กระจงเจ้าปัญญา

คำ�นำ� วรรณกรรมพื้นบ้านประเภทนิทานที่แพร่กระจายอยู่ในสังคมจังหวัดชายแดนภาคใต้มีอยู่เป็น จำ�นวนมาก ทั้งที่ได้มีการบันทึกไว้และไม่ได้บันทึกไว้ หลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา ได้คัดเลือกนิทานประจำ�ถิ่น เรื่อง ปูเลายือลาปี นิทานมหัศจรรย์ เรื่องเจ้าชายกุ้ง และเรื่องอาเนาะอูลา นิทานสัตว์ เรื่องกระจงเจ้าปัญญา นิทานผี เรื่องฮาตูบูกิต นิทานคติธรรม เรื่องบังหวัง นิทานชีวิต เรื่องเจ้าพริกขี้หนูและผองเพื่อน มาจัดทำ�เป็นหนังสือนิทานเสริมทักษะการอ่านสำ�หรับเยาวชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ คณะผจู้ ดั ท�ำ หวงั เปน็ อยา่ งยงิ่ วา่ หนงั สอื นทิ านทงั้ 7 เรอื่ งนจี้ ะเปน็ ประโยชนต์ อ่ เยาวชนในการอนรุ กั ษ์ สืบสาน และเผยแพร่วรรณกรรมพื้นบ้านให้เป็นมรดกของท้องถิ่นอันควรค่าแก่ความภาคภูมิใจสืบไป หลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย 2563

เรยี บเรียง : ธวัลรัตน์ พรหมวิเศษ ภาพประกอบ : นรู ีย์ โตะลอเมาะ

1 กระจงตวั หนง่ึ เดินทางมาเจอลำ�คลองกว้างใหญ่ จึงคิดในใจวา่ “ล�ำ คลองอะไรช่างกว้างใหญเ่ สียจรงิ ฉันจะว่ายนํ้าข้ามไปยงั ฝง่ั ตรงขา้ มไดย้ งั ไงกนั นะ”

2 ขณะนนั้ จระเข้ตาเขน่ังอยรู่ ิมลำ�คลองใต้ต้นไมใ้ หญ่พลางคิดในใจว่า “หิวจงั เลย วันนี้จะมีเหยื่อผา่ นมาที่ลำ�คลองสายนบ้ี ้างไหมนะ”

3 ทนั ใดนนั้ จระเข้ก็เหน็ กระจงยนื อยูร่ ิมฝัง่ คลอง “มาๆ เจ้ากระจงมาเปน็ เหยือ่ อันโอชะของข้าเสยี ดๆี ”

4 จระเขอ้ ้าปากกว้างเต็มที่หวังจะกัดขากระจง แต่กไ็ มท่ ันสายตาอันวอ่ งไวของกระจง

5 เมือ่ กระจงหันมาสบตาเขของจระเข้ แม้จะมองเหน็ วา่ ตาเขน้นั มองไปทางอนื่ แตป่ ระกายตาแวววาวนั้นก็ท�ำ ใหก้ ระจงรู้ทนั ที ว่าจระเขม้ องมาทางตนแน่ๆ

6 “ท�ำ ยังไงดี ทำ�ยงั ไงด”ี กระจงยืนขาส่ัน พร้อมทั้งคดิ หาอบุ ายเอาตัวรอด

7 กระจงชวนจระเขค้ ยุ เพอื่ หาทางหนี “พ่อจระเขต้ าเหลท่ ีน่ ่ารัก พ่อจะไมท่ ายทกั กนั หนอ่ ยหรือพอ่ ดูพ่อตัวใหญแ่ ข็งแรงนา่ เยินยอ พอ่ ลอ้ หล่อเกนิ ใครในแผน่ ดนิ ”

8 กระจงชวนจระเขค้ ุยจนจระเขห้ ลงเพลิน แลว้ มนั จงึ รบี กระโดดขน้ึ บนตน้ ไมใ้ หญร่ มิ ล�ำ คลองทนั ที

9 จระเข้โมโหท่เี สยี รู้กระจง จึงกล่าววา่ “เจ้ากระจงนอ้ ย เจ้าดูถกู ขา้ ไปหนอ่ ยร้หู รอื ไม่ ล�ำ คลองนม้ี ีพวกขา้ ทเ่ี กรยี งไกร ชะหนอยแนช่ า่ งกระไรไม่รู้ตวั ”

10 กระจงเม่อื ไดฟ้ ังวา่ จระเขม้ ีพวกอย่เู ป็นจ�ำ นวนมากในลำ�คลองสายนี้จงึ คิดแผนต่อไปทันที

11 กระจงหลอกล่อจระเข้ต่อไปวา่ “พ่อจระเขต้ าเขรูปหล่อ เพอ่ื นพอ่ มีมากแคไ่ หน แตท่ ขี่ ้าเห็นยงั ไมม่ ีใคร เป็นจริงฉันใดจงเรียกมา”

12 เม่ือกระจงท้าทายจระเข้ว่าถา้ มีพวกมากจรงิ กจ็ งเรยี กมาใหเ้ หน็ จระเขต้ าเขหลงเชือ่ กระจงอีกครัง้ จึงเรยี กพรรคพวกซึ่งมีอยู่เปน็ จำ�นวนมากออกมานอนเรียงรายเตม็ ล�ำ คลอง

13 กระจงไม่รอช้ากระโดดข้ามจระเขท้ ลี ะตัว แล้วนบั ไปเรื่อยๆ “ซวบ ซวบ ตัวที่ 1 ตวั ที่ 2 ตัวที่ 3 ตวั ที่ 4 ตวั ท่ี 5 ตวั ที่ 6 ตัวท่ี 7 ตวั ที่ 8 ตัวที่ 9 ตวั ท่ี 10”

14 เมอื่ นับไปถงึ ตัวที่สบิ กถ็ ึงฝ่ัง กระจงจงึ กระโดดขึน้ ฝ่งั ทนั ที

15 เมือ่ กระโดดถงึ ฝั่ง กระจงจึงหันหลังกลับมายกั ค้วิ หลิ่วตาใหจ้ ระเข้ ด้วยสายตาของผชู้ นะ จระเขโ้ กรธมากที่ถกู กระจงหลอกซ้าํ แล้วซา้ํ เลา่

หนงั สอื นิทานพื้นบ้านชายแดนภาคใต้ นิทานมหัศจรรย์ นิทานผี นิทานคติธรรม เรื่อง อาเนาะอูลา เรื่อง ฮาตูบกู ิต เรื่อง บังหวัง นิทานมหัศจรรย์ นิทานชีวิต นิทานสัตว์ นิทานประจำ�ถิ่น เรื่อง เจ้าชายกุ้ง เรื่อง เจ้าพริกขี้หนูและผองเพื่อน เรื่อง กระจงเจ้าปัญญา เรื่อง ปูเลายือลาปี เรื่อง กระจงเจ้าปัญญา คณะทำ�งาน เรียบเรยี ง ธวัลรัตน์ พรหมวิเศษ 1. ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุภา วัชรสุขุม ภาพประกอบ นรู ีย์ โตะลอเมาะ 2. อาจารย์ธวัลรัตน์ พรหมวิเศษ ลิขสิทธ์ิของมหาวทิ ยาลัยราชภัฏยะลา 3. อาจารย์สุรัสวดี นราพงศ์เกษม ทอี่ ยู่ 133 ถ.เทศบาล 3 ต.สะเตง 4. อาจารย์จิตติขวัญ ภู่พันธ์ตระกูล อ.เมือง จ.ยะลา 95000 5. อาจารย์ซอฟูวะห์ กโู น โทรศพั ท์ 073-299699 6. อาจารย์สุเมตตา ประสาทแก้ว โทรสาร 073-299610, 073-299611, 073-299601 7. นางสาวซอฟีย๊ะห์ สามะ เว็บไซต์ https://www.yru.ac.th ISBN 978-616-7782-98-0 https://human.yru.ac.th/thai_ed/ พิมพค์ ร้งั ท่ี 1 จำ�นวน 1,000 เล่ม จัดพิมพ์โดย มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา พิมพท์ ี ่ สยามพริ้นติ้ง