เอกสารประกอบการสอน เล่ม 4 การจัดเก็บ สืบค้นฯ

เอกสารประกอบการสอน รายวชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจดั การอาชีพ (30001-2001) เรื่อง การจัดเก็บ ค้นคืน ส่งผ่านและจัดดำเนินการข้อมลู สารสนเทศ ผู้เรยี บเรียง นายอดินนั ต์ แวบาดะ ครู วิทยฐานะครชู ำนาญการ วทิ ยาลัยเทคนิคปัตตานี สังกดั สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ

หน่วยที่ 4 การจดั เกบ็ สืบคน้ สง่ ผ่านและจัดดำเนินการขอ้ มูลสารสนเทศ คำนำ เอกสารประกอบการสอนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการอาชีพ รหัสวิชา 30001-2001 ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ประเภทวิชาบริหารธุรกิจ เล่มที่ 4 เรื่อง การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผ่านและจัดดำเนินการข้อมูลสารสนเทศ เล่มนี้ ผู้สอนได้นำประสบการณ์จาก การสอน และจากการศึกษาค้นคว้านำมาเรียบเรียงเป็นเอกสารประกอบการเรียน ซึ่งประกอบด้วย สาระสำคัญเกี่ยวกับการจัดเก็บข้อมูลสารสนเทศ การเตรียมการค้นคืนสารสนเทศ เทคนิคการค้นคืน สารสนเทศ การสืบค้นข้อมูลสารสนเทศจากเว็บโอแพ็ค การดำเนินการเกี่ยวกับข้อมูลสารสนเทศ ซึ่ง สอดคล้องกับจุดประสงค์รายวิชา สมรรถนะรายวิชา และคำอธิบายรายวิชาตามหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช 2563 ประเภทวิชาอุตสาหกรรม ของสำนักงาน คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร โดยแบง่ เน้ือหาออกเป็น 8 หน่วย และจัดทำเป็น เลม่ 8 เลม่ ดังน้ี เล่มที่ 1 หน่วยที่ 1 ความรเู้ กีย่ วกับคอมพิวเตอรแ์ ละอุปกรณ์โทรคมนาคม เล่มที่ 2 หน่วยที่ 2 ระบบเครือข่ายคอมพวิ เตอรแ์ ละสารสนเทศ เลม่ ที่ 3 หนว่ ยท่ี 3 การสืบคน้ ข้อมูลสารสนเทศ เลม่ ที่ 4 หนว่ ยท่ี 4 การจดั เกบ็ สบื คน้ ส่งผา่ นและจดั ดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ เล่มท่ี 5 หนว่ ยท่ี 5 การประยุกต์ใชโ้ ปรแกรมสำเร็จรูปเพื่อนำเสนอข้อมลู สารสนเทศประเภท เอกสารทางดา้ นการพมิ พ์ เลม่ ท่ี 6 หน่วยที่ 6 การประยกุ ต์ใชโ้ ปรแกรมสำเร็จรูปเพ่ือนำเสนอข้อมลู สารสนเทศประเภท ตารางงาน เล่มที่ 7 หน่วยที่ 7 การประยุกตใ์ ช้โปรแกรมสำเร็จรูปเพ่ือนำเสนอข้อมูลสารสนเทศประเภท การนำเสนอ เลม่ ที่ 8 หนว่ ยที่ 8 การประยกุ ตก์ ารใชง้ านด้วยระบบสารสนเทศ ผู้เรียบเรียง หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารประกอบการสอนเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียน ผู้สอน ให้ได้ใช้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนการสอนตามหลักในการจัดการอาชีวศึกษา หากมี ขอ้ เสนอแนะประการใด ผเู้ รียบเรยี งยินดีนอ้ มรบั ไว้ด้วยความขอบคณุ ย่ิง อดนิ นั ต์ แวบาดะ ผู้เรยี บเรยี ง เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพอื่ การจัดการอาชพี (30001-2001) หนา้ 1 ผูเ้ รยี บเรียง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หน่วยที่ 4 การจัดเกบ็ สืบค้น ส่งผา่ นและจดั ดำเนินการขอ้ มูลสารสนเทศ สารบญั เร่ือง หน้า คำนำ ก จุดประสงค์รายวิชา สมรรถนะรายวชิ า และคำอธิบายรายวชิ า 1 กำหนดการสอน 2 คำแนะนำการใชเ้ อกสารประกอบการสอน 3 สาระการเรียนรู้ 3 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 5 แบบทดสอบความรู้กอ่ นเรียน 6 การจดั เก็บ คน้ คืน ส่งผ่าน และจดั ดำเนินการขอ้ มูลสารสนเทศ 8 15 - การจัดเกบ็ ขอ้ มลู สารสนเทศ 18 - การเตรยี มการคน้ คืนสารสนเทศ 20 - เทคนคิ การค้นคืนสารสนเทศ - การสบื ค้นขอ้ มลู สารสนเทศจากเว็บโอแพ็ค 24 - การดำเนินการเกย่ี วกบั ขอ้ มลู สารสนเทศ 25 แบบฝกึ หัด 30 ใบปฏิบัติงาน 32 แบบทดสอบความรู้หลังเรยี น 33 แหลง่ คน้ ควา้ 34 ภาคผนวก 35 - เฉลยแบบทดสอบความรูก้ อ่ นเรียน 36 - เฉลยแบบฝกึ หดั - เฉลยแบบทดสอบความรู้หลังเรยี น เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพอ่ื การจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 2 ผเู้ รยี บเรียง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจัดเกบ็ สบื คน้ สง่ ผา่ นและจดั ดำเนนิ การขอ้ มูลสารสนเทศ จดุ ประสงคร์ ายวชิ า สมรรถนะรายวชิ า และคำอธิบายรายวชิ า ชือ่ รายวชิ า เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการอาชีพ รหัสวิชา 30001-2001 ระดบั ชนั้ ปวส. 1 สาขาวชิ า/กลุ่มวิชา/แผนกวิชา คอมพิวเตอรธ์ รุ กิจ หนว่ ยกติ 3 จำนวนช่ัวโมงรวม 4 ชว่ั โมง จำนวนสัปดาห์ 18 สปั ดาห์ จดุ ประสงคร์ ายวิชา 1. เข้าใจเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์โทรคมนาคม ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ สารสนเทศ การสบื ค้นและสอื่ สารข้อมูลสารสนเทศในงานอาชพี 2. สามารถสบื คน้ จัดเก็บ ค้นคืน ส่งผา่ น จดั ดำเนนิ การขอ้ มูลสารสนเทศ นำเสนอและสอ่ื สาร ข้อมูลสารสนเทศในงานอาชีพโดยใชค้ อมพิวเตอร์และอุปกรณ์โทรคมนาคม และโปรแกรมสำเร็จรูปท่ี เกยี่ วข้อง 3. มีคุณธรรม จริยธรรมและความรับผิดชอบในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการ อาชีพ สมรรถนะรายวชิ า 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับหลักการและกระบวนการสืบค้น จัดดำเนินการและสื่อสารข้อมูล สารสนเทศในงานอาชีพ โดยใช้คอมพิวเตอร์ อุปกรณ์โทรคมนาคม ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และ สารสนเทศ และโปรแกรมสำเร็จรูปท่ีเกยี่ วข้อง 2. ใช้คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์โทรคมนาคมในการสืบค้นและสื่อสารข้อมูลสารสนเทศผ่าน ระบบเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์และสารสนเทศ 3. จัดเก็บ ค้นคืน ส่งผา่ นและจดั ดำเนินการข้อมลู สารสนเทศตามลักษณะงานอาชีพ 4. นำเสนอและสือ่ สารขอ้ มลู สารสนเทศในงานอาชีพ โดยประยุกตใ์ ชโ้ ปรแกรมสำเรจ็ รปู คำอธบิ ายรายวิชา ศกึ ษาและปฏบิ ตั ิเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์และอุปกรณโ์ ทรคมนาคม ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และสารสนเทศ การสืบค้นข้อมูลสารสนเทศ การจัดเก็บ ค้นคืน ส่งผ่านและจัดดำเนินการข้อมูล สารสนเทศ การประยุกต์ใช้โปรแกรมสำเร็จรูปในการนำเสนอและสื่อสารข้อมูลสารสนเทศตาม ลักษณะงานอาชพี เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือการจัดการอาชพี (30001-2001) หนา้ 1 ผเู้ รียบเรยี ง : นายอดินนั ต์ แวบาดะ

หน่วยท่ี 4 การจดั เกบ็ สืบคน้ ส่งผ่านและจัดดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ กำหนดการสอน ชื่อรายวิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่ือการจดั การอาชพี รหสั วิชา 30001-2001 ระดบั ประกาศนียบตั รวชิ าชพี ช้ันสูง (ปวส.) ประเภทวิชาอุตสาหกรรม ทฤษฎรี วมปฏิบตั ิ 4 คาบ/สัปดาห์ รวม 72 ช่วั โมง หนว่ ยที่ ชอื่ หน่วยการสอน จำนวนชว่ั โมง - ปฐมนิเทศ 2 1 ความรู้เก่ยี วกับคอมพิวเตอรแ์ ละอปุ กรณ์โทรคมนาคม 2 2 ระบบเครือขา่ ยคอมพิวเตอรแ์ ละสารสนเทศ 12 3 การสบื ค้นข้อมูลสารสนเทศ 4 4 การจดั เกบ็ สืบคน้ สง่ ผา่ นและจัดดำเนินการข้อมูล 4 สารสนเทศ 8 16 5 การประยุกต์ใช้โปรแกรมสำเร็จรูปเพ่ือนำเสนอข้อมูล 8 สารสนเทศประเภทเอกสารทางดา้ นการพมิ พ์ 16 6 การประยุกต์ใช้โปรแกรมสำเร็จรปู เพ่ือนำเสนอข้อมูล สารสนเทศประเภทตารางงาน 7 การประยุกต์ใช้โปรแกรมสำเร็จรปู เพ่ือนำเสนอข้อมลู สารสนเทศประเภทการนำเสนอ 8 การประยุกต์การใชง้ านดว้ ยระบบสารสนเทศ รวม 72 เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพอื่ การจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 2 ผ้เู รยี บเรียง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจดั เก็บ สืบค้น ส่งผา่ นและจดั ดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ คำแนะนำการใชเ้ อกสารประกอบการสอน เอกสารประกอบการสอนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการอาชีพ รหัส 30001-2001 ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ประเภทวิชาบริหารธุรกจิ เลม่ ที่ 4 เรือ่ ง การจดั เก็บ สืบค้น ส่งผา่ นและจัดดำเนนิ การข้อมูลสารสนเทศ เล่มนี้ จดั ทำข้นึ เพื่อใหน้ ักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง และเพื่อให้ครูใช้เป็นคู่มือประกอบการสอน นอกจากนี้ยังสามารถใช้เพื่อซ่อมเสริมกรณีที่นักเรียนทำ กิจกรรมการเรยี นรูไ้ ม่ผา่ นเกณฑ์ โดยมีคำแนะนำในการใช้ดังนี้ สำหรับครู 1. ใช้เป็นสื่อการเรียนการสอน เพื่อศึกษาเนื้อหาของการจัดเก็บ สืบค้น ส่งผ่านและจัด ดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ โดยก่อนใชค้ วรชแ้ี จงใหน้ ักเรียนทราบถงึ วธิ ีการศึกษาและมีความซื่อสัตย์ ในการทำใบทดสอบความร้กู อ่ นเรยี น แบบฝกึ หดั ระหว่างเรียน และใบทดสอบความรหู้ ลังเรยี น 2. ใช้เป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผ่านและจัด ดำเนินการข้อมูลสารสนเทศ โดยใช้ศึกษาทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ โดยให้นักเรียนทำใบทดสอบ ความรู้ก่อนเรียน ศึกษาเนื้อหา แล้วทำแบบฝึกหัด ใบปฏิบัติงาน ใบทดสอบความรู้หลังเรียน และ เฉลยแบบฝกึ หัด เฉลยใบทดสอบความรู้ก่อนเรยี น เฉลยใบทดสอบความรู้หลังเรยี น 3. ในการจัดกิจกรรมภาคปฏิบัติ อาจให้นักเรียนทำเป็นรายบุคคลหรือรายกลุ่มตามความ เหมาะสม เพ่อื ฝึกให้นกั เรยี นสามารถทำงานรว่ มกบั บุคคลอน่ื ได้ 4. เมื่อจบกิจกรรมการเรียนรู้ครูควรให้นักเรียนช่วยกันสรุปและมีส่วนช่วยกันประเมินผล ชิ้นงาน และครูบันทึกคะแนนก่อนเรียน ระหว่างเรียน และหลังเรียน เพื่อให้นักเรียนเห็นพัฒนาการ ของตนเอง ถ้านักเรียนทำคะแนนได้ไม่ถึงเกณฑ์ ควรให้นักเรียนศึกษาซ้ำอีกหรือครูจะสอนซ่อมเสริม ใหจ้ นกระทั่งทดสอบแล้วผา่ นเกณฑ์ทก่ี ำหนดไว้ สำหรับนักเรียน 1. ใช้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองและต้องมีความซื่อสัตย์ต่อตนเองทั้งก่อนเรียน ระหว่างเรียน และหลังเรยี น 2. ในการศึกษาเอกสารนี้ หากไม่เข้าใจให้บันทึกไว้เพื่อสอบถามครูในเวลาเรียนหรือนอก เวลาเรียน 3. ขน้ั ตอนการศกึ ษา มดี ังน้ี 3.1 ทำแบบทดสอบความรกู้ อ่ นเรยี น 3.2 ศึกษาเนื้อหาใหเ้ ข้าใจอย่างละเอยี ด 3.3 ทำแบบฝกึ หดั ตามทีก่ ำหนด 3.4 ปฏบิ ตั งิ านเกีย่ วกบั การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผา่ นและจัดดำเนนิ การขอ้ มูลสารสนเทศ 3.5 นำผลงานทท่ี ำแล้วสง่ ครู ประเมินผลรว่ มกัน 3.6 ทำแบบทดสอบความรหู้ ลงั เรียน เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่อื การจัดการอาชพี (30001-2001) หนา้ 3 ผเู้ รียบเรียง : นายอดนิ นั ต์ แวบาดะ

หน่วยท่ี 4 การจัดเก็บ สืบค้น สง่ ผา่ นและจัดดำเนินการขอ้ มูลสารสนเทศ 3.7 ตรวจคำตอบแบบฝึกหัด แบบทดสอบความรู้ก่อนและหลังเรียน เพื่อทราบผล การพัฒนาตนเอง ซ่ึงในแตล่ ะกจิ กรรมต้องผ่านเกณฑ์ตามกำหนด หากไมผ่ ่านเกณฑ์ควรซ่อมเสริมโดย ทบทวนแลว้ ทำกจิ กรรมนั้นใหมจ่ นผ่านเกณฑ์ 4. ในการศึกษานักเรียนควรได้รับความรู้ ทักษะ และฝึกนิสัยที่ในการทำงาน ปฏิบัติงานดว้ ย ความเป็นระเบียบเรียบร้อย ประณีต รอบคอบ คำนึงถึงความปลอดภัย ใช้ทรัพยากรอย่างประหยัด และรักษาสิ่งแวดล้อม รวมทั้งสร้างคุณธรรมให้เกิดกับตัวเอง ได้แก่ การมีวินัย ความซื่อสัตย์ ความ สนใจใฝ่รู้ การมีมนุษยสัมพันธ์ และความสามัคคี เพื่อให้เป็นคนดี คนเก่ง และอยู่ในสังคมได้อย่างมี ความสุข ส่อื ท่ีใชใ้ นการเรียนการสอนทั้งทฤษฎีและปฏบิ ัติ 1. สื่อ PowerPoint/E-book เรื่อง การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผ่านและจัดดำเนินการข้อมูล สารสนเทศ 2. เอกสารประกอบการสอน เรื่อง การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผ่านและจัดดำเนินการข้อมูล สารสนเทศ 3. สอื่ ของจริง เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่อื การจัดการอาชพี (30001-2001) หนา้ 4 ผู้เรียบเรยี ง : นายอดนิ นั ต์ แวบาดะ

หนว่ ยที่ 4 การจดั เกบ็ สืบคน้ ส่งผา่ นและจดั ดำเนินการข้อมลู สารสนเทศ หนว่ ยที่ 4 การจดั เก็บ สืบค้น ส่งผา่ นและจัดดำเนนิ การขอ้ มูลสารสนเทศ หลังจากได้ศึกษาเอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการอาชีพ รหสั วชิ า 30001-2001 ระดับประกาศนยี บตั รวิชาชีพชน้ั สูง (ปวส.) ประเภทวิชาอตุ สาหกรรม เลม่ ที่ 4 เรื่อง การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผ่านและจัดดำเนินการข้อมูลสารสนเทศแล้ว ผู้เรียนจะมีความรู้ ความสามารถ ดังนี้ สาระการเรียนรู้ 1. การจัดเกบ็ ข้อมูลสารสนเทศและการคน้ คนื 2. การเตรยี มการค้นคนื สารสนเทศ 3. ความสำคัญของระบบการจดั เกบ็ และค้นคืนสารสนเทศ 4. ประโยชน์ของระบบการจัดเกบ็ และค้นคนื สารสนเทศ 5. การดำเนนิ การเกย่ี วกบั ขอ้ มูลสารสนเทศ 6. การสืบค้นข้อมลู สารสนเทศจากเวบ็ โอแพค็ 7. เทคนคิ การค้นคนื สมรรถนะประจำหน่วย 1. แสดงความร้เู ก่ยี วกับการจดั เกบ็ ข้อมูลสารสนเทศ 2. แสดงความรู้เกีย่ วกบั การเตรยี มการค้นคืนสารสนเทศ 3. แสดงความร้เู กยี่ วกบั เทคนคิ การคน้ คืนสารสนเทศ 4. แสดงความรเู้ ก่ยี วกับการสืบค้นข้อมูลสารสนเทศจากเว็บโอแพ็ค 5. แสดงความรูเ้ กย่ี วกบั การดำเนินการเกยี่ วกับข้อมลู สารสนเทศ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. ดา้ นความรู้ 1.1 อธิบายความหมายการจดั เกบ็ และการเตรยี มการค้นคนื สารสนเทศได้ 1.2 อธบิ ายขนั้ ตอนการเตรยี มการค้นคนื สารสนเทศได้ 1.3 บอกประโยชน์ของระบบการจัดเก็บและคน้ คนื สารสนเทศได้ 1.4 บอกข้นั ตอนการใชร้ ะบบการสบื คน้ ขอ้ มลู สารสนเทศจากเวบ็ โอแพ็คได้ 1.5 บอกประเภทของไฟล์ข้อมลู ได้ 1.6 บอกเทคนิคการค้นคนื สารสนเทศได้ 2. ดา้ นทักษะ 2.1 ใช้เทคนคิ การคน้ คนื สารสนเทศได้ 2.2 ทำการสืบคน้ สารสนเทศจากเว็บโอแพคได้ 3. ดา้ นคุณลกั ษณะที่พึงประสงค์ 3.1 มวี นิ ยั ใฝ่เรียนรู้ อยู่อยา่ งพอเพียง มงุ่ มัน่ ในการทำงาน และมจี ติ สาธารณะ เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศเพอ่ื การจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 5 ผเู้ รียบเรยี ง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจดั เก็บ สืบค้น สง่ ผ่านและจดั ดำเนินการขอ้ มลู สารสนเทศ แบบทดสอบความรู้ก่อนเรียน คำแนะนำ 1) จงทำเคร่อื งหมายกากบาท (×) ทบั หวั ขอ้ ที่ถูกทสี่ ุดเพียงข้อเดียว ลงใน กระดาษคำตอบท่ีแจกให้ 2) ขอ้ สอบจำนวน 10 ข้อ ใช้เวลาสอบ 10 นาที คะแนนเตม็ 10 คะแนน 1. การจัดเก็บข้อมูลสารสเทศ หมายถึงข้อใด ก. ขอ้ มูลทส่ี ามารถนำไปใชป้ ระโยชน์ได้เพราะผ่านการประมวลผลด้วยวธิ ที ี่เหมาะสม ข. ขอ้ เทจ็ จรงิ หรอื ส่ิงท่ีถอื หรือยอมรบั วา่ เป็นขอ้ มูลจริง ค. การจำแนกขอ้ มูลออกเป็นประเภทต่างๆ ง. ถกู ทุกข้อ 2. ขอ้ ใดคือขัน้ ตอนการเตรียมการคน้ คืนสารสนเทศ ก. การเตรยี มรายละเอยี ดข้อมลู ทีต่ ้องการ ข. พิจารณาเลอื กฐานข้อมูลโดยใหค้ ำนึงถึงขอบเขตเนอื้ หาสาระ ค. พิจารณาเลอื กฐานขอ้ มูลโดยให้คำนึงถึงราคาค่าใชจ้ า่ ยท่ตี ้องการสืบค้นฐานขอ้ มลู ง. ถกู ทุกข้อ 3. ข้อใดไมใ่ ช่ประโยชน์ของระบบการจัดเกบ็ และค้นคนื สารสนเทศ ก. สามารถใช้ประโยชน์จากความรู้ โดยนำมาพัฒนาเพ่ือให้เกิดองค์ความรใู้ หม่ ข. สามารถบอกตัวตนของการคน้ คืนได้ ค. ทำให้การวจิ ัยมีประสทิ ธภิ าพ ง. มฐี านความรู้ท่ีกวา้ งขวางสำหรับเลือกนำมาใช้แกป้ ญั หา 4. ขอ้ ใดคือเว็บไซต์สำหรับเขา้ ใชก้ ารสบื ค้นขอ้ มลู สารสนเทศ ก. www.google.co.th ข. www.library.ac.th ค. www.lib.swu.ac.th ง. www.library.spu.ac.th 5. ประเภทของไฟล์ขอ้ มูลส่วนใหญ่แบง่ ได้ก่ปี ระเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 6. ข้อใดไม่ได้จดั อยู่ในประเภทของไฟลข์ ้อมูล ก. XLSX ข. DOCX ค. PDF ง. PPTX เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือการจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 6 ผ้เู รยี บเรียง : นายอดนิ ันต์ แวบาดะ

หนว่ ยที่ 4 การจัดเกบ็ สืบคน้ ส่งผา่ นและจัดดำเนินการข้อมลู สารสนเทศ 7. การใชเ้ ครื่องหมาย * เปน็ การใช้เทคนิคการคน้ คืนหมายถงึ อะไร ก. เปน็ เคร่ืองหมายการคูณ ข. เปน็ การแทนตวั อกั ษรอะไรกไ็ ดห้ ลงั จากคำน้ี ค. เป็นการเช่ือมขอ้ มลู ง. ผิดทุกข้อ 8. ตรรกะบลู ีน ข้อใดไมใ่ ช่ ก. AND ข. OR ค. NOT ง. NEVER 9. ข้อใดหมายถงึ การสืบค้นข้อมูลวา่ ข้อมูลน้นั เกิดทไ่ี หน ก. WHO ข. WHAT ค. WHERE ง. WHY 10. การคน้ คืนสารสนเทศแบบใดทใ่ี ชห้ วั เรอ่ื ง ก. Keyword ข. Subject ค. Truncation ง. Boolean เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพือ่ การจัดการอาชพี (30001-2001) หนา้ 7 ผเู้ รียบเรียง : นายอดินนั ต์ แวบาดะ

หน่วยท่ี 4 การจัดเกบ็ สบื คน้ ส่งผ่านและจดั ดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ หนว่ ยที่ 4 เร่ือง การจัดเกบ็ คน้ คืน สง่ ผา่ นและดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ สาระการเรียนรู้ 1. การจัดเกบ็ ขอ้ มูลสารสนเทศและการค้นคืน 2. การเตรียมการค้นคืนสารสนเทศ 3. ความสำคัญของระบบการจดั เก็บและค้นคืนสารสนเทศ 4. ประโยชนข์ องระบบการจัดเกบ็ และค้นคนื สารสนเทศ 5. การดำเนินการเก่ียวกบั ข้อมูลสารสนเทศ 6. การสืบคน้ ขอ้ มลู สารสนเทศจากเว็บโอแพ็ค 7. เทคนคิ การคน้ คนื 4.1 การจัดเกบ็ ข้อมลู สารสนเทศและการคน้ คนื 4.1.1 ความหมายการจดั เก็บและการคน้ คนื การจัดเก็บสารสนเทศ (Information) มผี ู้ใหค้ วามหมายไว้พอสรปุ ได้ดงั นี้ นฤมล ปราชญโยธินม ทวีศักด์ิ กออนนั ตกลู และเปรมนิ จินดาวมิ ลเลิศ (2536 : 39) ให้ ความหมายวา่ การจัดเกบ็ สารสนเทศ หมายถงึ การจัดเกบ็ ข้อมูล ซง่ึ เปน็ การจดั การกบั ข้อมลู ใหเ้ ปน็ ระบบและจะต้องสามารถดึงข้อมลู ทต่ี รงกับความตอ้ งการของผ้ใู ชอ้ อกมาได้ มาลี ไชยเสนา (2542:39) ให้ความหมายวา่ การจดั เกบ็ สารสนเทศ หมายถงึ การจำแนก จดั เรยี ง และจดั หมวดหมู่สารสนเทศใหเ้ ป็นระเบียบ เพื่อให้สามารถคน้ หาและจดั เก็บสารนเิ ทศเขา้ ท่ี เดิมได้โดยสะดวก รวดเร็ว ทันกับความต้องการ มาลี ล้ำสกุล (2545:7) กล่าววา่ การจัดเกบ็ สารสนเทศ หมายถึง การจดั โครงสรา้ งและ ควบคุมทางบรรณานุกรมโดยใช้คอมพวิ เตอร์ ด้วยวธิ ีการทำรายการและขอ้ มลู บรรณานกุ รม ใน ลกั ษณะเกบ็ ขอ้ มูลเขา้ แฟ้มข้อมูล จดั เตรียมแฟ้ม รวมไปถงึ การจดั ทำส่ือจัดเกบ็ ขอ้ มลู ลักษณะต่างๆ จากความหมายของคำวา่ การจดั เก็บสารสนเทศ ( Information storage) ทกี่ ลา่ วข้างต้น สรปุ ได้ว่า การจดั เก็บสารสนเทศ หมายถึง การจดั เก็บข้อมูลสารสนเทศให้เปน็ ระบบเพื่อใหส้ ามารถ ค้นหาและจดั เก็บสารสนเทศเขา้ ที่เดมิ ได้โดยสะดวกรวดเร็ว อาจใช้คอมพิวเตอรห์ รือส่ือจัดเกบ็ ข้อมูล ลกั ษณะตา่ งๆ 4.1.2 ความหมายการค้นคืนสารสนเทศ ( Information Retrieval) มีผใู้ หค้ วามหมายไว้พอสรุป ได้ดังน้ี สโตเคส ( Stokes. 1982:114) ใหค้ ำนิยามวา่ การค้นคืนสารสนเทศ หมายถึง วธิ ที าง คอมพิวเตอร์ทท่ี ำการค้นคืนรายการสารสนเทศจากแหล่งสะสมข้อมลู เช่น ฐานข้อมูล เพ่ือให้ได้ รายการสารสนเทศที่ต้องการ เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพือ่ การจดั การอาชพี (30001-2001) หน้า 8 ผู้เรียบเรียง : นายอดินนั ต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจดั เก็บ สบื คน้ ส่งผา่ นและจดั ดำเนินการขอ้ มลู สารสนเทศ นพิ นธ์ เจริญกิจการ (2541:8) อธิบายวา่ การค้นคนื สารสนเทศ หมายถึง การเข้าถึง สารสนเทศทท่ี ำ การจดั เกบ็ โดยผา่ นกระบวนการคัดเลือกข้อมลู ซึ่งการค้นคืนสารสนเทศ มที ง้ั การค้น คนื สารสนเทศโดยการใช้ คอมพวิ เตอร์และการค้นคนื สารสนเทศโดยไม่ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ มาลี ลำ้ สกุล (2545:7) อธบิ ายวา่ การคน้ คนื ในระบบสารสนเทศ เป็นทัง้ การดงึ หรือค้น เอกสาร ย้อนหลังท่ไี ดจ้ ดั เกบ็ ไวต้ ามหัวขอ้ ทีต่ ้องการ (Retrospective Searching) การค้นตามหวั ขอ้ ความสนใจและ ความตอ้ งการของผ้ใู ช้จากทรัพยากรสารสนเทศทเี่ ข้ามาใหม่ทุกครง้ั (Routing) หรือการคน้ ให้ผใู้ ชเ้ พื่อบรกิ าร สารสนเทศทนั สมัย (Current Awareness Service) การค้นคนื เอกสาร ผู้ค้นทำการค้นจากเคร่ืองคอมพิวเตอร์ โดยตรงหรอื เครือ่ งที่เชอื่ มโยงเข้าระบบคอมพวิ เตอร์ท่ใี ช้ โปรแกรมจัดเกบ็ และคน้ คนื สารสนเทศ รวมทั้งเชือ่ มสู่ อนิ เทอร์เนต็ ทั้งน้เี พ่ือการใช้ประโยชนต์ ่างๆ ของผู้ใช้ สมชาย วรัญญานไุ กร (2545:1) กลา่ ววา่ การค้นคนื สารสนเทศ หมายถึงการกระทำใดๆ ให้ ได้รบั สารสนเทศท่ีต้องการ โดยการแยกสารสนเทศทต่ี ้องการออกจากกลุม่ ของสารสนเทศทไ่ี ม่ ตอ้ งการ เพื่อนำไปใช้ ประโยชน์ จากความหมายของคำว่า การค้นคืนสารสนเทศ (Information Retrieval) ทกี่ ล่าวขา้ งต้น สรุปได้วา่ การค้นคนื สารสนเทศ หมายถงึ วิธกี ารท่ีสามารถเขา้ ถึงสารสนเทศที่ทำการจัดเก็บ โดยจะ ใช้คอมพวิ เตอร์ หรือไม่ใชค้ อมพิวเตอร์ก็ตาม ให้ไดร้ ับสารสนเทศทต่ี ้องการโดยแยกสารสนเทศท่ี ตอ้ งการออกจากกลุ่มของ สารสนเทศท่ีไมต่ ้องการ เพ่อื นำไปใชป้ ระโยชน์ จากความหมายของระบบ ( System) การจัดเก็บสารสนเทศ (Information Storage) และการค้นคนื สารเทศ (Information Retrieval) ทก่ี ลา่ วมาขา้ งตน้ สามารถสรุปได้วา่ ระบบการจดั เกบ็ และค้นคนื ข้อมลู สารสนเทศ หมายถงึ กระบวนการต่างๆ ในการรวบรวม ขอ้ มูลสารสนเทศอยา่ งเปน็ ระบบ เพ่อื ให้ผู้ใชส้ ามารถค้นหาขอ้ มลู และส่งผ่านระบบสารสนเทศที่ ตอ้ งการได้อย่างสะดวก รวดเรว็ โดยจะใช้คอมพิวเตอร์หรือไม่ใชค้ อมพิวเตอร์ก็ตาม 4.1.3 ขนั้ ตอนการจดั เกบ็ ขอ้ มูลสารสนเทศ เมื่อทำการสืบค้นหรือค้นหาข้อมูลสารสนเทศได้แล้วถ้าต้องการที่จะจัดเก็บข้อมูลที่ คน้ หาเหล่าน้นั ไว้ใชง้ านต่างๆ ต่อไปนี้ กต็ ้องดำเนินการจัดเกบ็ ข้อมูลสารสนเทศ ซึ่งมีวธิ ีจัดเก็บดังน้ี การจัดเก็บข้อมูลสารสนเทศในรูปแบบของข้อความ จะมีไฟล์ข้อมูลที่จะต้องทำการ จดั เก็บใน 3 รปู แบบ คือ 4.1.3.1 ขอ้ ความทป่ี รากฏอยูห่ น้าเวบ็ ไซต์ เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศเพอ่ื การจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 9 ผเู้ รียบเรียง : นายอดนิ นั ต์ แวบาดะ

หน่วยที่ 4 การจัดเกบ็ สืบค้น สง่ ผา่ นและจัดดำเนนิ การข้อมูลสารสนเทศ รปู ภาพแสดงหลังจากการคน้ หาข้อความทปี่ รากฏอยหู่ นา้ เว็บไซต์ 1. คลิกเมาส์ระบายข้อมูลทต่ี อ้ งการแล้วคลกิ ที่ Copy (คดั ลอก) 2. ทำการเปดิ โปรแกรม Microsoft Word หรอื โปรแกรมทตี่ ้องการ 3. คลกิ เมาสข์ า้ งขวาบรเิ วณตำแหน่งที่ตอ้ งการวาง จากนน้ั ใหค้ ลิก Paste (วาง) 4.1.3.2 ขอ้ ความที่มรี ปู แบบไฟล์ .doc 1. เมื่อทำการค้นหาข้อมูลที่ต้องการ จะปรากฏชื่อรูปแบบของไฟล์ ถ้าเป็น ขอ้ มูลทส่ี รา้ งโดยโปรแกรม Microsoft Word จะปรากฏชอ่ื ไฟล์ [DOC] ใหค้ ลิกทีช่ ่อื เรอื่ งทตี่ ้องการ จะเริม่ ดำเนินการดาวนโ์ หลดขอ้ มลู รปู ภาพแสดงตำแหนง่ ท่จี ะจัดเกบ็ ข้อมลู หนา้ 10 เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพื่อการจดั การอาชพี (30001-2001) ผู้เรียบเรยี ง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หน่วยที่ 4 การจัดเก็บ สบื ค้น ส่งผา่ นและจัดดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ ให้คลกิ ทชี่ ื่อไฟลข์ อ้ มลู ทีท่ ำการดาวน์โหลดเสรจ็ แล้ว เพ่ือดำเนนิ การเปดิ ขอ้ มูล ทำการจัดเก็บขอ้ มลู โดยคลิกท่ี File (แฟ้ม) ท่ีเราตอ้ งการ แลว้ คลกิ Save (บันทกึ ) 4.1.3.3 ขอ้ ความที่มรี ปู แบบไฟล์ .pdf ไฟล์ PDF เปน็ ไฟลท์ ีเ่ ปิดดว้ ยโปรแกรม Acrobat ซงึ่ จะปรากฏชื่อไฟล์ PDF ใหท้ ำการคลกิ ชื่อไฟล์ขอ้ มูลที่ต้องการจดั เก็บ จะปรากฏกรอบใหท้ ำการดาวน์โหลด ดงั นี้ ทำการจดั เก็บข้อมูลโดยคลกิ ท่ี File (แฟ้ม) ท่ีเราต้องการ แล้วคลิก Save (บันทกึ ) 4.1.3.4 ขอ้ ความทม่ี รี ปู แบบไฟล์ .ppt ไฟล์ PPT เป็นแฟ้มข้อมูลที่จัดเก็บโดยใช้โปรม Microsoft PowerPoint ซึ่งเมื่อคลิกท่ี บริเวณช่ือจะปรากฏช่อื เร่อื งท่ตี อ้ งหารแล้ว จะปรากฏกรอบให้ดาวน์โหลดดังน้ี เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่ือการจดั การอาชพี (30001-2001) หน้า 11 ผเู้ รียบเรียง : นายอดินนั ต์ แวบาดะ

หนว่ ยที่ 4 การจดั เกบ็ สบื คน้ สง่ ผ่านและจัดดำเนินการขอ้ มลู สารสนเทศ ทำการจัดเกบ็ ขอ้ มลู โดยคลิกท่ี File (แฟม้ ) ทีเ่ ราตอ้ งการ แล้วคลิก Save (บนั ทึก) จะปรากฏรายละเอียดของเร่ืองทีเ่ ราตอ้ งการในรูปแบบของไฟล์ PowerPoint 4.2 การเตรียมการค้นคืนสารสนเทศ การเข้าถึง(Access) เป็นวิธีการที่ผู้ใช้สามารถค้น ค้นหา ค้นคืน และได้รับสารสนเทศ ที่เข้าถึง เปน็ ทรัพยากรสารสนเทศท่สี ถาบันบรกิ ารสารสนเทศและแหล่งตา่ งๆ จัดเกบ็ ไวบ้ รกิ ารผู้ใช้ การค้นหา(Searching) เป็นการปอ้ นคำสั่งโดยผู้ค้นเตรียมประโยคหรือคำค้นไว้ และปฏสิ ัมพันธ์ กบั ระบบคน้ คนื และพิจารณาผลที่ได้รับ ซึ่งเป็นขัน้ ตอนในกระบวนการค้นหา การค้นคืน (Retrieval) คือ การได้รับสิ่งต้องการกลับคืนมา การค้นคืนสารสนเทศ จึงเป็นการ กระทำใดๆ ที่คัดเลือกสารสนเทศจากแหล่งเก็บเพื่อทำให้ได้รับสารสนเทศตามที่ต้องการซึ่งอาจเป็น ขอ้ มลู หรือรายการเอกสาร ท่ีมเี นือ้ หาที่ตอ้ งการ เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพอ่ื การจัดการอาชพี (30001-2001) หนา้ 12 ผู้เรียบเรียง : นายอดนิ นั ต์ แวบาดะ

หน่วยที่ 4 การจดั เก็บ สืบค้น สง่ ผา่ นและจัดดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ หลักสำคัญของการค้นคืนสารสนเทศคือ การค้นหาและนำสารสนเทศที่ตรงตามความต้องการ ส่งให้ผู้ใช้อย่างรวดเร็ว ทันกาล จึงเรียกว่า ระบบการค้นคืนสารสนเทศ เช่น บัตรรายการ สิ่งพิมพ์ ดรรชนี เป็นตน้ สรุป การจัดเก็บและค้นคืนสารสนเทศ คือ กระบวนการต่าง ๆ ในการรวบรวม รายละเอียดของข้อมูลสารสนเทศและทรัพยากรสารสนเทศที่ต้องการกลับคืนมา เพื่อให้ผู้ใช้สามารถ ค้นหาขอ้ มลู และส่งผ่านระบบสารสนเทศที่ต้องการได้สะดวกและรวดเร็ว ดว้ ยวิธีและเทคนิคอย่างเป็น ขั้นตอน 4.2.1 การเตรียมการในการค้นคนื สารสนเทศ มีขน้ั ตอนในการปฏิบัติ ดังน้ี 4.2.1.1 WHO หมายถึงเรื่องราวทีก่ ำลังตอ้ งการคน้ หาเกี่ยวกับใคร ได้มีการปรึกษาบุคคล อน่ื กอ่ นหรอื ไม่และมกี ารพูดคุยกับกลุ่มหรอื บุคคลเป้าหมายใดบ้าง 4.2.1.2 WHAT หมายถึง ต้องการสนเมศอะไรบ้างหรือประเภทใดบ้างที่ต้องการการคาด ว่าทรัพยากรสารสนเทศใดมีประโยชน์สูงสุดต่อการค้นหา มีการตรวจสอบทรัพยากรที่มีอยู่ เพื่อย่น ระยะเวลาในการค้นหาและรปู แบบสารสนเทศท่ีต้องการเป็นอย่างไร 4.2.1.3 WHERE หมายถึง ข้อมูลที่ต้องการคน้ หาเกดิ ขึ้นที่ไหน สามารถค้นพบได้แหลง่ ใด และในอนาคตจะสามารถคน้ หาสารสนเทศที่ต้องการไดจ้ ากที่ไหน 4.2.1.4 WHY หมายถึง จะต้องการสารสนเทศมากน้อยแค่ไหน จะนำทรัพยากร สารสนเทศที่รวบรวมมาได้มาสังเคราะห์อย่างไร มีงบประมาณเท่าไร เพียงพอ หรือไม่ที่จะสืบค้น วิธีการค้นหาขอ้ มลู มี 2 แบบ ทัง้ แบบ ออนไลน์ และแบบออฟไลน์ จะขอความช่วยเหลืออย่างไรถ้าเกิด ปญั หา และการอา้ งอิงทำอยา่ งไร 4.3 ความสำคัญของระบบการจดั เก็บและคน้ คนื สารสนเทศ 4.3.1 ความสำคญั ของระบบการจดั เกบ็ และค้นคืนสารสนเทศท่มี ตี ่อสถาบนั บริการสารสนเทศ ระบบการจัดเกบ็ และค้นคืนสารสนเทศ มคี วามสำคัญต่อสถาบันบรกิ ารสารสนเทศในดา้ น ต่างๆ ดงั นี้ 4.3.1.1 เปน็ ตวั กลางเชื่อมโยงระหว่างผูผ้ ลิตสารสนเทสและแหล่งทรพั ยากรสารสนเทศกับ ผู้ตอ้ งการใชส้ ารสนเทศ 4.3.1.2 กอ่ ใหเ้ กิดการส่งเสรมิ ในการถา่ ยโอนและการไหลของสารสนเทศเปน็ ไปอย่างมี ประสิทธภิ าพ ระหว่างผตู้ ้องการใชส้ ารสนเทศ และมบี ทบาทในการตอบสนองความต้องใช้สารสนเทศ 4.3.1.3 เปน็ การกล่นั กรองสารสนเทศในช่องทางถ่ายโอนสารสนเทศท่เี ปน็ ทางการ ซึ่ง ช่วยคดั เลือกตรวจสอบทรัพยากรสารสนเทศเพ่ือใหผ้ ้เู ข้าใช้ไดร้ บั และใช้สารสนเทศทม่ี ีคุณภาพ 4.3.1.4 เปน็ งานหลักทีเ่ ชอ่ื มโยงระบบบริการต่างๆ และระบบงานของสถาบันบริการ สารสนเทศ เชน่ ระบบยืมคนื สารสนเทศ ระบบจดั ทำสำเนาเอกสารเพอื่ ส่งเสริมให้เกิดใชส้ ารสนเทศให้ เกิดประสิทธภิ าพสูงสุด 4.3.1.5 ชว่ ยใหผ้ ใู้ ชไ้ ดร้ ับสารสนเทศทถี่ ูกต้อง โดยการค้นคืนตรงตามความตอ้ งการและ ทนั ตอ่ เวลา เพื่อการใชป้ ระโยชน์ตา่ งๆ ตามนโยบายและวัตถุประสงค์ของสถาบันบริการสารสนเทศ เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพื่อการจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 13 ผู้เรียบเรียง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยที่ 4 การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผา่ นและจัดดำเนนิ การขอ้ มูลสารสนเทศ 4.3.2 ความสำคัญของระบบการจดั เกบ็ และค้นคืนสารสนเทศทมี่ ตี ่อผ้ใู ช้ การจัดเกบ็ ค้นคนื สารสนเทศมีความสำคัญต่อผใู้ ช้ในการขจดั ปญั หาต่างๆ ในการเข้าถึง สารสนเทศ ระบบทจี่ ดั ทำขึน้ มุ่งช่วยสรา้ งความคิดแกผ่ ู้ใช้ในการเขา้ ถึงงานของผ้เู ขยี นเป็นการสรา้ ง ความคดิ ใหต้ รงกบั แนวคิดท่ีผู้เขยี นไดเ้ สนอไวใ้ นทรัพยากรสารสนเทศเพ่ือประโยชนต์ ่อผใู้ ช้ ดังน้ี 4.3.2.1 เปิดโอกาสใหผ้ ู้ใชเ้ ขา้ ถงึ ทรัพยากรสารสนเทศทกุ ประเภท ท้ังภายในสถาบัน บริการ สารสนเทศและแหล่งทรพั ยากรทวั่ โลกได้อย่างเสรี ภายใตข้ ้อกำหนดของกฎหมายในเร่อื งสทิ ธิ ของการใช้ สารสนเทศ 4.3.2.2 ใหค้ วามสำคัญแก่ผู้ใชป้ ระเภทต่างๆ โดยจดั ให้มวี ธิ กี ารและเครื่องมืออำนวยความ สะดวก เครอื่ งมือการค้นคืนท่ีเหมาะสม เพ่อื ใหผ้ ู้ใช้คน้ คืนได้ดว้ ยตนเองหรือโดยผา่ นผใู้ ห้บริการ ซง่ึ มี หน้าทชี่ ่วยเหลอื แนะนำและค้นคืนสารสนเทศให้แก่ผใู้ ช้ 4.3.2.3 มกี ารพฒั นารูปแบบการดำเนินงานจดั เก็บและคน้ คืนสารสนเทศโดยเฉพาะในยุค ท่มี ีความเปลี่ยนแปลงดา้ นเทคโนโลยตี ่างๆ เพื่อให้เกิดความรวดเร็วทงั้ วธิ ีการจดั หา จัดเกบ็ และการ ค้นคืนสารสนเทศ ทั้งน้ีเพื่อเกิดประโยชนต์ ่อผู้ใช้ 4.3.2.4 ชว่ ยให้ผ้ใู ช้ไดร้ บั สารสนเทศที่ถูกต้องตรงตามความตอ้ งการ เพ่ือนำไปใช้ ประโยชนต์ า่ งๆ ทง้ั ในชวี ติ ประจำวัน ในการศึกษาคน้ คว้าวิจัยในการปฏบิ ัตงิ าน บริหารงานหรือ ตอบสนองความสนใจตา่ งๆ 4.3.2.5 สนับสนนุ ให้ผู้ใช้สามารถประเมิน แยกแยะ ทำความเขา้ ใจ เชื่อมโยงความคิดของ สารสนเทศเพ่ือเลือกสรร ศกึ ษาแสวงหา ตดิ ตามสารสนเทศไดด้ ว้ ยตนเอง เปน็ ผ้เู รียนแบบพึ่งตนเอง ตลอดไป 4.4 ประโยชนข์ องระบบการจัดเก็บและค้นคนื สารสนเทศ คนในสังคมโลกสว่ นใหญ่ไม่วา่ จะเช้อื ชาติ ภาษา วฒั นธรรม หรือศาสนาใดก็ตาม ล้วนมคี วาม ตอ้ งการรบั ร้ขู ่าวสาร สารสนเทศ และต่างก็พึง่ พาอาศัยข้อมูลสารสนเทศในการดำรงชวี ิตประจำวัน มากขึน้ ทกุ วนั ปจั จุบันสารสนเทศได้กลายเปน็ ปจั จัยพ้ืนฐานท่ีหา้ เปน็ ทรัพยากรสำคญั ในยุคสงั คมแห่ง ข่าวสาร ซึ่งองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวฒั นธรรมแห่งสหประชาชาติ หรอื องคก์ ารยูเนสโก (United Nations Educational, Scientific and Culture Organization : UNESCO) ไดก้ ำหนดให้ ทรัพยากรสารสนเทศเปน็ ทรัพยากรท่สี ำคัญของโลกนอกเหนอื จากทรัพยากรธรรมชาติและทรัพยากร มนุษย์ ประโยชนข์ องระบบการจัดเก็บและค้นคนื สารสนเทศมีความสำคัญสรุปไดด้ ังน้ี (สมชาย วรัญญานไุ กร 2545:3-4) 4.4.1 สามารถใช้ประโยชนจ์ ากความรู้ โดยนำมาพฒั นาเพ่ือให้เกิดองค์ความรใู้ หม่และวธิ กี ารที่ บรรพบรุ ษุ หรือคนในร่นุ ก่อนคดิ คน้ เอาไว้ โดยไมจ่ ำเป็นวา่ ต้องมีความรู้หลากหลายในสาขาวชิ าต่างๆ เพียงแต่มรี ะบบการจดั เก็บและค้นคนื สารสนเทศ เม่ือมนษุ ย์ต้องมีการเรียนรู้ในเรื่องต่างๆ กส็ ามารถ คน้ หาสารสนเทศที่ต้องการได้ และเมื่อได้ขอ้ มูลแลว้ นำมาพัฒนาความรจู้ ากความรู้เดิมท่ีมีอยู่ ผสมผสานกับความรู้ใหม่กอ่ ให้เกดิ องคค์ วามรู้ใหมข่ ึ้นมาได้ เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 14 ผู้เรยี บเรยี ง : นายอดนิ นั ต์ แวบาดะ

หน่วยท่ี 4 การจดั เกบ็ สบื ค้น ส่งผา่ นและจดั ดำเนินการขอ้ มลู สารสนเทศ 4.4.2 ทำให้การศึกษาวจิ ยั มีประสิทธิภาพ เนอื่ งจากผทู้ ่ีศกึ ษาวิจัยเร่ืองทีเ่ กย่ี วข้องจะไดศ้ ึกษา วาง แผนการวิจยั คร้ังต่อไป ทำให้การวิจยั มีขอบเขตกวา้ งขวางขึ้น ไม่ซับซ้อน ช่วยลดระยะในการศึกษา และสามารถศึกษาวจิ ัยได้อย่างละเอยี ดครอบคลุมทุกแง่มุมอันเปน็ ผลมาจากการค้นคนื สารสนเทศได้ อย่างทั่วถึง 4.4.3 มีฐานความรูท้ ก่ี ว้างขวางสำหรับเลอื กนำมาใชแ้ กป้ ัญหา เพราะในปัจจุบันมีฐานข้อมลู หลากหลายสาขาวิชา ซึ่งได้จัดระบบการคน้ คืนสำหรับผใู้ ช้ เม่ือผ้ใู ช้สามารถค้นคืนข้อมลู ที่ตนเอง ต้องการได้ กส็ ามารถนำมาใช้ประโยชนใ์ นการตดั สินใจแก้ไขปญั หา ทำให้การตดั สินใจน้ันอย่บู น พ้ืนฐานของความมีเหตุผล โอกาสของความผิดพลาดและความล้มเหลวในการแกป้ ัญหากน็ ้อยลง 4.4.4 สง่ เสรมิ วฒั นธรรมอันดีงามของมนุษย์ ปจั จบุ ันสามารถเขา้ ถึงสารสนเทศไดห้ ลากหลายวธิ ี ในแต่ละวิธผี ู้ใชส้ ามารถเข้าถึงสารสนเทศได้อย่างรวดเรว็ ระบบการค้นคืนท่มี ีประสิทธิภาพทำให้การ เผยแพร่การถา่ ยทอดทางวัฒนธรรมไม่มขี ีดจำกัด มนุษย์ท่ีอยคู่ นละซีกโลกสามารถศึกษาวัฒนธรรม และสิง่ ท่ีดีงามของอีกซีกโลกได้ไมจ่ ำกัดเวลาและสถานท่ี 4.4.5 ทำให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการผลติ รวมทง้ั บริการในภาครัฐและเอกชน ซงึ่ ระบบการผลติ นั้น จำเปน็ ต้องอาศยั ขอ้ มลู และระบบการค้นคนื ทีม่ ีประสิทธิภาพ ดำเนนิ การไดอ้ ยา่ ง รวดเร็ว สะดวก ทนั ตอ่ เหตุการณ์ และความต้องการของบุคคล 4.4.6 ช่วยให้การตดั สนิ ใจมีคุณภาพย่ิงขน้ึ ในทุกกจิ กรรมและทุกระดบั การปฏิบตั ิการสารสนเทศ จากการคน้ คืนจะชว่ ยใหก้ ารตัดสนิ ใจมีความเช่อื ม่ันถูกต้องบนพน้ื ฐานของข้อเทจ็ จรงิ ทไี่ ด้ ไมใ่ ชเ่ ป็น การตัดสนิ ใจดว้ ยความคิดหรือการคาดคะเนของบุคคลซ่ึงโอกาสของความผดิ พลาดก็น้อยลง ทีม่ า : http://www.elfhs.ssru.ac.th/ratanavadee/file.php/4/01/_.pdf 12/9/64 4.5 การดำเนินการเกีย่ วกบั ขอ้ มูลสารสนเทศ 4.5.1 การเก็บรวบรวมข้อมลู การเก็บรวบรวมข้อมูล เป็นขั้นตอนหนึ่งของกระบวนการทางสถิติที่มีความสำคัญ เพื่อให้ ได้มาซึ่งข้อมูลที่ตอบสนองวัตถปุ ระสงค์ และสอดคล้องกับกรอบแนวความคิด สมมุติฐาน เทคนิคการ วัดและการวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งหมายรวมทั้ง การเก็บข้อมูล (Data Collection) คือ การเก็บข้อมูล ข้ึนมาใหม่ และการรวบรวมข้อมลู (Data Compilation) ซึ่งหมายถึง การนำเอาข้อมูลต่างๆที่ผู้อืน่ ได้ เกบ็ ไวแ้ ล้ว หรอื รายงานไว้ในเอกสารต่างๆ มาทำการศกึ ษาวิเคราะห์ต่อ 4.5.2 การตรวจสอบขอ้ มลู เมื่อเก็บรวบรวมข้อมูลได้แล้ว จำเป็นต้องตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล และมีการ ตรวจทานหรือแก้ไขข้อมูลให้ถูกต้อง ข้อมูลที่จัดเก็บต้องถูกต้องและเชื่อถือได้เพราะหากข้อมูลไม่ นา่ เชือ่ ถอื แล้ว สารสนเทศท่ีได้จากขอ้ มลู นนั้ ก็ไมน่ ่าเช่ือถือดว้ ย 4.5.3 การรวบรวมเป็นแฟม้ ขอ้ มูล การเกบ็ รวบรวมข้อมูลไว้เปน็ แฟ้มข้อมูลน้ัน เป็นขนั้ ตอนทส่ี ำคัญขั้นตอนหนง่ึ การไปสำรวจ ข้อมูลไม่ว่าในเรื่องอะไรส่วนใหญ่จะรวบรวมข้อมูลมาหลายเรื่อง จำเป็นต้องแบ่งแยกข้อมูลออกเป็น กลมุ่ เป็นเร่อื งไว้เปน็ แฟม้ ขอ้ มูล เพ่ือให้การดำเนินการในข้นั ตอนต่อไปจะได้สะดวกและรวดเรว็ ข้นึ เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่อื การจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 15 ผเู้ รียบเรยี ง : นายอดินนั ต์ แวบาดะ

หนว่ ยที่ 4 การจดั เกบ็ สบื ค้น ส่งผา่ นและจัดดำเนินการขอ้ มูลสารสนเทศ 4.5.4 การจัดเรยี งขอ้ มลู ข้อมูลทเ่ี ก็บไวเ้ ป็นแฟ้มควรมกี ารจัดเรยี งลำดับข้อมลู เพอื่ สะดวกต่อการค้นหาหรอื อ้างอิงใน ภายหลัง การจัดเรยี งขอ้ มลู เปน็ วิธกี ารประมวลผลขอ้ มลู ให้เปน็ สารสนเทศวธิ หี นง่ึ การคำนวณ ข้อมูลที่จัดเก็บมีทั้งข้อมูลที่เป็นตัวอักษร ข้อความ และตัวเลข ดังนั้นอาจมีความจำเป็นใน การคำนวณจำนวนท่ีไดม้ าจากข้อมลู เช่น หาค่าเฉลีย่ หาผลรวม 4.5.5 การทำรายงาน การสรุปทำรายงานให้ตรงกับความต้องการของการใช้งาน จะทำให้การใช้สารสนเทศมี ประสิทธภิ าพและรวดเร็วข้ึน เพราะการทำรายงานเป็นวิธีการทีจ่ ะจดั รปู แบบข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ ตามความต้องการ 4.5.6 การจดั เกบ็ ข้อมูลที่มีการสำรวจหรือรวบรวมมา และมีการประมวลผลให้เป็นสารสนเทศ จำเป็นต้อง ดำเนินการจัดเก็บเอาไว้เพื่อใช้ในภายหลัง การจัดเก็บสมัยใหม่มักเปลี่ยนข้อมูลให้อยู่ในรูปแบบที่ สามารถจัดเกบ็ ในสือ่ อิเลก็ ทรอนิกส์ เช่น แผ่นบนั ทึกหรอื ซีดรี อม 4.5.7 การทำสำเนา หากต้องการใช้ข้อมูลก็สามารถคัดลอกหรือทำสำเนาขึ้นใหม่ได้ การคัดลอกข้อมูลด้วย ระบบทางคอมพวิ เตอรท์ ำได้งา่ ยและรวดเร็ว 4.5.8 การแจกจ่ายและการสื่อสารข้อมูล เมื่อต้องการแจกจ่ายข้อมูลให้ผู้อื่นใช้ สามารถกระทำการแจกจ่ายได้โดยง่าย เทคโนโลยี สื่อสารสมัยใหม่ทำให้จัดส่งข้อมลู ได้อย่างรวดเรว็ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอินเทอร์เน็ตเป็นสื่อที่ช่วยให้การ เผยแพรท่ ำไดก้ วา้ งขวางมากข้นึ 4.6 การสืบค้นสารสนเทศจากเว็บโอแพค 4.6.1 การสืบค้นสารนิเทศดว้ ยระบบคอมพวิ เตอร์ คอมพวิ เตอร์เข้ามามีบทบาทในทกุ วงการ และในปัจจบุ นั นิยมนำมาใช้ในการค้นหาความรู้ ข้อมูล ข่าวสารจากแหล่งสารนิเทศที่มีอยู่อย่างมากมาย ทำให้การค้นหาเป็นไปอย่างสะดวกและ รวดเรว็ 4.6.2 การสบื ค้นสารสนเทศจากเวบ็ โอแพค ในอดีตเครื่องมือที่ช่วยค้นที่ห้องสมุดทั่วไปนิยมใช้ คือ บัตรรายการ ปัจจุบันมีการ ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสรเทศให้บัตรรายการอยู่ในหน้าจอคอมพิวเตอร์และสามารถสืบค้นหาวสั ดุ ในเรื่องที่ต้องการได้อย่างสะดวก รวดเร็ว ทั้งยังค้นในเวลาเดียวกันได้ทีละหลายคน โปรแกรมจัดเก็บ เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพอื่ การจัดการอาชพี (30001-2001) หนา้ 16 ผเู้ รียบเรยี ง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจดั เกบ็ สืบคน้ ส่งผ่านและจดั ดำเนินการขอ้ มูลสารสนเทศ และค้นคืนจากหน้าจอคอมพิวเตอร์นี้เรียกว่า “ระเบียนสาธารณะที่เข้าถึงได้ทางออนไลน์”หรือเรียก ส้ันๆวา่ “โอแพค” โอแพค (OPAC) มาจากคำเต็มว่า Online Public Access Catalog เป็นรายการ ทรัพยากรสารนิเทศในห้องสมุดที่บันทึกอยู่ในรูปแบบที่อ่านได้ด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ (MARC : Machine Readable Catalog) หรืออาจเรียกได้วา่ เป็นบัตรรายการท่อี ยู่ในรปู แบบอิเล็กทรอนิกส์ ท้ัง สิ่งพิมพ์ภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ซีดีรอม ฯลฯ ที่มีให้บริการในห้องสมุด โดยมีระบบการ จัดการฐานข้อมูล ช่วยผู้ใช้ให้สามารถค้นหาทรัพยากรได้ง่าย รวดเร็วและตรงตามความต้องการมาก ขึ้น ซึ่งจะมีรายละเอียดการค้นเช่นเดียวกับการค้นจากบัตรรายการ การค้นเมนูชื่อผู้แต่ง ชื่อเรื่อง หัว เรื่อง ค้นด้วยคำสำคญั เดียวกันอาจได้สารนิเทศเกือบทุกประเภทท่ีเกี่ยวข้องกับคำสำคัญนั้น ๆ OPAC เป็นระบบค้นหารายการหนังสือในห้องสมุดโดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์ เริ่มมีใช้ในช่วงกลางคริสต์ ทศวรรษที่ 1990 แทนที่ระบบแบบเก่าที่เป็นบัตรกระดาษทำให้ไม่ต้องใช้บัตรรายการค้นหา ทรัพยากรสารนิเทศทีละประเภทเหมือนแต่ก่อนในปัจจุบันผู้ใช้บริการห้องสมุดหรือบรรณารักษ์ สามารถสืบค้นผ่านคอมพิวเตอร์ในห้องสมุด หรือว่าใช้คอมพิวเตอร์ผ่านทางเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ต่างๆ เช่น สามารถค้นจากที่บ้าน ที่ทำงาน หรือที่ใด ๆ ในโลกที่เชื่อมต่อกับระบบ Internet ได้ ก็ สามารถเข้าถึงบรกิ ารดงั กลา่ วไป ผูค้ น้ ไม่ตอ้ งเสยี เวลาเดินทางไปตรวจสอบถึงหอ้ งสมุด และยังสามารถ เขา้ ใชบ้ รกิ าร OPAC ของหอ้ งสมดุ อ่นื ๆได้ ไมจ่ ำกัดเวลาและสถานท่ี โดยไม่ต้องเปน็ สมาชิก 4.6.3 ระบบโอแพค (OPAC) ใช้ประโยชน์ในการคน้ คนื สารสนเทศในห้องสมดุ ได้อย่างไร 1. ใช้สำหรับค้นหาข้อมูลทางบรรณานุกรมของทรัพยากรสารสนเทศที่ห้องสมุดได้อย่าง สะดวก และรวดเร็ว โดยสบื คน้ จากคอมพิวเตอรแ์ ทนบตั รรายการ 2. นอกจากใช้สำหรับค้นหาข้อมูลทางบรรณานุกรมของทรัพยากรสารสนเทศแล้วยัง สามารถใช้ในการตรวจสอบข้อมลู การยืมของตนเองได้อกี ดว้ ย 3. ค้นหาบทความจากวารสารทม่ี ีให้บริการในหอ้ งสมดุ รปู ภาพแสดงหอ้ งสมุด ท่ีมา : FACULTY OF BUSINESS ADMINISTRATION AND ACCOUNTANCY, KHON KAEN UNIVERSITY (kku.ac.th) 12/9/64 4.6.4 วตั ถุประสงคข์ องการสบื คน้ OPAC - เพอื่ ทราบว่าหอ้ งสมดุ มที รพั ยากรสารสนเทศท่ีต้องการหรือไม่ - เพื่อทราบรายละเอียดต่างๆ เกี่ยวกับข้อมูลทางบรรณานุกรมของทรัพยากรสารสนเทศ กอ่ นตดั สนิ ใจคัดเลอื กทรัพยากรสารสนเทศท่ีต้องการ เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่อื การจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 17 ผเู้ รยี บเรยี ง : นายอดินนั ต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจดั เกบ็ สืบค้น สง่ ผ่านและจัดดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ - เพื่อทราบเลขเรียกหนังสือ สถานที่จัดเก็บ และสถานภาพของทรัพยากรสารสนเทศ กอ่ นทีจ่ ะไปหาตวั เล่มบนชั้น - เพื่อใช้บริการอัตโนมัติต่างๆ ที่เกี่ยวกับการใช้ทรัพยากรสารสนเทศของห้องสมุดได้แก่ การจอง การยืมตอ่ อตั โนมัติ การตรวจสอบข้อมูลการยมื และการรวบรวมรายการบรรณานกุ รม จะใช้ OPAC ได้ท่ใี ด สืบค้นผ่านคอมพิวเตอร์ท่ีให้บริการภายในห้องสมดุ หรือสืบคน้ ผ่านคอมพิวเตอร์จาก ที่ใดก็ได้ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต โดยเข้าใช้จากเว็บไซต์ของสำนักหอสมุดกลาง http://lib.swu.ac.th หรอื เขา้ ถึงหน้า OPAC โดยตรงไดท้ ่ี http://library.swu.ac.th รปู ภาพแสดงการให้บริการค้นขอ้ มูลสารสนเทศ ท่มี า : http://www.snamcn.lib.su.ac.th/snclibblog/?p=61470 12/9/64 4.7 เทคนคิ การคน้ คืนสารสนเทศ เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่อื การจดั การอาชพี (30001-2001) หน้า 18 ผเู้ รียบเรยี ง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยที่ 4 การจัดเกบ็ สบื ค้น ส่งผ่านและจดั ดำเนินการขอ้ มูลสารสนเทศ เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพือ่ การจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 19 ผู้เรียบเรียง : นายอดนิ ันต์ แวบาดะ

หน่วยที่ 4 การจัดเก็บ สบื คน้ สง่ ผ่านและจดั ดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ ท่มี า : https://sites.google.com/site/informationtechnologylesson4/3-thekhnikh-kar- khn-khun-sarsnthes 19/9/64 เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 20 ผูเ้ รียบเรียง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยที่ 4 การจดั เกบ็ สบื ค้น ส่งผ่านและจัดดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ แบบฝึกหดั หน่วยที่ 4 เร่อื ง การจัดเกบ็ คน้ คืน ส่งผา่ น และดำเนินการข้อมลู สารสนเทศ คำชีแ้ จง : ให้นักเรยี นทำแบบฝกึ หดั ตอ่ ไปน้ีด้วยตนเอง ด้วยความซ่ือสัตย์ 1. การจัดเกบ็ ขอ้ มูลสารสนเทศ หมายถึงอะไร ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 2. ขัน้ ตอนการเตรยี มการค้นคนื สารสนเทศ มีอะไรบา้ ง ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 3. บอกประโยชน์ของระบบการจดั เกบ็ และค้นคน้ สารสนเทศ ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 4. ความสำคญั ของระบบการจดั เกบ็ และค้นคนื สารสนเทศท่ีมตี ่อผใู้ ช้ มีอะไรบ้าง ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 5. การดำเนนิ การเกี่ยวกบั ขอ้ มูลสารสนเทศมอี ะไรบ้าง ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่อื การจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 21 ผูเ้ รยี บเรยี ง : นายอดนิ ันต์ แวบาดะ

หน่วยที่ 4 การจัดเกบ็ สืบคน้ ส่งผา่ นและจดั ดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ ใบปฏิบัติงานที่ 4 เร่อื ง การจดั เกบ็ คน้ คืน สง่ ผ่าน และดำเนนิ การข้อมูลสารสนเทศ สมรรถนะยอ่ ย 1. ใชเ้ คร่อื งมอื ในการจดั เก็บขอ้ มูลสารสนเทศ 2. ใชเ้ คร่อื งมอื ในการค้นคนื ข้อมลู สารสนเทศ 3. ใช้เครื่องมอื ในการสง่ ผ่าน และดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ เครือ่ งมือวัดและวัสดุอปุ กรณ์ 1. เครอื่ งคอมพิวเตอร์ 2. ระบบอนิ เตอรเ์ น็ต 3. แบบขอ้ มูลในการค้นคนื ขอ้ มูลสารสนเทศ ลำดบั ขน้ั ตอนการปฏิบตั ิ 1. เข้าเวบ็ ไซต์ www.google.com เพ่ือคน้ หาเว็บไซต์ทใ่ี หบ้ ริการการค้นคนื ขอ้ มลู สารสนเทศ เช่น http://opac.lib.kmitl.ac.th/main/index.aspx (สืบค้นทรัพยากรสารนิเทศสำนักหอสมุด กลาง สจล.) หรอื http://tanee.psu.ac.th/ (หอสมดุ จอห์น เอฟ เคเนดี้ มอ.ปตั ตาน)ี 2. พมิ พ์ชอ่ื เร่ืองท่ตี อ้ งการค้นหาในชอ่ ง ผลการคน้ หา หรอื ช่องคน้ หา 3. กดป่มุ ค้นหา เอสารอา้ งองิ 1. https://sites.google.com/site/nanopraphaphon/withi-kar-laea-khan-txn-kar-khea- haw-say-rj-45 8/4/62 2. http://opac.lib.kmitl.ac.th/main/index.aspx 3. http://tanee.psu.ac.th/ 4. https://lib.swu.ac.th/th/ เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพื่อการจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 22 ผ้เู รียบเรียง : นายอดินันต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจัดเกบ็ สืบค้น สง่ ผ่านและจัดดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ บนั ทึกผลการปฏิบตั ิ ผลการทดลองปฏบิ ตั ิ หมายเหตุ (5 คะแนน) การคน้ คนื ขอ้ มูล (5 คะแนน) ท่ี รายการ 1 ความถูกตอ้ งของการใชโ้ ปรแกรม 2. ความเขา้ ใจของการคน้ หาขอ้ มลู รวม บนั ทกึ ผลการวิเคราะห์ ใชไ้ ด้ เพราะมีความถกู ตอ้ ง มีความต้งั ใจ มีความกระตือรือร้น มคี วามรับผิดชอบ ใช้ไม่ได้ เพราะยังไมถ่ กู ตอ้ ง ยังไมเ่ รียบร้อย ขาดความรับผิดชอบ ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่อื การจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 23 ผูเ้ รยี บเรียง : นายอดนิ นั ต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจัดเก็บ สบื ค้น ส่งผ่านและจัดดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ แบบประเมินผลการปฏบิ ตั งิ าน ใบปฏิบตั งิ านที.่ ................................. ช่อื ผเู้ รยี น............................................................. เลขท่.ี ...................... ระดับช้ัน........................................... สาขางาน.................................. ประเมิน กจิ กรรม ระดับคะแนนทไ่ี ด้ 32 1 ความรู้-ทักษะ 1. การเตรยี มเครอื่ งมือ วสั ดแุ ละอปุ กรณ์ 2. ความถูกตอ้ งในการใชเ้ คร่อื งมือต่างๆ 3. ปฏิบตั ิงานตามขน้ั ตอนท่มี อบหมาย 4. ความปลอดภยั ในการปฏิบตั งิ าน 5. ความถูกตอ้ งของการปฏบิ ตั ิงาน คณุ ธรรม-จริยธรรม 6. การตรงต่อเวลา 7. การแตง่ กาย 8. ความสามัคคี 9. การมสี ัมมาคารวะ 10. การทำความสะอาดพื้นท่ีปฏิบัตงิ านและการเก็บ รักษาเคร่ืองมือ วสั ดุ อุปกรณ์ รวม รวมทงั้ ส้นิ เกณฑ์การประเมนิ ผลงาน ความหมายของระดบั คะแนน 3 = ปฏบิ ตั ิอยา่ งสม่ำเสมอ โดยไมต่ ้องมกี ารชน้ี ำหรอื ตักเตอื น 2 = ปฏิบัตบิ ้างในบางคร้ังจากการเชิญชวนหรือชีน้ ำ 1 = ต้องส่งั บงั คบั วา่ กล่าวหรอื ตกั เตือน จึงจะปฏิบัตหิ รือมักจะปฏบิ ตั ใิ นทางที่ผดิ เสมอ เกณฑก์ ารประเมนิ 26-30 คะแนน = ดีมาก 21-25 คะแนน = ดี 16-20 คะแนน = พอใช้ 0-15 คะแนน = ควรปรบั ปรงุ ลงชื่อ...........................................ผ้ปู ระเมิน วนั ท่.ี ........................................................ เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพอื่ การจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 24 ผ้เู รียบเรียง : นายอดนิ นั ต์ แวบาดะ

หนว่ ยท่ี 4 การจดั เก็บ สบื ค้น ส่งผา่ นและจดั ดำเนนิ การขอ้ มลู สารสนเทศ แบบทดสอบความรูห้ ลังเรียน คำแนะนำ 1) จงทำเครอ่ื งหมายกากบาท (×) ทับหัวข้อท่ีถกู ที่สดุ เพยี งขอ้ เดยี ว ลงในกระดาษคำตอบ ท่แี จกให้ 2) ข้อสอบจำนวน 10 ขอ้ ใช้เวลาสอบ 10 นาที คะแนนเต็ม 10 คะแนน 1. การจัดเกบ็ ข้อมลู สารสเทศ หมายถึงขอ้ ใด ก. ขอ้ มูลท่ีสามารถนำไปใชป้ ระโยชนไ์ ด้เพราะผา่ นการประมวลผลด้วยวธิ ีที่เหมาะสม ข. ข้อเทจ็ จรงิ หรือสง่ิ ทีถ่ ือหรือยอมรับวา่ เปน็ ขอ้ มลู จรงิ ค. การจำแนกขอ้ มลู ออกเปน็ ประเภทต่างๆ ง. ถกู ทกุ ข้อ 2. ขอ้ ใดคอื ข้ันตอนการเตรยี มการคน้ คืนสารสนเทศ ก. การเตรยี มรายละเอยี ดขอ้ มลู ที่ตอ้ งการ ข. พิจารณาเลอื กฐานขอ้ มลู โดยใหค้ ำนึงถึงขอบเขตเน้อื หาสาระ ค. พจิ ารณาเลือกฐานขอ้ มูลโดยใหค้ ำนึงถงึ ราคาค่าใชจ้ า่ ยทตี่ ้องการสบื คน้ ฐานขอ้ มูล ง. ถูกทุกข้อ 3. ขอ้ ใดไม่ใช่ประโยชน์ของระบบการจดั เก็บและค้นคืนสารสนเทศ ก. สามารถใช้ประโยชนจ์ ากความรู้ โดยนำมาพฒั นาเพ่อื ให้เกดิ องค์ความรู้ใหม่ ข. สามารถบอกตวั ตนของการค้นคืนได้ ค. ทำให้การวิจัยมปี ระสิทธิภาพ ง. มีฐานความรูท้ ่กี ว้างขวางสำหรบั เลือกนำมาใชแ้ กป้ ัญหา 4. ข้อใดคือเว็บไซต์สำหรับเขา้ ใชก้ ารสืบค้นข้อมลู สารสนเทศ ก. www.google.co.th ข. www.library.ac.th ค. www.lib.swu.ac.th ง. www.library.spu.ac.th 5. ประเภทของไฟลข์ อ้ มูลส่วนใหญ่แบง่ ไดก้ ป่ี ระเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 6. ข้อใดไม่ไดจ้ ดั อยู่ในประเภทของไฟล์ขอ้ มลู ก. XLSX ข. DOCX ค. PDF ง. PPTX เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพอ่ื การจัดการอาชพี (30001-2001) หน้า 25 ผเู้ รยี บเรยี ง : นายอดนิ ันต์ แวบาดะ

หน่วยท่ี 4 การจัดเกบ็ สบื ค้น สง่ ผ่านและจัดดำเนินการข้อมูลสารสนเทศ 7. การใชเ้ ครื่องหมาย * เปน็ การใช้เทคนคิ การคน้ คนื หมายถึงอะไร ก. เป็นเคร่อื งหมายการคณู ข. เปน็ การแทนตวั อกั ษรอะไรกไ็ ดห้ ลงั จากคำน้ี ค. เปน็ การเชอ่ื มข้อมลู ง. ผิดทกุ ขอ้ 8. ตรรกะบลู ีน ข้อใดไม่ใช่ ก. AND ข. OR ค. NOT ง. NEVER 9. ข้อใดหมายถงึ การสบื ค้นข้อมูลว่าข้อมลู นน้ั เกิดท่ไี หน ก. WHO ข. WHAT ค. WHERE ง. WHY 10. การค้นคืนสารสนเทศแบบใดท่ีใชห้ วั เรอ่ื ง ก. Keyword ข. Subject ค. Truncation ง. Boolean เอกสารประกอบการสอน วชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศเพือ่ การจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 26 ผเู้ รยี บเรียง : นายอดนิ ันต์ แวบาดะ

หน่วยท่ี 4 การจัดเก็บ สืบค้น ส่งผา่ นและจดั ดำเนินการขอ้ มลู สารสนเทศ แหล่งคน้ ควา้ สุธิดา ทะนันท์ (2558). เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการอาชีพ. นนทบุรี : บริษัทศูนย์หนังสือ เมอื งไทย จำกดั . พนม บุญญไพร (2560) คอมพวิ เตอร์และสารสนเทศเพอ่ื งานอาชพี . กรงุ เทพฯ : สำนกั พิมพ์ บรษิ ทั พฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำกัด. https://sites.google.com/site/informationtechnologylesson4/ 21/4/63 http://opac.lib.kmitl.ac.th/main/index.aspx 21/4/63 http://tanee.psu.ac.th/ 21/4/63 นางสุพร วฒั นประทีป แผนการจดั การเรยี นรมู้ ุ่งเนน้ สมรรถนะอาชีพและบูรณาการปรชั ญาเศรษฐกิจ พอเพียง รหัสวิชา 3001-2001 วิชา เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการอาชีพ วิทยาลัยการอาชีพ วังไกลกังวล 21/4/63 อาจารย์ธนาวฒุ ิ วิชัย แผนการจดั การเรียนรู้ หลักสูตรสมรรถนะ วชิ า เทคโนโลยสี ารสนเทศเพื่อการ จดั การอาชีพ ( รหสั วชิ า 3001-2001 ) สาขาวิชาคอมพวิ เตอรธ์ รุ กจิ วิทยาลยั เทคโนโลยีอรรถวิทยพ์ ณิชยการ 21/4/63 ดวงใจ สมภักดี เอกสารประกอบการเรียนรู้วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่ือการจัดการอาชีพ (รหัสวิชา 3001-2001 ) สาขาวชิ าคอมพวิ เตอรธ์ ุรกจิ วิทยาลัยอาชีวศึกษารอ้ ยเอด็ 21/4/63 เอกสารประกอบการสอน วิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่ือการจดั การอาชพี (30001-2001) หนา้ 27 ผู้เรยี บเรยี ง : นายอดินนั ต์ แวบาดะ

ภาคผนวก

เฉลยแบบทดสอบความรกู้ ่อนเรยี น หน่วยที่ 4 เรื่อง การจัดเกบ็ คน้ คนื สง่ ผา่ นและจดั ดำเนินการขอ้ มลู สารสนเทศ ข้อที่ คำตอบ ขอ้ ที่ คำตอบ 1. ก. 6. ก. 2. ง. 7. ข. 3. ข. 8. ง. 4. ค. 9. ค. 5. ข. 10. ข.

เฉลยแบบฝึกหัด หน่วยที่ 4 เร่ือง การจัดเกบ็ ค้นคืน ส่งผ่านและจดั ดำเนนิ การข้อมลู สารสนเทศ คำช้ีแจง จงตอบคำถามต่อไปน้ีให้ถูกตอ้ ง และสมบรู ณ์ 1. การจัดเก็บขอ้ มลู สารสนเทศ หมายถึงอะไร ตอบ การจัดเก็บข้อมูลสารสนเทศให้เป็นระบบเพื่อให้สามารถค้นหารและจัดเก็บ สารสนเทศเข้าที่เดิมได้ โดยสะดวกรวดเรว็ อาจใชค้ อมพวิ เตอร์หรอื สื่อจดั เกบ็ ขอ้ มูลลักษณะต่างๆ . 2. ขั้นตอนการเตรียมการค้นคืนสารสนเทศ มีอะไรบา้ ง ตอบ 1. การเตรียมรายละเอยี ดขอ้ มูลที่ตอ้ งการ เช่น WHO การคน้ หาเก่ียวกบั ใคร WHAT ตอ้ งการสารสนเทศอะไรบา้ ง WHERE ต้องการคน้ หาเกดิ ข้นึ ท่ไี หน WHY ต้องการสารสนเทศมากน้อยแค่ไหน 2.พิจารณาเลือกฐานขอ้ มูลโดยใหค้ ำนึงถงึ - ขอบเขตเนื้อหาสาระของสารสนเทศในฐานขอ้ มลู - ระยะเวลาของสารสนเทศท่บี นั ทกึ อยใู่ นฐานข้อมูล - ราคาคา่ ใช้จ่ายทตี่ อ้ งการสืบคน้ ฐานขอ้ มลู - ภาษาของสารสนเทศ - จำนวนสารสนเทศที่มอี ยู่และการเพิ่มขนึ้ ของข้อมูล - ลักษณะของสารสนเทศที่ให้เป็นสารสังเขป หรอื ขอ้ มลู เตม็ รปู - บริการอำนวยความสะดวกแกผ่ ูใ้ ช้ เช่น การพมิ พ์ผลการสืบค้น หรือการสง่ ข้อมูลผา่ น E-Mail 3. บอกเทคนิคการใช้การคน้ คนื สารสนเทศมา 1 อย่าง ตอบ เทคนิคการใส่เคร่ืองหมาย * แทนตวั อักษรทีล่ ะไว้ . ..................................................................................................................................................................................... 4. ระบบโอแพค (OPAC) ใช้ประโยชน์ในการคน้ คืนสารสนเทศในห้องสมุดไดอ้ ยา่ งไร ตอบ 1.ใช้สำหรับค้นหาข้อมูลทางบรรณานุกรมของทรัพยากรสารสนเทศที่ห้องสมุดได้อย่างสะดวก และ รวดเร็ว โดยสืบคน้ จากคอมพิวเตอร์แทนบตั รรายการ 2. นอกจากใชส้ ำหรบั ค้นหาข้อมลู ทางบรรณานกุ รมของทรัพยากรสารสนเทศแล้วยังสามารถใช้ในการ ตรวจสอบขอ้ มูลการยมื ของตนเองได้อีกด้วย 3. คน้ หาบทความจากวารสารท่ีมใี หบ้ รกิ ารในห้องสมดุ 5. การดำเนินการเกย่ี วกับข้อมูลสารสนเทศมีอะไรบ้าง ตอบ 1. การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู 2. การตรวจสอบขอ้ มลู 3. การรวบรวมเป็นแฟ้มขอ้ มูล 4. การจัดเรียงข้อมลู 5. การคำนวณ 6. การจดั เก็บ 7. การทำสำเนา

เฉลยแบบทดสอบความรหู้ ลังเรยี น หนว่ ยท่ี 4 เรื่อง การจัดเก็บ ค้นคนื ส่งผ่านและจัดดำเนินการข้อมลู สารสนเทศ ข้อที่ คำตอบ ข้อท่ี คำตอบ 1. ก. 6. ก. 2. ง. 7. ข. 3. ข. 8. ง. 4. ค. 9. ค. 5. ข. 10. ข.