หนังสืออ่านเพิ่มเติม นิทานครูปัญยลัตณ์ฯ เรื่องน้ำ 2

1 เรื่อง น้าํ (Water) สอดคลอ้ งตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เรียบเรียงและแต่งโดย...นางสาวปัญยลตั ณ์ สุขสงวน ตาํ แหน่งครู วทิ ยฐานะครูชาํ นาญการพิเศษ โรงเรียนบา้ นหนองเตย สาํ นกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษา ศรีสะเกษเขต 1 กระทรวงศึกษาธิการ

2 ในหมู่บา้ นแห่งหน่ึงมีช่ือวา่ “บา้ นโพธ์ินอ้ ย” พ้ืนที่ใกลๆ้ หมู่บา้ นมีแหล่งน้าํ ที่ชาวบา้ นใชป้ ระโยชนท์ าํ การเกษตรกรรม ปลูกพืชผกั ทาํ สวน ทาํ ไร่ ทาํ นา ที่ทุกคนต่างเรียกวา่ “หว้ ย” ฤดูฝนจะมีน้าํ มากจนลน้ พอถึงฤดูแลง้ กม็ ีน้าํ นอ้ ย จนแหง้ ขอดอยมู่ าวนั หน่ึง ตาสมหมาย ท่ีอยใู่ กลต้ น้ มะม่วง ขา้ งหลงั บา้ นได้ พูดคุยกบั หลานสาวชื่อวา่ เดก็ หญิง“จอ้ ย”และหลานชายช่ือว่าเด็กชาย“โฟน” ท้งั สองคนกาํ ลงั เรียนอยชู่ ้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 เดก็ หญิงจอ้ ยสงสัยมาหลายวนั แลว้ จึงถาม ตาสมหมายว่า“คุณตาเจา้ ค่ะหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นอยา่ งไรค่ะ” ตาสมหมายกเ็ ลยตอบ ขอ้ สงสัยว่า “หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตอ้ งประกอบดว้ ย ทางสาย กลาง 3 ห่วง 2 เง่ือนไข นนั่ กค็ ือ หลกั ความพอประมาณ หลกั ความมีเหตุผล และหลกั ความมีภูมิคุม้ กนั ในตวั ท่ีดี ยงั น้ีล่ะหลานเอย้ ” เดก็ ชายโฟนกเ็ ลยถามต่อไปอีกวา่ “แลว้ อีก 2 เง่ือนไข คืออะไรครับ คุณตา” ตาสมหมายตอบวา่ “2 เงื่อนไข คือเง่ือนไขความรู้ นน่ั กค็ ือ รอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวงั ส่วนเงื่อนไขคุณธรรม กป็ ระกอบดว้ ย ซ่ือสตั ย์ สุจริต ขยนั อดทน สติปัญญา และแบ่งปันนะหลานชาย”

3 ตาสมหมายตอบว่า “2 เงื่อนไข คือเง่ือนไขความรู้ น่ันก็คือ รอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวงั ส่วนเงื่อนไขคุณธรรม กป็ ระกอบดว้ ย ซ่ือสัตย์ สุจริต ขยนั อดทน สติปัญญา และแบ่งปันนะหลานชาย” เด็กหญิงออ้ ย กเ็ ลยถามต่อไปอีกวา่ “แลว้ มนั เช่ือมโยงเกี่ยวขอ้ งกนั ยงั ไงค่ะคุณตา” ตา สมหมาย กล่าวว่า “ทางสายกลางท้งั หมดก็จะนาํ ไปสู่การบูรณาการ หลอมรวมหลกั การไปสู่การใชช้ ีวติ ประจาํ วนั ดา้ นสงั คม ดา้ นเศรษฐกิจ ดา้ นวฒั นธรรมและดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม ก่อนที่จะไปสู่เป้าหมายอนั สูงสุด อยา่ งแทจ้ ริง คือ ความสมดุล มนั่ คง และยง่ั ยืน จาํ ไวใ้ ห้ ข้ึนใจเชียว นะหลาน ท้งั 2 คน อีกหน่อยกจ็ ะเติบโตเป็นเยาวชนของชาติ แลว้ เป็น กาํ ลงั สําคญั ในการขบั เคล่ือนพฒั นาการศึกษาตามหลกั ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง สู่ชุมชนในอนาคต” ขณะท่ีท้งั สามกาํ ลงั นงั่ คุย กนั ลุงบุญมีกเ็ ดินมาร่วมวงสนทนาดว้ ย นา้ บุญมีเป็นชาวสวนปลูกเงาะ ทุเรียน ลาํ ไย เด็กหญิงจอ้ ยถามข้ึนว่า “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เก่ียวกบั การใชน้ ้าํ ตอ้ งประกอบไปดว้ ยอะไรบา้ งค่ะ”

4 เดี๋ยวลุงบุญมีจะเล่าให้ฟังนะ หนึ่ง หลักความพอประมาณ ต้อง พอประมาณกบั ปริมาณน้าํ ที่มีอยู่ไม่ใช้ให้สูญเปล่า พอประมาณกบั งานที่ใช้ และที่สาํ คญั ตอ้ งคาํ นึงถึงประโยชนส์ ูงสุด สอง หลกั ความมี เหตุผล คือ ตอ้ งใชเ้ พื่อการบริโภค ใชด้ ่ืม ใชป้ ระกอบอาหาร ใชใ้ น การอุปโภค เช่น การซักผา้ ใชใ้ นการเกษตร การปลูกพืช การเล้ียง สตั วแ์ ละการใชใ้ นโรงงานอุตสาหกรรม สาม หลกั ภูมคิ ุ้มกนั ในตัวท่ี ดี ตอ้ งตระหนกั และเห็นคุณค่าความสาํ คญั ของน้าํ การอนุรักษต์ น้ น้าํ คาํ นึงวา่ ตอ้ งใชป้ ระโยชนจ์ ากน้าํ ใหค้ ุม้ ค่าท่ีสุด เดก็ ชายโฟนถามต่ออีก ว่า “ อีก 2 เงื่อนไขเก่ียวกบั การใชน้ ้าํ คืออะไรบา้ งครับลุงบุญมี” ลุง บุญมีตอบว่า “หนึ่งเง่ือนไขคุณธรรม ได้แก่เร่ืองการประหยดั น้าํ การใชน้ ้าํ อย่างคุม้ ค่า การแบ่งปัน เอ้ือเฟ้ื อเผื่อแผ่แก่ผูอ้ ื่น ตลอดจนมี จิตสาํ นึกในการอนุรักษ์ สอง เง่ือนไขความรู้ เช่นรู้เรื่องสมบตั ิของน้าํ วฏั จกั รของน้าํ ประเภทของน้าํ แหล่งน้าํ และการอนุรักษ”์ เดก็ หญิงจอ้ ย ถามวา่ “มนั เช่ือมโยง 4 มิติ ต่อไดอ้ ยา่ งไรละจะ๊ ลุงบุญมี”

5 ลุงบุญมี ตอบวา่ “มนั เชื่อมโยง 4 มิติได้ คือ หน่ึง ด้านสังคม น้าํ มีความจาํ เป็ นต่อการดาํ รงชีวิตของทุกคน ทุกชุมชน ทุกสังคม มีความจาํ เป็ นตอ้ งพ่ึงพาอาศยั ประโยชน์จากแหล่งน้าํ เพื่อใช้ ประกอบการอาชีพเกษตรกรรม อุตสาหกรรม สอง ด้าน เศรษฐกิจ น้าํ เป็ นปัจจยั ในการผลิตสินคา้ สินคา้ เกษตรกรรม ส่งออก การอุตสาหกรรมส่งออก สาม ด้านวัฒนธรรม การใช้ ชีวิตท่ีสัมพันธ์กับน้ํา เช่นประเพณีลอยกระทง การแข่งเรือ วนั สงกรานต์ ไหลเรือไฟ เป็ นตน้ สี่ ด้านสิ่งแวดล้อม ระบบ สิ่งแวดลอ้ มจะสมบูรณ์และคงอยทู่ ุกคน ทุกภาคส่วนตอ้ งร่วม อนุรักษ์ รักษาแหล่งน้าํ ทุกประเภทใหค้ งอยสู่ ืบไป”เด็กท้งั สอง ต้งั ใจฟังอย่างจดจ่อและสัญญากบั ตาสมหมายและลุงบุญมีว่า “จะนาํ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ิตนให้เกิด ประโยชน์สูงสุดพร้อมท้งั กราบขอบพระคุณท้งั 2 คน ก่อนลา กลบั บา้ น” นิทานจบแล้วค่ะ.................................... อ่านนิทานจบอย่าลืมทาแบบทดสอบนะจ๊ะหนูๆ

6 แบบทดสอบ คาชี้แจง จงเลือกคาํ ตอบท่ีถูกที่สุดเพียงคาํ ตอบเดียว 1. การใชน้ ้าํ ในขอ้ ใดไม่สอดคลอ้ งตามหลกั ความพอประมาณ ก. ใชต้ ามใจชอบ ข. ใชน้ ้าํ เท่าท่ีจาํ เป็น ค. ใชน้ ้าํ ใหเ้ หมาะสมกบั งาน ง. ใชน้ ้าํ ใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด 2. ขอ้ ใดแสดงถึงหลกั ความมีเหตุผลในการใชน้ ้าํ ก. เพื่อใชด้ ื่ม ข. เพอื่ ใชป้ ระกอบอาหาร ค. เพอ่ื ใชใ้ นการเกษตรกรรม ง. ทุกขอ้ ที่กล่าวมา

7 3. พฤติกรรมท่ีสะทอ้ นถึงหลกั ภูมิคุม้ กนั ในตวั ที่ดีเกี่ยวกบั การใชน้ ้าํ คือขอ้ ใด ก. การประหยดั ข. การอนุรักษ์ ค. การตระหนกั ง. การรักษาแหล่งน้าํ 4.เง่ือนไขคุณธรรมและเง่ือนไขความรู้มีลกั ษณะตรงตามขอ้ ใด ก. สมบตั ิของน้าํ การแบ่งปัน ข. การประหยดั สมบตั ิของน้าํ ค. การถนอมรักษา จิตสาํ นึก ง. วฏั จกั รของน้าํ การอนุรักษ์ 5. การเช่ือมโยง 4 มิติตรงกบั ขอ้ ใด ก. ใชใ้ นการอุปโภค บริโภค ข. ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ค. ประเพณีวนั ลอยกระทง ง. ทุกขอ้ ที่กล่าวมา

8 แบบบนั ทึกการทาแบบทดสอบ เร่ือง นา้ (Water) ชื่อ…………………………………………เลขที่……… ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 ทดสอบก่อนเรียน ทดสอบหลงั เรียน ข้อท่ี ก ข ค ง ข้อท่ี ก ข ค ง 11 22 33 44 55 สรุปผลการเรียน ประเมนิ ผล ก่อนเรียน หลงั เรียน คะแนนเตม็ 5 5 ได้ คดิ เป็ นร้อยละ