นิทรรศการ 2 เมษา 2563

2 เมษายน วันรกั การอ่าน ตามรอยเจ้าฟา้ นกั อา่ น นทิ รรศการเฉลมิ พระเกยี รติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า สยามบรมราชกมุ ารี

พระราชประวัติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี เสดจ็ พระราชสมภพเมอื่ วนั เสาร์ที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2498 (ตรงกบั วนั ข้นึ 10 ค่า เดือน 5 ปีมะแม สปั ตศก) ณ พระทน่ี ั่งอัมพรสถาน พระราชวังดสุ ิต เป็นสมเด็จพระเจา้ ลูกเธอพระองค์ที่ 3 ในพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู ิพลอดลุ ยเดชมหาราช และ สมเดจ็ พระนางเจา้ สิรกิ ติ ์ิ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยศาสตราจารย์ นายแพทย์ หมอ่ มหลวงเกษตร สนิทวงศ์ เป็นผถู้ วาย พระประสูตกิ าล และไดร้ บั การถวายพระนามจากสมเดจ็ พระสังฆราชเจา้ กรมหลวงวชริ ญาณวงศ์ วา่ สมเดจ็ พระเจ้าลกู เธอ เจา้ ฟา้ สริ นิ ธรเทพรัตนสุดา กิตวิ ัฒนาดลุ โสภาคย์ พรอ้ มทงั้ ประทานค่าแปลวา่ นางแกว้ อันหมายถึง หญงิ ผู้ประเสริฐ และมพี ระนามท่ีขา้ ราชบรพิ าร เรยี กทัว่ ไปวา่ ทลู กระหมอ่ มนอ้ ย

การศกึ ษา เมอ่ื ปวี นั ท่ี 2 เดือน ตุลาคม พ.ศ. 2501 พระองคท์ รงเรม่ิ เข้ารบั การศึกษา ระดับอนุบาลทโ่ี รงเรียนจิตรลดา จนถึงระดับมธั ยมศกึ ษา ทรงโปรดการอา่ น และการศกึ ษา วรรณคดี ท้งั ของไทยและต่างประเทศ ทรงเร่มิ แต่งค่าประพันธ์ตา่ ง ๆ ทงั้ ร้อยแกว้ และ รอ้ ยกรอง ตง้ั แต่ยังทรงศกึ ษาในชัน้ ประถมศกึ ษา เมื่อพุทธศกั ราช 2516 ทรงสอบเข้าศกึ ษาตอ่ ในระดับอดุ มศึกษา ณ คณะอักษรศาสตร์ จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั ทรงมีพระวิริยะ อตุ สาหะ ในการเรียนอย่างยิง่ และยังทรงร่วมกิจกรรมของคณะและมหาวิทยาลยั เชน่ เดียวกับนสิ ติ ทัว่ ไป ในปีการศึกษา 2519 ทรงส่าเรจ็ การศึกษา และทรงเขา้ รบั พระราชทานปริญญาอักษรศาสตรบัณฑิต เกยี รตินยิ มอนั ดับ1 เหรียญทอง สาขาวิชา ประวตั ศิ าสตรใ์ นพทุ ธศักราช 2520 ทรงสมัครเขา้ ศกึ ษาต่อ ระดบั มหาบัณฑติ ณ มหาวิทยาลยั ศลิ ปากรและจุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั พรอ้ มกันทั้งสองแหง่ ทรงส่าเรจ็ การศึกษาศลิ ปศาสตรมหาบัณฑติ สาขาวชิ าจารึกภาษาตะวนั ออก จากมหาวิทยาลยั ศลิ ปากร ในปกี ารศกึ ษา 2522 หลงั จากนนั้ ทรงส่าเร็จการศกึ ษา อกั ษรศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวิชาภาษาบาลี - สนั สกฤต จากจุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั ในปีการศกึ ษา 2524 ต่อมา ดว้ ยความสนพระทัยงานดา้ นการพฒั นา จึงทรงสมัครเข้าศกึ ษาตอ่ ในระดบั ดษุ ฎี บณั ฑิต ณ มหาวิทยาลยั ศรนี ครินทรวิโรฒ ทรงสา่ เร็จการศึกษา และรับพระราชทานปรญิ ญา การศึกษาดษุ ฎีบัณฑิต สาขาวชิ าพัฒนศึกษาศาสตร์ ในปกี ารศกึ ษา 2527

พระปรีชาญาณ “อักษรศาสตร”์ พระองค์ทรงมีความรู้ทางด้านภาษาบาลี ภาษาสันสกฤษ และ ภาษาเขมร ทรงสามารถรับส่ังเป็นภาษาอังกฤษ ภาษาฝร่ังเศส และ ภาษาจีน และทรงก่าลังศึกษา ภาษาเยอรมันและภาษาลาตินอีกด้วย ขณะที่ทรงพระเยาว์น้ัน สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงสอนภาษาไทยแก่พระราชโอรสและพระราชธิดา โดยทรงอ่าน วรรณคดเี ร่อื งต่างๆ พระราชทาน และทรงใหพ้ ระองค์คัดบทกลอนต่างๆ หลายตอน ท่าใหพ้ ระองคโ์ ปรดวชิ าภาษาไทยตัง้ แต่นน้ั มา นอกจากน้ี ยังทรงสนพระทยั ในภาษาองั กฤษและภาษาบาลีด้วย พระองคท์ รงเช่ียวชาญท้งั ด้านหลักภาษา วรรณคดี และศลิ ปะไทย

พระปรีชาญาณ “สังคีตศลิ ป์” เมื่อทรงพระเยาว์ ทรงเรียนดนตรีไทยท่ีโรงเรียนจิตลดา ทรงใฝ่พระทัยศึกษา เชยี่ วชาญในเครือ่ งดนตรี ซอด้วง ซอสามสาย ซออู้ จเข้ ระนาด เมื่อทรงเข้าศึกษาต่อท่ีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก็ทรงดนตรีกับพระสหายใน ชมรมดนตรีไทย และทรงเรียนขับร้องเพลงไทยกับอาจารย์เจริญใจ สุนทรวาทิน ในด้านการขับร้องเพลงไทยท่านองเสนาะ พระองค์ทรงเรียนกับอาจารย์ก่าชัย ทอง หล่อ และอาจารย์เจริญใจ สุนทรวาทิน ส่วนการประพันธ์บทเพลงนั้น ทรงนิพนธ์ เพลงลูกทุ่งเพลงเป็นแรกในปี พ.ศ. 2513 ชื่อเพลงส้มต่า เพลงอื่นๆท่ีทรงนิพนธ์ไว้ ได้แก่ เพลงเตา่ กินผกั บุง้ , เพลงพญาโศก เพลงดจุ บดิ ามารดร และเพลงลอยประทีป เถา เป็นตน้ นอกจากดนตรีไทยแล้ว พระองค์ยังทรงดนตรีสากลด้วย โดยทรงเริ่มเรียน เปียโนต้ังแต่พระชนมายุ 10 พรรษา แต่ได้ทรงเลิกเรียนหลังจากน้ัน 2 ปี และทรง ฝึกเคร่ืองดนตรีสากล ประเภทเครื่องเป่า จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จนสามารถทรงทรัมเปต น่าวงดุริยางค์ในงานคอนเสิร์ตสายใจไทย และทรงระนาด ฝร่ัง นา่ วงดรุ ิยางค์ในงานกาชาดคอนเสริ ต์

เทพรัตนมณี นกั วิจัยดีเดน่ แหง่ ชาติ คณะกรรมการบรหิ ารสภาวจิ ัยแหง่ ชาติ ทลู เกล้าฯ ถวายรางวัล นักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ ประจ่าปี พ.ศ. 2545 สาขาสหวิทยาการ แด่พระองค์ เมื่อวันท่ี 11 กันยายน พ.ศ. 2545 ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต เพื่อเฉลิมพระเกียรติคุณในพระ อัจฉริยภาพท่ีทรงเป็นนักวิจัย โดยมีผลงานในทุกสาขาวิชาซ่ึงเป็น ประโยชน์ตอ่ วงการวิชาการของประเทศ

นิทรรศการเฉลมิ พระเกยี รติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกมุ ารี