เนื้อหา 2.1 ตัวอย่างระบบคำนวณค่าโดยสารรถประจำทาง

ตวั อยา่ งระบบคานวณค่าโดยสารรถประจาทาง

จดุ ประสงคข์ องบทเรียน ❑ นกั เรียนสามารถพจิ ารณาการแก้ปญั หาย่อยได้ ❑ นกั เรียนสามารถเรียบเรียงอัลกอริทมึ ในรปู แบบรหสั ลาลองได้

ตวั อยา่ งระบบคานวณค่าโดยสารรถประจาทาง หากผู้ปกครองพานักเรยี นอนบุ าลข้ึนรถโดยสารประจาทางไป โรงเรียน คนเก็บคา่ โดยสารต้องคานวณวา่ ผู้ปกครองและนักเรียน จะตอ้ งเสียคาโดยสารคนละเท่าใด โดยขน้ึ อยู่กบั เง่อื นไขอายุหรือสว่ นสงู เปน็ ต้น หากตอ้ งการระบบเกบ็ ค่าโดยสารอตั โนมตั ิ ระบบน้จี ะตอ้ ง คานวณคา่ โดยสารได้เอง จากเงื่อนไขทีถ่ ูกกาหนดไวล้ ว่ งหนา้ แล้ว

คา่ โดยสาร ผ้โู ดยสารทว่ั ไป คดิ อัตราคนละ 10 บาทตลอดเส้นทาง ผโู้ ดยสารทีเ่ ป็นเดก็ อายุต่ากว่า 3 ขวบ โดยสารฟรี ผู้โดยสารสงู อายุทีม่ ีอายุตั้งแต่ 60 ปขี น้ึ ไป คดิ คา่ โดยสารคร่งึ ราคา ราคาค่าโดยสารสาหรับหมู่คณะที่ประกอบด้วยผู้โดยสารไม่เกิน 30 คน ถ้า ค่าโดยสารรวมเป็นจานวนตัง้ แต่ 200 บาทขึน้ ไปจะมสี ว่ นลดเพม่ิ อกี 10%

ค่าโดยสาร • ผู้โดยสารทั่วไป คิดอัตราคนละ 10 บาทตลอดเสน้ ทาง • ผู้โดยสารทีเ่ ป็นเด็กอายตุ ่ากวา่ 3 ขวบ โดยสารฟรี • ผู้โดยสารสูงอายุที่มีอายุตัง้ แต่ 60 ปขี น้ึ ไป คิดคา่ โดยสารครึง่ ราคา • ราคาค่าโดยสารสาหรบั หมูค่ ณะที่ประกอบด้วยผู้โดยสารไมเ่ กิน 30 คน ถ้าค่าโดยสารรวมเป็นจานวนต้ังแต่ 200 บาทข้ึนไปจะมีส่วนลดเพ่ิมอีก 10% ถ้านักเรียนต้องการนาคนในหมู่บ้านไปทัศนศึกษา และต้องการ คานวณคานวณคา่ รถโดยสารจะออกแบบอลั กอริทีมอย่างไร

เพ่อื แก้ปญั หาข้างตนั นกั เรียนควรพิจารณาการแก้ปญั หาย่อยต่อไปน้ี 1. ทราบได้อย่างไรว่ามีผู้โดยสารที่เป็นเด็กอายุต่ากว่า 3 ขวบกี่คน เป็น ผ้ใู หญ่อายมุ ากกว่า 60 ปกี ี่คนและทีเ่ หลือกีค่ น ตอบ นับผู้โดยสาร (จานวนท้งั หมด – จานวนเดก็ )-จานวนคนแก่= จานวนคนท่คี ิดราคาปกติ

เพ่อื แก้ปญั หาขา้ งตนั นักเรียนควรพิจารณาการแก้ปญั หาย่อยตอ่ ไปน้ี 2. คา่ โดยสารรวมของผสู้ ูงอายุเปน็ เท่าไร ตอบ ค่าโดยสารรวมของผู้สูงอายุ คานวณได้ จาก จานวนผู้สูงอายุคูณกับค่าโดยสาร 5 บาท (ครึง่ หนึง่ ของ 10 บาท) จานวนผสู้ งู อายุ x5=ค่าโดยสารผ้สู งู อายุ

เพ่อื แกป้ ญั หาข้างตัน นกั เรียนควรพิจารณาการแก้ปัญหายอ่ ยตอ่ ไปน้ี 3. คา่ โดยสารรวมของผโู้ ดยสารที่จ่ายเตม็ ราคาเป็นเท่าไร ตอบ ค่าโดยสารรวมของผู้โดยสารที่จ่ายเต็ม ราคา คานวณได้จาก จานวนผู้โดยสารที่ เหลือ (ผลลัพธจ์ าก ข้อ 1) คณู กับ 10 บาท (จานวนทงั้ หมด – จานวนเดก็ )-จานวนคนแก่= จานวนคนท่คี ิดราคาปกติ

เพอ่ื แกป้ ัญหาขา้ งตนั นกั เรียนควรพิจารณาการแกป้ ญั หายอ่ ยตอ่ ไปน้ี 4. ค่าโดยสารรวมทง้ั หมดเป็นเท่าไรกอ่ นลดราคา ค่าโดยสารรวมทั้งหมด คานวณได้จาก ค่า โดยสารรวมของผู้สูงอายุ (ผลลัพธ์จากข้อ 2) บวกกับค่าโดยสารรวมของผู้โดยสารที่จ่าย เตม็ ราคา (ผลลพั ธ์จากข้อ 3) ค่าโดยสารคนแก่+ค่าโดยสารที่คิดปกติ=ค่า โดยสารทั้งหมด

เพ่อื แก้ปัญหาขา้ งตนั นักเรียนควรพิจารณาการแก้ปญั หายอ่ ยต่อไปน้ี 5. ได้รบั สว่ นลด 10% หรือไม่ ได้รับส่วนลดเมือ่ มีจานวนผู้โดยสารไมเ่ กนิ 30 คน และมีค่าโดยสารรวมตั้งแต่ 200 บาทข้ึน ไป จานวนคน<30=>200บาท

เพ่อื แก้ปัญหาขา้ งตัน นักเรียนควรพิจารณาการแกป้ ัญหาย่อยต่อไปน้ี 6. หากได้รบั สว่ นลด ค่าโดยสารสทุ ธิเป็นเท่าไร ค่าโดยสารสุทธิคานวณได้จาก ค่าโดยสาร รวมท้ังหมด (ผลลัพธ์จากข้อ 4) ลบด้วย 10% ของคา่ โดยสารรวมท้งั หมด ค่าโดยสารทง้ั หมด-10%

เพ่อื แกป้ ัญหาขา้ งตนั นกั เรียนควรพิจารณาการแกป้ ัญหาย่อยต่อไปน้ี 7. แสดงผลอะไรบา้ ง แสดงจานวนผู้โดยสารท้ังหมด /จานวน ผู้โดยสารที่จ่ายเต็มราคา/จานวนผู้โดยสารที่ เ ป็ น เ ด็ ก อ า ยุ ต่ า ก ว่ า 3 ข ว บ /จ า น ว น ผู้โดยสารที่เป็นผู้สูงอายุ/ค่าโดยสารรวมก่อน ลดราคา/และค่าโดยสารสทุ ธิหลงั หกั ส่วนลด

นาแนวทางการแก้ปญั หาย่อยที่ได้มาเรียบเรยี งเป็นอัลกอรทิ ึมในรปู แบบ รหสั ลาลองไดด้ ังนี้ 1. all <-- รบั จานวนผโู้ ดยสารทง้ั หมด 2. children <-- รับจานวนผู้โดยสารที่มีอายุตา่ กว่า 3 ขวบ 3. elders <-- รับจานวนผู้สูงอายุ (มีอายุตั้งแต่ 60 ปขี น้ึ ไป) 4. regular <-- (all - children - elders) 5. fare_elders <-- elders*(10/2) 6. fare_regular <-- regular*10 7. total <-- fare _elders + fare_regular 8. แสดงค่า all, children, elders, regular 9. แสดงคา่ total 10. ถ้า all <= 30 และ total >= 200 10.1 total_discounted <-- total -(total*0.1) 10.2 แสดงค่า total_discounted

แบบฝึกหดั โจทย์ โนบิตะได้เปิดร้านอินเตอร์เนต็ ชว่ งเวลา 08.00น.-16.00น. เมื่อสิ้นวนั โนบิตะจะได้เงนิ จากการให้บริการร้านอินเตอร์เนต็ ท้ังหมดเท่าไหร่ โดยคดิ คา่ บริการดังน้ี ถ้าลูกค้าใชบ้ ริการไม่ถึง 1 ชว่ั โมง จะคิดค่าบริการ 10 บาท โดยปกตจิ ะคดิ คา่ บริการ ชวั่ โมงละ 15 บาท ถ้าลูกค้าใช้บริการ 4 ชวั่ โมงขนึ้ ไปจะคิดชว่ั โมงละ 12 บาท และถ้า ลกู ค้ามาใชบ้ ริการครบ 10 คร้ัง จะให้บริการฟรี 1 ครั้ง 1.จากโจทย์ให้นักเรียนพิจารณาแก้ปัญหายอ่ ย 2.นาแนวทางการแก้ปญั หาย่อยที่ได้มาเรียบเรียงในรปู แบบรหัสลาลอง