งานเครื่องยนต์แก๊สโซลีน

2เครื่องมือ อปุ กรณ์จบั ยดึ และกำรใช้งำน สำระกำรเรียนรู้ เคร่ืองมือ จุดประสงค์กำรเรียนรู้ อุปกรณ์จบั ยดึ1. เคร่ืองมือชนิดต่างๆ และการใชง้ าน และกำรใช้งำน 1. บอกชนิดของเครื่องมือตา่ งๆ ได้2. อุปกรณ์จบั ยดึ และการใชง้ าน 2. ใชเ้ ครื่องมือชนิดตา่ งๆ ได้3. เคร่ืองมือวดั สาหรับงานช่างยนต์ 3. รู้จกั อุปกรณ์จบั ยดึ และนาไปใช้งานได้ อยา่ งเหมาะสม สสมมสรมรรรรถถรนนถนะะปปะรประะรจจะำำจหหำหนน่่วนวยย่วย อธิบายชนิดของเครื่องมือและอปุ กรณ์ จบั ยดึ ใชเ้ คร่ืองมือและอปุ กรณ์จบั ยดึ ไดถ้ ูกตอ้ ง เหมาะสมกบั ลกั ษณะงานและใชเ้ คร่ืองมือ อยา่ งปลอดภยั 26

2 เครื่องมือ อปุ กรณ์จบั ยดึ และกำรใช้งำน1. เคร่ืองมือชนิดต่ำงๆ และกำรใช้งำน 1.1 ประแจปำกตำย (Open-end Wrenches)รูปที่ 2.1 แสดงประแจปากตายแบบต่างๆ 27

21.2 ประแจแหวน (Boy-end Wrenches)รูปที่ 2.2 แสดงประแจแหวนแบบต่างๆ 28

21.3 ประแจกระบอก (Socket Wrenches)รูปที่ 2.3 แสดงประแจกระบอกชนิดต่างๆ 29

21.4 ด้ำมต่ำงๆ ที่ใช้กบั ประแจกระบอก (Socket Wrench Handles) 1.4.1 ด้ามขัน (Flex Handle)รูปที่ 2.4 แสดงดา้ มขนั แขง็ 30

21.4.2 ด้ามที (T Bar Handle)รูปที่ 2.5 แสดงดา้ มที 31

21.4.3 ด้ามกรอกแกร็ก (Ratchet Handle)รูปที่ 2.6 แสดงดา้ มกรอกแกร็ก 32

21.4.4 ด้ามสปี ด (Speed Handle)รูปที่ 2.7 แสดงดา้ มสปี ด 33

21.5 ข้อต่ออ่อน (Universal Joint)รูปที่ 2.8 แสดงขอ้ ต่ออ่อน 34

21.6 ตัวต่อ (Extension Bar)รูปที่ 2.9 แสดงตวั ต่อ 35

21.7 หัวต่อลดขนาด (Socket Adaptor)รูปที่ 2.10 แสดงหวั ต่อลดขนาด 36

21.8 ประแจเลอื่ น (Adjustable Wrenches)รูปที่ 2.11 แสดงประแจเลื่อน 37

21.9 ประแจแอล (Allen Wrenches)รูปที่ 2.12 แสดงประแจแอล 38

21.10 ไขควง (Screw Drivers)รูปที่ 2.13 แสดงไขควง 39

21.11 ค้อน (Hammers)รูปที่ 2.14 แสดงคอ้ นแบบต่างๆ 40

2รูปที่ 2.15 แสดงการใชง้ านคอ้ นอยา่ งถูกวธิ ี 41

21.12 คมี (Pliers) 1) คีมปากขยาย (Combination Pliers)รูปท่ี 2.16 แสดงคีมปากขยาย 42

22) คีมปากแหลม (Long-nose Pliers)รูปที่ 2.17 แสดงคีมปากแหลม 43

23) คีมปากจิ้งจก (Nippers Pliers)รูปที่ 2.18 แสดงคีมปากจิ้งจก 44

24) คีมถอดแหวนลอ็ ก (Snap Ring Pliers)รูปท่ี 2.19 แสดงคีมถอดแหวนลอ็ ก 45

25) คีมลอ็ ก (Locking Pliers)รูปท่ี 2.20 แสดงคีมลอ็ ก 46

26) ประแจวดั แรงบิด (Torque Wrenches)รูปท่ี 2.21 แสดงประแจวดั แรงบิด 47

21.13 สกดั (Chisels) 1) สกดั ปากแบน (Flat Chisels) 2) สกดั ปากแหลม (Chape Chisels) 3) สกดั ร่อง (Grooving chisels)รูปท่ี 2.22 แสดงสกดั แบบต่างๆ 48

22. อุปกรณ์จบั ยดึ และกำรใช้งำน 2.1 หมุดเกลยี ว (Cap Screw)รูปที่ 2.23 แสดงหมุนเกลียว 49

22.2 หมุดเกลยี วจกั รกล (Machine Screws)รูปที่ 2.24 แสดงหมุนเกลียวจกั รกล 50

22.3 สลกั เกลยี วและแป้นเกลยี ว (Bolt and Nut)รูปท่ี 2.25 แสดงสลกั เกลียวและแป้นเกลียว 51

22.4 สลกั เกลยี วสตัด (Stud)รูปที่ 2.26 แสดงสลกั เกลียวตดั 52

22.4.1 การป้องกนั เกลยี วคลายตัวโดยอาศัยความเสียดทานรูปท่ี 2.27 แสดงการป้องกนั เกลียวคลายตวั โดยอาศยั ความเสียดทาน 53

22.4.2 ป้องกนั เกลยี วคลายตวั โดยใช้อปุ กรณ์ลอ็ กการเคลอ่ื นท่ีโดยตรงรูปท่ี 2.28 แสดงการป้องกนั เกลียวคลายตวั โดยใชอ้ ุปกรณ์ลอ็ กการเคล่ือนท่ีโดยตรง 54

22.5 สลกั เกลยี ว (Bolts)2.6 แป้นเกลยี ว (Nuts) รูปท่ี 2.29 แสดงโบลตแ์ ละนตั 55

2รูปที่ 2.30 แสดงโบลตแ์ ละนตั 56

22.7 แหวนลอ็ ก (Lock Washers)รูปที่ 2.31 แสดงแหวนลอ็ กแบบลอ็ กดา้ นนอกและลอ็ กดา้ นใน 57

23. เครื่องมือวดั สำหรับงำนช่ำงยนต์ 3.1 โอห์มมเิ ตอร์ (OHMMETER) เป็นเครื่องมือที่ใชว้ ดั ค่าความตา้ นทานในวงจรไฟฟ้าต่างๆ มีค่าการวดั ต่างๆ เช่น 31, 310, 31k, 310k 3.2 มัลติมเิ ตอร์ (MULTIMETER) ใช้ MULTIMETER วดัแรงเคลื่อนไฟฟ้ากระแสตรง (DC) หรือ DIRECT CURRENT 58

23.3 เวอร์เนียร์คำลเิ ปอร์ (VERNIER CALIPER)รูปที่ 2.32 แสดงเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ 59

23.4 ไมโครมเิ ตอร์ (MICROMETER) ส่วนต่างๆ ของไมโครมเิ ตอร์ 60

2A : FRAME คือ โครงของไมโครมิเตอร์ มีรูปร่างเป็นรูปตวั UB : ANVIL คือ ทง่ั ของไมโครมิเตอร์ ทาหนา้ ท่ีรองรับงาน ไม่สามารถเคล่ือนท่ีได้ ติดอยสู่ ่วนปลายของ FRAMEC : SPINDLE คือ แกนของไมโครมิเตอร์เป็นตวั เคล่ือนตามขนาดของ ชิ้นงาน SPINDLE หมุนเขา้ ออกไดด้ ว้ ย THIMBLED : THIMBLE เป็นตวั ท่ีทาหนา้ ท่ีหมุนสเกลเขา้ ออกบน THIMBLE ท่ี THIMBLE จะมีสเกลละเอียดรอบปลายของ THIMBLEE : SLEEVE และ BARRAL จะมีสเกลของไมโครมิเตอร์ เรียกวา่ MAIN SCALE 61

23.4 เกจวดั กระบอกสูบ (CYLINDER GAUGE)รูปที่ 2.33 แสดงการใช้ CYLINDER GAUGE 62

23.5 ฟิ ลเลอร์เกจ (Feeler Gauges)รูปที่ 2.34 แสดงฟิ ลเลอร์เกจ 63

การระวังรักษาเคร่ืองมือวัด มีดงั น้ี 2 1) อยา่ นาเคร่ืองมือวดั ใกลท้ ี่ร้อนจดั หรือเยน็ จดั 2) อยา่ ใหเ้ ครื่องมือหล่นลงพ้ืน 64 3) อยา่ ใหเ้ ครื่องมืออ่ืนตกลงมาทบั เคร่ืองมือวดั 4) อยา่ ปลอ่ ยใหเ้ ครื่องมืดวดั มีฝ่ นุ จบั สกปรกและขาดการหล่อล่ืน 5) อยา่ ลาก เลื่อนเคร่ืองมือวดั บนชิ้นงานที่จะวดั

2 6) อยา่ วดั ชิ้นส่วนท่ีกาลงั หมุนหรือเคลื่อนท่ี 7) อยา่ ใชเ้ ครื่องมือวดั ไปทาหนา้ ที่อยา่ งอ่ืน เช่น ใชบ้ ีบชิ้นงาน ขีดหมายงานหรือใชแ้ ทนคอ้ น 8) เคร่ืองมือวดั บางชนิด เช่น เวอร์เนียร์คาลิเปอร์ ไมโครมิเตอร์ ฯลฯ ถา้ ไม่จาเป็นอยา่ ดึงออกมาอ่านคา่ ขา้ งนอก เพราะจะทาใหผ้ วิ สัมผสั งานสึกหรอ 9) หลงั จากเลิกใชง้ าน ใหใ้ ชผ้ า้ สะอาดทาความสะอาดและทาน้ามนั กนัสนิม 10) วางหรือเกบ็ เคร่ืองมือแยกจากเคร่ืองมือื่นๆ 65

การใช้เคร่ืองมอื วดั มีดงั น้ี 2 1) ใชเ้ ครื่องมือวดั ใหเ้ หมาะสมกบั ค่าความละเอียดที่ตอ้ งการ 2) ตาแหน่งของแนวเลก็ ถูกตอ้ ง 66 3) ทาความสะอาดชิ้นงานและเคร่ืองมือวดั ทุกคร้ังก่อนวดั งาน 4) ลบคมชิ้นงานก่อนทาการวดั 5) งานท่ีตอ้ งการความละเอียดจะตอ้ งวดั ที่อุณหภูมิ 20°C-22°C

2 6) อยา่ วดั ชิ้นงานขณะยงั ร้อน 7) ใชแ้ รงกดผวิ สัมผสั เคร่ืองมือวดั กบั ผวิ งานดว้ ยแรงท่ีพอเหมาะ 8) อยา่ นาเครื่องมือวดั ไปวดั ชิ้นงานที่ถูกเหน่ียวนาเป็นแม่เหลก็ 9) เครื่องมือวดั ท่ีคลาดศูนยไ์ ด้ เช่น ไมโครมิเตอร์ ก่อนใชว้ ดั งานตอ้ งมีการตรวจเชก็ ปรับศูนยท์ ุกคร้ัง 10) แนวของเครื่องมือวดั ตอ้ งอยใู่ นแนวท่ีถูกตอ้ งกบั ชิ้นงาน 67

211) นง่ั หรือยนื วดั ในท่าท่ีเป็นธรรมชาติมากท่ีสุด12) อยา่ ใหผ้ อู้ ่ืนรบกวนหรือรบกวนผอู้ ่ืนขณะวดั13) ขณะวดั ตอ้ งมีแสงสวา่ งเพียงพอ14) ทาใจใหเ้ ป็นกลางไม่ลาเอียงเขา้ ขา้ งตวั เองขณะวดั ชิ้นงาน 68