หลักการอ่านและตัจวีดอัลกุรอาน เล่ม 1

0 หลกั การอ่านอลั กรุ อาน และตจั วดี พนื้ ฐาน โดย ดร อบั ดุลลอฮฺ อลั อซุ ามะฮ์ เอกสารฉบบั น้ีใชส้ าหรับการเรียนการสอนอลั กรุ อาน ณ มสั ยดิ ตามสายรายงาน หัฟศฺ จากอาศิม ตามแนวทางอชั ชาฏบิ ยี ะฮ์

1 อลั ฮมั ดุลลอฮฺ ผูท้ รงมอบนิอฺมะฮ์ความโปรดปรานและความง่ายดายแก่บ่าวของ พระองคท์ ุกคน เอกสารฉบบั น้ีไดร้ วบรวมและเรียบเรียงข้ึนเพ่อื เป็นส่ือการสอนอลั กุรอาน ภาคประชาชนตามมสั ยดิ และสถานท่ีต่างๆ ท้งั น้ีเพ่ือใหผ้ ศู้ ึกษาไดเ้ ขา้ ใจและเขา้ ถึงความรู้ ได้มากข้ึน หวงั ว่า เอกสารฉบับน้ีให้ประโยชน์แก่ผูศ้ ึกษาและผูส้ อน อินชาอลั ลอฮ์ \"แทจ้ ริงผทู้ ่ีดีเลิศในหมู่ของพวกท่านคือผทู้ ี่เรียนและสอนอลั กรุ อาน\" อลั หะดีษ ดร.อบั ดุลลอฮฺ อลั อุซามะฮ์ (4-12-2561) 5-12-2018 0441 72 (เขียนต้นฉบบั ) 11-09-2019 0440 00 (แก้ไขเพิม่ เตมิ ลา่ สดุ )

2 บทที่ 1 02 5 ฐานกาเนิดเสียงอกั ษรอาหรับมี ท้งั หมด 5* ฐานกาเนิดเสียงอกั ษรหลกั , และ 02 ฐาน กาเนิดเสียงอกั ษรยอ่ ย ดงั ต่อไปน้ี ริมฝี ปาก 4 ‫ ڠـ‬5 1 ฟัน โพรงจมูก ‫ڠ‬ 2 3 ลนิ้ ‫ڠـ‬ ภาพแสดง ฐานกาเนิดอกั ษรอาหรับ เพดานปาก ‫ڠـ‬ โพรงปาก ลาคอ ‫ﮔروڠـﮕوڠ‬

3 โพรงปาก ‫ڠـ‬ 1 มีท้งั หมด 3 อกั ษร คือ หรืออกั ษรมดั 3

4 ลาคอ ‫ڠـ ڠ‬ 2 มีท้งั หมด 6 อกั ษร คือ แบ่งออกเป็น 3 ระดบั ดงั น้ี 3 6 ‫ڠـ ڠ‬ 1) ส่วนล่างสุด ส่วนลึก ของลาคอ ‫فڠكل‬ 2) ส่วนกลางของลาคอ ‫تڠـه‬ 3) ส่วนบนสุดของลาคอ ‫ڠ‬

5 ข้อควรระวัง ‫فرهاتين‬ ‫حرف‬ ข้อผดิ พลาด ‫كسالاهن‬ ‫أ‬  อ่านเสียงหนา เช่น  ตัซฮีลในทๆ่ี ไม่ตซั ฮีล เช่น ‫هـ‬  อ่านเสียงอ่อน หรือเน้นเสียงเกนิ เมอ่ื อ่านวกั ฟฺ เช่น  อ่านเสียงหนา เช่น ‫ح‬  อ่านไม่ชัดเจนเม่ือมนั ตดิ กบั ตวั (‫)هـ‬หรือ(‫ )ح‬เช่น ‫ع‬  อ่านเสียงอ่อนเช่น หรือ เปลยี่ นเป็ นอะลฟิ เช่น  อ่านไม่พ่นเสียงหรือพ่นเสียงอ่อนเกนิ ไป เช่น ‫خ‬  อ่านไม่ชัดเจนจาก(‫ )ح‬เป็ นอักษรตัว(‫ )هـ‬เช่น  อ่านเสียงหนา เช่น ‫غ‬  อ่านเสียงเหมือน( )แต่หนาเมอื่ ซุกนู เช่น  อ่านเสียงชิดดะฮ์(เสียงขาด) เช่น  อ่านออกเสียงเป็ นกอ็ ลกอละฮ์ เช่น  อ่านออกเสียงไม่หนา เช่น ( )  อ่านออกเสียงหนาจนเกินไปท้งั ๆทมี่ สี ระกซั เราะฮ์ เช่น  อ่านออกเสียงเป็ นกอ็ ลกอละฮ์ เช่น  อ่านออกเสียงเป็ น(‫ )ق‬หรือ เป็ น (‫ )غ‬เช่น (‫)يغشى‬  อ่านออกเสียงหนาจนเกินไปท้งั ๆทมี่ สี ระกัซเราะฮ์ เช่น

6 3 ลิ้น มีท้งั หมด 01 อกั ษร จาก 01 ฐานกาเนิดอกั ษร ดงั น้ี 01 01 ส่ วนต่ างๆของลนิ้ โคนลนิ้ ‫فڠـﮔ‬ กลางลนิ้ ‫تڠه‬ ข้างลนิ้ ปลายลนิ้ ‫ڠ‬ สุดปลายลนิ้ ‫ڠ‬

‫‪7‬‬ ‫‪คาอธิบบาย‬‬ ‫‪1) อกั ษร( ) : โคนลิ้นแตะตรงเพดานด้านในก่อนถึงลิน้ ไก่หรือตงั้ เหนือกลอ่ งเสียง‬‬ ‫حروف (ق) ‪ :‬فڠـﮔل ليده دكت ﮔـروڠـﮕوڠ منتوه بهاﮔـين للاڠـيت إيسي (دكت‬ ‫أنق ليده)‬ ‫‪2) อกั ษร( ) : โคนลิ้นแตะเหนือเพดานที่อกั ษรก็อฟแตะ‬‬ ‫حروف (ك) ‪ :‬فڠـﮔل ليده منـ‪¹‬ـتوه بهاﮔـين للاڠـيت إيسي دان للاڠـيت تولڠ‬

8 ) : Lidah 3) อกั ษร( ) : กลางลิ้นยกข้ึนสู่เพดานบน, Huruf ( bahagian tengah menekan langit-langit atas: 4) ขา้ งลิ้น จากปลายถึงโคนลิน้ ดา้ นซา้ ยหรือขวา Hujung sehingga pangkal lidah dirapatkan pada Gigi Geraham atas, dan Tepi Lidah (kiri dan kanan) ditekan ke Gigi Geraham:

9 5) ปลายลิ้นจรดเพดานปาก Hujung permukaan lidah ditekan ke Gusi di atas Gigi Kapak atau Gigi Atas Bahagian Tengah: 6) ปลายลิ้น และยกหลงั ลิ้นตรงๆ กดเหนือมคั ร็อจลาม Hujung lidah ditekan sedikit lebih ke atas dari makhraj Lam:

10 7) ปลายลิ้นจรดเพดานปาก Hujung lidah dinaikkan ke langit-langit atas sedikit melengkung, sehingga terlihat lidah bahagian belakang : ภาพฐานกาเนิดอกั ษรรออฺ 8) ปลายลิน้ จรดโคนฟันบน Hujung lidah ditekan ke Pangkal Gigi Kapak bahagian atas :

11 9) ปลายลิน้ จรดไรฟันบน Hujung lidah dikeluarkan sedikit dan ditekan di ujung Gigi Kapak bahagian atas: 10) ช่องปากจนสุดปลายลิ้น และไรฟันหนา้ ดา้ นล่าง Hujung lidah ditekan ke belakang Gigi Kapak bahagian bawah :

12 ริ มฝี ปาก 4 มีท้งั หมด 4 อกั ษร จาก 7 ฐานกาเนิดอกั ษร ดงั น้ี 74 ฐานกาเนิดอกั ษรท่ี 1 1) ปลายฟันบนวางบนริมฝี ปากล่างขา้ งใน Bibir Bawah ditekan ke Gigi Kapak bahagian atas :

13 ฐานกาเนิดอกั ษรท่ี 2 ริมฝีปากดา้ นบนและริมฝี ปากล่างมากระทบกนั Bibir Bawah dan Atas posisi rapat, yaitu 2) ริมฝีปากบนกระทบกบั ริมฝี ปากล่าง Menutup bibir sedikit lebih kuat: huruf 3) ริมฝีปากท้งั สองปิ ดสนิท Menutup bibir lebih ringan: huruf 4) ห่อริมฝีปากท้งั สอง และเปิ ดเลก็ นอ้ ย Membulatkan bibir atas dan bawah :

โพรงจมูก ‫ڠ‬ 14 5 ‫ڠـ‬ 7 มีท้งั หมด 7 อกั ษร ดงั น้ี ‫ن‬ ‫م‬ Bagi makhraj huruf ini, khusus di bahagian pangkal hidung bahagian dalam, iaitu huruf-huruf yang dibaca dengung (ghunnah). Di dalam gambar dinyatakan sekali contoh-contoh bacaan dengung.

15 บทท่ี 2 คุณลกั ษณะอกั ษร ‫ إياله أفا يڠبرﮔ نتوڠ دڠن سسوات درفد فركارا يڠبرمعنوي سفرت برعلمو دان‬: ‫صفة فد لغة‬ .‫ دان فركارا يڠبرحسي سفرت هيتم فوتيه تيڠـﮔـي فينديق‬،‫برأدب‬ ศิฟะฮ์ ด้านภาษาศาสตร์ เป็นภาษาอาหรับ แปลว่า คุณลักษณะ หมายถึงสิ่งที่อยู่กับสิ่งใดสิ่งหน่ึงจาก ส่งิ ท่เี ปน็ นามธรรม เช่น ความรู้ มมี ารยาท และส่ิงทเี่ ปน็ รูปธรรม เช่น ดา่ ขาว สงู ต่า เป็นต้น ‫ إياله ﭼ ارا باﭺ (لفظ) فداڽ أكن حروف بوات بربيذاڽ درفد‬: ‫صفة حروف فد إصطلاح‬ ‫حروف يڠ ساتو مخرج دڠنڽ‬ ศิฟะฮ์ ด้านวิชาการ หมายถึง ลักษณะวิธีอ่านออกเสียงอักษรที่ท่าให้สามารถแยกแยะตัวอักษรท่ีมา จากฐานก่าเนดิ )มคั ร๊อจญ์(อกั ษรเดยี วกันได้ ประโยชน์ของการรู้จักคุณลักษณะอักษร ‫فائدة بلاجر صفة حروف‬ สามารถแยกแยะตัวอักษรที่มาจากฐานกาเนิด(มัคร๊อจญ์) ‫بوليه بيذاكن حروف يڠبرساتو مخرج‬ อกั ษรเดียวกันได้ เชน่ (‫ )ط*ت( )ص*س‬เป็นต้น )‫ (ص*س)( ط*ت‬: ‫ سفرت‬،‫دڠنڽ‬ สามารถรู้ถึงตัวอักษรที่แข็ง(‫ )قوي‬และอ่อน(‫)ضعيف‬จาก ‫بو ليه تا هو أ كن حر و ف قو ة د ا ن ضعيف‬ ‫أنتوق تاهو بهاوا حروف إيت بوليه إدغام‬ ตัวอักษรเพ่อื ให้รวู้ ่าสามารถอิดฆอมได้หรือไม่ได?้ ‫(مماسوكي) أتو تيدق؟‬ สามารถทาให้การกล่าวอกั ษรทมี่ ัคร๊อจญ์ตา่ งกนั ทาไดด้ ขี ึ้น ‫ممبيذاكن حروف يڠبرساتو مخرج دڠن‬ ،‫مخرجڽ‬ ประเภทของคุณลักษณะอักษร ‫بهاﮔين صفات الحروف‬ ‫ يأيت صفة يڠ‬: ‫صفة عرضية‬ ‫صفات‬ ‫صفات‬ ‫ يأيت صفة يڠ‬: ‫صفة ذاتية‬ ‫بوليه برفـﭼت درفد حروفڽ أتو‬ ‫َع َر ِضية‬ ‫َذا ِتية‬ ‫تأبوليه برفـﭼت درفد حروفڽ‬ )‫(أ ْص ِلية‬ : ‫ولو كأدأن أف سكالي سفرت‬ : ‫بروبه كأدأن صفتڽ سفرت‬ ‫الاستعلاء والاستفال الهمس‬ ‫الإدغام والإظهار والتفخيم‬ + ‫والترقيق‬ + ‫والجهر‬ คุณลักษณะอกั ษรท่ีมใี นตวั อกั ษรบางตวั ในบางเหตุการณ์ คุณลกั ษณะอกั ษรท่ีไม่สามารถแยกออกจากตัวมนั ได้ และเป็ นแบบอ่นื ในอกี เหตุการณ์ (สามารถแยก ไม่ว่าจะมีส่งิ ใดเกดิ ขนึ้ กต็ าม คุณลักษณะเดมิ เป็ นคุณลกั ษณะใหม่ได้)

16 คุณลักษณะดงั เดิม(ซาต)ของอกั ษร ‫صفة ذاتية للحروف‬ คุณลกั ษณะของอกั ษร แบ่งออกเป็น 7 กลุ่ม 02 คุณลกั ษณะ ดงั ต่อไปน้ี 02 7 กล่มุ 1 ‫يڠ‬ คุณลกั ษณะอกั ษรท่ีมีคาตรงกนั ขา้ ม คุณลกั ษณะน้ีมี่ท้งั หมด 01 คุณลกั ษณะ คือ กล่มุ 2 ‫يڠ‬ คุณลกั ษณะอกั ษรท่ีไม่มีคาตรงกนั ขา้ ม คุณลกั ษณะน้ีม่ีท้งั หมด 2 คุณลกั ษณะ คือ  คุณลกั ษณะท้งั 02 แบ่งออกอีก เป็น 2 ประเภท ดงั น้ี 1 เสียงอ่อน ‫سوارا لمبوت‬ 2 เสียงแขง็ ‫سوارا كرس‬

17 )‫صفات الحروف (أصلية‬ คณุ ลักษณะของอักษร ‫يڠ‬ คณุ ลักษณะอกั ษรทม่ี ีคาตรงข้าม ‫ جهر‬-2 ‫ همس‬-1 กกั ลม(นะฟัส) พน่ ลม, ปลอ่ ยลม คอื อกั ษรตอ่ ไปน้ี คืออกั ษรต่อไปนี้ ‫ت ث ح خ س ش ص ف ك هـ‬ ‫بجدذرطظعغزض‬ ‫قمنوأيل‬

‫ رخاوة‬-4 18 ‫ شدة‬-3 เสียงออ่ น,ไหลหลวม เสียงแน่น,เนน้ เสียง กลางๆ / เฉลีย่ คอื อักษรตอ่ ไปนี้ คอื อกั ษรตอ่ ไปนี้ คอื อักษรต่อไปนี้ ‫رعلمن‬ ‫أجدقطبكت‬ ‫ثحخذزسشص‬ ‫ض ظ غ ف و هـ ي‬ ‫ استفال‬-6 ‫استعلاء‬-5 ยกโคนล้นิ สเู่ พดาน (เสยี งหนา) หย่อนโคนลน้ิ ,แผ่ล้ิน (เสียงบาง) คืออกั ษรตอ่ ไปนี้ คอื อกั ษรต่อไปนี้ ‫خصضغطقظ‬ ‫ابتجحدذرزسش‬ ‫ع ف ك ل م ن و هـ ء ي‬ ‫ انفتاح‬-8 ‫ إطباق‬-7 เปิดชอ่ งระหว่างล้นิ กบั เพดานปาก โคนลิ้นและข้างล้นิ สู่เพดานปาก คอื อักษรตอ่ ไปน้ี คืออักษรต่อไปน้ี ‫صضطظ‬ ‫ابتجحخدذرزسش‬ ‫ع غ ف ق ك ل م ن و هـ ء ي‬ ‫ إذلق‬-10 ‫ إصمات‬-9 ปลายล้ินหรือริมฝปี ากสมั พัสกัน(เสยี งขาด) การยดึ ม่นั ไม่ใหเ้ สียงขาด คอื อกั ษรต่อไปน้ี คอื อกั ษรตอ่ ไปนี้ ‫لمنربف‬ ‫اتجحخدذزسشصضطظ‬ ‫ع غ ق ك و هـ ء ي‬

‫‪19‬‬ ‫ﭼنتوه صفات استعلاء دان استفال‬ ‫سوارا نأيك كفيحق أتس باﮔـي مستعل ‪ /‬سورا تأ نأيك كأتس باﮔـي مستفل‬ ‫بهاﮔين صفات استعلاء‬

‫‪20‬‬ ‫صفات اطباق دان انفتاح‬ ‫دسكت سوارا سكتيك كلوار دأنتارا ليده دان للاڠـيت ‪ /‬تأ دسكت سوارا‬ ‫ﭼنتوه اطباق (‪ +‬استعلاء)‬ ‫دسكت سوارا سكتيك كلوار دأنتارا ليده دان للاڠـيت‬

‫‪21‬‬ ‫ﭼنتوه النفتاح (‪ +‬الستعلاء) دان النفتاح (‪+‬الستفال)‬ ‫سوارا نأيك كفيحق أتس تتافي تأ دسكت سوارا‬ ‫سوارا تأ نأيك كفيحق أتس دان تأ دسكت سوارا‬ ‫ﭼنتوه انفتاح (‪ +‬استعلاء) دان انفتاح (‪+‬استفال)‬ ‫سوارا تأ دسكت دان‬ ‫سوارا تأ دسكت‬ ‫سوارا دسكت دان‬ ‫تأ نأيك كأتس‬ ‫تتافي نأيك كأتس‬ ‫نأيك كأتس‬

22 ‫يڠ‬ คุณลักษณะอักษรทไ่ี มม่ ีคาตรงขา้ ม คืออักษรตอ่ ไปน้ี ‫ الصفير‬-11 ‫زسص‬ เสียงท่ีออกมาทางฟนั หนา้ ลา่ งกบั ล้นิ คืออักษรต่อไปนี้ ‫ النحراف‬-12 ‫لر‬ ตะแคงปลายลน้ิ คอื อกั ษรตอ่ ไปนี้ ‫ التفشي‬-13 ‫ش‬ กระจายลมในชอ่ งปาก คอื อกั ษรตอ่ ไปนี้ ‫ القلقلة‬-14 ‫قطب جد‬ เสยี งท่ถี กู อัดแนน่ และสะท้อนเมอื่ อกั ษร นัน้ ซุกนู คืออกั ษรตอ่ ไปน้ี ‫ الستطالة‬-15 ‫ض‬ ออกเสยี งให้ยาวตลอดดา้ นขา้ งและรอบ ลิ้น

คอื อักษรตอ่ ไปนี้ 23 ‫ر‬ ‫ التكرير‬-16 การทาซา้ , การรวั ลนิ้ คอื อักษรตอ่ ไปนี้ ‫ اللين‬-17 ‫ ــَ ي‬، ‫ــَ و‬ งา่ ย/ออกเสยี งน่มุ นวล ไมก่ ระชาก ไม่หนัก ลิ้น ตารางคุณลกั ษณะอกั ษร

‫‪24‬‬ ‫‪ทบสอบการอ่าน ตามคุณลกั ษณะอกั ษร‬‬ ‫حروف استعلاء ‪ :‬خ غ ص ض ط ظ ق‬ ‫حروف همس ‪ :‬ت ث ح خ س ش ص ف ك هـ‬ ‫برسمبوڠ كتاب ‪2‬‬ ‫‪ต่อในหนังสอื เลม่ 2‬‬