นาย ภูสิทธิ จันโคตรเเก้ว

ไฟลัมเอ็กไคโนเดอรม าตา (Echinodermata) Class ลักษณะสาํ คญั Asteroidea รปู รา งคลายดาว • [Gk. echinos = spiny, derma = skin] มแี ขนหลายอนั • รา งกายไมมกี ารแบงเปน ปลอง และมีสมมาตรแบบรัศมี สวนใหญ Ophiuroidea ปากอยทู างดา นลาง สามารถแบง ได 5 ระนาบ (pentamerous symmetry) Holothuroidea รปู รางเปนแผนแบน • มโี ครงรางคํา้ จนุ ภายในรา งกาย (endoskeleton) เปนแผน มแี ขนยาว แตกงาย ทางเดนิ อาหารไมส มบูรณ ไมมี anus แคลเซยี มทม่ี ีหนามเรียกวา ossicle ซึง่ หนามจะแทงทะลุผวิ หนัง • ทางเดินอาหารสมบรู ณ, ไมม รี ะบบขบั ถา ย รปู รา งคลา ยแตงกวา มที อ เทา 5 แถว • ระบบประสาทประกอบดว ยสวนที่เปนวงแหวนและแตกแขนง ทอ เทา บริเวณปากพัฒนาไปเปน หนวด ลําตวั ออ นนุม ไมม ีหนาม เสนประสาทตามแขน • ระบบหมนุ เวยี นโลหติ แบบเปด แลกเปลย่ี นแกส็ ทางเหงอื กในดาวทะเล หรือทาง respiratory tree ในปลิงทะเล • การเคลือ่ นท่ีอาศัยระบบไหลเวียนนา้ํ ทําให tube feet ยดื ออก • tube feet ทาํ หนาที่เคล่ือนท่ี จบั อาหารและยดึ เกาะ • การสบื พนั ธุมที ง้ั 2 แบบคอื – แบบอาศยั เพศ เปน พวกเพศแยก ตัวออ นวายน้ําอิสระและมสี มมาตร แบบดา นขา ง – ไมอ าศยั เพศ โดยวิธีการงอกใหม (regeneration)

Class ลักษณะสําคญั ไฟลมั คอรด าตา (Chordata) Echinoidea รปู รา งกลมหรือมลี ักษณะคลายแผนจาน ไมม แี ขน มีทอเทา 5 แถว Chordate Embryo Crinoidea เคลือ่ นทไ่ี ดชา ปากมีลักษณะเปนวงและมี ฟน ทําหนาที่ฉีกและเค้ียวอาหาร Concentricycloidea ปากอยดู านบนและแขนมีลักษณะคลาย ขนนกลอ มรอบปาก กินอาหารโดยการกรอง ไมม ีแขน รูปรา งเปน แผนกลม มหี นาม ทางเดนิ อาหารไมส มบรู ณ อาศัยอยใู นไมท ่ผี ุพงั Key Characteristics

Vertebrate ซบั ไฟลัมยโู รคอรด าตา (Urochordata) no vertebrate Adult vs Larva ซับไฟลมั ยูโรคอรด าตา (Urochordata) • [Gr. uro = tail, L. chorda = cord] • ระยะตวั ออ นมีโนโตคอรด อยทู ห่ี าง มีลักษณะคลา ยลูกออ ด เมอื่ โตเตม็ วัยแลว หางจะหายไปพรอ มกบั โนโตคอรด และเกาะอยกู ับทมี่ ลี ักษณะ คลายถังเบยี ร • มีระบบไหลเวียนโลหิตแบบเปด • สรา งสารปกคลมุ ตัวทม่ี ีสารประกอบทเ่ี รยี กวา ทนู ซิ นิ (tunicin) ซง่ึ คลายกบั เซลลโู ลส

• เปน พวกเพศรวม มกี ารสืบพันธุแ บบไมอ าศยั เพศโดยการแตกหนอ ซบั ไฟลัมเซฟาโลคอรด าตา (Cephalochordata) – แบบไมอาศัยเพศ จะเปนแบบแตกหนอ – แบบไมอาศยั เพศ ตัวออ นมเี มตามอฟอซสิ • เพรยี งหัวหอม (sea squirt) ซับไฟลมั เซฟาโลคอรด าตา (Cephalochordata) ซบั ไฟลมั เวอรท บี ราตา (Vertebrata) • รูปรางคลายปลา • หัวทา ยแหลม ลําตวั ใส แบนดานขาง • อาศัยอยตู ามพื้นทราย โดยฝง ตัว • ในแนวด่ิงและเฉียงเล็กนอย • การกนิ อาหารใชวธิ กี ารกรอง • ไมม หี ัวใจแตม รี ะบบไหลเวยี นโลหิต

ซับไฟลมั เวอรท บี ราตา (Vertebrata) • ซบั ไฟลมั เวอรท บี ราตากลุม พวกปลา จดั จาํ แนกได 3 คลาสคอื • มี endoskeleton ไดแ ก กะโหลกและไขสันหลงั • มรี ยางค 2 คู ไดแ ก – ครบี อกและครบี สะโพกในปลา – ขาคูห นา และขาคหู ลังในสัตว • ระบบไหลเวียนโลหิตแบบปด และเลือดมีเฮโมโกลบนิ เปนองคป ระกอบ • มขี ากรรไกรชว ยเพิ่มประสิทธิภาพในการกินอาหาร ปลาไมม ขี ากรรไกร (Agnatha) ปลาไมมีขากรรไกร (Agnatha) • [Gk. a = without; gnath = jaw] • มีลกั ษณะคลา ยปลาไหล ผิวเรียบ ไมม ีเกล็ด • ไมม คี รบี ทเ่ี ปน คู มีแตค รบี เดย่ี ว • มี notochord ตลอดชวี ิต • มีหวั ใจ 2 หอง, มีอวัยวะหายใจไดแก เหงือก • สัตวใ นกลมุ นี้ไดแ ก hagfish และ lamprey

Hagfish Lamprey ปลากระดกู ออ น (Chondrichthyes) ปลากระดูกออน (Chondrichthyes) ปลากระดกู แขง็ (Osteichtyes) • มกี ารพัฒนาขากรรไกร • มีครีบคู 2 คู • มีเกล็ด, หายใจดว ยเหงือก • สัตวในกลมุ นี้ไดแก ฉลามและกระเบน

ปลากระดูกแข็ง (Osteichtyes) • สตั วใ นกลมุ นไี้ ดแ ก • มีกระดูกแขง็ และกระเพาะลม (swim bladder) – Lobe finned fish เชน ปลาปอด ปลาซีลาคานธ • มีแผน operculum ปด เหงอื ก – Ray finned fish เชน ปลาดุก ปลาชอ น ปลาตะเพียน • มคี รบี 2 แบบคอื ครบี ทีม่ ีเนอ้ื ลอ มรอบและครบี ทม่ี กี ระดกู ซี่เลก็ ๆ Lobe finned fish Ray finned fish • ซบั ไฟลมั เวอรท บี ราตากลมุ สตั วส่เี ทา จดั จาํ แนกได 4 คลาสคอื

คลาสแอมฟเ บยี (Amphibia) คลาสแอมฟเบยี (Amphibia) • มขี า 4 ขา ผิวหนังเรยี บ ชุม ชนื้ และไมมีเกลด็ • ผวิ หนังมตี อมชนิดตา ง ๆ เชน ตอ มเมือก ตอ มพิษ เซลลเ ม็ดสี • อวยั วะแลกเปล่ยี นแก็ส ไดแ ก ปอด เหงอื ก และผิวหนงั • มหี ัวใจ 3 หอง • กาํ จดั ของเสียในรปู ยูเรยี NH3 โดยไต • เปนกลมุ เพศแยก มกี ารปฏสิ นธิทัง้ ภายนอกและภายใน • ไขม วี นุ หมุ และมีการเจรญิ เตบิ โตแบบ metamorphosis Order Anura Order Caudata Order Apoda ภาพ202 ไมม หี าง รูปรา งยาว มรี ปู รางคลายงู สวนหัวมขี นาดรวมกบั สวน สวนหางและขาทํามุมฉาก ไมม ขี า ลําตวั อยขู า งตวั มีขาขนาดใหญไวสําหรับ กระโดด กบ (frog) ซาลามานเดอร เขยี ดงู (caecilian) คางคก (toad) (salamander) นิวต (newt)

คลาสเรปทเิ ลยี (Reptilia) คลาสเรปทเิ ลีย (Reptilia) โครงสรา งของไข • ลําตัวมเี กลด็ ปกคลมุ รางกาย • ถุงไขแ ดง (yolk sac) • หายใจดวยปอด ไมมีเหงือก • หัวใจ 3 หองยกเวนจระเข – ทําหนาทส่ี ะสมอาหารใหตวั ออ น • มไี ต 1 คูก ําจัดของเสยี ในรูป uric acid สว นใหญ • แยกเพศ ปฏิสนธิภายใน ไขมเี ปลือกคลายหนังและมีถุงนา้ํ คราํ่ • ถงุ เกบ็ ของเสยี (allantois) • เปน กลุมสัตวเลือดเยน็ (ectothermic) ควบคมุ อณุ หภูมิโดย – ทาํ หนาทเ่ี ก็บของเสีย อาศยั พฤตกิ รรม • คอเรียน (chorion) Order Testudine Order Sphenodon – ทาํ หนาทแี่ ลกเปล่ียนแกส็ เตา (turtle) ทอทารา (tuatara) Order Squamata Order Crocodilia งู (snake) และกิง้ กา (lizard) จระเข (crocodile)

คลาสเอวสี (Aves) คลาสเอวีส (Aves) • รยางคข าคูหนาพัฒนาไปเปน ปก เพื่อใชใ นการบิน • ผวิ หนังปกคลุมดวยขน สว นบริเวณขาจะมีเกล็ด • หายใจดว ยปอดซง่ึ มถี งุ ลมขนาดใหญ • หวั ใจ 4 หอ ง • ไตไมมกี ระเพาะปสสาวะ กําจัดของเสยี ในรปู uric acid • ไขมไี ขแดงมากและมเี ปลือกแข็งเนือ่ งจากมีสว นประกอบของแคลเซยี ม คลาสแมมมาเลยี (Mammalia)

คลาสแมมมาเลีย (Mammalia) Monotreme Marsupial Placetal • ลาํ ตัวปกคลุมดวยขน (hair) ออกลกู เปน ไข มถี งุ หนา ทอง เปน พวกทมี่ รี กแท ตัวออ น • มีตอมนํ้านม เจริญอยูภายในรา งกาย • มีฟนเจรญิ ดีและมีหลายรปู แบบ เพ่ือทาํ หนา ที่ตาง ๆ กัน • มีสมองพัฒนาดี เอกสารอา งองิ (References) • Mader, SS. 2008. Biology. 9th ed. NY. McGraw‐Hill. • Raven, PH. and Johnson, GB. 2002. Biology. 6th ed.  NY. McGraw‐Hill. • Hickman,  CP., Roberts, LS. and Larson, A. 2003.  Animal Diversity. 3rd ed. NY. McGraw‐Hill. • Enger, ED., Ross, FC. and Bailey, DB. 2007. Concepts  in Biology. 12th ed. NY. McGraw‐Hill.