วันมาฆบูชา

วนั มาฆบูชา Jariya Tonghom 183/21 Karom Rode, Posadet , Muang Nakorn Si Thammarat, Thailand โทรศพั ท:์ 0805322618 อีเมล: JT2554@gmai จริยา ทองหอม. (2562 กมุ ภาพนั ธ์ 19). วนั มาฆบชู า

วนั มาฆบูชา 2562 ประวตั มิ าฆบูชา วนั สาคญั ทางพระพทุ ธศาสนา วนั มาฆบูชา ตรงกบั วนั ข้ึน 15 ค่า เดือน 3 โดย วนั มาฆบูชา 2562 ตรงกบั วนั องั คารที่ 19 กุมภาพนั ธ์ สาหรับประวตั ิ มาฆบูชา เป็นวนั ที่พระสงฆ์ จานวน 1,250 รูป มาประชุมพร้อมกนั ที่เวฬุวนั มหาวหิ าร ในกรุงราชคฤห์ โดยมิไดน้ ดั หมาย โดย พระภิกษุสงฆเ์ หล่าน้ีลว้ นเป็ นผทู้ ่ีไดร้ ับการอุปสมบทโดยตรงจากพระพทุ ธเจา้ และบรรลุพระอรหนั ตแ์ ลว้ ทุก ๆ องค์

วนั มาฆบูชา ความหมายคืออะไร คาวา่ \"มาฆะ\" น้นั เป็ นช่ือของเดือน 3 ยอ่ มาจากคาวา่ \"มาฆบุรณมี\" หมายถึง การบูชาพระในวนั เพญ็ กลางเดือน มาฆะ ตามปฏิทินของอินเดีย หรือเดือน 3

การกาหนดวนั มาฆบูชา การกาหนดวนั มาฆบูชาตามปฏิทินจนั ทรคติของไทยน้นั จะตรงกบั วนั ข้ึน 15 ค่า เดือน 3 แตถ่ า้ ปี ใดมีเดือนอธิกมาส คือ มีเดือน 8 สองคร้ัง วนั มาฆบูชากจ็ ะเล่ือนไปเป็นวนั ข้ึน 15 ค่า เดือน 4 และมกั ตรงกบั เดือนกุมภาพนั ธ์หรือมีนาคม

ความสาคัญของวนั มาฆบูชา ความสาคญั ของวนั มาฆบูชา คือเป็นวนั ท่ีพระสัมมาสัมพทุ ธเจา้ ทรงแสดง \"โอวาทปาติโมกข์\" แก่พระสงฆเ์ ป็ นคร้ัง แรก หลงั จากตรัสรู้มาแลว้ เป็ นเวลา 9 เดือน ซ่ึงหลกั คาสอนน้ีเป็นหลกั การ และวธิ ีการปฏิบตั ิตา่ ง ๆ หากสรุปเป็นใจความ สาคญั จะมีเน้ือหาวา่ \"ทาความดี ละเวน้ ความชวั่ ทาจิตใจใหบ้ ริสุทธ์ิ\"

วนั มาฆบูชาได้เกดิ เหตุอศั จรรย์ขึน้ พร้อม ๆ กันถงึ 4 ประการ อนั ได้แก่ 1. วนั น้นั ตรงกบั วนั เพญ็ ข้ึน 15 ค่า เดือน 3 ซ่ึงพระจนั ทร์เสวยมาฆฤกษ์ 2. มีพระสงฆจ์ านวน 1,250 รูป มาประชุมพร้อมกนั โดยมิไดน้ ดั หมาย ณ วดั เวฬุวนั เมืองราชคฤห์ แควน้ มคธ เพ่อื สกั การะพระสัมมาสัมพทุ ธเจา้ 3. พระสงฆท์ ี่มาประชุมท้งั หมดลว้ นแต่เป็นพระอรหนั ต์ ผไู้ ดอ้ ภิญญา 6 4. พระสงฆท์ ้งั หมดไดร้ ับการอุปสมบทโดยตรงจากพระพุทธเจา้ หรือ \"เอหิภิกขอุ ุปสมั ปทา\" และเพราะเกิดเหตุอศั จรรย์ 4 ประการขา้ งตน้ ทาให้วนั มาฆบูชา เรียกอีกช่ือหน่ึงไดว้ า่ \"วนั จาตุรงคสันนิบาต\"

คาวา่ \"จาตุรงคสันนิบาต\" น้ี มีความหมายตามการแยกศพั ทค์ ือ - จาตุร แปลวา่ 4 - องค์ แปลวา่ ส่วน - สนั นิบาต แปลวา่ ประชุม ดงั น้นั \"จาตุรงคสนั นิบาต\" จึงหมายความวา่ \"การประชุมดว้ ยองค์ 4\" นน่ั เอง ท้งั น้ี วนั มาฆบูชา ถือวา่ เป็นวนั พระธรรม ขณะท่ีวนั วสิ าขบูชาถือวา่ เป็นวนั พระพุทธ ส่วนวนั อาสาฬหบูชา เป็ นวนั พระสงฆ์

ประวตั วิ นั มาฆบูชาในประเทศไทย พธิ ีทาบุญวนั มาฆบูชาน้ี ไม่ปรากฏหลกั ฐานวา่ มีมาในสมยั ใด อยา่ งไรก็ตามในหนงั สือ \"พระราชพิธีสิบสองเดือน\" อนั เป็นบทพระราชนิพนธ์ของ \"พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั \" มีเร่ืองราวเก่ียวกบั การประกอบราชกุศลมาฆบูชาไว้ วา่ ประเทศไทยเริ่มกาหนดพิธีปฏิบตั ิในวนั มาฆบูชาเป็ นคร้ังแรกในช่วงรัชสมยั พระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั รัชกาลที่ 4 ซ่ึงมีการประกอบพิธีเป็นคร้ังแรกในปี พ.ศ. 2394 ในพระบรมมหาราชวงั ก่อน โดยมีพิธีพระราชกศุ ลในเวลาเชา้ นมสั การพระสงฆจ์ ากวดั บวรนิเวศราชวรวหิ ารและวดั ราชประดิษฐสถิตมหาสีมารามราชวรวหิ าร จานวน 30 รูป ฉนั ภตั ตาหารในพระอุโบสถ วดั พระศรีรัตนศาสดาราม

เม่ือถึงเวลาค่า พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เสด็จออก ทรงจุดธูปเทียนนมสั การ พระสงฆท์ าวตั รเยน็ และ สวดคาถาโอวาทปาติโมกข์ เมื่อสวดจบทรงจุดเทียน 1,250 เล่ม รอบพระอุโบสถ มีการประโคมอีกคร้ังหน่ึงแลว้ จึงมีการ เทศนาโอวาทปาติโมกข์ 1 กณั ฑ์ เป็นท้งั เทศนาภาษาบาลี และภาษาไทย ส่วนเคร่ืองกณั ฑป์ ระกอบดว้ ยจีวรเน้ือดี 1 ผนื เงิน 3 ตาลึง และขนมตา่ ง ๆ เม่ือเทศนาจบ พระสงฆ์ 30 รูป สวดรับ

ในสมยั รัชกาลท่ี 4 น้นั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั จะเสด็จออกประกอบพธิ ีดว้ ยพระองคเ์ องทุกปี แต่มีการ ยกเวน้ บา้ งในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยูห่ วั รัชกาลที่ 5 เน่ืองจากบางคร้ังตรงกบั ช่วงเสด็จประพาสกจ็ ะทรง ประกอบพิธีมาฆบูชาในสถานที่น้นั ๆ ข้ึนอีกแห่ง นอกเหนือจากภายในพระบรมมหาราชวงั ต่อมาการประกอบพิธีมาฆบูชาไดแ้ พร่หลายออกไปภายนอกพระบรมมหาราชวงั และประกอบพธิ ีกนั ทว่ั ราชอาณาจกั ร ทางรัฐบาลจึงประกาศใหเ้ ป็นวนั หยดุ ทางราชการดว้ ย เพ่ือใหป้ ระชาชนจากทุกสาขาอาชีพไดไ้ ปวดั เพ่ือทาบุญ กศุ ลและประกอบกิจกรรมทางศาสนา นอกจากน้ีในปี พ.ศ. 2549 รัฐบาลไทยประกาศใหว้ นั มาฆบูชา เป็ นวนั กตญั ญูแห่งชาติอีกดว้ ย

วนั มาฆบูชา กบั หลกั ธรรมทคี่ วรนาไปปฏิบัติ หลกั ธรรมท่ีควรนาไปปฏิบตั ิคือ \"โอวาทปาติโมกข\"์ ซ่ึงเป็นหลกั คาสอนสาคญั อนั เป็นหวั ใจของพระพทุ ธศาสนา เพ่อื นาไปสู่ความหลุดพน้ หลกั ธรรมประกอบดว้ ย หลกั การ 3 อุดมการณ์ 4 และวธิ ีการ 6 ดงั น้ี

หลกั การ 3 คือหลกั คาสอนทคี่ วรปฏิบตั ิ ได้แก่ 1. การไม่ทาบาปท้งั ปวง คือ การลด ละ เลิก ทาบาปท้งั ปวง อนั ไดแ้ ก่ อกุศลกรรมบถ 10 ซ่ึงเป็นทางแห่งความชวั่ 10 ประการที่เป็นความชวั่ ทางกาย (การฆา่ สตั ว์ การลกั ทรัพย์ การประพฤติผดิ ในกาม) ทางวาจา (การพดู เทจ็ การพดู ส่อเสียด การพูดเพอ้ เจอ้ ) และทางใจ (การอยากไดส้ มบตั ิของผอู้ ่ืน การผกู พยาบาท และความเห็นผดิ จากทานองคลองธรรม)

2. การทากุศลให้ถึงพร้อม คือ การทาความดีทุกอยา่ งตาม กุศลกรรมบถ 10 ท้งั ความดีทางกาย (ไมฆ่ ่าสตั ว์ ไมเ่ บียดเบียน ผอู้ ื่น ไม่เอาสิ่งของที่เจา้ ของไม่ไดใ้ หม้ าเป็นของตน มีความเอ้ือเฟ้ื อเผอื่ แผ่ ไม่ประพฤติผดิ ในกาม) ความดีทางวาจา (ไม่พูดเทจ็ ไมพ่ ูดส่อเสียด ไม่พูดหยาบคาย ไม่พดู เพอ้ เจอ้ ) และความดีทางใจ (ไม่โลภอยากไดข้ องผอู้ ื่น มีความเมตตาปรารถนาดี มีความ เขา้ ใจถูกตอ้ งตามทานองคลองธรรม) 3. การทาจิตใจให้ผ่องใส คือ ทาจิตใจใหบ้ ริสุทธ์ิ หลุดจากนิวรณ์ที่คอยขดั ขวางจิตใจไมใ่ หเ้ ขา้ ถึงความสงบ ไดแ้ ก่ ความ พอใจในกาม, ความพยาบาท, ความหดหู่ทอ้ แท,้ ความฟุ้งซ่าน และความลงั เลสงสยั ซ่ึงท้งั 3 หลกั การขา้ งตน้ สามารถสรุปใจความสาคญั ไดว้ า่ \"ทาความดี ละเวน้ ความชว่ั ทาจิตใจใหบ้ ริสุทธ์ิ\" นนั่ เอง

อุดมการณ์ 4 ได้แก่ 1. ความอดทน อดกล้นั คือ ไม่ทาบาปท้งั กาย วาจา ใจ 2. ความไม่เบียดเบียน คือ งดเวน้ จากการทาร้าย หรือเบียดเบียนผอู้ ื่น 3. ความสงบ ไดแ้ ก่ การปฏิบตั ิตนใหส้ งบท้งั ทางกาย วาจา ใจ 4. นิพพาน ไดแ้ ก่ การดบั ทุกข์ ซ่ึงเป็นเป้าหมายสูงสุดในพระพุทธศาสนา

วธิ ีการ 6 ได้แก่ 1. ไมว่ า่ ร้าย คือ ไมก่ ล่าวใหร้ ้าย โจมตีใคร 2. ไมท่ าร้าย คือ การไม่เบียดเบียนผอู้ ื่น 3. สารวมในปาฏิโมกข์ คือ เคารพระเบียบวินยั กฎกติกา รวมท้งั ขนบธรรมเนียมประเพณีอนั ดีงามของสังคม 4. รู้จกั ประมาณ คือ รู้จกั ความพอดีในการบริโภค รวมท้งั การใชส้ อยส่ิงตา่ ง ๆ 5. อยใู่ นสถานท่ีสงดั คือ อยใู่ นสถานท่ีท่ีมีส่ิงแวดลอ้ มท่ีเหมาะสม 6. ฝึกหดั จิตใจใหส้ งบ คือ การฝึกหดั ชาระจิตใจใหส้ งบ มีประสิทธิภาพที่ดี

ประโยชน์ท่ีจะไดร้ ับจากการจดั กิจกรรมในวนั มาฆบูชา พุทธศาสนิกชนจะมีความรู้ ความเขา้ ใจอยา่ งถูกตอ้ งเกี่ยวกบั ความสาคญั ของวนั มาฆบูชา รวมท้งั หลกั ธรรมต่าง ๆ ซ่ึงจะ ทาใหเ้ กิดความตระหนกั ต่อความสาคญั ของพระพุทธศาสนา อีกท้งั ยงั เป็นการปฏิบตั ิหนา้ ท่ีในฐานะชาวพุทธ และยงั เป็นการ ช่วยธารงพระพทุ ธศาสนาใหส้ ืบต่อไป

เอกสารอ้างองิ จริยา ทองหอม. (2562). วนั มาฆบูชา 2562. สืบคน้ เมื่อ 19 กมุ ภาพนั ธ์ 2562. จาก https://hilight.kapook.com/view/20696 Kapook.com. วนั มาฆบูชา 2562. สืบคน้ เมื่อ 19 กมุ ภาพนั ธ์