01 ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม.docx

50 ขั้นที่ 4 ประกอบกิจกรรมการเรียน ( Application ) 1. ครูผู้สอนให้ผู้เรียนทำแบบฝึกหัด ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม ขณะที่ผู้เรียนแบบฝึกหัด ครูผู้สอนควรควบคุมดูแลและให้ความช่วยเหลือพร้อมคำชีแ้ นะหากผู้เรียนมี ปัญหาขณะทำแบบฝึกหัดจากนั้นครูผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันเฉลย ตรวจคำตอบเพื่อประเมินผลการ เรียน ข้นั ที่ 5 สรุปผล ( Progress ) ครผู ้สู อน อธิบาย สรุป เนอื้ หา ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรม ใหผ้ เู้ รียน ขน้ั ท่ี 6 ทดสอบหลงั เรยี น ( Post - Test ) ครผู ู้สอนให้ผู้เรียนทำแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิท์ างการเรียน ชดุ การสอนที่ 1 เร่อื ง วัสดุงานช่าง อุตสาหกรรม จำนวน 12 ข้อ ในขณะท่ีครูผูส้ อนภาคทฤษฎี ให้ครูผ้สู อนปฏบิ ตั ดิ ังต่อไปน้ี • สังเกตพฤตกิ รรมผเู้ รยี นระหว่างการเรียน • ให้สรุปบทเรียนควรเป็นกิจกรรมรว่ มของผเู้ รยี นทกุ กลุ่มหรอื ตัวแทนกลุ่มรว่ มกัน • ตรวจแบบทดสอบก่อนเรยี น หลังเรียนแลว้ แจง้ ผลให้ผูเ้ รียนทราบ • สอนซอ่ มเสรมิ หรือมอบหมายงาน เช่น รายงานการศึกษาค้นควา้ เพ่ิมเตมิ เกย่ี วกับ วัสดุงานชา่ งอุตสาหกรรม และนำมาสง่ ครผู ู้สอนตามที่ได้นดั หมายใชก้ ับกรณผี เู้ รียนท่ีไม่ผา่ นเกณฑ์ ส่อื การเรยี นการสอน 1. ใบความรู้ ชดุ การสอนที่ 1 เรื่อง วสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรม 2. สือ่ Power Point ประกอบการสอน ชดุ การสอนที่ 1 เร่ือง วัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม แผ่นท่ี 1/1 - 1/48 3. สือ่ ของจรงิ 4. แบบฝกึ หดั ชุดการสอนที่ 1 เรือ่ ง วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม 5. แบบทดสอบก่อนเรียน ชดุ การสอนที่ 1 เรอ่ื ง วสั ดุงานช่างอุตสาหกรรม 6. แบบทดสอบวดั ผลสัมฤทธ์ทิ างการเรยี น ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม 7. หอ้ งเรียน Google Classroom วชิ าวสั ดงุ านช่างอุตสาหกรรม รหสั ชนั้ เรียน uybs2zb หน่วยท่ี 1 https://classroom.google.com/w/NDE1MjI1Mzg0NDc1/tc/NDE1MjI1Mzg0NTIx การวดั ผลประเมินผล

51 1. คะแนนที่ได้จากการทำแบบทดสอบก่อนเรียน ชุดการสอนที่ 1เรื่อง วัสดุงานช่าง อตุ สาหกรรม 2. คะแนนทไ่ี ด้จากการทำแบบฝึกหดั ชุดการสอนท่ี 1 เรอ่ื ง วัสดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม ไม่ ตำ่ กว่าร้อยละ 80 3. คะแนนที่ได้จากแบบประเมนิ ใบมอบงานท่ี 1 เรื่อง อภิปรายความหมาย ประเภท คุณสมบัติของ วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม เพ่ือเปน็ แนวทางในการเลือกใช้ การจัดเก็บ ไม่ต่ำกวา่ รอ้ ยละ 80 4. คะแนนที่ได้จากการทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม ไมต่ ่ำกว่ารอ้ ยละ 80 5. คะแนนที่ได้จากแบบประเมินผลรายบุคคล ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดุงานช่าง อตุ สาหกรรม ไม่ตำ่ กวา่ ร้อยละ 80 6. คะแนนที่ได้จากแบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม ชุดการสอนที่ 1 เร่ือง วสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรม ไม่ตำ่ กวา่ รอ้ ยละ 80 แหลง่ การเรยี นรูเ้ พม่ิ เติม 1. หอ้ งสมดุ ของทางวทิ ยาลัย 2. หนังสอื เรียนวิชาทฤษฎเี ครอ่ื งมือกล รหสั วิชา 2102 – 2003 3. หอ้ งเรยี น Google Classroom วชิ าวสั ดุงานช่างอุตสาหกรรม รหัสช้ัน เรยี น uybs2zb หน่วยท่ี 1 https://classroom.google.com/w/NDE1MjI1Mzg0NDc1/tc/NDE1MjI1Mzg0NTIx กิจกรรมเสนอแนะ 1. ผู้เรียนสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมหรือทบทวนเนื้อหาจาก เว็บไซต์ที่ห้องศูนย์ข้อมูล คอมพิวเตอร์ในเวลาวา่ ง 2. ผู้เรียนศึกษาเพิ่มเติมจากหนังสือเรียนจากสำนักพิมพ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ เรอื่ ง วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม

52 เอกสารประกอบการเรยี น ชุดการสอนที่ 1 เรอ่ื ง วสั ดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม

53 เอกสารประกอบการเรียน วชิ าวสั ดุงานช่างอุตสาหกรรม รหัสวิชา 20100-1002 หลกั สตู รประกาศนยี บัตรวิชาชพี พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชาอุตสาหกรรม ชดุ การสอนที่ 1 เรอื่ ง วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม ผาสุข ไชยสรุ ินทร์ วิทยาลยั เทคนิคสตูล จังหวดั สตลู สถาบนั การอาชวี ศกึ ษาภาคใต้ 3 สำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร

54 คำแนะนำสำหรับผ้เู รยี น คำชี้แจง ให้ผูเ้ รียนปฏิบัตติ ามขน้ั ตอนในการใชช้ ุดการสอนที่ 1 เรือ่ ง วสั ดุงานช่างอุตสาหกรรม ดงั ตอ่ ไปนี้ 1. ก่อนเรียนด้วยชุดการสอน ให้ผู้เรียนฟัง ครูผู้สอนอธิบายการใช้ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม ใหเ้ ข้าใจเสียกอ่ น 2. ให้ผู้เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม จำนวน 12 ข้อ ใช้เวลา 15 นาที 3. ให้ผู้เรียนศึกษาใบความรู้ร่วมกับการสอนของครูผู้สอนพร้อมสื่อประกอบการสอนของ ชุดการสอนที่ 1 เรอื่ ง วสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรม ใชเ้ วลา 65 นาที 4. ใหผ้ ู้เรียนทำแบบฝกึ หัด ชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง วัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม ใช้เวลา 20 นาที และสง่ ให้ครูผ้สู อนตรวจพรอ้ มใหค้ ะแนน 5. ใหผ้ ู้เรียนทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน ชดุ การสอนที่ 1 เรอ่ื ง วัสดงุ านช่าง อุตสาหกรรม จำนวน 12 ขอ้ ใช้เวลา 20 นาที

55 หวั ข้อเรื่อง ชุดการสอนท่ี 1 1. ความหมายของวัสดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม 2. ประเภทของวสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรม 3. คุณสมบตั ขิ องวัสดงุ านช่างอตุ สาหกรรม 4. การเลือกใช้วสั ดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม 5. การจัดเกบ็ วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม 6. สัญลักษณ์ของธาตโุ ลหะอโลหะ และสารประกอบ จุดประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 1. บอกความหมายของวสั ดงุ านช่างอุตสาหกรรมได้ถกู ต้อง 2. จำแนกประเภทของวัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรมได้ถูกต้อง 3. อธบิ ายคุณสมบตั ิของวัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรมได้ถกู ต้อง 4.อธบิ ายการเลอื กใชว้ สั ดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรมไดถ้ ูกต้อง 5. แสดงวธิ ีการจดั เกบ็ วัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรมไดถ้ ูกต้อง

56 แบบทดสอบก่อนเรยี น วิชา วสั ดุชา่ งอุตสาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 2 เรื่อง วัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม จำนวน 12 ข้อ เวลา 20 นาที ------------------------------------------------------------------------- คำช้แี จง ให้นักเรียนทำแบบทดสอบโดยเลอื กคำตอบข้อที่ถูกต้องทส่ี ดุ ทำเครอ่ื งหมาย (X) ลงใน กระดาษคำตอบ 1. ขอ้ ใดคือความหมายของวัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม ก. หมายถึง วัสดทุ ีถ่ กู นำมาใชผ้ ลติ เป็นเนอ้ื งานจรงิ เช่น สินแรเ่ หลก็ ถูกนำมาผ่านกระบวนการ หลอมเปน็ แท่งเหล็ก ข. หมายถึง อปุ กรณเ์ ครื่องมือ เครื่องจักรที่ใช้ในกระบวนการผลติ ชิน้ งาน ค. หมายถงึ วัสดุทีใ่ ชเ้ ปน็ ตวั ช่วยให้กระบวนการผลิตชน้ิ งานเป็นไปอย่างมีประสทิ ธภิ าพ เชน่ วสั ดุหล่อลื่น วัสดุหล่อเยน็ วสั ดุเช้อื เพลิง ง. หมายถงึ วัสดุหรือวัตถุดบิ เปน็ เครื่องมือ และเปน็ วัสดุช่วยในกระบวนการผลิตช้นิ งานหรอื ผลิตภณั ฑ์ เพอื่ เปน็ สนิ ค้าหรือนำไปใช้งาน 2. วัสดุเครือ่ งมือ หมายถึงข้อใด ก. อุปกรณเ์ ครือ่ งมอื เครอื่ งจกั รที่ใช้ในกระบวนการผลติ ชนิ้ งานตงั้ แต่ต้นจนสำเรจ็ เปน็ ชิน้ งาน ข. สินแร่เหล็ก ค. ผลติ ภัณฑ์ ง. วัสดทุ ใ่ี ชเ้ ป็นตัวช่วยใหก้ ระบวนการผลิตชน้ิ งานเปน็ ไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ เช่นวัสดหุ ลอ่ ลน่ื วสั ดหุ ลอ่ เยน็ วสั ดเุ ชอื้ เพลิง 3. วสั ดุช่างมีกป่ี ระเภท อะไรบ้าง ก. 1 ประเภท คอื โลหะ ข. 2 ประเภท คือ โลหะ และอโลหะ ค. 3 ประเภท คือ โลหะ อโลหะ และของเหลว ง. 4 ประเภท คอื โลหะ อโลหะ ของเหลว และวสั ดุสังเคราะห์

57 4. ทองแดง จัดอยู่ในวัสดุงานช่างอุตสาหกรรมประเภทใด ก. ประเภทของเหลว ข. ประเภทวัสดุธรรมชาติ ค. ประเภทโลหะ ง. ประเภทอโลหะ 5. ขอ้ ใดคือคุณสมบัติพนื้ ฐานของโลหะ ก. เปน็ มันวาว สะทอ้ นแสง เป็นของแข็ง ของเหลว และกา๊ ซ ข. มคี วามหนาแน่นต่ำ เปน็ มนั วาว เวลาเคาะมเี สียงทึบ ค. ผวิ แขง็ เคาะจะมเี สยี งดงั กงั วาน นำความร้อนและนำไฟฟ้าไดด้ ี ง. เคาะจะมเี สียงดงั กังวาน มคี วามหนาแน่นต่ำ 6. ข้อใดคือคณุ สมบตั ิพื้นฐานของอโลหะ ก. มีความหนาแนน่ ต่ำ สภาพผิวดา้ นทึบ มนี ำ้ หนกั ไม่มาก ข. เปน็ มันวาว สะท้อนแสง เปน็ ของแขง็ ของเหลว และก๊าซ ค. มคี วามหนาแนน่ ต่ำ เปน็ มันวาว เวลาเคาะมเี สียงทึบ ง. ผิวแข็ง เคาะจะมีเสียงดังกังวาน นำความร้อนและนำไฟฟ้าไดด้ ี 7. การเลือกใช้วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรมใหเ้ หมาะสมกับงานนัน้ จะต้องพิจารณาถงึ ปัจจัยกีด่ า้ น อะไรบา้ ง ก. 1 ดา้ น คือ ลักษณะงาน ข. 2 ดา้ น คือ ลักษณะงาน คุณสมบัตขิ องวัสดุ ค. 3 ด้าน คือ ลักษณะงาน คุณสมบตั ขิ องวสั ดุ และ สิง่ แวดลอ้ มตา่ ง ๆ ง. 4 ดา้ น คอื ลกั ษณะงาน คณุ สมบตั ิของวัสดุ ส่ิงแวดล้อมตา่ ง ๆ และ การทนแรงดึง 8. การเลือกวัสดุงานชา่ งอุตสาหกรรมไปใช้ในลกั ษณะงานฉนวนไฟฟา้ ควรเลือกตามข้อใด ก. พลาสตกิ ไฟเบอร์ ใยหนิ ใยแกว้ ข. ทองแดง อะลมู เิ นียม เงิน คาร์บอนกราไฟต์ ค. เหลก็ เหนยี วหลอ่ เหลก็ ผสม ทองแดง อิฐทนไฟ แมกนเี ซยี มผสม ใยหิน ง. เหล็กหลอ่ เหล็กผสม คอนกรีต

58 9. การจัดเกบ็ และการดแู ลรกั ษาวัสดุชา่ งข้อใดปฏบิ ตั ติ ามขัน้ ตอนได้ถูกตอ้ ง ก. วางแผน การจดั เก็บ การตรวจสอบ วเิ คราะหค์ วามเหมาะสมและข้อควรปรับปรงุ ข. วางแผน ตรวจสอบ วเิ คราะหค์ วามเหมาะสมและขอ้ ควรปรับปรุง และการจดั เกบ็ ค. ตรวจสอบ วางแผน วเิ คราะหค์ วามเหมาะสมและข้อควรปรบั ปรุง และการจัดเก็บ ง. วิเคราะหค์ วามเหมาะสมและข้อควรปรับปรุง ตรวจสอบ วางแผน และการจัดเก็บ 10. ตัวย่อสัญลักษณข์ องธาตุโลหะเหล็กตรงกับข้อใด ก. Cu ข. Sn ค. Pb ง. Fe 11. ตัวย่อสญั ลักษณข์ องธาตอุ โลหะ ไนโตรเจนตรงกบั ข้อใด ก. P ข. S ค. C ง. N 12. ตัวย่อสญั ลักษณข์ องธาตุสารประกอบ เบนซนิ ตรงกับข้อใด ก. C2H2 ข. C6H6 ค. CO2 ง. H2O

59 ใบความรู้ ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม

60 ใบความรู้ ชุดการสอนที่ 1 เรอ่ื ง วสั ดุงานช่างอุตสาหกรรม วัสดุงานช่างอตุ สาหกรรมมีหลายประเภท ซ่ึงคุณสมบตั ิของวัสดุงานชา่ งอุตสาหกรรม แต่ละ ชนดิ จะมคี ุณสมบตั ิแตกต่างกัน ขึน้ อยกู่ บั ผู้ใช้งานเลือกไปใชป้ ระโยชน์ใหเ้ หมาะสมกบั ลักษณะของงาน นั้น ๆ ในหน่วยการเรียนรู้นี้จึงจำเป็นต้องศึกษาข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับวัสดุงานช่างอุตสาหกรรม ดงั ต่อไปน้ี 1. ความหมายของวสั ดงุ านช่างอุตสาหกรรม วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม หมายถึงวัสดุหรือวัตถุดิบ เป็นเครื่องมือ และเป็นวัสดุช่วยใน กระบวนการผลิตชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์ เพื่อเป็นสินค้าหรือนำไปใช้งาน วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม แบ่งออกได้ 3 กลุม่ คอื 1.1 วตั ถุดบิ หมายถึง วสั ดทุ ถี่ ูกนำมาใชผ้ ลติ เปน็ เน้อื งานจริง อาจเปน็ วัสดทุ ีเ่ กดิ ขน้ึ เองตาม ธรรมชาติหรือมนษุ ยส์ ร้างขน้ึ เชน่ เหล็ก อะลมู เิ นยี ม ทองเหลือง ทองแดง ไม้ พลาสติก ปูนซเี มนต์ เปน็ ตน้ รูปท่ี 1 แสดงลักษณะของวัตถุดิบเหลก็ ทีม่ า : ผาสขุ ไชยสุรินทร์, 2562 1.2 วัสดเุ ครอ่ื งมอื หมายถงึ อปุ กรณ์เครอื่ งมือ เครอ่ื งจกั รทใี่ ชใ้ นกระบวนการผลติ ชิ้นงานตั้งแต่ต้นจนสำเร็จเป็นชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์ เพื่อให้ได้รูปแบบตามต้องการ เช่น เครื่องเลื่อย เคร่อื งพับ เคร่ืองกลงึ เคร่ืองกัด เคร่ืองไส เครื่องเจยี ระไน เคร่ืองฉดี พลาสตกิ ฯลฯ

61 รูปท่ี 2 แสดงลักษณะเคร่ืองฉดี พลาสติก ที่มา : http://thai.autoinjectionmoldingmachine.com/, 2564 1.3 วัสดุช่วย หมายถึง วัสดุที่ใช้เป็นตัวช่วยให้กระบวนการผลิตชิ้นงานเป็นไปอย่างมี ประสิทธิภาพ เชน่ วสั ดหุ ล่อลน่ื วสั ดุหลอ่ เย็น วัสดเุ ชือ้ เพลงิ ชนิดต่างๆ เป็นตน้ รูปที่ 3 แสดงการใช้วัสดุหลอ่ เย็นในการกดั ช้ินงาน ทมี่ า : https://www.mmthailand.com, 2564 2. ประเภทวัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม วัสดุงานช่างอุตสาหกรรมท่ีใช้ในงานอุตสาหกรรม ผู้ผลติ จะต้องมีความเขา้ ใจเกยี่ วกับชนิด คุณสมบตั ิของวสั ดุ เพื่อทจ่ี ะได้เลือกวสั ดุมาใช้งานใหถ้ ูกตอ้ งและเหมาะสมกบั การผลิต เพราะวสั ดแุ ต่ ละชนิดจะมคี วาม แตกต่างกัน ซึง่ มีผลต่อการเลือกเคร่อื งมือเคร่ืองจักรในการขึน้ รปู ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ คือ

62 2.1 โลหะ โลหะ (Metallic Material) คอื วัสดทุ ีไ่ ด้จากการถลุงสินแร่ชนิดตา่ ง ๆ โดยส่วนใหญ่ค่อนข้าง จะเป็นโลหะบริสุทธิ์ มีเนื้ออ่อน ความแข็งแรงน้อย ไม่ค่อยนิยมนํามาใช้งานโดยตรง ต้องนําไป ปรบั ปรุง คณุ สมบัติก่อนทจี่ ะนาํ มาใช้งาน ซงึ่ แบง่ ออกเปน็ 2 ชนดิ คือ 2.1.1 โลหะที่เปน็ เหล็ก (Ferrous Metal) คือ โลหะท่ีมสี ว่ นผสมของเหลก็ เปน็ องค์ประกอบหลัก เชน่ เหล็กเหนยี ว เหล็กอ่อน และเหลก็ หล่อ เป็นต้น รูปที่ 4 แสดงโลหะที่เปน็ เหลก็ ทม่ี า : https://www.yellowpages.co.th/article/plating, 2564 2.1.2. โลหะทไ่ี ม่ใชเ่ หลก็ (Non-Ferrous Metal) คือ โลหะทไ่ี ม่มสี ่วนผสมของเหล็ก เป็น องค์ประกอบหลัก เช่น อะลูมเิ นียม ทองแดง สงั กะสี ตะกัว ดีบกุ เป็นตน้ รปู ที่ 5 แสดงโลหะที่ไมใ่ ช่เหล็ก ทม่ี า : http://www.xn--72cf6aycyec7m.com, 2564

63 2.2 อโลหะ อโลหะ (Non-Metalic Material) คอื วสั ดุทไ่ี ดจ้ ากธรรมชาติ หรอื ไดจ้ ากการสังเคราะห์ ขึน้ มา เชน่ พลาสติก ปูนซเี มนต์ แกว้ ยาง ไม้น้ำมนั เปน็ ต้น มคี ณุ สมบัติแตกตา่ งจากโลหะ การเรยี ง ตวั ของ อะตอมไมเ่ ป็นระเบียบ ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ 2.2.1 สารธรรมชาติ (Organic) คอื วัสดทุ ี่ไดจ้ ากธรรมชาติ เชน่ ไม้ยาง ใยหิน หนงั สตั ว์ เป็นตน้ รปู ที่ 6 แสดงวสั ดทุ ี่ได้จากธรรมชาติ ท่มี า : ผาสุข ไชยสุรนิ ทร,์ 2564 2.2.2 สารสังเคราะห์ (Inorganic) คอื วสั ดทุ ี่ผลติ หรือสงั เคราะหข์ ึน้ ด้วยฝมี ือมนุษย์ เช่น อิฐ พลาสติก กาว กระเบื้อง แก้ว ปนู ซีเมนต์ กระดาษ ผา้ และสงิ่ ทอ เปน็ ต้น รูปท่ี 7 แสดงวัสดุท่ีได้จากสารสงั เคราะห์ ท่ีมา : ผาสขุ ไชยสุรนิ ทร์, 2564

64 วัสดุช่างนั้นมีหลายประเภทซึ่งขึ้นอยู่กับการนำไปใช้งานอย่างเหมาะสมในแต่ละสาขาอาชีพ ดังตารางต่อไปนี้ ตารางที่ 1 แสดงประเภทของวัสดุงานช่างอตุ สาหกรรม วัสดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม โลหะ ไม่ใช่เหล็ก สารสงั เคราะห์ อโลหะ เหล็ก โลหะ เหลก็ ดิบ สารธรรมชาติ เหลก็ กลา้ เหล็กหล่อ ธรรมชาติ เหล็กผสม พลาสตกิ ไม้ แก้ว ยาง ปูนซีเมนต์ ทราย กาว หนัง สี โลหะหนกั โลหะเบา โลหะผสม ทองแดง อลมู ิเนยี ม ทองเหลอื ง เงนิ แมกนเิ ซียม บรอนซ์ ตะกัว่ ไทเทเนียม นิกเกลิ ผสม ดีบุก เบริลเสยี ม อะลมู ิเนยี ม อน่ื ๆ อื่น ๆ อ่ืน ๆ

65 3. คณุ สมบตั ขิ องวสั ดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม คณุ สมบัติของวสั ดุงานช่างอุตสาหกรรมแต่ละประเภทจะมีความแตกต่างกัน ดังนน้ั การนำวสั ดุ งานช่างอุตสาหกรรม แต่ละประเภทไปใช้งานจำเปน็ ตอ้ งศึกษาประโยชน์ จุดด้อย จุดเด่น ใหเ้ ข้าใจ ชัดเจนเพื่อเลือกไปใช้ จะได้รับประโยชนส์ งู สดุ ซ่งึ สามารถศกึ ษาจากข้อมูลได้ ดงั ตอ่ ไปนี้ 3.1 ประเภทโลหะ ไดจ้ ากการถลงุ สินแรธ่ รรมชาติ มีคณุ สมบตั ิพ้นื ฐาน คอื 3.1.1 มสี ถานภาพเป็นของแข็งเกือบทัง้ หมด ยกเวน้ ปรอท 3.1.2 มผี ิวแขง็ เป็นมันวาว สะทอ้ นแสง 3.1.3 มคี วามหนาแน่นสูง มีนำ้ หนกั มาก ยกเวน้ โลหะเบาบางชนดิ เช่น แมกนเี ซียม 3.1.4 เวลาเคาะจะมีเสียงดงั กงั วาน เนอื่ งจากอะตอมเกาะกนั อย่างหนาแนน่ 3.1.5 มีความแข็งแรง ทนแรงกระทำในสภาพต่าง ๆ ได้ดี 3.1.6 มีความเหนียว สามารถรดี เป็นแผน่ ดงึ เป็นเสน้ หรอื ขนึ้ รูปไดด้ ี 3.1.7 ทนความร้อนไดด้ ี เหมาะสำหรบั ใช้งานท่อี ุณหภมู ิสงู ยกเว้นปรอท 3.1.8 นำความร้อนและนำไฟฟ้าไดด้ ี รปู ที่ 8 แสดงชิ้นส่วนเครอื่ งกลทผี่ ลิตจากโลหะ ทีม่ า : https://th.misumi-ec.com/en/pr/recommend_category/transmissions/, 2564 3.2 ประเภทอโลหะ มีท้ังวัสดุธรรมชาติและวัสดสุ ังเคราะห์ มีคณุ สมบัติพน้ื ฐาน คอื 3.2.1 สถานภาพมีทั้ง 3 สถานะ คือ ของแขง็ ของเหลว ก๊าซ 3.2.2 สภาพผวิ ด้านทึบ ไม่สะท้อนแสงยกเว้นสารเคลือบ 3.2.3 มคี วามหนาแนน่ ตำ่ มีน้ำหนกั ไม่มาก 3.2.4 เวลาเคาะมีเสยี งทึบ เนื่องจากอะตอมเกาะตัวกันอยู่หา่ ง ๆ 3.2.5 ความแข็งแรง และความทนแรงกระทำในสภาพต่าง ๆ ได้นอ้ ย 3.2.6 สภาพผิวมคี วามแขง็ และอ่อน ถ้าแข็งจะเปราะหกั ง่าย

66 3.2.7 ทนความร้อนได้ไมด่ ี เพราะมจี ดุ หลอมเหลว และจดุ เดือดต่ำ 3.2.8 เป็นฉนวนความรอ้ น และไฟฟา้ ไดด้ ี ยกเวน้ คารบ์ อน รปู ที่ 9 แสดงเครอ่ื งจกั สานทผี่ ลติ จากวสั ดธุ รรมชาติ ทม่ี า : ผาสุข ไชยสรุ ินทร์, 2564 รูปที่ 10 แสดงผลติ ภณั ฑ์พลาสตกิ วสั ดสุ ังเคราะห์ ทมี่ า : ผาสุข ไชยสรุ ินทร์, 2564 4. การเลือกใช้วัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม การเลือกใช้วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม ให้เหมาะสมกับงานนั้นจะต้องพิจารณาถึงปัจจัย 3 ดา้ น คือ ลักษณะงาน คุณสมบตั ขิ องวัสดุ และ สง่ิ แวดล้อมต่าง ๆ ดงั ตารางต่อไปน้ี

67 ตารางที่ 2 แสดงการเลือกใช้วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรม ที่ ลักษณะงาน วัสดุที่เลือกใช้ 1 งานท่ตี อ้ งรับแรงดึง ทองแดง สแตนเลส ทองเหลือง อะลมู เิ นียม กาว ยาง 2 งานที่ต้องรบั แรงอดั เหลก็ หลอ่ เหลก็ ผสม คอนกรตี 3 งานทต่ี ้องรับแรงเฉือน เหล็กผสมสงู 4 งานที่ต้องรบั แรงดัด ทองแดง สแตนเลส เหลก็ ผสม เหลก็ หล่อเหนียว 5 งานทต่ี ้องทนความรอ้ นสงู เหลก็ เหนียวหลอ่ เหล็กผสม ทองแดง อฐิ ทนไฟ แมกนีเซียมผสม ใยหิน 6 งานท่ีตอ้ งทนการเสียดสี เหล็กผสม โลหะแบรง่ิ เหล็กคารบ์ อนสงู ทองเหลือง 7 งานทต่ี ้องทนการกัดกรอ่ นจากอากาศ เหล็กผสมนกิ เกลิ โครเมียม โคบอลต์ ทองเหลือง แมกนีเซยี มผสม 8 งานทีต่ อ้ งทนการกัดกรอ่ นจากกรด พลาสตกิ ใยหนิ ยาง 9 งานตัวนำความรอ้ น ทองแดง อะลมู ิเนียม เงนิ สแตนเลส 10 งานฉนวนป้องกนั ความร้อน ไฟเบอร์ ใยแก้ว อิฐทนไฟ 11 งานตัวนำไฟฟ้า ทองแดง อะลมู ิเนียม เงิน คาร์บอนกราไฟต์ 12 งานฉนวนไฟฟา้ พลาสติก ไฟเบอร์ ใยหิน ใยแก้ว 13 งานที่ตอ้ งการความแข็งแรงสูง เหลก็ ผสมสูง เหลก็ เครอื่ งมือ เหลก็ รอบสูง 14 งานที่ตอ้ งการรบั แรงกระแทก ยาง ไม้เนอ้ื อ่อน โฟม กระดาษหนา พลาสติก อ่อน 15 งานที่ตอ้ งการรับแรงสั่นสะเทือน ยาง ไม้เนอ้ื อ่อน โฟม กระดาษหนา พลาสตกิ อ่อน 16 งานทต่ี ้องการลดความฝดื จาระบี นำ้ มนั เคร่ือง น้ำมนั เกียร์ นำ้ มนั เฟืองทา้ ย นำ้ มันหล่อลื่นอ่ืน ๆ 17 งานเครอ่ื งอุปโภค บริโภค เปน็ งานทีต่ ้องเลือกวัสดุหลากหลายทั้งโลหะ และสาธารณูปโภค อโลหะ วสั ดธุ รรมชาติ และวสั ดุสังเคราะห์ เหมาะสมกับงาน ราคา หาง่าย สวยงาม ปลอดภยั กระทบต่อส่งิ แวดล้อมนอ้ ยท่สี ุดจากการ ขจดั หลังใช้งาน

68 5. การจัดเก็บและการดูแลรกั ษาวสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรม การจัดเกบ็ และการดูแลรักษาวัสดุงานช่างอตุ สาหกรรมจะต้องมีความเป็นระเบยี บ มีความ สะอาด สะดวกในการใช้งาน ค้นหาง่าย วสั ดุไม่เสอ่ื มสภาพ มคี วามปลอดภัย และสรา้ งนิสยั ท่ีดใี น การทำงาน โดยมีแนวทางในการจัดเกบ็ และการดูแลรักษาวสั ดุชา่ ง ตามลำดบั ขน้ั ตอนดังน้ี 5.1 การวางแผน ก่อนการจดั เก็บควรมีการวางแผนงานดังน้ี 5.1.1 จดั ทำรายการวสั ดุที่ใช้งานได้ ชำรุด วัสดคุ งเหลอื การเบกิ จา่ ย 5.1.2 เตรียมพนื้ ที่ ควรแบง่ เป็นสัดส่วน มีแผนผงั ตำแหนง่ ปา้ ยชอื่ รายละเอยี ด วธิ ใี ช้ โดยคำนงึ ถึงความสะดวก และความปลอดภัยในการใช้งาน 5.1.3 เตรียมอปุ กรณ์จดั เก็บ เชน่ ช้ันวาง กล่องบรรจุโดยมีปา้ ยชื่อ และรายละเอียดระบไุ ว้ 5.1.4 เตรยี มอุปกรณ์ปอ้ งกัน เชน่ น้ำมันกันสนมิ สารเคลอื บ สารขับไลค่ วามชื้น โฟม กนั กระแทก 5.1.5 เตรียมเคร่อื งมือ และอปุ กรณ์จัดเกบ็ และทำความสะอาด เช่น ไมก้ วาด บนั ได 5.1.6 ความปลอดภัยในการจัดเก็บ เช่น การถ่ายเทอากาศ ความชื้น ความร้อน การ จัดเกบ็ สารเคมี หรือสารไวไฟ 5.2 การจัดเกบ็ 5.2.1 ทำความสะอาดพื้นที่ อุปกรณ์จัดเก็บ และตวั วสั ดุ 5.2.2 ใส่อุปกรณ์ป้องกนั เชน่ ชโลมน้ำมันกนั สนิมเหลก็ ใส่โฟมกนั กระแทก หรอื สารขบั ไลค่ วามช้ืน 5.2.3 เกบ็ วัสดุเข้าทเี่ ก็บ หรือกลอ่ งเก็บตามป้ายช่ือท่ีระบุโดยสำรวจความเรียบร้อยก่อน เกบ็ 5.2.4 จดั เก็บวสั ดเุ ข้าที่จัดไว้ตามปา้ ยชอ่ื ท่ีระบุ 5.2.5 ตรวจสอบการจัดเก็บว่าเรียบร้อย ถูกต้องตามแผนทีว่ างไวห้ รอื ไม่ 5.3 การตรวจสอบ 5.3.1 ตรวจสอบการนำไปใช้งาน และวสั ดุคงเหลอื ว่าถูกต้องตามรายการเบิก จ่ายหรอื ไม่ 5.3.2 ตรวจสอบความสะอาด ความเปน็ ระเบยี บในการจัดเก็บอยา่ งสมำ่ เสมอ 5.3.3 ตรวจสอบการคงสภาพตามช่วงระยะเวลา 1-2 สปั ดาห์ 5.3.4 ตรวจสอบความสะดวกในการใชง้ านและผลกระทบดา้ นอ่ืน ๆ ว่ามีผลตามมาหรือไม่ 5.4 การวเิ คราะหค์ วามเหมาะสมและข้อควรปรบั ปรงุ

69 5.4.1 ด้านความปลอดภยั เม่ือจดั เกบ็ แลว้ มคี วามปลอดภัยหรอื ไม่ 5.4.2 ด้านความสะอาด สามารถทำความสะอาดได้ง่ายหรือไม่ 5.4.3 ด้านความเปน็ ระเบียบ เมอื่ มกี ารเบิกจ่ายหรือขนย้ายแล้วจัดเก็บเปน็ ระเบยี บ หรอื ไม่ 5.4.4 ด้านความสะดวก เม่ือเบิกจ่ายหรือนำไปใช้งานมีความสะดวกหรือไม่ 5.4.5 ด้านการรกั ษาสภาพ เมอื่ เก็บและดูแลรักษาแล้ววสั ดุสามารถคงสภาพระดับใด รปู ท่ี 11 แสดงการจดั เก็บและดแู ลรักษาเคร่อื งมือช่าง ที่มา : ผาสุข ไชยสุรนิ ทร์, 2564 รปู ที่ 12 แสดงการจดั เก็บและดแู ลรักษาคลังสินคา้ ที่มา : https://www.meowlogis.com/rack-01, 2564

70 รูปท่ี 13 แสดงการจัดเก็บและดแู ลรักษาอะไหล่ ทม่ี า : https://www.xn--m3ci9a6azck3cydf.com/web_b/p2_1.php?title=2&sub_id=158, 2564 6. สญั ลกั ษณข์ องธาตโุ ลหะ อโลหะ และสารประกอบ 6.1 สัญลักษณ์ของธาตโุ ลหะ ตารางที่ 3 แสดงสญั ลักษณข์ องธาตุโลหะ ที่ ชอ่ื ไทย องั กฤษ ลาตนิ ตัวย่อ 1 เหล็ก Iron Ferrum Fe 2 เงิน Silver Argentum Ag 3 ทองแดง Copper Cuprum Cu 4 ทองคำ Gold Aurum Au 5 ดบี กุ Tin Stannum Sn 6 ตะกวั่ Lead Plumbum Pb 7 ปรอท Mercury Hydragyrum Hg 8 โซเดียม Sodium Natrium Na 9 สงั กะสี Zinc Zn 10 อะลูมิเนียม Aluminium - Al 11 โคบอลต์ Cobolt - Co 12 โครเมียม Chromium - Cr 13 แคดเมยี ม Cadmium - Cd 14 แมกนเี ซียม Magnesium - Mg 15 โพแทสเซยี ม Potassium - K 16 โมลิบดีนมั Molybdenum Kalium Mo -

71 ตารางที่ 3 แสดงสญั ลกั ษณ์ของธาตุโลหะ (ตอ่ ) ท่ี ชือ่ ไทย องั กฤษ ลาติน ตวั ย่อ 17 แมงกานสี Manganese - Ma 18 นิกเกลิ - Ni 19 ทองคำขาว Nickel - Pt 20 ไททาเนยี ม Platinum - Ti 21 ยูเรเนยี ม Titanium - U 22 วุลแฟรม Uranium - W 23 บสิ มัท Wulfram - Bi Bismuth ตัวย่อ 6.2 สัญลักษณ์ของธาตุอโลหะ N ตารางที่ 4 แสดงสัญลักษณข์ องธาตุอโลหะ O C ท่ี ชือ่ ไทย อังกฤษ H 1 ไนโตรเจน Nitrogen P 2 ออกซิเจน Oxygen Cr 3 คาร์บอน Carbon S 4 โฮโดรเจน Hydrogen Si 5 ฟอสฟอรสั Phosphorus 6 คลอรีน Clorine 7 กำมะถัน Sulphur 8 ซิลกิ อน Silicon

6.3 สัญลักษณ์ของสารประกอบ 72 ตารางที่ 5 แสดงสญั ลักษณ์ของสารประกอบ ตวั ย่อ ที่ ชอ่ื ไทย อังกฤษ 1 น้ำ Water H2O 2 เกลอื แกง Sodium Chloride 3 โซดา Sodium Carbonate Na Cl 4 โซดาไฟ Sodium Hydroxide 5 แอมโมเนีย Ammonia Na Co3 6 หนิ ปนู Calcium Carbonate 7 กรดดินประสวิ Nitric Acid Na OH 8 แคลเซยี มคารไ์ บด์ Calcium Carbide 9 แก๊สอะเซทิลนี Acetylene NH3 10 แกส๊ คารบ์ อนไดออกไซด์ Carbon Dioxide Ca Co3 11 แกส๊ คารบ์ อนมอนอกไซด์ Carbon Monoxide HNO3 12 แก๊สซลั เฟอร์ไดออกไซด์ Sulphur Dioxide Ca C2 13 โซเดยี มไฮดรอกไซด์ Sodium Hydroxide C2H2 14 แก๊สบวิ เทน Butane 15 เบนซิน Benzene CO2 16 แก๊สมเี ทน Methane 17 ยูเรยี Urea CO 18 กรดกำมะถนั ( กรดซลั ฟิวรกิ ) Sulphuric Acid 19 กรดเกลือ ( กรดไฮโดรคลอรกิ ) Hydrochloric Acid So2 Na OH C4H10 C6H6 CH4 CO(NH2)2 H2SO4 Hcl

73 บทสรุป วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม หมายถึง วัสดุหรือวัตถุดิบ เป็นเครื่องมือและเป็นวัสดุช่วยใน กระบวนการผลิตชิ้นงานสําเร็จหรือผลิตภัณฑ์ เพื่อเป็นสินค้า หรือนําไปใช้งานวัสดุที่ใช้ในงานช่าง อุตสาหกรรมแบง่ ออกเปน็ 3 กลุ่ม คือ วตั ถุดิบ วัสดุเคร่ืองมือและวสั ดุช่วยงาน วัสดุงานช่างอตุ สาหกรรม แบง่ ออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ คอื โลหะและอโลหะ หลักการเลือกใช้วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม คํานึงถึง 3 องค์ประกอบหลัก คือ ลักษณะงาน หรือ ผลิตภณั ฑ์ คณุ สมบตั ิของวสั ดุ และสภาวะสง่ิ แวดลอ้ ม คุณสมบัติของวัสดุงานช่างอุตสาหกรรม แบ่งออกเป็น 3 ด้าน คือ คุณสมบัติทางด้านเคมี คุณสมบตั ทิ างดา้ นฟิสิกส์ และคุณสมบตั ทิ างดา้ นเชิงกล การจัดเก็บวัสดุงานช่างอุตสาหกรรม คือ กระบวนการจัดเก็บวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้ในงาน ชา่ งอยา่ งเป็นหมวดหมู่ และมรี ะเบยี บ มกี ารจดั แยกประเภทของวัสดุตามลักษณะการใช้งาน

74 แบบฝกึ หัด ชดุ การสอนท่ี 1 เรื่อง วสั ดงุ านช่างอุตสาหกรรม

75 แบบฝกึ หดั ชดุ การสอนที่ 1 วิชา วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม รหัสวิชา 20102-1002 เรือ่ ง วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรม ชื่อ.....................................................................ชั้น...................เลขท.ี่ ..............กลมุ่ .................. คำส่งั ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามใหถ้ กู ต้อง คะแนนเตม็ 18 คะแนน คะแนนที่ทำได้ .................คะแนน 1. จงบอกความหมายของวัสดุงานช่างอุตสาหกรรม ( 1 คะแนน) ......................................................................................................... .............................................. .................................................................................................. ..................................................... ......................................................................................................... .............................................. 2. วสั ดงุ านช่างอตุ สาหกรรมแบ่งออกเป็นกป่ี ระเภท อะไรบ้าง ( 2 คะแนน) ......................................................................................................... .............................................. ..................................................................................................... .................................................. ......................................................................................................... .............................................. ....................................................................................................................................................... 3. โลหะหมายถงึ แบง่ ออกเป็นกี่ชนิด อะไรบ้าง ( 1 คะแนน) .............................................................................................. ......................................................... ......................................................................................................... .............................................. ....................................................................................................................................................... ......................................................................................................... .............................................. 4. โลหะหมายถงึ แบง่ ออกเป็นก่ีชนดิ อะไรบา้ ง ( 1 คะแนน) ......................................................................................................... .............................................. ....................................................................................................................................................... ......................................................................................................... .............................................. ......................................................................................................... .............................................. 5. จงเขยี นคณุ สมบัติของวสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรมประเภทโลหะ (1 คะแนน) 1………………………………………………………………………………………………………………………….. 2…………………………………………………………………………………………………………………………. 3…………………………………………………………………………………………………………………………. 4…………………………………………………………………………………………..…………………………….. 5…………………………………………………………………………………………………………………………. 6…………………………………………………………………………………………………………………………. 7…………………………………………………………………………………………………………………………. 8………………………………………………………………………………………………………………………….

76 แบบฝึกหัดชดุ การสอนที่ 1 (ต่อ) วิชา วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม รหสั วชิ า 20102-1002 เรื่อง วัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม ชือ่ .....................................................................ชั้น...................เลขที.่ ..............กลมุ่ .................. คำสงั่ ให้นกั เรยี นตอบคำถามให้ถูกต้อง คะแนนเตม็ 18 คะแนน คะแนนที่ทำได้ .................คะแนน 6. จงเขียนคุณสมบัติของวัสดุงานช่างอตุ สาหกรรมประเภทอโลหะ (1 คะแนน) 1…………………………………………………………………………………………………………………………. 2…………………………………………………………………………………………………………………………. 3…………………………………………………………………………………………………………………………. 4…………………………………………………………………………………………………………………………. 5…………………………………………………………………………………………………………………………. 6…………………………………………………………………………………………………………………………. 7…………………………………………………………………………………………………………………………. 8…………………………………………………………………………………………………………………………. 7. การเลอื กใช้วัสดใุ นงานชา่ งอตุ สาหกรรมมีหลกั การอย่างไร (1 คะแนน) ........................................................................................ ............................................................... ......................................................................................................... .............................................. ....................................................................................................................................................... 8. จงเขียนเติมวสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรมใหเ้ หมาะสมกบั การใชง้ านตามลกั ษณะงานตามกำหนด (2 คะแนน) 8.1 งานที่ต้องรับแรงดงึ จะใช้ ........................................................................................................ 8.2 งานท่รี ับแรงอัด จะใช้ ......................................................................................................... 8.3 งานท่ีตอ้ งรับแรงเฉือน จะใช้ .................................................................................................... 8.4 งานทต่ี ้องแรงสนั่ สะเทือน จะใช้ ............................................................................................... 8.5 งานตัวนำความร้อน จะใช้ ........................................................................................................ 8.6 งานฉนวนไฟฟา้ จะใช้ ....................................................................................................... 9. จงเขยี นขน้ั ตอนการจัดเก็บและการดูแลรกั ษาวัสดุงานช่างอุตสาหกรรม (2 คะแนน) ......................................................................................................... .............................................. .................................................................................................. ..................................................... ......................................................................................................... ..............................................

77 แบบฝกึ หัดชุดการสอนที่ 1 (ต่อ) วิชา วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม รหัสวชิ า 20102-1002 เรื่อง วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรม ช่ือ.....................................................................ชั้น...................เลขท่ี...............กลมุ่ .................. คำสั่ง ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามให้ถูกตอ้ ง คะแนนเตม็ 18 คะแนน คะแนนท่ที ำได้ .................คะแนน 10. จงเขยี นสัญลกั ษณต์ ัวยอ่ ของธาตโุ ลหะลงในตาราง (2 คะแนน) ที่ ช่ือไทย ตัวย่อ 1 เหลก็ 2 ทองแดง 3 ดบี กุ 4 ตะกวั่ 5 ปรอท 6 เงิน 7 อะลูมเิ นียม 8 โครเมียม 9 สังกะสี 10 โมลิบดนี ัม 11. จงเขยี นสัญลักษณ์ตัวย่อของธาตุอโลหะลงในตาราง (2 คะแนน) ที่ ชือ่ ไทย ตัวย่อ 1 ไนโตรเจน 2 ซลิ กิ อน 3 คารบ์ อน 4 ฟอสฟอรัส 5 คลอรีน 6 กำมะถัน 7 ออกซิเจน 8 โฮโดรเจน

78 แบบฝกึ หดั ชดุ การสอนท่ี 1 (ต่อ) วิชา วัสดงุ านช่างอตุ สาหกรรม รหัสวชิ า 20102-1002 เร่ือง วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรม ช่ือ.....................................................................ชน้ั ...................เลขท.่ี ..............กลุ่ม.................. คำสั่ง ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามให้ถกู ต้อง คะแนนเตม็ 18 คะแนน คะแนนท่ีทำได้ .................คะแนน 12. จงกรอกข้อมลู สญั ลกั ษณ์ตวั ยอ่ ของสารประกอบลงในตาราง (2 คะแนน) ที่ ช่อื ไทย ตัวย่อ 1 นำ้ 2 เกลือแกง 3 โซดา 4 โซดาไฟ 5 แอมโมเนยี 6 หนิ ปนู 7 แก๊สอะเซทิลีน 8 แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ 9 แก๊สคารบ์ อนมอนอกไซด์ 10 เบนซนิ เกณฑ์การประเมิน คะแนนรวมแบบฝกึ หัดชดุ การสอนที่ 1 ไม่ตำ่ กว่าร้อยละ 60 ลงชอื่ ......................................................ครูผสู้ อน (......................................................)

79 ใบมอบงานท่ี 1 ชดุ การสอนที่ 1 เรื่อง อภิปรายความหมาย ประเภท คุณสมบัติของ วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม เพื่อเป็นแนวทางในการ เลอื กใช้ การจัดเก็บ

80 ใบมอบงานท่ี 2 ชดุ การสอนที่ 1 ชื่อวิชา วัสดงุ านช่างอตุ สาหกรรม รหสั วชิ า 20100 – 1002 สอนครั้งที่ 1 เรอื่ ง วสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรม จำนวน 2 ชั่วโมง ชื่อเรื่อง อภิปรายความหมาย ประเภท คุณสมบัติของ วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม เพื่อเป็นแนวทางใน การเลือกใช้ การจัดเก็บ จำนวน 20 นาที จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม อภิปรายความหมาย ประเภท คุณสมบัติของ วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม เพื่อเป็นแนวทางใน การเลอื กใช้ การจัดเกบ็ ขอ้ ตกลงเบื้องตน้ ให้นักเรยี นแบ่งกลมุ่ ๆ ละ 4 - 5 คน อภิปราย ความหมาย ประเภท คณุ สมบัตขิ อง วสั ดงุ านชา่ ง อุตสาหกรรม เพื่อเป็นแนวทางในการเลือกใช้ การจัดเก็บ พร้อมทั้งในกลุ่มร่วมกันสรุปแนวคิดและส่ง ตวั แทนนำเสนอ 1. ใบความรู้ เรื่อง วัสดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม 2. สอื่ ของจรงิ เช่น วตั ถุดิบ วัสดุเครอ่ื งมือ 3. ส่ือ Power Point ประกอบการสอนแผ่นท่ี 1/1 –1/48 เครอ่ื งมอื อุปกรณ์ 1. เครื่องคอมพิวเตอร์ 2. เคร่ืองฉายโปรเจคเตอร์ ลำดับขน้ั ตอนการดำเนนิ งาน 1. แบ่งกลุ่มผู้เรียนอัตราส่วน 1:3:1 โดยการคละคนเก่ง ปานกลางและอ่อน และให้แต่ละกลุ่ม ตงั้ ชื่อกลมุ่ และทำการเลอื กประธาน เลขานกุ าร ของกล่มุ 2. แต่ละกลุ่มอภิปรายอภิปราย ความหมาย ประเภท คุณสมบัติของ วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม เพอ่ื เป็นแนวทางในการเลอื กใช้ การจัดเก็บ 3. ให้แต่ละกลุ่มนำเสนอผลการอภิปรายแนวคิดเกี่ยวกับอภิปรายความหมาย ประเภท คุณสมบัติของ วัสดุงานช่างอุตสาหกรรม เพื่อเป็นแนวทางในการเลือกใช้ การจัดเก็บ หน้าชั้นเรียนตาม แบบประเมนิ ผลใบมอบงาน

81 บรรณานกุ รม ทวี วงศ์คำหลา้ . วสั ดุงานช่างอตุ สาหกรรม .กรงุ เทพฯ : บรษิ ัทศูนย์หนังสอื เมอื งไทย จำกัด, 2562. ISBN 978-616-281-541-6 นริศ สุวรรณางกรู . วัสดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม .กรงุ เทพฯ : บริษทั สำนักพมิ พ์เอมพันธ์ จำกัด, 2562. ISBN 978-616-07-1842-9 วทิ ยา อนิ ทรส์ อน. วัสดุงานช่างอตุ สาหกรรม .กรุงเทพฯ : บรษิ ัทศูนยห์ นังสอื เมืองไทย1จำกัด, 2562. ISBN 978-616-281-548-5 สุระพงษ์ แสนบญุ รัตน์. วสั ดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม .กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ บริษัทพัฒนาคณุ ภาพ วิชาการ (พว.) จำกดั , 2562. ISBN 978-616-05-4640-4 Website ( เวบ๊ ไซต์ ) http://thai.autoinjectionmoldingmachine.com. วันสบื คน้ ข้อมลู 1 ตลุ าคม 2564. https://www.mmthailand.com. วนั สืบค้นขอ้ มลู 1 ตุลาคม 2564. https://www.ruaysub.com/14526352. วนั สืบคน้ ข้อมลู 1 ตุลาคม 2564. http://www.xn--72cf6aycyec7m.com. วันสืบคน้ ข้อมูล 1 ตลุ าคม 2564. https://www.meowlogis.com/rack-01. วันสบื คน้ ข้อมูล 1 ตุลาคม 2564. https://www.xn--m3ci9a6azck3cydf.com/web_b/p2_1.php?title=2&sub_id=158. วนั สบื ค้นข้อมูล 1 ตุลาคม 2564.

82 แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียน วชิ า วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม รหัสวิชา 20100 – 1002 ชดุ การสอนที่ 1 เรื่อง วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรม จำนวน 12 ขอ้ เวลา 20 นาที คำชแี้ จง ใหน้ กั เรียนทำแบบทดสอบโดยเลอื กคำตอบข้อที่ถกู ต้องทส่ี ุด ทำเคร่ืองหมาย (X) ลงใน กระดาษคำตอบ 1. ข้อใดคือความหมายของวัสดุชา่ ง ก. วสั ดชุ า่ ง หมายถึง วสั ดหุ รอื วัตถดุ บิ เป็นเครื่องมือ และเป็นวสั ดชุ ่วยในกระบวนการผลิต ช้ินงานหรือผลิตภณั ฑ์ เพ่ือเป็นสินค้าหรอื นำไปใชง้ าน ข. วสั ดุช่าง หมายถงึ วสั ดุที่ถกู นำมาใชผ้ ลิตเป็นเนื้องานจรงิ เชน่ สินแร่เหลก็ ถกู นำมาผ่าน กระบวนการหลอมเป็นแท่งเหลก็ ค. วสั ดชุ ่าง หมายถึง อุปกรณเ์ คร่ืองมือ เครื่องจักรที่ใช้ในกระบวนการผลติ ช้นิ งาน ง. วัสดุช่าง หมายถงึ วสั ดทุ ใี่ ชเ้ ปน็ ตัวชว่ ยใหก้ ระบวนการผลิตชน้ิ งานเปน็ ไปอยา่ งมี ประสิทธิภาพ เช่นวสั ดุหล่อลื่น วสั ดุหลอ่ เย็น วัสดเุ ช้ือเพลงิ 2. วสั ดเุ ครอ่ื งมือ หมายถึงข้อใด ก. สนิ แร่เหลก็ ข. ผลิตภัณฑ์ ค. อุปกรณเ์ ครอ่ื งมือ เครือ่ งจักรท่ีใชใ้ นกระบวนการผลติ ช้นิ งานต้งั แต่ตน้ จนสำเร็จเป็นช้ินงาน ง. วสั ดุทใี่ ช้เปน็ ตวั ชว่ ยใหก้ ระบวนการผลติ ชิ้นงานเปน็ ไปอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ เชน่ วัสดุหลอ่ ล่นื วัสดหุ ล่อเย็น วัสดุเชื้อเพลิง 3. วสั ดุชา่ งมีกีป่ ระเภท อะไรบา้ ง ก. 1 ประเภท คือ โลหะ ข. 2 ประเภท คือ โลหะ และอโลหะ ค. 3 ประเภท คือ โลหะ อโลหะ และของเหลว ง. 4 ประเภท คือ โลหะ อโลหะ ของเหลว และวสั ดสุ งั เคราะห์

83 4. ทองแดง จดั อยใู่ นวัสดุงานชา่ งอุตสาหกรรมประเภทใด ก. ประเภทโลหะ ข. ประเภทอโลหะ ค. ประเภทของเหลว ง. ประเภทวัสดุธรรมชาติ 5. ข้อใดคือคุณสมบตั ิพ้นื ฐานของโลหะ ก. เปน็ มันวาว สะท้อนแสง เปน็ ของแขง็ ของเหลว และกา๊ ซ ข. มคี วามหนาแนน่ ตำ่ เป็นมันวาว เวลาเคาะมเี สียงทึบ ค. เคาะจะมีเสยี งดงั กงั วาน มีความหนาแน่นตำ่ ง. ผิวแขง็ เคาะจะมีเสียงดงั กงั วาน นำความร้อนและนำไฟฟ้าได้ดี 6. ข้อใดคือคุณสมบัติพนื้ ฐานของอโลหะ ก. เปน็ มันวาว สะทอ้ นแสง เป็นของแข็ง ของเหลว และกา๊ ซ ข. มีความหนาแนน่ ตำ่ เป็นมนั วาว เวลาเคาะมเี สียงทึบ ค. มคี วามหนาแน่นต่ำ สภาพผิวดา้ นทึบ มีนำ้ หนักไมม่ าก ง. ผิวแข็ง เคาะจะมีเสียงดังกงั วาน นำความร้อนและนำไฟฟา้ ไดด้ ี 7. การเลอื กใช้วัสดุงานช่างอุตสาหกรรมใหเ้ หมาะสมกับงานนน้ั จะต้องพิจารณาถึงปัจจัยกี่ดา้ น อะไรบา้ ง ก. 1 ดา้ น คือ ลักษณะงาน ข. 2 ด้าน คือ ลกั ษณะงาน คุณสมบัตขิ องวสั ดุ ค. 3 ด้าน คอื ลกั ษณะงาน คณุ สมบตั ขิ องวสั ดุ และ สิ่งแวดลอ้ มตา่ ง ๆ ง. 4 ด้าน คอื ลักษณะงาน คณุ สมบัติของวัสดุ สิ่งแวดลอ้ มตา่ ง ๆ และ การทนแรงดึง 8. การเลือกวสั ดุงานช่างอตสาหกรรมไปใช้ในลกั ษณะงานฉนวนไฟฟ้า ควรเลือกข้อใด ก. ทองแดง อะลูมเิ นียม เงนิ คารบ์ อนกราไฟต์ ข. พลาสตกิ ไฟเบอร์ ใยหิน ใยแกว้ ค. เหล็กเหนียวหลอ่ เหลก็ ผสม ทองแดง อฐิ ทนไฟ แมกนเี ซยี มผสม ใยหนิ ง. เหลก็ หล่อ เหล็กผสม คอนกรีต

84 9. การจัดเกบ็ และการดแู ลรักษาวัสดชุ ่างข้อใดปฏิบัติตามข้ันตอนไดถ้ ูกตอ้ ง ก. วางแผน ตรวจสอบ วิเคราะหค์ วามเหมาะสมและข้อควรปรับปรุง และการจดั เก็บ ข. ตรวจสอบ วางแผน วิเคราะห์ความเหมาะสมและข้อควรปรบั ปรงุ และการจัดเกบ็ ค. วิเคราะหค์ วามเหมาะสมและข้อควรปรับปรุง ตรวจสอบ วางแผน และการจัดเก็บ ง. วางแผน การจดั เก็บ การตรวจสอบ วิเคราะห์ความเหมาะสมและขอ้ ควรปรับปรุง 10. ตัวย่อสญั ลักษณ์ของธาตุโลหะเหล็กตรงกับข้อใด ก. Cu ข. Fe ค. Sn ง. Pb 11. ตัวย่อสัญลักษณ์ของธาตุอโลหะ ไนโตรเจนตรงกบั ข้อใด ก. C ข. P ค. S ง. N 12. ตัวย่อสัญลักษณข์ องธาตุสารประกอบ เบนซินตรงกับข้อใด ก. C2H2 ข. C6H6 ค. CO2 ง. H2O

85 สอ่ื Power Point ประกอบการเรยี นการสอน วชิ า วัสดงุ านช่างอตุ สาหกรรม รหัสวชิ า 20100 – 1002 ชุดการสอนที่ 1 เรื่อง วสั ดงุ านช่างอตุ สาหกรรม

86 คำแนะนำในการเตรียมเคร่ืองมอื อุปกรณใ์ นการใชส้ ่อื การสอน ชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง วัสดุงานชา่ งอุตสาหกรรม ครูผู้สอนเตรยี มเครอื่ งมอื อปุ กรณใ์ นการใชส้ ื่อการสอนและศกึ ษาวิธีการใชส้ อื่ Power Point ประกอบการเรยี นการสอน ชดุ การสอนท่ี 1 เรอ่ื ง วสั ดุงานช่างอุตสาหกรรม 1.เตรยี มเครือ่ งมืออปุ กรณ์ในการใชส้ ่อื การสอน 1.1 เครือ่ งคอมพิวเตอร์ 1.2 ชดุ เครอื่ งเสียง 1.3 เครื่องฉายโปรเจคเตอร์ 1.4 โต๊ะวางช้ินงานตวั อยา่ ง 1.5 สื่อของจรงิ ท่ตี ้องใชเ้ ฉพาะเร่อื ง 1.6 สื่อเอกสารวารสารอื่น ๆ เฉพาะ เรือ่ ง

87 คำแนะนำวิธีการใช้งานสอ่ื Power Point และภาพเคลอ่ื นไหว ประกอบการจดั การเรยี นรู้ ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วสั ดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม ขนั้ ตอนท่ี 1 เขา้ สู่สือ่ อิเลก็ ทรอนกิ ส์โดยใช้โปรแกรม Microsoft Office 2013, Power Point โปรแกรม Power Point ข้ันตอนท่ี 2 เปิดไฟล์ สื่อการจัดการเรยี นรู้ คลกิ สไลด์ที่ 1 สไลดท์ ่ี 1

ขัน้ ตอนที่ 3 คลิกการนำเสนอสไลด์ 88 คลิกการนำเสนอสไลด์ ขน้ั ตอนท่ี 4 เลื่อนสไลด์ ยอ้ นหลงั – ไปหน้า เพ่อื นำเสนอขอ้ มูลตามท่ีต้องการ คลกิ เลื่อนสไลด์ ย้อนหลงั – ไปหน้า ข้นั ตอนที่ 5 การเลน่ ภาพเคลอื่ นไหว คลกิ เลน่ ภาพเคล่ือนไหว

89 ข้ันตอนที่ 6 จบการนำเสนอโดยการคลิกขวาท่ีสไลด์ แล้วคลิกเลอื ก สิ้นสดุ การนำเสนอ คลิกสิ้นสุดการนำเสนอ

90 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

91 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

92 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

93 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

94 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

95 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

96 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

97 ตัวอย่างส่ือ Power Point วชิ า วัสดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม รหสั วิชา 20100 – 1002 ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง วัสดงุ านช่างอุตสาหกรรม

98 ภาคผนวก 1. เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ชุดการสอนที่ 1 เร่ือง วัสดุงานช่างอตุ าสาหกรรม 2. เฉลยแบบฝึกหัด ชดุ การสอนท่ี 1 เรอื่ ง วสั ดุงานชา่ งอุตสาหกรรม 3. เฉลยแบบทดสอบวดั ผลสัมฤทธ์ิทางการเรยี น ชุดการสอนที่ 1 เร่อื ง วัสดงุ านชา่ ง อตุ สาหกรรม 4. แบบประเมินผลด้านเจตคติ ชดุ การสอนท่ี 1 เรื่อง วัสดุงานชา่ งอตุ สาหกรรม 5. ใบประเมนิ ผลรายบุคคล ชดุ การสอนท่ี 1 เร่ือง วสั ดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม

99 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น ชุดการสอนท่ี 1 เรอ่ื ง วัสดงุ านชา่ งอุตสาหกรรม เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น ชุดการสอนที่ 1 เร่อื ง วัสดงุ านช่างอตุ สาหกรรม เฉลย 1. ง 2. ก 3. ข 4. ค 5. ค 6. ก 7. ค 8. ก 9. ก 10. ง 11. ง 12. ข