ภาษาไทยพื้นฐาน ปวช

21/10/56---ค--ว--า--ม--ห---ม--า--ย--ข---อ--ง--ก--า--ร--อ--ธ--ิบ---า-ย----ก--า--ร--บ--ร--ร--ย--า--ย----แ--ล--ะ--ร--า--ย--ง--า--น---- การอธิบาย การบรรยาย และรายงาน หมายถึง การใหขอมูล ขาวสารหรือขอเท็จจริงในเร่ืองตางๆ เพื่อใหผูรับสารเกิดความรู ความเขาใจในเร่ืองน้ันๆ อยางชัดเจนย่ิงขึ้น โดยท่ัวไปการพูด ช้ีแจงเรื่องท่ีมีขอมูลมากๆ และตองการใหผูรับสารเช่ือถือในส่ิงท่ี พูด 1

21/10/56---จ--ุด--ป---ร--ะ--ส--ง--ค--.ข--อ---ง--ก--า--ร--อ--ธ--บิ --า--ย----ก--า--ร--บ--ร--ร--ย--า--ย----แ--ล--ะ--ร--า--ย--ง--า--น----๑. เพ่ือใหขอมูลขาวสาร ผูพูดสามารถแยกรายละเอียดออกไปตามลักษณะของ ขาวสารน้ัน โดยการบอกเลา ชี้แจงจําแนกเนื้อหาสาระไปตามที่ตองการสื่อสาร เพอื่ ใหผรู บั สารเขาใจไดอยางรวดเร็ว๒. เพื่อใหความรู ผูพูดมุงใหเน้ือหาสาระทางวิชาการสาขาตางๆ ไดแก ศัพท. บัญญัติ ศัพทเ. ฉพาะสาขาวชิ า มากกวาใหรบั รขู าวสารทว่ั ไป๓. เพ่ือแสดงความคิดเห็น ผูพูดเสนอแนวคิดไดอยางกวางขวางทั้งเชิงโตแยง สนับสนุน หรือเป9นกลาง รายละเอียดในการพูดมีทั้งแนวคิดสําคัญท่ีเป9นหลักการ และแนวคิดรอง๔. เพื่อใหเกิดความเขาใจ ผูพูดใชกลวิธีอยางหลากหลายเพื่อใหผูรับสารเขาใจ เน้ือหาสาระ ซ่งึ อาจมนี ยั สาํ คัญแฝงอยู-จ--ุด--ป---ร--ะ-ส---ง-ค---.ข--อ--ง--ก--า--ร-อ---ธ-ิบ---า--ย---ก--า--ร--บ--ร--ร--ย--า--ย---แ--ล--ะ--ร--า--ย--ง--า-น----(-ต---อ--)๕. เพื่อแสดงความรสู ึก ผูพูดตองการถายทอดความรสู ึกภายในใจ เพื่อประกอบ เนอื้ หาสาระตามโอกาสตางๆ ในสังคม๖. เพอ่ื ใหความบันเทงิ ผพู ดู พดู ถงึ เรื่องท่สี นุกสนานรนื่ เริง ตองพูดใหเราใจ ทาํ ให ผฟู งC เกดิ ความรสู กึ ชื่นบาน อยากรวมกิจกรรมเพ่อื ความบนั เทงิ น้นั๗. เพอ่ื โนมนาวใจ ผูพูดพูดใหความรู ความคดิ ความรูสึก ทําใหผรู บั สารเกิดความ เชอ่ื ถือศรัทธา คลอยตามความคดิ เหน็ ของผพู ดู 2

21/10/56-----------ห---ล--ัก--ก--า--ร--อ--ธ--ิบ---า--ย---ก---า-ร--บ---ร--ร--ย--า--ย---แ--ล---ะ--ร-า--ย---ง-า--น------------- ๑. กาํ หนดจดุ ประสงคแ. ละขอบเขตในการพดู ๒. วิเคราะหผ. ูรบั สาร ๓. เตรยี มขอมูล ๔. พดู ตามลาํ ดบั ขนั้ ตอน-----------------------------ว--ิธ--กี --า--ร--อ--ธ--ิบ---า-ย---ค--ว--า--ม----------------------------- ผอู ธบิ ายจะตองรูจกั เลือกวิธีอธิบายใหเหมาะสมกับเนื้อหา เพ่อื ใหผฟู งC หรือผูอาน ทราบวาขอความน้ันหรือสิ่งนั้นหมายถึงอะไร ดังน้ี ๑. อธิบายดวยคําจํากัดความ การใหคําจํากัดความแตละเรื่องควรอธิบายใหส้ัน แต ชดั เจน แจมแจง เขาใจงาย และเขาใจไดตรงกนั ๒. อธบิ ายดวยการเปรียบเทียบ การอธิบายทชี่ ใ้ี หเหน็ ความเหมอื นและความแตกตาง ของเรื่องท่ีเคยรูมากอนแลวกบั เรอ่ื งใหมๆ ท่ยี ังไมเคยรูมากอน ๓. อธิบายตามลําดับขั้น การอธิบายขั้นตอนตามลําดับ อธิบายถึงกรรมวิธี กระบวนการเปลย่ี นแปลงท่ีมขี ั้นตอนเป9นระยะๆ ๔. อธิบายดวยการยกตัวอยาง เป9นการอธิบายเร่ืองที่มีเน้ือหายาก มีความซับซอน หรอื สง่ิ ทเี่ ปน9 นามธรรม 3

21/10/56------------------------ว--ิธ---กี --า--ร-อ---ธ--ิบ--า--ย--ค---ว--า--ม---(--ต--อ--)------------------------ ๕. อธบิ ายดวยการช้ีแจงเหตุและผล เปน9 อธิบายขยายความใหเห็นวาเรื่องที่ช้ีแจงนั้น มคี วามสมั พนั ธ.กนั ในลักษณะใด อะไรเปน9 สาเหตุและอะไรเป9นผลลพั ธ. ๖. อธิบายดวยการขยายความ เป9นการอธิบายขยายความมากกวาการใหคําจํากัดความส้ันๆ แตเปน9 การเขียนท่ีเสนอรายละเอยี ดจากการศกึ ษาคนควาสวนที่เกี่ยวของกับคําหรือขอความ----------------------------เ--ท--ค--น---ิค--ก--า--ร--บ---ร-ร--ย--า--ย------------------------------ ๑. การกําหนดประเด็นการบรรยาย ๑.๑ การกลาวนาํ หรือารมั ภบท ๑.๒ กาํ หนดความหมายหรือคําจาํ กัดความของเรอ่ื งทจี่ ะบรรยาย ๑.๓ กาํ หนดหลักการหรือหวั ขอใหญวามีกี่ขอ ๑.๔ การบรรยายเนอ้ื ความจากหลักใหญหรือจากทฤษฎีไปสหู ลักยอย ๑.๕ อธิบายหลักยอยโดยการขยายความใหละเอียดยิ่งขึ้น ๑.๖ กอนจบการบรรยาย จะตองมกี ารกลาวสรุปหรอื บททบทวนคําบรรยายทีเ่ ปน9 หลัก สําคัญหรอื ขอทีน่ าประทบั ใจผฟู งC 4

21/10/56------------------------เ-ท---ค--น--ิค---ก--า--ร--บ--ร--ร--ย--า--ย----(-ต--อ---)------------------------ ๒. แนวการบรรยาย ๒.๑ สรรพนามทีใ่ ชตองไมทาํ ใหผูฟCงเกิดความรสู ึกวาเปน9 การแบงชั้นวรรณะ ๒.๒ หลีกเลีย่ งการพูดทํานองสงั่ สอนหรืออบรม ทั้งถอยคําและอาการ ๒.๓ ไมเนนหลักการหรอื ทฤษฎีของผบู รรยายวาดีที่สดุ หรือถกู ทสี่ ดุ ปลอยใหผฟู Cงใช วจิ ารณญาณเองวาถูกตอง หรอื ดี ไมดีอยางไร ๒.๔ ไมพดู เชิงบังคับหรอื สรางมาตรการวา ตองอยางนั้น ตองอยางน้ี ๒.๕ ไมใชถอยคําสํานวนเชงิ ทาทายใหซกั ถามหรอื ทาใหพสิ จู น. ๒.๖ อธบิ ายดวยขอความหรือประโยคส้นั ๆ เขาใจงาย หลีกเลยี่ งการใชประโยคยาวๆ------------------------เ-ท---ค--น--ิค---ก--า--ร--บ--ร--ร--ย--า--ย----(-ต--อ---)------------------------ ๒. แนวการบรรยาย (ตอ) ๒.๗ เนนหรอื ย้าํ สาระสําคัญใหเดนชดั สวนประกอบใหพูดผานไปดวยความรวดเร็ว ๒.๘ บรรยายดวยถอยคาํ ท่ที ําใหผูฟงC เกิดความคดิ ความรูสกึ รวมทงั้ การตดั สนิ ใจเอง วาดหี รือไม ๒.๙ หลกี เลีย่ งการบรรยายดวยอาการเครียดหรอื กระดาง ๒.๑๐ แทรกอารมณ.ขันตามจงั หวะอันควร “...นอกจากหลักการขางตนทีก่ ลาวมาแลว การบรรยายใหนาสนใจ ผบู รรยายอาจ ตองใชอปุ กรณป. ระกอบการบรรยายตาม ความเหมาะสม...” 5

21/10/56---------------------------ร--า--ย--ง--า--น--ห---น--า--ช---นั้ --เ-ร--ีย--น----------------------------- ข้นั ตอนการรายงาน ๑. ทกั ทายผฟู งC โดยเรยี งลําดบั ผมู อี าวโุ สสงู สุดกอนไลลงมาตามลาํ ดบั ๒. แนะนําชื่อผรู ายงาน ๓. แนะนํารายงาน ๔. รายงานเนอ้ื เรอ่ื งตามลําดับ ๕. พูดเสียงดัง ฟงC ชัด ไดยินทวั่ ถึง ๖. ออกเสียง อกั ขระ เวนวรรคตอนถกู ตอง ๗. ขณะพดู ใหกวาดสายตาดูผฟู Cงอยางทว่ั ถึง-----------------------ร--า--ย--ง--า--น--ห---น--า--ช--น้ั---เ-ร--ยี --น----(-ต--อ---)----------------------- ขั้นตอนการรายงาน (ตอ) ๘. หนาตาย้ิมแยม แจมใส มกี ริ ยิ าทาทางสุภาพเหมาะสม ๙. ใชเวลาในการรายงานตามกําหนดไมมากหรือนอยเกินไป ๑๐. พูดจบควรกลาวขอบคณุ ผฟู Cง ๑๑. ควรเปดL โอกาสใหผูฟCงซกั ถาม และควรตอบคําถามทุกขอ 6

21/10/56 7