มหาเวสสันดรชาดก ตอน กัณฑ์มัทรี

ชาดก ตอน กัณฑมัทรี โปรแกรมสงั คมศกึ ษา คณะครุศาสตร มหาวทิ ยาลัยราชภฏั กําแพงเพชร

คาํ นํา เอกสารประกอบการเรียนการสอนแบบบรู ณาการระหวา ง วิชา ภาษาไทยกบั วชิ าสังคมศึกษา เปน เอกสารทีเ่ กี่ยวขอ งกับ การ บรู ณาการระหวา งวชิ า (multidis ciprinavy) คือการนาํ เนอื้ หาสาระของสองวชิ ามาสมั พันธใหเปน เรือ่ งราวเดยี วกัน ซึง่ เอกสารชุดนจ้ี ะมีเนื้อหาเรื่อง มหาเวสสันดรชาดก เปน วรรณคดเี รอ่ื งหนึ่งอยูในชัน้ มัธยมศึกษาปที่๕ ในรายวิชาภาษา ไทย ซ่งึ ในรายวิชาสงั คมศกึ ษา สาระศาสนากม็ ีเน้อื หาชาดกอยู ดวย ในปจ จุบนั เทคโนโลยีเปน สิ่งสําคญั ในการแลกเปล่ยี นขอมูล ผานทางอินเทอรเ นต็ เราเหน็ วา หากเรานําความรูทาง เทคโนโลยมี าใชในการทาํ สื่อการเรยี นรอู เิ ล็กทรอนิกสด วย (E-book) ทจ่ี ะเปน เครอ่ื งมือในการพฒั นาตอ ยอดความรใู หม ี ประสิทธิภาพและเกิดประโยชนสุงสุดในการใชง านตอ ไป

สารบญั เร่ือง หนา คาํ นํา สารบญั ๒ เนอ้ื เรอื่ ง ตัวละคร ๓ ๔ อางองิ ๑๑ ๑๗

เนือ้ เร่ือง รงุ เชาพระนางมัทรี เขา ปา หาผลไม \"เกดิ เหตุแปลก ประหลาดมหัศจรรย ผลไมเ ผอื กมนั ชางหายากที่สุด ไมวา จะ เปน มะมว งมนั ลูกจันทน ล้นิ จ่ี นอยหนา สาลี่ ละมดุ พุทรา ไมม ใี หเ ก็บเหมือนดังกบั วันกอน

นางรบี ยอ นกลบั เคหา กเ็ กดิ พายใุ หญ จนมืดครม้ึ ไปทว่ั ท้ังปา ทองฟา สีแดงปานเลือดละเลง ท้งั แปดทิศปรากฎมดื มนไป หมดอยา งไมเคยมพี ระนางทรงหวงหนา พะวงหลงั เกรงจะมี ภัยแกพระเวสสันดร กณั หาและชาลี

พระนางมัทรีรบี ยกหาบใสบา รบี เดนิ ทาง พอถงึ ชองแคบ ระหวางเขาครี ี เปน ตรอกนอยรอยวถิ ีทางท่ีเฉพาะจะตอ งเสดจ็ ผาน ก็พบกับสองเสือสามสัตวมานอนสกัดหนา

เทวดาสามองคแปลงรา งเปนราชสหี  เสือเหลอื ง เสอื โครง สกัด ทางนางไวเพ่ือมใิ หพระนางมัทรตี ิดตามกณั หา ชาลไี ดทัน

แตถงึ กระนั้น เมื่อยามทุกขเขาบีบค้นั ความรักลกู ความหวง พระภัสดา พระนางจงึ กม กราบวิงวอน ขอหนทางตอพญาสตั ว ทั้งสาม เมื่อไดหนทางแลว พระนางกร็ ีบเสด็จกลับอาศรม

เมือ่ มาถงึ อาศรม ไมพบกณั หา ชาลี พระนางก็รองเรียกหา วา\"ชาลี กัณหา แมมาถงึ แลว เหตไุ ฉนไยพระลูกแกว จงึ ไมมา รบั เลาหลากแกใ จ แตกอนรอนชะไรสพิ รอมเพรยี ง เจาเคยวง่ิ ระรเี่ รียงเคียงแขงกนั มารบั พระมารดา เคยแยม สรวลสํารวจ รา ระรืน่ เรงิ รบี รบั เอาขอคาน แลว กพ็ ากนั กราบกรานพระชนนี พอ ชาลี กจ็ ะรบั เอาผลไม แมกณั หาก็จะออนวอนไหวจะเสวย นม ผทมเหนือพระเพลาพลาง เจาเคยฉอเลาะแมตา ง ๆ ตาม ประสาทารกเจริญใจฯ\"บัดนลี้ ูกรักท้ังคไู ปไหนเสยี จึงมมิ ารับ แมเลา

ครั้นเขาไปถามพระเวสสันดรกถ็ ูกตดั พอ ตอวา ตาง ๆ จนพระ นางมทั รีถงึ วิสัญญภี าพสลบลง พระเวสสันดรทรง ปฐมพยาบาลจนพระนางมทั รีฟน แลวจึงแจง ความจริงวา พระองคไดทรงยกลูกรักชายหญงิ ทั้งสอง มอบใหแ กชูชกไป แลว ตั้งแตเ ม่ือวาน พระนางก็อนุโมทนาซ่ึงทานนัน้ ดว ย

ตวั ละคร 1. พระเวสสันดร พระเวสสนั ดรเปนพระโอรสของพระเจากรงุ สญชยั และพระนางผสุ ดีแหง เมืองสีพมี ีอปุ นสิ ยั และพฤตกิ รรมทีส่ าํ คัญคอื การบรจิ าคทานพระราชกุมาร เวสสนั ดรทรงบริจาคทานต้ังแต เกิด ครนั้ พระชนมายุ ได ๔-๕ ชันษาทรงปลด ปนทองคําและเคร่อื งประดบั เงนิ ทองแกว เพชรใหแกนางสนมกาํ นัลทั่วทุกคน ถึง ๙ ครัง้ เพอื่ มงุ หวังพระโพธญิ าณในภายภาคหนา ครนั้ เจริญชนั ษาได ๘ ปก็ ทรงตัง้ จติ อธิษฐานวาจะบรจิ าคเลอื ดเน้อื และดวงหทัยเพื่อมงุ พระโพธิญาณใน กาลขา งหนาอยา งแนว แน

2. นางมทั รี พระนางมัทรเี ปนแบบฉบบั ของนางในวรรณคดีทเ่ี พียบ พรอมไปดว ยคุณสมบตั ิตางๆทั้งการเปน แมท่ปี ระเสริฐของลูก และการเปนภรรยาทีด่ ีของสามี คือมีความออ นนอม นอบนอม และอดทนเปน ภรรยาแมแ บบผมู ลี ักษณะเปน กัลยาณมติ รของสามสี นบั สนนุ เปาหมายชีวิตอนั ประเสรฐิ ที่ พระสวามไี ดต้งั ไว เปนแบบอยา งของภรรยาตามทศั นะของคน ตะวันออก เชน ปฏิบัติดูแลเรื่องขาวปลาอาหาร และมี คณุ ธรรมสาํ คญั คอื ซ่ือตรง จงรัก และหนักแนนตอสามี

3. พระชาลี พระชาลีเปน ตวั ละครประกอบอยใู นวรรณคดเี ร่อื งรายยาว มหาเวสสันดรชาดกมชี ่อื เรียกตา งๆ เชน พอ สายใจ พอ หนอ นอยภาคไิ นยนาถ เปนตน พระชาลีเปนพระราชโอรสของพระ เวสสนั ดรกบั พระนางมัทรีเปน พระเชษฐาของพระกณั หา พระนัดดาของพระเจา กรุงสญชัยและพระนางผสุ ดเี มือ่ เวลา ประสตู ิพระประยูรญาติไดทรงนาํ ตาขายทองมารองรบั จึงได รับพระราชทานนามวา ชาลี แปลวาผูมตี าขาย

4. ทา วสักกเทวราช ทา วสกั กเทวราชหรอื พระอนิ ทรเปน ตัวละครที่เปน ตวั เช่ือม เหตุการณตา งๆภายในเร่ืองมหาเวสสนั ดรชาดกใหเ น้อื หามี ความตอ เนอ่ื งกนั คอยชวยแกปญหาตางๆที่เกดิ ขึ้นใหล ลุ ว งไป ไดดวยดี และยงั เปน ผดู ลบันดาลใหตัวละครตา งๆไดมาพบกัน ดวย

5. พระนางผสุ ดี พระนางผุสดเี ปน ตวั ละครอยูในวรรณคดเี รอ่ื งรายยาวมหา เวสสันดรชาดก เดมิ เปน พระราชธิดาของพระเจาพันธมุ ราชช่ือ สุธัมมา ตอ มาไดบ ังเกิดเปนอคั รมเหสขี องสมเด็จพระอมรินท ราธริ าชชอ่ื ผุสดี เมื่อจตุ จิ ากสวรรคไดถ อื กาํ เนิดเปน พระราช ธิดาของพระเจา มทั ทราช ครั้นเจริญวัยก็ไดอภิเษกเปน อัครมเหสขี องพระเจากรุงสญชัยและเปน พระมารดาของพระ เวสสันดร

6. ชูชก ชชู กเปน ตวั ละครประกอบอยูในวรรณคดเี รือ่ งรายยาวมหา เวสสนั ดรชาดกเปนผูเ กิดในตระกูลพราหมณโภวาทิกชาติซงึ่ เปนพราหมณพวกท่ถี ือตนวา มีกาํ เนิดสงู กวา ผูอ่นื มกั ใชคําวา “โภ”แปลวา “ผูเจรญิ ” เปนคํารอ งเรียก แมช ูชกจะเกิดใน ตระกลู พราหมณท่ีถอื ตนวามกี ําเนิดสงู กวา ผอู น่ื แตช ชู กก็ ยากจนเข็ญใจย่ิง ตอ งเท่ยี วขอทานเขาเล้ียงชพี ชชู กมบี า นอยู ในหมบู า นทนุ นวฐิ ติดกับเมืองกลิงคราษฎร มีรปู รา งหนาตา นาเกลียดประกอบดวยบุรษุ โทษ ๑๘ประการ

อา งอิง (๒๕๕๙) มหาเวสสันดรชาดก กัณฑม ัทรี (ออนไลน) สบื คนจาก: https://sites.google.com/site/wannakade em5

จัดทําโดย ๖๒๑๑๒๐๗๑๐ นางสาวพรฟา แสงสิมมา ๖๒๑๑๒๐๗๑๓ นางสาวกมลพรรณ กุลสรนันท ๖๒๑๑๒๐๗๑๕ นายธติ ิวฒุ ิ เตยไธสง ๖๒๑๑๒๐๗๒๐ นายโยธนิ รรู อบดี ๖๒๑๑๒๐๗๒๖ นายนวชริ ะ เทพวฑุ ฒิ ๖๒๑๑๒๐๗๓๐ นายปรดี าพงษ ปญญา เสนอ อาจารยราเชนทร เขตวิทย โปรแกรมวิชา ภาษาไทย มหาวทิ ยาลัยราชภัฏ กาํ แพงเพชร