerji, malzeme meme ısıtıcıları) ve işçilik kazançları gibi birçok avantaj- 4.dSıcaklık kontrol elemanları lar sağlayan bu sistemin giderek gereği (termokupullar) ve önemi artmaktadır. Bununla beraber 5.dSıcaklık kontrol cihazı kullanımdan ve bilhassa tasarımdan Bu beş ana gruba ek olarak sıcak yolluk kaynaklanan hatalar da sıkça karşımıza malzeme filtresi ve enerjinin verimli kul- gelmektedir. Bu makale, Sıcak Yolluk lanılmasını sağlayan yalıtım malzemesi sisteminin en önemli elemanlarından de ilave edilebilir. olan dağıtıcıların görevi, yapısı ve tasarı- Şekil 2’de görüldüğü gibi sıcak yolluk mı hakkında daha çok literatür ve pratik sisteminde eriyik haldeki malzeme, ma- uygulamalardan yararlanılarak derlen- kina silindirinden kalıp gözüne kadar miştir. olan mesafede sıcaklık ve basınç kaybı 1.Giriş olmadan ve malzemede hasara uğra- Sıcak yolluk sistemlerinin plastik enjek- madan iletilmektedir. Bunun sağlan- siyon kalıpçılığında kullanılma oranı son ması için, dağıtıcı bloğun ısıtıcılar vası- yıllarda artmaya başlamıştır. Bu artışın tasıyla eriyik sıcaklığına kadar ısıtılması nedeni; yüksek kaliteli ürün alma isteği, ve sürekli bu sıcaklıkta kalmasının temin daha kısa sürede daha çok ürün basabil- edilmesi gerekmektedir. Bu da sıcaklık me, yolluk malzemesi tasarrufu ve işçi- kontrol cihazıyla mümkündür. lik giderlerinin azaltılması olarak kısaca Sıcak yolluk sisteminde, dağıtıcı ve ge- özetlenebilir. Normal (Standart) yolluk rektiğinde memelerde, ısıtıcı eleman- sisteminden farklılık gösteren bu sistem larla kontrollü bir şekilde ısıtılmaktadır. ısıtma donanımı ve kontrol ünitesi gibi Sıcaklık kontrolünün sağlanmasında bir takım ek düzenekleri barındırır. termoelemanlar (termokupullar) kul- Bir sıcak yolluk sistemi, enjeksiyon üni- lanılmakta ve sıcaklık kontrol cihazıyla tesiyle bağlantılı olan bir yolluk burcu, ısıtıcılara müdahale edilebilmektedir. eriyik malzemeyi kalıp içinde dağıtan bir Dağıtıcı ve memelerdeki ısı kaybının ön- dağıtıcı (Manifold) ve eriyiği istenilen lenmesi amacıyla ayrıca kalıpta yalıtım bölgeden kalıp gözüne aktaran meme- yapılması da kalıplama verimini artır- lerden meydana gelir. Şekil 1’de iki göz- makta ve enerji sarfiyatını düşürmek- lü sıcak yolluklu bir kalıbın elemanları tedir. Yalıtım plakası, dağıtıcının kalıba gösterilmiştir. montajı esnasında dağıtıcının çevresinin Sıcak yolluk sistemi, Şekil 1’de görül- düğü gibi normal yolluklu bir kalıbın haricinde ek bir takım donanımlardan 66 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
1. Kalıp gözü tespit (taşıyıcı) plakası 15. Filtre tertibatı (malzeme filtresi) lığı kullanılarak doldurma işlemi 1. Ka2l.ıpArgaözpülatkeasspıit (taşıyıcı) plakası 15. Filtre1te6r.tiIbsıattıcı ı(m(saplizraelmreezfiislttraensis)) dengelenebilmektedir. 2. Ar3a. pDleasktaeskı bloğu 16. Isıtıcı1(7sp. iHraalvrşeazibsataşnlısv)ida Şekil 3’de dağıtıcı sistemlerin yapısı 943511871611.01.43....2. TBDIYS.....MsDYDMKıaaeıa17119164518ckğeoeesrla.231....4.0aeıevtlrsspltkrSBTYMI.....aeklfttısikauaıeemmklaaYMDKDyıyecemeekkkkğlaoezraoeebıakzreve(tllapklsskbphhllaitleıilr(flmoettyuzöeaulaatklsummyeeeeağmaorzmkllıerkokkükkkkukpelcla(zpeealbtiaadaauma(lhhlhzömuslesssh(rsuaaoaayastııaeırmıkğarkaıeoüllll)(f(kcılkkakalpdrrentkpumeaahsaoıo(sa)aalckrysssıahnnaseasğıpoıııtldksdıaıöf)klı((nıleetlaarrraepkı()llooskcpskamaalıpnnaıaı)l)tsssaöalkddııaıknaree(kaimsllpafsaaıoılsa))a)lındk)iafosıl)d)221222212221487561307928............ YBHOMTVYSVKSiieaaüiaüi-lleddrHğiivlkktnnmıaalaşspsaaddllaleeo22122122222lııniigkOkke31628708549betrrtöaaiiılma-...........vgkkzepskHşüVYMSKTSVYBOeüımnassulreçaiiaaüüıaaiii-llitddtaeiiyllrvğlHmppekkunnüknımtaaepillrsslsaaddaaldaallttıee(uııoilisslmmiinsgapkkkbrrmııeteOıiitaöitaacaakkmlgvmııetse-capzeıküHımsskmüıniaruaaç(laiieımfppyatltlküiuekenllşaalröastieıtmmus(slkmipsçıbıtıiaarecıameceratm)zııiki(slefıtikşaenökslç)reerz)istans) gösterilmektedir. Kanallar, genel- likle sıcak iş çeliğinden imal edilmiş Şekil 1Ş. Seıkcialk1y.oSlılcuakksiysotlelmukinsiinstteamsairnıminıtvaesealreımmıanvelaerıle[1m]anları [1] kare şeklindeki çelik bloklara deli- nerek açılmıştır. Sıcak iş çeliğinin ısı Enjeksiyon makina iletiminin zayıf olması, yüksek ba- silindiri sınç mukavemeti ve ısıl işlem kabili- yeti tercih edilme nedenidir. Isıtma Sıcak yolluk dağıtıcısı işlemi dış kısımdan fişek rezistans (Şekil 3 a,c) veya boru rezistanslar- ŞŞeekkili2l.2Sı.caSkıcyoalklukyluolsliustkelmudesipsltaestmik dereiyipklaaksıştıinkınegröisytiekrilamkeısşi ı[n2]ın gösterilmesi [2] la (Şekil 3 d) yapılır, kısmen de olsa içten ısıtmada (Şekil 3 e) kullanılır sıkıca sarılmasıyla yalıtım işlevini hasarsız olarak ve aynı sıcaklıkta [3,4,5]. İçten ısıtmalı dağıtıcılarda yapmaktadır. memelere iletimini sağlamaktır. prensipte izole edilmiş yolluklar Burada hedef mümkün olduğunca kullanılır. Özel hazırlanmış büyük 2. Sıcak Yolluk Dağıtıcıları eşit akış yolu kuralını sağlamaktır. kalıplarda (örneğin 52 gözlü) boru Tek başına ısıtılmış bir meme ile tek dağıtıcılar (Şekil 3 f) başarıyla kul- Sıcak yolluk dağıtıcısının görevi, eri- bir kalıp gözü doldurulabildiği gibi lanılmaktadır. İç basıncın yüksek yiği yolluk burcundan alarak müm- sıralı yolluklarla da memenin sıcak- olması dolayısıyla ve düzgün sıcak- kün olan en düşük basınç kaybıyla lık dağılımını temin edebilmek için dağıtıcı kanalları kalın cidarlı olarak tasarlanmalıdır. 2.1. Dağıtıcının Tasarımı ve İmalat Detayları Sıcak yolluk çapını tayin etmede alt limit aşırı basınç kaybı yani aşırı sürtünmeden kaynaklanan kayma ısısı ve üst limit bekleme (ütüleme) zamanı ile sınırlıdır. Referanslardaki tavsiye edilen değerler Tablo 1’de verilmiştir. Dağıtıcı kanalların yüzey kalitesi imalat sırasında dikkate alınmalı- dır. Kanalların kenar ve köşelerin- de çapaklar oluşmaktadır. Bunlar temizlenmelidir aksi takdirde renk değişiminde parçada hatalara ne- den olmaktadır. Bu nedenden do- layı eriyikle temas eden yüzeyler delindikten sonra raybalanmalı ve mümkünse parlatılmalıdır. a) Dağıtıcı kanallarda dönüşler Dağıtıcı kanallardaki dönüşler, uy- gun bir sızdırmazlık sağlaması ve tortuların bu kısımlarda birikme- mesi bakımından kritik noktalar- dır. Şekil 4’de bazı tasarım örnek- leri gösterilmiştir. Dağıtıcı kanallar imalat esnasında dağıtıcı bloğa boydan boya delinerek açılırlar. Dı- şarıya açık olan bu delikler uygun formda (vidalı, konik) imal edilen tapalarla kapatılırlar. Doğru şekil- lendirilmemiş olan dönüş ve ta- 67Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
e) İçten ısıtmalı dağıtıcı g) Dıştan ısıtmalı dağıtıcı örnekleri [8] f) Büyük kalıplar için boru dağıtıcı Şekil 3. Sıcak yolluk dağıtıcıların temel şekilleri [1,4,5,6,7] Tablo 1. Sıcak yolluklu kalıplardaki dağıtıcı yolluk kanallarının boyutlandırılması [1,6] palardan yüksek basıncın etkisi ile plastik eriyiğin dışarıya sızma teh- likesi vardır. b) Dağıtıcı ile diğer elemanların birleştirilmesi Termal genleşme sebebiyle, pra- tik olarak uzun dağıtıcılar parçalı yapılarak birbirine çeşitli bağlantı elemanlarıyla bağlanırlar (Şekil 5 b). Bu şekildeki tasarımla ısıl gen- leşme dengeli hale gelmektedir. 68 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
YÜKSEK KALİTE UYGUN FİYAT DÜRÜST HİZMET PLASTİK ÜRETİM ÇÖZÜM ORTAĞINIZ IMC Makine San.ve Tic.Ltd.Şti Tel: +90 216 6061121 [email protected] www.imcmakine.com
Şayet sıcak yolluk ile kalıp arasın- Şekil 4. Dönüşler ve tapalar [1,3,6,9,10] daki uzama farkı sönümlenemez- se, kalıp içinde dağıtıcının uzaması enine (çapraz) kuvvet oluşturur. Bağlantı elemanı ve dağıtıcı seg- manları arasında iyi bir akış olması önemlidir (Şekil 5 b). Şekil 5 a’da ise delik ve bağlantı elemanı alın yüzeyinden birleştirilmiştir. c) Dağıtıcının montaj ve konumlandırılması Sıcak yolluğu oluşturan parçaların bağlanması ve konumlandırılması daha önce Şekil 1’de gösterilmiştir. Dağıtıcı blok, merkezdeki silindirik saplamaya (numara:21) oturtula- rak bu sayede dağıtıcının dışardan olası bir harekete maruz kalması (burulması, merkezden kayması vb.) gibi durumların önüne geçil- miş olur. Temel montaj problem- leri; dağıtıcı ve meme arasında sızdırmazlığın sağlanması, kalıp plakası ile dağıtıcı arasında mini- mum ısı iletme alanı oluşturmak ve lokal temaslarda yüksek basınçların oluşmasıdır. Dağıtıcı bloğa gelen kuvvetlerin karşılanması ve kalıp plakaları ile temasının en aza indi- rilmesi için parlatılmış destek hal- kaları (rondelaları) (numara:10,11) kullanılmaktadır. 2.2. Dağıtıcılara Ait Isıtma Elemanları Sıcak yolluklardaki önemli ısıtma elemanları Şekil 6’da gösterilmiş- tir. Bunların kullanımı öncelikle ihtiyaç duyulan ısıtma gücüne ve dağıtıcının şekline bağlıdır. 70 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
a) Delik ve borunun alın yüzeyinden b) Delik ve borunun bağlantı elemanı ile kullanılmakla birlikte, birçok dağı- birleştirilmesi birleştirilmesi tıcının da bu tip ısıtıcılarla düzgün şekilde ısıtılması mümkündür ve Şekil 5. Sıcak yolluk elemanlarının bağlanması [1,6] arıza yapma ihtimali de düşüktür. Isıtıcılar esnek yapıda olup bükü- Dağıtıcıların ısıtılmasında genellikle bir dağıtıcıdaki meme bölgesinin lebilir ve dağıtıcının alt ve üst ta- yüksek ısıtma gücüne sahip fişek ayrı ayrı ısıtılmasına müsaade eder. rafına freze ile açılmış kanallara rezistanslar (kartuş) kullanılır. Ge- Fişek rezistanslar karşılıklı her iki boydan boya yerleştirilirler (Şekil nelde problem, artan enerji (watt) yandan dağıtıcıdaki akış yolu bo- 8). Kanal çapı ısıtıcı çapından bi- yoğunluğu ile karşımıza çıkmakta- yunca yerleştirilir. Yolluk ile aradaki raz büyük işlenir, örneğin 8,2 mm dır. Bu durumda sıcak yollukta aşırı mesafe yaklaşık fişek çapı kadardır. ısıtıcı çapı için 8,6 mm çapında lokal ısınmalar ortaya çıkmakta ve Boyuna istikametteki fişek sıralama kanal hazırlanır. Isıtıcı, kanal içeri- arıza yapma ihtimali artmaktadır. pozisyonları, sıcaklık dağılımı ölçü- sine yerleştirilir ve ısı iletim çimen- Enerji (watt) yoğunluğu 20 W/ lerek optimize edilir. Özel olarak da tosuna gömülür. Yolluk ile ısıtıcı cm2 den daha yüksek olmamalıdır. üretilebilen fişek rezistanslar pas- arasındaki mesafe ısıtıcı çapın- Fişek rezistans ömrünün arttırıl- lanmaz boru içinde MgO tozları ile dan biraz daha büyük olmalıdır. ması, ısıtılan cisimle iyi bir ısı ileti- yalıtılması sonrasında hadde maki- 2.3. Dağıtıcının ısıtma gücünün minin sağlanmasıyla mümkündür. nelerinde dövülerek sıkıştırılması ile hesaplanması Diğer bir ısıtma elemanı da boru elde edilmektedir. Bu rezistanslar Dağıtıcı bloğun ısıtma gücü aşağı- rezistanslardır. Bükülebilen esnek boşta test yapılamaz. Mutlaka ısı daki formülle hesaplanır [1,14]. yapıya sahip bu rezistanslar meme- transferi sağlanacak şekilde mon- lerin dağıtıcı temasıyla doğrudan te edilerek çalıştırılmalıdır. Şekil P = m.c.∆T ısıtıldığı durumlarda tavsiye edilir 6 a’da fişek rezistanslar, Şekil 6 t .η gen (Şekil 6 b-c). b,c’de ise boru ve esnek spiral re- a) Dağıtıcının fişek rezistansla zistanslar gösterilmiştir. Kalıp tasarımcısının bilmesi ge- ısıtılması rekenler; dağıtıcı bloğun ağırlığı Dolaylı olarak ısıtılan sıcak yolluklu b) Dağıtıcının boru rezistansla (örneğin 2 kg), basılacak plastiğin dağıtıcıların ısıtılması fişek rezis- ısıtılması proses sıcaklığı (örneğin PP için tanslarla yapılmaktadır. Bunlar her 200°C) ve dağıtıcı bloğun ısıtma- Boru rezistanslar, genellikle doğ- ya başlamadan önceki sıcaklığı rudan ısıtılan memeli dağıtıcılarda (örneğin 15°C olursa ∆T=200- A Gaz sızdırmaz, kaynaklı zemin 15=185°C), ısıtma süresi ise 10 B İzolasyon malzemesi:yüksek basınçla dakika alındığında saat cinsine çev- sıkıştırılmış saf magnezyum oksit MgO rilir ( t= 10/60=0,166 saat), genel C Rezistans verim ise yaklaşık 0,6 alınarak da- D Fişek muhafaza kabuğu ğıtıcı bloğun ısıtılması için gerekli E Seramikle sarılmış gövde güç (kW) cinsinden bulunmuş olur. F Cam ipeği izolasyonu G Yüksek sıcaklığa dayanıklı kablolar P = 2 × 0,48×185 = 1783 kW ≅ 1800 kW 0,166 × 0,6 a) Fişek rezistans yapısı b)Boru rezistans c) Bükülebilen esnek (enerji yoğunluğu (Watt yoğunluklu boru rezistansın 10-130 W/cm2) ~ 8 W/cm2 ) montajı Şekil 6. a-c Sıcak yolluk dağıtıcılarına ait ısıtıcı elemanlar [8,11,12,13] 71Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
a) Tespit levhası fişeğin kendiliğinden dışarı seçim olacaktır. Her fişek rezistans çıkmasını engeller (yanma tehlikesi) minimum ve maksimum güçte ça- lışabilecek şekilde imal edilmiştir. b) Vida bağlantılı konik fişek rezistans Tasarımcı, rezistans alacağı firma- dan fişek rezistans seçimi yapmak c) “a” ve “b” nin birleşimi. İçten konik olan için tablodan rezistans boyuna, re- vida yuvası her zaman fişeği kolayca sökme zistans çapına ve ortalama gücüne imkanı verir ve dağıtıcı blok ile direkt teması bakarak rezistans seçimini yapar. Rezistans seçimi yaparken düşük A Dağıtıcı blok yandan ayrılabilir ve karşılıklı güçte olanları tercih etmekten sa- paralel olarak vidalanabilir. kınmak gerekir, aksi takdirde da- Dezavantajı: Fişeği değiştirmek için dağıtıcı ğıtıcının gerekli sıcaklığa ulaşması bloğun çıkarılması gerekir. için aşırı güçte çalıştırılması gerekir. B Üst taraftan ayırma. Sıkma plakasının Bu durum rezistans ömrünün kısal- kaldırılmasından sonra ısıtıcı fişeğin sökülmesi masına neden olur. mümkündür. KAYNAKLAR Şekil 7. Fişek rezistans ısıtıcıların dağıtıcıya montajı [1,14,15] [1] MENGES, G., und MOHREN, P., “Anleitung (a) (b) zum Bau von Spritzgiesswerkzeugen”, Carl Han- ser Verlag München Wien, 1999. Şekil 8.a) Esnek boru rezistansın b) X dağıtıcısında boru rezistansın kesitteki yerleşimi (Isıtıcı, ısı iletim görünüşü [1,7,15] [2] DEMİRER, A., “Enjeksiyon Kalıplarında Sıcak çimentosuna gömülmüş) yolluk Sistemlerinin Kalıplama Prosesine Etkilerinin Kalıplama Prosesine Etkilerinin Deneysel Olarak Çapraz manifold tipi Yıldız manifold tipi T- manifold tipi İncelenmesi”, Sakarya Üniversitesi Fen Bil. Enst. Doktora Tezi, Sakarya, 2002. c) Farklı şekillerde ürüne göre dizayn edilmiş rezistansı döşenmiş dağıtıcılar [9] [3] D-M-E, “Molding systems-Heisskanalsysteme”, Dağıtıcı blok yaklaşık toplam 1800 kW kullanılacağını belirler. Örneğin Firma Kataloğu Begium C.V.B.A., Industriepark gücünde ısıtıcıya ihtiyaç duymakta- dört adet fişek rezistans kullanıl- Noord G1 B-2800 Menchelen, 2000. dır. Isıtıcı eleman olarak tasarımcı, ması gerekiyorsa (1800 / 4 = 450 fişek rezistans kullanacak ise dağı- kW ) her bir rezistansın ortalama [4] D-M-E, “Heisskanalsystem, Broschüre der Fa.” tıcı bloğa kaç adet fişek rezistansın gücü 450 kW olması uygun bir Deutschland, Neustadt, 1990. [5] EWİKON, “Das kalte “Ewikon” Heisskanalsy- stem, Broschüre der Fa.”, Frankenberg, 1992. [6] GOLDBACH, H., “Heisskanal-Werkzeuge für die Verarbeitung “Technischer” Termoplaste (wie ABS,PA,PBT,PC)”, Plastverarbeiter 29-11,s.591- 598 und 29 -12 ,s.677-682, 1978. [7] HOECHST AG.,“Heisskanalsystem, Indirekt Beheizter Wärmeleittorpedo” C.2.1 Technische Kunststoffe. Berechnen-Gestallten-Anwenden, Broschüre der Farbwerke, Oktober 1979. [8] HOTSET, \"Heizpatronen und Zubehör Interna- tional Katalog”, Lüdensched, Temsilciliği: Plas-set Teknik Gereçler San. ve Tic.,İstanbul, 2001. [9] GÜNTER, “Heisskanaltechnik, International Ka- talog”, Frankenberg, 2022. [10] HASCO, “Heisskanalsystem, International Ka- talog”, Lüdenscheid, 1998. [11] ISIN REZİSTANS, “Ürün Kataloğu”, ISIN Rezis- tans Tic. San. Ltd., İst. 2010. [12] WATLOW, “Heaters, Sensors and Controllers For Tke Plastics Industry“, Hot runner systes, USA, Missouri,1998. [13] SAFİ Rezistans, “Ürün Kataloğu”, Safi Rezis- tans İmalat San., İstanbul, 2022. [14] MAST, F., “Das Spritzgiesswerkzeug”, An- gusssysteme, s:43-50 VDI –Verlag GmbH, Düssel- dorf, 1983. [15] SCHAUF, D., “Spritzgiess-Werkzeu- ge”, VDI- Verlag Gmbh, Ges. Kunststoff- technik, s.99-127, Düsseldorf, 1980. 72 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
Türkiye Distribütörü PLASTİK KAYNAK SİSTEMLERİ ULTRASONICS SPIN VIBRATION HOT PLATE HOT AIR-IMPULSE ULTRASONİK KAYNAK MAKİNELERİ OMEGA 4A OMEGA 4S OMEGA 4X GENERATOR CONVERTOR EL KAYNAK ULTRASONİK HORN BOOSTER – HORN SPİN KAYNAK VİBRASYON KAYNAK HOT PLATE KAYNAK PLASTSONİK İOSB Metal İş Sanayi Sitesi 10.Blok No:30 İkitelli - Başakşehir / İSTANBUL T: +90 212 549 74 64 www.plastsonik.com / [email protected]
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Sürdürülebilir çevreye katkı yapan sanayi şirketleri ödüllendirildi EVKO Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları De- belirlenen kriterleri en yüksek oranda sağlayan kuruluş- ğerlendirme Vakfı’nın 31. kuruluş yıldönümü ların yasal sorumluluklarının ötesinde gerçekleştirmekte nedeniyle düzenlediği “Döngüsel Ekonomiye oldukları örnek çalışmaları ödüllendiriyor tüm ekonomik Geçişte Avrupa’da Son Durum, Genişletilmiş Üretici işletmeleri benzer çalışmalar yapmaya özendirmeyi ve Sorumluluğu ve Atık Yönetiminde Dijital Çözüm Öne- teşvik etmeyi hedefliyoruz” dedi. rileri” konferansı kapsamında, Yeşil Nokta Ödülleri Tö- reni de düzenlendi. Türkiye’de sürdürülebilir gelişmeye Türkiye’de Yeşil Nokta Marka Alt Lisans Sözleşmesi olan katkı yapan Yeşil Nokta Sözleşmesi’ne sahip sanayi ku- firmaların katılımına açık olarak düzenlenen ÇEVKO Vakfı ruluşları ile toplumu çevre ve geri dönüşüm konusunda Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri, sanayi kuruluşlarının çevre bilinçlendirmeye, bilgilendirmeye yönelik duyarlılık gös- sürdürülebilirliğine katkılarını teşvik etmeyi amaçlıyor ve teren basın-yayın kuruluşları ve haberciler, Yeşil Nokta Ambalajda Önleme Uygulamaları, Atık Yönetim Sistemi Sanayi ve Yeşil Nokta Basın Ödüllerini aldılar. ve Uygulamaları, Çevre Konulu Sosyal Sorumluluk Uy- ÇEVKO Vakfı’nın, Türkiye’deki tek temsilcisi olduğu ve gulamaları olmak üzere üç kategoride veriliyor. Ödüller çoğunluğu AB üyesi 31 ülkede, 540 milyon tüketiciyi büyük ölçekli işletmelerin olduğu gibi, ayrı bir sınıflandır- kapsayan Yeşil Nokta markasının, genişletilmiş üretici mada küçük ve orta ölçekli işletmelerin de katılımına açık sorumluluğu modelinin en başarılı uygulama örnekleri olarak düzenleniyor. Yeşil Nokta Basın Ödülleri ise toplu- arasında yer aldığını belirten ÇEVKO Vakfı Genel Sekre- mu çevre ve geri dönüşüm konusunda bilinçlendirmeye, teri Mete İmer, “Yeşil Nokta, sorumlu üreticiyi ve tüketi- bilgilendirmeye yönelik duyarlılık gösteren basın-yayın cinin üretici sorumluluğuna gösterdiği saygı ve beğeniyi kuruluşlarına, habercilere ve toplumun takdirini kazan- simgeliyor. Çevre ile ilgili sürdürülebilir çalışmalarında, mış kurumlara veriliyor. 74 Plastik & Ambalaj Teknolojisi/Kasım 2022
ÇEVKO Vakfı 2022 yılı Yeşil Nokta Sanayi ve Basın Ödülleri Töreni, PRO EUROPE Genel Müdürü Ur- sula Denison’un yaptığı konuşmayla başladı, Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri Jüri Başkanı Ambalaj Sana- yicileri Derneği Genel Sekreteri Aslıhan Arıkan’ın süreci anlatan konuşmasının ardından, Yeşil Nok- ta Sanayi Ödülleri proje sunumlarına geçildi. Ambalajda Önleme Uygulamaları kategorisinde “% 100 Geri Dönüşümlü Pet Şişe Kullanımı ve Ambalaj Gramaj Azaltım Projeleri” ile Pepsi-Co ve “Sırma Ecofriendly Ulw” projesiyle Sırma Grup, Yeşil Nokta Sanayi Ödülüne uzanırken, “Doğa Dostu Tabak” ve “Çok Kullanımlık Kasa” isimli iki projesiyle CarrefourSA iki Teşvik Ödülü’nün sahi- bi oldu. Bir diğer Teşvik Ödülü’nü ise “Monocorr Boiler Box” projesiyle Mondi Tire Kutsan kazandı. Atık Yönetim Sistemi ve Uygulamaları kategori- sinde, “Sürdürülebilir ve Dijital Sıfır Atık Yönetim Sistemi” projesiyle Anadolu Isuzu, “Kampotu Atık Yönetimi Uygulamaları” projesiyle Kampotu İlaç, “Ambalaj Atıklarını Kaynağında Ayırma Projesi” ile Migros, ve “Su ve Buhar Geri Kazanım Projeleri ile Atık Azaltımında Dijitalleşme” Pepsi Cola Ser- vis ve Dağıtım ise projeleriyle Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri’ne layık görüldüler. Bu kategoride Frito Lay de “Frito Lay Suadiye Fabrika Atık Yönetim Sistemi ve Uygulamaları” ile teşvik ödülü sahibi oldu. Çevre Konulu Sosyal Sorumluluk Uygulamaları ka- tegorisinde, “Vestel Beyaz Eşya Yürüteç Projesi” ile Vestel ve “Bu Atıklar Kod Yazıyor” projesi ile Vo- dafone, Yeşil Nokta Sanayi Ödülü’ne layık görül- dü. “Kendi Kabınla Gel” projesi ile CarrefourSA, “Kiehl’s Future Made Better Programı” ile L’Oréal Türkiye ve bir diğer projesi “Yeşil Gezegen” ile Vo- dafone, bu kategoride Teşvik Ödülü kazandılar. Uzman sanayi inisiyatifi ve etkin sivil toplum ku- ruluşu kimliklerini bünyesinde bir araya getiren ve son yıllarda “İklim krizi ile savaşım” ve “döngü- sel ekonomiye geçiş” konularında fikirsel önder- lik üstelenen kurumların başında gelen ÇEVKO Vakfı’nın, 31’inci kuruluş yıldönümünde düzenle- diği uluslararası konferansta kamu, STK, iş dünya- sı temsilcileri güncel bilgiler aktardılar. Ülkemizden ve yurt dışından konuşmacıların yer aldığı “Döngüsel Ekonomiye Geçişte Avru- pa Birliği’nde Son Durum, Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu ve Atık Yönetiminde Dijital Çözüm Önerileri” konulu konferans, yoğun bir katılımcı ilgisi çekti. Konferans, fiziksel katılım ve internet üzerinden Türkçe / İngilizce canlı takip alternatif- leriyle hibrit yapıda düzenlendi. Abone Olun!
AKSOY PLASTİK VE MAKİNE 79 19 ALPLA PLASTİK 55 29 ARBURG 80 ASAL TEKNİK 4 23 BATI POLİMER 41 57 CHEN HSONG 3 ERENSOY GIDA VE AMBALAJ MAK. ÖN KAPAK İÇİ ERKOÇ KALIP 47 15 ESKİZ KİMYA 33 69 FANUC 45 77 FAVORİ GRUP 61 21 GUZMAN POLYMERS 27 ÖN KAPAK HAITIAN 73 11 HUSKY 13 ARKA KAPAK İÇİ IMC MAKİNA 65 İLHAN MAKİNA KALIP 2 9 METKAP METAL VE PLASTİKÇİLER SANAYİ SİTESİ 25-49 ARKA KAPAK MITSUBISHI ELECTRIC 5-17 63 MORETTO 16 1 ÖZBAY MAKİNA PLASTEC MAKİNA PLASTSONİK POLYSTAR RAVAGO PETROKİMYA RXM MAKİNA SAFIC ALCAN SENA MAKİNA SİSAN MASTERBATCHES SOMPLAST PLASTİK / SESOTEC SPS SENUR TEPRO MAKİNE TOMRA UNNOX AKSOY WITTMANN BATTENFELD
aksoymakinee Aksoymakine aksoymakine 0216 518 83 33 0555 972 01 00 0532 251 02 98 [email protected] www.aksoymakine.com AKSOY-GÖZTEPE AKSOY-DİLOVASI AKSOY-TUZLA AKSOY-YALOVA AKSOY-KÜÇÜKYALI
Proje Tasarim Ltd. Sti. Your solution partner for automation www.rxm.com.tr NEDEN RXM? Tecrübeli kadromuzla daima yerinde ve zamanında, ürüne göre, farkındalık yaratan hizmet. +90 532 646 36 51 Serdar TOPRAK +90 555 713 46 80 Seçkin KORKMAZ
Search
