หนังสืออ่านเพิ่มเติม นิทานครูปัญยลัตณ์ ฯ เรื่องดิน 1

1 เร่ือง ดนิ (Soil) สอดคล้องตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เรียบเรียงและแต่งโดย นางสาวปัญยลตั ณ์ สุขสงวน ตาแหน่งครู วทิ ยฐานะครูชานาญการพเิ ศษ โรงเรียนบ้านหนองเตย สานักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 1 กระทรวงศึกษาธกิ าร

2 นานมาแลว้ มีหมู่บา้ นแห่งหน่ึงเป็นชุมชนแบบชนบท มีจานวนครัวเรือน 20 หลงั คาเรือน เด็กๆเวลาไปเรียนหนงั สือตอ้ งเดินทางไกล 2 กิโลเมตร ประกอบ ที่ดินทากินในชุมชนเป็ นดินที่ไม่มีความอุดมสมบูรณ์ ชาวบา้ นชอบเผาตอซงั และ ทาไร่เล่ือนลอย มีอยู่วนั หน่ึงคุณครู สมพรให้นักเรียนทารายงานเกี่ยวกบั หลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเกี่ยวกบั เรื่องดิน เดก็ หญิงเฟิ ร์นกบั เด็กหญิงแนนเป็น นกั เรียน ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3ไดไ้ ปเกบ็ ขอ้ มูลดว้ ยวิธีการสอบถามกานนั บุญสม เป็นกานนั ประจาตาบล เดก็ หญิงแนน ถามวา่ “หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมี สาระสาคญั อยา่ งไรค่ะ” ลุงกานนั บุญสมอธิบายวา่ “ตอ้ งคานึงถึงหลกั ทางสายกลาง ก่อน คือ 3 ห่วง 2 เงื่อนไข นน่ั ก็คือ หลกั ความพอประมาณ หลกั ความมีเหตุผล และหลกั ความมีภูมิคุม้ กนั ในตวั ท่ีดี” และอีก 2 เง่ือนไขคือ เงื่อนไขคุณธรรม ประกอบด้วย ซื่อสัตย์ สุจริต ขยนั อดทน สติปัญญา แบ่งปัน และอีกอย่างคือ เง่ือนไขความรู้ประกอบดว้ ยรอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวงั นะจ๊ะเดก็ ๆ เดก็ หญิงเฟิ ร์น ถามต่อวา่ มนั เชื่อมโยงเก่ียวขอ้ งกนั อยา่ งไรละค่ะ

3 ลุงกานันตอบว่า“นาไปบูรณาการรวมกันในด้านการดารงชีวิต ประจาวนั อนั มีปัจจยั ดา้ นสังคม เศรษฐกิจ วฒั นธรรมและส่ิงแวดลอ้ มยงั ไง ล่ะจ๊ะ” เด็กหญิงแนน ซกั ต่อวา่ แลว้ เป้าหมายของหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงคืออะไรค่ะลุงกานนั ลุงกานนั ตอบว่า “เป้าหมายหลกั คือเสริมสร้าง ความสมดุล มน่ั คงและยงั่ ยืนต่อไปครับ” เอาล่ะลุงกานันพูดมาเยอะแลว้ ต่อไปจะใหล้ ุงผใู้ หญ่สมคิดช่วยใหข้ อ้ มูลเด็กๆ นะจ๊ะสงสัยอะไรอีกกถ็ ามลุง ผูใ้ หญ่สมคิดเลย เด็กหญิงแนน ถามต่อว่า “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เก่ียวกบั การใชด้ ินเป็นอยา่ งไรค่ะ”ลุงสมคิดตอบวา่ “ต้งั ใจฟังใหด้ ีนะจ๊ะเด็กๆ ลุงจะอธิบายให้ฟังว่าต้องวิเคราะห์เข้าไปสู่หลักทางสายกลาง 3 ห่วง 2 เง่ือนไขก่อน นน่ั ก็คือ หน่ึง หลักความพอประมาณ คือพอประมาณกบั ปริมาณดินท่ีมีอยู่พอประมาณกบั ลกั ษณะงานท่ีใช้ดิน โดยต้องคานึงถึง ประโยชน์สูงสุด สอง หลักความมีเหตุผลคือเพื่อใช้ในการก่อสร้าง บา้ นเรือน”

4 “เพื่อใชใ้ นดา้ นการเกษตร เพาะปลูกพืช เล้ียงสัตว์ เพื่อใชใ้ นอุตสาหกรรม การท่องเท่ียว โรงงานอุตสาหกรรม สาม หลักความมีภูมิคุ้มกันในตัวท่ีดีตอ้ ง ตระหนกั และเห็นคุณค่าและความสาคญั ของดิน ตอ้ งบารุงรักษาอนุรักษด์ ิน ไม่ให้ เสื่อมคุณภาพตอ้ งใชด้ ินใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด”เด็กหญิงเฟิ ร์นเลยถามต่อไปอีกว่า อีก2 เงื่อนไข เป็ นอย่างไรค่ะลุงผูใ้ หญ่ ลุงผูใ้ หญ่เลยตอบว่า“หนึ่ง เง่ือนไข คุณธรรม มีจิตสานึกในการอนุรักษด์ ิน บารุงรักษาดิน แบ่งปันเอ้ือเฟ้ื อเผื่อแผ่แก่ ผอู้ ่ืน เกษตรกรประกอบอาชีพดว้ ยความซ่ือสัตย์ สอง เง่ือนไขความรู้ตอ้ งมีความรู้ เรื่องวฏั จักรของดิน ประเภทของดิน สมบตั ิของดิน การอนุรักษ์บารุงรักษา คุณภาพของดินให้อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูกต่อไปยงั ไงละจ๊ะเด็กๆ” เด็กหญิงแนนถามต่อไปว่า “นามาเช่ือมโยง 4 มิติได้อย่างไรค่ะลุงผูใ้ หญ่” ลุงผใู้ หญ่ตอบวา่ “การเชื่อมโยง 4 มิติ คือการบูรณาการ”“ในเรื่องการใชด้ ินกบั การ ดารงชีวติ ประจาวนั หน่ึง ด้านสังคม ดินเป็นสิ่งสาคญั ในการดารงชีวติ ของทุกชีวติ

5 สาคญั ในการดารงชีวิตของทุกชีวิต ทุกชุมชนทุกสังคม จาเป็ นตอ้ งใชด้ ิน เป็ นแหล่งที่อยู่อาศยั ที่ต้ังของอาคารบ้านเรือน ท่ีทาการเพาะปลูก ทาอาชีพ เกษตรกรรมสอง ด้านเศรษฐกิจ ดินเป็ นปัจจยั สาคญั ในการผลิตสินคา้ ทางดา้ น เกษตรกรรมหลากหลายชนิด เป็ นแหล่งเพาะปลูกพืชสวน ไร่นา ผกั ผลไมน้ านา พรรณ สาม ด้านวัฒนธรรม วฒั นธรรมของการดารงชีวิตเกี่ยวขอ้ งกบั ดิน คือ การละเล่นของเด็กไทย การป้ันววั ป้ันควาย การทาเคร่ืองป้ันดินเผา เป็ นแหล่ง ท่องเท่ียว สี่ ด้านสิ่งแวดล้อมดินเป็ นส่ิงแวดลอ้ ม ท่ีจาเป็ นและมีความสาคญั ต่อ มนุษย์ พืช สัตว์ ทุกชนิด ระบบนิเวศของดินจะอุดมสมบูรณ์ตอ้ งไดร้ ับการพ่ึงพา อา ศัยซ่ึ ง กัน แ ละ กันข อ งสิ่ ง มี ชี วิตแ ล ะสิ่ ง ไม่ มี ชี วิต ดัง น้ ันต้อ งช่ ว ยกัน อนุ รั กษ์ บารุงรักษาดินให้มีความอุดมสมบูรณ์” เด็กหญิงแนน กบั เด็กหญิงเฟิ ร์นต้งั ใจฟัง และจดบนั ทึกอย่างละเอียดก่อนที่จะกราบลาพร้อมท้งั กล่าวขอบพระคุณผูร้ ู้ท้งั 2 คนและสัญญาว่าจะนาความรู้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเกี่ยวกบั การใช้ ดินไปปรับประยกุ ตใ์ ชต้ ่อไปในอนาคต นิทานจบแล้วค่ะ.................................... อ่านนิทานจบอย่าลืมทาแบบทดสอบนะจ๊ะหนูๆ

6 แบบทดสอบ คาชี้แจง จงเลือกคาตอบที่ถูกที่สุดเพียงคาตอบเดียว 1. การใชด้ ินในขอ้ ใดไม่สอดคลอ้ งตามหลกั ความพอประมาณ ก. การปลูกพชื เลื่อนลอย ข. การใชด้ ินอยา่ งมีคุณภาพ ค. การคานึงถึงประโยชนส์ ูงสุด ง. การใชด้ ินเหมาะสมกบั งานที่ทา 2. ขอ้ ใดแสดงถึงหลกั ความมีเหตุผลในการใชด้ ิน ก. เพ่ือใชป้ ลูกสิ่งก่อสร้างบา้ นเรือน ข. เพ่ือใชใ้ นการเพาะปลูกพชื ค. เพ่ือใชใ้ นการอุตสาหกรรม ง. ทุกขอ้ ท่ีกล่าวมา

7 3.พฤติกรรมที่สะทอ้ นถึงหลกั ภูมิคุม้ กนั ในตวั ท่ีดีเกี่ยวกบั การใชด้ ินคือ ขอ้ ใด ก. มีจิตสานึกอนุรักษ์ ข. ใชไ้ ดไ้ ม่จากดั ค. ไม่จาเป็นตอ้ งรักษา ง. ปลูกพชื ตามใจชอบ 4. เง่ือนไขคุณธรรมและเง่ือนไขความรู้มีลกั ษณะตรงตามขอ้ ใด ก. สมบตั ิของดิน มีจิตสานึก ข. ประเภทของดิน การอนุรักษ์ ค. การแบ่งปัน สมบตั ิของดิน ง. วฏั จกั รของดิน การประหยดั 5. การเช่ือมโยง 4 มิติตรงกบั ขอ้ ใด ก. การปลูกพชื เกษตรกรรม ข. โรงงานอุตสาหกรรม ค. การละเล่นของเดก็ ไทย ง. ทุกขอ้ ท่ีกล่าวมา

8 แบบบันทกึ การทาแบบทดสอบ เร่ือง ดิน (Soil) ชื่อ…………………………………เลขที่……… ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3 ทดสอบก่อนเรียน ทดสอบหลงั เรียน ข้อท่ี ก ข ค ง ข้อที่ ก ข ค ง 11 22 33 44 55 สรุปผลการเรียน ประเมนิ ผล ก่อนเรียน หลงั เรียน คะแนนเต็ม 5 5 ได้ คดิ เป็ นร้อยละ

9 จดั พมิ พโ์ ดย นางสาวปัญยลตั ณ์ สุขสงวน ครูโรงเรียนบา้ นหนองเตย สพป.ศรีสะเกษ เขต 1

10