ภาษาไทยพื้นฐาน ปวช

21/10/56การพูด หมายถึง การใชถอยคํา นํ้าเสียง ตลอดจนกิริยาทาทางเพื่อถายทอดความรู ความคิด ความรูสึก และความตองการของผูพูดใหผูอนื่ ทราบ 1

21/10/56๑. เพื่อใหความรู เป(นการพูดเพื่อมุงหวังใหผูฟ,งไดรับความรู ความเขาใจ และความคดิ อนั เป(นประโยชนใ/ นดานตางๆ๒. เพื่อความบันเทิงหรือจรรโลงใจ เป(นการพูดเพ่ือมุงหวังใหผูฟ,งไดรับความสนกุ สนาน เพลดิ เพลนิ ใจ ผอนคลายจากความตึงเครียด ไดเหน็ ขอดแี ละคณุ คาของเร่อื งที่นํามาพูดสงผลทําใหใจเปน( สุข๓. เพอื่ โนมนาวใจ การพูดเพื่อโนมนาวใจเป(นการพูดเพื่อใหผูฟ,งเกิดความเช่ือถือศรัทธา หรอื คลอยตาม ๑. ผูพูดตองม่ีความรใู นเรือ่ งท่ีจะพดู เปน( อยางดี ๒. ผพู ูดตองมีวตั ถุประสงค/ในการพดู ทแี่ นนอน ชดั เจน วากําลังพูดถึงเร่อื งอะไร ๓. ผพู ูดตองวิเคราะห/ผฟู ,ง เพอื่ ศึกษาลักษณะท่ัวๆ ไป ๔. ผูพดู ตองรูกาลเทศะในการพูด 2

21/10/56๕. สามารถรวบรวมเนอื้ หาไดตรงประเดน็ เหมาะสมกับผูฟง, และโอกาส๖. การออกเสยี งถูกตอง ชัดเจนตามอักขรวิธี นํา้ เสียงนุมนวลนาฟ,ง๗. มีบุคลิกดีเพือ่ ใหผฟู ,งเกดิ ความประทับใจและเลอื่ มใสในตัวผูพดู๘. สรางบรรยากาศท่ดี ใี นการพูดใหผูฟง, รูสกึ เป(นกนั เอง๑. มารยาทในการพูดระหวา! งบุคคล๑.๑ เลือกเรื่องท่ผี พู ูดและผฟู ,งมีความสนใจรวมกัน๑.๒ พูดตรงประเด็น๑.๓ ไมพูดเรอ่ื งของตนเองมากเกนิ ไป๑.๔ ไมนินทาวารายคนอื่น๑.๕ เปด? โอกาสใหผอู ่นื พูดบาง๑.๖ เคารพในความคิดเห็นของผอู ื่น๑.๗ คํานงึ ถงึ โอกาสและสถานการณ/ 3

21/10/56๑. มารยาทในการพดู ระหว!างบุคคล (ตอ! )๑.๘ ควบคมุ อารมณ/ขณะพดู๑.๙ สรางบรรยากาศท่ดี ี หนาตายิ้มแยมแจมใส๑.๑๐ ใชภาษางายตอการเขาใจและสุภาพ๑.๑๑ ควรมองหนาหรือสบตาผูฟ,งบาง๒. มารยาทในการพดู ในทส่ี าธารณะ๒.๑ แตงกายใหสุภาพเรียบรอย๒.๒ ควรมาถึงสถานทีจ่ ะพดู กอนเวลา๒.๓ แสดงความเคารพตอผูฟง, ตามธรรมเนยี ม๒.๔ ไมควรพูดเกนิ เวลาหรือจบกอนเวลาท่กี ําหนดมากเกินไป 4

21/10/56๑. การทักทายปราศรยั ถือเป(นมารยาททางสงั คมที่ชนทุกชาตมิ ักปฏบิ ัตติ อกนัเพ่ือสรางความรสู กึ ที่ดีใหเกิดขน้ึ มีขอควรปฏิบัติ ดงั นี้๑.๑ ควรมีหนาตาย้ิมแยมแจมใส แสดงความยนิ ดีอยางจริงใจทีไ่ ดพบกัน๑.๒ ขอความท่ีใชประกอบการทกั ทาย ควรเป(นเรอ่ื งทกี่ อใหเกดิ ความสบายใจดวยกันทง้ัสองฝาF ย ๑.๓ แสดงกริ ยิ าอาการประกอบคาํ ทกั ทายตามฐานะ ของบุคคลท่ีเราทกั ทาย ๑.๔ กลาวคาํ ทกั ทายตามธรรมเนยี ม๒. การแนะนําตนเอง๒.๑ การแนะนาํ ตนเองในทสี่ าธารณะ สถานทด่ี ังกลาวมกั มีผูคนพลุกพลาน ผูคนเหลาน้ันอาจมีเหตุใหตองพูดคุยกันโดยที่ตางฝFายไมไดรูจักกันมากอน แนะนําในสถานท่ีเชนนี้มักจะเร่มิ ดวยการพดู คยุ เพอ่ื สรางความคนุ เคยกนั กอนแลวจึงคอยแนะนาํ ตนเองสั้นๆ๒.๒ การแนะนําตนเองในการทํากิจธุระ สวนมากจะมีการนัดหมายลวงหนาเมื่อถึงวันนัดควรไปใหตรงเวลา เตรียมตัวใหพรอม เชน แตงกายใหสุภาพเรียบรอย เตรียมคําพูดเพ่ือใหการพูดประสบความสาํ เร็จ๒.๓ การแนะนําตนเองในกลุมยอย การประชุมสัมมนาสวนใหญมักจะมีการแยกกลุมไปประชุมเป(นกลมุ ยอยเพอ่ื หาขอสรปุ หรอื แนวทางการปฏิบัติ เมื่อแยกเป(นกลุมยอย สมาชิกสวนมากจะไมรจู ักกนั จงึ จาํ เปน( ตองมกี ารแนะนําใหรูจกั กันกอน โดยแนะนําสั้นๆ 5

21/10/56๓. การกล!าวแนะนําผูพูด เป(นการกลาวแนะนําผูพูดหรือผูอภิปรายในโอกาสตางๆ การกลาวแนะนําผูพูด อาจจะเป(นหนาท่ีของผูดําเนินการอภิปรายกลาวคําแนะนําผูพูดทีละคนตามลําดับ เป(นการแนะนําคุณสมบัติเดนๆ ของผูพดู ใหผฟู ,งไดรบั ทราบสนั้ ๆหลักการแนะนาํ ผูพูด๓.๑ กลาวทักทายผฟู ง,๓.๒ แสดงความรสู ึกยนิ ดที ี่ไดกลาวแนะนํา๓.๓ กลาวยอๆ เก่ยี วกับตวั ผูพดู โดยไมพูดยกยอจนเกินไป๓.๔ ประกาศชอ่ื ผพู ดู โดยเนนเสียงใหหนักแนน ชดั เจน ถกู ตอง๓.๕ กลาวแนะนาํ ดวยบรรยากาศทเ่ี ปน( กนั เอง๔. การกล!าวแนะนําบุคคล เป(นมารยาทท่ีจําเป(นในการเขาสังคม เพ่ือชวยใหผูที่อยูในวงสนทนาเดียวกันไดรูจักกัน ถือเป(นจุดเริ่มตนของการสรางความสัมพนั ธท/ ดี่ ีตอกันในอนาคตหลักการแนะนําบุคคล๔.๑ การแนะนําผูนอยใหรูจักกับผูใหญ! แนะนําโดยเอยชื่อผูอาวุโสนอยกวากอนเพ่ือใหผูใหญรจู ัก แลวจงึ เอยชื่อผอู าวุโสกวา ๔.๒ การแนะนําผชู ายใหรจู ักกบั ผหู ญิง แนะนําโดย เอยชือ่ ผชู ายกอนเพ่ือใหผูหญงิ รูจัก แลวจึงเอยชอ่ื ผหู ญงิ ยกเวนผชู ายท่ีมฐี านะทางสงั คมและยศถา บรรดาศกั ดส์ิ ูงกวาผหู ญิง ใหเอยชือ่ ผูหญงิ กอน 6

21/10/56หลกั การแนะนาํ บคุ คล๔.๓ ในการแนะนํา ควรบอกชอ่ื และนามสกลุ ของแตละฝFายใหถกู ตองและชัดเจน๔.๔ บอกหนาทกี่ ารงาน ตาํ แหนง สถานที่ทาํ งาน หรือสถานศึกษาเพยี งสัน้ ๆ๕. การสนทนา เป(นการท่ีบุคคล ๒ คนขึ้นไปพูดคุยแลกเปลี่ยนความรูความคิด ความรูสึกและประสบการณ/ระหวางกัน เป(นการสื่อสารท่ีไมเป(นทางการ ไมไดต้ังจุดมุงหมายในการพูดไวอยางชัดเจน การสนทนาท่ีดีจะชวยใหเกิดความผอนคลายอารมณ/ ชวยสรางมนุษยสัมพันธ/ที่ดี แตถาบรรยากาศในการสนทนาไมดี อาจกอใหเกิดผลเสียตอชีวิตสวนตัวและหนาที่การงานของผรู วมสนทนาได 7

21/10/56๖. การพูดเพื่อกิจธุระ เป(นการพูดติดตอสื่อสารเก่ียวกับธุรการงานที่เกิดข้ึนเป(นปกติในชีวิตประจําวัน หรือในการปฏิบัติหนาท่ีในงานอาชีพตางๆ ทั้งในโอกาสทเ่ี ปน( ทางการและไมเปน( ทางการ หลักการพูดกจิ ธุระ ๖.๑ ติดตอนัดหมายกับบุคคลท่ีตองการพูดดวย พรอมกับนัดหมายวัน เวลา และ สถานท่ลี วงหนา โดยคาํ นงึ ถึงความสะดวกของผทู เี่ ราตองการตดิ ตอเปน( หลกั ๖.๒ เตรียมขอมลู เกีย่ วกับกิจธุระที่ตองการติดตอไวใหพรอม ๖.๓ เมื่อถึงกําหนดนัดหมายตองไปถึงกอนเวลาหรือตรงเวลา แตงกายใหสุภาพ เรยี บรอยเหมาะสมกับกาลเทศะหลักการพดู กจิ ธรุ ะ๖.๔ หากผูที่เราติดตอมีเลขาหรือพนักงานตอนรับ ตองแจงความประสงค/ใหเลขาทราบกอนเพื่อใหเลขาตดิ ตอขออนญุ าต๖.๕ เม่ือไดเขาพบผูท่ีตองการติดตอ ควรมีทักทายตามความเหมาะสม ผูนัดตองแนะนําตัวเองสั้นๆ โดยบอกชอ่ื นามสกลุ หนวยงานที่สังกดั และหวั ขอเรอ่ื งทีไ่ ดนดั หมายไว ๖.๖ กลาวถึงธรุ กจิ ทต่ี องการติดตอใหตรงประเดน็ พูด สรุปใจความสาํ คัญ ยกเวนเร่อื งทีผ่ ฟู ,งตองการรายละ เอยี ด ๖.๗ กลาวขอบคณุ เมอ่ื จบการพดู กิจธรุ ะ ไมวาผลการพูด จะประสบผลสาํ เรจ็ หรอื ไมก็ตาม 8

21/10/56๗. การตอบรับและการปฏิเสธ ในการดําเนินชีวิตประจําวันหรือการทํางานเราตองมีปฏิสัมพันธ/กับบุคคลตางๆ ท่ีอยูรอบตัวและชีวิตจะราบรื่นถาความสัมพันธ/นั้นเป(นไปในทางท่ีดี การตอบรับและปฏิเสธเป(นสิ่งหนึ่งที่เกิดขึน้ อยูเสมอ และจะสงผลไปถงึ ความสัมพันธข/ องบุคคลดวยหลกั การตอบรบั และปฏเิ สธ๗.๑ เคารพในความรสู ึกของตนเอง จะตอบรบั หรอื ปฏเิ สธตองไมขดั ตอความรสู ึก๗.๒ แสดงความรูสึกอยางสภุ าพ แตหนักแนน นาเช่ือถอื ควรตอบเรียบๆ ใชภาษาใหเหมาะสม๗.๓ คิดถึงผลท่ีจะตามมา การจะตอบรบั หรือปฏเิ สธตองคิดใหรอบคอบถงึ ผลท่ีจะเกิดข้ึนหลักการตอบรับและปฏเิ สธ๗.๔ มีเหตุผลในการตอบ ควรบอกเหตุผลเพยี งสนั้ ๆ แตไดใจความ๗.๕ ตอบใหทนั ทวงที การใชเวลาคิดนานจะทาํ ใหเสียความสมั พนั ธอ/ นั ดตี อกัน 9

21/10/56วิธตี อบปฏิเสธ๑. ตอบปฏิเสธออกไปตรงๆ โดยเนนคําวา “ไม” มากกวา ๑ คร้ัง ๒. แสดงใหคูสนทนารูวาผพู ูดเขาในเจตนาของคูสนทนากอนจะตอบปฏเิ สธ๓. บอกเหตผุ ลในการปฏิเสธ ควรบอกเหตุผลเพยี งส้ันๆ เพือ่ แสดงความจริงใจ ๔. มีขอตอรองในการปฏเิ สธ โดยยน่ื ขอเสนอเพอื่ รกั ษาน้ําใจของคสู นทนา๕. ปฏิเสธคําขอไมใชปฏเิ สธท่ีตวั ตน ๖. ชี้ใหเห็นผลดีของการปฏเิ สธวิธีตอบปฏิเสธ๗. แสดงความเห็นใจฝFายทไี่ ดรบั การปฏิเสธ ๘. มีขอแลกเปลยี่ นที่เหมาะสมแทนคาํ วา “ไม” 10

21/10/56วิธตี อบปฏเิ สธ ๙. วิธปี ฏเิ สธพนกั งานขายตรง๙.๑๘ป.ฏมิเขีสธอเแพลรกาเะปมลสี ยี่ นิ นคทาเ่ี ดหังมกาละาสวมอแยทแู นลควาํ วา๙“.ไ๓ม”ปฏิเสธเพราะมเี จาประจาํ ตวั อยแู ลว๙.๒ ปฏเิ สธเพราะยังไมมีความจาํ เปน( ๙.๔ ปฏเิ สธดวยการขอเวลาเพื่อศึกษาขอมลู ๙.๕ ปฏิเสธดวยการย่นื ขอเสนอทยี่ ากตอการตอบสนอง 11