แนวปฏบิ ัตกิ ารตัดแยกพลังงาน ด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน Guidelines for Isolation of Energy with Lock out /Tag out จัดทำโดย สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ ม ในการทำงาน (องค์การมหาชน) กระทรวงแรงงาน สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตัดแยกพลงั งานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน ชือ่ หนงั สอื : แนวปฏิบตั ิการตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น (Guidelines for Isolation of Energy with Lock out/Tag out) (สสปท. 3-5-07-01-00-2564) ช่ือผู้แตง่ : คณะทำงานจดั ทำแนวปฏิบัติการตดั แยกพลงั งานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบป้ายเตือน ปีทพ่ี ิมพ์ : พ.ศ.2564 จดั ทำโดย : สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน) ISBN (E-book): 978-616-8026-25-0 สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตดั แยกพลงั งานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน ก คณะอนกุ รรมการวิชาการ 1. นายกฤษฎา ชยั กลุ ประธานคณะอนุกรรมการ 2. นางสาวสดุ ธิดา กรุงไกรวงศ์ อนุกรรมการ 3. รศ.สราวุธ สุธรรมาสา อนกุ รรมการ 4. ดร.เด่นศกั ด์ิ ยกยอน อนุกรรมการ 5. นางสาวปรียานันท์ ลขิ ติ ศานต์ อนกุ รรมการ 6. นางสาวบุษกร แสนสขุ อนกุ รรมการ 7. นายพงษส์ ทิ ธ์ิ ศิริฤกษอ์ ุดมพร อนุกรรมการ 8. นายชลาธิป อินทรมารุต อนุกรรมการ 9. นายบัญชา ศรธี นาอุทยั กร อนุกรรมการ 10. นายพฤทธ์ฤทธ์ิ เลศิ ลลี ากจิ จา อนุกรรมการและเลขานกุ าร 11. ผศ.ดร.ชลฤทธิ์ เหลืองจนิ ดา อนกุ รรมการและผู้ช่วยเลขานกุ าร 12. นายประเสรฐิ เหล่าบศุ ณ์อนันต์ อนุกรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ 13. ดร.พรรณทวิ า นวะมะรตั น์ อนุกรรมการและผชู้ ่วยเลขานกุ าร สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตัดแยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น ข คณะทำงานจดั ทำแนวปฏบิ ัติการตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน 1. นายกฤษฎา ชยั กุล ประธานคณะทำงาน สำนกั บรกิ ารวิชาการ บริษทั เชพรอน อเมริกา 2. นายวัฒน มีชัย คณะทำงาน บรษิ ทั สตารป์ ิโตรเลยี ม รไี ฟน์น่ิง จำกัด (มหาชน) 3. นายอนนั ต์ สุขแท้ คณะทำงาน บรษิ ทั พีทที ี โกลบอล เคมคิ อล จำกดั (มหาชน) 4. นางสาวสุรียพ์ ร พรมโคต คณะทำงาน บริษทั เอน็ พซี ี เซฟต้ี แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล เซอร์วสิ จำกดั 5. นายอาทติ ย์ ชนื่ บญุ ชู คณะทำงาน ธุรกจิ เอสซีจี เคมคี ัลส์ 6. นายอภริ ฐั เหลยี งพานิช คณะทำงาน กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน 7. ผศ.ดร.ชลฤทธิ์ เหลืองจินดา คณะทำงานและเลขานุการ สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน) 8. ดร.ธนวรรณ ฤทธชิ ยั คณะทำงานและผู้ชว่ ยเลขานุการ สถาบันส่งเสริมความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน) 9. นางสาวสุภารตั น์ คะตา คณะทำงานและผชู้ ่วยเลขานุการ สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน) สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ตั กิ ารตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น ค คำนำ สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน) หรือ สสปท. เป็นหน่วยงานภายใต้การกำกับดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน มีวัตถุประสงค์เพื่อ ส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน และมอี ำนาจหน้าท่หี นึ่ง คอื การพัฒนา และสนับสนุนการจัดทำมาตรฐาน คู่มือ และแนวปฏิบัติ เพื่อส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดลอ้ มในการทำงาน สสปท. ได้จัดทำแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Guidelines for Isolation of Energy with Lock out/Tag out) ขึ้น เพื่อเป็นแนวทางให้สถานประกอบกิจการใช้เป็น แนวปฏบิ ัติการจัดการในด้านนี้อย่างมีประสิทธิภาพ แนวปฏิบตั ิการตดั แยกพลังงานฯ เป็นวิธีการหน่ึงที่จะนำไปสู่ การบริหารจัดการความเสี่ยงของการปฏิบัติงานที่มีโอกาสได้รับอันตรายจากพลังงาน โดยแนวปฏิบัติฉบับนี้ อธิบายระเบียบขั้นตอนการปฏิบัติงานการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน เพื่อให้ สถานประกอบกิจการพิจารณานำไปจัดทำเป็นข้อบังคับว่าด้วยความปลอดภัยในการทำงาน และการฝึกอบรม ให้ลูกจ้างและผู้ที่เกี่ยวข้องได้ถือปฏิบัติอย่างถูกต้องและปลอดภัย สสปท. หวังเป็นอย่างยิ่งว่า แนวปฏิบัติการ ตัดแยกพลังงานฯ ฉบับนี้จะเป็นแนวทางให้บุคลากรด้านความปลอดภัยและผู้ที่เกี่ยวข้องของสถานประกอบกิจการ ได้นำไปปฏบิ ตั ิและประยกุ ตใ์ ช้ตามความเหมาะสมเพื่อปอ้ งกนั การประสบอันตรายในการทำงาน แนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานฯ ฉบับนี้ ได้จัดทำตามกระบวนการจัดทำคู่มือของสสปท. ดำเนินการ รา่ งโดยคณะทำงานผูเ้ ชี่ยวชาญ ผา่ นการระดมความคดิ เหน็ จากผู้เชย่ี วชาญ ผูม้ ีประสบการณ์ ผู้มีสว่ นได้ส่วนเสีย และผ่านการกลั่นกรองโดยคณะอนุกรรมการวิชาการ รวมถึงได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการสถาบัน ส่งเสรมิ ความปลอดภัยฯ เรยี บรอ้ ยแล้ว ประกาศ ณ วันที่ 7 กันยายน 2564 (นายวรานนท์ ปตี ิวรรณ) ผอู้ ำนวยการสถาบนั สง่ เสริมความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏิบตั ิการตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น ง สารบญั เร่อื ง หนา้ คณะอนกุ รรมการวชิ าการ ก คณะทำงานจดั ทำแนวปฏิบตั กิ ารตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น ข คำนำ ค สารบญั ง บทที่ 1 บทนำ 1 1.1 วัตถุประสงค์ 1 1.2 ขอบเขต 2 1.3 คำจำกดั ความ 2 บทที่ 2 หน้าทแี่ ละความรบั ผดิ ชอบของผูเ้ ก่ยี วข้องในการตัดแยกพลังงาน 7 บทท่ี 3 หลักการและขอ้ กำหนดทั่วไป (Principles and General Requirement) 10 บทที่ 4 ระเบยี บขน้ั ตอนการปฏิบตั ิงาน (Procedure) 11 บทที่ 5 การฝึกอบรมและการพัฒนาความรู้ความสามารถผู้ที่เกี่ยวข้องกับการตัดแยก 23 พลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น บทท่ี 6 การทวนสอบและวัดประสทิ ธผิ ล (Verification and Measurement) 24 บทท่ี 7 การทบทวนโดยฝ่ายบริหารและการพัฒนาอยา่ งต่อเนื่อง 25 (Management Review and Continual Improvement) เอกสารอา้ งอิง 26 ภาคผนวก 27 ภาคผนวก ก ตัวอย่างแบบรายการตัดแยกพลังงานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 28 (Equipment Isolation Checklist; EIC) ภาคผนวก ข ตัวอย่างแบบตรวจสอบความพร้อมก่อนการปฏิบัติงาน (Start Work 29 Checklist) ภาคผนวก ค ตัวอย่างแบบตรวจสอบความถูกต้องตามแนวปฏิบัติการตัดแยก 31 พลังงานด้วยระบบ ล็อกและระบบป้ายเตือน (Verification and Validation Checklist) ภาคผนวก ง กฎหมายและมาตรฐานท่ีใช้อา้ งอิงของระบบ Lock out/Tag out 32 ภาคผนวก จ รปู ภาพอปุ กรณ์ตัดแยกพลังงานฯ 34 ภาคผนวก ฉ สถติ ปิ ระสบอันตรายจากการตดั แยกพลงั งานฯ 46 สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัตกิ ารตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น 1 บทที่ 1 บทนำ สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน) หรือ สสปท. โดยคณะทำงานได้จัดทำแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Guidelines for Isolation of Energy with Lock out/Tag out) ซึ่งต่อไปนี้จะเรียกว่า “แนวปฏิบัติการตัดแยก พลังงานฯ” เพื่อให้มั่นใจว่าสถานประกอบกิจการมีองค์ความรู้ มีความตระหนักถึงอันตรายและมีการควบคุม แหล่งพลังงานที่มีอันตรายแฝงในกระบวนการผลิต โดยทำการตัดแยกและควบคุมแหล่งพลังงานในระบบของ กระบวนการผลิตและการบรกิ ารกอ่ นทจี่ ะเรมิ่ ทำงานทมี่ โี อกาสสมั ผัสอนั ตรายจากแหล่งพลงั งานนั้น ในขณะปฏิบัติการและมีงานซ่อมบำรุงหรืองานวิศวกรรม อาจมีเหตุการณ์ท่ีไม่คาดหวังจากการเดินเคร่ือง หรือรั่วไหลของพลังงานซึ่งก่อเกิดอันตรายต่อบุคคลที่ปฏิบัติงานนั้น ดังนั้นแนวปฏิบัติในรูปแบบของมาตรฐาน ระเบยี บวิธกี ารปฏิบตั งิ านและมาตรการการป้องกันและควบคุมการรว่ั ไหลของพลังงานเพ่ือไม่ให้เกิดอนั ตรายต่อ ผู้ปฏิบัติงาน ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและกระบวนการผลิต จึงมีความสำคัญสำหรับการบริหารจัดการด้าน ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานในเรื่องการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและ ระบบป้ายเตือน 1.1 วัตถปุ ระสงค์ วตั ถปุ ระสงค์ของแนวปฏบิ ตั ิการตดั แยกพลังงานฯ มีดังน้ี 1) เพื่อเป็นแนวทางในการบริหารจัดการตัดแยกพลังงานที่เป็นอันตรายให้กับสถานประกอบ กิจการนำไปปฏบิ ัตไิ ดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง มปี ระสทิ ธภิ าพ และเกิดความปลอดภัยในการทำงาน 2) เพ่ือใหผ้ ้ปู ฏิบตั ิงานและผูท้ ่เี กยี่ วขอ้ งมีความรู้ ความเขา้ ใจในบทบาทหน้าท่ี ความรบั ผิดชอบ และกระบวนการตัดแยกพลังงานด้วยการติดตั้งระบบล็อก และระบบป้ายเตือนในกิจกรรมการทำงานที่มี อันตรายจากพลังงานแฝงอยู่ 3) เพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานสามารถดำเนินการตัดแยกพลังงานอันตรายได้อย่างถูกต้องตาม เจตนารมณข์ องกฎหมายและตามขอ้ กำหนด มาตรฐานด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมใน การทำงาน สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 2 1.2 ขอบเขต แนวปฏบิ ตั กิ ารตดั แยกพลังงานฯ มีขอบเขตครอบคลุมดังน้ี 1) ขอบเขตผู้ใช้: สถานประกอบกิจการและโรงงานที่มีกระบวนการผลิต สายการผลิตและ การบรกิ ารทม่ี ีโอกาสสมั ผสั กบั อันตรายทีเ่ กดิ จากแหล่งพลังงาน และท่ตี อ้ งปฏบิ ัตติ ามกฎหมายทเี่ ก่ยี วข้อง 2) ขอบเขตของแหลง่ พลงั งาน: ครอบคลุมแหลง่ พลังงานท่ีตอ้ งตดั แยกและควบคุม คือ ไฟฟ้า (Electrical) ไอน้ำ (Steam) เคมีภัณฑ์รวมถึงแก๊ส (Chemical and Gas) น้ำ (Water) ลมที่ใช้งาน (Pneumatic) จักรกล (Mechanical) ไฮดรอลิก (Hydraulic) พลังงานความรอ้ น (Thermal) รังสี (Radiation) รวมถึงอุปกรณ์เก็บและสะสมพลังงาน (Energy Storing Devices) เช่น แบตเตอรี่ ล้อกักตุนพลังงาน (Fly Wheel) สปริง ตัวเกบ็ ประจไุ ฟฟ้า เปน็ ตน้ 3) ขอบเขตงาน: งานซ่อมบำรุง งานวิศวกรรมและโครงการ เช่น งานติดตั้งอุปกรณ์และ ปรับปรุง งานเชื่อมต่อระบบ (Tie in) โดยไม่ครอบคลุมถึงการตัดแยกพลังงานในกรณีเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน (Emergency Incident) แนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานฯ นี้ ไม่ครอบคลุมวิธีการตัดแยกพลังงานโดยใช้แผ่นปิดกั้น (Blinding) และการเปิดอปุ กรณค์ รง้ั แรก (First Line Breaking) 1.3 คำจำกดั ความ 1.3.1 การตัดแยกพลังงาน (Isolation of Energy) หมายถึง การตัดแยกระบบจากแหล่ง พลังงานที่มีอันตราย ตามที่ระบุในแผนผังแสดงรายละเอียดเครื่องจักร/อุปกรณ์ เป็นลำดับขั้นอย่างปลอดภัย ซ่ึงภายหลงั การตัดแยกนน้ั เคร่ืองจักร/อปุ กรณต์ ้องไม่สามารถปลดปล่อยพลังงานที่ทำให้เกิดอนั ตรายได้อีก เช่น - การปดิ เซอร์กิตเบรกเกอร์ (Off Circuit Breaker) - การปิดวาล์วตา่ ง ๆ เชน่ การปดิ วาลว์ ลม การปิดวาล์วไอนำ้ การปิดวาล์วสารเคมี - การเปดิ วาลว์ เพือ่ ใหอ้ ยู่ในสถานะที่ปลอดภยั - การปลดแหล่งจ่ายพลงั งานไฟฟา้ พลงั งานลม หรือแหล่งจา่ ยสญั ญาณควบคมุ 1.3.2 แหล่งพลังงาน (Energy Source) หมายถึง แหล่งพลังงานใด ๆ เช่น พลังงานไฟฟ้า พลังงานกล พลังงานลม แรงดัน สารเคมี ความร้อน หรือพลังงานอื่น ๆ ซึ่งอาจทำอันตรายต่อผู้ปฏิบัติงานใน ระหว่างการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหรืองานวิศวกรรมกับเครื่องจักร/อุปกรณ์ที่เกี่ยวเนื่องแหล่งพลังงานดังกล่าว โดยปลดปล่อยพลังงานอย่างไม่คาดคิด และมีผลทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อบุคคล ทรัพย์สินเสียหาย รวมถึง ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ตั ิการตดั แยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 3 1.3.2.1 อันตรายจากไฟฟ้า (Electrical Hazards) จะเกิดขึ้นเมื่อตัวนำหรือ ส่วนประกอบอื่นใดที่มีพลังงานไฟฟ้าในการขับเคลื่อน เมื่อเกิดการสัมผัสอย่างไม่ตั้งใจแล้ว ทำให้เกิดไฟดูดที่ สง่ ผลให้เกิดการบาดเจบ็ ตอ่ บคุ คล หรือเกดิ ไฟช็อตทสี่ ง่ ผลให้ทรพั ย์สนิ เสียหายได้ 1.3.2.2 อันตรายจากพลังงานกล (Mechanical Hazards) จะเกิดขึ้นเมื่อเกิดการ ปลดปล่อยของพลังงานกลสะสมอย่างไม่คาดคิด หรือในขณะที่มีการปรับตั้ง ซ่อมบำรุง หรือดูแลระบบของ เครือ่ งจักร/อปุ กรณอ์ นั เป็นสาเหตุใหเ้ กิดการบาดเจบ็ ตอ่ บุคคล หรอื ทรพั ย์สินเสียหาย 1.3.2.3 อันตรายจากกระบวนการ (Process Hazards) จะเกิดขึ้นเมื่อแก๊ส ของเหลว หรือของแข็ง มีการรั่วไหลออกมาอยา่ งไม่คาดคดิ ในขณะที่มีการปรับต้ัง ซ่อมบำรุง หรือดูแลระบบท่อ ถัง และ อุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง อันเป็นสาเหตุให้เกิดการบาดเจ็บต่อบุคคล หรือทรัพย์สินเสียหาย รวมถึงผลกระทบต่อ ส่งิ แวดล้อม 1.3.2.4 พลังงานสะสม (Stored Energy) เป็นพลังงานสะสมคงค้างในตัวอุปกรณ์หรือ อาจเกิดขึ้นได้ต่อเนื่อง ซึ่งมีความเป็นอันตรายที่พร้อมจะปลดปล่อยพลังงานมาได้ตลอดเวลา ถึงแม้ว่าอุปกรณ์ ชุดนั้นถูกตัดแยกระบบแล้ว เช่น ตัวเก็บประจุ (Capacitor) แบตเตอรี่ (Battery) สปริง (Spring) ล้อกักตุน พลังงาน (Flywheels) แก๊สที่มีแรงดัน รวมถึงกลุ่มพลังงานศักย์ (Potential Energy) หรืออุปกรณ์ที่มีผลจาก แรงโน้มถ่วง (Gravitational Effect) เป็นต้น 1.3.3 ระบบควบคุมการตัดแยกพลังงาน (The Control of Energy) หมายถึง ระบบ ควบคุมการตัดแยกภายหลังการตัดแยกพลังงานที่ก่อให้เกิดอันตรายนั้น เพื่อให้มั่นใจได้ว่าสามารถป้องกันการ ปฏิบัติงานแบบไม่ตั้งใจ หรือมีการปลดปล่อยพลังงานในขณะที่มีผู้ปฏิบัติงานอยู่ในจุดอันตรายได้ ด้วยระบบล็อก และระบบป้ายเตือน (Lock out/Tag out System; LOTO) หรอื ระบบป้ายเตอื น (Tag out) 1.3.4 ระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Lock out/Tag out System; LOTO) หมายถึง ระบบการตัดแยกแหล่งพลังงานที่มีความเป็นอันตรายและการกำจัดแหล่งพลังงานที่อาจจะหลงเหลืออยู่ รวมไปถึง การติดตั้งอุปกรณ์ล็อกและควบคุมอุปกรณ์ตัดแยกแหล่งพลังงานที่เป็นอันตราย ณ จุดที่ทำการตัดแยก (Isolation Point) และต้องมีการติดป้ายเตือนแสดงความเป็นอันตราย ซึ่งนำไปติดไว้ที่อุปกรณ์ตัดแยกหรือ จุดทลี่ อ็ กกญุ แจ 1.3.5 ระบบล็อก (Lock out System) หมายถึง กระบวนการที่ใช้ในการควบคุมการตัด แยกพลังงานที่เป็นต้นกำเนดิ ของแหล่งพลังงานต่าง ๆ โดยใช้วัสดหุ รืออุปกรณ์ที่ถูกออกแบบมาเป็นเครื่องมือท่ี ใช้ในการล็อก โดยนำอุปกรณ์ดังกล่าวไปติดตั้งไว้ที่ตำแหน่งอุปกรณ์ตัดแยกพลังงาน (Energy Isolation Device) ของต้นกำเนิดพลังงานที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิตและพลังงาน เพื่อให้มั่นใจได้ว่าการตัดแยก แหล่งพลงั งานน้ัน สามารถป้องกนั การปฏบิ ตั ิงานแบบไมต่ ั้งใจได้ สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัตกิ ารตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น 4 1.3.6 อุปกรณ์ตัดแยกพลังงาน (Energy Isolation Device) หมายถึง อุปกรณ์ทางกล (Mechanical) ทมี่ ีลักษณะทางกายภาพสามารถป้องกนั การส่งผา่ น หรอื ปลดปล่อยพลังงาน เช่น - อุปกรณ์อุปกรณ์ตัดแยกพลังงานไฟฟ้า ได้แก่ เซอร์กิตเบรกเกอร์ (Circuit Breaker) สวิตช์ตัดแยก (Disconnecting Switch) สวิตช์ที่ควบคุมโดยคน (Manually Operated) ที่ใช้ในการปลดวงจร จากแหล่งพลังงานท้งั หมด เชน่ สวิตช์ไฟ ปลั๊กไฟ ยกเว้น สวติ ช์ไฟสองทาง - อุปกรณ์ตัดแยกพลังงานในกระบวนการ (Isolating Device) ได้แก่ วาล์วตัดแยก ตา่ ง ๆ เชน่ Positive Shut off Valves (Gate, Globe, Ball, Plug หรอื Needle) อปุ กรณ์ตัดแยกทางกายภาพ เช่น Slip Plate หรือ Physical Disconnection อุปกรณ์ตัดแยกทางกล เช่น Mechanical Lock หรืออุปกรณ์อ่ืน ทใ่ี ชใ้ นการปิดกัน้ หรือตัดแยกพลังงาน 1.3.7 อุปกรณ์ล็อก (Lock out Device) หมายถึง อุปกรณ์ที่ใช้ในการยึดหรือล็อกอุปกรณ์ ตดั แยกพลังงานที่เปน็ อันตรายเพ่ือป้องกนั การใช้งานหรือทำงานโดยไม่ไดร้ ับอนญุ าต โดยประกอบดว้ ย 1.3.7.1 การล็อกแหล่งกำเนิดพลังงาน (Equipment Lock) หมายถึง กุญแจล็อก สำหรับผู้ได้รับมอบหมายให้ทำการตัดแยกแหล่งพลังงาน เพื่อการจัดเตรียมพื้นที่สำหรับการปฏิบัติงาน โดย การลอ็ กแหลง่ กำเนิดพลังงานนนั้ ใช้เพ่ือแสดงว่าอุปกรณ์ได้มีการตัดแยกแหล่งพลังงานเสร็จสมบูรณ์แล้ว โดยใช้ สำหรับ ล็อกที่แหล่งพลังงานทุกจุด ก่อนเริ่มให้ปฏิบัติงาน และต้องปลดล็อกหลังเสร็จสิ้นงาน ภายหลังการ ตรวจสอบแล้วว่าไม่มีผู้ปฏิบัติงานอยู่ในจุดอันตราย จึงจะทำการปลดล็อกและสามารถแจ้งให้เริ่มเปิดแหล่ง พลังงานขน้ึ ใหม่ได้ 1.3.7.2 กุญแจล็อกส่วนบุคคล (Personal Lock) หมายถึง กุญแจล็อกของ ผู้ปฏิบัตงิ าน ใช้สำหรับควบคุมการตัดแยกระบบเม่ือเข้าไปปฏิบตั ิงาน โดยมีจุดประสงคใ์ ห้ผู้ปฏบิ ตั ิงานมสี ทิ ธิ์ใน การดูแลความปลอดภัยของตนเอง ซึ่งเป็นการสื่อสารว่ามีผู้ปฏิบัติงานอยู่ และในกรณีที่ผู้ปฏิบัติงานเข้า ปฏิบัติงานในแหล่งพลังงานเพียงแหล่งเดียว ผู้ปฏิบัติงานสามารถนำกุญแจส่วนบุคคลไปล็อกที่จุดตัดแยก พลังงานหรือกล่องล็อกได้ โดยให้ทำการล็อกก่อนเริ่มปฏิบัติงาน และทำการปลดล็อกเมื่อเสร็จสิ้นการทำงาน หรือผู้ปฏบิ ตั ิงานออกจากจดุ อันตรายทม่ี ีการปฏบิ ัตงิ าน 1.3.7.3 กล่องล็อก (Lock Box) หมายถึง กล่องที่ใช้ในการเกบ็ ลูกกุญแจของการล็อก แหลง่ กำเนิดพลังงาน ภายหลงั จากการทำระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื นเสรจ็ สิ้นแลว้ 1.3.8 ระบบป้ายเตือน (Tag out System) หมายถึง ระบบที่ใช้ในการเตือนอันตรายที่อาจ เกิดขึน้ กบั ผู้ปฏิบัติงาน เพ่อื สอ่ื สารว่าเคร่ืองจักร/อุปกรณ์ท่ีถูกตัดแยกนั้นจะไมส่ ามารถใช้งานได้จนกว่าจะมีการ ปลดระบบควบคุมการตัดแยกและป้ายเตือนออก โดยมีลักษณะเป็นแผ่นป้ายข้อความเตือนอันตราย เช่น ป้าย เตือนห้ามเดินเครื่องจักร (Do Not Operate) ห้ามเปิดหรือห้ามปิดวาล์ว (Do Not Open or Close the Valve) สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 5 หรือ ห้ามเปิดเซอร์กิตเบรกเกอร์ (Do Not Turn on Circuit Breaker) เป็นต้น และการแขวนป้ายเตือน อันตรายนั้นต้องคำนึงถึงความมั่นคง แข็งแรง และทนต่อสภาพแวดล้อมการทำงานในขณะนั้นได้ เพื่อให้มั่นใจ ได้วา่ ปา้ ยเตือนอันตรายนน้ั จะไม่ถูกทำลาย หรอื สญู หายจากจดุ เตอื นอันตรายได้โดยง่าย 1.3.9 แบบรายการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Equipment Isolation Checklist; EIC) หมายถึง เอกสารแสดงรายการตำแหน่งการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อก และระบบป้ายเตือนของเครื่องจักร อุปกรณ์ที่เกี่ยวเนื่องกับการปฏิบัติงาน เพื่อให้มั่นใจได้ว่ามีการป้องกัน แหลง่ พลงั งานทเ่ี ป็นอันตรายได้อยา่ งครบถว้ นในการปฏบิ ัตงิ านนน้ั ๆ 1.3.10 แบบตรวจสอบความพร้อมก่อนการปฏิบัติงาน (Start Work Checklist) หมายถึง เอกสารสำหรับการตรวจสอบความสมบูรณ์ของการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน โดยเจ้าของงาน เพ่อื ให้มั่นใจได้ว่ามีการป้องกันแหล่งพลงั งานที่เปน็ อันตรายได้อย่างครบถ้วนในการปฏิบัติงานน้นั ๆ 1.3.11 แบบตรวจสอบความถูกต้องตามแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและ ระบบป้ายเตือน (Verification and Validation Checklist) หมายถึง เอกสารสำหรับการตรวจสอบความสมบูรณ์ ของการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน โดยผู้บริหาร หัวหน้างาน เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย ในการทำงาน เพอื่ ใหม้ ่ันใจได้ว่ามีการป้องกันแหลง่ พลังงานท่ีเปน็ อนั ตรายได้อย่างครบถว้ นในการปฏิบตั งิ านนน้ั ๆ 1.3.12 แผนผังแสดงรายละเอียดเครื่องจักร/อุปกรณ์ หมายถึง แผนผังที่แสดงตำแหน่งของ เครื่องจักร/อุปกรณ์ที่สามารถระบุจุดตัดแยก จุดติดตั้งอุปกรณ์ล็อกหรือป้ายเตือน โดยใช้ร่วมกับแบบรายการ ตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน เช่น แผนภาพระบบท่อและเครื่องมือวัด (Piping and Instrumentation Diagrams; P&IDs) หรือ แผนผังระบบไฟฟ้า (Electrical Diagram) เป็นต้น 1.3.13 งานซ่อมบำรุง งานวิศวกรรมและโครงการ (Maintenance Engineering Work and Project) หมายถึง กิจกรรมการปฏิบัติงาน เช่น การติดตั้ง การปรับตั้ง การตรวจสอบ การดัดแปลง การซ่อม การบำรุงรักษา เครื่องจักรหรืออุปกรณ์ รวมถึงการหล่อลื่นทำความสะอาดหรือการปรับเปลี่ยน เครือ่ งมือ หรืออปุ กรณ์ ที่อาจส่งผลให้ผเู้ ข้าปฏิบัตงิ านอาจได้รบั การปลดปลอ่ ยพลงั งานอย่างไม่คาดคดิ 1.3.14 การทดสอบ (Testing) หมายถึง การพิจารณาการตัดแยกว่าอยู่ในสถานะที่ปลอดภัยต่อ การเข้าไปปฏิบัติงาน โดยต้องไม่มีแหล่งพลังงานคงค้างหลังจากการตัดแยกพลังงานนั้น โดยการทดสอบน้ัน จะต้องพิจารณาจากอุปกรณ์/เครื่องมือวัดที่สามารถเชื่อถือได้ (Testing Devices) ในกรณีที่กระบวนการหรือ ขอบเขตที่ต้องการทำการตดั แยกน้ัน ไมส่ ามารถยืนยันการตัดแยกด้วยเครื่องมือวัดได้ โดยมีลกั ษณะการทดสอบดังนี้ 1.3.14.1 การทดสอบการตัดแยกพลังงานไฟฟ้า เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีกระแสไฟฟ้า หลงเหลืออยู่ด้วยอุปกรณ์ทดสอบที่เชื่อถือได้และทดสอบโดยผู้ที่มีความเข้าใจในการใช้เครื่องมือวัดทางไฟฟ้า สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัติการตัดแยกพลงั งานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 6 และเข้าใจถึงวิธีการอ่านค่าอย่างถูกต้อง เช่น การใช้ไขควงวัดไฟ (สัมผัสที่ตัวนำ) การวัดค่ากระแส หรือแรงดัน โดยเครื่องมือวัดกระแสหรือแรงดัน (Voltage Detector หรือ Multimeter) โดยการใช้เครื่องมือวัดทางไฟฟ้า นน้ั ให้พจิ ารณาถงึ ความสามารถและข้อจำกัดของเครื่องมือวดั รว่ มด้วยเสมอ 1.3.14.2 การทดสอบการตัดแยกพลังงานกล เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีพลังงานสะสม หรือ พลังงานจากกระบวนการหลงเหลืออยู่ ซึ่งถูกทดสอบโดยผู้ที่มีความเข้าใจในการใช้เครื่องมือวัดทางกล กระบวนการ และเข้าใจถึงวธิ ีการอ่านค่าอย่างถูกต้อง เช่น การอ่านค่าจากเกจ (Gauge) ต่าง ๆ ไดแ้ ก่ เกจวัดแรงดัน เกจวดั อณุ หภมู ิ มเิ ตอรว์ ัดอัตราการไหล หรอื มิเตอรว์ ดั ระดับ เป็นต้น 1.3.15 การตรวจสอบ (Trying) หมายถึง การพิสูจน์ประสิทธิภาพการตัดแยกระบบ โดยการพยายามทดลองให้อุปกรณ์หรือระบบนั้น ๆ ทำงาน เพื่อมั่นใจว่าสามารถตัดแยกระบบได้อย่างสมบูรณ์ เช่น การทดลองเดินเครื่องจักร (On Switch) การเปิดวาล์วระบาย (Drain Valve) การเคาะฟังเสียง ตรวจสอบ การเคลื่อนย้ายเคร่ืองจักรออกจากการเช่ือมต่อพลังงาน เปน็ ตน้ 1.3.16 ผ้ทู ไี่ ดร้ ับมอบหมายใหป้ ฏิบัตงิ านตดั แยกพลังงาน (Authorized Person) หมายถึง ผู้ปฏิบัติงานซึ่งทำหน้าที่ตัดแยกแหล่งพลังงานและติดตั้งระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Lock out/Tag out) แหล่งพลังงานนั้น เพื่อทำงานซ่อมบำรุงหรืองานวิศวกรรมเครื่องจักร/อุปกรณ์น้ัน โดยผู้ปฏิบัติงานต้องผ่านการอบรมเรื่องการตัดแยกพลังงาน ระบบควบคุมการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อก และระบบป้ายเตือน และได้รับมอบหมายโดยหัวหน้างานให้สามารถปฏบิ ัติหน้าที่กับเครื่องจักร/อุปกรณ์นั้นได้ อย่างปลอดภัย 1.3.17 ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง (Affected Person) หมายถึง ผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวกับ เครื่องจักร/อุปกรณ์ท่ีมีความเกี่ยวข้องกับระบบการตัดแยกและการควบคุมการตัดแยกพลังงาน ซึ่งมีหน้าที่ใน การเดนิ กระบวนการผลิต หรือมหี นา้ ท่ีปฏิบตั ิงานซ่อมบำรุงหรืองานวิศวกรรมเคร่ืองจักร/อุปกรณ์ เช่น พนักงาน ฝา่ ยผลิต พนักงานฝ่ายซ่อมบำรุง ผู้รบั เหมา เป็นต้น 1.3.18 สถานประกอบกิจการ หมายถึง หนว่ ยงานแตล่ ะแห่งของนายจา้ งท่มี ีลูกจา้ งทำงานอยู่ ในหน่วยงาน 1.3.19 ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน หมายถึง การ กระทำหรือสภาพการทำงาน ซึ่งปลอดจากเหตุอันจะทำให้เกิดการประสบอันตรายต่อชีวิต ร่างกาย จิตใจหรือ สุขภาพอนามยั อันเนื่องมาจากการทำงานหรือเกี่ยวกับการทำงาน 1.3.20 ความเสี่ยงด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OH&S Risk) หมายถึง ผลลัพธ์ ของความนา่ จะเกิดอันตรายและผลจากอนั ตรายนั้น โดยความเสย่ี งในระดับสูงจำเปน็ ตอ้ งเพมิ่ มาตรการควบคุม สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ัติการตดั แยกพลงั งานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 7 บทที่ 2 หน้าท่แี ละความรับผดิ ชอบของผู้เกี่ยวขอ้ งในการตัดแยกพลงั งาน สถานประกอบกิจการต้องมีการกำหนดบทบาทหน้าท่ีของผูเ้ กี่ยวข้องในการตัดแยกพลังงานและการ ควบคุมการตัดแยกแหล่งพลังงาน โดยการกำหนดบทบาทหน้าที่นั้น สามารถพิจารณาปรับใช้ได้ตามความ เหมาะสม และสอดคลอ้ งกับสถานประกอบกิจการ 2.1 ระดับบรหิ าร 1) แสดงความมุ่งมั่น ส่งเสริม สนับสนุนและผลักดันให้สถานประกอบกิจการจัดทำระเบียบ ข้ันตอนการปฏิบตั งิ านแนวปฏบิ ตั ิการตัดแยกพลังงานฯ และควบคมุ ใหม้ ีการดำเนินการอย่างเปน็ ระบบ 2) เป็นแบบอย่าง (Role Model) ในการปฏิบัติและบังคับใช้ รวมถึงกำหนดให้มีการ ดำเนนิ งานตามมาตรฐานอย่างเคร่งครดั และมปี ระสิทธิภาพ 3) จัดสรรทรพั ยากรและงบประมาณท่ีเพยี งพอ ในการดำเนินการไดส้ อดคล้องตามมาตรฐาน 4) จัดให้มีแผนการดำเนินงาน รวมถึงติดตาม ตรวจสอบประสิทธิผลการนำแนวปฏิบัติการ ตัดแยกพลังงานฯ ไปใช้ ครอบคลมุ การตรวจสอบและการทวนสอบความถูกต้อง (Verify & Validate) 5) ทบทวนประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการ ดำเนินการตามแนวปฏิบัติการ ตัดแยกพลังงานฯ ของสถานประกอบกิจการเป็นระยะ เพื่อให้เกิดการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง (Continual Improvement) 6) พิจารณาระยะเวลาที่เหมาะสมสำหรับการขออนุมัติเบี่ยงเบนจากแนวปฏิบัติการ ตดั แยกพลงั งานฯ 2.2 ระดับหวั หนา้ งาน 1) สื่อสารวัตถุประสงค์ และความสำคัญในการปฏิบัติตามแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานฯ ให้กับผู้ปฏิบตั ิงานรบั ทราบ 2) เปน็ แบบอยา่ ง (Role Model) ในการปฏิบัตแิ ละบังคับใช้ รวมถงึ กำกบั ดแู ล สนับสนุนให้ มีการดำเนนิ งานตามแนวปฏิบัตกิ ารตัดแยกพลงั งานฯ เพอื่ ความปลอดภยั อยา่ งเครง่ ครดั และมีประสิทธภิ าพ 3) ตดิ ตาม ตรวจสอบเพื่อให้มั่นใจว่าผู้ปฏิบัติงานดำเนนิ การตามแนวปฏบิ ัติการตัดแยกพลังงานฯ ทกี่ ำหนดได้อย่างมีประสิทธภิ าพ ครอบคลมุ การตรวจสอบและการทวนสอบความถูกต้อง (Verify & Validate) สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ตั กิ ารตดั แยกพลงั งานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 8 4) ให้คำปรึกษา หรือข้อเสนอแนะ ในแนวทางการปฏิบัติที่เบี่ยงเบนไปจากแนวปฏิบัติการ ตดั แยกพลงั งานฯ รวมถึงดำเนินการแกไ้ ขข้อบกพร่องหรอื ปญั หาภายในระยะเวลาท่เี หมาะสม 2.3 ระดับผปู้ ฏบิ ตั งิ าน 1) ทำความเข้าใจและปฏิบตั ติ ามแนวปฏบิ ตั กิ ารตดั แยกพลงั งานฯ ทกี่ ำหนดอยา่ งเครง่ ครดั 2) เสนอแนะและใหค้ วามคิดเหน็ ในการนำมาตรฐานไปปฏิบตั ิอยา่ งมีประสิทธภิ าพ 3) ปฏิเสธการปฏิบัติงานเมื่อเห็นแนวโน้มของความเสี่ยงจากการปฏิบัติและยังไม่มีมาตรการ เพื่อลดความเส่ยี งนัน้ 4) หากไมส่ ามารถปฏบิ ัติตามมาตรฐานทกี่ ำหนดได้ ให้รายงานต่อผบู้ งั คบั บัญชา เพ่อื หาแนวทาง การปฏิบตั ิที่ปลอดภัยตอ่ ไป 2.4 เจ้าของพื้นที่ (Area Owner) ผู้ที่เป็นเจ้าของอุปกรณ์หรือระบบการผลิตที่จะเข้าไปตัดแยก พลงั งาน 1) ชี้บ่งอันตรายที่มีโอกาสเกิดขึ้นจากการทำงานกับอุปกรณ์หรือระบบการผลิตที่จะเข้าไป ตัดแยกพลังงาน 2) ออกแบบและวางแผนการตัดแยกพลงั งานโดยกำหนดจดุ และวธิ กี ารในการตดั แยกพลังงาน 3) จัดเตรียมอุปกรณ์ในการตัดแยกพลงั งาน แบบรายการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและ ระบบปา้ ยเตือน (Equipment Isolation Checklist; EIC) ดังภาคผนวก ก และเอกสารอน่ื ท่ีเกยี่ วข้อง 4) ดำเนินการตัดแยกพลังงานเพื่อจัดเตรียมเครื่องจักร และอุปกรณ์ให้มีความปลอดภัย เช่น การปิดกั้น (Isolate) ระบายแก๊ส (Vent) ของเหลว (Drain) ออก หรือด้วยการไล่ด้วยแก๊ส (Purge) ออกจาก ระบบ เป็นต้น 5) ตรวจสอบและทดสอบการตัดแยกพลังงานวา่ สมบรู ณห์ รือไม่ (Test and Try) เพอื่ ให้มั่นใจ ว่าอุปกรณ์มีความปลอดภัยพร้อมที่จะส่งมอบงานให้เจ้าของงานหรือออกใบอนุญาตในการปฏิบัติงาน (Work Permit) 6) ตรวจตดิ ตามการทำงานของผู้ปฏิบตั ิงานอยา่ งสม่ำเสมอ สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัตกิ ารตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 9 2.5 เจา้ ของงานหรือผู้ทีเ่ ขา้ ไปปฏบิ ตั งิ าน (Job Owner) ในพืน้ ทท่ี ่จี ะมกี ารตดั แยกพลังงาน เช่น ผรู้ ับเหมา ผู้ทีเ่ ข้าปฏบิ ัติงาน 1) มคี วามรบั ผดิ ชอบโดยตรงในการดูแลความปลอดภยั ฯ ของผู้ปฏิบตั งิ านท่ีเขา้ มาปฏิบตั งิ าน ทตี่ นเองมอบหมาย 2) มอบหมายงานใหแ้ กผ่ ู้ควบคุมดูแลงานหรือผปู้ ฏบิ ตั งิ านที่ มีทกั ษะ ความรู้ ความสามารถที่ จะเข้าไปทำการตัดแยกพลังงาน ควบคมุ การตัดแยก รวมถึงยนื ยันการตดั แยกได้อย่างปลอดภยั 3) จัดเตรียมอุปกรณ์ในการตัดแยกพลังงาน และ ติดตั้งระบบล็อกและระบบป้ายเตือนใน สว่ นทรี่ ับผิดชอบตามแบบรายการตัดแยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตอื น ท่เี จา้ ของพน้ื ที่กำหนด 4) ดแู ลความพร้อมของผปู้ ฏบิ ตั ิงานท่ีจะสามารถเข้ามาปฏิบตั งิ านไดอ้ ย่างปลอดภยั 5) สอื่ สารอันตรายท่ีอาจเกดิ ขึ้นจากการทำงานให้กับผู้ปฏิบัติงานรบั ทราบ 6) รว่ มตรวจสอบและทดสอบการตดั แยกพลังงานกับเจา้ ของพื้นที่ (Test and Try) เพ่ือให้ ม่นั ใจว่าอุปกรณม์ ีความปลอดภัย 2.6 เจ้าหนา้ ท่ีความปลอดภยั ในการทำงาน 1) เสนอแนะให้ผู้บริหารจัดทำและทบทวนระเบียบขั้นตอนการปฏิบัติงานเรื่องการตัดแยก พลังงานและควบคมุ ใหม้ ีการดำเนินการตามมาตรฐานท่ีกำหนดอยา่ งเป็นระบบ 2) วางแผนฝึกอบรมเรื่องขั้นตอนการปฏิบัตงิ านการตดั แยกพลังงานให้กบั ผ้ทู ี่ได้รับมอบหมาย ใหป้ ฏบิ ัติงานตัดแยกพลงั งานและผ้ทู เี่ กีย่ วข้อง รวมถงึ ทบทวนตามแผนฝึกอบรมท่ีกำหนด 3) ให้คำแนะนำ วางแผนการแก้ไข ป้องกันร่วมกับทางผู้บริหาร หรือหัวหน้างาน กรณีมี ประเด็นปญั หาเก่ียวกับการดำเนนิ การตามข้ันตอนการปฏบิ ัติงานเร่ืองการตัดแยกพลงั งาน 4) จัดทำแผนการดำเนินงาน รวมถึงติดตาม ตรวจสอบประสิทธิผลการนำมาตรฐานไปใช้ ครอบคลุมการตรวจสอบและการทวนสอบความถูกต้อง (Verify & Validate) และรายงานผลให้กับทาง ผู้บริหารและผทู้ ีเ่ กี่ยวขอ้ งทราบ สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตัดแยกพลังงานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 10 บทที่ 3 หลักการและขอ้ กำหนดทวั่ ไป (Principles And General Requirement) 1) ระบุแหล่งพลังงานที่มีอันตรายและทำการตัดแยก ควบคุม และติดป้ายเตือน (Tag out) ก่อนที่จะ เรม่ิ การทำงานทม่ี ีโอกาสสมั ผสั อันตรายจากแหล่งพลังงานนั้น 2) ต้องจัดทำเอกสารระบุแหล่งพลังงาน การตัดแยก การควบคุมทั้งหมดที่มีในขอบเขตการทำงาน กอ่ นทีจ่ ะเรม่ิ การทำตัดแยกแหลง่ พลังงาน โดยไดร้ บั อนญุ าตจากผทู้ ่เี กย่ี วขอ้ ง 3) ต้องมกี ารลอ็ กและติดป้ายเตอื นในทุกแหล่งพลงั งาน ในกรณที ี่ไมส่ ามารถล็อกได้ ให้ตดิ ป้ายเตือน ท่ี จุดทคี่ วรตดิ ตั้งอุปกรณล์ อ็ ก 4) ต้องมกี ารทบทวนการตดั แยกพลงั งาน วา่ มีการตัดแยกอยา่ งครบถ้วนและถูกต้อง โดยผเู้ ก่ียวข้องกับ ขอบเขตการปฏบิ ตั งิ านนนั้ 5) ก่อนเริ่มปฏิบัติงาน ให้มีการสื่อสารข้อมูลการตัดแยกพลังงานกับผู้ที่เกี่ยวข้องอย่างชัดเจน ครอบคลุมผู้ปฏบิ ตั ิงานทกุ คนทีม่ โี อกาสสัมผัสอนั ตรายจากแหลง่ พลังงาน 6) อุปกรณ์การตัดแยก การควบคุม และป้ายเตือน ต้องถูกปลดออกโดยผู้ที่ทำการติดตั้งหรือได้รับ มอบหมายเทา่ น้ัน 7) ผู้เกี่ยวข้องกับระบบการตัดแยกพลังงาน ต้องพึงระลึกอยู่เสมอว่าแหล่งพลังงานน้ันยังคงมีอันตราย จนกว่าจะมีการดำเนินการให้ถูกต้อง และมีการยืนยันว่าปลอดภัยตามระบบการตัดแยกและระบบควบคุมการ ตัดแยกพลงั งาน สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ตั ิการตัดแยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 11 บทท่ี 4 ระเบยี บข้นั ตอนการปฏบิ ัตงิ าน (Procedure) ระเบียบขั้นตอนการปฏิบัติงานการตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบป้ายเตือน สรุปไวใ้ นตารางท่ี 4-1 และมรี ายละเอียดแต่ละข้ันตอนดังต่อไปนี้ 4.1 ระบแุ หล่งพลังงาน และกำหนดจุดตัดแยกพลังงาน กอ่ นเร่มิ งาน ผู้เก่ยี วขอ้ งกบั ขอบเขตการปฏิบตั ิงานนั้น ตอ้ งร่วมทบทวนการตัดแยกพลังงานว่า เครอื่ งจักร/อุปกรณน์ ้ัน ตอ้ งมกี ารตัดแยกอย่างไรเพื่อเปน็ การป้องกันอนั ตรายท่ีอาจจะเกิดขนึ้ จากแหล่งพลังงาน ที่กำลังจะปฏิบัติงานอย่างถูกต้อง เช่น ตัดแยกตามแผนผังระบบไฟฟ้า (Electrical Diagram) ตัดแยกตาม แผนภาพระบบท่อและเครื่องมือวัด (Process and Instrument Diagram; P&ID) และมีการควบคุมการ ตัดแยกพลังงานอย่างครบถ้วน โดยมีการกำหนดแหล่งพลังงานในแบบรายการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อก และระบบปา้ ยเตอื น (Equipment Isolation Checklist; EIC) ในภาคผนวก ก ซ่งึ มวี ิธีการพจิ ารณาดังน้ี 1) สำหรับจุดที่ล็อกได้ ให้ทำการล็อกตามระบบการตัดแยกพลังงานอย่างปลอดภัยด้วยการ ติดต้ัง อปุ กรณ์การล็อก 2) ในกรณีที่ไม่สามารถล็อกได้ หรือไม่มีอุปกรณ์ตัดแยกในระบบ ให้ปฏิบัติตามระเบียบการ ปฏบิ ัตงิ าน (Work Procedure) หรือขนั้ ตอนการทำงาน (Work Instruction) ท่ีกำหนดไว้ 3) ในกรณีที่มีการติดป้ายเตือนอันตรายเพียงอย่างเดียวเพื่อทดแทนระบบการ ล็อก อันเนื่องจากมีข้อจำกัดในการทำงาน ให้สถานประกอบกิจการ กำหนดมาตรการควบคุมการทำงานให้มีความ ปลอดภัยในลักษณะให้ป้องกันการใช้งานอุปกรณ์ขณะมีการปฏิบัติงานหรือมีการปลดปล่อยพลังงานอย่าง ไมต่ ัง้ ใจขณะมีการปฏบิ ตั งิ าน สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น ตารางท่ี 4-1 ตารางแสดงข้ันตอนการปฏบิ ัติงาน ขัน้ ตอนการ กิจกรรม รายละเอียดกิจก ปฏบิ ัติงาน กอ่ นเรม่ิ ปฏ ระบุแหลง่ พลังงานและกำหนด ทำการระบุแหลง่ พลังงา 1 จุดตดั แยกพลังงาน และกำหนดจุดตัดแยกพ 2 จัดเตรยี มอุปกรณ์ตดั แยก ทำการจัดเตรยี มอุปกรณ และ LOTO แยกพลังงาน อุปกรณก์ า ปา้ ยเตือน 3 ทำการหยุดเครือ่ งจกั ร/อุปกรณ์ ทำการหยุดเครอื่ งจกั ร/อ 4 ตดิ ตง้ั อุปกรณ์ LOTO เตรยี มความพรอ้ มและต แหล่งพลังงานอย่างปลอ ทำการตดิ ต้งั อุปกรณ์กา ติดป้ายเตือนอันตราย 5 ไม่ผา่ น ทดสอบการตัดแยกพลังงาน ทำการทดสอบประสิทธิภ (Test & Try) ตดั แยกพลังงาน (Test & ผา่ น A สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และส
12 กรรม ผปู้ ฏบิ ตั ิ เอกสารท่ีเกย่ี วขอ้ ง เจ้าของพื้นท่ี ฏบิ ตั ิงาน เจ้าของพ้ืนท่ี - แผนผังแสดงรายละเอยี ดเครอื่ งจักร/อุปกรณ์ าน - แบบรายการตัดแยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบป้าย พลังงาน เตอื น (Equipment Isolation Checklist; EIC) ณ์เพื่อตัด ารล็อกและ อุปกรณ์ เจา้ ของพ้ืนท่ี - ระเบยี บปฏบิ ัติงานการหยุดเดินเครอ่ื งจักร/อุปกรณ์ ตัดแยก อดภัย ารล็อก เจา้ ของพ้ืนท่ี/เจ้าของ งาน - แบบรายการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้าย เตือน (Equipment Isolation Checklist; EIC) ภาพการ เจ้าของพ้ืนที่/เจ้าของ & Try) งาน สภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏิบตั ิการตัดแยกพลงั งานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น ข้ันตอนการ กจิ กรรม รายละเอยี ดกิจกรรม ปฏิบตั ิงาน A กอ่ นเริ่มปฏ 6 ทำการส่งมอบเครื่องจักร/ สง่ มอบเครือ่ งจักร/อปุ กรณ์ อุปกรณ์ ทำการตรวจสอบ การเตรียมพื้นที่และสื่อสาร ให้ผู้ปฏิบัตงิ าน ไมผ่ ่าน ตรวจสอบความพรอ้ ม ทำการตรวจสอบความ 7 และเริ่มปฏิบตั ิงาน พร้อมก่อนการปฏิบัติงาน และเริ่มปฏิบัติงาน ผา่ น ไมผ่ ่าน ระหว่างปฏิบ ตรวจสอบความปลอดภยั ทำการตรวจสอบความ ปลอดภัยระหว่างการ 8 ปฏิบัตงิ าน ผ่าน ไมผ่ ่าน B ข้อ 9 สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และส
ผ้ปู ฏบิ ตั ิ 13 ฏบิ ัติงาน เอกสารที่เกีย่ วข้อง / เจ้าของพ้ืนที่/เจ้าของงาน บ ร ม เจ้าของงาน - แบบตรวจสอบความพร้อมก่อนการปฏิบัติงาน (Start Work น Checklist) บัติงาน ม หัวหน้างาน เจ้าหน้าที่ความ - แบบตรวจสอบความถูกต้องตามแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงาน ร ปลอดภัยในการทำงาน หรือผู้ ด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Verify and Validate ท ี ่ ได ้ ร ั บมอ บห ม า ย ใ ห้ Checklists) ปฏบิ ัติงานตัดแยกพลงั งาน สภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ัติการตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน ขน้ั ตอนการ กิจกรรม รายละเอยี ดกิจกรรม ปฏบิ ัติงาน ข้อ 8 B ระหว่างป ไมผ่ ่าน หลังปฏ ตรวจสอบความพร้อมเพื่อ เมอ่ื เสร็จส้นิ งาน ทำการ กลบั สู่สภาพการทำงาน ตรวจสอบความพรอ้ มของ เครอื่ งจักร/อุปกรณ์ ว่า 9 พร้อมกลับสู่สภาพการ ทำงาน ผ่าน ทำการแจ้งเจ้าของพื้นท ไมผ่ ่าน และส่งมอบเครื่องจักร/ 10 ตรวจสอบความปลอดภัย อปุ กรณ์ส่กู ระบวนการปกติ ผ่าน ทำการปลดอุปกรณ์ การล็อก และจ่ายพลังงาน 11 ปลดอุปกรณก์ ารลอ็ กและจ่ายพลงั งาน เพอื่ เดินกระบวนการผลิต สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และส
ผูป้ ฏิบตั ิ 14 ปฏิบตั ิงาน เอกสารท่ีเก่ียวข้อง ฏิบัติงาน เจา้ ของงาน ท่ี หัวหน้างาน เจา้ หน้าท่ีความ - แบบตรวจสอบความถูกต้องตามแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงาน / ปลอดภยั ในการทำงาน หรอื ผู้ ด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Verify and Validate ที่ไดร้ ับมอบหมายให้ Checklists) ปฏิบัติงานตัดแยกพลงั งาน เจ้าของงาน/เจา้ ของพนื้ ท่ี - แบบรายการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้าย เตอื น (Equipment Isolation Checklist; EIC) สภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัติการตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 15 4.2 จัดเตรียมอุปกรณต์ ัดแยกพลังงาน อปุ กรณก์ ารล็อกและระบบปา้ ยเตือน สถานประกอบกิจการต้องกำหนดวิธีการล็อกให้สอดคล้องกับการบริหารความเสี่ยงในการ ทำงาน เพื่อให้สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ของระบบควบคุมการตัดแยกพลังงานได้อย่างปลอดภัย ซ่ึง ประกอบดว้ ยระบบการลอ็ กดังนี้ 1) ระบบการล็อกอย่างง่าย (Simple Lock out) คือระบบการล็อกที่มีแหล่งจ่ายพลังงาน เพียงแหล่งเดียวและผู้ปฏิบัติงานสามารถควบคุมการตัดแยกพลังงานนั้นด้วยตนเอง ผ่านการใช้อุปกรณ์การล็อก เพยี งอย่างเดียว ในการควบคุมการตดั แยกน้ัน 2) ระบบการล็อกแบบเชิงซ้อน (Complex Lock out) คือระบบการล็อกที่มีแหล่งจ่าย พลังงานหลายแหล่งในขอบเขตการปฏิบัติงานนั้น มีผู้เกี่ยวข้องหลายคน หรือมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหลาย หน่วยงานในระบบการตัดแยกพลังงาน หรือระบบการควบคุมการตัดแยกพลังงานนั้น โดยมักใช้กับกุญแจชนิด ลอ็ กแหลง่ กำเนิดพลังงาน หรอื ใช้ควบคู่กับการล็อกส่วนบุคคลในการล็อกแหล่งพลังงานหลักก่อนเข้าปฏิบัติงาน หรอื สามารถใช้ระบบกลอ่ งล็อก (Lock Box) ควบคุมการตัดแยกแหล่งพลังงานน้ัน (ถา้ ม)ี 4.2.1 อปุ กรณ์ท่ีใชใ้ นการตัดแยกพลังงาน 1) ใช้เฉพาะควบคุมพลังงาน และห้ามใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น เช่น ล็อกจักรยาน ลอ็ กตู้ลอ็ กเกอร์ ล็อกตไู้ ฟงานโครงการกรณีเป็นต้ไู ฟเปล่า หรือต้ไู ฟทย่ี งั ไมพ่ รอ้ มใชง้ าน เป็นตน้ 2) กญุ แจสำหรับการใช้ตดั แยกพลังงาน ควรถกู ระบุหมายเลข เพอ่ื ให้สามารถทวนสอบ สถานการณใ์ ช้งานได้ 3) ป้ายเตือนอันตราย ให้ทำการแนบหรือแขวนไว้กบั แมก่ ุญแจทีท่ ำการล็อกทุกครั้ง 4.2.2 ปา้ ยเตือนอันตราย (Tag out) 1) ป้ายเตือนอันตรายต้องออกแบบให้มีลักษณะแตกต่างจากป้ายเตือนอันตราย ประเภทอน่ื 2) ระบุข้อความอันตรายเตือนอันตรายหรือคำสั่งห้าม เช่น อันตรายห้ามเดินเครื่อง (Do Not Operate) อันตรายห้ามปลดป้ายเตือนอันตราย โดยไม่ได้รับอนุญาต (Do Not Remove without Authority) 3) ทนต่อสภาพแวดล้อมในระหว่างการล็อกร่วมกับอุปกรณ์การล็อก และหากมีการทำ เครื่องหมาย หรอื สญั ลักษณ์ ตอ้ งออกแบบให้มองเหน็ ไดอ้ ย่างชดั เจน ไม่สบั สน สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบตั ิการตดั แยกพลงั งานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 16 4) มีพื้นที่บนป้ายเตือนสำหรับระบุชื่อผู้ทำการติดตั้งป้ายเตือน หน่วยงาน หมายเลข โทรศัพทต์ ิดต่อ วันที่ทำการแขวนปา้ ยเตอื น 4.3 ทำการหยดุ เคร่ืองจกั รหรืออุปกรณ์ เตรียมความพร้อมและตัดแยกแหลง่ พลังงาน หลังจากทมี่ กี ารกำหนดขอบเขตการปฏบิ ตั ิงานและจุดตดิ ตั้งอปุ กรณ์การล็อกหรอื ป้ายเตือน ให้ดำเนนิ การดังน้ี 1) เจ้าของพน้ื ท่ีทำการตรวจสอบเคร่ืองจกั ร/อุปกรณเ์ พ่ือเตรยี มการหยุดเครื่องจกั ร/อุปกรณ์ 2) ต้องมั่นใจว่ามีการกำหนดมาตรการป้องกันอันตรายและผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมในการ หยดุ เครื่องจกั ร/อปุ กรณน์ ั้น ๆ เรียบรอ้ ยแล้ว 3) มกี ารสื่อสารให้ผูท้ ีเ่ กยี่ วขอ้ งทราบกอ่ นทำการหยุดเดินเครื่องจักร/อุปกรณ์น้ัน ๆ 4) ทำการหยุดเครื่องจักร/อุปกรณ์ โดยปฏิบัติตามระเบียบหรือขั้นตอนการปฏิบัติงานอย่าง เคร่งครัด หมายเหตุ : หากการหยุดเครื่องจักร/อุปกรณ์นั้น ๆ ไม่สามารถดำเนินการแล้วเสร็จภายในช่วงเวลาที่วางแผน เอาไว้หรือมีการคาบเกี่ยวกันระหว่างกะทำงานปกติ ให้มีระบบการส่งต่อให้กับผู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อให้การ ดำเนนิ การหยุดเคร่อื งจักร/อปุ กรณน์ น้ั ดำเนินการได้อยา่ งปลอดภยั 4.4 ตดิ ตง้ั อปุ กรณก์ ารล็อก ติดป้ายเตือนอันตราย 4.4.1 การตัดแยกพลังงานไฟฟ้า 1) อุปกรณ์ตัดแยก เช่น Circuit Breaker ต้องอยู่ในตำแหน่งปิด (Off) หรือเปิดวงจร (Open Circuit) หรืออยู่ในตำแหน่งที่พลังงานไฟฟ้าไม่มีการไหลผ่านของกระแสและแรงดัน จากนั้นให้ทำการ ตัดแยกและระบบควบคมุ การตัดแยกพลังงาน ในตำแหนง่ นน้ั 2) ตำแหน่งสำหรับการตัดแยกและระบบควบคุมการตัดแยกพลังงานไฟฟ้าต้องทำใน ตำแหน่งสวิตช์ควบคุมหลัก (Main Switch) 3) ต้องมีการทบทวนแบบผังวงจรไฟฟ้า (Electrical Diagram) และทบทวนตำแหน่ง ของอุปกรณ์ตัดแยกพลังงานไฟฟา้ เพื่อปอ้ งกนั กรณที ่อี าจมีพลังงานไฟฟ้ายอ้ นกลับเกิดขน้ึ ได้ สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัติการตัดแยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 17 4.4.2 การตัดแยกจากพลงั งานกล 1) มอเตอร์หรืออุปกรณ์ขับเคลื่อนของอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น Pump Agitator Compressor Blower และอื่น ๆ ต้องถูกตัดแยกจากแหล่งกำเนิดพลังงาน ซึ่งอาจจะเป็นไฟฟ้า ไอน้ำ ลม หรืออื่น ๆ โดยแหล่งพลงั งานนีต้ ้องถกู ลอ็ กไว้ 2) ตอ้ งมกี ารทบทวนแผนผังกระบวนการผลิต (เชน่ P&IDs หรอื PFD) แบบแปลนตา่ ง ๆ ที่เกย่ี วข้อง และทบทวนตำแหน่งของอุปกรณ์ตัดแยกพลังงานเพ่ิมเติมสำหรบั กรณที ่ีอาจมีพลงั งานกลเกดิ ข้ึนอีกได้ 4.4.3 การตัดแยกจากกระบวนการในโรงงาน หมายถึง การตัดแยกระบบท่อ ถัง อุปกรณ์แลกเปลี่ยนความร้อน หอกลั่น เป็นต้น ที่อาจจะมสี ารอนั ตรายในระบบ (เช่น สารเคมี ไอน้ำ นำ้ ทมี่ ีแรงดนั เป็นต้น) 1) การตัดแยกนั้นอยใู่ นกระบวนการและผ่านการทำงานของอุปกรณ์ตัดแยก เชน่ วาลว์ ต้องใหอ้ ยู่ในตำแหนง่ ปดิ หรือเปิดตามสถานะความปลอดภัยตามชนิดของวาลว์ 2) ให้ใช้วาลว์ ทีป่ ิดสนิทแบบสมบูรณ์เทา่ นนั้ ในการตดั แยกระบบ 3) สำหรับการทำงานที่มีประกายไฟ (Hot Work) ในกรณีสารในท่อที่มีโอกาสติดไฟ เช่น การตัด เชื่อมท่อ งานเจีย ต้องทำการตัดแยกพลังงานในทุกกรณี โดยให้มั่นใจว่าไม่มีการรั่วไหลของสารไวไฟ เชน่ การตดิ ตง้ั แผ่นตัดแยก (Blind) เป็นต้น 4) การเข้าทำงานในที่อับอากาศต้องทำการตัดแยกพลังงานในทุกกรณี โดยให้มั่นใจวา่ ไมม่ ีการรว่ั ไหลของสารเคมี หรือแหล่งพลงั งานที่อาจจะกอ่ ใหเ้ กิดอันตราย หมายเหตุ : ไม่อนุญาตให้ใช้ Control Valve หรือ Check Valve เป็นอุปกรณ์ตัดแยกพลังงาน หากมีความจำเป็น ต้องใช้ให้พิจารณาอนุมัติโดยผู้มีอำนาจอนุมัติเพิ่มเติม โดยก่อนทำการอนุมัติต้องพิจารณามาตรการความปลอดภัย ทส่ี อดคลอ้ งกับวัตถุประสงค์ตามระบบควบคุมการตัดแยกพลงั งาน 4.4.4 การตัดแยกจากอุปกรณ์สะสมพลังงาน ตวั อยา่ งอุปกรณ์สะสมพลังงาน เช่น ตัวเกบ็ ประจุ (Capacitor) แบตเตอรี่ (Battery) ไฮดรอลิก (Hydraulic) สปริง (Spring) หรือ พลังงานศักย์ (Potential Energy) เปน็ ตน้ ต้องปลดปล่อยพลงั งานสะสมในอปุ กรณใ์ หห้ มดเสียกอ่ นท่จี ะอนุญาตให้ปฏิบัติงานได้ สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตัดแยกพลงั งานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 18 4.5 ทำการทดสอบประสิทธภิ าพการตดั แยกพลังงาน (Test & Try) 4.5.1 วิธีการทดสอบ (Testing) จะต้องใช้อุปกรณ์การวัดที่มีความน่าเชื่อถือ เพื่อยืนยันว่า แหลง่ พลงั งานในระบบทต่ี อ้ งการควบคุมได้ถูกกำจัดออก โดยกำหนดดงั น้ี 1) สงั เกตเกจวัด และจอแสดงผล (Visual Control) ต่าง ๆ 2) ตรวจสอบจากเครื่องมือวดั เช่น วัดแรงดนั ไฟฟ้า การวัดกระแสไฟฟา้ 3) ตรวจสอบจากคา่ ควบคุม (Parameter) ของระบบควบคุม 4.5.2 วิธีการตรวจสอบ (Trying) อุปกรณ์ เครื่องจักร เป็นการยืนยันอีกครั้งว่าอุปกรณ์ หรือ เครื่องจกั รทีต่ อ้ งการเข้าปฏิบัติงานได้ถกู ควบคุมหรือกำจัดความเปน็ อนั ตรายเรยี บร้อยแล้ว ดังน้นั การตรวจสอบ สามารถทำไดโ้ ดย 1) ทดสอบอุปกรณ์ เช่น สั่งงานอุปกรณ์ควบคุม ทดลองเปิด เป็นต้น เพื่อตรวจสอบว่า พลังงานได้ถูกตัดแยกแล้ว ทั้งนี้ต้องมีการจัดการพื้นที่รอบ ๆ อุปกรณ์ เพื่อป้องกันอันตรายทั้งผู้ปฏิบัติงานและ ความเสยี หายต่อทรพั ย์สนิ 2) เปิดเพื่อระบายแก๊ส (Vent) ของเหลว (Drain) ออก หรือด้วยการไล่ด้วยแก๊ส (Purge) ออกจากระบบ ทั้งนี้ให้ระมัดระวังอันตรายจากการระบาย หรือการอยู่ในจุดอันตราย (Line of Fire) และควรสวมอุปกรณ์คุ้มครองอันตรายส่วนบุคคล (Personal Protective Equipment) ตามชนิดที่สถาน ประกอบกิจการกำหนด เพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นโดยในขั้นตอนการตรวจสอบจะต้องครอบคลุมระบบ Interlock ของอุปกรณน์ นั้ ๆ ด้วย 4.6 ทำการส่งมอบเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ ทำการตรวจสอบการเตรียมพื้นที่และสื่อสารให้ ผู้ปฏิบัตงิ านกอ่ นเริ่มปฏิบตั ิงาน เมื่อได้ทำการติดตั้งอุปกรณ์การล็อก ติดป้ายเตือนอันตรายแล้วเสร็จ และได้มีการทดสอบ ตรวจสอบประสิทธิภาพของการล็อกเรียบร้อย เจ้าของพื้นที่และผู้ที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงานตัดแยก พลังงานจะตอ้ งมีการตรวจสอบเพ่ือให้ม่ันใจวา่ อนั ตรายที่อาจจะเกิดข้นึ จากการปฏบิ ัติงานได้มีการควบคุม หรือ จัดการเป็นที่เรียบร้อยพร้อมทั้งต้องมีการสื่อสารให้กับผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องรับทราบมาตรการ ขั้นตอนการ ปฏบิ ตั ิงานทปี่ ลอดภยั กอ่ นเรม่ิ ปฏิบตั ิงานตามท่ไี ดม้ กี ารขออนญุ าตไว้ สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏิบัตกิ ารตดั แยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 19 4.7 ตรวจสอบความพร้อมก่อนการปฏิบัติงาน และเรม่ิ ปฏบิ ตั งิ าน ก่อนการปฏิบัติงาน เจ้าของงานจะต้องมีการตรวจสอบความพร้อมก่อนการปฏิบัติงานโดยใช้ แบบตรวจสอบความพร้อมก่อนการปฏิบตั งิ าน (Start Work Checklist) ในภาคผนวก ข ในกรณีที่ตรวจพบข้อที่ไม่ถูกต้องตามข้อกำหนดในแบบตรวจสอบนี้ ให้หยุดการทำงานทันที และแจง้ เจ้าของพนื้ ท่ที ราบ เพ่อื รว่ มกันทำการแกไ้ ขให้ถูกต้องและปลอดภยั ก่อนเริม่ ปฏิบตั งิ าน 4.8 ตรวจสอบความปลอดภยั ระหวา่ งการปฏบิ ัตงิ าน ในระหวา่ งการปฏบิ ัตงิ าน ผู้ที่มีหนา้ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ หัวหนา้ งาน เจา้ หน้าทค่ี วามปลอดภัยในการ ทำงาน ผู้ที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงานตัดแยกพลังงาน จะต้องร่วมกันตรวจสอบความปลอดภัยระหว่าง การปฏิบัติงานโดยใช้แบบตรวจสอบความถูกต้องตามแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบ ปา้ ยเตอื น (Verification and Validation Checklist) ในภาคผนวก ค ในกรณีที่พบการปฏิบัติที่ “ไม่ถูกต้อง” จากการตรวจสอบ ให้บันทึกรายการการแก้ไข (ท้ังแก้ไขทันที และการแกไ้ ขแบบมีกำหนดเวลา) 4.9 เมื่อเสร็จสิ้นงาน ทำการตรวจสอบความพร้อมของเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ว่าพร้อมกลับสู่ สภาพการทำงาน เมื่อเสร็จงานให้มีการตรวจสอบความพร้อมของเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ ว่าพร้อมกลับเข้าสู่ สภาพการทำงานปกตโิ ดยมกี ารพจิ ารณาดังตอ่ ไปน้ี 1) อปุ กรณป์ ้องกนั อันตรายตา่ ง ๆ เช่น เครอ่ื งปอ้ งกนั (Guard) ไดม้ กี ารติดตงั้ อยใู่ นสถานะเดิม หรืออยู่ในสถานะที่ปลอดภัยกอ่ นเรมิ่ ปฏบิ ัติงาน 2) พ้นื ทป่ี ฏิบตั ิงานไดม้ ีการทำความสะอาดและอยู่ในสภาพปลอดภยั 3) สัญลักษณ์ป้ายเตอื นอันตรายและเคร่ืองดับเพลิงแบบมอื ถือได้มีการติดตั้งกลับเข้าสู่จุดเดมิ และอย่ใู นสถานะพรอ้ มใชง้ าน สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 20 4.10 แจ้งเจ้าของพื้นท่ี และส่งมอบเครอ่ื งจักรหรืออปุ กรณ์สู่กระบวนการปกติ เมื่องานท่ีต้องมีการติดตั้งอุปกรณ์การล็อก ติดป้ายเตือนอันตราย ได้ดำเนินการเสร็จสิ้น ผู้ปฏิบัติงานต้องทำการแจ้งเจ้าของพื้นที่และผู้ที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงานตัดแยกพลังงาน เพื่อทำการ ตรวจสอบความเรียบร้อยของงาน และดำเนินการปลดอุปกรณ์การล็อก ป้ายเตอื นอนั ตรายออกจากอุปกรณ์ท่ีมี การตดิ ตัง้ 4.11 การปลดอุปกรณก์ ารล็อก และจา่ ยพลังงานเพื่อเดนิ กระบวนการผลิต การปลดล็อกอปุ กรณ์แบง่ ไดเ้ ปน็ 2 กรณี คือ 4.11.1 การปลดอุปกรณก์ ารล็อกและจา่ ยพลงั งานกรณีปกติ (Normal Remove) 1) ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง ได้ยืนยันการปฏิบัติงานแล้วเสร็จ และปลอดภัยสำหรับ การยกเลกิ การตดั แยกพลงั งาน ในการนำพลงั งานกลบั มาใช้ 2) อุปกรณ์ที่ใช้ในการตัดแยกพลังงาน ต้องถูกปลดออกจากอุปกรณ์ตัดแยกโดยผ้ทู ี่ ได้รับมอบหมายใหป้ ฏบิ ตั ิงานตัดแยกพลังงาน 3) เจา้ ของพ้ืนท่ี เชน่ ฝา่ ยผลิต ตรวจสอบ หรอื ทดสอบอุปกรณ์ และยืนยันความ ปลอดภยั กอ่ นที่จะเริ่มนำพลงั งานกลบั มาใช้ หมายเหตุ : กรณีมีการปฏิบัติงานมากกว่า 1 กะ สถานประกอบกิจการต้องกำหนดแนวปฏิบัติวิธีการสื่อสารท่ี ชัดเจน เพื่อให้มั่นใจได้ว่าอุปกรณ์การล็อกนั้นจะยังคงอยู่จนกว่าจะมีการปฏิบัติงานแล้วเสร็จ หรือทำการปลด อปุ กรณ์การล็อกและจ่ายพลังงาน หลังจากไดร้ ับการยืนยันความปลอดภยั กอ่ นทีจ่ ะเร่มิ นำพลงั งานกลบั มาใช้ 4.11.2 การปลดอปุ กรณ์การล็อก และจ่ายพลังงานกรณีฉุกเฉิน (Emergency Remove) ในกรณีที่ผู้ที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงานตัดแยกพลังงานทีท่ ำหน้าที่ติดต้ังอุปกรณ์ การล็อกไม่อยู่ หรือไม่สามารถปลดอุปกรณ์การล็อกได้ ให้ผู้ที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงานตัดแยกพลังงานที่มี ตำแหน่งงานที่เทียบเท่าหรืออยู่ในสายงานนั้น ๆ สามารถทำการปลดการล็อกได้ ทั้งนี้จะต้องมีการขออนุญาต จากผทู้ ่มี อี ำนาจอนุมตั ิท่ีไดก้ ำหนดไว้ กอ่ นอนุมตั ิให้มีการปลดอปุ กรณก์ าร ล็อกในกรณีฉกุ เฉิน จะตอ้ งดำเนนิ การ ดังน้ี สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ตั กิ ารตัดแยกพลังงานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 21 1) แจง้ ผทู้ ่ีเก่ียวข้อง เช่น หน่วยงานซ่อมบำรุง หนว่ ยงานผลิตหรอื เจ้าของพนื้ ท่ี วา่ จะมกี ารปลดล็อกอุปกรณ์ พรอ้ มทง้ั ระบุเหตุผล 2) ทำการประเมินว่าการปลดล็อกอุปกรณ์เพื่อปลดปล่อยพลังงานนั้นมี ความ ปลอดภัยเพียงพอโดย - ตรวจสอบให้แน่ใจวา่ อุปกรณ์ทเี่ กีย่ วข้องได้ทำการตดิ ต้ังครบถ้วน - ตรวจสอบให้แน่ใจว่าอุปกรณเ์ ช่อื มต่อต่าง ๆ ได้ทำการติดตง้ั แลว้ - ทำการเคล่ือนย้ายอปุ กรณ์ที่ไม่เก่ียวข้องออกจากพืน้ ที่ปฏบิ ัตงิ าน 3) ไมม่ ผี ทู้ ี่ไม่เก่ียวขอ้ งอยู่ในพื้นท่ีปฏบิ ัตงิ าน 4) ทำการปลดล็อกอุปกรณร์ วมถึงปา้ ยเตือน 5) ทำการเปดิ ระบบพลังงานที่เกี่ยวขอ้ ง 6) แจง้ ผทู้ ่ีทำการตดิ ต้งั อุปกรณล์ ็อกเม่ือกลับมาปฏบิ ตั ิงาน หรือเมื่อสามารถติดต่อได้ สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน รูปที่ 4-1 ตวั อย่างแบบรายการตดั แยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น แบบรายการตัดแยกตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน (Equipmen พ้นื ที่ทำงาน (Area/Unit): หมายเลขอปุ กรณ์ (Equipment No.): หนว่ ยงา BFT Area/Unit-6983 E-6983-01A U-CM-O รายละเอยี ดของงาน (Work Description): ติดต้งั อุปกรณ์ ตัดแยกระบบ Butadiene เตรยี เตรียมรายการตัดแยกโดย (เจ้าของพ้ืนที่): Pin C. ตรวจสอ เจ้าของพ้ืนทก่ี รอกรายละเอียดใน EIC โดยใช้ P&ID พจิ ารณาจดุ และวิธีการตดั แยกตามรายละเอีย ลำดับท่ี จุดตัดแยกอุปกรณ์ หมายเลขกุญแจ หมายเลขป (No.) (Isolation Point) (Lock No.) ตดั แยก (Tag No 1 B/V inlet from P-6983-01A,R (S-163) - B-01 2 B/VoutletE-6983-01AtoT-6983-01A(S-164) - B-02 3 B/V Receive from 1-4 (S-162) - B-03 4 B/V min flow truck load (S-019) - B-04 5 B/V min flow line jetty (S-018) - B-05 6 สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และ
22 (Equipment Isolation Checklist; EIC) nt Isolation Checklist; EIC) หมายเลขเอกสาร (EIC No.): 40452 าน (Division): ใบอนุญาตทำงานเลขท่ี (Work Permit No.): OP ยมงาน Shut Down Butadiene Cooler เพื่อ Inspection (เอกสารแนบ P&ID) อบและอนมุ ัติรายการตัดแยกโดย: (ผูบ้ ริหาร/หวั หนา้ งาน/จป.): Wittaya ยดของงาน ซ่ึงเจา้ ของพืน้ ทต่ี ้องยนื ยนั ความสมบรู ณแ์ ละความถูกต้องของ EIC ปา้ ย วนั ทต่ี ดั แยก ตัดแยกโดย วันทป่ี ลด การ ปลดการตัด หมายเหตุ ก (Isolate (Qualified ตดั แยก แยกโดย (Remark) o.) Date) Isolator) (Qualified (De-Isolate Isolator) Date) 10-04-2564 Pin C. 20-04-2564 10-04-2564 Pin C. 20-04-2564 . 12-04-2564 Pin C. 20-04-2564 12-04-2564 Pin C. 20-04-2564 . 12-04-2564 Pin C. 20-04-2564 . ะสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบตั ิการตดั แยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น 23 บทท่ี 5 การฝกึ อบรมและการพฒั นาความรูค้ วามสามารถ ผทู้ เ่ี กย่ี วข้องกับการตัดแยกพลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน ผู้ท่ีเกี่ยวข้องกับระบบควบคุมการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือนต้องได้รับการ ฝึกอบรมตามความจำเป็น และสอดคล้องกับงานที่ได้รับมอบหมาย โดยสถานประกอบกิจการต้องกำหนด ความถี่ในการฝึกอบรม และความถี่ในการทบทวน อย่างน้อยทุก ๆ 3 ปี หรือเมื่อมีระเบียบการปฏิบัติงาน (Work Procedure) หรือขน้ั ตอนการทำงาน (Work Instruction) มกี ารเปล่ียนแปลงอยา่ งมีนัยสำคัญ หรือเมื่อ มีหลักฐานที่พิสูจน์ได้ว่าผู้เกี่ยวข้องกับระบบควบคุมการตัดแยกพลังงานขาดความรู้ความเข้าใจและจะต้องเกบ็ หลกั ฐานท่สี ามารถตรวจสอบการผ่านฝึกอบรมนั้นได้ ดงั ตารางที่ 5-1 ตารางที่ 5-1 การฝึกอบรมและการพัฒนาความรู้ความสามารถผู้ที่เกี่ยวข้องกับการตัดแยกพลังงานด้วย ระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน ผูท้ ีเ่ ก่ียวขอ้ งกับการตัดแยกพลงั งาน การฝกึ อบรม การทบทวน ด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตอื น 1. ผทู้ ไี่ ดร้ ับมอบหมายใหป้ ฏิบัตงิ านตัด แนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วย อย่างน้อยทุก ๆ 3 ปี* หรือ ระบบล็อกและระบบป้ายเตือน โดยมี ตามระยะเวลาท่ีกฎหมาย แยกพลงั งาน ความเข้าใจเรื่องพลังงานอันตรายต่าง ๆ อืน่ กำหนด ประเภท และ ขนาดของพลังงาน รวมถงึ - เจา้ ของพ้นื ท่ี ขั้นตอนและวิธีการควบคุมและตัดแยก - เจ้าของงาน พลังงาน 2. ผปู้ ฏบิ ัติงานทเี่ กย่ี วขอ้ ง ความรู้ทั่วไปของแนวปฏิบัติการตัดแยก เป ็น ส ่ว น ห น ึ่งของการ ฝึกอบรมทบทวนความ พลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้าย ปลอดภัยฯ ประจำปีของ เ ต ื อ น ซ ึ ่ ง จ ะ ม ี ก า ร อ บ ร ม ใ ห ้ แ ก่ สถานประกอบกิจการ ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง ก่อนเข้า ปฏิบัติงาน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ ทราบถึงการควบคุมและขั้นตอนการ ควบคุมพลังงาน หมายเหตุ *ขอ้ บงั คบั คณะกรรมการการนคิ มอตุ สาหกรรมแหง่ ประเทศไทย ว่าดว้ ยหลักเกณฑ์ วธิ ีการ และเง่ือนไขในการ ประกอบกิจการในนคิ มอตุ สาหกรรม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2559 ----13 พฤษภาคม 2559 (ข้อ 29/17) สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัติการตดั แยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น 24 บทท่ี 6 การทวนสอบและวดั ประสิทธผิ ล (Verification and Measurement) มาตรการในการทวนสอบและวัดประสิทธิผลเพื่อติดตามและประเมินประสิทธิผลของการตัดแยก พลังงานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น ควรมกี ารดำเนินการดงั ตอ่ ไปนี้ 6.1 การตรวจสอบและการทวนสอบความถกู ตอ้ ง (Verify & Validate; V&V) เพื่อให้มั่นใจว่าการดำเนินการตามแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบ ป้ายเตือนมีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผล ซึ่งต้องมีการทวนสอบและตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้ที่มีหน้าที่ รบั ผดิ ชอบทีเ่ ก่ียวข้อง เชน่ ผู้บริหาร หัวหน้างาน เจ้าหน้าท่คี วามปลอดภยั ในการทำงาน เปน็ ต้น ทั้งนีต้ ้องจัดทำ แผนและดำเนนิ การตรวจสอบความถูกต้องของแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานฯ โดยครอบคลมุ ท้ังหน้างานและ การตรวจสอบเอกสาร ตามแบบตรวจสอบความถูกต้องตามแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและ ระบบป้ายเตือน (Verification and Validation Checklist) ในภาคผนวก ค 6.2 การวัดประสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ล (Measurement) 6.2.1 ตวั ชีว้ ัดนำ (Leading Indicator) เชน่ 1) มกี ารตรวจสอบและการทวนสอบความถูกตอ้ ง อย่างน้อยเดอื นละ 1 ครัง้ 2) ผลจากการตรวจสอบและการทวนสอบความถูกต้องที่หน้างาน เป็นไปตามแนว ปฏบิ ัตกิ ารตัดแยกพลังงานฯ 3) ประสิทธิภาพการแกไ้ ขเมือ่ พบความไม่ถูกต้องตามแนวปฏบิ ัติการตัดแยกพลงั งานฯ เช่น ตอ้ งถูกแกไ้ ขทนั ที หรอื แกไ้ ขเสร็จสนิ้ ภายในเวลาทก่ี ำหนดไว้ เป็นต้น 6.2.2 ตวั ชว้ี ดั ตาม (Lagging Indicator) ไม่มอี ุบัตกิ ารณ์ (อุบตั เิ หตุ และเหตุการณท์ ี่เกือบจะเกิดอุบัติเหตุ) ท่เี กดิ จากข้อบกพร่อง ของการไม่ปฏบิ ตั ติ ามแนวปฏบิ ตั ิการตัดแยกพลงั งานฯ สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏิบตั ิการตัดแยกพลงั งานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 25 บทที่ 7 การทบทวนโดยฝ่ายบริหารและการพฒั นาอย่างตอ่ เนื่อง (Management Review and Continual Improvement) เพื่อให้มั่นใจว่าแนวปฏิบัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือนได้ถูกนำไปใช้ได้ อยา่ งมีประสิทธภิ าพ และมกี ารปรบั ปรงุ อยา่ งต่อเนือ่ ง สถานประกอบกิจการ ควรมีการดำเนนิ การดงั น้ี 1) มีการทบทวนและแนะนำการปรับปรุงเพื่อการพัฒนาอย่างต่อเนื่องโดยฝ่ายบริหารของ สถานประกอบกิจการ อยา่ งนอ้ ยปลี ะ 1 คร้ัง 2) มีการนำผลจากการวัดและการทวนสอบ (Measurement and Verification) มาพจิ ารณา เพอ่ื ปรับปรุงประสทิ ธิผล 3) นำผลท่ีไดจ้ ากการทบทวนและข้อแนะนำจากฝ่ายบรหิ าร สื่อสารใหผ้ ู้มีสว่ นเกี่ยวข้องทราบ และนำไปปฏบิ ตั ิ สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 26 เอกสารอ้างอิง กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการดา้ นความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อม ในการทำงาน เกยี่ วกับเครือ่ งจกั ร ปน้ั จนั่ และหม้อน้ำ พ.ศ.2552 กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารจัดการและดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดล้อมในการทำงาน เก่ียวกับไฟฟ้า พ.ศ.2558 กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารจัดการและดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดลอ้ มในการทำงาน เกย่ี วกับที่อับอากาศ พ.ศ. 2562 กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารจัดการและดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดล้อมในการทำงาน เกีย่ วกบั งานก่อสรา้ ง พ.ศ. 2564 ข้อบังคับคณะกรรมการการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการ ประกอบกิจการในนิคมอุตสาหกรรม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2559 ----13 พฤษภาคม 2559 EHS-WI-QS-2014 Isolation of Equipment, Revision No. 1, Issued Date : 14 June 2019 บริษัท สตาร์ ปิโตรเลยี ม รีไฟนน์ ิ่ง จำกดั (มหาชน) (Star Petroleum Refining Public Company Limited) ระบบควบคุมการตดั แยกพลังงาน (Energy Isolation and Lockout Tagout System) บริษทั ปนู ซิเมนต์ไทย จำกดั (มหาชน) P-(Q-SH)-001-(OE) Lock-out/Tag-out (LOTO) บรษิ ทั พที ีที โกลบอล เคมคิ อล จำกัด (มหาชน) Shell HSSE & SP Control Framework Personal Safety Manual : Safety Isolation – Lock- Out Tag- Out Guide Version 2, May 2016. OSHA 29 CFR 1910.147 “The Control of Hazardous Energy (Lockout/Tagout)” สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตดั แยกพลังงานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 27 ภาคผนวก สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ัติการตดั แยกพลงั งานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน ภาคผนวก ก ตวั อยา่ งแบบรายการตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อก แบบรายการตัดแยกตัดแยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน (Equ พืน้ ทีท่ ำงาน (Area/Unit): หมายเลขอปุ กรณ์ (Equipment No.): หน รายละเอยี ดของงาน (Work Description): ตร เตรียมรายการตัดแยกโดย (เจา้ ของพ้ืนท่ี): เจ้าของพน้ื ทก่ี รอกรายละเอียดใน EIC โดยใช้ P&ID พิจารณาจุดและวธิ ีการตดั แยกตามราย หมายเลขกญุ แจ ห ลำดบั ที่ จดุ ตดั แยกอปุ กรณ์ (Lock No.) ป้า (No.) (Isolation Point) (T สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และ
28 กและระบบป้ายเตือน (Equipment Isolation Checklist; EIC) uipment Isolation Checklist; EIC) หมายเลขเอกสาร (EIC No.): หน่วยงาน (Division): ใบอนญุ าตทำงานเลขท่ี (Work Permit No.): รวจสอบและอนมุ ัตริ ายการตัดแยกโดย: (ผ้บู รหิ าร/หัวหน้างาน/จป.) ยละเอียดของงาน ซ่ึงเจ้าของพนื้ ทตี่ ้องยืนยนั ความสมบูรณ์และความถูกต้องของ EIC หมายเลข วนั ท่ตี ัดแยก ตดั แยกโดย วนั ที่ปลด ปลดการตดั ายตัดแยก (Isolate (Qualified การตดั แยก แยกโดย หมายเหตุ Tag No.) Date) Isolator) (De-Isolate (Qualified (Remark) Date) Isolator) ะสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตดั แยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 29 ภาคผนวก ข ตวั อย่างแบบตรวจสอบความพร้อมก่อนการปฏบิ ตั งิ าน (Start Work Checklist) ก่อนเรม่ิ ปฏิบตั ิงาน เจา้ ของงานหรอื ผ้ทู เ่ี ข้าไปปฏบิ ัติงานในพ้ืนที่ทจี่ ะมีการตัดแยกพลังงาน ต้องทาการตรวจสอบในจุดท่ีมีความสาคญั ต่อความปลอดภยั ในการปฏบิ ตั ิงาน ตามแบบตรวจสอบความพรอ้ มก่อนการปฏบิ ตั ิงานได้กาหนดไว้ ทมี ตรวจสอบ ช่อื นามสกุล บริ ทั ลายเซ็น ต ์ วนั ที่ เจ้าของงาน สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 30 กอ่ นเรมิ่ ปฏบิ ตั ิงาน เจ้าของงานหรือผู้ทเี่ ข้าไปปฏบิ ตั งิ านในพน้ื ทท่ี ีจ่ ะมีการตัดแยกพลงั งาน ตอ้ งทาการ ตรวจสอบในจุดที่มคี วามสาคัญต่อความปลอดภัยในการปฏบิ ตั งิ าน ตามแบบตรวจสอบความพรอ้ มกอ่ นการปฏบิ ตั งิ านได้กาหนดไว้ มใี บอนุญาติการทางาน แบบรายการตัดแยกอุปกรณ์ แหลง่ พลังงานทม่ี ีอันตรายทัง้ หมด ได้ถกู ระบุ และเอกสารอน่ื ทเ่ี กี่ยวขอ้ งเกบ็ ไวท้ ี่หน้างาน และมกี ารตดั แยก ตดิ ป้ายเตือนอย่างถกู ตอ้ ง มีการทบทวนการตัดแยกพลงั งานร่วมกนั ระหวา่ ง ผู้ทไ่ี ด้รบั มอบหมายให้ปฏบิ ัติงานตัดแยกพลงั งานและ ผปู้ ฏบิ ัตงิ าน วา่ มกี ารตดั แยกอย่างครบถ้วนและถกู ต้อง การติดต้ังระบบลอ็ กและระบบป้ายเตอื น ถูกต้อง มีการทดสอบปมุ่ สาหรับการเรมิ่ เดหนิ ยดุ เคร่ืองแล้ววา่ ครบถว้ น เปน็ ไปตามใบรายการตัดแยกอปุ กรณ์ จะไม่สามารถใชง้ านได้ในระหวา่ งการปฏบิ ัตงิ านกบั เครอื่ งจกั รอปุ กรณน์ ้นั สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 31 ภาคผนวก ค ตวั อยา่ งแบบตรวจสอบความถกู ต้องตามแนวปฏิบตั กิ ารตัดแยกพลงั งาน ด้วยระบบล็อกและระบบป้ายเตือน (Verification and Validation Checklist) แบบตรวจสอบความถูกต้องตามแนวปฏบิ ตั กิ ารตดั แยกพลังงานดว้ ยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น (V&V Checklists) พืน้ ที่ทำงาน : _______________________ หมายเลขอุปกรณ์ : ___________________ ใบอนุญาตทำงานเลขท่ี : _______________ รายละเอยี ดของงาน : ___________________________________________________________________________________________ เตรยี มรายการตัดแยกโดย :______________________________________ ตรวจสอบและอนมุ ัติรายการตัดแยกโดย : _______________ รายละเอยี ดการตรวจสอบ ถกู ต้อง ไม่ถกู ต้อง 1. มีใบอนุญาติการทำงาน รวมทงั้ มีแบบรายการตดั แยกอปุ กรณ์ ทรี่ ะบุแหลง่ พลงั งาน การตัดแยก การควบคุม ทั้งหมดที่มใี นขอบเขตการทำงาน กอ่ นทจ่ี ะเร่ิมการทำตดั แยกแหล่งพลังงาน เกบ็ ไว้ทห่ี นา้ งาน 2. แหล่งพลังงานทมี่ ีความอันตรายทั้งหมด ได้ถูกระบุ และมีการตดั แยก การควบคมุ และการใชง้ านระบบติดปา้ ย เตือนอย่างถกู ต้อง ก่อนทีจ่ ะเร่มิ การทำงาน 3. มีการทบทวนการตัดแยกพลังงานรว่ มกัน ระหว่างผทู้ ีไ่ ด้รับมอบหมายให้ปฏบิ ัตงิ านตดั แยกพลงั งานและ ผปู้ ฏบิ ัติงาน ว่ามกี ารตดั แยกอยา่ งครบถ้วนและถกู ต้อง 4. กอ่ นเรม่ิ ปฏบิ ัติงาน มีการส่อื สารข้อมลู การตัดแยกพลังงานใหผ้ ทู้ เี่ ก่ยี วขอ้ งกบั งานน้ันอยา่ งชัดเจน โดยผปู้ ฏิบตั ิงานทกุ คนสามารถอธิบายถงึ อนั ตรายจากแหลง่ พลังงานและวธิ ปี ้องกนั 5. การติดตง้ั ลอ็ กและระบบป้ายเตอื น ถกู ต้อง ครบถว้ น เป็นไปตามแบบรายการตัดแยกอปุ กรณ์ 6. การตดิ ตงั้ อปุ กรณก์ ารล็อก ตดิ ป้ายเตอื นอันตราย ทำโดยผทู้ ี่ไดร้ ับมอบหมายให้ปฏบิ ตั ิงานตดั แยกพลงั งาน 7. อุปกรณท์ ีใ่ ชใ้ นการล็อกและป้ายเตอื น มคี วามแข็งแรง ได้มาตรฐาน เหมาะสมต่อการใช้งาน 8. รายละเอยี ดบนระบบปา้ ยเตอื น มคี วามถูกตอ้ ง ครบถว้ น ชัดเจน เช่น ชอ่ื ผทู้ ำการตดั แยก วนั ท่ี โดยสามารถตรวจสอบได้ 9. ผูท้ ่ีไดร้ ับมอบหมายใหป้ ฏิบตั งิ านตัดแยกพลงั งาน ไดร้ บั การฝกึ อบรมและมกี ารอบรมทบทวนตามเวลาท่ีกำหนด 10. ผ้ปู ฏบิ ัตงิ านทเี่ กีย่ วข้อง ได้รับการฝกึ อบรมตามความจำเปน็ และสอดคล้องกับงานทีไ่ ด้รบั มอบหมาย หมายเหต:ุ ในกรณที ่ีพบการปฏบิ ตั ทิ ่ี “ไมถ่ กู ต้อง” จากการตรวจสอบ ให้บันทกึ รายการการแกไ้ ข (ทง้ั แก้ไขทันที และการแกไ้ ขแบบมีกำหนดเวลา) ในตารางด้านลา่ ง รายการการแกไ้ ขท่ไี ดจ้ ากการตรวจสอบ (Follow up Action) ผทู้ ำการแกไ้ ข* กำหนดเวลา *ผทู้ ำการแกไ้ ข ไดแ้ ก่ ผู้ท่มี ีหนา้ ท่คี วามรบั ผดิ ชอบในงานนนั้ ๆ เช่น เจา้ ของงาน/เจ้าของพื้นที่/หวั หน้างาน/เจา้ หน้าท่ีความปลอดภยั ในการทำงาน ทีมตรวจสอบ ชือ่ นามสกุล ตำแหนง่ ลายเซน็ ต์ วันที่ ผตู้ รวจสอบ (ผู้บรหิ าร/หัวหนา้ งาน/จป.) 1. 2. 3. ผ้รู ับการตรวจสอบ (เจา้ ของงาน) สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตัดแยกพลงั งานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 32 ภาคผนวก ง - กฎหมายและมาตรฐานท่ีใชอ้ ้างองิ ของระบบ LOCK OUT/TAG OUT ก ฎ ก ร ะ ทร วงก ำหนด มาต รฐา นในก าร บ ริ หา รแล ะ ก ารจ ัด ก ารด ้า นความป ลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกย่ี วกบั เครอ่ื งจกั ร ปน้ั จั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 2552 ข้อ 4 ในบริเวณที่มีการติดตั้ง การซ่อมแซม หรือการตรวจสอบเครื่องจักรหรือเครื่องป้องกัน อันตรายจากเครือ่ งจักร นายจ้างต้องตดิ ป้ายแสดงการดำเนินการดังกล่าว โดยใช้เครือ่ งหมายหรือข้อความทีเ่ ข้าใจ งา่ ยและเห็นได้ชัดเจน รวมทั้งจดั ใหม้ รี ะบบ วิธีการ หรืออปุ กรณป์ อ้ งกนั มิใหเ้ คร่ืองจักรนน้ั ทำงาน และใหแ้ ขวนป้าย แสดงเคร่ืองหมายหรือสัญลักษณห์ ้ามเปิดสวติ ชไ์ ว้ทส่ี วิตช์ของเคร่อื งจกั รดว้ ย ข้อ 57 ในกรณีที่มีการซ่อมบำรุงปั้นจั่น นายจ้างต้องติดป้ายแสดงการซ่อมบำรุงปั้นจั่นโดยใช้ เครอ่ื งหมายหรอื ข้อความที่เข้าใจง่ายและเห็นไดช้ ดั เจน รวมทง้ั จดั ให้มีระบบ วิธีการหรืออุปกรณป์ ้องกันมิให้ป้ันจั่น น้ันทำงาน และให้แขวนปา้ ยแสดงเครือ่ งหมายหรือสญั ลกั ษณ์หา้ มเปดิ สวิตชไ์ ว้ท่สี วิตช์ของปนั้ จั่นด้วย กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้า พ.ศ. 2558 ขอ้ 15 ใหน้ ายจา้ งจดั ใหม้ ีการใช้กุญแจป้องกนั การสบั สวิตช์เช่ือมต่อวงจร หรอื จดั ให้มีระบบระวัง ป้องกันมิให้เกิดการสบั สวิตช์เช่ือมต่อวงจรตลอดเวลาท่ลี ูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานเก่ยี วกับไฟฟ้าทำงาน ติดตั้ง ตรวจสอบ ซ่อมแซม หรือซ่อมบํารุงระบบไฟฟ้าหรือบริภัณฑ์ไฟฟ้า และให้ติดป้ายแสดงเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์ห้ามสับสวิตช์ เชอ่ื มต่อวงจรไว้ดว้ ย กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนนิ การด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเก่ยี วกับทีอ่ บั อากาศ พ.ศ. 2562 ข้อ 11 กรณีที่ที่อับอากาศที่ให้ลูกจ้างทำงานมีผนังต่อหรือมีโอกาสที่พลังงาน สาร หรือสิ่งที่เป็น อันตรายจะรั่วไหลเขา้ สู่บริเวณทีอ่ ับอากาศทีท่ ำงานอยู่ ให้นายจ้างปิดกั้นหรือกระทำโดยวิธกี ารอื่นใดท่ีมีผลในการ ป้องกนั มิให้พลังงาน สารหรอื สง่ิ ที่เปน็ อันตรายเขา้ ส่บู ริเวณทีอ่ ับอากาศในระหว่างที่ลูกจ้างกำลงั ทำงาน สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ตั กิ ารตัดแยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น 33 กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จดั การ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเก่ยี วกบั งานกอ่ สร้าง พ.ศ. 2564 ขอ้ 53 การใช้ลิฟตข์ นส่งวสั ดุชัว่ คราว ลิฟต์โดยสารชว่ั คราว หรือลฟิ ต์ท่ใี ชท้ ั้งขนส่งวัสดแุ ละ โดยสารชั่วคราว นายจ้างต้องดำเนินการเพือ่ ใหเ้ กิดความปลอดภัยในการทำงาน (5) ในกรณที ่ีลิฟตไ์ มอ่ ย่ใู นสภาพพร้อมใชง้ านหรือไมม่ ผี ้บู ังคับลิฟต์ ต้องปิดสวติ ช์ พรอ้ มท้ัง ใส่กุญแจและติดป้ายห้ามใช้ลฟิ ตใ์ หล้ ูกจ้างทราบ ข้อบังคบั คณะกรรมการการนคิ มอตุ สาหกรรมแห่งประเทศไทย วา่ ด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และ เงอ่ื นไขในการประกอบกจิ การในนิคมอตุ สาหกรรม (ฉบับท่ี 4) พ.ศ. 2559 -13 พฤ ภาคม 2559 ข้อ 29/15 ผู้ประกอบอุตสาหกรรมต้องจัดทำวิธีการปฏิบัติงานอย่างปลอดภัยเป็นลายลักษณ์ อักษรและการนำมาใช้ เพื่อควบคุมอันตรายการปฏิบัติงานของพนักงานและผู้รับเหมา เช่น การควบคุมการเข้า ปฏิบัติงานของพนักงานในพื้นที่เสี่ยงอันตราย การปฏิบัติงานในลักษณะที่อาจทำให้เกิดความร้อนและประกายไฟ การปฏิบัติงานที่ไม่ใช่งานประจำ การตัดแยกระบบเพื่อความปลอดภัย (Lock-out/Tag-out) การทำงานในท่ี อับอากาศ การเปดิ อุปกรณแ์ ละทอ่ ในกระบวนการผลิต รวมทง้ั การขออนุญาตเข้าทำงาน เปน็ ต้น ข้อ 29/17 ผู้ประกอบอุตสาหกรรมต้องจัดให้มีการทำทวนความรู้แก่พนักงานอย่างน้อยทุก ๆ 3 ปี หรอื มากกวา่ น้นั เพ่อื ให้พนักงานนนั้ มคี วามเข้าใจและทราบถึงข้อมูลขน้ั ตอนการปฏิบัติงานทเี่ ป็นปัจจบุ นั ทั้งนี้ ตอ้ งใหพ้ นักงานมสี ่วนรว่ มในการพจิ ารณาและจำนวนคร้ังทีเ่ หมาะสมในการจดั การฝึกการอบรมเพื่อทบทวนความรู้ ให้แกพ่ นกั งาน สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ัตกิ ารตดั แยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 34 ภาคผนวก จ - รูปภาพอปุ กรณ์ตัดแยกพลงั งาน ตาราง จ - 1 รปู ภาพอปุ กรณ์ตัดแยกพลังงาน รูป จ - 1.1 อุปกรณต์ ดั แยกพลงั งานไฟฟา้ รปู ที่ รูปท่ี จ-1-1 ตัวอย่างอุปกรณ์ตัดแยก พลังงานไฟฟา้ : เซอร์กิต เบรกเกอร์ไฟฟา้ รูปที่ จ-1-2 วิธีการควบคมุ การตัด แยกพลงั งานไฟฟ้าของ เซอร์กิตเบรกเกอรด์ ้วย วธิ ีการลอ็ กกญุ แจ รูปท่ี จ-1-3 แสดงตวั อยา่ งอุปกรณต์ ัด แยกพลังงานไฟฟ้า : สวติ ช์ตดั แยก (Disconnecting Switch) สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัติการตดั แยกพลงั งานดว้ ยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตือน 35 ตาราง จ - 1 รปู ภาพอุปกรณต์ ดั แยกพลงั งาน (ต่อ) รปู จ - 1.1 อปุ กรณ์ตดั แยกพลังงานไฟฟ้า (ตอ่ ) รปู ท่ี รูปท่ี จ-1-4 วิธีการควบคุมการตัด แยกพลังงานไฟฟ้าของ สวิตช์ตัดแยกด้วยวิธีการ ล็อกกุญแจและแขวน ป้าย รูปที่ จ-1-5 แสดงตัวอย่างการตัด แยกและระบบควบคุม การตัดแยกพลังงาน ไฟฟ้า : ปลัก๊ ไฟ รูปท่ี จ-1-6 แสดงตัวอย่างการตัด แยกและระบบควบคุม การตัดแยกพลังงาน ไฟฟา้ : สวติ ช์ไฟ สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
แนวปฏบิ ตั กิ ารตดั แยกพลงั งานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น 36 ตาราง จ - 1 รูปภาพอุปกรณต์ ดั แยกพลังงาน (ตอ่ ) Globe Valve Ball Valve จ - 1.2 อปุ กรณต์ ดั แยกพลังงานในกระบวนการ รปู ที่ รูป รูปที่ จ-1-7 Gate Valve แสดงตัวอยา่ งอปุ กรณ์ ตัดแยกพลังงานใน กระบวนการ : วาล์วตดั แยก (Isolating Device) Butterfly Valve รูปท่ี จ-1-8 วธิ ีการควบคมุ การตัด แยกพลังงานใน กระบวนการของวาลว์ ตัดแยกแบบตา่ ง ๆ รูปที่ จ-1-9 วธิ กี ารควบคุมการตัด แยกพลังงานทาง กายภาพดว้ ยวิธีการลอ็ ก กุญแจ สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบัตกิ ารตัดแยกพลังงานด้วยระบบล็อกและระบบปา้ ยเตอื น 37 ตาราง จ - 1 รปู ภาพอุปกรณต์ ัดแยกพลังงาน (ตอ่ ) รูป จ - 1.2 อุปกรณต์ ดั แยกพลงั งานในกระบวนการ (ต่อ) รูปท่ี รปู ท่ี จ-1-10 ตวั อย่าง การตัดแยกและระบบ ควบคมุ การตัดแยก พลงั งานทางกล : Mechanical Block สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏบิ ัติการตัดแยกพลังงานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตือน 38 ตาราง จ - 2 ระบบการล็อกและแขวนปา้ ยเตือนอนั ตราย (Lock out/ Tag out System; LOTO) จ-2-1. ระบบป้ายเตือน (Tag out System) รูปท่ี รูป รปู ที่ จ 2-1 แสดงตัวอย่างปา้ ยเตือน (Tag-out) จ-2-2. ระบบและอปุ กรณท์ ีใ่ ช้ในการล็อก (Lock out Device) 1) ระบบมาตรฐานของแมก่ ญุ แจ 1.1) Keyed Different System (KD) คือแม่กุญแจที่มีลูกกุญแจที่ สามารถปลดล็อกได้เพยี งชุดเดียว เหมาะกบั ระบบการล็อก ชนิดการล็อก สว่ นบุคคล (Personal Lock) รูปท่ี รูป รูปท่ี จ 2-2 แสดงระบบมาตรฐาน ของแมก่ ุญแจชนดิ Keyed Different System (KD) สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทำงาน (องคก์ ารมหาชน)
แนวปฏิบตั กิ ารตัดแยกพลังงานด้วยระบบลอ็ กและระบบปา้ ยเตอื น 39 ตาราง จ - 2 ระบบการลอ็ กและแขวนป้ายเตือนอนั ตราย (Lock out /Tag out System; LOTO) (ต่อ) จ-2-2. ระบบและอปุ กรณท์ ่ีใชใ้ นการลอ็ ก (Lock out Device) (ตอ่ ) 1) ระบบมาตรฐานของแมก่ ุญแจ (ต่อ) 1.2) Keyed Alike System (KA) คือแม่กุญแจที่มีลกู กุญแจท่ีสามารถ ปลด ล็อกได้ในแม่กญุ แจชดุ เดียวกนั เหมาะกับระบบการล็อกแหลง่ พลงั งานท่ีมีหลายแหลง่ ในงานเดยี วกัน (Equipment Lock) รปู ที่ รปู รูปท่ี จ 2-3 แสดงระบบมาตรฐาน ของแม่กญุ แจชนดิ Keyed Alike System (KA) รปู ที่ 1.3) Keyed Difference & Masterkey System (MK) คอื แมก่ ุญแจท่ี มีลกู กุญแจท่ีสามารถปลดล็อกได้เพียงชดุ เดียว แต่มี Masterkey ทสี่ ามารถ รูปที่ จ 2-4 ปลดล็อกได้ในแม่กุญแจชุดเดียวกัน แต่มีข้อควรระวังคือ การนำ Masterkey มาใช้นั้นต้องนำมาใช้อยา่ งเหมาะสม และห้ามปลดกุญแจส่วน แสดงระบบมาตรฐาน บุคคล (ชุด Difference Key) โดยพลการ กุญแจชนิดนี้สามารถปรับใช้ได้ ของแม่กุญแจชนดิ ท้ังการล็อกสว่ นบุคคลและการล็อกหลายแหล่งพลงั งาน Keyed Difference & Masterkey System รูป (MK) สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (องค์การมหาชน)
Search
