สรุปประวัติศาสตร์ม.ปลาย

สื่อการเรียนรู ÃÒÂÇÔªÒ¾é¹× °Ò¹ ¡Å‹ØÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒÊѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ ÊÁÑ Ä·¸ÁÔì ҵðҹ ËÅ¡Ñ ÊµÙ Ã᡹¡ÅÒ§Ï มปร.4ะว-ตั มิศ.6าสตรไทย µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢¹éÑ ¾é×¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª 2551 ผฉูสบอับน ผูเรียบเรียง àÊÃÁÔ ¢ÍŒ ÁÅÙ ¾àÔ ÈÉ੾ÒÐàÅÁ‹ ¼©ÊŒÙ ºÍºÑ ¹ à·‹Ò¹éѹ 1. คำตอบเฉลยอยางละเอยี ดพรอ มเหตุผล ¼È. ÈÃÔ ¾Ô à ´Òºà¾ªÃ 2. แนะนำขอ สอบปลายภาคเพิม่ เติม ¤Á¤Ò ÁÒ¡ºÇÑ ผา นทางระบบ Online »ÃШѡɏ ỈÐÊ¡ÅØ 3. หลักสูตรสาระการเรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรยี นรชู ้นั มัธยมศึกษาปท่ี 4-6 บรรณาธกิ าร 4. แนวทางการออกแบบหนวยการเรยี นรู 5. ขัน้ ตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู ÃÈ. ÇزªÔ ÂÑ ÁÅÙ ÈÅÔ »Š ÃËÑÊÊ¹Ô ¤ÒŒ 3043004

¼Ñ§Áâ¹·ÈÑ ¹ ÊÁ°. ËÅѡʵ٠Ã᡹¡ÅÒ§Ï »ÃÐÇѵÔÈÒʵÏä·Â Á.4 - Á.6 ˹‹Ç¡ÒÃàÃչ̷٠Õè 1 àÇÅÒáÅÐÂؤÊÁÑ·ҧ»ÃÐÇµÑ ÈÔ ÒʵÃä ·Â ¡ÒÃÊÌҧͧ¤¤ ÇÒÁÃãÙŒ ËÁ·‹ Ò§»ÃÐÇѵÔÈÒʵÃä ·Â àÇÅÒ ÂؤÊÁÑ áÅÐ • ¡ÒùѺáÅСÒÃà·ÂÕ ºÈÑ¡ÃҪ㹻ÃÐÇѵÔÈÒʵÏä·Â • ÇÔ¸¡Õ Ò÷ҧ»ÃÐÇµÑ ÔÈÒʵÏ Ç¸Ô Õ¡Ò÷ҧ»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÏ • ËÅÑ¡°Ò¹·Ò§»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÃä ·Â (¾Ø·¸È¡Ñ ÃÒª ÁËÒÈ¡Ñ ÃÒª ¨ÅØ È¡Ñ ÃÒª ÃµÑ ¹â¡ÊÔ¹·ÃÈ¡) • µÇÑ Í‹ҧ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ»ÃÐÇµÑ ÔÈÒʵÃä ·Â Á°. Ê 4.1 • ÂؤÊÁÑ·ҧ»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÏä·Â â´Â㪌ÇÔ¸Õ¡Ò÷ҧ»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÏ (ÊÁÑ¡‹Í¹»ÃÐÇµÑ ÔÈÒʵÏ áÅÐÊÁÑ»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÏ) ¼Å§Ò¹¢Í§ºØ¤¤ÅÊÓ¤ÞÑ ã¹¡ÒÃÊÌҧÊÃ䏪ҵäÔ ·Â ÊÁ°. ËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§Ï • ¾ÃкҷÊÁà´¨ç ¾Ãоط¸àÅÈÔ ËŌҹÀÒÅÑ »ÃÐÇµÑ ÈÔ ÒʵÏä·Â • ¾ÃкҷÊÁà´¨ç ¾Ãй§Ñè à¡ÅÒŒ ਌ÒÍ‹ÙËÇÑ Á.4 - Á.6 • ¾ÃкҷÊÁà´¨ç ¾ÃÐÁ§¡®Ø à¡ÅÒŒ à¨ÒŒ ÍÂÙË‹ ÑÇ • ÊÁà´¨ç ¾ÃÐÁËÒÊÁ³à¨ÒŒ ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒǪÃÔ ÞÒ³ÇâÃÃÊ Ë¹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÌٷèÕ 2 »ÃÐà´ç¹ÊÓ¤ÞÑ ·Ò§»ÃÐÇµÑ ÔÈÒʵÏä·Â • ¾ÃÐ਌ҺÃÁǧȏà¸Í ¡ÃÁËÅǧǧÉÒ¸ÔÃҪʹԷ ¾Ñ²¹Ò¡Ò÷ҧ • ÊÁà´¨ç Ï ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´ÓçÃÒªÒ¹ÀØ Ò¾ ÏÅÏ • á¹Ç¤´Ô à¡ÕèÂÇ¡ºÑ ¤ÇÒÁ໹š ÁҢͧª¹ªÒµäÔ ·Â »ÃÐÇѵÔÈÒʵÏä·Â • ÍҳҨѡÃâºÃҳ㹴¹Ô á´¹ä·ÂáÅÐÍ·Ô ¸¾Ô Å·èÕÁÕ ¡ÒÃÊÃÒŒ §ÊÃäǏ Ѳ¹¸ÃÃÁáÅÐÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒä·Â ¨Ò¡Í´ÕµÊ‹Ù»¨˜ ¨ºØ ¹Ñ • »¨˜ ¨Ñ·ÕÊè §‹ àÊÃÁÔ ¡ÒÃÊÃÒŒ §ÊÃäǏ ²Ñ ¹¸ÃÃÁáÅÐ µÍ‹ Êѧ¤Áä·Â Á°. Ê 4.3 • »˜¨¨ÂÑ ·èÕÁռŵ͋ ¡ÒÃʶһ¹ÒÍÒ³Ò¨¡Ñ Ãä·Â ÀÙÁ»Ô ˜ÞÞÒä·Â·ÁèÕ Õ¼ÅµÍ‹ Êѧ¤Áä·Â»˜¨¨ØºÑ¹ • Ç¶Ô ªÕ ÇÕ µÔ ¢Í§¤¹ä·Âã¹ÊÁÂÑ µÒ‹ §æ 㹪‹Ç§àÇÅÒµÒ‹ §æ • ¡ÒÃÊ׺·Í´áÅÐà»ÅèÕ¹á»Å§¢Í§ÇѲ¹¸ÃÃÁä·Â • ÊÒà˵ØáÅмŢͧ¡Òû®ÃÔ »Ù • á¹Ç·Ò§¡ÒÃ͹ÃØ Ñ¡ÉǏ Ѳ¹¸ÃÃÁáÅÐÀÙÁÔ»˜ÞÞÒä·Â • ¡Òû¡¤ÃͧºÒŒ ¹àÁ×ͧ • º¤Ø ¤Å·ÕÊè §‹ àÊÃÔÁ¡ÒÃÊÃÒŒ §ÊÃäÇѲ¹¸ÃÃÁáÅÐ • ¡ÒÃàÅ¡Ô ·ÒÊáÅÐàÅ¡Ô ä¾Ã‹ ÏÅÏ ÀÙÁÔ»Þ˜ ÞÒä·Â «Ö§è Áռŵ͋ Êѧ¤Áä·Â»˜¨¨ºØ ¹Ñ ÏÅÏ

คำเ ืตอน สอ่ื การเรยี นรู ÃÒÂÇªÔ Ò¾×é¹°Ò¹ ¡Å‹ØÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÌÙÊѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ ÊÁÑ Ä·¸ÁìÔ ÒµÃ°Ò¹ ËÅ¡Ñ ÊµÙ Ã᡹¡ÅÒ§Ï มปร.4ะว-ตั มศิ .6าสตรไ ทย ªé¹Ñ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»‚·Õè 4-6 µÒÁËÅ¡Ñ ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ¢é¹Ñ ¾×é¹°Ò¹ ¾·Ø ¸ÈÑ¡ÃÒª 2551 ผฉูสบอับน ÈÃÔ Ô¾Ã ´Òºà¾ªÃ áÅФ³Ð หนงั สอื เลมน้ไี ดร ับการคมุ ครองตาม พ.ร.บ. ลิขสทิ ธิ์ หา มมิใหผใู ด ทำซ้ำ คัดลอก เลยี นแบบ ทำสำเนา จำลองงานจากตนฉบบั หรือแปลงเปน รูปแบบอื่น ในวิธีตางๆ ทุกวิธี ไมวาทั้งหมดหรือบางสวน โดยมิไดรับอนุญาตจากเจาของลิขสิทธ์ิถือเปนการละเมิด ผูกระทำจะตองรับผิดทั้งทางแพงและทางอาญา ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸ìÔµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞµÑ Ô ¾ÁÔ ¾¤ Ãé§Ñ ·Õè 1

คำนำ ผฉูสบอับน สื่อการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชุดสัมฤทธิ์มาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ (สมฐ. หลกั สูตรแกนกลางฯ) ประวัติศาสตรไทยเลมนี้ ทางคณะ ผูเรียบเรียงรวมกับบริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. จำกัด ไดทำการเรียบเรียงเนื้อหา และจัดทำรูปเลมใหมีความเปนสากล ทันสมัย ชวยกระตุนการเรยี นรขู องผเู รยี น และ อานทำความเขาใจไดงาย สะดวกแกการจัดการเรียนการสอน มีเนื้อหาสาระและ แบบฝก หดั พรอ มเบ็ดเสรจ็ อยภู ายในเลม ท้ังนี้เน้ือหาไดเรียบเรียงใหสอดคลองตรงตามตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู แกนกลาง ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดย ส่ือการเรียนรู กลุมสาระสังคมศึกษาฯ ชั้น ม.4 - ม.6 จะจัดทำแยกเปนรายสาระเพ่ือ สะดวกแกการจัดการเรียนการสอน รวมท้งั หมด 6 เลม ดังนี้ ● สมฐ. หลกั สตู รแกนกลางฯ ศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม : พระพทุ ธศาสนา ● สมฐ. หลกั สตู รแกนกลางฯ หนา ทพี่ ลเมอื ง วฒั นธรรม และการดำเนนิ ชวี ติ ในสงั คม ● สมฐ. หลกั สูตรแกนกลางฯ เศรษฐศาสตร ● สมฐ. หลกั สตู รแกนกลางฯ ประวัตศิ าสตรไทย ● สมฐ. หลกั สตู รแกนกลางฯ ประวัติศาสตรสากล ● สมฐ. หลักสตู รแกนกลางฯ ภมู ิศาสตร โดยในเลม จะจดั แบง เนอื้ หาเปน หนว ยการเรยี นรทู ม่ี งุ เนน พฒั นาผเู รยี นครบถว น ทกุ ดา น ทง้ั ทางดา นความรู (K) ทกั ษะกระบวนการ (P) และเจตคติ (A) ในแตล ะหนวย จะแบงเนื้อหาออกเปนเรื่องๆ เสริมความรูเพ่ิม แทรกยอนเวลาหาอดีต More About และกิจกรรมสรางสรรค แบบฝกทักษะพัฒนาการเรียนรู แบบทดสอบประจำเร่ือง แบบทดสอบประจำหนวย เพื่อประเมินผลความรู ความเขาใจของผูเรียนในแตละ หนวยการเรียนรู และทายเลม มีแนวขอสอบวัดผลสัมฤทธิ์มาตรฐาน เพื่อวัดผล สัมฤทธทิ์ างการเรยี นรูของผูเรยี นอีกครงั้ หนงึ่ หวังเปนอยางย่ิงวา สมฐ. หลักสูตรแกนกลางฯ ประวัติศาสตรไทยเลมนี้ จะชวยอำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนการสอนและนำผูเรียนบรรลุสูเปาหมาย ตามทห่ี ลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพนื้ ฐานกำหนดไวไดเปนอยางดี ผเู รยี บเรยี ง

คำแนะนำในการใชส อื่ สื่อการเรียนรู สมฐ. หลักสูตรแกนกลางฯ ประวัติศาสตรไทย เลมน้ี เปนส่ือแบบ all in one สามารถนำไปใชจัดการเรียนการสอนไดงาย สะดวก และประหยดั กลา วคอื มที งั้ เน้ือหาสาระ แบบฝกทักษะพัฒนาการเรียนรู แบบทดสอบที่หลากหลาย และแนวขอสอบวัดผล สมั ฤทธ์ิทางการเรียน พรอ มเบ็ดเสรจ็ ภายในเลม โดยเนื้อหาตรงตามสาระการเรียนรูแกนกลางชวงชั้น ในเลมแบงเน้ือหาออกเปนหนวย การเรียนรู แตละหนวยจะแบงยอยเปนเรื่องๆ การเรียบเรียงจะแบงประเด็นสำคัญท่ีจะศึกษาเปน หัวขอ และเมื่อจบทุกหัวขอแลว ก็จะมีแบบฝกทักษะพัฒนาการเรียนรู แบบทดสอบทายเร่ือง ท้งั ท่ีเปน แบบปรนัยและแบบอตั นัย เพ่ือชว ยทบทวน และเม่อื เรียนจบทกุ เรอื่ งภายในหนวย ก็จะ มแี บบทดสอบประจำหนวยใหฝ กอีกครง้ั หนงึ่ นอกจากน้ี ภายในแตล ะเลม ยงั มตี ารางตา งๆ สำหรบั ไวบ นั ทกึ ผลการประเมนิ ผเู รยี นเปน รายบคุ คลใหไวดว ย ¼µŒàÙÇÑ ÃªÕÂÇéÕ ¹Ñ´µªÒ‹ÇÁ§·ª¹ÑéÕËè áÅÅÑ¡Ðʤٵ³Ø áÀÓÒ˾¹´ ¨Ò¡Ë¹Ç‹ Âà¹éÍ× ËÒ à¾Íè× ãËŒ·ÃÒº¶Ö§à»Ò‡ ËÁÒÂã¹ ¨Ðẋ§Â‹ÍÂ໹š àÃÍè× § ผฉูสบอับน ¨´Ñ ¡Å‹ÁØ à¹×éÍËÒ໚¹ ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ à¾Íè× Êдǡᡡ‹ ÒÃàÃÕ¹Ì٠˹Nj ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ เรอื่ งท่ี 1 เวลาและยุคสมยั 1หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี และวิธีการทางประวัติศเวาสลตาร์ ทางประวตั ศิ าสตรไทย ยุคสมยั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ประวัติศาสตรเปนการศึกษาเรื่องราว ทเชี่มวเล่วกีรเเหงีายตาปเ ตยนร่าววลศุกางจลิธใรี่ขยๆกึกาวนาีู้ดกเอ้นร รนษอับกจามณแื่ออาาคารำูลปปงนกรว์ตทแทนเศลราเ ่าลวาปี่มะมึกองงนลงวะ็นีคแจษๆกัปตัเกาศวรล าขจศิแรปางิักเะเ้าาาระลมมกรรคกใื่อสวะะานิาดจวันตตงยวชกข่าาตรริ ี้ัตศุ คทเ้ึมนารอ์ชิผศายส่สีวมตงย่ือสู้ศุคาดุทมก่อา่าถสตึสก าักยงันเอื ตมงรนษเมจ ปป์ซรัย่ือาะาถ็นร์รจ่ึขงจชงยกูวะรึงเึ้นำข่แววมตะปไเมอยัตลบ้อป็ดทนางิะศใบง็้นก้ักง มหเา หำตเรซ้สีรงแจหหต้ะอะ่าต่ึงละ็นบยุนกกงยชระะกเว์ใาาดแ่วรกรนรยา กียลณรใก ่นห้เาค์ รไ้ รยี ู้ดง ้ต ัว1.ช 2ม.ต้ีว าปมรคดัตสร■ะทนรรณุชะห■า ุษ้าฐวงนว่ง ยาเภัตปอปขันกงชใิรศ้งเาราาชถช อหะคะใาพตส้ึววงงว์คตนั้จสิ คตัิคธัตผ(วุ4กใต์คสิศีวศิากน.าเู้วาาร1มาารร4าคส์มทสรณ.รมยีต1วู้ใตสี่แทรห์รตารนำมสู้ใ์อา่์ มมาคห. ดย4งง่ทัญสม่าๆ-งปาำงท่ข6ถ งรเคอา/ึปปงอะั1งญงกรน็ย)ปวเะ่าาขัรวตรวะงรลอะิัตศบเเวางปิศปาัตบแเ็านวสศิ ลลส(ลรา่ีตยสะตะสายรนรบ4ตแุ์ค์ใโแ.บรดล1นส์ไป ยะมดมกแลใย้ ัย.ชาล4ุงคท้วร-ะขิธสานว6อีกมิง/เำงา 2คัยไ ร)ปรท าสาะรง้าหง์ ในอดีตของมนุษย ในการศึกษาประวัติศาสตร 1. ความสำคญั ของเวลาและยคุ สมัยทางประวัตศิ าสตร นักประวัติศาสตรไดกำหนดเวลาและยุคสมัยทาง 2. เวลาและยุคสมัยในประวัตศิ าสตรไ ทย ประวัติศาสตรขึ้นมา เชน กำหนดเวลาเปนป 3. ตัวอยางเวลาและยุคสมัยที่ปรากฏในหลักฐานทาง ศักราช หรือกำหนดเปนสหัสวรรษ ศตวรรษ และทศวรรษ ประวตั ศิ าสตรไทย ในการกำหนดยคุ สมัย นกั ประวตั ศิ าสตร จุดประสงคก ารเรยี นรู ไดถือเอาลักษณะเดนของเหตุการณเปนเกณฑ เพ่ือใหสามารถเขาใจและจดจำยุคสมัยน้ันๆ ได 1. อธิบายความสำคัญของเวลาและยุคสมัยทาง ดังนั้น การศึกษาเกี่ยวกับเวลาและยุคสมัยทาง ประวตั ศิ าสตรได ประวัติศาสตรจึงมีความสำคัญ ซึ่งจะชวยให ผศู ึกษาเกิดความเขา ใจงายและตรงกัน 2. อธิบายการนับและการเทียบศักราชในประวัติศาสตร ไทยได 1. ความสำคญั ของเวลาและ ยุคสมัยทางประวัติศาสตร 3. อธิบายการแบงยุคสมยั ทางประวตั ศิ าสตรไทยได 4. ยกตัวอยางการใชเวลาและยุคสมัยในหลักฐานทาง ในการศึกษาประวัติศาสตรจะมีความ เก่ียวของกับเวลา เพราะประวัติศาสตรเปนการ ประวตั ศิ าสตรไทยได ศึกษาเรื่องราวในอดีตของมนุษย โดยศึกษาวา มนุษยมีวิถีการดำรงชีวิตอยางไร มีความคิด Key Question อะไร มผี ลงานใดบาง และการสรางสรรคผลงาน น้ันไดมีผลกระทบตอพัฒนาการของมนุษยใน 1. เวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตรมีความสำคัญตอ อดีตและปจจุบันอยางไร จึงอาจกลาวไดวาการ การศึกษาประวัตศิ าสตรอ ยา งไร ดำเนินชีวิตดานตางๆ ของมนุษยอยูภายใต เง่ือนไขของเวลามาโดยตลอด แตการท่ีมนุษย 2. หลักฐานทางประวัติศาสตรไทยประเภทใดบางที่ สามารถส่ือสารกันไดเรื่องเวลาก็เพราะมนุษย ปรากฏเวลาและยุคสมัยทางประวัตศิ าสตร มีความเขาใจพ้ืนฐานเก่ียวกับระบบการบอกเวลา ตรงกนั 3. หลักเกณฑการแบงยุคสมัยทางประวัติศาสตรไทย มีแบบใดบา ง à¡Ã¹èÔ ¹Óà¾×èÍãˌࢌÒ㨠ÊÒÃСÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒáÙ ¡¹¡ÅÒ§ áÅШ´Ø »ÃÐʧ¤ 2 ¶Ö§ÊÒÃÐÊÓ¤ÑÞ ¡ÒÃàÃÕ¹Ì٠à¾è×ÍãˌࢌÒ㨻ÃÐà´ç¹ÊÓ¤ÑÞ·Õè ã¹Ë¹‹Ç·èÕ¨ÐÊ͹ ËÅÑ¡ÊٵáÓ˹´ãËŒàÃÕ¹ ÃÇÁ¶Ö§·ÃÒº¶Ö§ Key Question ¼ÅÊÑÁÄ·¸·ìÔ Õµè ÍŒ §¡ÒèÐãËŒà¡Ô´ÀÒÂËÅ§Ñ ¤Ó¶ÒÁª‹Ç¡Ãе،¹¤ÇÒÁ¤Ô´ ¡ÒÃàÃÂÕ ¹áµÅ‹ ÐàÃèÍ× § ¡‹Í¹à¢ŒÒÊàÙ‹ ¹Íé× ËÒã¹áµÅ‹ ÐàÃÍ×è §

Ëà¹Å×éÍÑ¡ËÊÒµÙ µÃÒ¡ÁÓ·ËèÕ ¹´ á¹Ð¹ÓàÇçºä«µ à¾×èÍãËäŒ » ลปเนำครปริยะาือ่เวมงสปง3ตัปมแามนรศิ.อืรกบนะ1ย31หะาลุษหงุค)วนิส.ตยสั1วตสกตยสาย.คมราิศม1กรุคมวมือคุ)งัยานนยัดานหสหยก้ีเัยยกิยกปุัรคแกตะลอนิอมกนาเหบรโันทกแยแรพบอินไแงาๆแปเบวทเรนะบอกบกกบรหงายอลเาณงปะชงนณรง กงยวรยาวรฑมโไยอเคอัตเุคงดปดปะีอนยิดศกเสคุียยาอนววอีาวเายมใลกีกสัตเสสนอุปรซพัยบ็าเมตกรศิปแพึ่ง่ืออทหมะัยรเกรบใาาออื่มาปชเกะขัยำสงงปากใสนวออหหณปยบัเนตทัตงยนปมนุรคปสิศุครตป7นะีคาาดสมาตัด0วรยวยงสลม0ัยัตาะาคุุาขค,ตงวัปทยิศ0มสหดุสๆรัต0าตัข่ียชนิรไ0มิศวสแังอทดัดกัยหาตะไอปงเังยมบัสลตจรยวนมปมงตยไปรูนาาท้ีรทีวัตกรมคุแรม่พีมะาแยาโลหาศิกบวรลลกนวกันลัแตหะฏิยาเขเักบิชดสศปะมหึน้สฐันงนงมาแพลายกสัยตบดบบันกลุคปตาังหุมฐงเรสนรนครเหลามและไสักร้ีนลก็มวัยทื่ฐอาลาๆทัตทากงยาะนิศยามยลแปางจือลบกสรปงั เัะกหับบตรคเวษภะรหรดั วทณท่ือลัตแ่ีงใอักิศชลใักเาชกะกษสใขันนณตรอใแรนงฑคตกมปกลาลนจราาะจุษแยยรุบยบกุคแันับสงบมยสมปงักุคมัยรยเสะไัยุคปวดมกสนัตถัยอมิกศูกจนาัายแึงรสขบผตองสรงม ÈÖ¡ÉÒËÒ¤ÇÒÁÃŒàÙ ¾ÔèÁàµÁÔ ไทผรเโิวคยเรคกื่อลงจี้ยใงั ชงหแทวล1่ีมัดะ.กีค2มาว)ีลญาวมยจดุคปนลหรบาะินรุยณีกทีตล่ีเขากง้ึนิดจมาสีอกาากมยาาุปรรใรถชะทเมชำาภือณากชท1นา0ะบ,ด0ิน0แ0เหผ-ล4างใ,3ชท0ใ่ีพน0บชหปีวิตลมัปกาแฐระาลจนวำยวุคมันหนโิดนุษยกยมลยีาทุคงน้ังภี้ทเาชำชเนคนระท่ือแ่ีถงบม้ำบือ คำอเธเกชิบษนาตยรทศกัพบี่ ราทรไ2นมม1ดจ มท)เ.3ีกมะท3ชามอี่เาาเ)ยก.ีย5่ีศกลรีปก2กัมงยตคุ5ี้ยรากรษาุดิคง9าีเแจวโยทสกตรหาังลกสัต2ฏหเอปหิพนแสคหท.วกเวม2สลรใรฉมทัดะับ่ีส)หด่ืออืลจพทัย่ีทเอัยตุดงมงยปตังวแาำบ่ีุดาถมปปคุในหะเะรงรบาึงนอืคใเมรถอธงรนกหวนสรงดะีาอิ่นากาเเัดละ่ือฉำอนชวปวราินับก็รงบเวุเอมียธีัตยดินมพปแบับงุัตีชปกิมศือนพภดผาชเนเรไจอีหคาศินบชูส2าน.รชะดงัาศินสรเคุ.อนษมบหา้นัย1กได่ือขคน.ต)ปุทาวาาสรูงงััดลเท1ดรดัณรสณทปยยนสจทต่บีังะ1เอุคันารงัำจมปี่ม้ีาุด8นระ4หคสะสนทาคีครนด0้นั,เญัำวณธ3กวดหืัอ่ซีบรัดสาา0อน็ฤิดกับนมม20นไตเา,ศีคจดคัตย5ญมแมิลปจำ0ารทีอจาลเื่0อปามพาน่ีกปมงะจาายเบชกปคกมเรีผาแุปาขรรุมับรือาิวรจลรรีื่อดามเเกึกฝงัวะจงรคแบี มรมหงฏังียลรกุ ือศหามบ่ือววใหเพณวคเนพนงดัชลดัรดใทนุษหลบทชอ่ืกักงั3ำยคงพลาีบ่พทขh,เฐใ5นยญวคาากtบชบ่ีปาา0ุtคหงรทยลจนpเน0ศุร่ือรคนาี่ทนอพ:ีพางข/รำลห้ีรบง/จสปปื่อสื้นอwูมัวจสาุราธนงมวมัากีขีกทำยwนมดนาูลทรโากสล่ีพูwอืลแิินดวเังาจเเพักหเคขลค.เบขรหาaผะริ�มอวษมตเารศลkอื่าคเงไั้ยงนกึณก็งตsแดิลเรดถุคปคทoมิบทแื่ออาัง่ินอนรรกr่ีทไบงพจย่ีปะnอื่ีม้ดฐักปดนสาทบ.งราทคีับcษนาทใรอนหาวจี่ชoมงดาึกรากเลทังแmแนขปินมทัดกหฏลำนาแเซ/หงฐะ่ีอผlตลวศiผับเาbลนะยาคดัสักนซ/ใลรักูมใsปชรอเาื่อน/คปฐานรsยงรชชราาoมปเ่ือะขวนจcชารโงียกะง_ยนีสัดมดนขเช0บืมอเวบัึ้นสน4จสลุรัยีนำีาเปรทชเริดรดนะีส่ ะียบุดววมุัตกคหิศันือาาศสจเกัตชารรรนากึ ช Timeline ภตเาขัแวษภาอตลทาามัยกักนพค่ีสาษษภิอยโใุดใูดพารบณมเนตนกษดมรรเขระ็สไริาามเาาเอะมงหตียวฉณจมยผงมมรกาพลนะชลณีะภกชแามใาุกษเ่ือชาแระชหพูหลยษลวมตนกเ ูอทากใะัวๆพาาิคนนิดวเูอทคข“มัีปเเวดเชดียัมวอภดปิวใินนีปีภนยัฒักีรนนีตแ-ีรพษสนตยดพอแภรรมุโัวาักลนระาปรอกัพยษะวษอปลักาเนุทดรวุษารลษธ้ัทันดทเเซวาศขรปแวะ่ึคงีทยานาปอต”มสเนี่มรอันกอลีในวีทวชักตมษงยดาิวใ่ีเษปาาหนรนีัฒปใมรรชอชกิรวนไันบชนใืัอกราอทลนื่อาใยิรดษดักยชากรมวณินนรยษใราหามน้ีตคแลชรรารอัมวณยอกดดสใญงามษีมานอนคนศจินโัายณดบดปบาไตเินีรขอกดดลรออิเักแอีายลววงมณัษกิวณดวาัฒษะรนเททอรอนตอี่มพ่ีัเกมัวุษาชีอษรีใอกียาานำัรกาคตหนขดรษะ5เมอาิเนนรวปจมีเัจแนยมปนโาดอื่อบกแกนอรรคบชานากรมบวณเี้ไอพฉอดงพีัยูกทรดแ.งษับวินลศใีปรระ.แตูปทใทด9นแ่ีี่มแนม0บพี 0ีแบรต  ÁÕàʹŒ ẋ§àÇÅÒÅӴѺ à˵¡Ø ÒóÊÓ¤ÞÑ B.C. 25,000 1อ2,ย0ูต0า0มปเพจมงิังาผหแาวลัดวเชแมมนนฮ ทษุอีบ่งยสาอ นอานศไรยั  เปชจลนทงั กูี่บหพข7าวมาบ,นัด0วนเโข0เปนุษป0อลนยนนอืปนเอแรกมกาก่ิมขทาหนราแาาจูวลรกั ว 5,000 จจเงั สงัคหแหภำร4บวรอื่วา,ดับิด0ดัชงก0แสใอนชา0าลดุะญมะดรเปเขจชธินหมนาานเลานผบก็รแทาีรุจูมลบแีบี่ักวาบาาถทนบนมลำเสเกีกุงเชดีคโาายีลำรรงหแ่อืทลงะำมะือ à¾Íè× ãËàŒ ¡´Ô ¤ÇÒÁà¢ÒŒ 㨠20,000 ลทขำเัว่พบกนผด3รดิาูนคูิน,ิเดช0วนแสเุม0ณลเดุโ0คช็กขทนลนกทปรี่ไือ่หรทายัมนะบมยาจยลรบูแาาเพมิ ลายชยฝนบวอนเAงขรุย.แีDาู มส.ูน1ำ้ ÁÒ¡¢Ö¹é 15,000 Á°./µÇÑ ªÕéÇ´Ñ ทบหีถ่2รา้ำ7ิเอวห,0ณาล0หังแ0าโผรรปนงเปเมดรนาินยี แกนสลลวุ วมุจรงัรขมหณนนวาภุษดัดูมกยเิลรเ เรก็ะชรบนอ่ี น เ8ช,น00ขท0อจ่ี งปงั มมหนาวุษแดั ลยลวทำปีเ่ พรารบงอ เนกคาหรญ่ือางอจมานือหบ1หาุร0รินี,000 ੾ÒЩºÑºà©Å¨ÐÃÐºØ ÊÑÞÅÑ¡É³ä Ç㌠¹áµÅ‹ Ð ทางภาคเกอิดสี5ชา,0นุม0แช0ลนปะหทมมี่อาบู ่ืนแาๆลนว ¡¨Ô ¡ÃÃÁ à¾Íè× äǵŒ ÃǨÊͺ ¤ÇÒÁÊÍ´¤ÅŒÍ§¡ºÑ 4 ÁҵðҹáÅеÇÑ ªÇÕé Ñ´ ÊÒÃФÇÒÁÃÙŒà¾ÁèÔ àµÁÔ ¨Ò¡ ตอนท่ี 1 แบบฝกทักษะพัฒนาการเรียนรูกจิ กรรมท่ี 1ใลหงนใักนเชรอ ียงนวสารงุปผลงานข.อ.จ....ป...ง..ใ..ั.ก....ว..อ..บ.ห...........ร...รส..ง.......ุค..สใ..........ร....เี..ก..แ.....ูบ.ห...ด..บค...ช.......ร...ณ..........ันล............น..บ..า.ซ.ทล....า..า.............ป.............น.อ.คะ....น...ท.ง.ื้...อส.....ู..รร...ด........เ........ร.....ก.....า.......ร..พ.ด.....ก...ข..ำป..ร....ง.ณ.......า....ท...ณ.ะ....เ..................อื..ร....าค....แ.ี...ป..ร..นา....บง.เ.ร................ต........ร.......ทด....ย..ป...กเ..ุ....ลา.ร.ฉ..ง.....ัญ...ะ........นะ.ส........ช...ู..ก...ร...........ั้.ง....จ...ง.......ฝศ..า...บ....เ.ต...ำฏ...ร...ะ...ัน..ข........น...............ม......ณธ.ง...ใ..า.ป.ด.น..ั.ก.......ปโ......ว....น.........ุ....ั....น.ิวูท..ร....ตส.........น....ด.....ร..ท....ื.อ.ง.......เ.รเ........ั.ฒ......า.ร.ร.........น.....หิศ.ท...........ช....ป...รมส.................ร.ั..เ....น.ง.ปน.ก..งา..น............ง...............ะ.......ม.......น....ง...ารา..........ไ.ม.น........น.ฏ...า.....ก...ก..ขร..ด..........าร.พ.........เ......ก....าโ..ร..ส.เ.ปื.อด....ด........ง........ม.......ห.......ร....ป.ร....ิ....ิ..ส.ร..ธ....มา...าก..ะ....ก.า..ง........ั.....น.พ....า...ง..ท......า.ค..น..ท.....าเ...............ี.พ..น..ส..รจา..ยณ...ร.....น..........ก.ก...ร.ั....ไ.ง..าน...........ก..ส.....น.....ร......ำ.....ธ...า.ร...ร...........า.ป......ำร...ร.น.ยส....ท..ร.......แ.........ข..ีย.......สส.า.........ข..ส..ะว...า........เิ.......ชา.ง.น.....ก..า.............ม...ก.พ..เ....ม....ร..พ.......ร.ศ..ยร...า..ัร....ม..ด...........นช.เั....ม.ง..า..ั..งพ....ง.........ก...............า.า....ช....ย......ทค.ท.ณ.......ต...ค....ปใ....ลร.....ต.ว.ห........ค.ื.สคแ.อ.........ช.......ธ...ร...ร........น.ล.................น..........เั....งย.ร......ีศ์ิ...ร....ก....ิก...งจา..ิ....ง...ร..ม..ิส.า......ชว..ม..ะ...เ....................อ..........เ......แ...อ........ม...ข.......าก..บขร...ก.น.ดั..ค..แง..ด..น.พ..............กแ.ัญ.................น....ท..โ.....ล.......อ..ก...ง..า.....ื.ค..อ.....ล....................าุ.า....หรท..ล.เ.ป.พ..ิพ..ล...........ำ...............ง..ย.ร.ญ.........ะ.......ล..ย.....งช..ร.....ะ..ร...............อ.ห.........ด......รล..ะ...ง..สน.ร..ร....ว.....บ..ง....ท....ว.ก...........ม.....ก.....ปเ.็.....าา..ก.....เ.......ว...ง..........ั.ดย..นด.......ช..ั..ัฒ..า.ถนน.ะ...ง.........จ.....ธ....เ..ท..ร.นุ.ั.....ต...บ.....ั....ฒ....กา................บ..ห.....าแนน...........เา.....ต........เ....หด.........ริพ....ง...ล......รน..ล..ก...ิไ...........ทีว.....บ....ต.คป....ก...........เ..อ........ล......น.......า..ศ.......ต..น.ท.ใ.จ......ช.นร..ป......อ.....ะ....ล...ธ...........ว่ีัน...........ร.ร....า..นงว........ห...............ว.....ค..น.ิ....ลท....รบธ..า.......ย.รย..งััด....ก.......ธ....า.......ง.......น..อ.ก..ๆ..................ง.....ม.........ท......จ.ร.า.....ร..ร..สฯ...ร..เ..ปใ.ต.พ.......ส.........ค...ช.......ง....า............ล..ด..ยี......พ.ี..ว...น.............ม.ร.จ.....อ...ำง.........ร....ำ..อื....ก...ม..า...ท.....ุท........ร....ั...น..ก.ท......ใ....่ื...อ....า.......ส.ร....รทำ..ม.ภ.ส...แ.........ม.....ต.แ.........า........ห......ร.....รอ....ศั.....เ..น......นบั......ร..น....พ..ส...าะ..............ทเ...บ....ช.น.า..รถ.....ท......ิ..................รง.ส..ช..ง.......รส..น...........ง.......ท.อ........ค.ว...น..พ....ำ.........่ที......เาง..บ........ั.น.....ต...พ...ธ...ม........โ..า....ร...พ....นช....ร..งั.ค....ย...เ........ป............ว..........พ..โ..า..แ......ดท.ิช.....เ...ส.....ร.แ.........า..น....ก..ทแ.รเ.............ร...ร..ัด....ญา..ม.....ด...น..........ล.....ช..บ.........ง........รล.าท.พห......ย.......ั..พ.....ญโ......ฤม.......ะ.ีย......ำ.า......ย............ิน..น.......ก....ว...ะข.า.....ป....ั..ญ...ง..ะ.......ส.รร..ะว.........ก....ค...ษ.ส.สน....................ส...ัด..ทร...ญ..อ..โ............น..ร..ฎ....แ.วร.ร...............งา....................ญ..ง...ณุ....ป......ั.....งม...จา.ัง.......ง.ร........รดร........ด..ชา..า...หวิ........ส.....า.........ท..............ชเ.......ด..เ.......ค....ินร..พ..ช...า.ร.ย..ั.ต......ชง.น.ร.......ย.ง..เ..รเ.......ข.....ม...............รว...........ร..ก....ช........าบา..อ.....ด...า.........รแ.นั.......นาิ.ดน.ณ.....ื.........อ...งิ..า..ปพ...........า.....น...น.ต.......ง.ม..ร....ล..................ก........เา.า.......ย.........า..ศ..ง.ิ.....ส....พ.า.ธ...........น...ก.ก....เ....เ..ก.ิ........เ.า..ัด....ม...มว........ม........ะ.ห.....ล.ข.ม...ธ.....ศ.....(....ร...............ฯ.ฐ....ำ..น.........ล....มร...ธ..ส..ร.....ด.ด..ณ.....า.........ง...ส....าม.........ร.....สะ/....เ...........ด..............ิ.....ต.งร...า.ร.4.....ธ.ม..ภ..า..ลไา......4..ห.......ษ......ก.......วัี.........า..-......ฯ......ต.ร.ก.ว..น.....ม....ท.1....6ช.......าั..3.ก...นเ.....ว......ฐ...ุ.ล............ม.ี้ว...ล.า/.........ร..ั....แ.บ....ั้..ส...าง.....ัด.4.....ก.ว......แ..ม..........ก.......ม..ร....ล..)ง.....ร......โ...อั..ง..ล......ิจ................ัท.ง.บ.....ร..ค.....ะ......คั...ง...ะ........2........ค..ณ....ร....ก...เ..ล.....ก...ม.......ล..........ง.......ก..ล....ง....ฤ...ม...........ร....ุ.ม.....ษ.......ร.....2.....ม..... 2) ด้านอักษรศาสตร ์ สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ทรง ËÅѧ¨Ò¡¨ºà¹Í×é ËÒã¹áµ‹ÅÐ à¹é×ÍËÒ ¹Í¡à˹Í× ¨Ò¡·ÁèÕ Õ ศกึ ษาภาษาตา่ งประเทศมากมาย เช่น ภาษาฝรง่ั เศส ภาษาองั กฤษ ภาษาเยอรมนั ภาษาละติน ตงั้ แต่ àÃÍ×è § ¨ÐÁÕ¡Ô¨¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä ã¹ÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙጠ¡¹¡ÅÒ§ 1. ยังทรงพระเยาว์จนทรงพระปรีชาสามารถทั้งการเขียน การพูด การแปลและการสอน และทรงมี à¾Íè× ãËŒ½ƒ¡»¯ºÔ µÑ Ô à¾è×Íà¾ÔÁè ¾¹Ù áÅТÂÒ พระนิพนธ์เกี่ยวกับพระราชวงศ์ 11 เรื่อง เชน่ เวลาเปน็ ของมคี ่า เจ้านายเล็กๆ ยุวกษัตรยิ ์ แมเ่ ล่าใหฟ้ งั ¾ÃÁá´¹¤ÇÒÁÃãÙŒ ËŒ 2. พระราชธิดาในรัชกาลท่ี 5 พระนิพนธ์แปล 3 เร่อื ง เชน่ นิทานสำหรบั เด็ก ราชาภเิ ษกพระเจา้ กรุงสเปน ¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§ÍÍ¡ä» พระนพิ นธส์ ารคดีเชงิ ท่องเท่ยี ว 10 เรอ่ื ง เช่น สายอารยธรรมจนี : 7 ธานีแห่งอาณาจักรกลาง ภฏู าน : Ẻ½ƒ¡ËÑ´ÊÓËÃºÑ ãËŒ¼ÙŒàÃÂÕ ¹ 3. เกาะเขียวบนแผ่นดิน ซินเจียงและกานซู : ภาพจากดินแดนสุดหล้าฟ้าเขียว และพระนิพนธ์บทความ ½¡ƒ ·¡Ñ ÉСÒÃàÃÕ¹Ì٠ËÅѧ¨Ò¡ ทางวิชาการ 1 เร่ือง พระนิพนธ์เหล่าน้ีให้ทั้งความรู้ ความบันเทิง และยังเป็นการส่งเสริมภูมิปัญญา ÈÖ¡ÉÒ¨ºà¹éÍ× ËÒã¹áµ‹ÅÐËÇÑ ¢ŒÍ 4. ด้านอกั ษรศาสตรข์ องไทยดว้ ย à¾×Íè ÊÌҧàÊÃÁÔ ·Ñ¡ÉеÒÁ 3) ด้านศิลปวัฒนธรรม สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ µÇÑ ªÕéÇ´Ñ ã¹ÊÒÃзÕè 4 ทรงรับโรงละครเลก็ “นาฏยศาลาหนุ่ ละครเลก็ ” (โจหลยุ ส)์ ไว้ในพระอปุ ถมั ภ์ เมื่อ พ.ศ. 2550 เป็นการ สืบสานหุ่นละครเลก็ ทเ่ี ป็นมหรสพเกา่ แกข่ องไทย บทพระนิพนธ์ในสมเดจ็ ฯ เจ้าฟา้ กัลยาณิวฒั นา กรมหลวง นราธิวาสราชนครินทร์ ที่แสดงถึงพระปรีชาสามารถทาง ด้านอักษรศาสตรข์ องพระองค์ กล่าวโดยสรุป ปัจจุบันวัฒนธรรมและ กิจกรรมสร้างสรรค์ ผฉูสบอับน ภูมิปัญญาไทยอันมีคุณค่าต่อคนไทยหลายอย่าง 1. ใหน้ กั เรียนแบ่งออกเปน็ กลมุ่ กลุม่ ละ 6 คน รว่ มกัน ได้เกิดการสูญหายหรือถูกละเลย อันเป็นผลมา จากหลายปัจจัย เช่น การเปล่ียนแปลงของ วางแผนกำหนดแนวทางการอนุรักษ์วัฒนธรรมและ สังคม การรับวัฒนธรรมต่างชาติ ทัศนคติและ ภูมิปัญญาไทย แล้วปฏิบัติภายในเวลา 1 สัปดาห์ ค่านิยมของคนไทยที่เปลี่ยนแปลงไป ดังน้ัน จากน้นั นำผลการปฏิบัตมิ าสรุปทีห่ นา้ ชั้นเรยี น เยาวชนรุ่นใหม่จึงควรตระหนักถึงความสำคัญ 2. ให้นักเรียนไปสืบค้นข้อมูลบุคคลท่ีส่งเสริมการ ของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทยและร่วมกัน สร้างสรรค์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทยท่ีมีผลต่อ อนรุ กั ษว์ ัฒนธรรมและภูมิปญั ญาใหค้ งอยสู่ บื ไป สังคมไทยปัจจุบันเพิ่มเติมจากหนังสือเรียน แล้วจัด ทำเป็นรายงานส่งครผู ู้สอน 5. 105 135 แบบทดสอบ เรอื่ งท่ี 1 Ẻ·´Êͺ»ÃШÓ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹Ì٠5 ง ค .. ข .4 ก . ก . . ค ย า ก ย. คุมร ย .3 คุง ย ทส .ุคค ..ศเ คุข พำำหห. ก พ. ห. รรเ . ล.ิน2 งกศ ป1..ิด นิ คศ ศอ..ก็ใษ2 ข.ีท 2เ.หก.น. 2 0 2ก.2ตคล่ี 12.ม12าง25 ท30่า รำค ท8ค2..0ำ2่2ขส กด ำท.20ตกตำท0ป7 ชใ.รศบัาำป6 ให.รใำทีหร ใหักหกรนขงทกี้ีแใมท้หำทลรก่อ้ทหมะอออ่ำทแใร้ทจางัำบันใงีกร้ทปหานาำชกลใรหงกาย-บใร้ทหกาาะแร2พบหท้หาถา าเครบรท้ล2ะรลคลบรท้.ึงรสาวศว0ะรสวาปี้ยวังสวบรถาช่าา.ถบขาตังี่าถใาใมปาวเบ่วดดามสกวหเอบาปา่สิศขีงวหป่าัตสปงวตเใลเนำา่อตหเนาเววหัมา่นแกุคหเาหงมุ่กุสลเ์าตหเน้พาากญัรกตหตกาาุกสตกรตนกัิม่รันรกุตขรกุรขณารุงุกุงเามรณธงุาาุกอรอรงุรราวร์รใร์กรีข ์ยีณารงตังัต์รใดัตณ(ณันตัระเดน้ึนเขณนนเ์นหหปนณขนกน์นกใเม์โโนั้์นตลนตโ้อกอรดิกโา่ั้นน์ปีกาือมกุกัน้กุสสเงสขะมัน้สรรชสกาสามคีเนนิินึ้นวะินีสหเเรื่อรินควัย่ากโททรอตัณาณอทตถยาำเทใิดรเยรยีชงมดกุตอืรชิศห์ท์ทรข์ข์บู่เ.อื่์านอกสน ์ปตา่ีเา.ึ้นรถ กวำบงต์็นุมสรวเณพอืคา่ปดิทม่อพปา้สูตกหัญข.ต์รดักี่ถอื่จรศ.ันังะรรึ้นศา่าาูกอไะ.วอืคงหรกผไ์จ.ยต2ัตๆไศทำอ1ร่าม้อ3มศิ ลกึ่8ะง8งยา่ศไ6ษไท6สรร)ส5าึกีส่ต ปชดุษรมั ร์มเน้ัะพาปีฤว มยี ตัรศงทธัะิศคาโยายำสธสชตมตนนอท์ิศรบาอ์ ์อึก เยายดแษา่ ่างยีงลงาวไไกประ รวทีาัฒ่ี ร4นเ-รธ6รยี (รน5ม0 คะแนน) 1ต.2 3 อ. . 1 4 น ต. . 5ต ทอ2 ท ต ก .. ขอ บฤ คี่ อ. ตง .บษ 1เ . 3 .บโ ห อก ฎคตห. ข เ ตค .บรฮ ีทอ ง น .อโ4 ขอุ ใ . ง .โีคกก ่วีด งั. บข. ามกงบ ค .ร่าส สกเ ทงณ .รโโ5. คปรง ค . าอืไ .คก กะ ฤ.. กิเขางรม ใรนัจศ หเดคว.รบศษ หจื่องรทอท ..จเม่ ไาขงณกูโ. ลคกิน .ะศลิกกัฎง้น สทยักาส กขาคีห้อแักดพสาคใปรร .ทง.กักีททผยนงรง .ชัใงมรสลลอไรกู โกษร. ปกเร.พี่าะดเมกา่ีาบ วลทตปา้ท้ กักะี มไีครจฐดงเรรารอ่ง ค่าะงกบใเาเพรยพกียิดฐาีพ่งอทรกนเะสูกรพคกนลกชมเพือจนาเพอ าคนรมวรปมาอื่าจิพบำนุษทารเณทานอื่จถาไรนยพ่ตัุทรอื่ลเรนใ ก สัญปร่อืือไกอ่ืยี่พุดสลจทชหอหู่ใาชะใาศิเสือมลงงงปธตส์าพรนหรมปทือตบางดงลน้ไัดคา่ารยใดหจเ่้ารอมศตดก ชดฏาราฒัอืหงสไา้ปาเร้ขำ กูใลใงกนะจทมสัยิไไร้บคนิง้ขงาตานงมิอนรคนวนรสกทนบัแคใใโมา่มำาอสแรวศถืองวชนตงูบปางละวงยปวลตกร ์ปงนกลีดทานทคุมแ้นวากจรลิกจาา่อมอาปมณกัอละนมม่ีัจา์สกปตัมลาโาาานรนียบปนเาษบคมณปรางกรีแำารับะยจคมนู่ศิใ์ททแุษกเรุสกมณวเคทตัน่ยรแมนะอเ ศน่ัุบมรงลถี่าทคะถฒัเีู่อ้ยาญัะคเหตสม่นปผี่ะรกปคอืเทสวกูือ่รากั์สิโนำะงททลษร้ำใรรู่้คาบงมนงนั่ือปใลตรแงนศศบัตผร่งะะ่ีเศแฐหงภไรงภอยันนห้อลเทดใกีย่ธา่จกาุงไดลารใมส้ๆาทอาางชะธมทูกกาชา่ีตรนสณยจิะยธร ข์พีทก้พจศรกร้ทกนือแล้ขจง้ัยแา้รใงันอรใปนไแเ่ีสจัุัฒบดนชชาดัขนลงอมลี่พนฉุงทบมมงาุดฏปงเุมาบแะอรงกะาธอีปนคไยีมกยบ ตวีเเจตุระริคคลทลชนพับงทิพคงารุมพอืัฒเรปูวิตว่านีนีนะอนใยทบบคสธงรยีรีแงาาตคมาปะะงไ า่ือใิพนียรุานไไไงำตลมวมาทสวมข้นรา่ๆจดแีงงบคปดไมลันั้งาหะ สอธเยะปเ เใทร้ลงเำกแมตเชศาดชต ้กะรงใปวรมจัทะตยาคตนส่อดื่รวอกจ้ทดกตั็จจลรน็อใศรณษุ่น่อวสปีน ์เพ่ีนทเรกูุ่บบพบ นม่ากพรงัวดฐจัขุงใป์ันบ-7ราวาว็เชคาสกขรีตรจอโด่ือหิัจฮเ 8 รงถยตัม้หบอจิบุกจปะียงจาสขินสศน งึไลาึงงันเน็วุบรสชทน้ึจยยโักวรา ชถ ด ขนนักย นิใังัฒฐ้าส้นาอนา ูส ไใาชตงทปนมงอินนนชนาซชาคเา่เรทนาอตรปาธกนึ่งณตวร์ไะือ่จา็นิอรชคไเ์สดาางิไอหารทาน่ืรจใมวท้เินสตกาดมกั่ียกมาทมนณยิไมอืรอมอมขดิท่ันับก่ีอแานมอหาศายคกอ่สลยกรคณจง านรทนับนัวใู่ะชักรง ุน่ีสกัทาใทาอนาแดุรชม จย้ังลธชล ภ้ทใชวา่ักาเ้กหงุ่นาค่ีมาะใรไตษ่อจมนีกรยีวโ ิไานั ่ดาางบศทรคยไ รสพารทยใือเะสบชถนาย เน่ ณนบา กอ(ป Tียาาร เaนยณบุงขจiังมรา)กาะน กรัตจเาห ซรำนกัรมไ็นึ่งุงรบโปอเธกไ ปรสญนดสคิ็นหู่ก้ จบินอืาชญาาุร รนทรกวีแใกรสกนกหลาใ์ลรา ้เะรนห้ารุม่เกหเงนนมวชู้สตลาัอ้บาะรุกาตยถสตราิแือรคม่อลณมก์ะาับ์ ໚¹áºº»Ã¹Ñ ÊÓËÃѺã˼Œ àÙŒ ÃÂÕ ¹ ä´Œ½ƒ¡»¯ÔºÑµ·Ô º·Ç¹ËÅ§Ñ ¨Ò¡àÃÕ¹ 5 4 .3 . .2 .ต1 ต.อตอ บอตบบ อต บ อ ขบ ก. ง . . ค มก.พ นร.ก. .ศษุกศันเห.กาย. ขร ใ์ตา1อ2นท8รุก2ง2รยเา0เร6าหุคร ียบ ณตหหโนวุกินดมน์่าราายเใน้ัหู้ยรเหเกทถณเตมกี่ยยีงึุก่ร์ ิดวบ จู้ซากขปปรักงึ่ึน้ัทีบณี จกเ ี่พศะมา์ใ2ท.ัรกื่อดศ2ำเไเร0พ.ใกห า หาเิดรขชปะเ้ ่รอขแปน็ ้ึนางลล เกกขะกูมาา้ช่อ.แรใ่ศวนลจสง.เะแ เถหเใวลลาหตละ1ปย้ี ้บกุเา5หงนขาว1สตราอกกตัุกณงดรวาเว้์ทห์รงุยารณต งัต6ุกป์ใ2นดาร1รโเะ กกณว(ิดัต1ส์2ทขศินิ 0้ึนาาท5งสห+รปตล6์ รร2ังะ1์ไจว ดะัต=ด้ช ิศ่วยี1ยา8ง่ิ ใสข2ห้นึ6ต้เ)ร ร า์จทะรชา่วบยคใหว้าเรมาสทัมรพาันบธว ์ ่า 78 à¹×éÍËÒ·Ø¡àÃÍ×è §ÀÒÂã¹Ë¹Ç‹ ¨ºáÅŒÇ 151 Ẻ·´Êͺ·ŒÒÂàÃÍ×è § Á·Õ é§Ñ แบบทดสอบประจำหนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 1 á¹Ç¢ÍŒ ÊÍºÇ´Ñ ¼ÅÊÁÑ Ä·¸Ôì·Ò§¡ÒÃàÃÂÕ ¹ Ẻ»Ã¹ÑÂáÅÐ굄 ¹Ñ ÊÓËÃѺ ໚¹¤Ó¶ÒÁẺ»Ã¹Ñ ÊÓËÃѺãËŒ¼ŒàÙ ÃÕ¹䴻Œ ¯ÔºµÑ Ô ãËŒ¼ÙŒàÃÕ¹䴌½¡ƒ »¯ÔºµÑ Ô·º·Ç¹ คำช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลอื กคำตอบท่ีถกู ตอ้ งท่ีสุดเพยี งคำตอบเดยี ว ·º·Ç¹ËÅѧ¨Ò¡àÃÂÕ ¹à¹Í×é ËÒ¨º·§éÑ àÅ‹ÁáÅŒÇ ËÅѧ¨Ò¡àÃÂÕ ¹à¹×éÍËÒ·Ø¡ËÑǢ͌ áÅÐà¾Í×è àµÃÂÕ ÁÊͺ O-NET ÀÒÂã¹àÃè×ͧ¨ºáÅÇŒ 1. เพราะเหตใุ ดจงึ ต้องมีการกำหนดช่วงเวลาทางประวัติศาสตร์ ก. เพอ่ื แบง่ เวลาออกเป็นช่วงๆ ข. กำหนดเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ ค. แบ่งเวลาในประวัตศิ าสตร์ให้เท่าเทยี มกัน ง. สะดวกในการเข้าใจเหตกุ ารณท์ างประวตั ศิ าสตร์ 2. การศึกษาประวตั ศิ าสตรต์ ามลำดับเวลามปี ระโยชน์ในเรื่องใดมากท่สี ดุ ก. เขา้ ใจประวตั ิศาสตร์ไดส้ ะดวก ข. ทราบลกั ษณะเดน่ ของแตล่ ะสมัย ค. เข้าใจพฒั นาการท่ตี ่อเน่อื งของมนษุ ยชาติ ง. สามารถลำดับเหตุการณ์ทางประวัตศิ าสตร์ได้อย่างถูกตอ้ ง 3. เราจะทราบช่วงเวลาของเหตุการณ์ได้อยา่ งไรหากไมม่ ีการระบุเวลาหรือยคุ สมยั ทางประวตั ิศาสตร์ ก. ไมส่ ามารถทราบได้ ข. จำนวนคนในเหตุการณ์ ค. ชื่อสถานที่ในเหตุการณ ์ ง. บุคคลสำคัญในเหตุการณ์ 4. นอกจากศกั ราชแล้ว มสี ิ่งใดท่ีชว่ ยบอกชว่ งเวลาในประวัติศาสตร์ไดอ้ กี ก. รชั สมัยของกษตั รยิ ์ ข. อายเุ ฉล่ยี ของมนษุ ย์ ค. ปรากฏการณท์ างธรรมชาติ ง. อายุการใชง้ านของเครื่องมือเครอื่ งใช้ 5. ขอ้ ใดไมไ่ ดอ้ ยู่ในชว่ งเวลาเดียวกบั ข้ออื่น ก. ปีท่ี 1077 ข. ศตวรรษที่ 21 ค. สหัสวรรษท่ี 2 ง. ทศวรรษท่ี 1860 6. ภาชนะดนิ เผาสะทอ้ นถึงความเจริญดา้ นใดของมนุษย์ ก. ความเชื่อ ข. การปน้ั ดิน ค. การใช้ภาชนะ ง. การรูจ้ กั ใช้ไฟ 1. ตตออบบ คง.. กกาารรกศำึกหษนาดปชร่วะงวเัตวลิศาาทสาตงรป์ตราะมวตัลศิำดาสับตเว3รล์จ4าะ ชว่จยะใชห่ว้เยขใ้าหใจ้เขเห้าใตจุกพาัฒรณนท์ากางาปรทระ่ีตว่อตั เศินาื่อสงตขรอไ์งดมส้ นะุษดยวกชายต่ิงิจขน้ึาก 2. ชว่ งเวลาหนงึ่ ไปยังช่วงเวลาต่อไปได้ 3. ตอบ ง. บุคคลสำคัญในเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์จะสามารถบอกเวลาในประวัติศาสตร์ได้ หากเรา ทราบวา่ บคุ คลนัน้ มชี ีวิตอยู่ในชว่ งเวลาใด 4. ตอบ ก. รชั สมยั ของกษตั รยิ ์พระองคต์ า่ งๆ สามารถบ่งบอกเวลาในประวตั ศิ าสตรไ์ ด้ 5. ตอบ ข. ศตวรรษที ่ 21 อยใู่ นช่วงปีท่ี 2001-2100 ส่วนขอ้ อ่นื อยู่ในช่วงปที ี่ 1001-2000 6. ตอบ ง. ภาชนะดนิ จะกลายเปน็ ภาชนะดนิ เผาไดก้ ็ตอ่ เมือ่ มนุษยร์ ้จู ักใช้ไฟมาใหค้ วามรอ้ นแกภ่ าชนะดิน 34

คำอธบิ ายรายวิชา รายวชิ า ประวตั ิศาสตรไทย กลุม สาระการเรียนรสู งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชน้ั มธั ยมศึกษาปท ่ี 4-6 รหัสวิชา ส ................... ภาคเรยี นท่ี .......... เวลา ..................... ช่วั โมง / สัปดาห จำนวน ...................... หนวยกติ ศึกษา วิเคราะหความสัมพันธระหวางยุคสมัยทางประวัติศาสตรไทย และความตอเน่ืองระหวางยุคสมัยตางๆ กับเหตุการณที่เกิดข้ึนในประวัติศาสตร ไทย และตระหนกั ถึงความสำคัญในความตอ เนื่องของเวลาและยุคสมัยนัน้ ๆ วิเคราะหประเด็นสำคัญของประวัติศาสตรไทยตามเวลาและยุคสมัย ทางประวัติศาสตร ต้ังแตสมัยกอนอาณาจักรสุโขทัยจนถึงสมัยปจจุบันอยาง เปน ระบบดวยวธิ ีการทางประวัติศาสตร ผฉูสบอับน วเิ คราะหบ ทบาทของสถาบนั พระมหากษตั รยิ ต อ ชาตไิ ทย อารยธรรม ตะวันออกและตะวันตกที่มีอิทธิพลตอสังคมไทย รวมทั้งผลงานของบุคคล สำคัญในประวัติศาสตรท้ังชาวไทยและชาวตางประเทศที่มีสวนสรางสรรค พฒั นาการของชาตไิ ทยในดา นตา งๆ มีสวนรว มในการอนุรกั ษภ ูมปิ ญ ญาไทยและวฒั นธรรมไทย ดวยการ ใชโครงงานศึกษาปจจัยท่ีสงเสริมการสรางสรรควัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย ทมี่ ผี ลตอ สงั คมไทยในยคุ ปจ จบุ นั เพอ่ื ใหเ กดิ ความตระหนกั ในความสำคญั ของการศกึ ษาประวตั ศิ าสตร ชาติไทยในพัฒนาการดานตางๆ ความเปนมา วัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย และเพอ่ื ใหเ กดิ ความรกั ความภาคภมู ิใจ และธำรงความเปน ไทย มาตรฐาน ส 4.1 ตัวชวี้ ัด ส 4.1 (ม.4-6/1) ส 4.1 (ม.4-6/2) มาตรฐาน ส 4.3 ตวั ช้วี ัด ส 4.3 (ม.4-6/1) ส 4.3 (ม.4-6/2) ส 4.3 (ม.4-6/3) ส 4.3 (ม.4-6/4) ส 4.3 (ม.4-6/5)

1 สารบัญ˹‹Ç¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã·ŒÙ èÕ 1-38 àÇÅÒ ÂؤÊÁÑ áÅÐÇÔ¸¡Õ Ò÷ҧ»ÃÐÇµÑ ÔÈÒʵÏ 2 àÃèÍ× §·èÕ 1 àÇÅÒáÅÐÂؤÊÁÂÑ ·Ò§»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÃä ·Â 2 3 ● ¤ÇÒÁÊÓ¤ÞÑ ¢Í§àÇÅÒáÅÐÂ¤Ø ÊÁÂÑ ·Ò§»ÃÐÇѵÔÈÒʵÏ 4 8 ● ¡ÒùѺáÅСÒÃà·ÂÕ ºÈ¡Ñ ÃҪ㹻ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÃä ·Â ● ¡ÒÃẋ§ÂؤÊÁÑ·ҧ»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÏä·Â ● µÇÑ Í‹ҧàÇÅÒáÅÐÂؤÊÁÂÑ ·èÕ»ÃÒ¡¯ã¹ËÅ¡Ñ °Ò¹ ·Ò§»ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÃä ·Â àÃ×èͧ·èÕ 2 ¡ÒÃÊÃÒŒ §Í§¤¤ ÇÒÁÃŒãÙ ËÁ‹·Ò§»ÃÐÇµÑ ÔÈÒʵÃä ·Â 17 17 ● ¤ÇÒÁÊÓ¤ÞÑ áÅлÃÐ⪹¢ Í§Ç¸Ô ¡Õ Ò÷ҧ»ÃÐÇѵÔÈÒʵÏ 18 20 ● ¢Ñ¹é µÍ¹¢Í§Ç¸Ô Õ¡Ò÷ҧ»ÃÐÇѵÔÈÒʵÏ 25 ผฉสู บอับน ● ËÅÑ¡°Ò¹·Ò§»ÃÐÇµÑ ÔÈÒʵÃä ·Â 34 ● µÇÑ Í‹ҧ¡ÒùÓÇ¸Ô ¡Õ Ò÷ҧ»ÃÐÇѵÔÈÒʵÃÁ Ò㪌㹡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ 39-149 »ÃÐÇѵÈÔ ÒʵÏä·Â 40 2˹Nj ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙ·Œ Õè ➢ Ẻ·´Êͺ»ÃШÓ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè 1 40 44 ¾²Ñ ¹Ò¡Ò÷ҧ»ÃÐÇµÑ ÈÔ ÒʵÃä ·Â¨Ò¡Í´µÕ ʻً ¨˜ ¨ºØ ¹Ñ 48 52 àÃè×ͧ·Õè 1 »ÃÐà´¹ç ÊÓ¤ÑÞ·Ò§»ÃÐÇµÑ ÈÔ ÒʵÃä ·Â 55 56 ● á¹Ç¤Ô´à¡èÂÕ Ç¡Ñº¤ÇÒÁ໹š ÁҢͧª¹ªÒµäÔ ·Â 57 59 ● ÍÒ³Ò¨¡Ñ ÃâºÃҳ㹴¹Ô á´¹ä·ÂáÅÐÍ·Ô ¸¾Ô Å·ÕÁè յ͋ Êѧ¤Áä·Â 60 62 ● »¨˜ ¨Ñ·ÁèÕ Õ¼ÅµÍ‹ ¡ÒÃʶһ¹ÒÍҳҨѡÃä·Â ● ÊÒà˵ØáÅмŢͧ¡Òû¯ÃÔ »Ù ● ¡Òû¡¤ÃͧºŒÒ¹àÁÍ× § ● ¡ÒÃàÅÔ¡·ÒÊáÅÐàÅ¡Ô ä¾Ã‹ ● ¡ÒÃàʴ稻ÃоÒÊÂØâûáÅÐËÑÇàÁÍ× §¢Í§ÃѪ¡ÒÅ·èÕ 5 ● ¡ÒÃà»ÅèÕ¹á»Å§¡Òû¡¤Ãͧ ¾.È. 2475 ● º·ºÒ·¢Í§ÊµÃÕä·Â ● º·ºÒ·¢Í§Ê¶Òº¹Ñ ¾ÃÐÁËÒ¡ÉѵÃÂÔ ã ¹¡ÒþѲ¹ÒªÒµäÔ ·Â

àÃèÍ× §·Õè 2 ¡ÒÃÊÌҧÊÃäǏ Ѳ¹¸ÃÃÁáÅÐÀÁÙ Ô»˜ÞÞÒä·Â 82 ● ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧÇѲ¹¸ÃÃÁáÅÐÀÙÁÔ»˜ÞÞÒä·ÂáÅл˜¨¨Ñ·Õàè ¡ÕÂè Ǣ͌ § 82 ● ÊÀÒ¾áÇ´ÅÍŒ Á·èÁÕ ¼Õ ŵ͋ ¡ÒÃÊÃÒŒ §ÊÃäǏ Ѳ¹¸ÃÃÁáÅÐ 85 ÀÙÁ»Ô ˜ÞÞÒä·Â 87 ● ÇѲ¹¸ÃÃÁµÐÇѹÍÍ¡áÅеÐÇ¹Ñ µ¡·ÁèÕ ÕÍ·Ô ¸¾Ô ŵ͋ Êѧ¤Áä·Â 91 ● ÇÔ¶ÕªÕÇµÔ ¢Í§¤¹ä·ÂÊÁѵҋ §æ 97 ● ¡ÒÃÊ׺·Í´áÅÐà»ÅèÕ¹á»Å§¢Í§Ç²Ñ ¹¸ÃÃÁä·Â 98 ● á¹Ç·Ò§¡ÒÃ͹ØÃ¡Ñ ÉǏ ²Ñ ¹¸ÃÃÁáÅÐÀÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒä·Â 99 ● ¡ÒÃÁÕÊÇ‹ ¹ÃÇ‹ Á㹡ÒÃ͹ØÃ¡Ñ ÉÇ²Ñ ¹¸ÃÃÁáÅÐÀÁÙ Ô»˜ÞÞÒä·Â 100 ● º¤Ø ¤Å·ÊÕè ‹§àÊÃÔÁ¡ÒÃÊÃÒŒ §ÊÃäÇѲ¹¸ÃÃÁáÅÐÀÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒä·Â ·ÁèÕ Õ¼ÅµÍ‹ Êѧ¤Áä·Âã¹»˜¨¨ØºÑ¹ àÃè×ͧ·èÕ 3 ¼Å§Ò¹¢Í§º¤Ø ¤ÅÊÓ¤ÞÑ ã¹¡ÒÃÊÃÒŒ §ÊÃ䏪ҵÔä·Â 118 ● ¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾Ãоط¸ÂÍ´¿‡Ò¨ØÌÒâÅ¡ÁËÒÃÒª 118 ● ¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾Ãо·Ø ¸àÅÔÈËŌҹÀÒÅÑ 121 ผฉูสบอับน ● ¾ÃкҷÊÁà´¨ç ¾Ãй§Ñè à¡ÅÒŒ à¨ÒŒ ÍÂÙË‹ ÇÑ 122 ● ¾ÃкҷÊÁà´¨ç ¾ÃÐÁ§¡®Ø à¡ÅÒŒ ਌ÒÍÂËÙ‹ ÑÇ 123 ● ÊÁà´ç¨¾ÃÐÁËÒÊÁ³à¨ÒŒ ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒǪÔÃÞÒ³ÇâÃÃÊ 125 ● ¾ÃÐà¨ÒŒ ºÃÁǧÈà ¸Í ¡ÃÁËÅǧǧÉÒ¸ÃÔ ÒªÊ¹Ô· 126 ● ÊÁà´ç¨¾ÃÐà¨ÒŒ ºÃÁǧÈà ¸Í ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´ÓçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾ 127 ● ÊÁà´ç¨¾ÃÐà¨ÒŒ ºÃÁǧÈà ¸Í à¨ÒŒ ¿‡Ò¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ¹ÃÈÔ ÃÒ¹ØÇ´Ñ µÇÔ §È 128 ● ËÁ‹ÍÁÃÒ⪷ÑÂËÃ×ÍËÁ‹ÍÁÃҪǧȏ¡Ãе‹Ò ÍÔÈÃÒ§¡ÃÙ 129 ● ÊÁà´ç¨à¨ÒŒ ¾ÃÐÂÒºÃÁÁËÒÈÃÕÊÃØ ÔÂǧȏ (ªÇ‹ § ºØ¹¹Ò¤) 130 ● ºÒ·ËÅǧ»ÒÅàÅÍ¡ÑÇ« 131 ● ¾ÃÐÂÒ¡ÑÅÂÒ³äÁµÃÕ (´Ã. ¿ÃÒ¹«ÊÔ ºÕ. á«Ã) 132 ● ÈÒʵÃÒ¨ÒÃÂȏ ÅÔ »Š ¾ÕÃÐÈÃÕ 133 ● ¾ÃÐÂÒÃÉÑ ®Ò¹Ø»ÃдÔÉ°ÁËÔÈÃÀ¡Ñ ´Õ (¤Í«ÔÁºÕé ³ Ãйͧ) 134 ➢ Ẻ·´Êͺ»ÃШÓ˹‹Ç¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙ·Œ Õè 2 145 ºÃóҹ¡Ø ÃÁ 150 á¹Ç¢ŒÍÊͺÇÑ´¼ÅÊÑÁÄ·¸·ìÔ Ò§¡ÒÃàÃÕ¹ 151-158 ÀÒ¤¼¹Ç¡ ¾àÔ ÈÉ 1-8 ¢ŒÍÁÙÅàÊÃÁÔ ¾àÔ ÈÉÊÓËÃºÑ ¤ÃÙ¼ÙŒÊ͹ àÊÃÁÔ 1-24

1หนว ยการเรยี นรูท่ี เวลา ยคุ สมยั และวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร ในการศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร ตวั ชว้ี ัดชว งชั้น ที่มีเหตุการณตางๆ เกิดขึ้นมากมายและมีระยะ เวลายาวนาน นักประวัติศาสตรจึงไดกำหนด มาตรฐาน ส 4.1 ชวงเวลาออกเปนศักราช ยุคสมัยข้ึนมา ซ่ึงการ 1. ตระหนักถึงความสำคัญของเวลาและยุคสมัยทาง เรียนรูเรื่องเวลาและยุคสมัยจะชวยใหงายแก การจดจำและเขาใจตรงกัน รวมท้ังเห็นการ ประวัติศาสตรที่แสดงถึงการเปล่ียนแปลงของ เปล่ียนแปลงและความตอเน่ืองของเหตุการณ มนษุ ยชาติ (ส 4.1 ม.4-6/1) ตางๆ 2. สรางองคความรูใหมทางประวัติศาสตรโดยใชวิธีการ ทางประวัตศิ าสตรอ ยา งเปนระบบ (ส 4.1 ม.4-6/2) นอกจากนี้ ผูศึกษาจำเปนตองเรียนรู วิธีการทางประวัติศาสตรซ่ึงเปนกระบวนการ คุณภาพผเู รยี น ศกึ ษาประวัตศิ าสตรอ ยางเปน ระบบ จะชว ยใหได ขอ มลู ทม่ี ีความนาเชือ่ ถือ ถูกตอง และใกลเ คียง ■ เขาใจในความสำคัญของเวลาและยุคสมัยทาง ผฉสู บอับน กบั ความจรงิ มากทส่ี ุด ประวตั ิศาสตร ■ ใชวิธีการทางประวัติศาสตรในการวิเคราะห เหตุการณตางๆ อยางเปนระบบ และนำไปสราง องคความรูใ หมทางประวัตศิ าสตรไ ด

เรื่องที่ 1 เวลาและยุคสมัย ทางประวัตศิ าสตรไทย สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ประวัติศาสตรเปนการศึกษาเร่ืองราว ในอดีตของมนุษย ในการศึกษาประวัติศาสตร 1. ความสำคัญของเวลาและยคุ สมยั ทางประวตั ศิ าสตร นักประวัติศาสตรไดกำหนดเวลาและยุคสมัยทาง 2. เวลาและยุคสมยั ในประวัติศาสตรไ ทย ประวัติศาสตรข้ึนมา เชน กำหนดเวลาเปนป 3. ตัวอยางเวลาและยุคสมัยที่ปรากฏในหลักฐานทาง ศักราช หรือกำหนดเปนสหัสวรรษ ศตวรรษ และทศวรรษ ประวัติศาสตรไทย ในการกำหนดยุคสมยั นักประวตั ิศาสตร จดุ ประสงคการเรียนรู ไดถือเอาลักษณะเดนของเหตุการณเปนเกณฑ เพื่อใหสามารถเขาใจและจดจำยุคสมัยนั้นๆ ได ผฉูสบอับน 1. อธิบายความสำคัญของเวลาและยุคสมัยทาง ดังน้ัน การศึกษาเก่ียวกับเวลาและยุคสมัยทาง ประวตั ิศาสตรไ ด ประวัติศาสตรจึงมีความสำคัญ ซ่ึงจะชวยให ผูศกึ ษาเกดิ ความเขา ใจงา ยและตรงกัน 2. อธิบายการนับและการเทียบศักราชในประวัติศาสตร ไทยได 1. ความสำคญั ของเวลาและ ยคุ สมยั ทางประวัติศาสตร 3. อธบิ ายการแบงยุคสมัยทางประวตั ศิ าสตรไทยได 4. ยกตัวอยางการใชเวลาและยุคสมัยในหลักฐานทาง ในการศึกษาประวัติศาสตรจะมีความ เก่ียวของกับเวลา เพราะประวัติศาสตรเปนการ ประวัติศาสตรไทยได ศึกษาเรื่องราวในอดีตของมนุษย โดยศึกษาวา มนุษยมีวิถีการดำรงชีวิตอยางไร มีความคิด Key Question อะไร มีผลงานใดบาง และการสรา งสรรคผลงาน นั้นไดมีผลกระทบตอพัฒนาการของมนุษยใน 1. เวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตรมีความสำคัญตอ อดีตและปจจุบันอยางไร จึงอาจกลาวไดวาการ การศึกษาประวตั ิศาสตรอยางไร ดำเนินชีวิตดานตางๆ ของมนุษยอยูภายใต เง่ือนไขของเวลามาโดยตลอด แตการท่ีมนุษย 2. หลักฐานทางประวัติศาสตรไทยประเภทใดบางท่ี สามารถสื่อสารกันไดเร่ืองเวลาก็เพราะมนุษย ปรากฏเวลาและยุคสมยั ทางประวตั ศิ าสตร มีความเขาใจพ้ืนฐานเก่ียวกับระบบการบอกเวลา ตรงกัน 3. หลักเกณฑการแบงยุคสมัยทางประวัติศาสตรไทย มแี บบใดบาง 2

ในประวัติศาสตรไทยท่ีมีระยะเวลาหลายรอยป และเกิดเหตุการณทางประวัติศาสตรท่ีสำคัญ มากมาย นักประวัติศาสตรจึงไดกำหนดชวงเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตรข้ึนเพ่ือใหงายแกการ จดจำ เพื่อใหเขาใจเหตุการณตรงกัน และเพ่ือใหรูลักษณะเดนของยุคสมัยทางประวัติศาสตรน้ันๆ ตลอดจนใหค วามสำคญั ตอปศักราช โดยกำหนดเวลาเปน พุทธศกั ราช (พ.ศ.) จลุ ศกั ราช (จ.ศ.) เปน ตน สำหรับการกำหนดยุคสมัยทางประวัติศาสตรจะกำหนดตามลักษณะเดนของเหตุการณ เชน เมื่อกลาวถึงชวงเวลาท่ีมนุษยยังไมมีตัวหนังสือใชบันทึกก็กำหนดยุคสมัยทางประวัติศาสตรเปน “สมัยกอนประวัติศาสตร” เม่ือกลาวถึงชวงเวลาที่มนุษยเริ่มมีตัวหนังสือใชก็กำหนดเวลาเปน “สมัยประวัติศาสตร” สวนการแบงสมัยประวัติศาสตรในดินแดนไทยนิยมใชเกณฑการแบงตาม อาณาจกั รหรือราชธานี หรือแบง ตามสมัยของราชวงศ และแบง ตามลักษณะสำคัญของประวตั ิศาสตร 2. การนบั และการเทียบศกั ราชในประวตั ศิ าสตรไทย การนับศกั ราชแบบไทยมอี ยหู ลายแบบ ซ่งึ สามารถแบง ไดด งั น้ี พ.ศ. ใชกันแพรหลายในประเทศท่ีประชาชน ม.ศ. เปนศักราชที่เริ่มใชในอินเดียโดยพระเจา นับถือพระพุทธศาสนา เชน ไทย ลาว พมาและ กนิษกะแหงราชวงศกุษาณะทรงตั้งข้ึน และตอมา กมั พูชา โดยไทยเรมิ่ ใช พ.ศ. มาตั้งแตสมยั อยุธยาใน ไดแพรหลายไปยังดินแดนที่ไดรับอารยธรรมอินเดีย สมัยสมเด็จพระนารายณมหาราชและใชอยางเปน มหาศักราชพบมากในจารึกสมัยสุโขทัยและจารึกใน ผฉสู บอับน ทางการในสมัยรชั กาลท่ี 6 เปน ตนมาจนถงึ ปจจุบัน ดนิ แดนไทยรนุ แรกๆ การเทียบมหาศกั ราชเปน พ.ศ. ใหบ วกดวย 621 ประเทศไทยเริ่มนับ พ.ศ. 1 เม่ือพระพุทธเจา เสดจ็ ดบั ขันธปรินิพพานไปแลว 1 ป พุทธศกั ราช (พ.ศ.) มหาศักราช (ม.ศ.) การนบั ศักราชแบบไทย จุลศักราช (จ.ศ.) รัตนโกสนิ ทรศ ก (ร.ศ.) จ.ศ. เปนศักราชของพมาสมัยพุกามกอนแพร ร.ศ. เปนศักราชท่ีพระบาทสมเด็จพระจุลจอม เขามาในดินแดนประเทศไทย นิยมใชในหลักฐาน เกลาเจาอยูหัวทรงมีพระราชดำริข้ึนใชในกลางรัชสมัย ทางประวัติศาสตรไทยสมัยตางๆ ทั้งสมัยสุโขทัย ของพระองค โดยเริ่มนับ ร.ศ. 1 ในปที่สถาปนา อยธุ ยา รัตนโกสนิ ทรตอนตน และลา นนา กรุงรัตนโกสนิ ทรเปนราชธานี คือ พ.ศ. 2325 การเทียบจุลศักราชเปน พ.ศ. ใหบวกดวย การเทียบรัตนโกสินทรศกเปน พ.ศ. ใหบ วกดว ย 1181 2324 นอกจากการนับศักราชท่กี ลาวมา ในบางกรณบี างเหตุการณท ่ีเราไมต องนบั เวลาอยางละเอียด โดยการระบุศักราช กอ็ าจนับเวลาอยางกวา งๆ ไดอ ีก เชน สหัสวรรษ หมายถงึ เวลาในรอบ 1,000 ป ศตวรรษ หมายถึง เวลาในรอบ 100 ป ทศวรรษ หมายถึง เวลาในรอบ 10 ป เปน ตน 3

3. การแบงยุคสมยั ทางประวัตศิ าสตรไ ทย การแบงยุคสมัยทางประวัติศาสตรไทยนิยมแบงหลายแบบ ที่ใชกันในปจจุบันมักเปนการผสม ระหวางหลักเกณฑการแบงยุคสมัยของประวัติศาสตรสากลกับหลักเกณฑการแบงยุคสมัยของ ประวัติศาสตรไทย โดยในประวัติศาสตรไทยมีการแบงยุคสมัยทางประวัติศาสตรคลายกับประวัติศาสตร สากล คือ แบงออกเปนสมัยกอนประวัติศาสตรและสมัยประวัติศาสตร และในแตละยุคสมัยไดถูกแบง เปนยคุ สมัยยอ ยๆ ลงไปอกี เพือ่ ใหมีความชดั เจนมากข้นึ ดงั น้ี 3.1 สมยั กอนประวตั ศิ าสตร สมัยกอนประวัติศาสตรเปนสมัยที่ยังไมปรากฏหลักฐานลายลักษณอักษร การแบงยุคสมัยจึง นิยมแบงตามนักโบราณคดี ซึ่งกำหนดยุคสมัยตามหลักฐานเครื่องมือเคร่ืองใชของมนุษย สมัยกอน ประวตั ิศาสตรน ิยมแบงชว งเวลาออกเปนยุคหินกบั ยุคโลหะ 1) ยคุ หนิ แบงยอ ยออกเปนยคุ ตางๆ ดงั น้ี 1.1) ยุคหินเกา มีอายุประมาณ 700,000 ปมาแลว ดังพบหลักฐานประเภท เครอื่ งมอื หินกรวดกะเทาะหนา เดยี วเพอื่ ใชส ับ ตัด ขดุ แหลงท่ีพบ เชน บานแมท ะ จังหวัด ลำปาง มนษุ ยย คุ น้เี ปนพวกเรร อ น เกบ็ หาของปา ลาสัตว อยรู วมกนั เปนกลุมเลก็ ๆ ผฉูส บอับน 1.2) ยุคหินกลาง มีอายุประมาณ 10,000-4,300 ปมาแลว มนุษยยุคน้ีทำเครื่องมือ เคร่ืองใชที่มีความประณีตข้ึน สามารถทำภาชนะดินเผาใชในชีวิตประจำวันโดยมีท้ังภาชนะแบบ ผิวเกลี้ยงและมีลวดลายท่ีเกิดจากการใชเชือกทาบ แหลงที่พบหลักฐานยุคหินกลาง เชน ท่ีถ้ำ ไทรโยค จงั หวดั กาญจนบุรี Timeline 7,000 ปม าแลว 4,000 ปมาแลว มกี ารทำ มนษุ ยเร่มิ รูจัก ภาชนะดนิ เผาแบบสีดำและ 12,000 ปมาแลว มนษุ ยอ าศยั ปลูกขาวเปนอาหาร แบบสามขา รูจ ักถลุงโลหะ อยตู ามเพิงผา เชน ทบ่ี านไร เชน พบเปลือกขา ว สำรดิ และเหลก็ มาทำเครื่องมอื ทบ่ี านโนนนกทา เครอื่ งใช เชน ที่บานเชยี ง จังหวดั แมฮองสอน จังหวดั ขอนแกน จังหวดั อุดรธานี บา นเกา จังหวัดกาญจนบรุ ี B.C. 25,000 20,000 15,000 10,000 8,000 ปมาแลว พบเครอ่ื งมอื หิน 5,000 A.D. 1 27,000 ปมาแลว มนษุ ยเรร อน 3,000 ปมาแลว หาอาหารเปนกลุม ขนาดเล็ก ของมนษุ ยทเี่ รรอนหาอาหาร ผูคนเคล่ือนยา ยเขาสู บรเิ วณแผน ดนิ สุวรรณภมู ิ เชน เชน ที่จงั หวดั ลำปาง กาญจนบรุ ี บรเิ วณที่ราบริมฝง แมน ำ้ ทถ่ี ำ้ หลงั โรงเรยี น จังหวัดกระบี่ เกดิ ชุมชนหมบู า น 5,000 ปมาแลว ขนาดเล็กกระจายอยู เกิดชมุ ชนหมูบ า น ท่ัวดินแดนไทย เชน ทางภาคอีสานและทีอ่ ่นื ๆ ลำพูน สุโขทยั ลพบุรี 4

คำอธิบายศัพทจ ะมีปรากฏเฉพาะในฉบบั ผสู อนเทานน้ั 1.3) ยุคหินใหม มีอายุประมาณ 4,300 ปมาแลว มนุษยยุคน้ีรูจักการต้ังถิ่นฐานทำ เกษตรกรรม เล้ียงสัตว ทำเครื่องมือหินขัดท่ีมีความคม มีผิวเรียบ ทำเคร่ืองปนดินเผาแบบสามขา เชน ท่ีบา นเชยี ง จังหวัดอุดรธานี บานเกา จังหวดั กาญจนบุรี 2) ยุคโลหะ แบง ออกไดด ังน้ี เครือ่ งมอื เครือ่ งใชท ที่ ำจากโลหะ ไดแ ก ทองแดงผสม กับดีบกุ เชน ขวาน หัวธนู เครื่องประดับ เปน ตน 2.1) ยุคสำริด มีอายุประมาณ 3,500 ปมาแลว ดังพบหลักฐานเครื่องมือสำริด ท่ีเปนอาวุธ เคร่ืองประดับ เครื่องมือเครื่องใช กลองสำริด เครื่องปนดินเผาลายเขียนสี เชน ท่ีบา นเชยี ง จงั หวัดอดุ รธานี 2.2) ยุคเหลก็ มอี ายุประมาณ 2,500 ปมาแลว ดงั พบเครือ่ งมอื เหล็กทที่ นทานและใชประโยชน ไดม ากกวา เครื่องมอื สำริด เชน ทบี่ านดอนตาเพชร จังหวัดกาญจนบรุ ี สังคมยุคนีม้ ีความซบั ซอ นมากขึ้น มีการติดตอ กับตางถ่ิน มีชนชน้ั ดังจะเห็นไดจากการฝงศพ ท่บี างศพมขี าวของเคร่อื งใชและเคร่อื งประดับ มากมาย แสดงถึงการเปน บุคคลสำคญั 3.2 สมัยประวตั ศิ าสตร หลักฐานสมัยประวัติศาสตรผฉสู บอบั น สมัยประวัติศาสตรเปนสมัยท่ีปรากฏหลักฐานลายลักษณอักษร ท่ีเกาแกที่สุดในดินแดนไทย คือ ศิลาจารึก ในหลายพ้ืนท่ีพบศิลาจารึกท่ีอยูในชวงเวลาเดียวกัน เชน ทศ่ี รเี ทพ จงั หวดั เพชรบรู ณ ทซ่ี บั จำปา จังหวดั ลพบรุ ี สวนจารกึ ทีป่ รากฏศักราชชดั เจนทีส่ ดุ คอื จารกึ อักษรปล ลวะ เปนภาษาสนั สกฤตและเขมร พบที่ปราสาทเขานอ ย จังหวดั ปราจีนบุรี ระบุมหาศกั ราช 559 หรือตรงกบั พ.ศ. 1180 คนหาขอมลู เพ่มิ เติมไดที่ http://www.aksorn.com/lib/s/soc_04 ยอ นเวลาหาอดีต อกั ษรในดินแดนอุษาคเนย เดิมมนุษยในดินแดนอุษาคเนยหรือดินแดนบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต มีแต ภาษาพูด ไมมีภาษาเขียน ภาษาเขียนที่เปนลายลักษณอักษรที่มีในดินแดนนี้ไดรับรูปแบบ ตัวอักษรมาจากชมพูทวีป แลวดัดแปลงปรับใชในสมัยตอมา ตัวอักษรจากชมพูทวีปท่ีแพร เขามาในระยะแรกๆ เปนตัวอักษรที่มีวิวัฒนาการมาจากอักษรพราหมีเม่ือราว พ.ศ. 900 แตนิยมเรียกช่ือวา “อักษรปลลวะ” ตามช่ือราชวงศปลลวะท่ีมีอำนาจปกครองดินแดน ภาคใตของชมพูทวีปในสมัยนั้น อักษรชนิดนี้ตอมาไดวิวัฒนาการเปนแบบอักษรที่มี ลักษณะเฉพาะตัว เชน อักษรทวารวดี อักษรมอญโบราณ อักษรขอมโบราณ และใน ทสี่ ดุ กส็ ง ผลใหเ กิดววิ ัฒนาการเปน อักษรไทย ภาษาตระกูลอินเดีย-ยุโรป ซึ่งมีใชในวรรณคดีอินเดีย โบราณ เชน คัมภีรพระเวท ตอมาใชในวรรณคดีของ พราหมณและคมั ภรี พ ระพุทธศาสนานิกายมหายาน 5

สมัยที่อาณาจักรสุโขทัยถูกสถาปนาโดยพอขุนศรีอินทราทิตย มีพระมหากษัตริยปกครองท้ังหมด 9 พระองค องคทมี่ ีความสำคญั มาก คือ พอขนุ รามคำแหงมหาราช กับพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลไิ ทย) สำหรบั การแบงสมัยประวัติศาสตรในดินแดนไทยโดยละเอยี ดมดี งั น้ี 1) สมัยอาณาจักรรุนแรกๆ นับชวงเวลากอนการต้ังอาณาจักรสุโขทัย เชน อาณาจักร ทวารวดี (พทุ ธศตวรรษท่ี 11-16) อาณาจกั รละโว (พทุ ธศตวรรษที่ 12-18) หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร ที่สำคัญ เชน ศิลาจารึก เหรียญจารึก รัฐโบราณเหลาน้ีมกี ารสรางสรรคอารยธรรมภายใน และมีการ รับและแลกเปล่ียนอารยธรรมจากภายนอก เชน การรับพระพุทธศาสนา ศาสนาพราหมณ-ฮินดู การ ติดตอ คา ขายกบั พอคา ตา งแดน เปนตน 2) สมัยสุโขทัย ตั้งแตการสถาปนากรุงสุโขทัยเมื่อ พ.ศ. 1792 จนสุโขทัยถูกรวมเขากับ กรุงศรอี ยุธยาใน พ.ศ. 2006 สมยั สุโขทัยเปน ชวงทม่ี กี ารสรางสรรคว ัฒนธรรมไทยหลายประการ เชน ตัวหนังสือ การนับถือพระพุทธศาสนา การสรางสรรคศิลปะที่มีความเปนเอกลักษณเฉพาะของตนเอง เชน เจดยี ทรงดอกบัวตูมหรอื ทรงพมุ ขา วบิณฑ พระพทุ ธรปู ปางลีลา เปนตน 3) สมยั อยุธยา ต้ังแต พ.ศ. 1893-2310 สามารถแบงออกเปนสมยั ยอ ยไดอ กี โดยแบง ตาม สมัยของราชวงศและแบงตามลักษณะสำคญั ของประวัติศาสตร 3.1) แบงตามราชวงศที่ปกครอง ไดแก ราชวงศอูทอง (พ.ศ. 1893-1913 และ พ.ศ. 1931-1952) ราชวงศสุพรรณภูมิ (พ.ศ. 1913-1931 และ พ.ศ. 1952-2112) ราชวงศสุโขทยั (พ.ศ. 2112-2173) ราชวงศปราสาททอง (พ.ศ. 2173-2231) ราชวงศบา นพลหู ลวง (พ.ศ. 2231-2310) ผฉูสบอับน 3.2) แบงตามลกั ษณะสำคญั ของประวัติศาสตร ไดแก (1) สมัยการวางรากฐานและการสรางความมั่นคง เริ่มตั้งแตการต้ังอาณาจักรใน สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 (อูทอง) ใน พ.ศ. 1893 จนถึงสมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจาสามพระยา) ใน พ.ศ. 1991 เปนชวงท่ีอาณาจักรยังมีขนาดเล็ก ตอมาไดขยายอำนาจไปโจมตี อาณาจกั รขอม ทำใหราชสำนกั อยุธยาไดรบั วัฒนธรรมขอมเขา มา รวมทง้ั ทำการคากับตางชาติ เชน จีน วัดไชยวฒั นาราม สมัยอยธุ ยา สรางข้นึ สมัยที่อาณาจักรอยุธยาถูกสถาปนาข้ึนโดยสมเด็จ ในรัชกาลสมเด็จพระเจาปราสาททอง พระรามาธิบดีที่ 1 (อูทอง) และเปนราชธานีไทย ตามแบบศิลปะขอม ยาวนานถงึ 417 ป มพี ระมหากษัตรยิ ปกครองทั้งหมด 33 พระองค

(2) สมัยแหงความม่ันคงทาง More About การเมืองและเจรญิ รงุ เรอื งทางเศรษฐกจิ รัชกาลท่ี 3 ทรงถวายพระนามแกรชั กาลท่ี 1 และ เริ่มตั้งแต พ.ศ. 1991 ในสมัยสมเด็จพระบรม รัชกาลท่ี 2 วา พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟาจฬุ าโลก ไตรโลกนาถถึงสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช มหาราช และพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย ใน พ.ศ. 2231 เปนชวงท่ีระบบการปกครอง เพราะในขณะนั้นประชาชนไดพากันเรียกรัชกาลที่ 1 มีระเบียบแบบแผน มีความม่ันคง มีการติดตอ วา “แผนดินตน” รัชกาลที่ 2 วา “แผนดินกลาง” คา ขายกบั ตางชาติอยา งกวางขวาง และรัชกาลท่ี 3 วา “แผนดินปลาย” พระองคทรงเห็น วาไมเปนมงคล จึงโปรดเกลาฯ ใหหลอพระพุทธรูปข้ึนแทน (3) สมัยเส่ือมอำนาจ ตั้งแต องคร ชั กาลท่ี 1 และรัชกาลท่ี 2 พ.ศ. 2231-2310 เปนสมัยท่ีมีกบฏภายใน และทรงถวายพระนามใหใหม มีการแยงชิงอำนาจกันเองหลายครั้ง สงผลให วา “พระพุทธยอดฟา จฬุ าโลก” ราชสำนกั ออนแอลงและเสยี กรงุ ใน พ.ศ. 2310 และ “พระพุทธเลศิ หลานภาลยั ” และเรียกขานสืบตอกันมาจน 4) สมัยธนบุรี ตั้งแต พ.ศ. 2310- ถึงปจ จบุ ัน 2325 เปนสมัยของการฟนฟูบานเมืองหลังเสีย กรงุ ศรอี ยุธยา มกี ารทำสงครามเกือบตลอดเวลา 5) สมัยรัตนโกสินทร ตั้งแต พ.ศ. 2325-ปจจุบัน มีการแบงเปนสมัยยอยโดยยึดตามการ เปลี่ยนแปลงของบา นเมืองและการปกครองรว มกัน โดยแบงไดด ังน้ี 5.1) สมัยรัตนโกสินทรตอนตน ต้ังแต พ.ศ. 2325-2394 อยูในชวงสมัยรัชกาลที่ 1- ผฉสู บอับน รัชกาลท่ี 3 เปน ชวงการฟน ฟอู าณาจกั รในทกุ ดา นตอจากสมัยธนบรุ ี 5.2) สมัยรัตนโกสินทรยุคปรับปรุงประเทศ ตั้งแต พ.ศ. 2394-2475 อยูในชวงสมัยรัชกาลท่ี 4-รัชกาลท่ี 7 เปนชวงที่มีการติดตอกับตางชาติ มีการปรับปรุง ประเทศใหทันสมัยตามแบบตะวันตก จนถึงการ เปลย่ี นแปลงการปกครองเปนระบอบประชาธปิ ไตย 5.3) สมัยประชาธิปไตย ตั้งแต พ.ศ. 2475 จนถึงปจจุบัน เปนชวงท่ีมีการ ปกครองแบบประชาธิปไตย มีรัฐธรรมนูญ เปนกฎหมายสูงสุดในการปกครองประเทศ ประชาชนมีสิทธิเสรีภาพทางการเมือง บานเมอื งขยายตวั อยา งรวดเร็ว อนุสาวรียประชาธิปไตย สรางข้ึนใน พ.ศ. 2482 เปนสัญลักษณของการ เปล่ียนแปลงการปกครองเปนระบอบ ประชาธปิ ไตย

4. ตัวอยางเวลาและยุคสมัยทีป่ รากฏในหลกั ฐานทาง ประวตั ศิ าสตรไ ทย 4.1 ตวั อยางเวลาและศกั ราช ในหลักฐานทางประวัติศาสตรไทยจะพบการใชศักราชหลายแบบ โดยจะขอกลาวเพียงบาง ตัวอยา งดังตอไปน้ี ตวั อยา งท่ี 1 มหาศกั ราช (ม.ศ.) “ศุภมศั ดุศักราช 1373 กกุ กุฏสงั วจั ฉระเชษฐมาศกาลปกเขปญ จมดี ฤษถีพุทธวารกาลบรเิ ฉทกำหนด พระบาท สมเดจพระบรมนารถบพิตร...เสดจออกณะพระธินั่งดิลกมาลามหาไพชนปราสาท...จ่ึงมีพระราชโองการมาณพระบันทูล สุรสีหนาทดำรัสใหตราพระราชบัญญัติเผดียงโฆษนาการแกชาวเจาเงายุพราชนาฏปโยรสาพระภาคีไนย...อันมีในพระราช อาณาเขตพระนครศรีอยทุ ธยา มหาดลิ กภพนพรัตนราชธาน.ี ..” ที่มา : พระอัยการกระบดศึก ประมวลกฎหมายรัชกาลท่ี 1 จุลศักราช 1166 พิมพตามฉะบับหลวง ตราสามดวง. (กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร เลม 2, 2529.) : หนา 462. ผฉูส บอับนตัวอยา งที่ 2 จลุ ศกั ราช (จ.ศ.) “ในหนังสือพระราชพงศาวดารวา สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถไดชางเผือก (ตามฉบับหลวงประเสริฐวา) เมอื่ ปเ ถาะ จุลศกั ราช 833 เปน ชางเผือกตวั แรกท่ีปรากฏวา ไดในครง้ั กรงุ ศรีอยุธยาเปน ราชธานี...” ท่ีมา : สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เลม 1. (กรุงเทพมหานคร : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร กรมศิลปากร, 2548.) : หนา 229. ตัวอยา งท่ี 3 รัตนโกสนิ ทรศก (ร.ศ.) เรอื่ ง สอนธรรมแกเ ดก็ ในโรงเรียน (ฉบบั ที่ 52) วันที่ 24 กรกฎาคม ร.ศ. 117 กราบทูลกรมหม่นื วชริ ญาณวโรรสทรงทราบ “ดวยเม่ือหมอมฉันไปประเทศยุโรปครั้งนี้ไดไปไตถามถึงการเลาเรียนซึ่งเห็นวาคนไทยสงไปไมใครจะไดดี แลวไดใหราชทตู ปฤกษากันกะดวู าควรทจ่ี ะจดั การเลา เรยี นอยา งใด...” ที่มา : พระราชดำรัสใน ร. 5 ทรงแถลงพระบรมราชาธิบายแกไขการปกครองแผนดินและพระราชหัตถเลขา ร. 5 ทรงมไี ปมากับสมเดจ็ พระมหาสมณเจา กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหพ มิ พพ ระราชทาน ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายกลั ย อิศรเสนา ณ อยธุ ยา ณ เมรุหลวง พลบั พลาอิสรยิ าภรณ วัดเทพศิรนิ ทราวาส. 8

4.2 ตัวอยา งยุคสมัย ตัวอยางการใชยคุ สมัยในหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตรไทยมดี ังตอ ไปนี้ ตวั อยา งท่ี 1 “บาดหลวงคูเด (Coude) ซ่ึงไดรับตำแหนงสังฆราชตอจากสังฆราชเลอบอง ไดเขียนรายงานเก่ียวกับ พระจริยาวัตรของสมเด็จพระเจากรุงธนบุรีในตอนปลายรัชสมัยไววา ทรงสวดมนตบาง อดพระกระยาหารบาง จำศีล ภาวนาบาง เพือ่ เตรยี มเหาะเหิรเดนิ อากาศตอไป” ทมี่ า : ขจร สุขพานชิ , ขอมูลประวตั ศิ าสตร สมยั บางกอก. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพแสงรงุ : 2524.) : หนา 8. ตัวอยางท่ี 2 “การปกครองประเทศราช (รัชกาลที่ 1) ทรงนำเอาแบบอยางการปกครองประเทศราชในสมัยกรุงศรีอยุธยา มาใช กลา วคอื ประเทศราชตองสงตนไมเ งนิ ตนไมทอง...” ทมี่ า : ภารดี มหาขันธ, ประวตั ิศาสตรไทยสมยั ใหม. (กรุงเทพมหานคร : ศิลปบรรณาคาร : มปป.) : หนา 47. ตวั อยางท่ี 3 ผฉสู บอับน “เร่อื งเฟส ทค งิ (First King) และสกนั ดค ิง (Second King) หรอื เร่อื งพระเจาอยหู ัวทั้งสองพระองคน ้ี ในกรงุ รัตนโกสนิ ทรก ม็ ีพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจาอยหู ัวกับพระปน เกลาฯ ที่นับวา มีศกั ดิ์เสมอกัน” ที่มา : สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และ ม.ร.ว. สุมนชาติ สวัสดิกุล, “เฟสทคิงและสกันดคิง” บันทึกรับส่ังสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประทาน ม.ร.ว. สุมนชาติ สวัสดิกุล. (กรุงเทพมหานคร : สมาคม ประวัตศิ าสตรในพระราชปู ถมั ถสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ าร,ี 2550.) : หนา 33. กลา วโดยสรปุ การนับเวลาและการแบง กจิ กรรมสรา งสรรค ยุคสมัยทางประวัติศาสตรมีความสำคัญตอการ ศกึ ษาประวัติศาสตร ทำใหเ กดิ ความเขา ใจตรงกัน 1. ใหนักเรียนไปคนควาขอมูลเกี่ยวกับเหตุการณสำคัญ รวมท้ังทำใหเห็นความตอเนื่องและความสัมพันธ ทางประวตั ศิ าสตรไทยมา 1 เหตุการณ โดยใหจ ัดทำ กันของเหตุการณในแตละชวงเวลาไดดีย่ิงขึ้น เสนแบงเวลาของเหตุการณดังกลาวมาพอสังเขป อน่ึง การใชศกั ราชในหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร พรอมติดภาพประกอบใหส วยงาม ไทยมีหลายแบบ เชน พ.ศ. ม.ศ. จ.ศ. ร.ศ. สวนการแบงยุคสมัยในประวัติศาสตรไทยแบงออก 2. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 5 คน สืบคนเรื่องการ เปนสมัยกอนประวัติศาสตรและสมัยประวัติศาสตร แบงยุคสมัยทางประวัติศาสตรไทย แลวจัดทำเปน และแตละสมัยยังมีการแบง ยอ ยลงไปอกี ผังมโนทัศน ตกแตงใหสวยงาม จากนั้นสงตัวแทน ออกมานำเสนอหนา ชนั้ เรียน 9

แบบฝก ทกั ษะพัฒนาการเรียนรู ตอนที่ 1 1 ใหน กั เรยี นตอบคำถามตอไปนี้ มฐ./ตวั ชีว้ ดั กิจกรรมที่ ส4.1 (ม.4-6/1) เวลาและยุคสมัยทางประวตั ิศาสตร ............เ..ว...ล....า...แ...ล....ะ...ย....ุค....ส.....ม...ั.ย...ท.....า...ง...ป....ร....ะ...ว...ัต....ิศ....า...ส.....ต....ร....ม...ี.ค....ว...า...ม... มคี วามสำคญั ตอ การศึกษา ส.....ำ..ค....ัญ.....ต....อ....ก....า...ร...ศ....ึก....ษ....า...ป....ร....ะ..ว...ัต....ิศ....า...ส....ต....ร........ท....ำ...ใ..ห....ผ....ูศ....ึก....ษ....า.. ประวตั ิศาสตรอ ยางไร .เ.ก....ิด....ค.....ว...า..ม....ส....ะ...ด....ว...ก....ใ...น....ก....า...ร....ศ...ึ.ก....ษ....า.......ง...า...ย....แ...ก....ก....า...ร....จ...ด....จ....ำ.. .เ.ห....ต....ุก....า...ร...ณ......ส....ำ...ค....ัญ....ใ...น....ย....ุค....ส....ม....ัย...น.....้ัน....ๆ........แ...ล....ะ..เ..ป....น....ท....่ีเ..ข...า...ใ..จ... .ต...ร....ง...ก....ัน.........ต....ล....อ....ด....จ...น.....ส....า...ม...า...ร...ถ....ล....ำ...ด....ับ....เ..ห....ต....ุก....า...ร...ณ......ก....อ...น.... .แ...ล....ะ..ห....ล....งั...ไ...ด....ถ ....ูก...ต....อ....ง............................................................................. กจิ กรรมที่ 2 ใหน กั เรียนอธบิ ายการนับและการเทยี บศกั ราชแบบไทยลงในชอ งวา งท่กี ำหนด พุทธศกั ราช (พ.ศ.) มหาศักราช (ม.ศ.) ........พ.......ศ...........ใ...ช...ก....ัน.....แ...พ....ร....ห....ล....า...ย...ใ...น.....ป....ร...ะ...เ..ท....ศ....ท....่ีป....ร....ะ...ช...า...ช...น.... ........ม......ศ...........เ..ป....น ....ศ....กั....ร...า...ช...ท....เี่..ร...ิ่ม....ใ..ช...ใ...น....อ....ิน....เ..ด....ีย...โ...ด....ย...พ....ร....ะ..เ..จ....า .. ผฉสู บอบั น น.....ับ....ถ....ือ....พ....ร....ะ...พ....ุท....ธ....ศ....า...ส....น.....า.......โ...ด....ย....ป....ร...ะ...เ..ท....ศ.....ไ..ท.....ย...เ..ร....ิ่ม....ใ..ช... ก.....น....ิ.ษ....ก.....ะ...ท....ร....ง....ต....้ัง....ข...ึ้.น.........ต....อ....ม....า...ไ...ด.....แ...พ.....ร....ห....ล.....า...ย....ไ...ป....ย....ัง... ด....ิ.น....แ....ด....น.....ท....ี่ไ...ด....ร...ั.บ....อ....า...ร....ย...ธ....ร....ร...ม....อ....ิน.....เ..ด....ีย........พ.....บ....ม....า...ก....ใ...น.... พ.......ศ.........ม....า..ต....ัง้....แ...ต....ส....ม...ยั....อ...ย....ุธ...ย...า...แ...ล....ะ...ใ..ช...อ....ย...า...ง...เ..ป....น ....ท....า...ง...ก....า...ร... จ....า...ร....ึก....ส....ุ.โ..ข...ท....ั.ย...แ....ล....ะ...จ....า...ร...ึก....ใ...น.....ด....ิน.....แ...ด....น.....ไ...ท....ย....ร...ุ.น....แ....ร...ก.....ๆ.. ก....า...ร....เ..ท....ีย...บ.....ม....ห....า...ศ....ัก....ร....า..ช....เ..ป....น.........พ.......ศ...........ใ...ห....บ.....ว...ก....ด....ว...ย... ใ...น....ส.....ม...ยั...ร....ชั...ก....า...ล....ท....่ี ....6.......จ....น....ถ....ึง...ป....จ....จ...ุบ....ัน.........พ.......ศ..........1.......เ..ร...ิม่... 621.................................................................................................................. น.....ับ....เ..ม...ื่อ....พ....ร...ะ...พ....ุท....ธ...เ..จ...า...เ..ส....ด....็จ...ด....ับ....ข...ัน.....ธ...ป....ร...ิน.....ิพ....พ....า...น....ไ...ป... ....................................................................................................... แลว 1 ป................................................................................................................ ........................................................................................................ จลุ ศกั ราช (จ.ศ.) รตั นโกสินทรศก (ร.ศ.) ...........จ.......ศ...........เ..ป....น....ศ....ัก....ร....า..ช...ข...อ....ง...พ....ม....า...ส....ม...ัย....พ....ุก....า...ม.. ..........ร......ศ..........เ..ป....น ....ศ....กั ....ร...า..ช...ท....ี่ร....ชั ...ก....า..ล....ท....่ี....5.......ท....ร...ง...ม...ี ก....อ....น.....แ...พ....ร....เ.ข...า...ม....า...ใ..น.....ป....ร...ะ...เ..ท....ศ....ไ...ท....ย........ด....ัง...ป....ร....า...ก....ฏ.... ..พ....ร....ะ..ร....า...ช...ด....ำ...ร...ิ.ข...้ึน....ใ...ห....ใ...ช... ....โ...ด....ย....เ..ร...ิ่ม....น....ับ.........ร.......ศ...........1.. อ....ย...ู.ใ..น.....ห....ล...ั.ก...ฐ....า...น....ท....า...ง....ป....ร...ะ...ว...ัต....ิศ....า...ส.....ต....ร....ไ..ท....ย....ส....ม....ัย....ต....า...ง...ๆ... ใ...น.....ป....ท....ี่ส.....ถ....า...ป....น.....า...ก....ร....ุง...ร....ัต....น.....โ...ก....ส....ิ.น....ท.....ร...เ..ป.....น....ร....า...ช...ธ....า...น....ี จ....น.....ถ....ึง....ส.....ม...ั.ย...ร....ัต.....น.....โ..ก.....ส....ิน.....ท.....ร....ต....อ....น.....ต....น.........ก.....า...ร....เ..ท....ีย....บ.... ค....อื........พ.......ศ...........2...3...2...5........ก....า..ร....เ.ท....ีย....บ....ร...ัต....น.....โ..ก....ส....ิน.....ท....ร...ศ....ก....เ..ป....น.... จ....ุล....ศ....ัก....ร...า...ช...เ..ป....น .......พ.......ศ.........ใ...ห....บ ....ว...ก....ด...ว...ย.......1..1...8...1............................. พ.......ศ..........ใ..ห....บ ....ว...ก....ด....ว ...ย......2...3...2....4................................................................. ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 10

กิจกรรมท่ี 3 ใหน กั เรยี นอธิบายการแบง ยุคสมยั ทางประวตั ศิ าสตรไทยลงในชองวาง การแบงยุคสมัยทางประวัตศิ าสตรไทย สมยั กอ นประวัตศิ าสตร สมยั ประวัติศาสตร 1...........ส....ม...ยั ...ก....อ...น....ป....ร...ะ...ว..ตั....ศิ ....า..ส....ต....ร...ไ...ท...ย......แ...บ....ง...อ....อ...ก....เ.ป....น ..... 2..........ส....ม...ยั....ป....ร...ะ..ว...ตั....ศิ ....า...ส....ต....ร...ไ...ท...ย.......แ...บ....ง...อ...อ....ก....ไ..ด....ด ....งั ...น....้ี.. ผฉสู บอับน ..........1..).......ย...คุ....ห....ิน........แ...บ....ง...ย....อ ...ย....เ.ป....น........................................... .........1..).......ส.....ม...ัย....อ....า...ณ.....า....จ...ัก.....ร...ร....ุน.....แ...ร....ก....ๆ........อ....า...ท....ิเ..ช...น...... ...................1.....1...)......ย...ุ.ค.....ห....ิ .น.....เ..ก.....า........ม...ี.อ....า....ย...ุ.ป....ร.....ะ...ม....า...ณ...... อ...า....ณ.....า...จ....ั ก.....ร...ท.....ว...า...ร....ว...ด....ี .....อ....า...ณ.....า....จ...ั ก.....ร....ห....ร...ิ.ภ...ุ.ญ.....ช...ั ย..... 7....0...0....,.0....0...0.......ป....ม ...า...แ...ล....ว ......ด....งั....พ....บ....ห....ล....ัก....ฐ...า...น....ป....ร....ะ..เ..ภ....ท.... อ...า...ณ.....า...จ...ัก....ร....ล....ะ..โ...ว... ..อ....า...ณ.....า...จ...ัก....ร....ต....า..ม....พ....ร...ล....ิง....ค.... ............. เ..ค....ร....ือ่ ...ง...ม....ือ...ห....นิ....ก....ร...ว...ด....ก....ะ...เ.ท....า...ะ..ห....น.....า..เ..ด....ีย...ว.......ส....ำ..ห....ร....ับ.... .........2...)......ส....ม....ยั ...ส....โุ...ข...ท....ยั ......ต....ัง้...แ...ต....ก....า...ร....ส....ถ...า...ป....น.....า..ก....ร....งุ .... แ....ห....ล...ง....ท....ี่พ....บ........เ..ช...น........บ....า...น.....แ...ม...ท....ะ.......จ...ัง....ห....ว..ัด....ล....ำ...ป....า...ง... ส....ุโ..ข...ท....ัย....เ..ม...่ือ........พ.......ศ...........1...7...9...2........จ...น.....ส....ุโ...ข...ท....ัย...ถ....ูก....ร....ว..ม..... .ม...น....ุษ.....ย...ย...ุค.....น....เี้..ร...ร....อ...น.....เ.ก....็บ....ข...อ....ง...ป....า......ล....า ..ส....ตั....ว................... เ.ข...า...ก....ับ....ก....ร...งุ....ศ....ร...ีอ....ย...ุธ...ย....า..เ..ม....อื่ ......พ.......ศ.........2...0....0...6...................... ...................1.....2...)......ย...ุ.ค....ห....ิ.น....ก.....ล....า...ง........ม....ีอ....า...ย...ุ.ป....ร....ะ...ม....า...ณ..... .........3...)......ส.....ม...ัย....อ....ย...ุ.ธ...ย....า.......ต....้ั.ง...แ....ต.... ....พ........ศ...........1...8....9....3...-.... .1..0....,..0...0....0...-...4....,.3....0...0........ป....ม....า...แ...ล....ว.......ม....น.....ุษ....ย...ย....ุค....น.....้ีร...ูจ....ัก.... 2...3...1...0........ส....ม....ัย....น....้ีม....ีก....า...ร...แ....บ....ง...อ....อ....ก....เ..ป....น.....ส....ม...ั.ย...ย....อ...ย....ๆ.... ท.....ำ...เ..ค....ร...่ื.อ....ง...ม....ือ....เ..ค....ร...ื่.อ...ง....ใ...ช...ท....ี่.ม...ีค.....ว...า...ม....ป....ร...ะ...ณ......ีต....ข...้ึน..... อ...ีก........เ..ช...น.........แ...บ.....ง...ต....า...ม...ร....า..ช....ว..ง....ศ....ท....่ีป....ก....ค....ร...อ....ง........เ.ช...น...... เ..ช...น........ภ...า...ช...น.....ะ..ด....ิน....เ..ผ...า...ล....า...ย...เ..ช...ือ...ก....ท....า...บ.......แ...ห....ล....ง...ท....ี่พ....บ.... ร...า...ช....ว...ง...ศ....อ....ูท.....อ...ง........ร....า...ช...ว...ง....ศ....ส....ุ.โ..ข...ท....ั.ย........แ...บ.....ง...ต....า...ม..... .เ.ช...น........ท....่ถี ...ำ้...ไ...ท....ร...โ..ย....ค.......จ...ัง....ห....ว..ดั....ก....า...ญ.....จ...น.....บ....รุ...ี................. ล...ั.ก....ษ.....ณ......ะ...ส.....ำ...ค....ั.ญ.....ข...อ....ง....ป.....ร...ะ....ว..ั.ต....ิศ.....า...ส.....ต....ร.... .....เ..ช...น...... ...................1.....3...)......ย...ุ.ค.....ห....ิน.....ใ...ห.....ม.... .....ม...ี.อ....า...ย....ุป.....ร....ะ...ม....า....ณ..... ส....ม....ัย....ก....า...ร....ว...า...ง....ร...า...ก.....ฐ...า...น.....แ....ล....ะ...ก....า...ร....ส....ร....า...ง....ค....ว...า...ม..... .4...,.3....0...0.......ป....ม...า...แ...ล....ว......ม....น....ุษ....ย....ย...ุค....น.....้ีร...ูจ....กั....ต....้ัง...ถ....ิน่ ....ฐ....า..น..... ม...่ัน.....ค.....ง........(...พ.......ศ............1...8....9....3...-....1...9...9....1...).......ส.....ม...ั.ย....เ..ส....่ื.อ...ม..... .ท....ำ..เ..ก....ษ....ต....ร...ก....ร....ร...ม........ท....ำ...เ..ค....ร...ื่อ....ง...ป....น....ด....ิน.....เ..ผ...า...ส....า...ม...ข...า... อ...ำ...น....า...จ......ต....ั้ง...แ....ต.... ..พ.......ศ..........2...2...3...1...-...2...3...1...0................................ .เ.ช...น........ท....ีบ่ ....า...น....เ..ก....า.....จ....งั...ห....ว...ัด....ก....า...ญ....จ....น....บ.....รุ ...ี....................... .........4...)......ส....ม....ยั ...ธ...น.....บ....ุร...ี...ต....ั้ง...แ...ต.......พ......ศ..........2...3...1..0....-...2...3...2...5..... ..........2...)......ย...ุค....โ...ล....ห....ะ.....แ...บ.....ง ...อ...อ....ก....เ..ป....น ..................................... .........5...)......ส.....ม...ั.ย...ร....ัต.....น.....โ..ก.....ส....ิน.....ท.....ร........ต....ั้ง....แ....ต.... ....พ........ศ........ ...................2......1..)......ย...ุค....ส....ำ...ร...ดิ.......ม...อี....า..ย...ุป....ร....ะ..ม....า..ณ........3...,..5...0...0.... 2...3...2...5.......จ....น....ถ....งึ...ป....จ....จ...บุ.....ัน........ส....ม....ัย...น.....มี้ ...กี....า...ร...แ....บ....ง...อ...อ....ก..... .ป....ม...า...แ...ล....ว........ด...ั.ง...พ....บ....เ..ค....ร....ื่อ....ง...ม...ื.อ...ส....ำ...ร....ิด....ท....่ีเ..ป....น....อ....า...ว...ุธ... เ.ป....น.....ส....ม....ัย...ย....อ...ย........โ..ด....ย....ย...ึด....ต....า...ม....ก....า..ร....เ..ป....ล....ี่ย...น.....แ...ป....ล....ง.... .ก....ล....อ....ง...ส....ำ...ร....ิด........เ..ค.....ร...ื่อ....ง...ป.....น....ด....ิน.....เ..ผ....า...ล....า...ย...เ..ข...ีย....น.....ส....ี ข...อ....ง....บ.... า....น.....เ..ม...ื.อ....ง....แ...ล.....ะ...ก....า....ร...ป.....ก....ค.....ร....อ....ง....ร... .ว...ม....ก....ั น...... .เ.ช...น........ท....ี่บ....า ...น....เ..ช...ีย...ง......จ....ัง...ห....ว...ดั ....อ...ุด....ร....ธ...า...น....ี.......................... ไ..ด....แ....ก.... ....ส....ม....ัย....ร...ัต....น.....โ...ก....ส....ิน.....ท....ร....ต....อ...น.....ต....น.........ต....ั้ง....แ...ต..... ...................2......2...).....ย...คุ....เ..ห....ล....็ก......ม....ีอ...า...ย...ุป....ร...ะ...ม...า...ณ........2...,..5...0...0.... พ.......ศ...........2...3....2...5....-...2...3...9....4........ส....ม....ัย...ร....ัต....น.....โ..ก....ส.....ิน....ท.....ร...ย....ุค..... .ป....ม...า...แ...ล....ว........พ....บ....เ..ค....ร....ื่อ....ง...ม...ื.อ...เ..ห....ล....็ก....ท....่ี.ท....น....ท....า...น.....แ...ล....ะ... ป...ร....บั....ป....ร...ุง....ป....ร...ะ...เ.ท....ศ........ต....ัง้ ...แ...ต........พ......ศ..........2....3...9...4...-...2...4...7....5.... .ใ..ช...ป....ร....ะ..โ...ย...ช...น.....ไ..ด....ม....า..ก....ก....ว...า...เ..ค....ร...ื่อ....ง...ม...ือ....ส....ำ...ร...ิด.........เ.ช...น..... แ...ล....ะ...ส....ม....ัย....ป....ร...ะ...ช...า...ธ....ิป....ไ...ต....ย...ต....้ั.ง...แ...ต.........พ.......ศ............2...4...7....5.... ท.....่ีบ....า..น.....ด....อ...น.....ต....า..เ..พ....ช...ร.......จ...งั....ห...ว...ดั....ก....า...ญ.....จ...น.....บ....ุร...ี............. ถึงปจ จุบนั........................................................................................................... 11

ตอนท่ี 2 ใหนักเรียนอา นขอ ความตอ ไปน้ี แลวตอบคำถามท่ีกำหนด มฐ./ตัวช้ีวดั กิจกรรม ส4.1 (ม.4-6/1) “กิจการประปา ดำเนินการกอสรางมาเปนเวลานานจนสำเร็จ สามารถเปดบริการแกประชาชนไดใน ป พ.ศ. 2457 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลาเจาอยหู ัว รัชกาลท่ี 6 ...” ทีม่ า : ฤดีรตั น กายราศ, “พระราชกรณยี กิจพระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา เจาอยูหัวในการทรงริเร่ิม กิจการประปา”, ปกณิ กคดีประวัติศาสตรไทย. (กรุงเทพมหานคร : กรมศิลปากร, 2550.) : หนา 73. ศักราชที่ระบุ คอื พุทธศกั ราช (พ.ศ.)................................................................................................................................................................................................................... เทียบเปน ร.ศ. ตรงกับ .ร.......ศ.........1...3...3......(..เ..ก....ิด....จ....า..ก....น.....ำ.....2...4...5....7...-...2...3...2...4......=......1...3...3...).......................................................................................... “1205 ศก ปมะแม พอ ขนุ รามคำแหง หาใครใจในใจ แลใสลายสือไทยน.้ี ..” ทม่ี า : ศลิ าจารึกหลักที่ 1 ของพอขุนรามคำแหงมหาราช ดานท่ี 4 ศกั ราชทร่ี ะบุ คือ มหาศกั ราช (ม.ศ.)................................................................................................................................................................................................................... เทียบเปน พ.ศ. ตรงกบั ...พ......ศ..........1..8....2...6......(...เ.ก....ดิ....จ....า..ก....น.....ำ.....1...2...0....5...+...6...2...1......=......1..8....2...6...)..................................................................................... ผฉูสบอบั น ลุศักราช 1059 ปฉ ลู นพศก ขณะน้นั สมเดจ็ พระเจา ลูกเธอ เจา พระขวัญพระชนมคำรบ 13 พรรษา...” ทีม่ า : พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหตั ถเลขา เลม 2. (กรงุ เทพมหานคร : กรมศิลปากร, 2548.) : หนา 84. ศักราชท่ีระบุ คือ จลุ ศกั ราช (จ.ศ.)................................................................................................................................................................................................................... เทยี บเปน ม.ศ. ตรงกบั ม......ศ...........1..6....1..9........(..เ..ก....ดิ....จ...า...ก....ก....า...ร...แ...ป....ล....ง.......ม.......ศ..........เ..ป....น.........พ......ศ...........โ...ด....ย...น....ำ.......1...0...5....9...+...1..1...8...1.......เ..ท....า...ก...บั.... 2...2...4....0......แ...ล....ะ...แ...ป....ล....ง......พ......ศ..........เ..ป....น.......ม......ศ..........โ..ด....ย...น.....ำ.....2....2...4...0...-...6....2...1.....เ..ท....า...ก....ับ.......1..6....1..9....)............................................................................................ วนั ที่ 30 เมษายน รัตนโกสินทรศก 109 ถงึ ทีป่ ระชมุ เสนาบดี ซ่งึ อยรู ักษาพระนคร “ดว ยแตก อ นไดบอกมาแตพลับพลาทาตะเภาจนถึงวนั ที่ 19 เดือนเมษายน...” ทมี่ า : พระราชหัตถเลขาในรชั กาลที่ 5 เรอ่ื งเสดจประพาสแหลมมลาย.ู (กรุงเทพมหานคร : สมาคม นสิ ิตเกาจุฬาลงกรณมหาวิทยาลยั ในพระบรมราชปู ถมั ภ, 2550.) : หนา 80. ศักราชทร่ี ะบุ คอื รตั นโกสินทรศ ก (ร.ศ.)................................................................................................................................................................................................................... เทยี บเปน จ.ศ. ตรงกับ .จ......ศ...........1..2...5....2.......(...เ.ก....ิด....จ....า..ก....ก....า...ร....แ...ป....ล....ง.......ร......ศ...........เ..ป....น ........พ.......ศ...........โ...ด....ย...น....ำ.......1...0...9....+...2...3...2...4........เ.ท....า...ก....บั... .2...4...3...3......แ....ล....ะ..แ...ป....ล....ง......พ.......ศ.........เ..ป....น.......จ.......ศ.........โ...ด....ย...น.....ำ.....2...4...3....3...-...1..1...8...1......เ.ท....า...ก....บั.......1...2...5...2...).......................................................................................... 12

ตอนท่ี 3 ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 5 คน ไปสืบคนเหตุการณทางประวัติศาสตรไทยที่มี มฐ./ตัวชวี้ ดั กจิ กรรม ส4.1 การใชเวลาและยุคสมัยมากลุมละ 1 เหตุการณ พรอมทั้งตอบคำถามตามประเด็น (ม.4-6/1) ที่กำหนด ระหวาง พ.ศ. 2310-2325 ในรัชสมัยสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชมีปญหาเศรษฐกิจ เกดิ ขึ้นเปน ครง้ั คราว แตสมเดจ็ พระเจาตากสินมหาราชกท็ รงแกไขปญ หาเศรษฐกิจใหลลุ วงไปได ดวยยุทธวิธีตางๆ ท่ีทรงเลือกใชอยางเหมาะสมกับสถานการณ กลาวคือ ในระยะแรกท่ีทรงข้ึน ครองราชยเปนภาวะที่เพิ่งพนการจลาจลวุนวายจากศึกสงครามจึงยังไมมีผูคนทำไรไถนาเพื่อเพ่ิม ผลผลิตใหพอเลี้ยงดูผูคน พระองคทรงแกปญหาความขาดแคลนเฉพาะหนาดวยการซ้ือขาวสาร จากพอคาสำเภาจีนในราคาท่ีแพงถึงถังละ 3-5 บาท เพ่ือแจกจายคนทั้งปวง เมื่อขาวขาวสาร ขายไดราคาแพงในกรุงธนบุรีแพรออกไป ก็ทำใหบรรดาพอคาจีนบรรทุกขาวจากท่ีอื่นมาขาย มากข้นึ ทำใหร าคาขา วสารถูกลงซ่ึงเปนประโยชนต อ ราษฎรไทย ทีม่ า : นิธิ เอยี วศรวี งศ, การเมืองไทยสมยั พระเจากรุงธนบุรี. (กรงุ เทพมหานคร : มติชน, 2550.) : หนา 13. ผฉสู บอบั น 1. ขอความขางตน แสดงถงึ ชวงเวลาและยุคสมัยใด ...............ช...ว...ง....เ.ว...ล....า......พ......ศ..........2...3...1...0...-...2...3....2...5......ซ...่ึง....อ...ย....ใู ..น.....ส....ม...ัย....ส....ม....เ.ด....จ็....พ....ร...ะ...เ..จ...า...ต....า...ก....ส....ิน....ม....ห....า..ร....า...ช...แ...ห....ง...ก....ร...ุง....ธ...น....บ.....รุ ...ี.................. 2. ยุคสมยั ในขอ 1. มีลักษณะเดน อยางไร ...............ส.....ม...ัย....ส....ม....เ..ด....็จ....พ....ร....ะ...เ..จ....า..ต.....า...ก....ส....ิน.....ม....ห....า...ร...า...ช....เ.ป.....น....ส.....ม...ัย....แ...ห.....ง...ก....า...ร....ฟ....น.....ฟ....ูบ.....า..น.....เ..ม....ือ....ง...ข...้ึน.....ม....า..ใ...ห....ม....ห....ล....ัง....จ....า...ก....เ..ส....ีย.. ก....ร....ุง...ศ....ร....ีอ...ย....ุธ...ย....า..ค....ร....ั้ง...ท....่ี.....2.......เ..ม....ื่อ........พ......ศ............2...3...1...0........ท....ร...ง...ฟ.....น....ฟ....ูเ..ศ....ร....ษ....ฐ...ก....ิจ....ข...ึ้น....ใ...ห....ม....ด....ว..ย....ก....า...ร...พ....ร....ะ...ร...า...ช...ท....า...น....ข...า...ว...ส....า...ร.. ใ...ห....แ...ก....บ....ร....ร...ด....า...ข...า..ร....า...ช...ก....า..ร........ท....ห....า...ร........แ...ล....ะ..พ....ล....เ..ร....ือ...น.....ท....ง้ั ...ไ..ท....ย....แ...ล....ะ...จ...นี.........โ..ด....ย....ส....ง...เ..ส....ร....มิ ...ใ...ห....ร ...า...ษ....ฎ....ร...ท....ำ...น....า.......เ..พ....า...ะ...ป....ล...ูก... พ....ื.ช...พ....ั.น....ธ....ุธ...ัญ.....ญ......า...ห....า...ร........ร....ว...ม....ท....้ัง...ฟ.....น.....ฟ....ูพ....ร....ะ...พ....ุท.....ธ...ศ....า...ส.....น.....า...เ..พ....ื่อ....ใ...ห....เ..ป....น.....ส....่ิง....ย...ึ.ด....เ..ห....น.....ี่ย....ว...จ...ิ.ต....ใ...จ...ข....อ...ง....ผ...ู.ค....น.....ใ...ห....ห....า...ย.. หวาดกลัวภยั สงคราม.................................................................................................................................................................................................................................................... 3. นักเรียนคิดวาการแบงเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตรมีประโยชนตอการศึกษาประวัติศาสตร อยางไร ...............ก....า...ร....แ...บ....ง....เ..ว...ล....า..แ....ล....ะ..ย....ุค....ส....ม....ัย....ท....า...ง...ป....ร....ะ..ว...ัต....ิศ....า...ส.....ต....ร...ช...ว...ย....ใ...ห....เ..ร...า...เ..ก....ิด....ค....ว...า...ม....ส....ะ...ด....ว...ก....ใ..น.....ก....า...ร....ศ...ึ.ก....ษ....า...เ..ร...ื่อ....ง...ร....า...ว. ท.....า...ง...ป....ร....ะ...ว..ั.ต....ิศ....า...ส....ต....ร....แ...ล....ะ...เ..ข...า...ใ...จ....ไ..ด....ต....ร....ง....ก....ัน.........ร...ว...ม....ท....ั้ง....ล....ำ...ด....ับ....เ..ห....ต....ุ.ก....า...ร...ณ......ท....า...ง...ป....ร....ะ...ว...ัต....ิศ....า...ส....ต.....ร...ก....อ....น.....แ...ล....ะ...ห....ล....ัง.. ไ...ด....ถ....ูก...ต....อ....ง.......เ..ห....็น....ค....ว...า...ม...ส....ัม....พ....ัน....ธ...แ...ล....ะ...ค....ว...า..ม....ต....อ...เ..น....ื่อ....ง...ข...อ...ง...เ..ห....ต....ุก....า..ร....ณ.....แ...ต....ล....ะ..เ..ห....ต....ุก....า..ร....ณ.....ใ...น....แ...ต....ล....ะ..ช...ว...ง...เ..ว...ล....า..ไ...ด....อ...ย....า..ง.. ชดั เจน.................................................................................................................................................................................................................................................... .............................(..พ....ิจ....า..ร....ณ.....า...จ...า...ก....ค....ำ...ต....อ...บ....ข...อ....ง...น.....กั ....เ.ร....ีย...น.........โ..ด....ย....ใ..ห....อ....ย...ูใ...น....ด....ลุ....ย....พ....ิน....ิจ....ข...อ...ง...ค....ร....ูผ...ูส.....อ...น....)......................................... 13

แบบทดสอบ เรอ่ื งท่ี 1 ตอนที่ 1 ใหนกั เรยี นเลือกคำตอบทีถ่ ูกตอ งทส่ี ุดเพียงคำตอบเดยี ว 1. ในปจ จบุ ันนิยมใชศ ักราชใดในประวตั ิศาสตรไทย ก. จุลศกั ราช ข. พทุ ธศกั ราช ค. มหาศักราช ง. รตั นโกสนิ ทรศ ก 2. ในปจจบุ นั ศักราชของประเทศไทยอยรู ะหวาง พ.ศ. 2501-2600 ถือวา อยูในพทุ ธศตวรรษใด ก. พุทธศตวรรษท่ี 24 ข. พุทธศตวรรษท่ี 25 ค. พุทธศตวรรษท่ี 26 ง. พุทธศตวรรษท่ี 27 3. หากตอ งการเทยี บ พ.ศ. 2551 ใหเปน ร.ศ. ควรคิดอยา งไร ก. นำ 2551+621 = ร.ศ. ข. นำ 2551+1181 = ร.ศ. ค. นำ 2551-2325 = ร.ศ. ง. นำ 2551-2324 = ร.ศ. 4. พงศาวดารสมยั กรุงศรีอยธุ ยาฉบบั หนึ่ง กลาวถงึ เหตุการณเสียกรุงศรีอยธุ ยาครัง้ ที่ 2 ตรงกบั จุลศักราช 1129 จะเทยี บใหเ ปน พ.ศ. ตอ งทำอยางไร ผฉูสบอับน ก. นำ 1129+2324 = พ.ศ. ข. นำ 1129+1181 = พ.ศ. ค. นำ 1129-2324 = พ.ศ. ง. นำ 1129-1181 = พ.ศ. 5. ศตวรรษท่ี 24 หมายถึงชวงเวลาใด ก. ชว งปท ี่ 2301-2400 ข. ชวงปท ่ี 2400-2410 ค. ชว งปท ี่ 2400-2499 ง. ชวงปท ี่ 2400-2500 6. แหลงอารยธรรมเกา แกท ส่ี ดุ ทางประวัติศาสตรในประเทศไทยคนพบที่ใด ก. บา นเกา อำเภอเมือง จงั หวดั กาญจนบุรี ข. บานแมทะและบา นดอนมลู จงั หวดั ลำปาง ค. บา นเชียง อำเภอหนองหาน จังหวดั อุดรธานี ง. บานนาดแี ละบา นโนนนกทา จงั หวดั ขอนแกน 1. ตอบ ข. ในปจจุบันนิยมใชพุทธศักราชในประวัติศาสตรไทยตามการใชพุทธศักราชในชีวิตประจำวันของ คนไทย ซ่งึ เปน ผลมาจากการนบั ถอื พระพทุ ธศาสนาของคนไทย 2. ตอบ ค. พุทธศตวรรษที่ 26 อยรู ะหวาง พ.ศ. 2501 ถึง พ.ศ. 2600 3. ตอบ ง. การเทยี บศักราชของไทย พ.ศ.-2324 = ร.ศ. น่นั คือ 2551-2324 = ร.ศ. 227 4. ตอบ ข. การเทยี บศักราชของไทย จ.ศ.+1181 = พ.ศ. นนั่ คือ 1129+1181 = พ.ศ. 2310 5. ตอบ ก. ศตวรรษท่ี 24 หมายถึง ชว งปท ี่ 2301-2400 6. ตอบ ข. แหลง โบราณคดบี า นแมทะและบานดอนมลู จงั หวัดลำปาง จดั อยใู นยคุ หนิ เกา 14

7. หากเปรียบเทียบ พ.ศ. 2310 ซ่ึงเปนปท่ีไทยเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังท่ี 2 ตรงกับยุคสมัยใดของ ประวตั ศิ าสตรส ากล ก. สมัยการปฏวิ ตั ิอตุ สาหกรรม ข. สมยั การสำรวจทางทะเล ค. สมยั จักรวรรดินิยม ง. สมยั สงครามโลก 8. แหลงโบราณคดีสมัยกอนประวัติศาสตรในยุคสำริดตอเนื่องจนถึงยุคเหล็ก ท่ีองคการยูเนสโก (UNESCO) ประกาศใหเ ปนมรดกโลกของประเทศไทยคือขอ ใด ก. แหลง โบราณคดีบา นเกา จังหวัดกาญจนบุรี ข. แหลงโบราณคดีบา นเชียง จงั หวดั อดุ รธานี ค. แหลงโบราณคดีบานโปง มะนาว จงั หวดั ลพบรุ ี ง. แหลง โบราณคดีบานโนนนกทา จังหวดั ขอนแกน 9. ขอใดตอไปนที้ ่ีใชเปน เกณฑในการแบงยุคสมยั กอนประวัติศาสตร ก. จำนวนประชากร ข. การนับถือศาสนา ค. ระบอบการปกครอง ง. เครอ่ื งมอื เคร่ืองใช 10. ยคุ สมยั ใดทีม่ นษุ ยใชชวี ิตเรร อ น เกบ็ หาของปา และลาสตั ว ก. ยคุ หินเกา ข. ยุคหินใหม ค. ยุคสำริด ง. ยุคเหล็ก 11. เราจะไมพบสิง่ ใดในแหลง โบราณคดีกอ นประวัติศาสตรในประเทศไทย ผฉูสบอบั น ก. กำไลสำริด ข. เครอ่ื งปน ดินเผา ค. โครงกระดกู มนุษย ง. แผนจารึกอักษรโบราณ 12. เพราะเหตุใดมนษุ ยส มยั กอ นประวตั ิศาสตรจ ึงนยิ มใชเหล็กมากกวาสำริด ก. หาไดงา ยกวา ข. ผลิตไดง า ยกวา ค. มีความทนทานกวา ง. นำมาใชไดง า ยกวา 7. ตอบ ก. พ.ศ. 2310-543 = ค.ศ. 1767 ตรงกบั คริสตศตวรรษที่ 18 (อยูระหวาง ค.ศ. 1701 ถงึ ค.ศ 1800) ซึ่งอยูในสมัยการปฏิวตั ิอตุ สาหกรรมในยุโรป 8. ตอบ ข. บานเชียงเปนแหลงโบราณคดีสมัยกอนประวัติศาสตรในยุคสำริดตอเนื่องจนถึงยุคเหล็ก ที่ไดรับ การประกาศจากองคก ารยูเนสโกใหเ ปน มรดกโลก 9. ตอบ ง. ในสมัยกอนประวัติศาสตรจะใชความเจริญกาวหนาของมนุษยท่ีแสดงใหเห็นผานเครื่องมือเคร่ืองใช เปนเกณฑในการแบง ยุคสมยั 10. ตอบ ก. มนษุ ยใ นยคุ หนิ เกา ใชช วี ติ เรรอ น เกบ็ หาของปา และลาสตั ว 11. ตอบ ง. ในสมัยกอนประวัติศาสตร มนุษยยังไมมีการประดิษฐตัวอักษร จึงไมพบแผนจารึกอักษรโบราณ ในแหลง โบราณคดีกอ นประวัติศาสตรในประเทศไทย 12. ตอบ ค. การท่ีเหล็กมีความทนทานกวา สามารถนำไปใชประโยชนไดมากกวา ดังนั้น มนุษยในยุคสำริด จึงหันมานิยมใชเหล็กแทนสำริด 15

13. หลักฐานในขอ ใดท่แี สดงวา มนษุ ยในดนิ แดนประเทศไทยเขาสสู มยั ประวตั ิศาสตร ก. ศลิ าจารกึ ข. พระธาตุเจดยี  ค. เคร่อื งปนดินเผา ง. อาวุธทีท่ ำจากเหลก็ 14. “สมัยประชาธิปไตย” เปน การแบง สมัยประวัติศาสตรไทยโดยใชเ กณฑใด ก. แบง ตามราชธานี ข. แบง ตามอาณาจักร ค. แบง ตามการปกครอง ง. แบง ตามเหตุการณส ำคัญ 15. “ประวัติศาสตรไทยสมัยใหม” เร่มิ ตนเม่อื ใด ก. สมยั รัชกาลท่ี 4 ข. การเขา มาของชาตติ ะวันตก ค. การสถาปนากรุงรตั นโกสนิ ทร ง. หลงั การเปลย่ี นแปลงการปกครอง 13. ตอบ ก. ศิลาจารึกเปนหลักฐานที่บงบอกวามีการใชตัวอักษรแลว แสดงถึงการเขาสูสมัยประวัติศาสตร ในดินแดนประเทศไทย 14. ตอบ ค. การแบง สมยั ประวตั ศิ าสตรไทยโดยใชการปกครองนั้น แบง ออกไดเปน สมยั สมบรู ณาญาสิทธิราชย กบั สมยั ประชาธปิ ไตย ผฉูสบอับน 15. ตอบ ก. ประวตั ศิ าสตรไ ทยสมัยใหมเ ร่ิมตนในสมัยรัชกาลท่ี 4 ซ่งึ ไทยไดท ำสนธิสัญญากบั ชาตติ ะวนั ตกและ เปล่ียนแปลงประเทศในดา นตางๆ มฐ./ตัวชีว้ ดั ตอนที่ 2 ใหน กั เรยี นตอบคำถามตอ ไปน้ี ส4.1 1. เหตุใดประวตั ศิ าสตรไทยจึงมกี ารใชศกั ราชหลายรูปแบบ (ม.4-6/1) ...........เ..น....ื่.อ...ง....จ....า..ก.....ด....ิน....แ....ด....น.....ป....ร...ะ...เ..ท....ศ.....ไ..ท.....ย...ม....ีก....า...ร....ต....ิด....ต....อ....ก....ับ....ด....ิ.น....แ....ด....น....อ....่ืน.....แ...ล....ะ...ร...ั.บ....อ....ิท....ธ...ิพ.....ล....ท....า...ง....ว..ั.ฒ.....น.....ธ...ร....ร...ม....ผ....า...น.... ค....ว...า...ม....เ.ช....่ือ...ท....า...ง....ศ....า...ส....น.....า...ท....่ีห....ล....า...ก....ห....ล....า...ย........ใ..น.....เ..ว...ล....า...ท....่ีต....า...ง...ก....ัน.........ซ....ึ่ง....ส....ง...ผ....ล....ใ...ห....ม...ีก....า...ร....ใ...ช...ศ....ัก....ร....า..ช....แ...ต....ก....ต....า...ง...ก....ั.น....ด....ว...ย... เ..ช...น.........ก....า...ร....ใ..ช....ม...ห....า...ศ....ัก.....ร...า...ช........จ...ุล....ศ....ั.ก....ร...า...ช........พ....ุท....ธ....ศ....ัก....ร....า..ช........ต....ล....อ....ด....จ....น....ย....ัง...ม....ีก....า...ร....ก....ำ...ห....น....ด....ศ....ั.ก....ร...า...ช...ข...้ึ.น....ใ...ช...เ..อ....ง...ด....ว...ย... เชน รตั นโกสนิ ทรศ ก.................................................................................................................................................................................................................................................... 2. หลักเกณฑในการแบง สมยั ประวัตศิ าสตรของไทยมแี บบใดบา ง จงอธบิ ายมาพอสงั เขป ...........ห....ล....ัก....เ..ก....ณ.....ฑ.....ใ...น....ก....า...ร....แ...บ....ง....ส....ม...ั.ย...ป....ร....ะ..ว...ัต....ิศ....า...ส.....ต....ร...ข...อ....ง...ไ...ท....ย...ม....ีห....ล....า...ย...ร....ูป....แ...บ.....บ........เ..ช...น.........แ....บ....ง...ต....า...ม....ร...า...ช...ธ....า..น.....ีห....ร....ือ... อ...า...ณ.....า...จ....ัก....ร.......เ..ช...น.........ส....ม...ยั....อ...า...ณ.....า...จ....ัก....ร...ร...นุ.....แ...ร...ก....ๆ........ส....ม...ยั....ส....ุโ..ข...ท....ัย........ส....ม....ัย...อ...ย....ุธ...ย....า......ส.....ม...ัย....ธ...น....บ....ุร....ี....ส....ม....ยั ...ร....ตั ....น....โ..ก....ส.....นิ ....ท....ร... แ...บ....ง...ต....า...ม....ร...ะ...บ....อ...บ.....ก...า...ร....ป....ก....ค....ร...อ...ง.......เ..ช...น........ส....ม....ยั ...ส....ม....บ....ูร...ณ......า..ญ.....า...ส....ทิ....ธ...ริ....า...ช...ย......ส.....ม...ัย....ป....ร...ะ...ช...า..ธ....ิป....ไ..ต....ย.......แ...บ....ง...ต....า...ม....ล...ัก....ษ.....ณ.....ะ.. ส....ำ...ค....ัญ.....ข...อ....ง...ป....ร....ะ..ว...ัต....ิศ.....า..ส.....ต....ร........เ..ช...น.........ส....ม....ัย...ก....า...ร....ว...า...ง...ร....า...ก....ฐ...า...น.....แ...ล....ะ...ก....า...ร...ส.....ร...า...ง...ค.....ว...า..ม....ม....่ัน....ค....ง........ส.....ม...ัย....เ..ส....่ือ....ม...อ....ำ...น....า...จ... แ...บ....ง...ต....า...ม....ร...ัช...ก....า...ล........เ.ช...น.........ส....ม...ัย....พ....อ ...ข...นุ.....ร...า...ม...ค....ำ...แ...ห....ง...ม....ห....า...ร...า...ช.......ส....ม...ัย....ส....ม...เ..ด....จ็ ....พ....ร...ะ...น....า...ร...า...ย....ณ.....ม...ห....า...ร....า..ช.......แ...ล....ะ...แ...บ....ง ...ต....า...ม... ร...า...ช...ว...ง...ศ.......เ..ช...น.......ร....า..ช...ว...ง....ศ...อ....ทู....อ...ง.......ร...า...ช...ว...ง...ศ....ส....โุ...ข..ท.....ยั ......เ..ป...น.....ต....น........................................................................................................................ 16

เร่ืองที่ 2 การสรางองคค วามรูใหม ทางประวัตศิ าสตรไทย สาระการเรียนรแู กนกลาง ประวัติศาสตรเปนวิชาท่ีศึกษาเรื่องราว ในอดีตท่ีผานพนไปแลว โดยอาศัยหลักฐานท่ียัง 1. คุณคาและประโยชนของวิธีการทางประวัติศาสตร คงหลงเหลืออยใู นปจจบุ ัน ท้งั น้นี กั ประวัติศาสตร ในการศกึ ษาประวัตศิ าสตร จะมีกระบวนการเขียนประวัติศาสตร ที่เรียกวา “วิธีการทางประวัติศาสตร” อยางเปนระบบ 2. ขั้นตอนของวธิ ีการทางประวตั ศิ าสตร ซึ่งอาศัยการสืบคนหลักฐาน การตรวจสอบความ 3. ตัวอยางการศึกษาทางประวัตศิ าสตรไ ทย ถูกตองของหลักฐานขอมูล ทำใหสามารถสราง องคความรูใหมไดอยางมีประสิทธิภาพ มีความ จดุ ประสงคการเรียนรู นาเช่ือถือและมีเหตุผล ซึ่งการเรียนรูวิธีการทาง ประวัติศาสตรจะชวยใหผูศึกษารูจักสืบคนขอมูล 1. อธิบายความสำคัญและประโยชนของวิธีการทาง อยา งเปน ระบบในการแสวงหาคำตอบ ประวัตศิ าสตรไ ด 1. ความสำคัญและประโยชนผฉสู บอบั น 2. อธิบายขัน้ ตอนของวธิ กี ารทางประวัติศาสตรได ของวธิ ีการทางประวัติศาสตร 3. อธิบายความสำคัญของหลักฐานทางประวัติศาสตร วิธีการทางประวัติศาสตรเปนวิธีการหรือ ไทยได ขั้นตอนที่ใชศึกษาคนควาวิจัยเกี่ยวกับเร่ืองราว 4. ใชวิธีการทางประวัติศาสตรสรางองคความรูใหมทาง ทางประวัติศาสตร โดยอาศัยจากหลักฐานท่ีเปน ลายลักษณอักษรเปนสำคัญ ประกอบกับหลักฐาน ประวตั ศิ าสตรไทยได ที่ไมเปนลายลักษณอักษรเพ่ือฟนเรื่องราวใน อดีตไดอยา งถกู ตองสมบรู ณแ ละนาเช่ือถือ Key Question ปญหาสำคัญประการหนึ่งในการศึกษา 1. วิธีการทางประวัติศาสตรมีความสำคัญตอการศึกษา ประวัติศาสตร คือ เร่ืองราวทางประวัติศาสตร ประวตั ศิ าสตรอยางไร ที่ไดมีการศึกษาและเขียนขึ้นใหมและหลักฐาน ทนี่ ำมาใชเปน ขอ มูลนน้ั มีความถกู ตอง นา เชื่อถือ 2. เอกสารท่ีเปนหลักฐานชั้นรองซึ่งเขียนข้ึนในปจจุบัน เพยี งใด เพราะเหตกุ ารณทางประวตั ศิ าสตรม อี ยู มคี วามนาเช่ือถอื มากนอ ยเพยี งไร มากมาย และหลักฐานท่ีเปนลายลักษณอักษร บางประเภทอาจใหข อ มูลไมรอบดาน 3. ในการศึกษาเก่ียวกับประวัติศาสตรสมัยอยุธยาจะ ตองรวบรวมหลักฐานใดบาง และสืบคนหลักฐานได จากแหลง ใด 17

หากนักประวัติศาสตรใชหลักฐานท่ีอาจใหขอมูลเพียงบางสวน ก็จะทำใหเร่ืองราวทาง ประวัติศาสตรที่ตนเขียนขึ้นขาดความถูกตอง ไมนาเช่ือถือ ดังน้ัน การคนควาและการใชหลักฐาน ขอ มูลทห่ี ลากหลายจึงมีความสำคญั ตอ การคนควาและการเขยี นประวตั ิศาสตร นอกจากน้ียังมีปจจัยอ่ืนๆ อีกที่มีผลตอการศึกษาและการเขียนประวัติศาสตร เชน ภูมิหลัง ของผูศึกษาประวัติศาสตร ทั้งในดานการศึกษา อุดมการณทางการเมือง โลกทัศน สภาพแวดลอม อคติสวนบุคคล นักประวัติศาสตรบางคนอาจเขียนงานทางประวัติศาสตรโดยมีจุดประสงคทาง การเมืองแอบแฝง ทำใหเลือกนำเสนอเรื่องราวหรือตีความหลักฐานขอมูลเพ่ือใหเปนประโยชนตอ ฝายใดฝายหนงึ่ และโจมตอี ีกฝา ยหนึ่ง เปนตน ดงั นัน้ วธิ กี ารทางประวตั ิศาสตรจ ึงมีคณุ คาตอการเขยี นงานทางประวัติศาสตร ชว ยใหผ ูศึกษา สามารถศึกษาประวัติศาสตรไดอยางถูกตองสมบูรณ นาเช่ือถือมากท่ีสุด โดยอาศัยหลักฐานขอมูล ท่ีนาเช่ือถือและการวิเคราะหตีความอยางละเอียดรอบคอบ และมีประโยชนในการใชเปนแนวทาง สำหรับผูศึกษาประวัติศาสตรหรือผูฝกฝนทางประวัติศาสตรจะไดนำไปใชในการแสวงหาความจริงที่ เกดิ ขนึ้ ในอดีตดวยความรอบคอบ ระมดั ระวงั และไมล ำเอียง 2. ขัน้ ตอนของวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร ผฉูส บอับน วิธีการทางประวัติศาสตรเปนกระบวนการในการศึกษาคนควาเร่ืองราวทางประวัติศาสตร โดยอาศัยการรวบรวมและวิเคราะหตีความขอมูลหลักฐานอยางมีเหตุผล ซึ่งสามารถแบงออกไดเปน 5 ขัน้ ตอน ดังนี้ การกำหนดหัวเร่อื ง การวิเคราะหและ วธิ กี ารทางประวัตศิ าสตร การรวบรวมหลักฐาน สังเคราะหข อมลู การประเมนิ คุณคา การจัดหมวดหมู ของหลักฐาน และตีความ 18

1) การกำหนดหัวเรื่อง เปนข้ันตอนแรกของวิธีการทางประวัติศาสตร ในการกำหนดประเด็นท่ีจะศึกษา ผูศกึ ษาอาจกำหนดไวก วา งๆ กอ นในตอนแรก แลวจึงกำหนดประเดน็ ใหแคบลงในภายหลังเพื่อใหเกดิ ความชัดเจนมากขนึ้ เชน หากตองการศึกษาประวัติศาสตรสมัยอยุธยา อาจกำหนดหัวขอกวางๆ เปนประวัติศาสตรการเมืองการปกครอง สมยั อยธุ ยา พฒั นาการทางเศรษฐกิจสมัยอยุธยา ความสัมพันธร ะหวา งประเทศสมยั อยุธยา บทบาทของชาวตา งชาติใน สมยั อยธุ ยา จากนน้ั จึงกำหนดหวั ขอ ใหแคบลง เชน การปฏิรปู การบริหารราชการแผนดนิ สมยั สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ การปกครองหวั เมืองในสมยั อยธุ ยาตอนปลาย บทบาทและหนา ทีข่ องสมหุ นายก ความขัดแยง ทางการเมอื งในปลายสมยั สมเดจ็ พระนารายณม หาราช สำหรับประเด็นที่ควรพิจารณาในการกำหนดหัวเร่ือง คือ เปนเร่ืองเกี่ยวกับบุคคลสำคัญ เปนเหตุการณ สำคัญท่ีเกิดขึ้นในชวงเวลาใดเวลาหน่ึง เปนเร่ืองเก่ียวกับสภาพชีวิตและสังคมในอดีต เปนผลกระทบของวิกฤติการณ ตางๆ เชน อิทธิพลของศาสนา ผลกระทบของการปฏิวัติรัฐประหาร วิกฤติการณทางเศรษฐกิจท่ีมีตอสังคม ผลกระทบ ของสงคราม เปนตน หัวเร่ืองท่ีกำหนดควรมีความชัดเจน มีชวงเวลาท่ีไมกวางเกินไป เพื่อความสะดวกในการศึกษา คน ควา และตอบคำถามในประเดน็ ที่ผศู ึกษาสนใจ 2) การรวบรวมหลักฐาน คือ การรวบรวมหลักฐานที่เกี่ยวของกับหัวขอที่จะศึกษา ท้ังหลักฐานที่เปน ผฉสู บอับน ลายลักษณอักษรและหลักฐานท่ีไมเ ปน ลายลกั ษณอ กั ษร ในการรวบรวมหลักฐาน ผูศึกษาตองทราบวาหลักฐานแตละประเภทมีความสำคัญแตกตางกัน กลาวคือ หลักฐานช้ันตนมีความสำคัญและความนาเช่ือถือมากกวาหลักฐานช้ันรอง แตหลักฐานช้ันรองชวยอธิบายเร่ืองราว ใหเขาใจงายกวาหลักฐานช้ันตน ดังนั้น การรวบรวมหลักฐานจึงควรเร่ิมจากหลักฐานช้ันรอง แลวจึงศึกษาจากหลักฐาน ชั้นตน ถาเปนหลักฐานที่ไมเปนลายลักษณอักษรก็ควรเร่ิมจากการศึกษาผลงานของนักวิชาการที่เชี่ยวชาญกอนที่จะไป ศกึ ษาจากสถานทจ่ี รงิ หรือของจริง นอกจากน้ี ในการรวบรวมหลักฐานและการคนควาขอมูล ผูศึกษาตองรูวาควรรวบรวมหลักฐานขอมูล จากแหลงใดดวย แหลงรวบรวมหลักฐานที่สำคัญ เชน หองสมุด หอจดหมายเหตุ พิพิธภัณฑสถาน แหลงโบราณคดี เว็บไซตทนี่ ำขอมูลหลักฐานช้นั ตนมาเผยแพร 3) การประเมินคุณคาของหลักฐาน หลักฐานทางประวัติศาสตรที่จะนำมาใชในการศึกษาคนควาน้ันจะตอง ผานการประเมินคุณคากอนวามีความนาเช่ือถือและมีคุณคามากนอยเพียงใด ซ่ึงเรียกอีกอยางหนึ่งวา “วิพากษวิธีทาง ประวัตศิ าสตร” มี 2 วธิ ี ไดแ ก 3.1) การประเมินคุณคาภายนอกหรือการวิพากษภายนอก โดยประเมินหรือวิพากษจากลักษณะท่ัวไป ของหลกั ฐานนั้นวาเปน ของจรงิ หรือของปลอม ขอ ควรพจิ ารณา เชน 1. ผูทำหรือเขียนหลกั ฐานนั้นเปนใคร ทำหรือเขียนขนึ้ เม่ือใด เขยี นขึน้ ทำไม เขียนที่ไหน 2. พจิ ารณาจากลกั ษณะภายนอกของหลักฐาน เชน ความเกา ของเนือ้ กระดาษ หมกึ หรอื ลักษณะ ของเนอ้ื กระดาษ เชน กระดาษของไทยแตเดมิ มีเน้อื หยาบ แผนหนา สวนกระดาษฝร่ังมเี นือ้ บางและเริม่ เขามาในรชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระนง่ั เกลา เจาอยูหวั ดังนน้ั หลกั ฐานของไทยกอ นหนารชั สมัยนจี้ งึ ยังไมไดบ ันทึกลงในกระดาษฝร่งั 3.2) การประเมินคุณคาภายในหรือการวิพากษภายใน โดยประเมินหรือวิพากษขอมูลในหลักฐานวา มีความนาเช่ือถือมากนอยเพียงใด มีขอมูลใดท่ีนาสงสัยวากลาวไมถูกตอง ในการประเมินคุณคาของหลักฐานนั้น สามารถทำพรอ มกันไดท ้ังสองวธิ ี ซ่ึงจะชว ยใหประหยดั เวลาในการศึกษา 19

4) การจัดหมวดหมูและตีความ ในข้ันตอนน้ีผูศึกษาตองศึกษาขอมูลจากหลักฐานที่ถูกประเมินคุณคา แลววาเปนของแท และมีความนาเช่ือถือ โดยทราบอยางชัดเจนแลววาหลักฐานนั้นใหขอมูลทางประวัติศาสตรอะไรบาง แลวนำขอมูลท่ีไดมาจัดหมวดหมู เชน ความเปนมาของเหตุการณ สาเหตุของเหตุการณ รายละเอียดของเหตุการณ และผลของเหตุการณท้ังผลดีและผลเสีย จากนั้นผูศึกษาตองหาความสัมพันธของประเด็นตางๆ และตีความขอมูลวามี ขอเท็จจริงใดท่ียังไมไดกลาวถึงหรือกลาวเกินความจริงมากเกินไป ในการตีความขอมูล ผูศึกษาควรศึกษาขอมูลอยาง กวางขวาง โดยนำหลักฐานอื่นๆ ในเรื่องเดียวกันหรือมีความสัมพันธกันมาประกอบการศึกษา ซึ่งจะชวยใหผูศึกษา สามารถตีความหลกั ฐานไดด ยี ิ่งขึ้น และควรนำหลักฐานชน้ั รองทมี่ ผี ศู ึกษาไวแลว มาวเิ คราะหเปรยี บเทยี บดวย 5) การวิเคราะหและสังเคราะหขอมูล เปนข้ันตอนสุดทายท่ีผูศึกษาตองนำขอมูลท้ังหมดมาวิเคราะห สังเคราะห คือ แยกแยะและรวมขอมูล โดยจัดขอมูลเร่ืองเดียวกันหรือเกี่ยวของกันไวดวยกัน จากนั้นจึงนำเรื่อง ท้ังหมดมาสังเคราะหหรือเรียบเรียงเขาดวยกันใหเปนเรื่องราวตามท่ีผูศึกษากำหนดหัวเรื่องไว รวมทั้งใหความรูใหมหรือ คำอธิบายใหมในเร่ืองท่ีศึกษาโดยมีขอมูลหลักฐานสนับสนุนและสรุปผลการศึกษา รวมท้ังขอเสนอแนะสำหรับผูท่ีจะ ศกึ ษาตอไป สนธิสัญญาทางการคาระหวางไทยกับอังกฤษในสมัยรัชกาลท่ี 4 3. หลักฐานทางประวตั ิศาสตรไ ทย โดยเซอร จอหน เบาวริง เปนผูเชิญพระราชสาสนของสมเด็จ พระนางเจาวิกตอเรียเขามาทำสนธิสัญญาเมื่อวันท่ี 18 เมษายน พ.ศ. 2398 ผฉสู บอับน 3.1 ประเภทของหลกั ฐานทางประวัติศาสตร หลักฐานทางประวตั ิศาสตรไทยสามารถแบง ออกไดเปน 2 ประเภท ดังนี้ 1) หลักฐานชั้นตน (Primary Sources) เปนหลักฐานรวมสมัยกับบุคคลหรือเหตุการณ ที่เกดิ ข้นึ บันทกึ โดยผรู เู ห็นเก่ียวของกับเหตุการณนนั้ ๆ เชน หลักฐานทางราชการทั้งทเี่ ปน เอกสารลับ และเอกสารทเี่ ปดเผยซึง่ เก็บไวท ส่ี ำนกั หอจดหมายเหตุแหงชาติ สำนกั ราชเลขาธิการ รฐั สภา กระทรวง และหนวยงานราชการ จารึก เชน จารึกสมัยสุโขทัย จารึกลานนา พระราชพงศาวดารสมัยอยุธยา พระราชพงศาวดารสมัยรัตนโกสินทร กฎหมาย เชน กฎหมายตราสามดวง กฎหมายหัวเมือง กฎหมายอาญา สนธิสัญญา เชน สนธิสัญญา เบาวริง ประกาศ เชน ประชุมประกาศรัชกาล ท่ี 4 ประกาศหามสูบ กิน ซือ้ ขายฝน สมยั รัชกาล ท่ี 3 ราชกจิ จานุเบกษา สุนทรพจน คำพิพากษา จดหมายเหตุ รายงานการประชุม รายงาน ประจำป บันทึกประจำวันของผูท่ีเกี่ยวของใน สนธิสัญญาเบอรนีย เปนหลักฐานช้ันตนที่ใหความรู เหตกุ ารณ อตั ชีวประวตั ิ และขา วจากหนงั สือพมิ พ เกยี่ วกบั การตา งประเทศของไทยสมัยรัชกาลท่ี 3 เปนตน สนธิสัญญาฉบับแรกท่ีไทยไดทำกับชาติตะวันตกในสมัยรัตนโกสินทรโดย องั กฤษไดสง รอ ยเอก เฮนรี เบอรนยี  เปนทตู เขามาเจริญสมั พนั ธไมตรี และไดมกี ารลงนามกนั เมื่อวนั ที่ 20 มถิ ุนายน พ.ศ. 2369 20

สวนหลักฐานช้ันตนท่ีไมใชหลักฐาน More About ท่ีเปนลายลักษณอักษร เชน สถาปตยกรรม ในการตรวจสอบหาอายุของหลักฐานทาง ประติมากรรม เครื่องมือเครื่องใช โครงกระดูก โบราณคดี เชน โบราณสถาน โบราณวัตถุ โครงกระดูก โบราณสถาน โบราณวัตถุ รูปภาพ วีดิทัศน มนุษยและสัตว นอกจากกำหนดอายุโดยการเทียบเคียง เปนตน จากวัตถุที่ขุดพบในช้ันดินเดียวกันแลว ยังอาศัยจาก เครือ่ งมอื ทางวิทยาศาสตร ไดแ ก การวัดรังสีกมั มันตภาพ การใชหลักฐานช้ันตนในการศึกษา (Radio-Activity) ของ คนควาทางประวัติศาสตรจะทำใหงานวิจัยมี คารบอนที่หลงเหลืออยู ความนาเช่ือถือมากขึ้น แตผูศึกษาควรรูจัก ในอินทรียวัตถุโบราณ ใชหลักฐานอยางระมัดระวัง เพราะหลักฐาน หรือเปนท่ีรูจักกันโดย บางอยางจะกลาวถึงเพียงดานเดียว เชน หาก ทั่วไปวา “วธิ ีตรวจสอบ ดว ยคารบ อน” เปนบันทึกสวนตัวก็อาจเขียนจากมุมมองของ ผูบันทึกหรือเขียนแตเรื่องท่ีดีของฝายตน การนำหลักฐานชั้นตนมาใชจึงตองมีการประเมินคุณคาของ หลักฐานอยา งรอบคอบเสียกอ น 2) หลักฐานช้ันรอง (Secondary Sources) เปนหลักฐานท่ีเขียนข้ึนภายหลังเหตุการณ ที่เกิดข้ึน โดยใชขอมูลจากหลักฐานช้ันตน เชน หนังสือ งานวิจัย วิทยานิพนธ บทความ เอกสาร สมั มนา หนงั สอื ทีร่ ะลึกงานศพ ชีวประวตั ิ สวนหลกั ฐานชั้นรองท่ีไมใชหลักฐานท่เี ปนลายลกั ษณอกั ษร ผฉสู บอับน เชน ภาพยนตร แผนซดี ี หลักฐานทางประวัติศาสตรที่สมบูรณและหลากหลายทำใหการสืบคนทางประวัติศาสตร มีความสมบรู ณ ผูศึกษาควรใชท้งั หลกั ฐานช้ันตนและหลักฐานชั้นรองประกอบการศึกษา 3.2 ลกั ษณะของหลกั ฐานทางประวัติศาสตร 1) หลักฐานท่ีเปนลายลักษณอักษร จัดเปนหลักฐานที่มีการบันทึกเปนตัวอักษรลงบนวัสดุ เชน แผนหิน ใบลาน กระดาษ ลักษณะของหลักฐานท่ีเปนลายลักษณอักษรทางประวัติศาสตรไทย เชน ตำนาน จารึก พระราชพงศาวดาร หนังสือราชการ เอกสารสวนบุคคล จดหมายเหตุ บันทึก ของชาวตางชาติท่เี ดนิ ทางเขามา 1.1) ตำนาน คอื เรื่องที่เลาตอ ๆ กนั มา และถกู จดเปนลายลักษณอ กั ษรไวภ ายหลัง ทำให เรื่องราวในตำนานไมมีวันเวลาที่แนนอน หรือไมคำนึงถึงเรื่องเวลา ตำนานอาจแยกไดเปนตำนาน ฝายวัด คือ เปนเร่ืองราวเก่ียวกับพระพุทธศาสนา เชน ตำนานมูลศาสนา ตำนานพระพุทธสิหิงค ตำนานพระแกวมรกต และตำนานฝายเมือง เปน เรอื่ งราวเก่ยี วกับกษัตริย วีรบรุ ษุ บานเมือง ชือ่ สถานท่ี โบราณสถาน โบราณวัตถุ เชน ตำนานพระยากงพระยาพาน ตำนานสิงหนวัติกุมาร ตำนานขุนบรม ตำนานเมืองสวุ รรณโคมคำ ตำนานเร่ืองพระรว ง เปนตน 21

แมวา ตำนานจะมเี คาความจรงิ ทางประวตั ิศาสตรแ ทรกอยู แตต ำนานกจ็ ดั เปน หลกั ฐาน ท่มี คี ณุ คาทางประวัติศาสตรน อย เพราะไมป รากฏชอ่ื ของผูแตง ไมระบเุ วลาทแ่ี ตง เวลาของเหตุการณ ไมม หี ลกั ฐานอางองิ ไมม ีความชัดเจนในเร่ืองบคุ คล เวลา และสถานท่ีในตำนาน นอกจากน้ี การเลา ตอ ๆ กนั มา ทำใหตำนานเร่ืองเดียวกนั ในแตล ะพื้นทีม่ ีรายละเอียดตา งกนั 1.2) จารกึ คอื การสลกั ตวั อักษรลงบนวสั ดุ และเรียกช่ือตามวสั ดทุ ี่นำมาจารกึ เชน จารกึ ลงบนแผนหิน เรียกวา “ศิลาจารึก” เชน ศิลาจารึกสุโขทัย จารึกลงบนแผนทอง เรียกวา “จารึก ลานทอง” จารกึ ลงบนแผนเงนิ เรยี กวา “จารกึ ลานเงนิ ” จารกึ ลงบนใบลาน เรียกวา “จารกึ ใบลาน” ในบรรดาจารึกลักษณะตางๆ ศิลาจารึกมีความสำคัญมากท่ีสุด เพราะสามารถให รายละเอียดขอมลู ไดม ากกวา การจารกึ ลงบนวสั ดอุ ่นื ๆ รวมทัง้ มีความคงทนมากกวา 1.3) พระราชพงศาวดาร เปนการบันทึกเร่ืองราวเกี่ยวกับพระมหากษัตริยเริ่มตั้งแต สมัยอยุธยามาจนถึงสมัยรัชกาลท่ี 5 เนื้อหาในพระราชพงศาวดารเก่ียวกับพระมหากษัตริยเปนหลัก ไมมีเรื่องราวของราษฎร และเนนเร่ืองการเชิดชูพระเกียรติยศ ดังน้ัน การใชพระราชพงศาวดาร ในการศกึ ษาประวตั ศิ าสตรจ งึ ตอ งตรวจสอบจากหลกั ฐานอ่นื ดว ย เชน พระราชพงศาวดารของประเทศ เพือ่ นบา น เอกสารของชาวตา งชาติในสมยั นน้ั ๆ พระราชพงศาวดารที่สำคญั เชน พระราชพงศาวดาร กรุงศรีอยุธยาฉบับหลวงประเสริฐฯ ถือเปนพระราชพงศาวดารที่เกาแกท่ีสุดท่ีเหลืออยูในปจจุบัน ผฉูสบอับน ซึ่งใหขอมูลเกี่ยวกับเรื่องศักราชตางๆ ไดถูกตอง ต้ังตามชื่อหลวงประเสริฐอักษรนิต์ิผูไปสำรวจพบ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับบริติชมิวเซียม ต้ังตามช่ือสถานที่ที่พบพระราชพงศาวดาร พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เพราะมีลายพระราชหัตถเลขาของรัชกาลท่ี 4 ที่ทรงรวม ชำระปรากฏอยู สว นพระราชพงศาวดารในสมัยรตั นโกสนิ ทรม ีตั้งแตส มัยรัชกาลท่ี 1 ถงึ รชั กาลที่ 5 พระราชพงศาวดาร เปนหลักฐานช้ันตน ท่บี ันทึกเรื่องราวเก่ียวกับพระมหากษตั ริย

1.4) หนังสือราชการ เชน หมายรับส่ัง หนังสือสั่งราชการ เอกสารการประชุม เชน รายงานการประชมุ เสนาบดีสภาในสมยั รชั กาลท่ี 5 รายงานการประชมุ อภริ ฐั มนตรีสภาสมยั รัชกาลท่ี 7 หนังสือราชการท่ีตกทอดมาถึงปจจุบันเปนของสมัยรัตนโกสินทร โดยเฉพาะตั้งแตสมัยรัชกาลท่ี 5 เปนตนมา ซ่ึงเก็บรกั ษาไวท ่ีสำนกั หอจดหมายเหตแุ หงชาติ สำนักราชเลขาธกิ าร สำนักนายกรัฐมนตรี เปนตน สวนเอกสารท่ีเปนสมุดไทยต้ังแตสมัยรัชกาลท่ี 4 ข้ึนไป เก็บรักษาไวที่หอสมุดแหงชาติและ หอวชริ ญาณในหอสมุดแหง ชาติ ในปจ จุบันไดม กี ารตีพมิ พห นังสือราชการออกมา เชน ประชมุ หมายรับสงั่ สมัยธนบุรี รายงานการประชุมเสนาบดีสภารัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว เร่ืองสภาที่ปรึกษา ราชการแผน ดิน ซ่งึ ชว ยใหก ารคน ควาทางประวตั ิศาสตรส ะดวกมากขน้ึ 1.5) เอกสารสวนบุคคล เปนบันทึกหรือจดหมายของผูที่เกี่ยวของหรือรูเห็นเหตุการณ จึงถอื เปนเอกสารชนั้ ตน ทม่ี ีคุณคา มาก ตัวอยา งเอกสารสว นบคุ คล เชน จดหมายเหตพุ ระราชกิจรายวัน รัชกาลที่ 5 จดหมายเหตุความทรงจำกรมหลวงนรินทรเทวี พระราชหัตถเลขาในรัชกาลที่ 5 เร่ือง เสด็จประพาสแหลมมลายู รวม 4 คราว ร.ศ. 108, 109, 117, 120 ประชุมพระราชหัตถเลขาใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว บันทึกของบุคคลในคณะราษฎรท่ีเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 1.6) บันทึกของชาวตางชาติ ซ่ึงบันทึกหรือเขียนเร่ืองราวเกี่ยวกับเมืองไทยไว นับเปน ผฉสู บอบั น หลักฐานทางประวัติศาสตรที่มีคุณคามาก เพราะใหขอมูลหลากหลาย เชน เรื่องเก่ียวกับสภาพสังคม ชีวติ อาชีพ อาหารการกนิ ประเพณี การดำรงชีวติ ของคนไทยสมยั ตางๆ บางเร่ืองอาจใหข อมลู เสริม ในสงิ่ ทห่ี ลกั ฐานไทยมอี ยูแลว ขณะท่บี างเร่ืองอาจใหขอ มลู ท่หี ลักฐานไทยไมไดก ลาวถึง บันทึกของชาวตางชาติมีมาก ท้ังบันทึกของทางการจีน บันทึกของคณะทูต ฝรั่งเศสและเปอรเซียในสมัยอยุธยา บันทึกของ พอคาและบาทหลวงท่ีเขามาสมัยอยุธยาและ สมัยรัตนโกสินทร เชน จดหมายเหตุลาลูแบร ของเดอ ลาลูแบร ราชทูตฝรั่งเศสท่ีเขามา สมัยสมเด็จพระนารายณ บันทึกรายวันของ เทาเซนด แฮรีส ทูตอเมริกันที่เขามาในสมัย รัชกาลที่ 4 หนังสือเลาเร่ืองกรุงสยามของ ปาลเลอกวั ซ บาทหลวงชาวฝรั่งเศสทอี่ ยูในสยาม สมัยรชั กาลที่ 3 และรชั กาลที่ 4 ราชอาณาจกั ร และราษฎรสยามของเซอร จอหน เบาวริง บันทึกของฟาน ฟลิต หรือวัน วลิต หัวหนาบริษัท ราชทูตอังกฤษทเี่ ขามาในสมัยตนรัชกาลท่ี 4 อินเดียตะวันออกของฮอลันดาเกี่ยวกับการคิดบัญชี รบั สงสินคาในกรุงศรอี ยธุ ยา 23

2) หลักฐานที่ไมเปนลายลักษณอักษร สวนมากเปนหลักฐานทางโบราณคดี เชน โบราณ สถาน โบราณวตั ถุ โครงกระดกู มนุษย ภาชนะดินเผา วัด เจดีย พระพทุ ธรปู เทวรปู ธรรมจักร รปู ปน ภาพจิตรกรรมฝาผนงั รูปภาพ แถบบันทึกเสยี ง แผนเสยี ง เทปบนั ทกึ ภาพ เปน ตน 3.3 แหลง รวบรวมหลักฐานทางประวัตศิ าสตร แหลงรวบรวมหลักฐานทางประวัติศาสตรไทยที่ผูศึกษาสามารถไปคนควาไดในประเทศไทย ท่ีสำคัญ คือ สำนักหอสมุดแหงชาติ สำนักหอจดหมายเหตุแหงชาติ หอจดหมายเหตุมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร สยามสมาคม พิพิธภัณฑสถานในภูมิภาคตางๆ หนวยงานของราชการ เชน กระทรวง การตางประเทศ สำนักราชเลขาธิการ สำนัก นายกรัฐมนตรี รัฐสภา สำนักงานสถิติแหงชาติ หองสมุดประจำมหาวิทยาลัย แหลงโบราณคดี ฐานขอมูลหรือเว็บไซตท ่ีเกย่ี วของ สวนแหลงที่เก็บรวบรวมทั้งหลักฐาน ช้ันตนและหลักฐานชั้นรองเกี่ยวกับเมืองไทย ในตางประเทศ เชน หอสมุดแหงชาติของ ตางประเทศ หอจดหมายเหตุแหงชาติ เชน ผฉูสบอบั น หอสมุดแหงชาติปารีส ประเทศฝรั่งเศส ซ่ึงมี หลักฐานของไทยสมัยอยุธยา สถานทูตไทยใน ตางประเทศ เชน สถานทูตอังกฤษ มีแฟม เอกสารของเซอร จอหน เบาวร ิง ซ่งึ เปนผแู ทน หอจดหมายเหตุแหงชาติ เปนสถานท่ีเก็บรวบรวม รัฐบาลไทยที่ประเทศอังกฤษในสมัยรัชกาลที่ 4 หลักฐานทางประวัติศาสตรไทยท่ีสำคัญแหงหนึ่งใน ประเทศไทย หอสมดุ รัฐสภาสหรฐั อเมรกิ า สถาบนั วิจยั เก่ยี วกับ เอเชียท่ปี ระเทศสงิ คโปร ประเทศญีป่ นุ เปนตน ยอนเวลาหาอดีต พิพธิ ภณั ฑสถานแหง ชาติ พระนคร พิพธิ ภัณฑสถานแหง ชาติ พระนคร เปนพพิ ิธภัณฑสถานแหง ชาติแหง แรกของประเทศไทย มีประวัติการจัดต้ังสืบเน่ืองมาจากพิพิธภัณฑสถานสำหรับประชาชน ซ่ึงรัชกาลที่ 5 โปรดเกลาฯ ใหจัดต้ังข้ึนในพระบรมมหาราชวังเมื่อ พ.ศ. 2417 ตอมาใน พ.ศ. 2430 ไดยายมาท่ีพระราชวัง บวรสถานมงคลหรือวังหนา ใน พ.ศ. 2469 รัชกาลที่ 6 โปรดเกลาฯ พระราชทานใหเปน พิพิธภัณฑสถานแหงชาติสำหรับพระนคร ตอมาไดเปล่ียนชื่อเปน “พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ พระนคร” และไดมีการปรับปรุงเปล่ียนแปลงหลายครั้งเพ่ือใหเปนสถาบันท่ีใหความรูเกี่ยวกับ ศิลปวัฒนธรรมของชาติไทย 24

4. ตวั อยางการนำวธิ ีการทางประวัติศาสตรม าใชในการศึกษา ประวัติศาสตรไ ทย จากข้ันตอนของวิธีการทางประวัติศาสตรดังกลาวขางตน ตอไปนี้จะเปนการนำเสนอตัวอยาง ของการใชวิธีการทางประวตั ิศาสตรในการสรา งองคความรูใหม 1) การกำหนดหัวเรื่อง ในขั้นตนนักเรียนอาจกำหนดหัวขอกวางๆ เชน เมืองไทยสมัย รัชกาลที่ 6 พระราชกรณียกิจในรัชกาลที่ 6 หรือกำหนดหัวขอใหแคบลงมา เชน นักเรียนทราบวา รัชกาลที่ 6 ทรงเนนนโยบายสรา งชาตนิ ิยม สรา งวฒั นธรรม และสรางเอกลกั ษณข องชาติหลายอยา ง เชน การใชธงไตรรงค การใชคำนำหนาชือ่ การใชนามสกุล นกั เรยี นอาจเร่มิ ตงั้ คำถามเพ่อื เปนประเดน็ ในการศกึ ษาวารัชกาลที่ 6 ทรงมีจุดประสงคอะไรในการเปลยี่ นแปลงหรอื สรา งวฒั นธรรมใหมๆ ขึ้นและ มีพระราชกรณียกิจใดบางท่ีเก่ียวของ ช่ือหัวขอที่นักเรียนจะศึกษาอาจกำหนดวา “การสรางชาตินิยม และเอกลกั ษณทางวฒั นธรรมของรชั กาลที่ 6” 2) การรวบรวมหลักฐาน เมื่อเลือกประเด็นที่จะศึกษาไดแลว นักเรียนควรรวบรวมหลักฐาน ช้ันรองกอน เพื่อดูวามีการศึกษาเร่ืองเหลานี้มากนอยเพียงใด ผูศึกษามากอนมีขอเสนออยางไรบาง หลักฐานชัน้ รองทีเ่ กย่ี วกับประเดน็ น้ี เชน หนงั สอื เรื่อง รชั กาลท่ี 6 กบั การสง เสรมิ เอกลกั ษณของชาติ โดยสมพร เทพสิทธา และประภา ภักดิ์โพธ์ิ เรื่อง เหตุที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัวผฉสู บอับน ทรงเปล่ียนธงชาติไทย; ลนเกลารชั กาลที่ 6 สำรวจคอคอดกระ โดยจม่นื อมรดรุณารักษ (แจม สุนทรเวช) วิทยานิพนธเรื่อง รัชกาลที่ 6 กับการสรา งชาติ โดยกรรภริ มย สุวรรณานนท นอกจากนี้ยังมีหนังสือ ภาษาอังกฤษท่ีศึกษาเก่ียวกับชาตนิ ิยมสมัยรัชกาลที่ 6 ท่มี ีชื่อเสยี ง คือ Chaiyo! King Vajiravudh and the Development of Thai Nationalism โดยวอลเตอร เอฟ เวลลา (Walter F. Vella) เปนตน หลักฐานชั้นรองจะทำใหนักเรียน กิจกรรมสรางสรรค มีความเขาใจเร่ืองท่ีจะศึกษาดีขึ้นและยังชวยให นักเรียนทราบวาผูเขียนใชหลักฐานอะไรบาง 1. ใหนักเรียนจับคูกันไปสืบคนขอมูลเพื่อจัดทำรายงาน ในการศึกษา โดยเฉพาะขอมูลเก่ียวกับหลักฐาน เกี่ยวกับหลักฐานทางประวัติศาสตรไทยมา 1 อยาง ชั้นตนประเภทพระราชหัตถเลขา พระราชดำรัส ภายใตหัวขอชื่อหลักฐาน แหลงที่มาของหลักฐาน พระบรมราโชวาทในรัชกาลท่ี 6 เพ่ือศึกษา รายละเอียดของหลักฐานโดยสังเขป พรอมติดภาพ แนวคิดชาตินิยมของรัชกาลท่ี 6 หรือศึกษาวา ประกอบใหสวยงาม เพราะเหตุใดรัชกาลที่ 6 จึงทรงเปล่ียนแปลง หรอื กำหนดวัฒนธรรมใหมๆ ข้นึ มา ซ่งึ นักเรยี น 2. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 5 คน ชวยกันกำหนด ควรอานหลักฐานชัน้ ตน เหลาน้ีดว ย แมว า ผเู ขยี น ประเด็นสำคัญทางประวัติศาสตรไทยมา 1 เรื่อง แลวศึกษาคนควาโดยใชวิธีการทางประวัติศาสตร จากน้ันนำขอมูลที่สรุปไดมารายงานผลที่หนา ช้นั เรียน หลกั ฐานช้ันรองไดน ำมาวเิ คราะหแ ลว กต็ าม 25

หลักฐานช้ันตนในประเด็นนี้ เชน พระราชดำรัสของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว รวม 100 คร้ัง พระราชนิพนธ เชน ปลุกใจเสือปา พ ร ะ ร า ช นิ พ น ธ บ ท ล ะ ค ร พู ด เ รื่ อ ง พระรวง พระราชนิพนธเร่ืองยิวแหง บูรพาทิศ เรื่องเมืองไทยจงตื่นเถิด : คำเตือนสติคนไทย จดหมายเหตุพระ- ราชกิจรายวันในรัชกาลที่ 6 พระราช- นิพนธประวัติตนรัชกาลที่ 6 นอกจากน้ี นักเรียนสามารถศึกษาหลักฐานชั้นตน ประเภทพระราชหัตถเลขาที่ทรงมีถึงหรือ ทรงไดรับจากบุคคลตางๆ ซ่ึงมีเก็บไวท่ีสำนัก บทพระราชนิพนธในรัชกาลที่ 6 จัดเปนหลักฐาน หอจดหมายเหตแุ หง ชาติ ชั้นตนที่ผูศึกษาสามารถนำมาใชศึกษาเก่ียวกับ พระราชกรณยี กิจในรชั กาลที่ 6 3) การประเมินคุณคาของหลักฐาน เม่ือนักเรียนรวบรวมหลักฐานชั้นตนประเภท ผฉูส บอบั น พระราชหัตถเลขาหรอื หนงั สอื ราชการท่สี ำนักหอจดหมายเหตแุ หง ชาติมาแลว นกั เรียนควรพจิ ารณาวา หลักฐานน้ันเกี่ยวของกับเร่ืองอะไร ใครเปนผูเขียน เปนจดหมายสวนตัวหรือหนังสือราชการ เปน หนังสือท่ีมีถึงคนไทยหรือคนตางชาติ เพราะจดหมายสวนตัวยอมมีรายละเอียดเน้ือหาตางจากหนังสือ ราชการ เชน อาจกลา วพาดพิงถึงบคุ คลอ่ืน กลา วถงึ เรือ่ งสว นตวั การคาดคะเนตา งๆ เปนตน สว นหนังสือราชการมกั มีขอความที่เปน ทางการ เปนคำสัง่ นโยบาย หรือแผนการทำงาน หากเปนจดหมายท่ีสงถึงชาวตางชาติอาจบอกความคาดหวังตางๆ และการสรางทัศนคติท่ีดีใหเกิดข้ึน แกประเทศไทยในหมูชาวตางประเทศ เปน ตน สำหรับประเด็นผูเขียนหลักฐานนั้น นักเรียนตองมีความรูพื้นฐานวาในสมัยรัชกาลที่ 6 มีคนรุนใหมและทหารที่ไดรับการศึกษาแบบตะวันตกพยายามเรียกรองการปกครองแบบรัฐสภาและ มีความขัดแยงกันในรัฐบาลและในหมูเชื้อพระวงศ ซึ่งทำใหหลักฐานช้ันตนประเภทจดหมายสวนตัว ท่ีนักเรียนใชศึกษาอาจเขียนข้ึนทามกลางสภาพทางการเมืองและความคิดแบบหนึ่ง และบุคคลที่มี ความแตกตางกันในดานชาติกำเนิด การศึกษา อาชีพ ยอมมีมุมมองแนวคิดตางกัน ดังน้ัน เอกสาร ประเภทจดหมายสวนตวั บทความในหนงั สือพมิ พ หรือหนังสอื อัตชวี ประวตั ิ ยอ มใหขอมลู และมุมมอง แตกตางกัน หากนักเรียนไมเขาใจสภาพแวดลอมอื่นๆ อาจทำใหไดขอสรุปที่ไมถูกตอง คลาดเคลื่อน จากความเปนจริง คนหาขอมูลเพม่ิ เติมไดท่ี http://www.aksorn.com/lib/s/soc_04 26

4) การจัดหมวดหมูและตีความ ในข้ันตอนน้ีนักเรียนสามารถทำได เชน กลุมแรกเปน หลกั ฐานประเภทพระราชหตั ถเลขา พระราชดำรสั พระราชนพิ นธในรัชกาลท่ี 6 กลมุ ทส่ี องเปนหลกั ฐาน ช้ันตนประเภทจดหมาย หนังสือราชการ ท้ังท่ีเปนของรัชกาลท่ี 6 และของบุคคลอื่น กลุมที่สามเปน หลักฐานชั้นตนประเภทหนังสือพิมพรวมสมัย กลุมที่ส่ีเปนหลักฐานช้ันรอง เปนตน หรือจัดหมวดหมู หลกั ฐานตามประเดน็ เชน หลกั ฐานเกยี่ วกับการสรางชาตนิ ิยม ท้ังพระราชดำรสั พระราชนิพนธต า งๆ และหลักฐานช้ันรองที่เก่ียวของ หลักฐานเกี่ยวกับการสรางเอกลักษณของชาติ เชน การใชธงไตรรงค การใชน ามสกลุ การใชค ำนำหนาช่อื เปนตน จากนั้นนักเรียนควรหาความสัมพันธของเหตุการณ เชน อะไรเกิดกอนหลัง อะไรเปน ปจจัยใหรัชกาลที่ 6 ทรงมีประกาศหรือการกำหนดตางๆ ผลของการสรางชาตินิยม การตอบรับของ ประชาชน รวมทั้งควรมีความรูเก่ียวกับสภาพเหตุการณทั้งดานการเมือง เศรษฐกิจ สังคมในสมัย ทศี่ กึ ษา เพ่อื ใหการตคี วามหลกั ฐานขอมูลมีความถกู ตองมากท่สี ุด 5) การวิเคราะหและสังเคราะหขอมูล นักเรียนตองนำการตีความที่ไดมาเรียบเรียงอยาง เปนระบบ เชน มีการลำดับหัวขอ การอธิบายถึงความรูหรือความคิดใหมท่ีไดจากการศึกษา โดยมี หลักฐานประกอบการอางอิงอยางมีเหตุมีผล และอธิบายวาความรูท่ีนักเรียนศึกษาเหมือนหรือตางจาก งานที่มีผูศึกษามาแลวอยางไร รวมทั้งสรุปวานักเรียนเขาใจประเด็นท่ีไดศึกษาคนควาดีขึ้นเพียงใด เปน ตน ผฉูสบอับน กลาวโดยสรุป วิธีการทางประวัติศาสตรมีกระบวนการคลายกับวิธีการทางวิทยาศาสตร ที่ใช การสืบคน หลกั ฐาน การประเมนิ คุณคา หลักฐาน การตีความ การวิเคราะหและสังเคราะหขอมลู การนำ เสนอเร่ืองราวอยางมีเหตุมีผล มีความเปนกลาง และมีหลักฐานอางอิงได เพ่ือใหไดเร่ืองราวทาง ประวตั ิศาสตรทมี่ คี วามถูกตองและสมบูรณท ่สี ุด นอกจากนี้ ในแตละทองถิ่นตางมีเร่ืองราวท่ีนาสนใจของตนเอง เราจึงสามารถนำวิธีการทาง ประวัติศาสตรมาใชศึกษาประวัติศาสตรทองถ่ินได หัวขอเกี่ยวกับประวัติศาสตรทองถ่ิน เชน สถานที่ สำคัญ บุคคลสำคัญ เหตุการณในประวัติศาสตรของทองถ่ิน ในการรวบรวมหลักฐานขอมูล แตละ ทองถิ่นอาจมีหลักฐานขอมูลทั้งที่เปนประเภทเดียวกันและตางกัน เชน บางทองถ่ินมีหลักฐานทาง โบราณคดีเหมือนกัน แตบางทองถ่ินอาจไมมีแหลงโบราณคดี บางทองถ่ินมีปูชนียสถาน ปูชนียวัตถุ สำคัญที่มีประวัติความเปนมายาวนาน เชน มีวัดเกาแก มีพระพุทธรูป มีอนุสาวรียผูกอตั้งเมือง หรือผูทำคุณความดีแกทองถ่ิน แตการใชขอมูลจากตำนานก็ควรใชอยางระมัดระวัง บางทองถ่ินมี หนังสอื ทเ่ี ขียนโดยคนในทองถน่ิ ซึง่ เราสามารถรวบรวมขอ มลู จากหลักฐานประเภทตางๆ เหลานีม้ าใช คนควาเรื่องราวทางประวัติศาสตรของทองถิ่นได ดังนั้น วิธีการทางประวัติศาสตรจึงเปนการศึกษา ประวัติศาสตรอยางเปนระบบ มีการคนควาขอมูลจากหลักฐานท่ีนาเชื่อถือ ผลงานทางประวัติศาสตร ทดี่ คี วรใหความรูใหมหรือยนื ยนั ความรูเ ดิม คือ ประวัติศาสตรสังคม ที่แสดงใหเห็นถึงความเปนมาของผูคนในทองถิ่นเดียวกัน ซ่ึงอาจมีความแตกตางทางชาติพันธุก็ได แตเม่ือเขามาต้ังถิ่นฐานอยูในพื้นท่ีเดียวกัน ตัง้ แต 2-3 ชว่ั คนสืบลงไป กจ็ ะเกิดสำนึกในความเปน คนทอ งถ่ินเดียวกัน 27

แบบฝกทักษะพฒั นาการเรยี นรู ตอนท่ี 1 ใหน กั เรียนอธบิ ายข้ันตอนของวิธีการทางประวตั ศิ าสตรแตละขัน้ ตอนมาพอสงั เขป มฐ./ตัวชีว้ ดั กิจกรรม ส4.1 (ม.4-6/2) ขน้ั ที่ 1 .ก....า...ร...ก....ำ...ห....น....ด....ห....ัว...เ..ร...่ื.อ...ง........เ..ป...น.....ข...ั้น....ต....อ....น... ข้นั ท่ี 2 .ก....า..ร....ร...ว...บ....ร...ว...ม...ห....ล...ัก....ฐ....า..น.......ค....ว...ร...ร...ว...บ....ร...ว...ม.. .แ...ร...ก....ข...อ....ง...ว...ธิ ...ีก....า...ร...ท....า...ง...ป....ร...ะ...ว...ัต....ิศ....า..ส.....ต....ร......ผ....ูศ ....กึ ...ษ.....า.. .ท....้ัง....ห....ล....ัก....ฐ....า...น.....ช...้ัน.....ต....น.....แ...ล.....ะ..ห.....ล....ัก....ฐ....า...น.....ช...ั้น.....ร...อ....ง... .จ...ะ...ต.....อ...ง....ก....ำ...ห....น.....ด....ห....ัว...เ..ร....ื่อ....ง...ใ...ห....ก.....ว...า...ง...ก....อ....น.....แ...ล.....ว.. .เ..ก....่ีย...ว...ก....ับ.....เ.ร....่ือ....ง...ท....ี่เ..ร....า..อ....ย...า...ก....ร....ูห....ร...ื.อ...ส....น.....ใ...จ...ใ...ห....ไ...ด... .ค....อ...ย....ก....ำ..ห....น.....ด....ใ..ห....แ...ค....บ....ล....ง....ใ..น.....ภ...า...ย....ห....ล...ัง........เ.พ....อื่....ใ..ห.... มากทีส่ ดุ....................................................................................................... .เ.ก....ิด....ค....ว...า...ม...ส.....ะ..ด....ว...ก....ใ..น.....ก....า...ร...ศ....กึ....ษ....า...ค....น....ค....ว...า............... ....................................................................................................... ผฉูสบอับน วธิ กี าร ข้ันท่ี 3 ก....า...ร...ป....ร....ะ...เ.ม....ิน.....ค....ุณ.....ค....า...ข...อ....ง...ห....ล....ัก....ฐ....า...น.........เ.ป....น.....ก....า...ร... ทางประวัตศิ าสตร ป....ร....ะ...เ..ม...ิน.....ค....ว....า...ม...ถ....ูก.....ต....อ....ง...แ....ล....ะ...น....า....เ..ช...่ือ....ถ...ื.อ....ข...อ....ง...ห....ล....ั.ก....ฐ....า...น.... เ..พ....ร....า...ะ...ห....ล....ัก.....ฐ...า...น.....บ.....า...ง...อ....ย....า...ง...อ....า...จ....เ..ป....น.....ข...อ....ง....ป....ล....อ....ม....ห....ร...ื.อ... เ..ข...ีย....น.....ข...้ึน.....โ...ด....ย....บ....ุค.....ค....ล....ท....ี่.ไ..ม....ม....ีค....ว....า...ม....ร...ูใ...น.....เ..ร....ื่อ....ง...น.....้ัน.....จ....ร...ิ.ง... ร...ว...ม....ท....้ัง...ก....า...ร....ไ..ม....ว...า..ง....ต....ัว...เ..ป....น....ก....ล....า...ง...ข...อ....ง...ผ....ูเ..ข..ี.ย...น.........ท....ำ...ใ..ห....ไ...ด.... ข...อ...ม....ลู ....บ....ิด....เ.บ.....ือ...น.....ไ..ป....จ....า..ก....ค....ว...า...ม...จ....ร...ิง..................................................... ขัน้ ท่ี 5 .ก....า..ร....ว...ิเ..ค....ร...า...ะ...ห....แ...ล....ะ...ส....ัง...เ..ค....ร....า..ะ...ห....ข...อ....ม...ูล... ข้ันท่ี 4 ก....า...ร....จ....ัด....ห.....ม....ว...ด....ห.....ม...ูแ....ล....ะ...ต....ี.ค....ว...า...ม.........เ..ป....น.....ก....า...ร... จ....ั ด.....เ..ป.... น.....ข...ั้ .น.....ต....อ....น.....ส....ุ .ด....ท.... า....ย....ข...อ....ง....ว..ิ.ธ...ี .ก....า...ร....ท.....า...ง... พ....ิจ....า...ร....ณ.....า...ข....อ...ม....ูล....ใ...น.....ห....ล....ัก.....ฐ....า...น....ว...า...ผ....ูส.....ร...า...ง....ห....ล....ั.ก....ฐ....า...น.... ป....ร....ะ...ว...ัต....ิศ....า...ส....ต....ร........ซ....ึ่ง...ผ....ูศ....ึก....ษ....า...ค....น.....ค....ว...า...จ...ะ...ต....อ....ง... ม...ีจ....ุด....ม...ุ.ง...ห....ม...า...ย....เ..บ....้ือ...ง....ต....น....อ....ย...า...ง....ไ..ร........ม....ีจ...ุด....ม....ุง...ห....ม....า...ย...แ...ฝ....ง... เ..ร....ีย....บ.....เ..ร...ีย....ง....เ..ร...่ื.อ....ง........ห....ร...ื.อ...น.....ำ...เ..ส.....น.....อ....ข...อ....ม...ู.ล....ใ...น.... ห....ร...ือ....ไ...ม........จ....า..ก.....น....ั้น.....จ...ึ.ง...น.....ำ..ข....อ...ม....ูล....ม....า..แ....ย...ก....ป.....ร...ะ...เ..ภ....ท....โ...ด....ย... ล....ั.ก....ษ....ณ......ะ..ท....ี่.เ..ป....น.....ก....า...ร...ต....อ....บ.....ห....ร...ือ....อ....ธ...ิบ.....า...ย...ค.....ว...า...ม... เ..ร...ีย...ง....เ.ห....ต....ุก....า...ร....ณ.....ต....า...ม...ล....ำ...ด....ับ....เ..ว...ล...า...ก....อ....น....ห....ล....ัง........ห....ร...ือ....จ...ัด.... อ....ย....า...ก....ร...ู.....ข...อ....ส....ง....ส....ัย........ต....ล.....อ...ด.....จ...น.....ค....ว...า...ม....ร...ู.ใ...ห....ม... เ..ห....ต....ุก....า...ร...ณ.....เ..ร....่ือ...ง....เ..ด...ี.ย...ว...ก....ัน.....แ...ล....ะ..เ..ก....่ีย....ว...ข...อ...ง....ส....ัม....พ....ัน....ธ....ก....ัน.... ค....ว...า...ม...ค....ดิ....ใ...ห....ม...ท....่ไี...ด...จ....า...ก....ก....า..ร....ศ....กึ ...ษ.....า..ค....น.....ค....ว...า ..น.....้นั .... ไ..ว...ด....ว...ย...ก....นั.....เ.พ....อ่ื....ค....ว...า..ม....ส....ะ...ด....ว..ก....ใ...น....ก....า...ร...ส.....งั ...เ..ค....ร...า...ะ..ห................. ....................................................................................................................... 28

ตอนที่ 2 ใหน ักเรียนเลือกศกึ ษาหัวขอตามทก่ี ำหนดให 1 หัวขอ โดยใชว ิธีการทางประวัติศาสตร กิจกรรม มฐ./ตัวชว้ี ัด ส4.1 (ม.4-6/2) สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช วีรกรรมของทา วสุรนารีใน พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา กบั การรกั ษาเอกราชของชาตไิ ทย ประวตั ิศาสตรไทย เจาอยหู ัวกบั การสรา งชาติไทย หัวขอทเี่ ลือกศึกษา .............ส....ม....เ..ด....จ็ ...พ....ร....ะ..น.....เ.ร....ศ....ว...ร...ม....ห....า..ร....า..ช....ก...บั.....ก....า..ร....ร...กั....ษ....า...เ..อ...ก....ร....า...ช...ข...อ...ง...ช...า...ต....ิไ...ท....ย................ การรวบรวมหลกั ฐาน หลักฐานช้ันตน หลกั ฐานชัน้ รอง เ..ช...น ......1..........พ.....ร...ะ...ร....า...ช...พ.....ง...ศ....า...ว....ด....า...ร...ก.....ร...ุง....ศ....ร....ีอ....ย...ุธ....ย...า...ฉ.....บ....ับ.... เ..ช...น......1..........พ.....ง...ศ....า...ว..ด....า...ร...เ..ร....อ่ื ...ง.......ไ..ท....ย....ร...บ....พ....ม....า......พ....ร....ะ..น.....พิ ....น....ธ... ห....ล....ว...ง...ป....ร....ะ..เ..ส....ร...ฐิ....อ...กั....ษ.....ร...น.....ติ ...์ิ............................................................ ข...อ....ง...ส....ม....เ.ด....็จ....ฯ.....ก....ร....ม...พ....ร....ะ..ย....า...ด....ำ..ร....ง...ร...า...ช...า...น....ุภ....า...พ........................ ...........2...........พ....ร...ะ...ร...า...ช...พ....ง...ศ....า..ว...ด....า...ร...ฉ....บ....ับ....พ....ร....ะ..ร....า..ช...ห....ัต....ถ....เ.ล....ข...า... ...........2...........พ....ร.....ะ...ร....า....ช...ป.....ร....ะ...ว...ั.ต....ิ .ส....ม.....เ..ด....็ .จ....พ.....ร....ะ...น.....เ...ร....ศ.....ว...ร... ...........3...........จ...ด....ห....ม....า..ย....เ.ห....ต....วุ...ัน.....ว..ล....ติ....................................................... ม....ห....า...ร....า...ช........พ....ร....ะ...น.....ิพ....น.....ธ....ข...อ....ง...ส.....ม....เ..ด....็จ....ฯ.......ก.....ร...ม....พ.....ร...ะ...ย....า.. ...........4...........ม...ห....า...ร...า...ช...ว...ง...ษ.......พ....ง....ษ....า..ว...ด....า...ร...พ....ม....า ................................ ดำรงราชานภุ าพ........................................................................................................................ การประเมนิ คุณคา ของหลักฐาน ผฉูสบอับน ...........ว...ิ.เ..ค....ร....า...ะ...ห....ว....า...ข...อ....ม...ู.ล....ท....ี่ไ...ด....จ....า...ก.....ก....า...ร....ร....ว...บ.....ร...ว....ม...ม....า...น.....้ัน.....ม...ี.ค....ว...า....ม...น.....า...เ..ช...ื่.อ....ถ...ื.อ....ม...า....ก....น.....อ....ย...เ..พ.....ีย....ง...ใ...ด.........โ...ด....ย....พ....ย....า...ย....า...ม... ค....ดั....เ..ฉ....พ....า...ะ...เ.น.....้อื ...ห....า...ท....แี่...ท....จ....ร...งิ......แ...ล....ะ...ต....ดั ....ค....ว..า...ม....ร...ูส....ึก....ส....ว...น.....ต....ัว...ข..อ....ง...ผ....เู .ข...ยี....น....อ....อ...ก....ไ...ป........................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... การจดั หมวดหมแู ละตคี วาม ...........น.....ำ...ข...อ...ม....ูล....ท....่ีไ...ด....จ...า...ก....ก....า...ร....ค....น....ค....ว...า...ท....้ัง....ห....ม...ด....ม....า...ต....ีค....ว...า...ม........แ...ป....ล....ค....ว...า...ม...ห....ม....า...ย........ว..ิ.พ....า...ก....ษ....ว...ิจ...า...ร....ณ.....อ....ย...า...ง....ย...ุต....ิธ...ร....ร....ม...ด....ว...ย... ใ...จ....เ..ป....น....ก....ล.....า..ง....ว...า.......พ....ร....ะ...ร...า...ช...ก....ร....ณ.....ี.ย...ก....ิจ....ข...อ....ง...ส....ม....เ..ด....็จ....พ....ร....ะ..น.....เ..ร....ศ....ว...ร...ม....ห....า...ร...า...ช....ใ..ด....ท....ี่ส.....ง...ผ....ล....ต....อ....ก....า...ร...ร....ัก....ษ....า...เ..อ....ก....ร...า...ช....ข...อ...ง... ช....า..ต....ไิ...ท....ย......แ...ล....ะ...พ....ร...ะ...อ...ง....ค....ท ....ร...ง...ท....ำ...ค....ณุ.....ป....ร....ะ..โ...ย...ช...น.....ใ ..ด....บ....า...ง...เ..พ....ือ่....ป....ร...ะ...เ.ท....ศ....ช....า..ต....ิแ...ล....ะ...ป....ร...ะ...ช...า...ช...น....ข...อ....ง...พ....ร...ะ...อ....ง...ค.................................... การวิเคราะหและสงั เคราะหขอ มูล ............จ...ัด....ท.....ำ...เ..ป....น....ร....า...ย....ง...า...น.....เ..ก....ี่ย...ว....ก....ับ....พ....ร....ะ...ร....า...ช...ป....ร....ะ..ว...ั.ต...ิ.แ...ล....ะ...พ....ร....ะ...ร...า...ช....ก....ร....ณ.....ีย....ก....ิจ....ข...อ....ง...ส....ม....เ..ด....็จ....พ....ร....ะ...น.....เ..ร...ศ....ว...ร....ม....ห....า...ร....า..ช... พ.....ร...อ ...ม....ภ....า..พ.....ป...ร....ะ...ก...อ....บ.......แ...ล....ะ...อ...อ....ก....ม...า...น....ำ...เ..ส....น....อ....ห....น....า...ช...้ัน....เ..ร....ีย...น.......จ....า...ก....น....นั้ .....น....ำ...ผ...ล....ง...า...น....ไ...ป....จ...ดั....น.....ิท....ร...ร....ศ....ก....า..ร....ใ..ห....ส....ว...ย....ง...า...ม............ ............................................................................................................................................................................................................................................................... (พิจารณาจากคำตอบของนักเรียน โดยใหอ ยใู นดลุ ยพินจิ ของครผู ูส อน) 29

ตอนที่ 3 ใหน ักเรียนแบง กลุมเพอ่ื จัดทำโครงงานประวัตศิ าสตรท องถิน่ มฐ./ตวั ช้วี ดั กิจกรรม ส4.1 (ม.4-6/2) คำชีแ้ จง ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 4-5 คน จัดทำโครงงานประวัติศาสตรทองถิ่นของตน โดยใหนักเรียนแตละกลุมเลือกศึกษาในประเด็นใดก็ไดตามที่กลุมของนักเรียนสนใจ เชน บุคคล สำคญั ในทอ งถิ่น มรดกทางวฒั นธรรมของทอ งถ่ิน เม่ือไดหวั ขอ ทต่ี อ งการศึกษาแลว ใหดำเนินการ ศึกษาโดยใชวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร ตามขนั้ ตอนดังตอ ไปน้ี 1. กำหนดหัวเร่ือง ใหสมาชิกในกลุมชวยกันกำหนดหัวขอยอยหรือประเด็นในการ ศกึ ษาวา เราตอ งศึกษาอะไรบา ง และนำเสนอตอ ครผู ูสอน 2. รวบรวมหลกั ฐาน เมือ่ ไดห ัวขอยอ ยหรือประเดน็ ในการศกึ ษาแลว ใหสมาชกิ ในกลุม ไปศึกษาคนควา ตามแหลงการเรียนรตู างๆ เชน หองสมดุ หรือจากเวบ็ ไซตตา งๆ แลวรายงานให ครผู ูสอนทราบ 3. ประเมินคุณคาของหลักฐาน ใหสมาชิกในกลุมชวยกันพิจารณาขอมูลท่ีกลุมตนไดไป คนความาทั้งหมดแลววิเคราะหดูวามีความนาเช่ือถือมากนอยเพียงใด โดยอาจพิจารณาวาถามี หลกั ฐานอางอิงกนั ได หลักฐานหรือขอ มูลน้นั กพ็ อมีนำ้ หนกั ในการเชื่อถือ ผฉูส บอับน 4. ตีความและสังเคราะหขอมูล โดยนำขอมูลท่ีผานการวิเคราะหจากกลุมมาตีความ วาจะจัดอยูในหัวขอยอยใด หรือควรสรางหัวขอยอยใหมหรือไม แลวนำมาเรียบเรียงขอมูล โดยคำนึงถึงความตอ เนอ่ื ง ลำดับการเรียงหัวขอ กอ น-หลงั และความสัมพันธในแตล ะหวั ขอ 5. นำเสนอ ใหนักเรียนออกแบบรูปแบบการนำเสนอองคความรูใหมท่ีไดจากการ ศึกษาตามความคิดสรางสรรคของสมาชิกในกลุมของนักเรียน จากนั้นนำเสนอผลงานท่ีไดจาก การศกึ ษาคน ควา หนาชนั้ เรยี น พิจารณาจากผลงานของนักเรียน โดยมเี กณฑก ารประเมนิ ดังน้ี 1. กระบวนการทำงาน (ทักษะการศึกษาดวยวธิ ีการทางประวตั ศิ าสตร) 10 คะแนน 2. องคความรูใหมทไ่ี ด 5 คะแนน 3. การนำเสนอ (ความนาสนใจ/ความคิดสรางสรรค/เน้ือหาครอบคลมุ ) 5 คะแนน 30

แบบทดสอบ เรอ่ื งท่ี 2 ตอนท่ี 1 ใหน ักเรียนเลอื กคำตอบท่ถี ูกตองทสี่ ดุ เพียงคำตอบเดียว 1. เพราะเหตุใดจงึ ตอ งใชว ิธกี ารทางประวัติศาสตรเพื่อศึกษาประวัติศาสตร ผฉูส บอับน ก. เขาใจขั้นตอนในการศกึ ษาประวัติศาสตร ข. หาความจริงจากขอเทจ็ จรงิ ทางประวัติศาสตร ค. จดั หมวดหมูขอมูลจากหลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร ง. หาจุดประสงคของผูสรา งหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร 2. หลกั ฐานทีเ่ ปนลายลักษณอ ักษรมีความสำคัญอยางไรในการศกึ ษาประวัติศาสตร ก. เปน หลักฐานหลักที่ใหข อมลู ทางประวัตศิ าสตร ข. เปนหลกั ฐานท่ีใหข อ มลู ซง่ึ เขาใจงา ยกวาหลกั ฐานอ่นื ค. เปนหลกั ฐานที่มอี ยเู ปน จำนวนมาก สะดวกในการรวบรวม ง. เปน หลกั ฐานทนี่ า เช่ือถอื ท่ีสุดเมอ่ื เทียบกับหลกั ฐานที่ไมเ ปนลายลักษณอ ักษร 3. การกำหนดหัวเรอ่ื งมีประโยชนอยางไรตอวธิ กี ารทางประวัตศิ าสตร ก. เพือ่ ระบุความสนใจของผูท่จี ะศึกษา ข. เพ่อื ปอ งกนั ไมใหไปศกึ ษาซ้ำกับผูอื่น ค. ทำใหทราบขอบเขตของเร่อื งทจี่ ะศกึ ษา ง. ทำใหท ราบแหลง ขอ มลู ทางประวัตศิ าสตร 4. การกำหนดหวั เรอื่ งท่ีดคี วรทำอยา งไร ก. กำหนดประเด็น ชว งเวลาและพ้ืนที่ท่จี ะศึกษาใหชดั เจน ข. กำหนดหัวเรื่องอยางกวางๆ เพ่อื ทีจ่ ะศึกษาไดห ลายประเดน็ ค. กำหนดหวั เรอ่ื งทม่ี คี นศึกษาอยูกอ นแลว จากหนงั สอื และบทความตางๆ ง. กำหนดหัวเรอ่ื งอยางแคบๆ เพอ่ื ที่จะไมตองเสียเวลาหาหนังสือหลายเลม 5. การรวบรวมหลกั ฐานมคี วามสมั พนั ธกบั การกำหนดหัวเรื่องอยางไร ก. ไมมีความสัมพนั ธกัน ข. จะกำหนดหัวเร่อื งจากหลกั ฐานทร่ี วบรวมได ค. จะตรวจสอบความเหมาะสมของหวั เรอื่ งจากหลักฐานท่ีรวบรวมได ง. รวบรวมหลักฐานทเี่ กย่ี วขอ งกบั หัวเรอื่ งท่มี ีการกำหนดประเด็นในการศกึ ษาได 1. ตอบ ข. การศึกษาประวัติศาสตรโดยใชวิธีการทางประวัติศาสตร จะชวยใหสามารถคนพบความจริงจาก ขอเทจ็ จริงทางประวัตศิ าสตร 2. ตอบ ก. เร่อื งราวทางประวตั ศิ าสตรส วนใหญถูกบันทกึ ในหลักฐานทเี่ ปน ลายลักษณอ กั ษร ซงึ่ เปน หลกั ฐานหลกั ท่ีใหขอมูลทางประวตั ิศาสตร 3. ตอบ ค. ประโยชนของการกำหนดหัวเร่ือง คอื จะทำใหท ราบขอบเขตของเร่อื งท่จี ะศกึ ษา 4. ตอบ ก. การกำหนดหัวเร่ืองที่ดีควรระบุประเด็น ชวงเวลาและพ้ืนท่ีท่ีจะศึกษาใหชัดเจนเพ่ือกำหนดขอบเขต ที่จะศกึ ษา 5. ตอบ ง. ในการรวบรวมหลักฐาน ผูศึกษาจะตองรวบรวมหลักฐานที่เก่ียวของกับหัวเรื่องเพ่ือจะทำใหไดรับ ขอ มูลสอดคลอ งกับเร่ืองที่ตอ งการศึกษา 31

6. เพราะเหตใุ ดจึงควรรวบรวมขอมลู จากหลักฐานช้ันรองกอน ก. ไมตองเสียเวลาในการตคี วามขอมูล ข. รวบรวมขอมูลไดส ะดวกรวดเร็วกวา ค. ใหขอมูลท่เี ขา ใจงายกวาหลกั ฐานชน้ั ตน ง. ผา นการพิจารณาความนาเชอ่ื ถอื มาแลว 7. นกั เรยี นควรทำอยา งไรหากพบความขดั แยง ของขอ มลู จากหลกั ฐานตา งชิน้ กัน ก. ถือวาเปน ขอมลู ท่ีไมน า เช่ือถอื ทั้งคู ข. ตรวจสอบเปรยี บเทียบกับหลักฐานอ่ืนตอ ไป ค. ถอื วาขอ มลู ถูกตองแตตางกนั ท่ีความเหน็ ของผสู รา ง ง. ตรวจสอบดวู าหลกั ฐานใดสรางกอนหลักฐานนน้ั นา เช่อื ถอื 8. การประเมินคุณคา ของหลกั ฐานควรพจิ ารณาจากสงิ่ ใดมากที่สุด ก. ผสู รา งหลักฐาน ข. เวลาสรา งหลักฐาน ค. ทม่ี าของหลกั ฐาน ง. สถานท่ีพบหลกั ฐาน 9. เพราะเหตุใดจึงตองนำขอ มูลมาจัดหมวดหมู ก. สะดวกในการนำเสนอขอ มูล ข. เพือ่ เก็บขอ มลู ใหเปนระเบยี บ ค. สะดวกในการพจิ ารณาขอมูล ง. เพ่ือหาความนา เช่ือถือของขอ มูล 10. เพราะเหตใุ ดขอ มลู เดียวกันจงึ ถูกตีความตางกัน ก. ถกู ตคี วามในพืน้ ที่ทตี่ า งกนั ข. ถกู ตคี วามในชวงเวลาทีต่ า งกนั ค. ถูกตคี วามจากทฤษฎที ี่ตางกัน ง. ถกู ตีความจากผศู กึ ษาที่ตางกัน 11. หลกั เกณฑในขอใดใชในการแบงหลกั ฐานช้ันตน กบั หลักฐานช้ันรอง ก. ลำดบั การสรางกอน-หลัง ผฉสู บอับน ข. ความสัมพันธของผูสรางกบั เหตุการณ ค. เจตนาของผูสรา งในการสรางหลักฐาน ง. ชวงเวลาทส่ี รา งหลกั ฐานกบั เหตุการณ 12. ผลงานดา นสถาปต ยกรรมจดั เปนหลักฐานประเภทใด ก. ไมส ามารถจดั ประเภทได ข. หลกั ฐานทางโบราณคดี ค. หลักฐานชั้นตน ที่ไมเ ปน ลายลกั ษณอักษร ง. หลักฐานช้นั รองท่ีไมเ ปนลายลกั ษณอ ักษร 6. ตอบ ค. หลักฐานชั้นรองใหขอมูลที่เขาใจงายกวาหลักฐานช้ันตน ซึ่งเปนผลดีตอการทำความเขาใจขอมูล ทางประวตั ศิ าสตรกอนทจ่ี ะไปรวบรวมหลกั ฐานช้ันตน 7. ตอบ ข. หากพบความขัดแยงของขอมูลจากหลักฐานตางชิ้นกันควรที่จะตรวจสอบเปรียบเทียบขอมูลกับ หลกั ฐานอื่นตอ ไป 8. ตอบ ก. เพราะจะทำใหเราทราบวาหลักฐานน้ันมีจุดประสงคอะไร สรางขึ้นชวงเวลาใด สรางข้ึนที่ไหน ซ่งึ จะชวยในการพิจารณาไดวา หลกั ฐานนน้ั เปนของจริงหรือของปลอมและนา เช่ือถอื หรอื ไม 9. ตอบ ค. การจัดหมวดหมูขอมูลจะทำใหเกิดความสะดวกในการนำขอมูลมาพิจารณาทีละประเด็นตาม หมวดหมทู จ่ี ดั ไว 10. ตอบ ง. การตีความขอมูลท่ีแตกตางกันเปนเพราะถูกตีความจากผูศึกษาที่ตางกัน ซ่ึงแตละคนมีพ้ืนฐาน ความรู แนวคิด ประสบการณ และคณุ สมบตั ิอื่นๆ ทแ่ี ตกตางกนั 11. ตอบ ข. หลักฐานชั้นตนสรางขึน้ โดยผูเกยี่ วขอ งกบั เหตกุ ารณ สวนหลกั ฐานชน้ั รองสรา งจากผไู มเกีย่ วของ กบั เหตกุ ารณ 12. ตอบ ค. ผลงานดานสถาปต ยกรรมจัดเปน หลกั ฐานช้นั ตนทีไ่ มเ ปน ลายลักษณอกั ษร 32

13. เพราะเหตุใดเราจึงควรศกึ ษาจากหลกั ฐานชน้ั รองกอ นหลักฐานชั้นตน ก. เสยี เวลาในการศึกษานอยกวา ข. ทำความเขาใจขอมูลไดง า ยกวา ค. ไดทราบวา หลกั ฐานชนั้ ตนช้นิ ใดนา เชอ่ื ถือ ง. หากไดขอ มูลแลวอาจไมต องใชห ลกั ฐานชนั้ ตน 14. ขอ ใดคือหลกั ฐานชน้ั ตน ก. บทความในหนังสือพมิ พ ข. งานวิจัยเรื่อง “คนไทยมาจากไหน” ค. บนั ทึกรายการคาใชจ ายประจำวนั ง. หนังสือเรยี นวชิ าประวตั ศิ าสตรไทย 15. หลกั ฐานชน้ั ตนนาเชอ่ื ถอื เพราะสรางจากผูเ กยี่ วของในเหตุการณแตค วรระวังในเรื่องใด ก. การนำเสนอขอมลู ดานเดยี ว ข. การนำเสนอขอมูลไมครบถว น ค. ผสู รา งไมเจตนาบนั ทึกขอ มูล ง. ผูสรา งอาจสรา งหลกั ฐานปลอม 13. ตอบ ข. การศึกษาหลักฐานชั้นรองทำใหเขาใจในเร่ืองที่จะศึกษาไดงาย และไดรับทราบความคิดเห็นของ นักวิชาการ รวมท้งั ทราบวา ควรไปศึกษาจากหลักฐานชั้นตนชน้ิ ใดตอไป 14. ตอบ ค. เพราะสรางขนึ้ จากผูใชจ า ยเอง ซงึ่ ถือวา สรา งขน้ึ จากผเู ก่ยี วขอ งในชวงเวลาทเ่ี กิดเหตุการณ 15. ตอบ ก. ผสู รา งอาจสรา งหลักฐานขน้ึ จากอคติของตนทำใหมกี ารนำเสนอขอ มลู เพยี งดา นเดียว เชน ยกยอง ตนเองและโจมตีฝายตรงขาม ผฉสู บอบั น ตอนที่ 2 ใหน ักเรียนตอบคำถามตอไปน้ี มฐ./ตวั ช้วี ดั 1. นักเรยี นสามารถสรา งองคความรูใหมจากการใชวิธกี ารทางประวตั ิศาสตรไดอ ยางไร ส4.1 ...........ใ...น....เ..บ....้ือ...ง....ต....น....ต....อ....ง...ก....ำ..ห....น.....ด....ห....ัว...เ.ร....อื่...ง.......ซ....ึง่...ค....ว...ร...เ..ป....น.....ห....ัว..ข...อ....เ..ฉ....พ....า..ะ...ท....ตี่....น....อ....ย...า...ก....ร....ู ...จ....า...ก....น....ั้น....ก....ำ...ห....น.....ด...ข...อ....บ....เ..ข...ต....ใ..น.... (ม.4-6/2) ก....า...ร...ศ....ึก....ษ.....า..ใ...ห....ช...ัด....เ..จ....น.........แ...ล....ว...ร...ว...บ.....ร...ว...ม....ห....ล....ัก....ฐ...า...น.....ท....่ีเ..ก....่ีย...ว...ข...อ....ง........ซ...่ึง....ใ..น.....ร...ะ...ย...ะ...แ...ร....ก....ค....ว...ร....ใ..ช...ห....ล....ัก....ฐ....า...น....ช...ั้.น....ร....อ...ง....ห....ร...ือ... ห....ล....ัก....ฐ...า...น.....ช...ั้น....ต....น.....ท....ี่ม...ีผ....ูอ...ื่น.....ศ....ึก....ษ....า...ไ..ว...ก....อ....น....แ...ล....ว...แ...ล....ะ...ห....า...ห....ล...ัก.....ฐ...า...น....ใ...ห....ม...เ..พ....ิ่ม....เ..ต...ิม........จ....า...ก....น....้ัน.....ท....ำ..ก....า...ร....ป....ร...ะ...เ.ม....ิน....ค....ุ.ณ.....ค....า.. ข...อ...ง....ห....ล....ัก....ฐ...า...น.........ว..ิเ..ค....ร....า..ะ...ห....แ...ล....ะ...ต....ีค....ว...า..ม....ข...อ...ม....ูล....โ..ด....ย....ไ..ม....ม...ีอ....ค....ต....ิแ...ล....ะ..ไ...ม...ย....ึด....ต....ิด....ก....ับ....ข...อ...ม....ูล....ท....่ีม...ีอ....ย...ูเ..ด....ิม........ก....็จ...ะ...ก....อ...ใ...ห....เ..ก....ิด... การสรางองคความรใู หมข้นึ มา.................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ใหนักเรียนยกตัวอยางการใชวิธีการทางประวัติศาสตรในการศึกษาประวัติศาสตรไทยมาพอสังเขป 1 เรอ่ื ง ...........ส....ม....ม...ต....ิว...า...น....ัก....เ..ร...ีย....น....ต....ั้ง...ห....ัว...เ..ร...่ือ....ง...ท....ี่ส....น.....ใ..จ....ว...า.......“..ก....า...ร....ส....ร...า...ง...เ..อ....ก...ล....ัก....ษ.....ณ.....ไ..ท....ย....ใ..น.....ส....ม....ัย...ร...ัช....ก....า..ล....ท....ี่.....6...”.......จ....า..ก....น.....้ัน.... ร...ว...บ....ร....ว...ม...ห....ล....ัก....ฐ...า...น.....โ..ด....ย...เ..ร....ม่ิ ...จ....า..ก....ห....ล....กั....ฐ....า..น.....ช...ัน้....ร....อ...ง........เ.ช....น........ง...า...น....ว...จิ....ยั...เ..ร...ื่อ....ง.......“...ร...ชั...ก....า...ล....ท....่ี....6.......ก....ับ.....ก...า...ร....ส....ร...า...ง...ช...า...ต....ิ”.. จ...า...ก....น.....ั้น....จ....ึง...ไ..ป....ร....ว...บ....ร...ว...ม....ห....ล...กั....ฐ....า...น....ช...น้ั.....ต....น ........เ..ช...น........พ....ร...ะ...ร...า...ช...ห....ัต....ถ....เ..ล....ข...า......พ....ร....ะ..ร....า..ช...ด....ำ...ร...ัส........พ.....ร...ะ...ร...า...ช...น....ิพ....น.....ธ.......ต....อ...ม....า.. ใ..ห....ป....ร....ะ..เ..ม....ิน....ค....ณุ.....ค....า...ห....ล....กั....ฐ...า...น.....ต....า..ง....ๆ......ว...า...ใ..ค....ร....เ.ข...ีย....น.......เ..ข...ีย...น.....ถ....ึง...เ..ร...อ่ื....ง...อ...ะ...ไ...ร......ผ....ูเ .ข...ีย....น....ม....ีท....ศั....น....ค....ต....ิอ....ย...า...ง...ไ...ร......แ...ล....ว...น.....ำ..ม....า.. จ...ัด....ห....ม....ว...ด....ห....ม...ูแ...ล....ะ...ต....ีค....ว...า...ม...โ...ด....ย...พ....ิจ....า...ร...ณ.....า...จ....า..ก....ค....ว...า...ม....ส....ัม...พ....ั.น....ธ...ข...อ....ง...เ..ห....ต....ุก....า...ร...ณ..........ข...ั้น....ส....ุด....ท....า...ย........ค....ือ........ก....า...ร...ว...ิเ..ค....ร...า...ะ...ห... แ...ล....ะ...ส....ัง...เ..ค....ร...า...ะ...ห......แ...ล....ะ...น....ำ...เ..ส....น.....อ...ค....ว...า...ม...ร....อู ...ย...า...ง...เ..ป....น.....เ.ห....ต....เุ..ป....น....ผ....ล................................................................................................................ ............................(...พ....จิ ...า...ร...ณ......า...จ...า...ก....ค....ำ..ต....อ....บ....ข...อ....ง...น....กั....เ..ร...ีย....น.........โ..ด....ย....ใ..ห....อ....ย...ูใ..น.....ด....ุล....ย...พ....นิ.....จิ...ข...อ....ง...ค....ร....ผู ...ูส....อ....น....)......................................... 33

แบบทดสอบประจำหนวยการเรยี นรูที่ 1 คำชแ้ี จง ใหนักเรยี นเลือกคำตอบท่ถี กู ตองท่สี ุดเพียงคำตอบเดียว 1. เพราะเหตใุ ดจงึ ตอ งมกี ารกำหนดชวงเวลาทางประวตั ิศาสตร ก. เพ่อื แบงเวลาออกเปน ชว งๆ ข. กำหนดเหตุการณท างประวตั ิศาสตร ค. แบง เวลาในประวตั ิศาสตรใหเ ทาเทียมกนั ง. สะดวกในการเขา ใจเหตุการณทางประวตั ิศาสตร 2. การศึกษาประวัตศิ าสตรต ามลำดบั เวลามปี ระโยชนในเร่อื งใดมากทส่ี ุด ก. เขาใจประวตั ิศาสตรไดส ะดวก ข. ทราบลักษณะเดน ของแตล ะสมัย ค. เขา ใจพัฒนาการทต่ี อเน่อื งของมนษุ ยชาติ ง. สามารถลำดับเหตุการณทางประวตั ิศาสตรไดอยางถูกตอ ง 3. เราจะทราบชว งเวลาของเหตุการณไดอยางไรหากไมมีการระบเุ วลาหรอื ยุคสมัยทางประวตั ิศาสตร ก. ไมส ามารถทราบได ข. จำนวนคนในเหตุการณ ค. ช่ือสถานที่ในเหตุการณ ง. บคุ คลสำคัญในเหตกุ ารณ ผฉูสบอบั น 4. นอกจากศักราชแลว มสี ง่ิ ใดท่ีชว ยบอกชวงเวลาในประวตั ิศาสตรไดอกี ก. รชั สมยั ของกษตั ริย ข. อายุเฉลีย่ ของมนุษย ค. ปรากฏการณท างธรรมชาติ ง. อายุการใชงานของเคร่อื งมือเครอ่ื งใช 5. ขอ ใดไมไ ดอ ยูในชว งเวลาเดยี วกับขอ อ่ืน ก. ปที่ 1077 ข. ศตวรรษท่ี 21 ค. สหสั วรรษท่ี 2 ง. ทศวรรษที่ 1860 6. ภาชนะดนิ เผาสะทอนถงึ ความเจรญิ ดา นใดของมนษุ ย ก. ความเชือ่ ข. การปนดิน ค. การใชภาชนะ ง. การรจู ักใชไฟ 1. ตอบ ง. การกำหนดชวงเวลาทางประวตั ศิ าสตรจะชว ยใหเ ขาใจเหตุการณท างประวตั ิศาสตรไ ดสะดวกย่งิ ขนึ้ 2. ตอบ ค. การศึกษาประวัติศาสตรตามลำดับเวลา จะชวยใหเขาใจพัฒนาการที่ตอเนื่องของมนุษยชาติจาก ชว งเวลาหนึง่ ไปยังชวงเวลาตอไปได 3. ตอบ ง. บุคคลสำคัญในเหตุการณทางประวัติศาสตรจะสามารถบอกเวลาในประวัติศาสตรได หากเรา ทราบวา บุคคลนน้ั มชี วี ิตอยูในชว งเวลาใด 4. ตอบ ก. รัชสมยั ของกษัตริยพ ระองคต างๆ สามารถบง บอกเวลาในประวัติศาสตรไ ด 5. ตอบ ข. ศตวรรษท่ี 21 อยูในชวงปท ี่ 2001-2100 สวนขอ อนื่ อยูในชวงปท ่ี 1001-2000 6. ตอบ ง. ภาชนะดนิ จะกลายเปน ภาชนะดนิ เผาไดก ต็ อเม่อื มนุษยรจู ักใชไ ฟมาใหความรอ นแกภาชนะดนิ 34

7. ความรูใดที่ทำใหมนุษยพ ัฒนาเขา สูย ุคโลหะ ผฉูสบอับน ก. ศาสนา ข. การหลอมแร ค. การผสมปูน ง. การชลประทาน 8. ขอใดบง บอกวา เปน เวลาสมัยกอ นสโุ ขทัย ก. พทุ ธศตวรรษที่ 19 ข. สมัยการวางรากฐาน ค. สมยั พอปกครองลกู ง. สมัยอาณาจกั รทวารวดี 9. สมัยสโุ ขทยั ส้ินสุดลงเมอ่ื ใด ก. เมื่อรบแพก รุงศรอี ยุธยา ข. ถูกรวมเขา กับกรงุ ศรีอยธุ ยา ค. เมื่อสถาปนากรงุ ศรอี ยุธยา ง. เมอื่ ถูกกรุงศรอี ยธุ ยายึดครอง 10. ขอใดคอื ลักษณะเดนทางประวตั ิศาสตรของสมยั ธนบรุ ี ก. มรี ะยะเวลาส้ัน ข. มีราชธานขี นาดเล็ก ค. มีสงครามเกอื บตลอดเวลา ง. มพี ระมหากษตั รยิ เ พียงพระองคเดยี ว 11. เราจะพบการใชศ กั ราชเม่อื ใด ก. กลา วถงึ เหตกุ ารณทเี่ กิดขึ้นบอยๆ ข. กลาวถึงเหตุการณท่ยี าวนานเกินหน่งึ ป ค. กลา วถงึ เหตกุ ารณท ่ีไมต อ งระบุเวลาแนนอน ง. กลาวถงึ เหตกุ ารณที่สำคัญทางประวัตศิ าสตร 12. ขอใดคอื การบอกเวลาของเหตกุ ารณท างประวัติศาสตรท ี่ไมเจาะจงเวลาทแี่ นน อน ก. ปท ่แี ลว ข. พ.ศ. 2550 ค. พุทธศตวรรษที่ 25 ง. สมัยนายสมคั ร สนุ ทรเวช 7. ตอบ ข. มนุษยสามารถผลิตเหล็กและเขา สยู คุ เหล็กไดด ว ยความรใู นการหลอมแรและสกัดเหล็ก 8. ตอบ ง. สมยั อาณาจกั รทวารวดจี ดั อยูใ นชวงเวลาสมยั กอ นสุโขทยั สวนขอ อ่นื เกดิ ขึ้นภายหลัง 9. ตอบ ข. สมยั สุโขทยั เปน การแบงสมยั โดยใชอาณาจักร ดงั นัน้ การส้นิ สุดสมยั สโุ ขทัย คอื การถูกรวมเขากับ อาณาจกั รอยธุ ยา 10. ตอบ ค. ลักษณะเดนทางประวัติศาสตรของสมัยธนบุรี คือ เปนชวงเวลาที่เกิดสงครามเกือบตลอดเวลา สว นขอ อ่นื แมว าจะเกดิ ขึ้นในสมยั ธนบุรีแตม ผี ลตอคนไทยในสมัยนั้นนอ ยกวา 11. ตอบ ง. ในการบอกเหตุการณส ำคัญทางประวตั ศิ าสตรจ ะระบุเวลาทีม่ ีความแนน อน เชน วัน เวลา หรือป โดยใชศกั ราชบอกปทเ่ี กดิ เหตกุ ารณสำคัญนนั้ ๆ 12. ตอบ ค. ในการบอกเวลาของเหตุการณท างประวตั ิศาสตรที่ไมตองการเจาะจงเวลาท่ีแนน อน จะใชการบอก เวลาเปนชวงเวลา เชน ทศวรรษ ศตวรรษ เปนตน 35

ผฉูสบอบั น 13. เวลาในขอใดเกดิ ขึ้นกอน ก. ร.ศ. 130 ข. จ.ศ. 1023 ค. ม.ศ. 1689 ง. พ.ศ. 2475 14. สมยั ประวัติศาสตรในดนิ แดนประเทศไทยเรมิ่ ตน เม่อื ไหร ก. เม่อื คนไทยตัง้ อาณาจักรข้ึน ข. เมอื่ คนไทยนบั ถอื พระพุทธศาสนา ค. เม่อื มกี ารประดิษฐต วั อกั ษรไทย ง. เม่ือมีตัวอกั ษรใชในดนิ แดนประเทศไทย 15. ขอใดคือการแบง สมัยประวตั ิศาสตรไทยตามเกณฑสากล ก. สมัยโบราณ ข. สมยั ราชวงศอ ูทอง ค. สมัยประชาธปิ ไตย ง. สมัยปฏิวัติอตุ สาหกรรม 16. “ครัง้ กรุงเกา ” หมายถึงสมยั ใด ก. สมยั โบราณ ข. สมยั สุโขทยั ค. สมัยอยุธยา ง. สมัยธนบรุ ี 17. สมยั ทม่ี กี รงุ รัตนโกสินทรหรอื กรงุ เทพมหานครเปน ราชธานเี รยี กวา สมัยใด ก. สมยั ใหม ข. สมยั กรุงสยาม ค. สมยั กรุงเทพมหานคร ง. สมยั รัตนโกสินทร 18. เหตกุ ารณใดเกิดขึ้นเปนเหตุการณท ี่สาม ก. กรงุ ธนบุรีเร่ิมตนเมอ่ื พ.ศ. 2310 ข. กรุงศรีอยธุ ยาเกิดข้ึนกอ นกรงุ ธนบรุ ี ค. กรุงรตั นโกสินทรเ กดิ ข้นึ ภายหลงั กรงุ ธนบรุ ี ง. กรุงสุโขทยั กอตงั้ ข้นึ เมอ่ื พทุ ธศตวรรษที่ 18 13. ตอบ ข. จ.ศ. 1023 เกิดขนึ้ กอนขอ อ่ืนโดยเม่ือเทยี บศกั ราชแลว 1023+1181 จะตรงกับ พ.ศ. 2204 สว นขออ่นื ร.ศ. 130 (130+2324) ตรงกบั พ.ศ. 2454 และ ม.ศ. 1689 (1689+621) ตรงกับ พ.ศ. 2310 14. ตอบ ง. สมัยประวัติศาสตรในดินแดนประเทศไทยเร่ิมตนเมื่อมีการใชตัวอักษรในดินแดนประเทศไทยเพ่ือ บันทึกเร่ืองราวตา งๆ 15. ตอบ ก. สมยั โบราณเปน การแบงสมยั ประวัติศาสตรไ ทยตามเกณฑสากล 16. ตอบ ค. กรุงเกา หมายถงึ กรงุ ศรอี ยธุ ยา ดังน้นั คร้ังกรงุ เกา จึงหมายถึง สมัยอยุธยา 17. ตอบ ง. สมยั ทม่ี กี รุงรตั นโกสินทรห รือกรุงเทพมหานครเปน ราชธานี เรยี กวา สมยั รัตนโกสนิ ทร 18. ตอบ ก. เนือ่ งจากกรุงธนบุรีเกดิ หลังกรงุ ศรีอยธุ ยา และ พ.ศ. 2310 เกิดหลงั พทุ ธศตวรรษที่ 18 จึงเกดิ หลังสองเหตุการณนีแ้ ตเ กดิ ขึน้ กอนสมยั รตั นโกสนิ ทร 36

19. การกำหนดหัวเรื่องจากความสนใจมีประโยชนอยางไร ผฉูสบอับน ก. ทำใหสะดวกในการศกึ ษา ข. ทำใหศ ึกษาในเรอื่ งที่ตา งจากคนอื่น ค. ทำใหเ กดิ การสรา งองคความรูใหมได ง. ทำใหม ีแรงกระตุน ในการศกึ ษาอยา งตอเนอื่ ง 20. หลกั ฐานทางประวตั ิศาสตรม คี วามสำคัญตอวธิ กี ารทางประวัติศาสตรอ ยางไร ก. ใหข อมลู ทางประวัติศาสตร ข. กำหนดวธิ กี ารทางประวตั ศิ าสตร ค. กำหนดหวั ขอ ทางประวตั ศิ าสตร ง. ทำใหเ กดิ วิธกี ารทางประวตั ศิ าสตร 21. เพราะเหตใุ ดจึงตอ งรวบรวมผลการศกึ ษาของผูเชย่ี วชาญกอนไปศกึ ษาหลักฐานท่ีไมเ ปน ลายลกั ษณอกั ษรในสถานที่จรงิ ก. เพื่อหาความนา เชื่อถือของผเู ช่ียวชาญ ข. เพื่อทำความเขา ใจเบ้อื งตน กอนไปศกึ ษาสถานทจ่ี รงิ ค. หากเขาใจผลการศกึ ษาแลว อาจไมต องไปสถานที่จรงิ ง. เพือ่ เปรยี บเทียบผลการศึกษาของผูเชย่ี วชาญแตละทา น 22. เราควรฝกฝนความสามารถใดเพอ่ื ประโยชนในการตีความขอมูล ก. รจู กั วเิ คราะหหาความสัมพันธของขอ มลู ข. มคี วามอดทนในการอา นเอกสารจำนวนมาก ค. รูจ ักการนำแนวคิดในปจจบุ ันไปพจิ ารณาอดีต ง. มีจนิ ตนาการในการสันนิษฐานเหตุการณในอดตี 23. วธิ ีการใดจะชวยในการประเมินคณุ คาของขอ มูล ก. นำขอมูลที่ไดจากหลกั ฐานไปใหผ ูเ ชยี่ วชาญตรวจสอบ ข. นำขอมูลทก่ี ลา วถึงเรื่องเดียวกันจากหลักฐานตา งๆ มาเปรยี บเทียบกนั ค. ตรวจสอบเวลาสรางหลักฐานเพราะหลกั ฐานทสี่ รางขึ้นกอ นจะนา เชื่อถอื มากกวา ง. ตรวจสอบการอา งอิงจากหลกั ฐานชน้ั รอง หากหลกั ฐานใดถูกอา งองิ มากแสดงวา นาเชอ่ื ถือ 24. เพราะเหตใุ ดหลักฐานชั้นตนจึงนาเช่อื ถอื กวาหลักฐานชั้นรอง ก. หลักฐานช้ันรองใชขอมูลจากหลักฐานชั้นตน ข. หลกั ฐานชั้นตน สรา งข้นึ โดยไมมีอคติในการสรา ง ค. หลักฐานชน้ั ตนไมมกี ารสอดแทรกความคิดของผสู ราง ง. ผูส รา งหลักฐานชัน้ ตนยอ มทราบขอ มลู ของเหตกุ ารณดีกวา 19. ตอบ ง. การกำหนดหัวเร่ืองจากความสนใจจะทำใหผูศึกษามีแรงกระตุนในการศึกษาอยางตอเน่ืองจาก ความสนใจใครรขู องตน 20. ตอบ ก. หลักฐานทางประวัติศาสตรมีความสำคัญตอการใหขอมูลทางประวัติศาสตรเพ่ือนำไปใชศึกษา ประวัติศาสตรตามวิธกี ารทางประวัตศิ าสตร 21. ตอบ ข. การรวบรวมผลการศกึ ษาของผูเชี่ยวชาญเพื่อทำความเขา ใจเบอื้ งตน กอนไปศึกษาสถานทจ่ี ริง 22. ตอบ ก. การรูจักวิเคราะหหาความสัมพันธของขอมูลจะทำใหสามารถเขาใจเหตุการณในอดีต ซ่ึงจะชวยให ตีความขอมลู ไดอยา งถกู ตอ ง 23. ตอบ ข. การนำหลักฐานมาเปรียบเทียบขอมูลกันเพ่ือหาความสอดคลองและความแตกตางกันของหลักฐาน ซ่ึงหลกั ฐานทีใ่ หข อ มูลสอดคลอ งกบั หลักฐานอืน่ ยอมมีความนาเชอื่ ถือมาก 24. ตอบ ง. หลักฐานชั้นตนนาเช่ือถือกวาหลักฐานชั้นรอง เพราะวาผูสรางหลักฐานช้ันตนยอมทราบขอมูลของ เหตุการณด กี วาผสู รา งหลกั ฐานชน้ั รอง 37

ผฉูสบอบั น 25. ขอใดคอื หลักฐานชนั้ รองทั้งหมด ก. จดหมาย ภาพวาด กระเปา ข. ภาพถา ย บทความ วทิ ยานิพนธ ค. ภาพยนตร หนงั สือ งานวจิ ยั ง. รูปปน ขาวหนงั สือพมิ พ วดี ทิ ัศน 26. หลักฐานชั้นตนมีความนาเชื่อถอื เพราะอะไร ก. ใหขอ มูลทีเ่ กดิ ข้ึนจริง มกี ารอางอิง ข. สรา งขึน้ ดว ยความเปนกลางไมม อี คติ ค. ใหข อ มูลท่ีละเอียดครบถวนสมบรู ณ ง. สรา งข้ึนจากผเู กย่ี วของในชวงทเี่ กิดเหตกุ ารณ 27. เหตุใดศิลาจารึกจงึ เปน หลกั ฐานท่ีเปน ลายลักษณอ ักษรเกา แกท ี่สดุ เทาที่มีการคนพบ ในประเทศไทย ก. ศิลาจารกึ มคี วามคงทน ข. ตัวอกั ษรบนจารึกมีความชดั เจน ค. คนสมัยโบราณถนัดการใชหนิ ง. การบนั ทกึ ขอ มลู ลงบนหินทำไดงา ย 28. ขอ ใดคือคณุ สมบตั ิเดน ของขอ มลู ที่ไดจ ากจารึก ก. เปน หลกั ฐานที่ใหขอมลู อยา งละเอยี ด ข. เปน หลักฐานที่ใหข อมลู สน้ั ๆ ไดใจความ ค. เปน หลกั ฐานช้ันตนทีบ่ อกเรือ่ งราวสำคญั ง. เปน หลักฐานชน้ั ตน ทบ่ี อกเวลาสรางไวช ัดเจน 29. พระราชพงศาวดารมเี นอื้ หากลา วถงึ เร่ืองใด ก. สถาบนั กษัตรยิ  ข. พระพทุ ธศาสนา ค. สงครามกับอาณาจกั รอื่น ง. ความสัมพันธก ับตา งประเทศ 30. แหลง รวบรวมหลักฐานทางประวตั ศิ าสตรในทองถิน่ สว นใหญจ ะพบมาก ณ สถานท่ีในขอใด ก. โรงเรยี น ข. ศาสนสถาน ค. หอ งสมุด ง. บา นคหบดี 25. ตอบ ค. ภาพยนตร หนงั สอื งานวจิ ัย จัดเปน หลกั ฐานชนั้ รองทั้งหมด เนอ่ื งจากเปนหลกั ฐานทถ่ี ูกทำข้นึ ภายหลงั เกดิ เหตกุ ารณจริงแลว ทง้ั ส้นิ 26. ตอบ ง. หลักฐานช้ันตนมีความนาเชื่อถือเพราะสรางขึ้นจากผูเก่ียวของในชวงท่ีเกิดเหตุการณ หรืออยูหาง จากเหตกุ ารณจ รงิ ไมนาน ซึ่งมีความเขาใจเหตุการณแ ละบอกขอมลู ท่เี ปน จริงไดมาก 27. ตอบ ก. ศิลาจารึกมีความคงทนจึงสามารถพบเห็นรองรอยตัวอักษรท่ีบันทึกไว ซึ่งแตกตางจากการบันทึก บนวัสดอุ ่ืนทีอ่ าจเส่ือมสลายไปไมส ามารถพบเห็นไดใ นปจจบุ นั 28. ตอบ ค. จารึกเปนหลักฐานชั้นตนท่ีสรางขึ้นจากผูเก่ียวของในชวงท่ีเกิดเหตุการณ แตเนื่องจากมีพ้ืนท่ี ใหเขียนนอย ผูสรางจึงเลอื กท่ีจะบนั ทกึ แตเรื่องราวทสี่ ำคญั เอาไว 29. ตอบ ก. เนื้อหาในพระราชพงศาวดารกลาวถงึ เร่ืองราวของสถาบนั กษัตริย 30. ตอบ ข. ในทองถ่ินตางๆ จะมีศาสนสถานเปนศูนยกลางของชุมชนและเปนแหลงรวบรวมหลักฐานทาง ประวตั ิศาสตรท ีส่ ำคัญ เชน ปราสาทหนิ พิมาย จงั หวัดนครราชสมี า พระธาตพุ นม จังหวัดนครพนม 38

2หนวยการเรียนรูท ่ี พัฒนาการ ทางประวตั ิศาสตรไ ทยจากอดตี สูปจ จบุ ัน ดินแดนแผนดินไทยเคยมีอาณาจักร ตวั ช้วี ดั ชว งชน้ั ใ ห ญ น อ ย แ ล ะ ผู ค น ตั้ ง ถ่ิ น ฐ า น ม า น า น แ ล ว อาณาจักรของคนไทยในสมัยตางๆ ท้ังสุโขทัย มาตรฐาน ส 4.3 ผฉสู บอบั น อยธุ ยา ธนบุรี รตั นโกสินทร ไดสรา งสรรคค วาม 1. วิเคราะหป ระเด็นสำคญั ของประวตั ิศาสตรไทย เจริญหลายอยางท่ีสืบทอดมาจนถึงปจจุบัน รวมถงึ การสรางสรรควัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย (ส 4.3 ม.4-6/1) นอกจากน้ี ผลงานของบุคคลสำคัญท้ังชาวไทย 2. วิเคราะหความสำคัญของสถาบันพระมหากษัตริยตอ และชาวตางประเทศในประวัติศาสตรไทยก็มีผล ตอความเจริญกาวหนาของเมืองไทยในดาน ชาตไิ ทย (ส 4.3 ม.4-6/2) ตางๆ การเรียนรูเรื่องตางๆ เหลาน้ีจะชวยให 3. วิเคราะหป จจัยท่ีสงเสรมิ การสรางสรรคภ มู ปิ ญ ญาไทย เกิดความเขาใจพัฒนาการทางประวัติศาสตรไทย ในประเด็นตางๆ ไดชัดเจน และเห็นคุณคาของ และวัฒนธรรมไทย ซ่ึงมีผลตอสังคมไทยในยุค วัฒนธรรมไทยและภูมิปญญาไทย ตลอดจนนำ ปจ จุบัน (ส 4.3 ม.4-6/3) คุณความดีของบุคคลสำคัญมาปรับใชในชีวิต 4. วิเคราะหผลงานของบุคคลสำคัญทั้งชาวไทยและ ประจำวัน ตางประเทศที่มีสวนสรางสรรควัฒนธรรมไทยและ ประวตั ศิ าสตรไทย (ส 4.3 ม.4-6/4) 5. วางแผนกำหนดแนวทางและการมีสวนรวมการ อนุรักษภ ูมปิ ญญาไทยและวัฒนธรรมไทย (ส 4.3 ม.4-6/5) คณุ ภาพผเู รยี น ■ เขาใจพฒั นาการของมนษุ ยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบนั ■ ตระหนักในความสำคัญของสถาบันพระมหากษัตริย ในการพัฒนาชาตไิ ทย ■ มสี ว นรวมในการอนุรกั ษว ฒั นธรรมและภมู ปิ ญญาไทย

เรอื่ งที่ 1 ประเดน็ สำคัญ ทางประวตั ศิ าสตรไ ทย สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ประวัติศาสตรไทยมีประเด็นสำคัญที่ ควรแกการศึกษาและวิเคราะหอยูหลายประเด็น ประเด็นสำคัญของประวัติศาสตรไทย เชน แนวคิด บางประเด็นช้ีใหเห็นถึงผลที่มีตอพัฒนาการของ เกี่ยวกับความเปนมาของชนชาติไทย อาณาจักรโบราณ ชาติไทย เชน การตั้งราชธานีใหม การปฏิรูป ในดินแดนไทยและอิทธิพลที่มีตอสังคมไทย ปจจัย การปกครอง หรือบางประเด็นยังไมสามารถ ที่มีผลตอการสถาปนาอาณาจักรไทยในชวงเวลาตางๆ หาคำตอบไดอยางชัดเจน เพราะมีหลักฐานไม สาเหตุและผลของการปฏิรูป การปกครองบานเมือง เพียงพอ เชน แนวคิดเกี่ยวกับความเปนมาของ การเลิกทาส การเลิกไพร การเสด็จประพาสยุโรปและ ชนชาติไทย ดังนั้น การเรียนรูเกี่ยวกับประเด็น หัวเมืองสมัยรัชกาลที่ 5 การเปลี่ยนแปลงการปกครอง สำคัญทางประวัติศาสตรไทย นอกจากจะชวย พ.ศ. 2475 บทบาทของสตรีไทย และบทบาทของ ฝกกระบวนการคิดวิเคราะหอยางมีเหตุผลแลว พระมหากษตั รยิ ไทยในการพัฒนาชาติไทย ยังชวยใหเห็นพัฒนาการทางประวัติศาสตรที่มี การเปลีย่ นแปลงและความตอเนอื่ งมาถงึ ปจ จบุ นั จุดประสงคก ารเรยี นรู 1. แนวคดิ เกี่ยวกับความเปนมา ผฉูสบอับน 1. วิเคราะหประเด็นสำคัญของประวัติศาสตรไทยได ของชนชาตไิ ทย อยางนอย 3 เรอื่ ง นักวิชาการแขนงตางๆ ไดศึกษาความ 2. วิเคราะหบทบาทของพระมหากษัตริยในการพัฒนา เปนมาของชนชาติไทย ซ่ึงในปจจุบันยังไมมี ชาตไิ ทยได ขอสรุปที่แนชัดเกี่ยวกับถิ่นกำเนิดของคนไทย แนวคดิ ตางๆ ทถี่ กู พิจารณามีดังน้ี Key Question 1.1 แนวคดิ ที่เชอ่ื วา ถ่นิ เดมิ ของ 1. แนวคิดเกี่ยวกับความเปนมาของชนชาติไทย คนไทยอยูแถบเทือกเขาอลั ไต แนวคดิ ใดทม่ี ีความเปน ไปไดมากที่สุด เพราะเหตใุ ด แนวคิดน้ีเปนความเชื่อของขุนวิจิตรมาตรา 2. อิทธิพลของอาณาจักรโบราณในดินแดนไทยที่มีตอ (สงา กาญจนาคพนั ธุ) ในหนังสือช่ือ “หลักไทย” สังคมไทยมอี ะไรบาง ปจจุบันแนวคิดนี้ไดรับการพิสูจนวาไมเปนจริง เพราะบริเวณเทือกเขาอัลไตมีอากาศหนาวจัด 3. การปฏิรูปทางการเมืองการปกครองท่ีเกิดข้ึนใน พื้นทีท่ รุ กนั ดาร และเปนทะเลทราย จงึ ไมเหมาะ ประวัตศิ าสตรไ ทยสง ผลตอชาติไทยอยางไร แกการตัง้ ถิ่นฐาน 4. พระมหากษัตริยไทยทรงมีบทบาทสำคัญในการ พัฒนาชาตไิ ทยอยา งไรบาง 40

เทือกเขาในเอเชียกลางบรเิ วณพรมแดนรวมของ ประเทศรสั เซีย จนี มองโกเลยี และคาซัคสถาน นอกจากน้ี จากหลกั ฐานทางวชิ าการพบวาบรเิ วณเทอื กเขาอลั ไตไมมีหลกั ฐานใดเกย่ี วขอ งกบั คนไทย และไมมีหลักฐานใดแสดงวามีการอพยพจากบริเวณเทือกเขาอัลไตลงมาสูประเทศจีนและ เคลอ่ื นยายสูตอนใตของจีนและดนิ แดนประเทศไทยตามลำดบั เทือกเขาอัลไตมองโกเลยี คนไทยมถี น่ิ กำเนิดอยบู รเิ วณ เทอื กเขาอัลไต และอพยพลงมาทางใต ทะเลทรายโกบี ของจนี เขาสดู นิ แดนประเทศไทย จีน เสฉวน พมา ลาว ตงั เก๋ยี ทะเลจีนใต ไทย ผฉูสบอับน แผนท่ีแสดงแนวคดิ ท่ีเชื่อวาคนไทยมีถ่ินกำเนิด อยูบ รเิ วณเทือกเขาอลั ไต ขุนวจิ ิตรมาตรา 1.2 แนวคิดท่ีเชือ่ วาถ่นิ เดิมของคนไทยอยแู ถบตอนใตแ ละตะวนั ออกเฉียงใต ของประเทศจีน เมืองของชาวไทยล้ือ มีเมืองหลวงอยูทเ่ี มืองเชียงรุง ปจ จุบันเปนเขตปกครองตนเองชนชาติไทย สบิ สองปน นา ต้ังอยูทางใตส ุดของมณฑลยนู นาน ประเทศสาธารณรฐั ประชาชนจนี แนวคิดนี้เกิดจากมีนักเดินทาง มิชชันนารี นักวิชาการ เชน หมอวิลเลียม คลิฟตัน ดอดด เดินทางไปยังตอนใตของจีนบริเวณมณฑลหยุนหนาน กุยโจว กวางซี กวางตง และพบวามีคนที่ พูดภาษาไทยและมีวัฒนธรรมเหมือนคนไทยอาศัยอยูเปนจำนวนมาก และยังมีคนท่ีพูดภาษาไทยและ มวี ฒั นธรรมแบบไทยอาศยั อยูแผกระจายถึงเวยี ดนามตอนเหนอื ลาว พมา และรฐั อสั สัมของอนิ เดีย แนวคิดน้ีไดพบหลักฐานและเหตุผลท่ีนาเช่ือถือที่สุด โดยนักวิชาการไทยและจีนหลาย สาขา ท้ังนักประวัติศาสตร นักภาษาศาสตร นักมานุษยวิทยา และนักโบราณคดี เชน หลี ฟงกวย ดร. วลิ เลียม เจ เกด็ นยี  ดร. เดวดิ เค วยั อาจ ดร. บรรจบ พันธเุ มธา ศาสตราจารย ดร. ประเสรฐิ ณ นคร เปน ตน ไดศกึ ษาเอกสาร หลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร ภาษาศาสตร ขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรมไทยที่ปรากฏในเอกสารจีน สรุปไดวาชนชาติไท (Tai) เปนชนชาติหน่ึงของชนกลุมนอย ของจนี ต้ังหลกั แหลงกระจายอยตู ามชายแดนดานตะวนั ตกและดา นใต ปจ จุบนั เปน เขตปกครองตนเอง ของชนชาตไิ ทยสิบสองปน นาทผี่ คู นยังมีวัฒนธรรมและใชภ าษาไทยอยู 41