หมู่บ้านระดับดีเด่น จังหวัดนครราชสีมา (บ้านใหม่ชัยพฤกษ์ ม.8 ต.หนองกราด อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา)

คานา กรมการพัฒนาชุมชน ไดใ้ ห้ความสาคญั ในการเสริมสรา้ งผนู้ าชมุ ชน โดยการพัฒนาศักยภาพผนู้ า ชุมชนเพอ่ื เสริมสร้างความเข้มแข็งของชมุ ชนในระดับต่าง ๆ ให้ผ้นู าชุมชนมคี วามรู้ คูค่ ณุ ธรรม สามารถบริหาร จดั การชมุ ชนของตนเองได้และเป็นกาลงั หลกั ในการขบั เคล่ือนการดาเนนิ งานพฒั นาชุมชนในพน้ื ทขี่ ับเคลื่อน กจิ กรรมการพฒั นาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและส่งเสรมิ ความเขม้ แขง็ ของชมุ ชนซง่ึ ไดไ้ ปสนับสนนุ นโยบายรัฐบาลทีม่ ุง่ สืบสาน รักษา ต่อยอด จากสถานการณ์วกิ ฤตการแพร่ระบาดของไวรสั โคโรนา 2019 (โควทิ – 19) ได้สง่ ผลกระทบ ต่อวิถชี วี ิตของผ้คู นในทุกๆ ด้าน ชุมชนจึงต้องหันมาพึ่งตนเอง ซึง่ จะนาไปส่กู ารช่วยเหลอื ของชมุ ชน โดยเร่ิมจาก ครอบครวั หนง่ึ ครัวเรือนสามารถดูแลไดห้ นง่ึ ชุมชน หน่ึงชุมชนสามารถดแู ลไดห้ น่ึงหมู่บ้าน หนึ่งหมบู่ ้านสามารถ ดูแลได้หนงึ่ ตาบล หนึ่งตาบลสามารถดูแลได้หนง่ึ อาเภอ หนง่ึ อาเภอสามารถดูแลไดห้ น่ึงจงั หวัด จงั หวัด นครราชสมี า ดาเนินโครงการเสริมสร้างและพฒั นาผูน้ าการเปลี่ยนแปลง เป้าหมายจานวน 38 ตาบล และได้ คัดเลอื กหมบู่ า้ นระดับดีเด่น เพอ่ื เป็นตวั แทนจงั หวดั นครราชสมี า ไดแ้ กบ่ ้านใหม่ชยั พฤกษ์ หมทู่ ่ี 8 ตาบลหนอง กราด จังหวดั นครราชสมี า สานกั งานพฒั นาชุมชนอาเภอดา่ นขนุ ทด จึงไดจ้ ดั ทาเอกสารสรุปแนวทางการขบั เคลอื่ นและ การบูรณาการงานพฒั นาชมุ ชน ตามโครงการเสริมสรา้ งและพฒั นาผนู้ าการเปลยี่ นแปลง โดยการขบั เคลอ่ื นจาก ผู้นาภายใต้ “ผูน้ าตอ้ งทากอ่ น” หวังเป็นอยา่ งย่งิ แนวทางเอกสารการสรุปผลการดาเนินงาน และการขบั เคล่ือนงาน ในพ้ืนตามโครงการฯ ฉบับนี้ จะเปน็ ประโยชน์ในการขับเคลอ่ื นงานและการพัฒนาชุมชนในระดับพืน้ ทไ่ี ดแ้ ละชุมชน สามารถพึ่งตนเองไดอ้ ย่างย่งั ยืน คณะผูจ้ ัดทา เมษายน 2564

สารบญั หนา้ 1-4 หวั ข้อ 5-6 ส่วนที่ 1 ข้อมูลทัว่ ไปของหมู่บ้าน ส่วนที่ 2 การวิเคราะหข์ อ้ มลู ของหมบู่ ้าน 34-37 38-4 2.1 จดุ ออ่ น 41-48 2.2 จดุ แขง็ 2.3 โอกาสภยั คกุ คาม 2.4 วิสยั ทศั น์ (ทิศทางการพัฒนาหมบู่ า้ น) สรปุ ผลการดาเนินโครงการเสรมิ สรา้ งและพฒั นาผนู้ าการเปลย่ี นแปลง 7-3 แผนพฒั นา และโครงการฯ ของผูน้ าการเปลยี่ นแปลง ถอดบทเรยี นโครงการเสริมสร้างและพัฒนาผู้นาการเปล่ยี นแปลง ภาคผนวก

บ้านใหมช่ ยั พฤกษ์ หม่ทู ี่ 8 ตาบลหนองกราด อาเภอด่านขนุ ทด จังหวดั นครราชสึมา คาขวญั หมบู่ ้าน “ถ่นิ ดอกคูณ หมู่บ้านนา่ อยู่ ผู้คนน่ารัก น้อมนาหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง” ส่วนที่ 1 ขอ้ มลู ทวั่ ไป 1. ข้อมลู ท่ัวไปของหมูบ่ า้ น แผนที่หมบู่ า้ น 2. คาขวญั หมู่บา้ น “ถ่นิ ดอกคณู หม่บู า้ นนา่ อยู่ ผคู้ นนา่ รัก นอ้ มนาหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง” 3. ประวัตหิ ม่บู า้ น บา้ นใหม่ชยั พฤกษ์ เมอ่ื ก่อนเป็นหม่บู า้ นเดียวกนั กับบา้ นวังสนวน หมู่ที่ 6 ตาบลกุดพมิ าน ต่อมา ได้มีการแยกหมบู่ ้าน ตาบล บา้ นวังสนวนแต่เดมิ ขน้ึ อยกู่ บั ตาบลกุดพมิ าน และต่อมา เมื่อปี พ.ศ. 2519 ไดแ้ ยก หม่บู ้านออกจากบ้านวงั สนวน ซงึ่ เม่อื ก่อนนน้ั ได้มีผู้เฒา่ ผแู้ ก่ อพยพย้ายถน่ิ ฐานออกมาบุกเบิกแผ้วถางป่าเพอ่ื ทา การเกษตร เมื่อมาถงึ ท่แี หง่ น้ี เหน็ ว่ามีความอุดมสมบูรณ์ โดยมบี งึ วังแหว่ และผู้เฒ่าไดเ้ อ่ยข้ึนวา่ วะใหญ่ เลยตง้ั เป็น ชือ่ หมูบ่ ้าน “วะใหญ่” และตอ่ มา กานันสมพงษ์ วงษศ์ ักดา เหน็ วา่ บรเิ วณที่ตัง้ หมู่บ้านมีตน้ คูณเยอะมาก จงึ เปลีย่ นชอื่ หมูบ่ า้ น เปน็ บา้ นใหมช่ ัยพฤกษ์ โดยมีผู้นา หมูบ่ ้าน ดงั นี้ ผ้ใู หญบ่ า้ นคนที่ 1 ชื่อ นายคูณ ภูมิโคกรักษ์ ผใู้ หญบ่ ้านคนท่ี 2 ชอ่ื นายหวาย กราบขนุ ทด ผใู้ หญ่บ้านคนท่ี 3 ชื่อ นายสุวรรณ์ ทั่งพรม ผู้ใหญบ่ ้านคนที่ 4 ชอื่ นายสชุ าติ ชนั ขุนทด (คนปจั จุบัน)

-2- 4. พน้ื ทที่ ้ังหมดเนอ้ื ที่ 7,020 ไร่ หรอื 8 ตารางกิโลเมตร 5. อาณาเขต บ้านใหมช่ ัยพฤกษ์ หมทู่ ี่ 8 ตั้งอยใู่ นเขตพื้นท่ีตาบลหนองกราด อาเภอด่านขนุ ทด จงั หวดั นครราชสีมา ห่างจากอาเภอดา่ นขุนทด 40 กโิ ลเมตร ไปทางทศิ ตะวนั ตกเฉียงเหนือ ห่างจากจังหวดั นครราชสีมาประมาณ 110 กโิ ลเมตร มีอาณาเขตตดิ ตอ่ ดงั น้ี ทศิ เหนือ ติดตอ่ กับ บ้านไร่ชยั พนั ธ์ หมู่ที่ 12 ตาบลหนองกราด ทิศใต้ ตดิ ต่อกับ บา้ นเกาะลอย หมูท่ ี่ 10 ตาบลหนองกราด ทิศตะวนั ออก ติดต่อกับ บา้ นวงั สนวน หมู่ที่ 6 ตาบลหนองกราด ทิศตะวันตก ติดต่อกบั บา้ นกดุ สระแกว้ อาเภอเทพารกั ษ์ 6. ลกั ษณะภูมิประเทศ สภาพโดยทัว่ ไปพน้ื ที่เปน็ ท่รี าบ สภาพดนิ เป็นดนิ ร่วนปนทราย ดินลกู รงั ภายใต้ช้นั ดินมสี ภาพช้ัน หนิ แข็ง สภาพภูมอิ ากาศโดยทว่ั ไปอากาศร้อนแห้งแลง้ ฝนทิ้งช่วง ทาใหบ้ างปพี ืชผลการเกษตรไดผ้ ลผลิตต่า ฤดูกาล มี ๓ฤดู คอื ฤดูรอ้ น ฤดูฝน ฤดหู นาว 7.จานวนประชากร (ขอ้ มลู จปฐ. ปี 256 ๒)รวมท้งั สิน้ 123ครวั เรือน จานวนประชากร 262 คน แยกเป็นชาย 135 คน หญิง127คน 8. ข้อมลู ประชากรจากสานกั ทะเบยี นราษฏร์ จานวน 143 ครวั เรอื น แยกเป็นชาย 251 คน หญิง 248 คน รวม 499 คน อาศยั อย่จู ริง จานวน 130 ครวั เรือน 9. การประกอบอาชีพ 9.1 อาชพี หลกั ของครัวเรอื น อาชีพหลกั ทาการเกษตร(ทาไรข่ า้ วโพด ไร่ออ้ ย ไรม่ ันสาปะหลัง) 9.2 อาชพี เสรมิ หรืออาชีพรอง การปลกู ผกั ตามฤดกู าล การทานา้ พริก เลี้ยงสัตว์ 10. รายไดเ้ ฉลี่ยของครวั เรือน(ข้อมลู จปฐ. ปี 256๒) มรี ายไดเ้ ฉลี่ยครัวเรือน180,300 บาท/ปี รายจา่ ยเฉล่ีย ครัวเรอื น 105,628บาท/ปี 11.กองทนุ ในหมู่บา้ น มีจานวน2กองทนุ ดังนี้ 11.1 ชือ่ บัญชีกองทนุ หมู่บา้ น สมาชิก 130 คน มงี บประมาณรวม 3,056,400 บาท 11.2 ชอ่ื บัญชเี งนิ หุ้นบ้านใหมช่ ัยพฤกฺษ์ สมาชกิ 130 คน งบประมาณ 286,815 บาท 11.3ชอ่ื บญั ชีกล่มุ ออมทรพั ยเ์ พ่ือการผลิตบา้ นใหมช่ ยั พฤกษส์ มาชกิ 130 คน มงี บประมาณรวม 1,117,000 บาท 10.4 โครงการประชารฐั งบประมาณ 1,000,000 บาท

-3- 12. ขอ้ มูลคมนาคม/สา ธารณูปโภค 12.1 การเดนิ ทางเข้าหมบู่ ้าน แยกทางหลวงหมายเลข 201 (ด่านขนุ ทด) – บรรจบทางหลวง จงั หวดั หมายเลข 2217 ถึงตาบลหนองกราดระยะทาง 20 กิโลเมตรเล้ียวซ้ายเขา้ ทางหลวงท้องถ่ิน นม 3115 บา้ นโกรกสมอ – บา้ นสานกั ตะครอ้ ระยะทาง 20 กิโลเมตร 12.2 สาธารณปู โภค 1 แหง่ - มไี ฟฟา้ ครบทกุ ครวั เรือน 1 แห่ง - ประปาหมูบ่ ้าน จานวน - ศาลาประชาคม จานวน 12.3 แหล่งน้าธรรมชาตหิ ว้ ยน้าขาว และอา่ งเก็บน้าวังแหว่ 13. ข้อมูลการบรหิ ารจดั การโดยการนาของนายสชุ าติ ชันขนุ ทด ผู้ใหญบ่ ้านคนปจั จุบนั คณะกรรมการหมูบ่ า้ น ประกอบด้วย 1. นายสชุ าติ ชนั ขนุ ทด ประธาน 2. นายสุวรรณ ท่งั พรม รองประธาน 3. นายประพนั ธ์ ภูมโิ คกรักษ์ กรรมการ 4. นายแดง พมุ่ ขุนทด กรรมการ 5. นายมนูญ โมกจตั ุรัส กรรมการ 6. นางปารนีย์ แบขุนทด กรรมการ 7. นางสาวเนาวรัตน์ บารงุ กลาง กรรมการ 8. นางลายอง เดยี ขนุ ทด กรรมการ 9. นางอานวย ทั่งพรม กรรมการ 10.นางสาวไพลิน มาวิชัย กรรมการ 11.นายมนัส โมกจัตรุ ัส กรรมการ 12.นางสะออน ชันขนุ ทด กรรมการ 13.นายอานาจ พาขุนทด กรรมการ แบง่ การปกครอง เป็นคุ้ม จานวน 7 ค้มุ ดังนี้ คมุ้ ที่ 1 คมุ้ อย่ดู ีมีสขุ หัวหน้าคมุ้ - นางดวงใจ แชม่ ขุนทด - นางบุญรว่ ม เปียะขุนทด คมุ้ ที่ 2 ค้มุ ปนั สขุ หัวหน้าคุ้ม - นางสะออ้ น ชนั ขนุ ทด -นางสมพร ไทยดว้ ง คมุ้ ที่ 3 คุ้มอดุ มทรพั ย์ หัวหนา้ คุ้ม - นางถาวร ดาษสันเทียะ - นางสมปอง แถมขนุ ทด คุ้มท่ี 4 คุม้ แกว้ มังกร หวั หนา้ คุ้ม - นางนฤดี วงษ์ศักดา - นางจานงค์ โมกจัตรุ ัส

-4- คุ้มท่ี 5 คุม้ ประชาร่วมใจ หวั หน้าคุม้ - นางจาเริญ มชี านาญ -นางสาวไพลนิ มาวชิ ัย คมุ้ ที่ 6 คุม้ เพชรรุ่งเรือง หัวหนา้ คุ้ม - นางนันทชพร ก้อนเพชร - นางพลไพ ไทยด้วง คมุ้ ท่ี 7 คุ้มวงั แหว่ หัวหนา้ คมุ้ - นางปารณีย์ แบขุนทด - นางกัญวรา มชี านาญ

-5- ส่วนท่ี 2 การวเิ คราะห์ขอ้ มูลของหมูบ่ า้ น 2.1 การวิเคราะห์ปจั จยั ภายในหรอื สภาพแวดล้อมภายในจะทาให้ตาบลทราบถงึ ความสามารถหรอื ความเปน็ ตัวตนของตาบล (1) จุดออ่ นคอื ลกั ษณะหรือขอ้ ด้อยของหมบู่ ้าน (1.1) ไม่มศี นู ย์เรยี นรู้/ ขอ้ มลู ขา่ วสารไม่ท่ัวถึง (1.2) ไมม่ ตี ลาดรองรบั ผลผลติ (1.3) ขาดแหล่งน้าอปุ โภค-บรโิ ภคในหน้าแลง้ (1.4) เสน้ ทางไมส่ ะดวก/การคมนาคม (ถนนเพอื่ การเกษตร) (2) จุดแข็งคอื ศักยภาพความสามารถหรอื ข้อเดน่ ของตาบลเม่อื เทียบกบั ตาบลอน่ื (2.1) ผูน้ ากลุ่มเขม้ แข็ง/ กลมุ่ องคก์ ร (2.2) มสี นิ ค้าทางการเกษตรทหี่ ลากหลาย (2.3) มคี วามสามัคคีในชมุ ชน (2.4) มีกลมุ่ อาชีพ 2.2 การวเิ คราะห์ปจั จยั ภายนอกหรือสภาพแวดลอ้ มภายนอกจะทาให้หม่บู ้านทราบถึงโอกาสและ อุปสรรคการทางานของหมบู่ ้าน 1) โอกาส (1.1) มีงบประมาณสนบั สนุนของภาครฐั / หนว่ ยงาน (1.2) ความรู้/ อบรม เกษตรทฤษฎใี หม่ (1.3) กรมพฒั นาทด่ี นิ ขุดสระนา้ เพ่ือการเกษตร (2) อปุ สรรค (2.1) ภัยธรรมชาติ เชน่ ภัยแลง้ นา้ ท่วม (2.2) ราคาผลผลติ ตกตา่ (2.3) ปญั หาการแพรร่ ะบาดของยาเสพติด การค้นหาศักยภาพ/กาหนดตาแหน่งหรอื จดุ ยนื ทางยทุ ธศาสตรข์ อง หมบู่ ้าน (positioning) (เพ่ือ ประมวลจดุ แขง็ โอกาสศกั ยภาพนาไปสกู่ ารกาหนดวิสัยทัศน์หรือความฝนั Dream ของตาบล) การคน้ หาความ พร้อมความเหมาะสมในดา้ นต่างๆของพื้นที่น้นั ๆพจิ ารณาจากความเปน็ ภมู ปิ ญั ญาหรอื คุณคา่ ของท้องถน่ิ เปน็ สง่ิ ท่ี สง่ ผลกระทบตอ่ ประชาชนในวงกว้าง (หรอื เป็นเส้นเลอื ดใหญข่ องชมุ ชน ) ก่อใหเ้ กิดรายไดม้ ากพอสมควรและ จะตอ้ งไมเ่ รม่ิ จากศูนย์นาศักยภาพท่ีมใี นพืน้ ท่มี าใชใ้ หเ้ กิดประโยชนส์ งู สุดและคมุ้ คา่ “หมูบ่ า้ นนา่ อยผู่ ้คู นน่ารกั นอ้ มนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง”

-6- 2.3 วิสยั ทศั น์ (ทิศทางการพฒั นา) เป็นหมู่บ้านท่ีมีการพฒั นาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2.4 ยทุ ธศาสตร์ประเด็นยุทธศาสตรห์ รือการทาความฝนั ใหช้ ดั ประเด็นยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1 การสรา้ งภูมิคุ้มกนั และปอ้ งกนั ปญั หายาเสพติด ประเด็นยุทธศาสตรท์ ี่ 2 การพฒั นาคณุ ภาพชีวติ ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ประเดน็ ยุทธศาสตร์ท่ี 3 การพัฒนาแบบมีส่วนร่วม 2.5 กลยทุ ธ์ กลยุทธ์ 1 การสรา้ งภูมคิ มุ้ กนั ในหมูบ่ า้ น กลยทุ ธ์ 2 การปอ้ งกนั ปัญหายาเสพติด (ภายใน/นอกหมู่บา้ น) 2.6 การวิเคราะหป์ ญั หาของหมบู่ ้าน ลาดับ ช่อื ปญั หา สาเหตุของปญั หา ขอ้ มลู บง่ ชส้ี ภาพขนาดและ แนวทางการแก้ไขปญั หา ความสาคัญ ปญั หาความยากจน ความรนุ แรงของปญั หา ของปญั หา - ตน้ ทนุ การผลติ สงู -ครวั เรือนเป็นหนีน้ อกระบบ -ส่งเสริมการจดั ทาบญั ชีครวั เรอื น 1. - ผลผลติ ราคาตกต่า -ไมม่ กี ลุ่ม -ส่งเสริมการออมในทุกระดับ -ไมม่ ีการจดบญั ชคี รัวเรือน 2. ปัญหาดินเสอื่ มสภาพ -ขาดการรวมกลุ่มดา้ นอาชีพ -ทาใหต้ ้นทุนการผลิตสงู -ใหค้ วามรู้เรือ่ งการปลูกพชื แบบ -การปลกู พืชเชงิ เดย่ี ว -ราคาผลผลติ ตกตา่ ผสมผสาน 3. ปัญหาโครงสรา้ งพน้ื ฐาน -การใชป้ ยุ๋ เคมมี ากเกินไป -ใหค้ วามรู้ /อบรมเรอื่ งการทาปุ๋ย 4. ปัญหาดา้ นแหล่งน้า -ปรับปรงุ การคมนาคม ชีวภาพใชเ้ องในครัวเรอื น -ถนนในการคมนาคมไม่สะดวก เช่ือมต่อระหว่างหมูบ่ า้ นและ -การปรบั เปลีย่ นทนั คติ 5. ปัญหายาเสพตดิ โดยเฉพาะฤดูฝน ถนนเพื่อการเกษตร -ขอสนับสนนุ งบประมาณจากสว่ น -สภาพความแห้งแลง้ ในพืน้ ที่ ราชการท่ีเกย่ี วขอ้ ง -แหลง่ กกั เกบ็ น้าในพืน้ ที่ไม่ ฝนไมต่ กตอ้ งตามฤดูกาล เพียงพอตอ่ การเพาะปลกู -ขอสนบั สนนุ การขดุ ลอกลาหว้ ย -ยงั มกี ารระบาดในหม่บู า้ น บึงสาธารณะ ทีเ่ ช่อื มต่อระหว่าง -เยาวชนขาดความรูเ้ ร่อื งยาเสพ และชุมชน หมบู่ า้ นชมุ ชน เพ่ือใชป้ ระโยชน์ ติดขาดการดูแลเอาใจใส่อย่าง ร่วมกนั จรงิ จังของผ้ทู า/และผู้ที่ -สรา้ งแหล่งนา้ ใชใ้ นพ้นื ทเี่ กษตร เกยี่ วข้องเปน็ พนื้ ทร่ี อยตอ่ กับ เพอ่ื รองรบั น้าไว้ใช้ อาเภอและจังหวัดอน่ื ๆ -ควรให้ความรู้กล่มุ เสยี่ ง -สรา้ งความตระหนกั ให้กับผู้นา -ดาเนนิ การขยายกองทนุ แมข่ อง แผ่นดนิ

-7- สรุปผลการดาเนินโครงการเสริมสร้างและพัฒนาผู้นาการเปลยี่ นแปลง ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ข้อมลู ทวั่ ไปของตาบลหนองกราด ข้อมลู ทั่วไปของตาบลหนองกราด จานวนหมบู่ า้ น 17 หมู่บ้าน จานวนประชากร 5,578 คน ชาย 2,695 คน หญิง 2,883 คน การดาเนินการโครงการเสรมิ สร้างและพฒั นาผู้นาการเปลีย่ นแปลง เมอ่ื วันที่ 23 กมุ ภาพันธ์ 2564 ถึงวันที่ 25 กมุ ภาพนั ธ์ 2564 มผี ูน้ าการเปลีย่ นแปลงเข้าร่วมจานวน 6 หมู่บ้านรวม 15 คน ประกอบด้วย 1. บา้ นใหม่ชยั พฤกษ์ หมูท่ ่ี 8 จานวน 6 คน 2. บ้านไรช่ ัยพนั ธ์ หมูท่ ี่ 12 จานวน 3 คน 3. บา้ นวังสนวน หมทู่ ่ี 6 จานวน 1 คน 4. บา้ นชัยมงคล หมูท่ ี่ 17 จานวน 2 คน 5. บ้านเกาะลอย หมู่ที่ 10 จานวน 2 คน 6. บา้ นหนองขุยคเู มอื ง หม่ทู ่ี 7 จานวน 1 คน การขบั เคล่อื นกิจกรรมหลังจากการฝึกอบรม 1.จดั ตั้งคณะกรรมการเครือข่ายผนู้ าการเปลีย่ นแปลง 1 คณะ ประกอบด้วย 1.1.นายสุวรรณ์ ท่งั พรม ประธาน 1.2.นายสชุ าติ ชนิ ขุนทด รองประธาน 1.3.นางสาวกัญญา ไทยดว้ ง เลขานุการ 1.4.นางสาวเนาวรตั น์ บารงุ กลาง เหรญั ญิก 1.5.นายมนูญโมกจัตรุ สั ปฏิคม 1.6.นางขวัญใจ ท่งั พรม กรรมการ 1.7.นางสายฝน ทลู แรง กรรมการ 1.8.นางจนั ทร์เพ็ญ บุญใบ กรรมการ 1.9.นายจรญู ภริ มยช์ ม กรรมการ 1.10.นายฉัตรชยั ภูมโิ คกรักษ์ กรรมการ 1.11.นายชานาญ ชนั ขนุ ทด กรรมการ 1.12.นางสมคดิ พาขนุ ทด กรรมการ 1.13.นายสมชยั พมื ขนุ ทด กรรมการ

-8- 1.14.นางบรรจง เพง็ ขนุ ทด กรรมการ 1.15.นางพร เพ็งขนุ ทด กรรมการ 2.จดั ทาแผนการขบั เคลือ่ นกจิ กรรมของเครอื ข่ายผ้นู าการเปลยี่ นแปลง 3.ผลสาเรจ็ ของกจิ กรรม

-9- ภายในชมุ ชน 3.1 ผลสาเร็จท่เี ปน็ รปู ธรรมภายใน 3 เดอื น (มี.ค.-พ.ค.2564) การสรา้ งความมัน่ คงทางด้านอาหาร ปลกู พืชผัก เลย้ี งสัตว์ ปลกู ผกั สมนุ ไพร ผลไม้ เลยี้ งสตั ว์ ไมป้ ระดับ 50,000 4,000 1,000 50,000 1,000 1% 47% 47% 1% 4% บา้ นใหมช่ ัยพฤกษ์ หมทู่ ่ี 8 ตาบลหนองกราด อาเภอดา่ นขุนทด จงั หวดั นครราชสีมา มีครวั เรอื นจานวน 130 ครวั เรอื น ประชากร จานวน 262 คน มกี ารปลกู พชื ผักสวนครวั จานวน 30 ชนดิ รวมประมาณ 50 ,000 ต้น ปลูกสมนุ ไพร จานวน 17 ชนิด รวมประมาณ 4 ,000 ตน้ ปลูก ผลไม้ จานวน 13 ชนิด รวมประมาณ 1 ,000 ต้น และมกี ารเล้ยี งสัตว์ไว้บริโภคและจาหน่ายจานวน 7 ชนิด รวมประมาณ 50 ,000 ตวั และไม้ประดบั (ขัวโขด และแคคตสั ) รวมประมาณ 1 ,000 ตน้ สามารถจาหน่ายสร้างรายรายได้ และเลยี้ งคนในหมบู่ า้ นไดน้ านกว่า 3 เดือน จาแนกได้ดังนี้

ที่ ชนดิ ผกั -10- จานวนครัวเรือนที่ปลูก 1 พริก 130 2 ผักชี ประมาณจานวนตน้ 130 3 ผักกาด 4,000 80 4 ต้นหอม 2,000 130 5 ถั่วฝักยาว 9,000 90 6 มะเขอื เปราะ 2,000 130 7 คะน้า 2,000 60 8 มะเขือเทศ 2,000 60 9 กะเพรา 6,000 80 10 ชะอม 2,000 80 11 แตงกวา 4,000 50 12 ตาลงึ 1,000 50 13 มะระ 1,000 90 14 ผกั บุง้ 1,000 130 15 มะนาว 1,000 50 16 มะเขือยาว 4,000 40 17 ฟกั ทอง 500 40 18 บวบเหล่ยี ม 400 30 19 ขน้ึ ฉ่าย 200 40 20 ผกั แพรว 200 20 21 ฟกั เขียว 500 60 100 300

ที่ ชนดิ ผกั -11- จานวนครวั เรือนที่ปลูก 22 ผกั ชฝี รั่ง 130 23 ผักสลัด ประมาณจานวนต้น 120 24 ผกั กาดขาว 600 130 25 ถว่ั พู 20 26 ผักชลี าว 2,000 130 27 บวบงู 500 110 28 ฟกั แมว้ 600 10 29 หอมแดง 800 130 30 นา้ เตา้ 600 120 100 รวม 1,000 600 50,000 การสร้างความมัน่ คงทางด้านอาหาร (ปลกู สมุนไพร) บา้ นใหมช่ ยั พฤกษ์ หมทู่ ่ี 8 ตาบลหนองกราด อาเภอด่านขนุ ทด จงั หวัดนครราชสีมา ท่ี ชนิดสมุนไพร ประมาณจานวนตน้ จานวนครวั เรือนท่ปี ลกู 1 ตะไคร้ 500 130 2 ขา่ 500 130 3 ขงิ 400 80 4 สะระแหน่ 600 120 5 มะกรดู 200 100 6 โหรพา 400 100 7 ฟ้าทะลายโจร 100 100

-12- ท่ี ชนิดสมนุ ไพร จานวนต้น จานวนครัวเรอื นท่ีปลกู 8 กระเจยี๊ บเขียว 9 กระชาย 100 20 10 ขมิน้ 11 ว่านหางจระเข้ 100 30 12 กระเทียม 13 บอระเพ็ด 100 20 14 ใบเตย 15 พริกไทย 50 30 16 ไพล 17 สม้ ป่อย 300 100 รวม 50 30 ที่ ชนดิ สัตว์ 200 60 1 ปลา 2 ไก่พน้ื เมือง 40 20 3 ไกไ่ ข่ 4 โคนม 100 20 5 โคพน้ื เมือง 6 หมู 260 10 7 จง้ิ หรดี 4,000 การสรา้ งความม่นั คงทางดา้ นอาหาร (เลีย้ งสัตว)์ ประมาณจานวน (ตวั ) จานวนครวั เรอื นทเี่ ลีย้ ง 40,000 20 3,000 100 100 30 300 5 1,400 40 200 10 5,000 5 รวม 50,000

-13- การสร้างความมั่นคงทางดา้ นอาหาร (ปลูกผลไม)้ ท่ี ชนิดผลไม้ จานวน (ตน้ ) จานวนครวั เรือนท่ีปลูก 1 มะมว่ ง 300 100 2 มะพร้าว 200 10 3 ขนุน 20 30 4 สม้ โอ 10 10 5 มะขาม 30 3 6 มะปราง 10 5 7 มะละกอ 60 60 8 กล้วย 300 130 9 มะยม 10 5 10 อโวคาโด้ 2 1 11 ทับทิม 30 20 12 ฝร่ัง 18 6 13 เสาวรส 10 4 1,000 รวม สรา้ งความม่นั คงทางอาหารการปลูกไมป้ ระดบั (หัวโขด แคคตัส) สรา้ งรายได้ ประมาณจานวน ที่ ชนดิ (ตน้ ) จานวนครวั เรือนท่ีเลี้ยง 1 หวั โขดบวั บก 500 3 2 ขัวโขดมะยมเงิน มะยมทอง 100 3 3 แคคตัส 400 2 รวม 1,000

-14- 1) สร้างความมน่ั คงทางอาหาร ประกอบด้วย -การปลกู ผักสวนครัว จานวน 130 ครวั เรอื น (ครัวเรือนท้งั หมด 130) คดิ เป็นรอ้ ยละ 100

-15- -เลยี้ งสตั ว์ จานวน 94 ครวั เรอื น (ครัวเรอื นทง้ั หมด 130) คิดเปน็ 72.30%

-16- -การแปรรปู กลมุ่ 2 ผลติ ภณั ฑ์ พรกิ แกง,หน่อไม้ สมาชกิ 30 คน 2) สรา้ งส่งิ แวดล้อมใหย้ ง่ั ยืน ประกอบดว้ ย การบรหิ ารจัดการขยะ(โดยมโี กง่ ธนูโมเดลเปน็ ตน้ แบบ) ดังน้ี - การคัดแยกขยะ จานวน 115 ครัวเรือน (ครัวเรอื นท้ังหมด 130) คดิ เป็น 88.46% - มถี งั ขยะเปียกครบทุกครบทุกครัวเรอื น ((ครวั เรอื นทัง้ หมด 130) คดิ เปน็ 100% - มกี ารจัดตงั้ โครงการธนาคารขยะ บริหารจดั การโดยคณะกรรมการ สมาชิกเรม่ิ ก่อตง้ั จานวน 30 คน มกี ารลงหุ้นคนละ 100 บาท มกี ารกาหนดให้ ทุกวันท่ี 1 สมาชกิ จะมาสง่ ขยะ ณ ทที่ าการกล่มุ

-17- - การจัดสุขลักษณะในบา้ น จานวน 115 ครัวเรือน (ครวั เรือนท้ังหมด 130) คดิ เป็น 88.46.% - การใชท้ รัพยากรอยา่ งคุ้มค่า จานวน 100 ครัวเรอื น (ครัวเรอื นทัง้ หมด 130) คดิ เป็น 76.92% (มีการใช้ ปยุ๋ คอก ปยุ๋ อินทรยี บ์ ารุงดนิ /ไม่เผาตอซังขา้ ว ออ้ ย)

-18- 3) การสรา้ งภมู คิ ุม้ กนั ภัยทางสังคมประกอบด้วย - การปฏิบตั ศิ าสนกิจมจี านวนทีป่ ฏบิ ัติ 130 ครัวเรอื น (ครวั เรือนท้งั หมด 130) คดิ เป็นรอ้ ยละ 100

-19- - มีสถานทอี่ อกกาลงั กายสาธารณะ และมีการจดั กจิ กรรมการออกกาลงั กายทุกครวั เรือน คดิ เป็นรอ้ ยละ 100 - การเข้าร่วมกิจกรรมสาธารณะประโยชน์มจี านวนครวั เรอื นท่ปี ฏิบตั ิ(ครวั เรอื นทงั้ หมด 100) คิดเป็นรอ้ ยละ 100

-20- ภายนอกชุมชน 4. มีผลที่เกดิ จากการทากจิ กรรม/ผลงานของผนู้ าการเปลยี่ นแปลงไปเผยแพร่หรือขยายผล เพ่อื ใช้ประโยชน์ในระดบั ตาบล - มกี ารขยายผลและเปน็ เครอื ข่ายภายในตาบล ครบท้งั 17 หมู่บา้ น และอีก 2 ตาบล กจิ กรรม การปลูกผกั พชื ผักสวนครัว, 1 หมู่บา้ น 1 ถนนกินได้ 1 ถนนแบ่งปัน, 1 ตาบล 1 ถนนกินได้ 1 ถนนแบง่ ปัน, การจกั ทาถงั ขยะเปียก, การเลย้ี งสตั ว์เพ่อื บรโิ ภคและจาหน่าย ภายนอกชมุ ชน ขยายผลส่รู ะดับตาบล มีผลเกดิ จากการนากิจกรรม/ผลงานของผุ้นาการเปลย่ี นแปลงไปเผยแพรห่ รอื ขยายผล เพื่อใช้ประโยชน์ในระดับตาบล ดงั นี้ เทวานิมิต หนองแหน หนองหัน ม.16 ม.1 ม.2 ใหม่แหลม หนองโสน ทอง ม.15 ม.5 สุขสันต์ ใหม่ วังสนวน ม.14 ชยั พฤกษ์ ม.6 หนอง หนองขุยฯ กราด ม.8 ม.7 พัฒนา กระทมุ่ ม.13 โกรกสมอ โพรง ม.9 ม.4 หนอง เกาะลอย กราด ม.3 ม.10 ชัยมงคล ไรช่ ยั พันธ์ ใหมศ่ รีสุข ม.17 ม.12 ม.11

-21-

-22- 5.ขยายผล สรู่ ะดบั อาเภอ อย่างนอ้ ย 1 กจิ กรรม มีการแบ่งปันเมลด็ พนั ธพ์ุ ืชผกั สวนครัว ทีไ่ ดม้ าจากธนาคารเมลด็ พันธ์ุหมูบ่ ้าน ให้กบั ผนู้ าชมุ ชนทกุ ตาบลในวันประชุมกานนั ผูใ้ หญบ่ า้ น 6.ขยายผลสูร่ ะดับ ระดับจงั หวดั อยา่ งน้อย 1 กิจกรรม แบ่งปนั ตน้ กลา้ พืชผกั สวนครัว เช่น พรกิ มะเขอื และเมลด็ พนั ธ์ุพืชผักสวนครวั ใหก้ บั จังหวัดนครราชสีมา เพอ่ื แบ่งปันให้กบั เจา้ หน้าทพี่ ฒั นาชุมชน และหมู่บ้านทข่ี าดแคลน ต้นกล้า และเมลด็ พันธพ์ุ ืชผกั สวนครวั

-23- 2.พฒั นาการชมุ ชนเป้าหมาย:ด้านการสรา้ งความมน่ั คงทางอาหารทเี่ กดิ ข้ึนกอ่ น-หลังโดยมีต้นแบบโกง่ ธนู โมเดลเปน็ ต้นแบบ 1) ครวั เรอื นมีการปลุกผกั ไว้บรโิ ภค จานวน130 ครวั เรอื น ค( รวั เรือนทง้ั หมด130 ครัวเรือน) คิดเปน็ รอ้ ยละ100 2) ครวั เรือนปลกู ผกั สวนครัวโดยใช้ปุ๋ยชวี ภาพ ปุ๋ยหมักชวี ภาพ สารไลแ่ มลงด้วยสมนุ ไพร จานวน 120 ครวั เรอื น (ครวั เรอื นท้งั หมด 130 ครวั เรือน) คดิ เป็น 92.31%

-24- 3) ครัวเรอื นเข้าร่วมกลุม่ แปรรปู ถนอมอาหาร กลมุ่ อาชพี จานวน 35 คน (ครวั เรือนทง้ั หมด 130 ครัวเรอื น) 4) การทาขยะเปียกลดโลกร้อน จานวน 130 ครวั เรอื น (ครัวเรอื นทัง้ หมด 130 ครวั เรอื น) คดิ เปน็ 100%

-25- 5) ทางนี้มีผลผู้คนรกั กนั ถนนตวั อยา่ ง, ซอยตวั อย่าง,เสน้ /สายตวั อย่าง “1 หมูบ่ า้ น 1 ถนนกินได้ 1 ถนนแบง่ ปัน” 6) การปลูกพืชผักผลไมใ้ นพื้นทส่ี าธารณะเพ่ือแบง่ ปันชนุ ชน ในงานบญุ ประเพณตี า่ งๆ ในชมุ ชน และแบ่งปันแกผ่ ู้ ยากไร้ ผู้สงู อายุ ในหมบู่ ้าน

-26- 7) ธนาคารเมล็ดพนั ธุ์ ในหมบู่ ้าน สรา้ งเป็นฐานการเรยี นร้ใู หก้ ับหมู่บา้ นอืน่ ๆ และใหท้ กุ ครวั เรือนได้เกบ็ เมลด็ พนั ์ุ ไว้ทุกครัวเรอื น ธนาคารปยุ๋ หมัก (นา้ หมักชวี ภาพ) 8) การบรหิ ารจดั การขยะในรปู แบบธนาคารขยะ มกี ารคดั แยกขยะ ทไี่ ดน้ าโก่งธนโู มเดลมาประยุกตใ์ ช้ 9) มอี าสาสมัครทอ้ งถิ่นรักษโ์ ลกในชมุ ชน ค้มุ ละ 1 คน รวม 7 คน

-27- 3. บทบาทของผู้นาการเปล่ยี นแปลง 15 คน ในการกระตุ้นกระบวนการมีสว่ นร่วมของคนในชุมชน 3.1 บทบาทผนู้ า 15 คนในการกระตุ้นการมีส่วนร่วม - ผู้นาต้องทากอ่ น (รเิ ร่ิมทาเป็นตวั อยา่ งให้คนในชุมชน อยา่ งนอ้ ย 1 กิจกรรม) เช่น ปลกู พืชผกั สวนครวั ทาป๋ยุ หมักน้าหมักจลุ นิ ทรีย์ การบริหารจัดการขยะและการคัด แยกขยะในชุมขน เลี้ยงสัตว์ ถนนสะอาด - ทาเป็นบา้ นสานเปน็ กลุ่ม จดั ต้งั กลุม่ ใหมข่ ึน้ อยา่ งนอ้ ย 1 กล่มุ เชน่ กลมุ่ ปลูก พชื ผกั สวนครวั กล่มุ ธนาคารขยะ กลุ่มปุ๋ยหมักและนาหมักชีวภาพ

-28- และปลูกปา่ - ชมุ ชนสีเขียวเปน็ มิตรกบั สิง่ แวดล้อม เช่น การใชส้ ารอนิ ทรีย์ ชีวภาพ ปลูกต้นไม้ ไผ่ ในครัวเรอื น ชมุ ชน - จากวฒั นธรรมสนู่ วัตกรรม การร่วมแรงลงแขก แรงงานรว่ มกนั สร้างซุ้มผกั ถนนคนกินได“้ 1 หมบู่ า้ น 1 ถนนกนิ ได้ 1 ถนนแบ่งปนั ”

-29- - มกี ารจัดฐานการเรยี นรูใ้ นหม่บู า้ น ดังนี้ - ฐานการเรยี นร้ปู ุ๋ยหมกั นา้ หมักอนิ ทรยี ์ นา้ หมกั มลู ไส้เดือน และธนาคารนา้ ใตด้ นิ - ฐานการเรียนร้ไู มโ้ ขด และแคคตสั ที่สร้างรายได้ใหก้ ับคนในชมุ ชน ท่เี กิดข้ึนจากความชอบ และ จากสถานการณก์ ารแพร่ระบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 ไดก้ ลับมาอยู่บ้าน จนไดเ้ ปน็ กลมุ่ อาชีพ สัมมาชีพขึน้ ในชมุ ชน 24

-30- - ฐานการเรยี นรู้บรหิ ารจัดการขยะในชุมชน ทม่ี รี ะบบการบรหิ ารจัดการในรปู แบบการ โกง่ ธนู โมเดลมาประยุกตใ์ หใ้ นชมุ ชน ทาใหช้ าวบ้านมีรายไดเ้ พ่มิ ขึ้น - ฐานการเรียนรสู้ าธติ กิจกรรม โคก หนอง นา โมเดล (ไมใ่ ชง้ บประมาณจากหน่วยงานรัฐ)

-31- - ฐานการแปรรปู ทานา้ พรกิ และหน่อไม้ดอง 3.2 การกระต้นุ การมสี ว่ นรว่ มสรา้ งการรบั ร้ผู า่ นสอื่ สาร Social Media ความถมี่ ากกว่าชอ่ งทางละ 1-2 ครั้ง / ตอ่ เดือน เชน่ Line, Youtube, Facebook กลุม่ สาธารณะ #ปดิ หมู่บา้ น 3 เดอื น พวกเราอยูไ่ ด้ - บทบาทผ้นู า 15 คน สามารถใช้งานสือ่ Social Media เพ่อื การประชาสมั พนั ธใ์ นชุมชน

-32- -บทบาทผ้นู า 15 คน เขา้ ร่วม และเผยแพร่ประชาสัมพนั ธ์ใน Facebook กลุ่มสาธารณะสาธารณะ #ปิดหมบู่ า้ น 3 เดอื น พวกเราอยู่ได้ เป็นสมาชิก 15 คน 26 -บทบาทของผนู้ า 15 คน ผลิตส่อื ประชาสมั พนั ธไ์ ดเ้ อง บอกสอ่ื ประเภทอะไร เชน่ คลปิ วีดโี อ 27

-33- 3.3 การนาเสนอต่อคณะกรรมการผูน้ าการเปลย่ี นแปลงตาบลหนองกราด อาเภอด่านขนุ ทด จงั หวัดนคราชสมี า

-34- 3.4 การนาเสนอโครงการ (100,000)

-35-

-36- แผนพฒั นาของผูน้ าการเปลี่ยนแปลงบ้านใหมช่ ัยพฤกษ์ หมทู่ ่ี 8 ตาบลหนองกราด อาเภอด่านขนุ ทด จงั หวดั นครราชสมี า ลาดับท่ี ชอ่ื โครงการ งบ เปา้ หมาย/ รายละเอยี ด/ วิธกี ารดาเนนิ การ (ระบุ ประมาณ ระยะเวลา วิธดี าเนนิ การ ดาเนินการ ) หมายเหตุ (หนว่ ยดาเนนิ งาน) ทาเอง ทาร่วม หน่วยงาน ื่อนทาให้ 1. จัดทาโครงการปลูกไผ่/ปลกู ปา่ ท่ี - กมุ ภาพันธ์ - ประชาสมั พนั ธ์ สาธารณะ ธันวาคม ทกุ ครวั เรือนเพาะ กม. กม. พนั ธ์หนอ่ ไผ่ / กทบ. กทบ. 2. โครงการหน้าบา้ นหน้ามองปลกู ผกั - กุมภาพันธ์ - ประชาสมั พันธ์ กม. ทกุ ครวั เรอื น ธนั วาคม เชญิ ชวนทุก กม./จติ อาสา ครวั เรอื น / กม. กม. 3. โครงการรณรงค์จดั ทาถังขยะเปียก - กมุ ภาพนั ธ์ - ประชาสัมพันธ์/ พช. ทกุ ครัวเรอื น ธันวาคม กทบ.สนับสนุนถัง ขยะเปยี ก / 4 โครงการจัดสวสั ดกิ ารเดก็ ยากจน - ประชาสมั พนั ธ์ / และผดู้ ้อยโอกาส ผู้สงู อายุ ผู้ปว่ ย กุมภาพันธ์ - กทบ. สนบั สนุน ติดเตยี ง(มอบทนุ /ถงุ ยงั ชพี ) ธันวาคม 5. โครงการหน่งึ หมู่บ้านหน่งึ ถนนกิน - กมุ ภาพันธ์ - ประชาสมั พนั ธ์/ / ได้ ธันวาคม นดั หมาย/จุดนา ตน้ แบบของ หม่บู า้ น 6. โครงการวดั ประชาสิริสร้างสุข - กมุ ภาพนั ธ์ - ประชาสมั พนั ธ์/ / (ปลูกต้นไม้/ทาความสะอาด) ธันวาคม จิตอาสา 7. โครงการจัดทาธนาคารน้าใตด้ ิน - กมุ ภาพนั ธ์ - ประชาสมั พันธ์/ / แกไ้ ขปัญญานา้ ท่วมขงั ธนั วาคม จติ อาสา 8. โครงการจติ อาสาปรบั ภูมทิ ศั น์ - กมุ ภาพันธ์ - ประชาสัมพนั ธ์/ / หมบู่ ้านเดือนละ 1 คร้ัง ธนั วาคม จิตอาสา 9. โครงการจัดทาบญั ชีครัวเรอื น - กุมภาพันธ์ - ขอรบั การ / ธนั วาคม สนบั สนนุ ทาง วชิ าการ

-37- แผนพัฒนาของผ้นู าการเปล่ียนแปลงบา้ นใหม่ชัยพฤกษ์ หมู่ที่ 8 ตาบลหนองกราด อาเภอดา่ นขนุ ทด จงั หวดั นครราชสีมา งบ เป้าหมาย/ วิธีการดาเนนิ การ หมายเหตุ ประมาณ ระยะเวลา (ระบุ ) (หนว่ ยดาเนิน ดาเนนิ การ ลาดบั ท่ี ชอื่ โครงการ รายละเอียด/ ทาเอง งาน) วิธีดาเนนิ การ ทาร่วม หน่วยงาน ่ือน ทาให้ 10. โครงการจดั ทาธนาคารเมล็ด - กมุ ภาพันธ์ - -ประชา พันธ์ ธันวาคม สมั พนั ธ์ -,หมอบหมาย กม. กุมภาพนั ธ์ - ผูร้ ับผดิ ชอบ / ธนั วาคม พช. 11. โครงการพฒั นาศักยภาพ กลุม่ - ขอรับการ / ปค./พช. ออมทรัพย์/กทม/ กมุ ภาพันธ์ - สนบั สนนุ ด้าน / ธนั วาคม / พช. 12. โครงการจดั ตั้งกองทุนแกไ้ ข - วชิ าการ / กม. ปัญหายาเสพติด กมุ ภาพันธ์ - รัฐบาล ธนั วาคม ขอรับการ 13. อบรมการแปรรปู ผลติ ภณั ฑ์/ - สนบั สนุนดา้ น บรรจุภัณฑ์ กุมภาพันธ์ - ธนั วาคม วชิ าการ 14. อบรมใหค้ วามรู้การทาปยุ๋ หมกั / - ปยุ๋ ชวี ภาพ ขอรบั การ สนบั สนนุ ดา้ น วชิ าการ ประชา สมั พนั ธ์ 15. โครงการจดั ต้ังศนู ย์รับซอ้ื 500,000 -ประชา / ผลิตภัณฑ์ (ห้องเย็น) สมั พนั ธส์ ร้าง การรบั รู้และหา แนวร่วม

-38- ถอดบทเรียนโครงการเสริมสรา้ งและพฒั นาผูน้ าการเปลี่ยนแปลง บา้ นใหม่ชยั พฤกษ์ ม.8 ต.หนองกราด อ.ดา่ นขนุ ทด จ.นครราชสมี า จงั หวัดนครราชสีมาดาเนนิ โครงการเสรมิ สร้างและพฒั นาผู้นาการเปลยี่ นแปลง เป้าหมายจานวน 38 ตาบล และไดค้ ดั เลือกหมู่บา้ นระดบั ดเี ด่น เพือ่ เปน็ ตวั แทนจังหวัดนครราชสีมา ไดแ้ ก่บ้านใหม่ชัยพฤกษ์ ม.8 ต. หนองกราด จ.นครราชสมี า หลังจากการอบรมเพื่อขบั เคลอ่ื นกจิ กรรมตามโครงการเสริมสร้างและพัฒนาผู้นาการ เปล่ยี นแปลงในหม่บู ้านเมื่อวนั ท่ี 23 – 25 กมุ ภาพนั ธ์ 2564 ท่ีผา่ นมา ผู้นาการเปล่ยี นแปลงตาบลหนองกราด เรม่ิ ตน้ การขบั เคลอ่ื นงานใหเ้ ห็นสาเรจ็ เปน็ รูปธรรมภายใต้โจทย์ทสี่ าคญั “ปิดหมู่บ้านสามเดอื นพวกเราจะอยู่ อยา่ งไร”….. จากโจทย์ทีไ่ ดม้ า นายสวุ รรณ์ ทั่งพรม ในฐานะประธานผนู้ าการเปลย่ี นแปลงตาบลหนองกราด ได้ประชุมทีมผ้นู าการเปล่ียนแปลง ร่วมกับสว่ นราชการในท้องถ่นิ องค์การบรหิ ารส่วนตาบลหนองกราด รว่ มกัน กาหนดแผนปฏิบตั ิการและกระตุ้น สร้างกระแส ประชาสมั พันธ์ กระบวนการมสี ่วนร่วมของคนในชุมชน โดยการ กระต้นุ ให้ตระหนกั และพฒั นาบา้ นใหมช่ ัยพฤกษ์ เพ่ือสร้างความมั่นคงทางอาหาร “คลังอาหารบ้านใหมช่ ยั พฤกษ์ ” ภายใต้การขบั เคลอ่ื นวฒั นธรรมชมุ ชนสู่นวัตกรรม 3 สรา้ ง ประกอบดว้ ย ส. ท่ีหนง่ึ สร้างความมนั่ คงทางอาหาร ส่งเสริมให้ทุกครัวเรือนสร้างตเู้ ยน็ รอบบ้านโดยการปลูก พชื ผักสวนครวั อย่างน้อยครวั เรอื นละ 10 ชนิด เช่น พรกิ มะเขอื คะนา้ ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด ถั่วฝักยาว ผกั สลัด แตงกวา แมงลกั กระเพา โหระพา เปน็ ต้น ไว้บริโภคในครวั เรอื นครบท้งั 130 ครวั เรือน ถนนสายหมู่บ้านทาเปน็ ถนนกนิ ได้ “1 หมบู่ า้ น 1 ถนนกินได้ 1 ถนนแบ่งปนั ” ตลอดจนจดั บริเวณพนื้ ทสี่ าธารณะให้กบั คนในหม่บู า้ นทไ่ี ม่มี พื้นทป่ี ลกู ผักได้มาปลกู ผักรว่ มกัน สรา้ งความรัก ความสัมพนั ธ์ นับเปน็ สถานท่ีแบง่ ปนั เพ่มิ ขนึ้ ในหมบู่ า้ นทงั้ 2 แห่ง ผลผลิตพืชผกั สวนครวั และผลไม้ทีป่ ลกู ไว้ เมอ่ื มจี านวนมากกแ็ บ่งปัน เกบ็ เมล็ดพันธุ์เพอ่ื ทาเปน็ ธนาคารเมลด็ พนั ธ์ุ พืชผักสวนครวั ขยายผลปลูกผกั จานวน 1 แห่ง ใหท้ กุ ครวั เรอื นเก็บเมลด็ พันธุไ์ วท้ ุกครวั เรอื นเพอ่ื เป็นธนาคารเมลด็ พนั ธใ์ุ นระดบั ครวั เรือน ส่งเสริมใหเ้ ล้ยี งสตั ว์เพอ่ื บริโภคและจาหน่าย เช่น ปลา ไกพ่ นั ธุ์เนือ้ ไก่ไข่ หมู แพะ และ จิง้ หรดี มคี รัวเรอื นท่ีเล้ียงสตั ว์ทงั้ หมด 94 ครวั เรอื น คดิ เปน็ รอ้ ยละ 72.30 ผลจากการสร้างความม่ันคงทาง อาหารของบา้ นใหม่ชัยพฤกษ์ นามาแปรรูปผลผลิต ในรปู แบบกล่มุ สัมมาชีพชุมชนเพ่ิมขน้ึ ไดแ้ ก่ กลุ่มนา้ พรกิ ปลา ดกุ บ้านใหม่ชยั พฤกษ์ และกล่มุ แปรรปู หนอ่ ไม้ดอง ส. ทส่ี อง สรา้ งสง่ิ แวดล้อมให้ยั่งยนื นับวา่ เปน็ การดาเนินงานที่เกิดความเปล่ยี นแปลงโดยการนา ตน้ แบบท่ดี อี ยา่ ง “โก่งธนูโมเดล” มาประยุกตก์ ารบริหารจัดการ ผา่ นความร่วมมือของอาสาสมคั รทอ้ งถนิ่ รักษ์โลก (อถล.) ทีเ่ กดิ ขนึ้ จากกลมุ่ เยาวชนในหมู่บา้ นเพิ่มข้ึน 7 คน เพ่ือดูแลเป็นทมี ขบั เคลอ่ื นรวม 7 คมุ้ ในหมูบ่ ้าน มีการ บริหารจัดการขยะในชมุ ชนในรูปแบบกองทนุ ขยะหมบู่ ้าน การจัดสุขลกั ษณะในหมูบ่ า้ นให้ดสู ะอาดอยูเ่ ปน็ ประจา เสมอ ด้วยการทาถงั ขยะเปียกครบทกุ หลังคาเรอื น และมีการใชท้ รัพยากรอยา่ งคมุ้ คา่ ด้วยการใชป้ ุย๋ หมักอนิ ทรีย์ บารงุ ดิน ใชน้ า้ หมักชีวภาพแทนการใช้สารเคมี และใช้วธิ ีไถกลบแทนการเผาตอซงั ขา้ ว มีปฏิบตั กิ ารลดขยะตาม แนวคิด 3R ได้แก่ Reduce ลดการใช้ (คิดกอ่ นใช้) ,Reuse นากลับมาใชซ้ า้ (ใชแ้ ลว้ ใชอ้ ีก) ,Recycle นากลับมาใช้ ใหม่ ท้งั หมดน้ีมคี รวั เรอื นที่ทาไดแ้ ล้วกวา่ 120 ครัวเรือน คดิ เป็นร้อยละ 92.33

-39- ส. ทส่ี าม สร้างภมู ิคมุ้ กนั ทางสงั คม ชาวบา้ นใหม่ชยั พฤกษ์ มกี ารเขา้ ร่วมปฏิบตั ิศาสนกจิ ทกุ วนั พระ และวนั สาคญั ทางศาสนา มีการจดั สถานทกี่ ารออกกาลงั กายในหมบู่ า้ น มีประเพณกี ารแข่งขันกฬี าสามัคคที ุก ปี รวมถึงทุกครัวเรอื นเข้าร่วมกจิ กรรมสาธารณะประโยชน์ จดั สวัสดิการทีไ่ ดจ้ ากการบรหิ ารจดั การธนาคารขยะ ชมุ ชน ตั้งแต่ เกดิ เจบ็ ปว่ ย และตาย รวมถึงการจดั จิตกิจกรรมอาสาเอามอื้ สามัคคี โคก หนอง นา โมเดล และการ ปลูกพชื ผกั สวนครวั 1 หมบู่ ้าน 1 ถนนกนิ ได้ 1 ถนนแบง่ ปันในหมู่บา้ นทกุ คนเขา้ ร่วม ครบทุกครวั เรอื นท้งั 130 ครัวเรอื น บทบาทของผู้นาการเปลยี่ นแปลง ทัง้ 15 คน เป็น ผนู้ าตอ้ งทาก่อน ดาเนนิ การสรา้ งตูเ้ ยน็ ใน ครัวเรือน ขยายไปสู่ครวั เรือนในหมู่บา้ น สานเปน็ กลุ่ม โดยการรวมกลุ่มปลูกผัก กลมุ่ กองทุนขยะ กลมุ่ ปุ๋ยหมัก ทา ชมุ ชนให้มีสีเขยี วเป็นมติ รกบั สิ่งแวดลอ้ ม โดยการลดใช้สารเคมี ปลกู ตน้ ไม้ในชุมชน เพม่ิ ออกซเิ จนในในชมุ ชน สรา้ ง การรบั รผู้ า่ นส่ือ Social medial เช่น กลมุ่ face book กลมุ่ “ปดิ หมู่บา้ นสามเดือน พวกเราอยไู่ ด้ ” , “ปลูกพชื ปลูกผัก ปลกู รัก กบั พช. ” และกลุ่ม Line ความเปลย่ี นแปลงท่ีเกดิ ขึน้ ในบ้านใหม่ ชยั พฤกษ์ นอกจากคนในชมุ ชน จะมีพชื ผกั สวนครัวไว้บรโิ ภคในครวั เรอื นมกี ารบรหิ ารจดั การขยะ ในรูปแบบกองทุนขยะและธนาคารขยะ ทุกครวั เรอื นยังมีการลดรายจ่ายเฉล่ีย 1,000 บาก/เดือน/ ครวั เรอื น และมรี ายได้เพม่ิ ข้ึนจากการจาหนา่ ย ผลิตภัณฑ์เฉล่ีย 3,000 บาท/เดอื น/ครวั เรอื น ผู้นาการเปลย่ี นแปลงตาบลหนองกราด ยังมกี ารขบั เคลื่อนภายนอก ชมุ ชน ขยายครบทัง้ 17 หมูบ่ ้าน 2 ตาบล สู่ความก้าวหน้าในระดบั อาเภอ ลดรายจา่ ย เพม่ิ รายไดใ้ นชมุ ชน รายจ่ายลดลง 1,000 บาท รายไดเ้ พม่ิ ขึ้น 3,000 บาท

-40- จากผลการดาเนินกจิ กรรมตลอด 2 เดือน ทีผ่ า่ นมาภายใตก้ ารใชช้ วี ติ แบบ New normal แต่ผลสาเรจ็ ของบ้านใหม่ชัยพฤกษ์ก็ได้เกิดฐานการเรยี นรตู้ ้นแบบ ได้แก่ 1. ฐานบรหิ ารจัดการขยะ ในชุมชน 2. ฐานการปลูกหัวโขด และเพาะพนั ธ์ุแคสตสั 3. ฐานเรียนรู้ 1 หม่บู ้าน 1 ถนนกินได้ 1 ถนนแบ่งปัน 4. ฐานปุ๋ยหมัก และนา้ หมักชีวภาพ 5. ฐานการแปรรูปทาน้าพริกและหนอ่ ไม้ดอง 6. ฐานเรียนรโู้ คก หนอง นา โมเดล ท่คี อื คาตอบ “ปิดหม่บู ้านสามเดือน จะอยไู่ ด้อยา่ งไร ” ซ่ึงไดพ้ ิสูจนใ์ ห้เหน็ แล้วว่า ส่งิ สาคญั ในการ สร้างความมนั่ คงทางอาหารให้มีความยงั่ ยืน คือ การสร้างพลงั ชุมชน พลังแห่งความยั่งยนื ภายใต้การบูรณาการ กบั ภาคเี ครือข่ายในชุมชน ส่วนราชการ องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ การสร้างความม่นั คงทางอาหาร คือทางรอด ของสงั คมไทย ปิดหมบู่ า้ นสามเดือน พวกเราอยู่ได้ “1 หมู่บ้านสามารถเลี้ยงไดท้ ง้ั ตาบล สรา้ งความมั่นคงทาง อาหาร ดว้ ยหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง”

-41- ภาคผนวก

-42- จากการอบรมมกี ารขยายผลไปสู่หมบู่ ้านอืน่ ๆ ทัง้ 17 หมบู า้ น ในตาบล ตวั อยา่ ง ดังน้ี 1.บา้ นวงั สนวน หมู่ที่ 6 ต.หนองกราด อ.ดา่ นขุนทด จ.นครราชสีมา

-43- 2. บ้านหนองขยุ คูเมือง หมู่ 7 ต.หนองกราด อ.ดา่ นขุนทด จ.นครราชสมี า

-44- 3. บ้านเกาะลอย หมู่ 10 ต.หนองกราด อ.ดา่ นขนุ ทด จ.นครราชสมี า

-45- 4.บ้านไร่ชยั พันธ์ หมู่ 12 ต.หนองกราด อ.ด่านขนุ ทด จ.นครราชสมี า

-46- 5.บ้านชยั มงคล หมู่ท่ี 17 ต.หนองกราด อ.ด่านขนุ ทด จ.นครราชสมี า

-47- 6.บ้านสุขสนั ต์ หมู่14 ต.หนองกราด อ.ดา่ นขนุ ทด จ.นครราชสมี า