ใบความรู้ การผูกผ้าและการจับจีบผ้า

ใบความรู้ การผกู ผา้ และการจบั จบี ผา้ กลมุ่ อาชพี พาณชิ ยกรรมและการบรกิ าร ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอรตั นบรุ ี

การจบั จบี ผา้ โอกาสทีใ่ ช้ในการผกู ผา้ และจบั จบี ผา้ การผกู ผ้าและจบั จีบผา้ นยิ มใช้ในงานเทศกาลและงานพิธีในโอกาสต่าง ๆ ดังน้ี งานพระราชพธิ ี ( Royal Ceremony ) หมายถงึ งานท่อี ยู่ในขนบธรรมเนียม และราชประเพณีของพระมหากษัตริย์ มีระเบียบ แบบแผนและขั้นตอนมี หมายกำหนดการอย่างเปน็ พธิ กี าร เรยี บร้อย รัดกมุ และคำนึงถึงความปลอดภัย ซง่ึ การประดบั ตกแตง่ สถานที่ นยิ มใช้ผ้าเป็นส่วนประกอบ การจดั งานพธิ ี (Ceremony ) คือ งานทก่ี ำหนดรูปแบบ โดยมีกำหนดการท่ี ชัดเจน ทราบจุดมุ่งหมายและวัตถุประสงค์ของงาน เช่น งานแห่เทียนพรรษา งานวันมาฆบชู า งานศพ พิธมี อบใบประกาศนียบัตร การจัดงานทางธรุ กจิ คือ การทใ่ี ช้สถานท่ีตกแตง่ เพื่อให้เกดิ ความสวยงาม โดยมี วัตถุประสงค์ของเจ้าของงานเป็นหลัก เช่น งานแต่งงาน การประชุม งานแถลงขา่ ว งานจัดเลย้ี ง การจบั จีบ ( Pleating ) หมายถงึ การสรา้ งสรรค์รูปแบบของงานในการ ปฏบิ ัตงิ านดว้ ยการม้วน การพบั การซ้อน การจบี การบิดเกลียว การรูดหรือการยน่

รูปแบบของการจบั จีบผ้า วสั ดแุ ละอปุ กรณ์ การผกู และจบั จบี ผา้ ประดบั อาคาร 1. การม้วน คอื การจับผา้ ท่ใี ช้ในตกแต่งภายนอก โดยจับมว้ นผ้าเป็นคร่ึงวงกลม ในการออกแบบและตกแต่งการผูกและจับจีบผ้าประดับตกแต่งอาคาร ท้งิ ชว่ งหา่ ง ใหม้ รี ะยะงามพอดี 2. การพับ คือ การจับแนวตลบของสันทบผ้าที่ใช้ในการจับจีบให้มีลักษณะเป็น สถานทีต่ ่าง ๆ ผูจ้ ัดจำเป็นจะต้องเรยี นรเู้ กี่ยวกบั วสั ดุ อปุ กรณท์ ใี่ ช้เพื่อจัดเตรียม กลบี ดอกบวั พับซ้อนกนั เหมือนรูปทรงสามเหล่ียม ให้พร้อมและเหมาะสมกับงานที่จะใช้ และเพื่อความสะดวกในการปฏิบัติงาน 3. การซ้อน คอื การจบั แนวสัน ทบผา้ ของจีบให้ตดิ กัน โดยใช้เข็ม หมดุ กลัดตรงมุม ประหยดั เวลา ประหยดั แรงงาน ทำให้งานสำเร็จในเวลา วัสดุ อปุ กรณ์ท่ีสำคัญ ให้ติดกนั และ กำหนดช่องไฟใหส้ บั หวา่ งกัน เหมอื นสี่เหลยี่ มขนมเปยี กปนู มดี ังน้ี 4. การจบี คอื การทบั ซอ้ นของผา้ ทม่ี ีขนาด ความกว้างและความลึกของจีบเท่ากัน และ ในทิศทางเดียวกนั 1. ผ้า ผา้ มคี วามสำคญั มาก ในการประดับตกแต่ง ก่อนท่จี ะนำผ้าไปใช้ 5. การบิดเกลียว คือ การจับจีบชั้นบนที่ ต้องการตกแต่ง โดยจับมุมผ้าในทิศทาง จึงจำเป็นจะต้องเรียนรูเ้ รื่องเสน้ ใยของเนื้อผ้าพอสังเขปก่อน ผ้ามีคุณสมบัติใน เฉลียง 45 องศา แล้วยกริมผ้าให้ขนานกับขอบโต๊ะแล้วกำหนดความกว้างและความ ตัวที่แตกต่างกันไปตามประโยชน์ใช้สอย โดยมีคุณสมบัติด้านเส้นใยโดยรวม ลึกของจีบ วางเสมอขอบโต๊ะ จะเกิดแนวทแยงบิดเกลียว แล้วจับทบซ้อน ให้มีขนาด มีอยู่ 2 ชนดิ คอื เส้นใยธรรมชาติ ละ เสน้ ใยสังเคราะห์ ความลึกของจีบเทา่ กันและในทศิ ทางเดยี วกนั 6. การย่นหรอื การรดู คอื การจบั รมิ ผ้า หรอื ส่วนทตี่ อ้ งการตกแตง่ จับรดู ใหเ้ ปน็ ผ้าเส้นใยที่ทำขึ้นมาจากธรรมชาติ เช่น ผ้าไหม ผ้าฝ้าย ผ้าลินิน รอยยน่ โดยเรมิ่ ทำจากด้านลา่ งสู่ด้านบน เพือ่ ให้มีลักษณะพองฟสู วยงาม ผ้าป่าน มีคุณสมบัติที่ดี คือ เนื้อผ้ามีน้ำหนัก จับจีบจะอยู่ทรงได้ดี ทนนาน จะจบั ดอกเลก็ ดอกใหญก่ ็ไม่คอ่ ยมีปัญหาเรื่องการอยู่ทรงของดอก ฯ มีข้อเสีย คอื เสน้ ใยมีความยดื หย่นุ นอ้ ย ไมค่ อ่ ยมคี วามมนั วาว ยบั ง่าย ผ้าเส้นใยที่เกิดจากการสังเคราะห์ขึ้น เช่น ผ้าซิเตต ผ้าโพลีเอสเตอร์ ผ้าไนล่อน ผ้าออร์ล่อน ผ้าต่วน ผ้าเหล่านี้มีคุณสมบัติดี คือ เนื้อผ้านุ่ม จับเบามือ เรียบ มันวาวทำให้ดูแพรวพราวระยิยระยับ ไม่ค่อยยับ รอยย่น คืนตัวได้ดี กว่าผ้าเส้นใยธรรมชาติ ข้อเสีย คือ มีข้อจำกัดในการจับจีบผ้า จับจบี โตๆ แบบดอกไม้ดอกใหญ่ๆ ไมส่ ดู้ ี ดอกจะยว้ ยย้อยดเู หย่ี วเฉา

2. ลวด ใช้ผูกรัดผ้าให้คงรูปหลังจับจีบ จัดกลีบประกอบดอกตลอดจนมัดแขวน 4. คอ้ นตอกตะปู อุปกรณ์ทง้ั สองน้กี ม็ ีความจำเป็นในกรณีทต่ี อ้ งกำหนดจุดในการ ประกอบเข้ากับโครงสร้างทตี่ กแตง่ น้ัน ๆ การใช้ลวดแทนด้ายหรอื เชือก เนื่องจาก มัดผา้ โยงผ้า เพอื่ ตรงึ ผ้าตามจดุ ต่าง ๆ แต่ถ้าหากสามารถใช้ลวดหรอื เชอื กมดั ได้โดย สามารถรัดได้โดยฟั่นเกลียวเป็นรอยพับหรือบิดโดยต่อเนื่องเวลาแกะหรือแก้ก็ ไมต่ ้องใช้ตะปตู อก กไ็ ม่ตอ้ งตอกตะปเู พราะพื้นผนงั สะเสยี มีรอยตะปดู ไู มง่ าม สะดวกไม่ยุ่งยาก ลวดที่ใช้ควรมีขนาดของเส้นพอเหมาะ ไม่ใหญ่จนแข็งยากแก่ การบดิ งอ หรือเล็กจนไม่สามารถมัดผ้าให้คงรูปลักษณะตามทต่ี ้องการได้ 5. กรรไกร กรณใี ชเ้ ชอื ก หรอื ฟาง แทนลวด กต็ ้องมกี รรไกรในการตดั 3. คมี ตดั ลวด มขี ายตามร้านขายเคร่ืองก่อสรา้ งท่ัว ๆ ไป เลอื กอันท่เี หมาะสม กบั ลวดทใ่ี ช้

6. ตะปู แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ตะปตู อกไม้และตะปูตอกคอนกรีต ตะปู 8. เข็มหมดุ หวั มกุ ใชส้ ำหรับยึดผลงานให้คงรูป เชน่ จบั จบี เพื่อทำลวดลายผา้ ท้งั 2 ประเภท ใช้ตอกยึดติดอาคารตามอาคารท่ีใช้ เพื่อยดึ งานผา้ ให้แขวนตดิ กบั ยึดกลบี ดอก ยึดระย้า โครงสรา้ งท่ตี ้องการตกแต่งนนั้ ๆ ในกรณีทไ่ี ม่สามารถใช้ลวดยดึ ติดกับโครงสรา้ ง ได้ ขนาดที่ใช้ 1 นว้ิ ครึ่ง หรือ 2 นิว้ 7. ตลบั เมตร เปน็ สายวัดสำหรับชา่ งไม้และช่างอุตสาหกรรมทำจากโลหะ สำหรบั วัดความยาวหรอื ความกว้างของโครงสรา้ งทจ่ี ะตกแตง่ และแบง่ เนือ้ ท่ี ความยาวหรอื ความกว้างให้เป็นส่วนยอ่ ยขนาดเท่า ๆ กัน