งานควบคุมความเร็วก้านสูบ

งานควบคมุ ความเร็วกา้ นสบู วชิ างานพื้นฐานนิวแมติกส์ (30120-0002) นพพร นอ้ ยวฒั นกลุ แผนกวิชาเคร่อื งมือวัดและควบคุม

วิชางานพื้นฐานนวิ แมติกส์ 30120-0002 หน่วยท่ี 5 งานควบคมุ ความเร็วก้านสบู 5.1 วาล์วควบคมุ อตั ราการไหล (flow Control Valve) วาล์วทท่ี าหนา้ ควบคุมปริมาณการไหลของลมอดั ให้ไหลผา่ นไดม้ ากหรือนอ้ ยโดยผ่านทางช่อง แคบ และเป็นวาลว์ ที่ควบคมุ อุปกรณ์ทางานในระบบนิวแมตกิ ส์ให้ทางานช้าหรือเร็ว หรอื เพ่ือให้ ทางานสะดวก หรือเพ่ือให้มีความปลอดภยั ในการทางานละควบคมุ ความดันในระบบ วาล์วควบคุมอัตราการไหล สามารถแบง่ ได้ตามลักษณะการทางาน ได้ดังนี้ 1. วาล์วควบคุมอัตราการไหลชนิดปรบั การไหลได้ (Throttle Valve Adjustable) 2. วาลว์ ควบคมุ อตั ราการไหลทางเดียว (One Way Flow Control Valve) 3. วาล์วเร่งระบายลม (Quick Exhaust Valve) 5.2 วาลว์ ควบคมุ อัตราการไหลชนดิ ปรับการไหลได้ (Throttle Valve Adjustable) วาลว์ ควบคมุ อตั ราการไหลชนิดปรับการไหลได้ เป็นวาล์วที่สามารถควบคุมปรมิ าณลมอัดไหล ผา่ นมากหรอื น้อยขึ้นอย่กู ับการปรบั สกรูดว้ ยมือ โครงสร้าง สัญลกั ษณ์ หลักการทางาน P1 P2 เมอื่ มีการป้อนลมทางดา้ น P1 ลมจะถูกควบคุมปรมิ าณลมทาให้ ลมทางด้าน P2 มปี ริมาณน้อยกว่า ทางด้าน P1 ในทางกลับกนั เม่ือปอ้ น ลมทางด้าน P2 ลมจะถกู ควบคมุ ปริมาณลมได้เช่นเดยี วกนั ซึ่ง ปรมิ าณลมจะมากหรือน้อย ข้ึนอยู่ กบั การปรบั สกูรให้เปดิ ทางลมกวา้ ง หรอื แคบ

วิชางานพื้นฐานนิวแมตกิ ส์ 30120-0002 5.2.1 วงจรควบคุมกระบอกสบู ทางเดยี วโดยใช้วาล์วแบบคอคอดแบบปรบั ได้ 1.0 หลกั การทางาน เมอ่ื กดวาล์ว 1.2 ลมจะผา่ นจากรู 1 ไป รู 2 1. 02 ผ่านชอ่ งแคบของวาล์วคอคอด ทาใหล้ กู สูบ 1.2 2 เคลื่อนที่ออกชา้ ๆ เม่ือปล่อยมือ วาล์ว 1.2 จะเลอื่ น 0.1 13 กลับด้วยสปริง ลมจะออกจากกระบอกสบู ระบาย ท้ิงผ่านช่องแคบของวาล์วคอคอด ทาให้ลุกสบู เคลอ่ื นที่กลบั ช้าๆ การเคล่อื นทเี่ ขา้ ออก ของลูกสูบ ขึ้นอย่กู ับการปรับท่ีวาลว์ คอคอด รูปท่ี 5.1 วงจรควบคมุ กระบอกสูบทางเดยี วโดยใช้ วาล์วแบบคอคอดแบบปรับได้ 5.3 วาลว์ ควบคุมอัตราการไหลทางเดียว (One Way Flow Control Valve) วาล์วคบคุมอตั ราการไหลทางเดียวหรอื วาลว์ ควบคุมความเร็ว เปน็ วาลว์ ทล่ี มถูกควบคมุ ปริมาณการไหลให้ไหลไดท้ างเดียว ส่วนอกี ทาง ลมจะไหลผา่ นวาล์วกันกลบั โดยไม่ถูกควบคมุ โครงสร้าง สัญลักษณ์ หลกั การทางาน P1 P2 เมื่อมีการป้อนลมทางดา้ น P1 ลม จะถกู ควบคุมปริมาณลมทาให้ลม ทางด้าน P2 มปี รมิ าณนอ้ ยกว่า ทางด้าน P1 ในทางกลับกันเมอ่ื ป้อน ลมทางด้าน P2 ลมจะไม่ถูกควบคุม

วชิ างานพื้นฐานนิวแมตกิ ส์ 30120-0002 5.3.1 การควบคุมความเร็วก้านสูบมี 2 วิธี คือ 5.3.1.1 การควบคุมปริมาณลมเขา้ (Inlet Control) การควบคุมความเร็วด้วยวิธนี ้ื คือ การควบคุมปรมิ าณของลมท่เี ข้าใน กระบอกสบู ดังนั้นลมทีเ่ ข้ากระบอกสบู จะมีปรมิ าณน้อย ทาใหก้ ารเคล่ือนท่ีของกา้ นสูบจะไม่ สม่าเสมอ การควบคมุ แบบน้ีจะใช้ควบคุมความเร็วของกระบอกสูบทางเดียวหรือกระบอกสบู ท่ีมีขนาด เลก็ รปู ที่ 5.2 การควบคมุ ลมเขา้ 5.3.1.2 การควบคมุ ปริมาณลมออก (Outlet Control) การควบคมุ ความเร็วด้วยวิธนี ี้ คอื การควบคมุ ปรมิ าณของลมทีอ่ อกจาก กระบอกสูบ ดังนนั้ ลมที่ระบายออกจากกระบอกสูบจะถูกควบคุมไว้ การเคลื่อนที่ของก้านสบู จะ สม่าเสมอ และเรยี บ เน่อื งจากปรมิ าณลมทเ่ี ขา้ กระบอกสบู สามารถเข้าได้อยา่ งเต็มที่ รูปที่ 5.3 การควบคุมลมออก

วชิ างานพนื้ ฐานนวิ แมตกิ ส์ 30120-0002 5.3.2 วงจรควบคุมความเร็วของก้านสบู ดว้ ยวาล์วควบคมุ อัตราการไหลทางเดียว หลกั การทางาน เมือ่ กดวาลว์ 1.2 ลมจากรู 1 จะ ออกรู 2 ทาให้เมนวาลว์ 1.1 เล่อื นไป ทางดา้ นขวา ทาให้รู 1 ตอ่ รู 4 ลมผ่าน วาล์ว 1.02 ทาให้ กระบอกสบู เคล่อื นท่ี ออก ชา้ เมือ่ กดวาลว์ 1.3 ลมจากรู 1 จะ ออกรู 2 ทาให้เมนวาลว์ 1.1 เลื่อนกลบั ทา ใหร้ ู 1 ตอ่ รู 2 ลมผา่ นวาลว์ 1.03 ทาให้ กระบอกสูบเคล่ือนที่เขา้ ชา้ กระบอกจะ เคลือ่ นท่ีช้าหรอื เรว็ ขึน้ อยู่กบั การปรบั วาลว์ 1.02 และ วาล์ว 1.03 รูปที่ 5.4 วงจรควบคมุ ความเร็วของกา้ นสูบ ดว้ ยวาล์วควบคุมอตั ราการไหลทางเดียว 5.4 วาล์วเรง่ ระบายลม (Quick Exhaust Valve) วาล์วชนดิ น้ี ทาหน้าทเ่ี รง่ ระบายลม เพอื่ ใหก้ า้ นสบู เคล่อื นท่ีไดเ้ รว็ กว่าปกติ ประโยชน์ของ วาล์วชนิดนจี้ ะใช้กับงานทีต่ ้องการให้ก้านสบู เคลื่อนท่ีเร็วกวา่ ปกตี 5.4.1 วาลว์ เร่งระบายลม (Quick Exhaust Valve) โครงสร้าง สญั ลักษณ์ หลักการทางาน A 2A เมื่อมีการป้อนลม P1 ทางดา้ น P แรงดนั ลมจะดนั ลน้ิ วาลว์ ให้ปิดรู R ลมจากรู P จะออกปทางรู A ได้ เมือ่ R3 มลี มระบายออกทีร่ ู A ลิ้น วาล์วจะเล่อื นไปปิดรู P ทา ให้ลมจากรู A ระบายออกท่ี รู R ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็

วชิ างานพ้ืนฐานนิวแมติกส์ 30120-0002 5.4.2 วงจรการควบคุมกระบอกสบู ด้วยวาล์วระบายลม 1.0 หลักการทางาน เมื่อกดวาลว์ 1.1 ลมจะผา่ นไปดันให้ 1. 02 2 ก้านสบู เคลือ่ นที่ออกดว้ ย ความเร็วปกติ และ 1 เม่อื ปล่อยมือกดสปรงิ จะดันให้วาลว์ กลับสตู่ า แหนงเดิมลมจะผา่ นวาล์ว 1.1 ไปดนั ให้ก้านสูบ 3 เคลอื่ นที่เขา้ ลมจะถกู ระบายออกท่ีรู R ของ วาลว์ เรง่ ระบายลม ทาให้ระยะทางการคายไอ 1.1 42 เสยี สน้ั และเรว็ กวา่ การคายไอเสียท่รี ู R ของ วาล์ว 1.1 ทาให้กา้ นสบู ว่งิ กลับดว้ ยความเรว็ สงู 53 กว่าปกติ 1 รูปท่ี 5.5 วงจรการควบคุมกระบอกสบู ด้วยวาล์ระบายลม