คู่มือร่อมะฎอน - เทศบาลนครยะลา

คมู่ ือรอมฎอน คู่มือรอมฎอน 1 Panduan Ramadhan ดว้ ยความปรารถนาดีจาก เทศบาลนครยะลา

คู่มือรอมฎอน 2ช่อื หนงั สือ คู่มอื รอมฎอน (Panduan Ramadhan) พิมพค์ รัง้ ที่ 1 มถิ นุ ายน 2554 จ�ำ นวน 3,000 เลม่ ผเู้ รยี บเรยี ง ฝ่ายบริการและเผยแพรว่ ชิ าการ กองวชิ าการและแผนงาน ผู้จดั พมิ พ์ เทศบาลนครยะลา โทร. 073-223666 ออกแบบ/พิมพ์ ฟิลดไี ซน์ (ยะลา) 089-6555804

ในวาระรอมฎอนและอีดลิ ฟติ รี คู่มือรอมฎอน 3 ไดเ้ วียนมาบรรจงครบรอบอีกวาระหนง่ึ ขออ�ำ นาจสิ่งศักด์ิสทิ ธิท์ ท่ี ่านเคารพนบั ถอื โปรดประทานคณุ งามความดที างนำ�ทถ่ี ูกตอ้ ง และสันติสุขแดพ่ นี่ ้องไทยมุสลิมทกุ ทา่ นโดยทว่ั กัน ด้วยความปรารถนาดจี าก นายพงษ์ศักดิ์ ยิ่งชนมเ์ จรญิ นายกเทศมนตรนี ครยะลา คณะผบู้ ริหาร, คณะท่ปี รกึ ษา, สมาชกิ สภาเทศบาล และพนกั งานเทศบาลนครยะลา

คู่มือรอมฎอน 4 สารจากนายกเทศมนตรนี ครยะลา ในโอกาสท่เี ดอื นรอมฎอนแห่งความประเสริฐ เดือน ท่ีกำ�ลังจะเวียนมาบรรจบครบรอบอีกวาระหน่ึง ประชาชาติ มุสลิมทั่วโลกต่างก็รอคอยด้วยความปล้ืมปิติ เพื่อท่ีจะได้ถือ ศีลอด ซ่ึงเป็นหลักปฏิบัติประการหน่ึงของหลักปฏิบัติ 5 ประการ ของอสิ ลาม กลา่ วคอื การกลา่ วปฏญิ าณ, ด�ำ รงการ ละหมาด, การบรจิ าคซากาต, การถอื ศลี อดในเดอื นรอมฎอน และการประกอบพิธีฮจั ย์ เทศบาลนครยะลา ได้จัดทำ�คู่มือเล่มนี้ เพื่อเป็น แนวทางการปฏบิ ตั ใิ นเดอื นรอมฏอน โดยหวงั วา่ เนอื้ หาในคมู่ อื จะสามารถใช้ประโยชน์ได้เป็นอย่างดี และขอขอบคุณผู้ เกีย่ วข้องทุกฝ่ายทท่ี �ำ ให้เกดิ ส่งิ ทด่ี ี ๆ ในเดือนรอมฎอนน้ี (นายพงษศ์ กั ด์ิ ย่ิงชนม์เจริญ) นายกเทศมนตรีนครยะลา

ค�ำ นำ� คู่มือรอมฎอน 5 อลั ฮมั ดลุ ลิ ลาฮฺ ดว้ ยการชว่ ยเหลอื จากอลั ลอฮฺ (ซ.บ.) ท่ที �ำ ใหห้ นังสือเล่มเลก็ ๆ นส้ี �ำ เร็จด้วยดี เป็นความตง้ั ใจใน การนำ�เสนอข้อมูลเกี่ยวกับการถือศีลอดในเดือนรอมฎอน สอดรับกับเจตนารมณ์ท่ีอัลลอฮฺ (ซ.บ.) ทรงประสงค์ท้ังใน ประเดน็ หลักการ กฎ กติกา มารยาท ประการส�ำ คัญทส่ี ดุ การถอื ศีลอดตามแบบฉบบั ของท่านนบี (ซ.ล.) หนงั สอื เล่มเลก็ นเี้ หมาะทเี่ ปน็ คมู่ ือ เพ่ือเปน็ แนวทาง และขอ้ เตอื นใจมากกวา่ ทจ่ี ะเปน็ เอกสารทางวชิ าการ ขอขอบ คุณอุสตาซแวอิสหาก แวหะยี โรงเรียนอาสาสุลดินวิทยา และสำ�นักงานคณะกรรมการอิสลามประจำ�จังหวัดยะลา ที่ ได้ตรวจทาน ชแี้ นะ และใหค้ ำ�ปรกึ ษา ท้ายนข้ี ออลั ลอฮฺ (ซ.บ.) ได้โปรดทรงตอบแทนความ ดีแก่ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ผู้สนับสนุนและครอบครัวของท่าน ตลอดจนพีน่ ้องชาวไทยมสุ ลมิ ทกุ คน อามนี ผเู้ รยี บเรียง

สารบัญ คู่มือรอมฎอน 6 การตอ้ นรับรอมฎอน 7 การเตรียมตัวก่อนรอมฎอน 8 12 นิยามรอมฎอน 14 ประโยชนข์ องผ้ถู ือศีลอด 15 16 ปรชั ญาการถือศีลอด 17 บทบัญญตั ขิ องการถอื ศลี อด 28 ภารกิจของมสุ ลิมในเดอื นรอมฎอน 29 บทลงโทษผู้ละทิง้ การถือศลี อด 32 ภารกิจของมุสลมิ ในวนั อดี 34 36 ชีวิตหลังรอมฎอน 37 ดอุ าอฺรอมฎอน ภารกิจของมสุ ลิมตามแบบฉบบั ของท่านนบี เหตกุ ารณต์ า่ ง ๆ เดอื นรอมฎอน

ขอตอ้ นรับสูร่ อมฎอนแห่งความประเสริฐ คู่มือรอมฎอน 7 เดอื นแหง่ การแข่งขันกันเสรมิ สร้างความดี หากมนุษย์ทั้งหลายรู้ถึงความดีท่ีมีอยู่ใน เดือนรอมฎอนแล้ว เขาก็หวังจะให้ท้ังปีเป็นรอมฎอน (หะดษิ ) เดือนรอมฎอนมาเยือนพวกท่าน เดือน รอมฎอนเป็นเดือนทีม่ ีความส�ำ เร็จยิง่ อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ทรงบัญญัติว่าให้พวกท่านถือศีลอดในเดือนน้ี ประตู สวรรคก์ จ็ ะถกู เปดิ และประตขู องนรกจะถกู ปดิ (หะดษิ บันทกึ โดยอหี มา่ มอะหมัด) มุสลิมยุคแรก (อัสสะลาฟุศเศาะลิฮ) จะแสดงออกถงึ ความดใี จ ปลมื้ ใจ และเอาใจใสก่ บั การ ตอ้ นรับรอมฎอน การแสดงความดีใจ และปล้ืมปิติเม่ือมี โอกาสจะทำ�ความดี อันเป็นหนทางสู่ความเมตตา ของอัลลอฮฺ (ซ.บ.) เป็นสัญลักษณ์และคุณลักษณะ อันประเสริฐของศรัทธาชน “แลว้ ทา่ นล่ะ รู้สกึ อย่างไร ที่จะตอ้ นรบั รอมฎอน”

คู่มือรอมฎอน 8 การเตรียมตัวสูเ่ ดือนรอมฎอน 1. ขอบคุณและต้ังใจท�ำ ความดีในเดือนรอมฏอน ขอบคณุ ในความโปรดปรานตา่ ง ๆ ทอี่ ลั ลอฮฺ (ซ.บ.) ประทานใหแ้ กพ่ วกเรา ดว้ ยการปฏิบัตใิ นสง่ิ ทพ่ี ระองค์ทรงใช้ และหลีกหา่ งจากสง่ิ ทีพ่ ระองค์ทรงห้าม ตง้ั ใจทำ�ดี (มกี ารวางแผน) และทำ�ความดดี ว้ ยใจ ท่ีบรสิ ุทธิ์ 2. ขอดุอาอฺ เม่อื ถงึ เดือนเราะญบั นบี (ซ.ล.) สง่ เสรมิ ใหม้ ุสลมิ ขอดุอาอฺ “โอ้อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ขอให้เรามีความสำ�เร็จในเดือนเราะญับ และเดือนซะอบฺ าน และขอใหเ้ ราบรรลุสูเ่ ดือนรอมฏอน” (บนั ทึกโดยอะหมดั และฏอบรอณยี ์ สายรายงานอ่อน)

3. การกลับเนื้อกลับตวั (เตาบะฮฺ) คู่มือรอมฎอน 9 หยุด / ละทิ้ง / ออกห่างจากอบายมุข ด้วยจิตใจ บริสุทธิ์ รอมฏอนจะมาถึงแล้ว เป็นโอกาสดีท่ีเราจะ เรมิ่ ตน้ ชีวติ ใหม่ สูช่ วี ิตท่ดี ีกวา่ เสมอ และพวกเจ้าท้ังหลาย จงขอลุแก่โทษต่ออัลลอฮฺ (ซ.บ.) เถิด โอ้..บรรดาผู้ศรัทธาเอ๋ยเพ่ือพวกเจ้าจะได้รับ ชัยชนะ 4. เคลียรห์ นี้ / ชดใชห้ น้ี / ปดิ บัญชีชีวิต ชะอบฺ านเปน็ เดอื นที่ปดิ บญั ชีชีวติ และเปิดบัญชี ชีวติ เลม่ ใหม่ ชะอฺบานเป็นโอกาสสุดท้ายที่ต้องชดใช้ศีลอด ที่ค้างมาจากปที ผี่ ่านมา (หากเลยปตี ้องจ่ายคา่ ปรบั ) 5. การถอื ศีลอดในเดือนชะอบฺ าน ถอื ศลี อดชดใชไ้ ดต้ ลอดเดอื น หากถือศีลอดชนุ นะฮฺ (อาสา) นบี (ซ.ล.) หา้ มสองวนั สุดท้ายของเดอื นชะอฺบาน (เพื่อจำ�แนกระหว่างชะอฺบานกับรอมฏอน) ยกเว้นผู้ถือศีล อดเปน็ ประจำ� เชน่ วนั จันทร์ และวันพฤหัสบดี แลว้ ไปตรง กบั สองวันน้จี งึ จะอนุญาต

คู่มือรอมฎอน 10 6. ศึกษาวิธีปฏบิ ตั ิ กฎ กตกิ า มารยาท ของการถอื ศลี อด การศกึ ษาหาความรเู้ ปน็ ภาคบงั คบั (ฟรั ด)ู ส�ำ หรบั มุสลมิ ทุกคน (รายงานโดยมุสลมิ ) ความรู้มาก่อนคำ�พูดและการปฏิบัติ (อีหม่าม ชาฟอี )ี เร่ืองอีบาดะฮฺเป็นสิ่งท่ีสำ�คัญก่อนปฏิบัติต้อง ชัดเจนและมหี ลกั ฐานสนบั สนนุ การทำ�อีบาดะฮฺที่รู้ย่อมได้ผลบุญมากกว่าทำ�ด้วย ความไม่รู้

7. เตรียมพรอ้ มดา้ นรา่ งกายและสุขภาพ คู่มือรอมฎอน 11 ศรัทธาชนที่เข้มแข็งย่อมดีกว่า และเป็นที่รัก ของอัลลอฮฺ (ซ.บ.) มากกวา่ ศรทั ธาชนที่ออ่ นแอ (มุสลมิ ) รบั ประทานอาหารทฮ่ี าลาล (อนมุ ตั )ิ และถกู หลกั โภชนาการ (ฏอยยีบนั ) ออกกำ�ลงั กาย (สปั ดาห์ละ 3 วัน ครัง้ ละ 30 นาที) นอนพักผ่อนใหเ้ พยี งพอ ตรวจสุขภาพประจำ�ปี 8. เตรียมแผนเงนิ คา่ ใช้จา่ ยประจ�ำ วนั / นฟั เกาะฮฺ ค่าจดั ซ้ืออาหารเพื่อละศีลอด และสะหูร เพื่อจา่ ยซะกาต เพอื่ ร่วมบรจิ าคทว่ั ไป (เศาะดาเกาะฮ)ฺ ขอ้ ควรตระหนกั เดอื นซะอฺบานไม่มอี บี าดะฮพฺ เิ ศษ และก�ำ หนดวนั ทำ�อีบาดะฮฺเป็นการเฉพาะ นอกจากการถือศีลอดและ ทำ�ความดีให้มากท่สี ุด อาทิ การอา่ นอลั กรุ อานการบรจิ าคทาน เป็นต้น 15 ชะอฺบาน โอกาสทอง แท้จริงอัลลอฮฺ (ซ.บ.) จะมองดใู นค�่ำ คนื วนั ที่ 15 ของเดอื นซะอบฺ าน ดงั นน้ั พระองค์ จะทรงให้อภัยแก่ทุกสรรพสิ่งที่พระองค์ทรงสร้าง นอกจาก ผู้ตั้งภาคี (มุซริก) หรอื คนทเี่ ปน็ ศตั รูกนั (รานงานโดยอบิ นูมาญะฮฺ อัลบานี กลา่ ววา่ เป็นหะดิษหะสนั )

คู่มือรอมฎอน 12 นยิ ามรอมฏอน

เดือนแห่งการถอื ศีลอด (ศิยาม / ปอซอ) คู่มือรอมฎอน 13 เเดดืออื นนแแหหง่ง่ อลิอะหฺตกิมาาฟดตะรอวฮิ ฺ เเดดอือื นนแแหห่ง่งอคัลืนกอรุลั อกาอนดรฺ (คืนแหง่ ความประเสรฐิ ) เเดดืออื นนทแห่ยี ่ิงง่ ใคหวญาม่แบลระิสเปทุ ย่ีธมิ์ใจลน้ (ดอิคว้ ยลบาศะ)รอกะฮฺ (มหาจ�ำ เรญิ ) เเดดอือื นนแแหห่ง่งคกาวราแมบอง่ดปทนันแล(เะศเาอะือ้ บอรั า)ทร เเดดืืออนนททด่ีี่อาอุ มาอัลไฺไดด้ร้รับบั กผาลรบตุญอเบปรน็ บั ทวคี ณู เเดดอือื นนแแหห่ง่งคกาวราอมภเมยั ตโทตษา (เราะฮมฺ ะฮฺ) เเดดือือนนแแหหง่่งกกาารรปฝึกลฝดนปมลา่อรยยจาาทกอไฟันนสรงู กสง่ เเดดอือื นนแทหบ่ี ง่รกราดราบชรยั จิ ฏาอคนซะถกกู าลต่าทมรโซพั ่ยส์ นิ และซะกาตฟติ เราะห์ เเดดอืือนนททีปี่่ปรระะตตสููนวรรกรจคะ์จถะกู ถปูกิดเปดิ เเดดอือื นนแทหป่ี ่งรกะาตรูชเัน้พฟม่ิ า้คจวะาถมูกตเกัปวิดา (ยำ�เกรง) เเดดือือนนแแหห่งง่ กกาารรเเสรม่ิริมต้นสรชา้ีวงติ คใวหามม่ เปน็ พน่ี ้อง เเดดืืออนนแแหห่่งง ............................................................................................

ประโยชนข์ องการถือศลี อด 1. ด้านปจั เจกบคุ คล ขัดเกลาจติ ใจให้สะอาด / เอาชนะอารมณใ์ ฝต่ ำ่� ปลูกฝงั ความตกั วา (ย�ำ เกรง) ทำ�ให้เพ่ิมอีหมา่ น มีวินยั ในตนเอง (ละศลี อดตรงเวลา) สขุ ภาพแขง็ แรง (กระเพาะอาหารเปน็ บา้ น ของโรคภัยไข้เจ็บ) 2. ด้านสังคม เสรมิ สร้างความเสมอภาคระหวา่ งผู้ล้นโอกาส กับผดู้ อ้ ยโอกาส สง่ เสริมให้เกิดความรกั ความสามคั คี และการเอ้อื อาทร ลดชอ่ งว่างระหว่างผมู้ ฐี านะกบั ผยู้ ากจน อนาถา ขจัดปญั หาและลดอบายมุขตา่ ง ๆ คู่มือรอมฎอน 14

ปรชั ญาการถอื ศลี อด การถอื ศีลอดเป็นอบี าดะฮฺพิเศษที่อลั ลอฮฺ (ซ.บ.) จะ ตอบแทนรางวัลเป็นการเฉพาะ ซึ่งเป็นเกียรติสูงสุดสำ�หรับ การถือศลี อด ระดบั ของการถอื ศลี อด ระดบั ต�ำ่ (อมู ูม) คอื การงดจากการกิน การดม่ื และการมเี พศสัมพนั ธ์เทา่ นั้น ระดับกลาง (คศู ูศ) คอื การยบั ยง้ั สายตา วาจา ห ู มอื เทา้ และอวัยวะอ่ืน ๆ ทงั้ หมดจากการท�ำ บาป ระดับสูง (ศูศุลคูศูศ) คือการระงับจิตใจจาก อารมณ์ใฝ่ตำ่� ความรู้สึกนึกคิดท่ีทำ�ให้ห่างไกลจากอัลลอฮฺ (ซ.บ.) คู่มือรอมฎอน 15

คู่มือรอมฎอน 16 บทบญั ญัติ (หกุ ุม) ของการถอื ศลี อด การถือศีลอดถกู บัญญตั ิ เดอื นซะอบฺ าน ฮ.ศ. 2 การถือศีลอด หมายถึง การงดเวน้ จากการกิน การดื่ม และการมเี พศสมั พันธใ์ นเวลากลางวัน รวมทั้งการ พดู จาไร้ สาระ และการกระท�ำ ท่ีขัดกับคณุ ธรรม การถอื ศลี อดมี 2 ชนิด 1. การถอื ศลี อดภาคบงั คับ (ฟัรฎู) 2. การถือศลี อดภาคอาสา (ชนุ นะฮ)ฺ การถอื ศลี อดภาคบงั คบั มี 3 ประเภท 1. การถือศลี อดในเดอื นรอมฏอน 2. การถอื ศลี อดเพ่อื ไถ่บาปหรือไถโ่ ทษ 3. การถือศีลอดเพื่อบนบาน การถอื ศลี อดในเดือนรอมฏอนเป็น 1 ใน 5 ของหลกั ปฏบิ ัติ 5 ประการของอิสลาม ผู้ใดละท้ิงการถือศีลอดโดยไม่มีเหตุอันควรถือว่า ท�ำ ผดิ / บาปใหญ่ (อลั กะบีเราะฮ)ฺ อลุ ามาอบฺ างทา่ น กลา่ ววา่ ผทู้ ท่ี ง้ิ การถอื ศลี อดโดย ไม่มีเหตุอันสมควรเลวยิ่งกว่าผู้ทำ�ซีนา (ผิดประเวณี) หรือ ผูด้ ่ืมสรุ า

ภารกจิ ของมสุ ลิมในเดือนรอมฏอน คู่มือรอมฎอน 17 1. การถือศลี อด “โอบ้ รรดาผศู้ รทั ธาเอย๋ การถอื ศลี อดไดถ้ กู บญั ญตั แิ กพ่ วกเจา้ ดังเช่นได้ถูกบัญญัติแก่ประชาชาติก่อนหน้าพวกเจ้า เพ่ือว่า พวกเจ้าจะไดย้ �ำ เกรง” (อลั บากอเราะห์ 183) คณุ สมบัติผ้ถู อื ศีลอด 1. เปน็ มสุ ลมิ 2. บรรลุศาสนภาวะ 3. มีสตสิ มั ปชัญญะ 4. มใิ ช่ผูเ้ ดินทาง 5. มีความสามารถ 6. ตอ้ งเปน็ สตรที ี่ปราศจากเลือดประจ�ำ เดอื น หรอื นฟิ าส (เลือดหลงั คลอดบุตร) ขั้นตอนการถอื ศีลอด 1. ต้ังเจตนา (เนยี ต) เวลาต้ังเจตนากอ่ นแสงอรณุ ขน้ึ ในทกุ คืนของรอมฏอน วิธีการตง้ั เจตนาไม่มีเงือ่ นไขวา่ ตอ้ งกล่าวเป็นวาจา 2. งดเวน้ จากการกิน การดมื่ การมีเพศสัมพันธ์ และการท�ำ ให้เสียศีลอดในชว่ งกลางวนั

มารยาทของผูถ้ อื ศีลอด 1. ล่าชา้ ในการรับประทานสะหูร ระยะเวลามาตรฐาน ที่นบี (ซ.ล.) ทำ�เปน็ ตน้ แบบ คอื อา่ นอลั กรุ อาน 50 โองการ 2. รบี ละศลี อดเมอื่ ถงึ เวลาดวงอาทติ ยต์ ก ดว้ ยอนิ ทผลมั สด (รุฏอบ) หรือผลอินทผลัมแห้ง (ตะมัร) หรือนำ้�เปล่า ท่สี ะอาด 3. หลีกเล่ียงการพูดจาโกหก ไรส้ าระ นินทา หรือเก้ยี ว พาราสี 4. หลีกเลี่ยงการทะเลาะวิวาท ใครมาชวนทะเลาะให้ บอกเขาว่า “ฉนั ก�ำ ลงั ถอื ศลี อดอยคู่ รบั / คะ่ ” 5. หลีกเลี่ยงการจัดเตรียมอาหารเกินความจำ�เป็น / ฟุ่มเฟือย การฟ่มุ เฟอื ยเปน็ วิถีชวี ติ ของชัยฏอน (มารรา้ ย) 6. จนุ เจอื เออ้ื อาทร แบง่ ปนั (ความรู้ ทรพั ยส์ นิ อาหาร) กนั และกนั คู่มือรอมฎอน 18

สงิ่ ท่ที �ำ ใหเ้ สียศีลอด คู่มือรอมฎอน 19 สงิ่ ที่ทำ�ใหเ้ สียศลี อดและบงั คับ (วายบิ ) ต้องชดใช้ (กอฏอ) การกนิ การด่มื อาเจียน โดยเจตนา สตรมี ปี ระจ�ำ เดอื น (เฮด) และเลอื ดหลงั คลอดบตุ ร (นฟิ าส) การนำ�สงิ่ ใดเขา้ สู่รา่ งกายทางทวารทง้ั 7 ท�ำ ใหอ้ สจุ หิ ลั่งโดยเจตนา สง่ิ ทม่ี ใิ ชอ่ าหารถกู กลนื เขา้ สรู่ า่ งกาย (การกลนื เกลอื จำ�นวนมาก ๆ) เจตนาเลกิ การถือศลี อด การสนิ้ สติเนอ่ื งจากเป็นลม / มึนเมา การสูบบหุ รี่หรือการนัดยานัตถ์ การฉีดยาบ�ำ รุง อาหารเสรมิ ใหน้ ำ้�เกลือ สน้ิ สภาพจากการเป็นมุสลิม การเสียศลี อด บงั คับ (วายิบ) ต้องชดใช้ และจ่ายกัฟฟาเราะฮฺ (คา่ ไถ่โทษ) การร่วมประเวณีในเดือนรอมฎอนขณะถือศีลอด ชว่ งกลางวนั การจา่ ยกฟั ฟาเราะฮ. ต้องจ่ายตามล�ำ ดับ ดังนี้ 1. ปลอ่ ยทาสใหเ้ ปน็ อิสระ 1 คน 2. ถอื ศีลอดชดใชส้ องเดือนติดต่อกนั 3. ให้อาหารแกค่ นยากจน 60 คน

สิ่งทีอ่ นญุ าตให้กระท�ำ ได้ขณะถอื ศลี อด การอาบนำ้�ดำ�นำ้� หากนำ้�เข้าปากโดยไม่ต้ังใจไม่ทำ�ให้เสีย ศีลอด การเอาน้ำ�กล้ัวปาก แม้กระทำ�โดยมิได้อาบนำ้�ละหมาด กต็ าม การกรอกเลอื ด ถอนฟัน เอายาใสแ่ ผล การกลนื น�ำ้ ลาย (ทส่ี ะอาด) การสดู ดม, กลน่ิ อาหาร, ดอกไม,้ ผลไม้ การแปรงฟนั ขากเสลด การชิมรสชาติอาหาร เมือ่ รู้รสแล้ว จ�ำ เป็นตอ้ งคายทิ้ง ฉีดยา (เข้าเส้นเลอื ดหรอื กล้ามเนื้อกไ็ ด้) หยอดตา / ใส่ยาวาดตา ต่ืนนอนในสภาพท่ีมีญูนุบ แล้วค่อยอาบน้ำ�หลังแสงอรุณ ขึ้นแล้ว คู่มือรอมฎอน 20

ข้อห้ามในการถอื ศลี อด หา้ มเจาะจงถือศลี อดเฉพาะวนั เสาร์ ห้ามถอื ศีลอดในวนั อดี ท้ังสอง หา้ มถือศลี อดในวันตัซรีก (11,12 เดอื นซุลหิจญะฮฺ) หา้ มเจาะจงถือศลี อดเฉพาะวนั ศุกร์ ห้ามถอื ศลี อดก่อนเดอื นรอมฎอนหนึง่ วนั หรอื สองวัน ยกเวน้ ผ้ถู อื ศีลอดชดใช้ ห้ามถือศลี อดตลอดปี ห้ามถือศีลอดในวนั ท่สี งสยั ห้ามถอื ศลี อดโดยไมย่ อมละศลี อด หา้ มสตรถี อื ศลี อดชนุ นะฮ ฺ (อาสา) นอกจากไดร้ บั อนญุ าต จากสามี คู่มือรอมฎอน 21

2. การละหมาดตะรอวิฮฺ อิจญมาออฺ ุลามาอฺ (มติของปวงปราชญ)์ ถือว่าการ ละหมาด ตะรอวฮิ เฺ ปน็ ชนุ นะฮฺ ทง้ั มสุ ลมี นี และมสุ ลมี ะฮฺ และ การปฏิบตั ิในลกั ษณะญะมาอะฮจฺ ะประเสริฐกว่า จ�ำ นวนรอกาอตั บรรดาอลุ ามาอฺ มคี วามเหน็ ทหี่ ลาก หลาย ดงั นี้ 1. มี 8 รอกาอัต และวิตริ 3 รอกาอตั (ดูเศาะหิฮฺ บูคอรี 52 / 2, เศาะหฮิ มฺ ุสลมิ เลขท่ี 508 / 1532) 2. มี 20 รอกาอตั และวิตริ 3 รอกาอตั เปน็ ความ เหน็ ของญมุ หรู ฟกุ อฮาอฺ จากกลมุ่ ของหะนะฟยิ ะฮฺ ชาฟอี ยี ะฮฺ ฮั้มบะลยี ะฮฺ อัษเซารี และดาวดู อซั ซอฮรี ี 3. มี 36 รอกาอตั ไมร่ วมวติ ิร เปน็ ความเห็นของ อหี ม่ามมาลกิ และเพือ่ น ๆ ของท่าน นอกจากนี้ มี 41 รอกาอตั รวมวิติร มี 43 รอกาอตั รวมวิตริ มี 47 รอกาอัต รวมวติ ิร มี 49 รอกาอต รวมวติ ิร คู่มือรอมฎอน 22

3. การอ่านอลั กุรอาน คู่มือรอมฎอน 23 อลั กุรอานถกู ประทานลงมาในเดอื นรอมฎอน นบี (ซ.ล.) ศึกษาอลั กุรอานกับญบี รีลในเดอื นรอม ฎอนทุกปี ในปีที่ท่านเสียชีวิต ศึกษาอัลกุรอานกับญีบรีลถึง สองครง้ั อิหม่ามซาฟีอี ขออัลลอฮฺ (ซ.บ.) ทรงเมตตาทา่ น ด้วย อา่ นอัลกรุ อานจบในเดอื นรอมฎอน 60 คร้ัง อหี ม่ามบคู อรี อา่ นอัลกรุ อานจบในเดอื นรอมฏอน 40 ครั้ง อัลกุรอานเปน็ คูม่ อื การดำ�เนินชีวติ ของมนุษยชาติ อลั กรุ อานเปน็ พจนารถของอลั ลอฮฺ (ซ.บ.) เปน็ สิ่ง มหัศจรรย์ท่ีไมม่ ีใครเลียนแบบได้ หนา้ ทขี่ องมสุ ลมิ ทม่ี ตี อ่ อลั กรุ อาน คอื อา่ นท�ำ ความ เขา้ ใจน�ำ ไปปฏิบตั ิ ยนื หยัด และท่องจำ� รอมฎอนปีน้ีท่านวางแผนจะอ่านอัลกรุ อานให้จบก่คี รง้ั ....?

4. การบริจาคทาน ทานบงั คบั (ซะกาต) แก่ผ้มู ีสิทธ์ิทง้ั แปดประเภท การจา่ ยซะกาตยง่ิ ให ้ ยง่ิ ไดร้ บั ความสขุ ของผใู้ ห ้ ความประทบั ใจของผู้รับ ทานอาสา (เศาะดะเกาะฮ)ฺ แกผ่ ู้ทำางานศาสนา รบั ใชส้ งั คมนกั เรยี น นกั ศกึ ษา ทาำ บญุ 1 บาท ได้ถึง 700 บาท หรอื อาจได้มาก กว่านัน้ นบี (ซ.ล.) ยำ้าว่าทานที่ประเสริฐท่ีสุดคือทานที่ บริจาคในเดือนรอมฎอน (รายงานโดยอัตติรมีซยี ์และอลั บัยหะก)ี คู่มือรอมฎอน 24

5. การออิ ตฺ ิกาฟ (เก็บตวั ในมสั ยิด) ช่วงสิบคนื สุดท้ายของรอมฎอน การที่มุสลิมเก็บตัวในมัสยิดอย่างสงบตามแบบ ของนบี (ซ.ล.) ท่ไี ดก้ ำ�หนดไว้ การอิอฺตกิ าฟเป็นชุนนะฮมฺ อุ ักกะดะฮฺ (ชุนนะฮฺท่หี นักแน่น) เปา้ หมายของอิอฺตกิ าฟ เพือ่ เปน็ ชุนนะฮขฺ องนบี (ซ.ล.) แสวงหาคืนอัลกอดรฺ (ลัยละตลุ กอดร)ฺ ปลกี ตวั จากความวนุ่ วายของกจิ การทางโลกสคู่ วาม สงบแห่งจิตวิญญาณ เขา้ สสู่ นามแหง่ การทดสอบเพอื่ ผลแหง่ ความส�ำ เรจ็ และรางวัลพเิ ศษจากอัลลอฮฺ (ซ.บ.) มาเถดิ ... เรามาสกู่ ารอิอฺติกาฟ 10 คืนสุดทา้ ยกันเถดิ เพอื่ วา่ จะพบกับลัยละตลุ กอดรฺ คู่มือรอมฎอน 25

คู่มือรอมฎอน 26 6. ลยั ละตลุ กอดรฺ เป็นคนื ที่อลั กรุ อานถูกประทานลงมา เปน็ คืนท่บี รรดามลาอีกะฮฺ และญีบรีลได้ลงมา เป็นคนื แห่งความจ�ำ เริญ ความสนั ตสิ ุข และการ อภัยโทษถกู ประทานลงมา เปน็ คนื ทีป่ ฏิบตั ิดี (อบี าดะฮฺ) ดกี ว่าในเดือนอื่นๆ ถงึ พนั เดือน (83 ปี 4 เดือน) สัญญาณต่าง ๆ ของคนื อัลกอดรฺ อากาศไมร่ อ้ น ไมห่ นาว ปลอดโปรง่ มคี วามสวา่ งไสว ประหนง่ึ แสงจันทร์ จะมลี มและฝน ต้นไมจ้ ะกม้ ลงสู่พ้ืนดนิ จากนั้นก็จะเงยขน้ึ ยนื ต้นทง้ั หมดและทกุ สงิ่ จะลงสหู ยดู คืนอัลกอดรฺเป็นความลับ ไม่มีผู้ใดล่วงรู้ได้นอก จากอลั ลอฮฺ (ซ.บ.) จงึ ขอใหใ้ ชค้ วามพยายามอยา่ งจรงิ จงั โดย เฉพาะสบิ คนื สดุ ท้ายของรอมฎอน

7. ซะกาตฟติ เราะห์ ทานบังคับเป็นรายหัว (ซึ่งเป็นอาหารหลักใน ประเทศไทยคอื ขา้ วสาร) โดยบงั คบั แกผ่ ใู้ หญ่ เดก็ ผเู้ ปน็ อสิ ระ ผูเ้ ป็นทาสหรอื คนรบั ใชท้ ่ีเปน็ มุสลิม ทมี่ อี าหารเหลอื จากการ บรโิ ภคในครอบครวั ในวนั อดี เพื่อช�ำ ระ ขดั เกลา ผถู้ อื ศีลอดใหบ้ รสิ ทุ ธ์จิ ากขอ้ ผิดพลาดเล็ก ๆ นอ้ ย ๆ ในช่วงถอื ศีลอดเดอื นรอมฎอน เพ่อื เป็นอาหารแกค่ นยากจน และเป็นการแสดง ถึงการเอ้ืออาทรแก่ผู้ขัดสนในวนั อดี จ่ายซะกาตแก่คนยากจน (ฟากีร) และผู้ขัดสน (มสิ กิน) ในปรมิ าณ 2.176 ก.ก (1 ศออ)ฺ หรอื ประมาณ 4 ลิตร เวลาจา่ ยควรจา่ ยกอ่ นละหมาดอดิ ลิ ฟติ รี อนญุ าต ใหจ้ า่ ยกอ่ นวนั อีดได้ 1 หรอื 2 วนั แตไ่ มอ่ นญุ าตจา่ ยหลัง ละหมาดวนั อดี ขอ้ แนะน�ำ หา้ มจา่ ยซะกาตฟติ เราะหแ์ กภ่ รรยา ลกู ๆ หลาน ๆ หรือผู้ที่เราอปุ การะเลี้ยงดู คู่มือรอมฎอน 27

คู่มือรอมฎอน 28 บทลงโทɼลู้ ะทéงิ การถอื ศลี อดในเดอื นรอมฎอน 1. โลกน้ี ไมม่ ีคุณค่าตามทัศนะอสิ ลาม การดาำ รงชีวติ ไม่มีบะรอกะฮฺ 2. โลกหน้า หากปฏิเสธว่าการถือศีลอด ไม่ใช่หลักการศาสนาหรือดูหมิ่นเขา กส็ ิ้นสภาพจากความเป็นมุสลมิ หากไม่ถือศีลอดเน่ืองจาก อหี มา่ นอ่อนหรอื ขเ้ี กยี จ จะถกู ลงโทษ สถานหนัก โดยการถูกร้อยเชือกเอ็น รอ้ ยหวาย ข้างปากถูกแทงจนทะลุเป็นรู มเี ลอื ดไหลรนิ ออกมาในวนั สนิ้ โลก (อา คเี ราะฮฺ) (สรุปจากหะดิษ) ข้อคดิ อลั ลอฮ ฺ (ซ.บ.) จะไม่ทรงรบั การถือศีลอดชดใช้จนชั่วชีวิต ของผู้ ละทง้ิ การถอื สลี อดโดยไมม่ เี หตอุ นั ควร

ภารกิจของมสุ ลิมในวนั อดี ลิ ¿ตรี คู่มือรอมฎอน 29 1. ภารกจิ ก่อนการละหมาด กล่าวตักบรี ทงั้ มสุ ลีมนี และมสุ ลีมะฮฺจนถึงอหี ม่าม เข้าสกู่ ารละหมาด จา่ ยซะกาตฟติ เราะห์ อาบนา้ำ และทาำ ความสะอาดรา่ งกาย แตง่ กายดว้ ยเส้ือผ้าดี ๆ (เทา่ ท่ีมคี วามสามารถ) ไปสถานท่ลี ะหมาดต้ังแต่เชา้ ออกไปและกลบั ด้วยการเดิน นอกจากจำาเปน็ หรอื ระยะทางไกลอนุญาตให้ใชพ้ าหนะได้ กลา่ วตักบรี ตลอดทางไปสูส่ ถานทล่ี ะหมาด เดนิ เท้าขาไปและขากลับ ควรใชค้ นละเสน้ ทาง

คู่มือรอมฎอน 30 2. การละหมาดอีด เป็นบทบัญญัติและเป็นเอกลักษณ์อย่างหน่ึงของ อสิ ลาม ทกุ คนไม่วา่ ผใู้ หญ่ หญิงสาว สตรีมรี อบเดือน เดก็ และทาส ควรออกไปเฉลิมฉลองยงั สถานทล่ี ะหมาดด้วย 3. วธิ ีการละหมาดอีด เหมอื นละหมาดชุนนะฮโฺ ดยท่ัวไป มี 2 รอกาอดั สว่ นทเี่ พม่ิ คอื การตกั บรี อซั ซะวาอดิ รอกาอดั แรก 7 ครงั้ และ รอกาอัดที่ สอง 5 ครั้ง และควรอา่ นตกั บรี ตะฮฺลีล ตสั บฮี ฺ และตะฮฺมีด ระหว่างตักบีรด้วยรอกาอัดแรกอ่าน 6 ครั้ง รอกาอดั ที่สองอ่าน 4 ครัง้ 4. ภารกจิ หลงั ละหมาดอีด อหี มา่ มอ่านคุตบะฮฺ ส่วนมะอฺมูมฟังคตุ บะฮฺ อวยพร / แสดงความยนิ ดีให้กันและกัน ชอบให้บริจาคทานให้มาก โดยเฉพาะพี่น้อง มสุ ลมี ะฮเฺ พราะสมาชกิ ของชาวนรกสว่ นใหญ่ นบี (ซ.ล.) แจง้ ว่าเป็นมสุ ลมี ะฮฺ (สตร)ี

ภารกจิ ของมสุ ลมิ ในเดอื นเซาวาล 1. ส่งเสรมิ ใหถ้ ือศีลอดชุนนะฮฺ ถอื ศลี อด 6 วัน เดอื นเซาวาล ได้รับผลบุญเหมอื นถอื ศีลอดทง้ั ปี จะถอื ตดิ ต่อกันหรอื ไมต่ ิดตอ่ กันก็ได้ แตถ่ ือตดิ ต่อ กันหลังวนั อดี ถือว่าดที ่ีสุด 2. ควรชดใชก้ ารถือศลี อดทขี่ าดในเดือนรอมฎอน ชดใชก้ ารถือศลี อดหมดแล้ว ควรถือศลี อดชุนนะฮฺ ทนั ที การชดใชก้ ารถอื ศลี อดสามารถขยายเวลาไปไดถ้ ึง เดือนซะอฺบาน คู่มือรอมฎอน 31

คู่มือรอมฎอน 32 ชวี ติ มุสลมิ หลงั รอมฎอน 1. สิง่ ทไ่ี ดร้ บั จากรอมฎอน ความตกั วา ความยำ�เกรง เปน็ สาเหตแุ รกและ สาเหตสุ ดุ ทา้ ยของมสุ ลมิ ความส�ำ เรจ็ ในโลกนแ้ี ละการรอดพน้ ในโลกหนา้ การไดใ้ กล้ชดิ กับอลั ลอฮฺ (ซ.บ.) โดยใช้เครือ่ งมอื ตา่ ง ๆ ในเดือนรอมฎอน อาทิ ศิยาม / กยี าม / อิอฺตกิ าฟ / อลั กุรอาน / ชิกรุลลอฮฺ / ซะกาต / เศาะดะเกาะฮฺ / ดอุ าอฺ / อสิ ตฆิ ฟาร / แบง่ ปนั / เอื้ออาทร ความดอี นื่ ๆ อีกมากมาย ได้รบั ความอดทน อดกลั้น และอดออม รูจ้ กั ข่มใจ หกั หา้ มความอยาก ความใคร่ของตวั เอง มคี วามมน่ั คงในจติ ใจ และตดั สนิ ใจเดด็ ขาดดว้ ยการยอมจ�ำ นน ต่ออัลลอฮฺ (ซ.บ.) ได้รับการพฒั นาบุคลกิ ภาพท่ดี ี ไมช่ วนทะเลาะกับใคร / ไม่นนิ ทากลา่ วรา้ ยผอู้ ืน่ / ใจดี / ใจบุญ / สุขภาพกายและสขุ ภาพใจดี เสรมิ สรา้ งความเป็นเอกภาพในหมู่มุสลมิ ละศลี อดร่วมกนั / ละหมาดร่วมกนั / ร้สู กึ เห็นใจ ผดู้ อ้ ยโอกาส / ไดช้ ่วยเหลอื กันและกัน / เพ่มิ พูนความเปน็ พี่นอ้ ง

2. จ�ำ เปน็ ท่มี ุสลิมทุกคนต้องเปน็ บา่ วท่ีดี และซ่ือสัตย์ต่ออัลลอฮฺ (ซ.บ.) พระเจ้าเดือนรอมฎอนกับพระเจ้าเดือนอื่นก็คือ พระเจา้ องค์เดยี วกัน คือ อัลลอฮฺ (ซ.บ.) การทำ�ความดีทุกชนิดต้องไม่หยุดชะงักลงทันที สร้างสรรคค์ วามดีให้ตอ่ เน่อื งจนถงึ รอมฎอนปีหนา้ จงรีบเร่งเข้าสู่ประตูชัย คือ ประตูอัรรอยยาน ก่อนท่ีถูกปิดลงด้วยการถือศีลอดซุนนะฮฺต่อไป ทั้งในเดือน เชาวาลและเดอื นอ่ืน ๆ คู่มือรอมฎอน 33

คู่มือรอมฎอน 34 ดุอาอฺในเดือนรอมฎอน 1. ดุอาอฺขณะละศลี อด “ความกระหายไดจ้ างหายไป เสน้ โลหติ ได้ชมุ่ ชน่ื และจะไดร้ บั การตอบแทนอย่างแน่นอน อินชาอลั ลอฮ”ฺ (รายงานโดย อบูดาวดู และอดั ดารุกุฎนีย)์ “โอ้อัลลอฮฺ ข้าถือศีลอดเพ่ือพระองค์ พระองค์เท่านั้นที่ข้า ศรัทธา และในขณะนข้ี ้าจะละศลี อด ดว้ ยกับอาหารที่มาจาก พระองค์” ด้วยความเมตตาของพระองค์ โอ้ผู้ทรงเป่ียมล้น แหง่ พระเมตตา (รายงานโดย มูอาซ บิน ซะฮ์เราะห์, อบดู าวูด) 2. ดุอาอฺค�่ำ คนื อลั กอดรฺ “โออ้ ลั ลอฮฺ (ซ.บ.) แทจ้ รงิ พระองคเ์ ปน็ ผทู้ รงใหอ้ ภยั พระองค์ ทรงรกั การให้อภยั ดังน้ันขอไดโ้ ปรดใหอ้ ภัยแก่ฉันด้วยเถดิ ” (รายงานโดย อบิ นมู าญะฮ)

3. คำ�อวยพรในวนั อีด คู่มือรอมฎอน 35 “ขออัลลอฮฺ (ซ.บ.) ทรงรบั (การงาน) ของเราและของทา่ น ด้วยเถดิ ” 4. ดุอาอฺอ่นื ๆ ตามทีเ่ ห็นสมควร ดุอาอฺมะอษรู อต อซั กาซนะบะวียะฮ ขอดุอาอใฺ หพ้ ่อแม่ ขอดุอาอใฺ หล้ กู ๆ ขอดอุ าอฺใหพ้ ีน่ อ้ งมุสลิมทุกคน “ดอุ าอฺเถดิ พนี่ อ้ ง หากทา่ นไม่ขอเดอื นน้ี แลว้ ท่านคิดว่าจะมชี วี ติ ถึงปีหนา้ หรอื ”

คู่มือรอมฎอน 36 ภารกจิ ของมุสลมิ ตามแบบฉบับทา่ นนบี (ซ.บ.) รายวนั ละหมาดห้าเวลา วริ ดิ หลังละหมาด สุนัตเราะห์วาติบ ละหมาดวติ ิร ขอดุอาอฺ ละหมาดดฮุ า อสิ ตฆิ ฟาร และเตาบะฮฺ อซั การ เชา้ - เยน็ อิอตฺ ิกาฟในมัสยิด บรจิ าคทาน ดะอวฺ ะฮแฺ ละตกั เตอื น - อา่ นอัลกุรอาน และฟงั อยา่ งใคร่ครวญ รายสัปดาห์ ละหมาดญุมอัต (วนั ศุกร์) ศิยามซนุ นะฮฺวนั จันทรแ์ ละพฤหสั บดี รายเดอื น อา่ นอัลกุรอาน จบ 1 ครง้ั (คติ าม) ศิยามซุนนะฮวฺ นั ท่ี 13,14,15 (ปฏทิ ินอสิ ลาม) รายปี ศิยามรอมฎอน - ละหมาดตะรอวฮิ ฺ อิอตฺ กิ าฟสิบวันสดุ ทา้ ยรอมฎอน ศิยามวันอารอฟะฮฺ / กอ่ นหน้านัน้ อกี 8 วัน ศยิ ามวนั อาซรู อ / กอ่ นหน้านั้นอีก 8 วนั คนื อัลกอดรฺ - จา่ ยซะกาตฟิตเราะห์ อีดลิ ฟิตรี และอดี ลิ อฎั ฮา ฮจั ญ์และอุมเราะฮฺ

เหตุการณต์ า่ ง ๆ ในเดือนรอมฎอน คู่มือรอมฎอน 37 1. คัมภีรท์ ่ีอัลลอฮฺ (ซ.บ.) ทรงประทานในเดือนรอมฎอน ซะบู๊ร (นบีดาวุด) ได้ถูกประทานลงมาในคืนแรกของ เดอื นรอมฎอน เตารอต (นบีมูซา) ได้ถูกประทานลงมาในคืนท่ี 6 ของเดอื นรอมฎอน อินญีล (นบีอีซา) ได้ถูกประทานลงมาในคืนท่ี 13 ของเดือนรอมฎอน อลั กรุ อาน (นบมี ฮู �ำ หมดั ) ไดถ้ กู ประทานลงมาในคนื ที่ 27 (ลัยลาตุลกอดรฺ) ของเดือนรอมฎอน ณ ถำ้�ฮิรออฺ นครมักกะฮฺ 2. ท่านหญิงเคาะดีญะฮฺ ภรรยาท่านนบีเสียชีวิตวันท่ี 10 เดือนรอมฎอน 3. สงครามบัดรเฺ กดิ ข้นึ วนั ที่ 17 รอมฎอน ฮ.ศ. 2 4. ทา่ นหญิงฟาตีมะฮฺคลอด ฮาซัน บุตรอาลี 5. เปดิ มกั กะฮฺด้วยเสยี งอะซาน วนั ท่ี 18 รอมฎอน ฮ.ศ. 8 และวันจุดจบของระบบลทั ธิบชู าเจวด็ ตา่ ง ๆ 6. สงครามฟตั ฮู มักกะฮฺ เกดิ ขึ้นเมอื่ วนั ที่ 10 ของเดือน รอมฎอน ฮ.ศ. 8 7. ท่านหญงิ ฟาตีมะฮฺ เสียชวี ิต ฮ.ศ. 11 8. สงครามกอดีซยี ะห์ เกิดในเดอื นรอมฎอน ฮ.ศ. 15 9. ทา่ นอลี บตุ รอบฏี อลบิ เสยี ชวี ติ วนั ท่ี 17 รอมฎอน ฮ.ศ. 40 10. ท่านหญิงอาอีซะฮฺ ภรรยาสดุ ท่ีรกั เสียชีวิตปี ฮ.ศ. 40

คู่มือรอมฎอน 38 แหลง่ ข้อมูลอ้างอิง 1. หนงั สอื เขียนโดย ดร.อสิ มาอลี ลุตฟี จะปะกยี า แปลโดย อาจารยย์ ะอกบู สบื สุข 2. หนังสอื เขียนโดย เชคมฮู มั มัด ศอและห์ อัลมนุ ญดิ แปลโดย นัศรลุ ลอฮ มตั ตะพงศ์ 3. หนังสือ โดย ม.อบั ดุลเลาะฮ์ จัดพิมพ์โดย ส.วงค์เสง่ียม 4. หนงั สอื “กยี ามลุ ลยั ล์” เขียนโดย ดร.อิสมาอีลลุตฟี จะปะกียา แปลโดย จารึก เซน็ เจริญ และมฮุ มั มัด พายัพ 5. หนังสือ โดย อาจารย์มูนีร มูหะหมัด จดั พิมพโ์ ดย ชมรมศิษย์เก่าศาสนวิทยา 6. หนงั สือ รวบรวมโดยอาจารยม์ ูนรี มหู ะหมัด จัดพิมพ์โดย สมาคมนักเขยี นเกา่ ศาสนวิทยา 7. หนังสือ โดย มรู ีด ทมิ ะเสน 8. หนังสอื เขียนโดย ดร.อสิ มาอีล ลตุ ฟี จะปะกียา แปลโดย อนัส แสงอารี 9. วารสาร ฉบับท่ี 18 ปที ี่ 2 10. หนังสอื โดย ฟติ ยะตุลฮกั 11. จุลสาร โดย สโมสรนักศกึ ษาวทิ ยาลัยอิสลามยะลา 12. จุลสาร โดย ชมรมมสุ ลมิ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั 13. หนงั สือ โดย สหพนั ธอ์ งค์การนิสิตนักศึกษามุสลิมภาคใต้ 14. คมู่ ือมุสลิม & ร อ ม ฎ อ น โดย อบจ.ปัตตานี 15. แหลง่ ข้อมลู อนื่ ๆ จากแผน่ พบั เอกสารที่เกย่ี วข้อง สอบถามผู้รู้ ฟังจาก การบรรยาย อภิปรายเสวนา และรายการวทิ ยุ ทไี่ ม่สามารถเอ่ยนามได้ ขอขอบคุณมา ณ โอกาสน้ี

ข้อควรคดิ คู่มือรอมฎอน 39 โอวาท 6 ประการ ของท่านอบิ รอฮีม บินอัดฮัม ขอใหเ้ หน็ ความสำ�คัญของอาคีเราะฮฺ มากกวา่ ดุนยา ขอให้เห็นความสำ�คัญของกูโบร์ มากกว่าตึกรามบ้านชอ่ ง ขอใหเ้ ห็นความสำ�คญั ของการดูแลภายใน (จิตใจ) มากกวา่ การดูแลภายนอก (รา่ งกาย) ขอใหเ้ หน็ ความส�ำ คญั ของการต�ำ หนติ นเอง มากกวา่ ต�ำ หนผิ อู้ น่ื ขอให้เหน็ ความส�ำ คญั ของการรับใชอ้ ลั ลอฮฺ (ซ.บ.) มากกวา่ การรบั ใช้มัคโละห์ (สงิ่ ถกู สร้าง) ขอให้สะสมเสบยี งเพอ่ื โลกหนา้ มากกวา่ การสะสมเสบยี งเพ่อื โลกนี้

คู่มือรอมฎอน 40 จากอบฮี รุ อยเราะห ์ เราะฏยิ ัลลอฮอุ นั ฮุ ท่านรอซูล กลา่ วว่า “ผูใ้ ดท่ถี ือศีลอดเดือนรอมฏอนดว้ ยความศรทั ธาและบรสิ ทุ ธ์ิ และมุง่ หวงั ผลบญุ จากการถอื ศลี อดเขาจะได้รบั การอภัยบาปของเขาที่ผา่ นมา” (หะดษี รายงานโดยอัลบคุ อรยี ์ 4/221 และมสุ ลิม 760) เทศบาลนครยะลา www.yalacity.go.th