จากภาพเสน้ อุปสงค์และอุปทานตดั กันท่จี ุด E ฉะนัน้ ราคาและปริมาณดุลยภาพจึงถูกกาหนดข้ึน ณ ระดบั ซง่ึ ตรงกบั จดุ น้ี คอื ราคาดุลยภาพเทา่ กบั OP และปรมิ าณดุลยภาพเทา่ กบั OQ ณ ระดบั ราคาใดๆ ทส่ี ูงกว่าราคาดุลยภาพ จะปรากฏว่าจานวนสนิ คา้ ทผ่ี ู้บรโิ ภคต้องการซ้อื มนี ้อยกว่าจานวนสนิ คา้ ท่ผี ูผ้ ลิต นามาขาย สมมตวิ ่าระดบั ราคาสนิ ค้าตลาดขณะนัน้ อยู่ท่ี OP1 ปริมาณสนิ ค้าท่มี ีผู้ต้องการซ้ือจะเท่ากบั OQ1 สว่ นปรมิ าณสนิ คา้ ทผ่ี ผู้ ลติ ตอ้ งการขาย คอื OQ3 ดงั นัน้ ปรมิ าณซอ้ื จะน้อยกวา่ ปรมิ าณขายเป็นจานวน เท่ากับ Q1Q3 ซ่ึงเรียกว่า “อุปทานส่วนเกิน” (Excess Supply) แสดงว่าราคาสินค้า ณ ระดบั OP1 น้ี สูงเกินอานาจซ้ือของผู้บริโภคท่ีจะจ่ายได้ ทาให้สินค้าท่ีผลิตได้ขายไม่หมด และเพ่ื อให้อุปทาน ส่วนเกินหมดไป ผู้ขายจาเป็นต้องลดราคา ซ่ึงการลดราคาน้ีจะทาให้สนิ ค้าขายได้มากข้ึน ราคาก็จะ ลดลงเรอ่ื ยๆ จนถงึ ระดบั ราคาดลุ ยภาพกจ็ ะหยุดน่ิง เพราะระดบั ราคาน้ีผผู้ ลติ จะพบวา่ สนิ ค้าของตนมพี อดี กบั ปรมิ าณซอ้ื ทผ่ี บู้ รโิ ภคตอ้ งการ จงึ ขายไดห้ มดไมม่ สี นิ คา้ คงเหลอื
ในทางกลับกัน ณ ระดับราคาใดท่ีอยู่ต่ากว่าราคาดุลยภาพ ปรากฏว่าปริมาณสินค้าท่ีผู้บริโภค ต้องการซ้อื มมี ากกว่าปรมิ าณสนิ ค้าท่ผี ู้ผลิตต้องการจะนาออกขาย สว่ นของความต้องการซ้ือท่มี ากกว่า ปริมาณขายน้ีเรยี กว่า “อุปสงค์ส่วนเกิน” (Excess Demand) สมมติว่าราคาสนิ ค้าในขณะนัน้ อยู่ท่ี OP2 ปริมาณสินค้าท่ีมีผู้ต้องการซ้ือจะเท่ากับ OQ2 แต่ผู้ขายมีสินค้าขายเพียง OQ4 สินค้าจึงมีไม่พอขาย คือ ขาดไปจากท่ีผู้ซ้ือต้องการทงั้ ส้นิ เป็นจานวนเท่ากับ Q4Q2 ซ่ึงเป็นอุปสงค์ส่วนเกินเม่ือเป็นเช่นน้ี ราคาสนิ ค้าจงึ สงู ข้นึ เพราะผูซ้ ้อื แย่งกนั ซ้อื สนิ คา้ ราคาจะสูงขน้ึ เร่อื ยๆ จนกระทงั่ ถึงระดบั ราคาดุลยภาพ จะหยุดน่ิง เพราะเม่อื ราคาสงู ข้นึ มาถึงราคาดุลยภาพแล้ว จะปรากฏว่าปรมิ าณซ้อื มพี อดกี ับปรมิ าณขาย ทาใหร้ าคาไมเ่ ปลย่ี นแปลงอกี ตอ่ ไป อย่างไรกต็ าม ภาวะดลุ ยภาพน้ีอาจเปล่ยี นแปลงไปได้ ถ้าอุปสงคแ์ ละอุปทานอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงหรอื ทงั้ สองอยา่ งเปลย่ี นแปลงไป การเปลย่ี นแปลงของอปุ สงคแ์ ละอปุ ทานเกดิ จากตวั กาหนดอปุ สงคแ์ ละอุปทาน โดยออ้ มชนิดต่างๆ เปล่ยี นแปลงไปดงั ทไ่ี ดอ้ ธบิ ายมาแล้ว ดงั นัน้ เม่อื ไรกต็ ามทป่ี ัจจัยเหล่าน้ีเปล่ยี นแปลง จนทาใหป้ รมิ าณซ้อื และขายเปล่ยี นตามไปดว้ ย ณ ทกุ ระดบั ราคา จะทาใหต้ าแหน่งดุลยภาพเปลย่ี นแปลง ตามไปดว้ ย
Search
