Tourism for All(1) จงั หวดั นครพนม พนื้ ทด่ี า� เนนิ การ บรเิ วณเลยี บรมิ โขง ความยาว (6) จงั หวดั ภเู กต็ พนื้ ทด่ี า� เนนิ การในเขตรบั ผดิ ชอบของเทศบาลนคร4.6 กม. หนา้ ตลาดอนิ โดจีน ต.ในเมือง อ.เมือง จ.นครพนม ภเู กต็ ไดแ้ ก่ ปรบั ปรงุ ทางเทา้ ทางลาดทเี่ ออื้ ตอ่ การเดนิ ทางของคน(2) จังหวัดพิษณุโลก พื้นท่ีด�าเนินการวัดพระศรีมหาธาตุ พิการและผู้สูงอายุในสวนสุขภาพ เขารัง และปรับปรุงทางเท้าให้วรมหาวิหาร ถ.พุทธบูชา ต.ในเมอื ง อ.เมอื ง จ.พษิ ณโุ ลก ไดม้ กี าร มีทางลาด warning block และ guiding block ในพน้ื ทถ่ี นนหลวงจดั ทา� สงิ่ อา� นวยความสะดวก เปน็ ทางลาดแบบยกเกบ็ ได้ หอ้ งนา�้ คน พ่อ และถนนภูเก็ตพกิ าร และท่จี อดรถคนพิการ (7) จังหวัดกาญจนบุรี พ้ืนที่ด�าเนินการในเขตรับผิดชอบของ(3) จงั หวดั ขอนแกน่ พนื้ ทดี่ า� เนนิ การ ไดแ้ ก่ สา� นกั งานเทศบาลนคร เทศบาลเมืองกาญจนบุรี ส่ิงอ�านวยความสะดวก ได้แก่ ห้องน�้าขอนแก่น สวนสาธารณะ 100 ปี บงึ แก่นนคร ศาลเจ้าพอ่ หลักเมอื ง และทางลาดของส�านักงานเทศบาลเมืองกาญจนบรุ ี และศาลา 60บงึ ทงุ่ สร้าง ทางลาด ถ.กลางเมือง ถ.เหลา่ นาดี ถ.ศรจี นั ทร์ มีการ พรรษามหาราชจดั ทา� สง่ิ อา� นวยความสะดวก ได้แก่ ทางลาด ทีจ่ อดรถคนพิการ นอกจากนี้ รัฐบาลไดร้ เิ ร่มิ จดั ทา� ชมุ ชนตน้ แบบท่เี กาะเกร็ด จงั หวดัปา้ ยสญั ลกั ษณ์คนพิการ จดุ บรกิ ารคนพิการ หอ้ งนา�้ คนพิการ และ นนทบุรี โดยจัดสิ่งอ�านวยความสะดวกส�าหรับคนพิการ และทุกปรบั ปรงุ ยานพาหนะสา� หรบั คนพกิ าร คนในสังคม ต้ังแตบ่ ้านพกั อาศัย ระบบขนสง่ ถนน ทางเดนิ เท้า(4) จังหวัดตาก พนื้ ที่ด�าเนินการสวนรมิ แม่น้�าปงิ อ.เมอื ง จ.ตาก อาคารและพ้ืนที่สาธารณะ เช่น โรงพยาบาล โรงเรียน ห้างร้านสง่ิ อา� นวยความสะดวกที่ไดป้ รบั ปรงุ จดั ทา� แลว้ เสรจ็ ไดแ้ ก่ ทางลาด และสถานที่ราชการ เป็นต้น เพ่อื ให้คนพิการสามารถออกจากบา้ นข้นึ ลงทางเทา้ เข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม และด�าเนินชีวิตได้อย่างอิสระ สะดวก(5) จงั หวัดน่าน เมอื งตน้ แบบอารยสถาปัตย(์ Universal Design) และปลอดภัย โดยในปี 2559 จะมีการขยายแนวทางปฏิบัติดังทั้งพื้นท่ีหน่วยงานรัฐ โบราณสถาน สถานท่ีท่องเท่ียวและสถาน กลา่ วไปยังพน้ื ทต่ี ่างๆอกี 33 จังหวัด เชน่ สมทุ รสาคร นครพนมที่เอกชนหลายแห่ง อาทิ บริเวณส�านักงานเทศบาลเมืองน่าน พษิ ณโุ ลก ชลบรุ ี กระบ่ี แมฮ่ อ่ งสอน เปน็ ตน้ รวมทงั้ จดั ทา� สง่ิ อา� นวยศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเทศบาลเมืองน่าน (Tourist Information ความสะดวกในสถานบี รกิ ารน้า� มัน ปตท. ทั่วประเทศอีก 100 แห่งCenter) รถรางนา� เท่ียวรปู แบบอารยสถาปัตย์ ลานข่วงเมอื งน่าน (ท�าเนียบรฐั บาล,2558)อาคารประหยดั พลงั งาน วดั สวนตาล สถานขี นสง่ เทศบาลเมอื งนา่ นหอ้ งน�า้ สาธารณะบริเวณสวนสาธารณะ ริมแมน่ ้า� นา่ น รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเทยี่ ว 49
Tourism for Allความรว่ มมอื ระหวา่ งภาครฐั และภาคเอกชนใน เมืองอารยสถาปตั ย์ เพ่ือสร้างสิ่งอา� นวยความสะดวกตา่ งๆ ส�าหรบัการส่งเสริมการท่องเที่ยวสา� หรับทุกคน ผสู้ งู อายุ ตา� รวจ-ทหารผา่ นศกึ ผพู้ กิ าร สตรมี คี รรภ์ และเดก็ เลก็ ให้ ได้มาตรฐานสากล จังหวดั สุราษฎร์ธานี พังงา นนทบุรี ลา� พนู และหนว่ ยงานเอกชนต่างๆ มีความเคลอ่ื นไหวในการเขา้ มามสี ่วนรว่ ม นา่ น ทจี่ ะเปน็ เมอื งตน้ แบบแหง่ ความรว่ มมอื ระหวา่ งภาครฐั กบั ภาคในการส่งเสริมการท่องเท่ียวส�าหรับผู้พิการและผู้สูงอายุมากข้ึน เอกชนในการส่งเสริมการท่องเที่ยวสา� หรบั ทุกคน (กฤษณะ ยกลอ้ )เชน่ Roy Cavanach (2016) ไดจ้ ดั ทา� ค�าแนะนา� ส�าหรับคนพกิ ารในการทอ่ งเท่ียวในกรุงเทพและสถานที่ต่างๆ ในประเทศไทย โดย ข้อเสนอแนะบทบาทของภาครัฐและเอกชนในให้ค�าแนะน�าเกี่ยวกับสถานท่ีและอุปกรณ์ที่มีบริการส�าหรับผู้พิการ การสง่ เสรมิ การท่องเที่ยวสา� หรับทุกคนในสายการบนิ สนามบนิ รถไฟฟ้า แทก๊ ซี่ รถตกุ๊ ตุก๊ รถไฟ เรอืโรงแรม สถานที่ท่องเทยี่ ว ทางเดินเทา้ การซ้อื สินค้า ร้านอาหาร บทบาทของภาครัฐและปา้ ยหอ้ งนา�้ ทรี่ ะบเุ ฉพาะคนพกิ ารเทา่ นน้ั ชมรมโกลบอลแคมปสั 1) ในเชงิ นโยบาย เนือ่ งจาก UNWTO ไดจ้ ดั ทา� คู่มือความสามารถเชียงใหม่ ไดจ้ ัดทา� คมู่ ือการท่องเทย่ี วสา� หรับคนพิการและผสู้ งู อายุ ในการเข้าถึงการท่องเที่ยวส�าหรับทุกคนเพ่ือเป็นแนวปฏิบัติของในจงั หวดั เชยี งใหม่ รวม10 แหง่ สมาคมคนพกิ ารเคลอ่ื นไหวสากล ประเทศต่างๆ รวมท้ังมีการรวบรวมตัวอย่างแนวทางปฏิบัติที่ดี(2553) ไดจ้ ดั ทา� คู่มือการให้บรกิ ารแกน่ ักทอ่ งเทย่ี ว คนพิการและผู้ (Best Practices) ของประเทศตา่ งๆ ไวอ้ ยา่ งนา่ สนใจ ดงั นน้ั หนว่ ยสูงอายใุ น 4 ดา้ นหลัก คือ ลักษณะและข้อจ�ากดั ทางกายภาพของ งานหลักที่เก่ียวข้องควรเร่งศึกษาเพื่อน�ามาก�าหนดกลยุทธ์และผู้พิการและผู้สูงอายุ อุปกรณ์และเครอ่ื งช่วย บริการทจ่ี �าเปน็ และ แนวทางปฏบิ ตั ทิ ่เี หมาะสมกบั โอกาสและข้อจ�ากดั ของประเทศไทยวธิ ีใหค้ วามชว่ ยเหลือแก่ผู้พิการและผสู้ งู อายุท่ีถูกต้อง นอกจากนั้น โดยยึดหลักปัจจัยแห่งความส�าเร็จของการพัฒนาการท่องเที่ยวบรษิ ทั เอกชนทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั ธรุ กจิ ทอ่ งเทย่ี ว เชน่ โรงแรม ภตั ตาคาร สา� หรบั ทกุ คนที่ UNWTO ได้ระบุไว้ ประกอบดว้ ย (1) พลังความและสถานีบริการน้�ามัน มีความต่ืนตัวในการจัดสิ่งอ�านวยความ รว่ มมอื ระหวา่ งภาครฐั และภาคเอกชน รวมถงึ ภาคประชาชนทตี่ อ้ งสะดวกส�าหรับผู้พิการและผู้สูงอายุเพื่อการส่งเสริมการท่องเที่ยว เขา้ ใจบทบาทของตน (2) มกี ฎ ระเบยี บท่คี ้มุ ครองความเท่าเทียมใหม้ ากขึ้นด้วย กันในการได้รับข้อมูลข่าวสารที่จ�าเป็นภายใต้สภาวะแวดล้อมรวมภาครฐั โดยจงั หวดั ตา่ งๆ ไดร้ เิ รมิ่ ความรว่ มมอื กบั ภาคเอกชนในการ ท้ังสินค้าและบริการท่ีแตกต่างกัน (3) มีงานวิจัยและข้อมูลสถิติด�าเนนิ การเพอื่ ส่งเสรมิ การทอ่ งเทย่ี วส�าหรบั ทุกคน อยา่ งเชน่ ได้มี ของนักท่องเที่ยวในแต่ละกลุ่มตามแหล่งท่องเท่ียว ส�าหรับใช้ในการหารอื กบั เจา้ ของโรงแรมและรสี อรท์ ตา่ งๆ ในการปรบั ปรงุ สถาน การวางแผนยทุ ธศาสตรแ์ ละแผนการปฏบิ ตั งิ านไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งและท่ีและห้องพักให้ได้มาตรฐานรองรับนักท่องเที่ยวท่ีใช้รถเข็นได้รับ เหมาะสมทง้ั ในระยะสน้ั และระยะยาว(4) มกี ารฝกึ อบรมผใู้ หบ้ รกิ ารความสะดวก สบาย ปลอดภยั และทนั สมยั ปรบั ปรงุ ทา่ เรอื ใหม้ ที าง ทางการท่องเท่ียวให้มีความรู้ ความเข้าใจ และความตระหนักถึงลาดสา� หรบั คนพิการ จังหวดั ยโสธร ไดต้ ง้ั คณะกรรมการขบั เคล่ือน การใหบ้ รกิ ารทแ่ี ตกตา่ งและไดม้ าตรฐานแกน่ กั ทอ่ งเทย่ี วกลมุ่ พเิ ศษ ดว้ ยความเปน็ มอื อาชพี (5) มกี ารโฆษณาประชาสมั พนั ธส์ นิ คา้ และ50 รายงานภาวะเศรษฐกจิ ท่องเท่ียว
Tourism for Allบริการที่มีไว้บริการในแหล่งท่องเท่ียวให้ถึงมือนักท่องเท่ียวกลุ่ม บทบาทของภาคเอกชนพิเศษ (6) มีการจัดท�าตวั ช้ีวดั (Indicators) เพือ่ ใช้ในการประเมนิ ภาคเอกชนที่เก่ียวข้องควรปฏิบัติตามกฎหมายหรือมาตรฐานควบคมุ และบริหารจดั การสงิ่ อา� นวยความสะดวกต่างๆ ในการเขา้ ท่ีรัฐได้ก�าหนดข้ึน โดยเป็นผู้ลงทุนพัฒนาการบริการด้านอ่ืนๆถึงแหล่งท่องเท่ียว เช่น สัดส่วนเว็บไซด์ด้านการท่องเท่ียวท่ีเป็น เช่น โรงแรมและทพ่ี กั ภตั ตาคาร สวนอาหาร สถานทจ่ี ดั ประชมุทางการ สัดส่วนของโรงแรมหรือตัวแทนการท่องเท่ียวท่ีมีใบรับ นทิ รรศการและงานแสดงสนิ คา้ รา้ นจา� หนา่ ยสนิ คา้ และบรกิ ารอนื่ ๆรองทถ่ี ูกกฎหมายและเชื่อถอื ได้ จ�านวนโรงแรมในแหล่งท่องเทย่ี ว เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความสะดวกและเชญิ ชวนนกั ทอ่ งเทยี่ วทเี่ ปน็ ผพู้ กิ ารหรอืทส่ี ามารถไปถงึ โดยใชร้ ะบบขนสง่ สาธารณะและหรอื มที จี่ อดรถกรณี ผู้สูงอายุเข้ามาใช้บริการ มีการพัฒนาพนักงานและเจ้าหน้าท่ีให้มีนา� รถไปเอง หรอื แมก้ ระทง่ั ขอ้ มลู สดั สว่ นของสถานรี ถไฟในภมู ภิ าค ความรคู้ วามเขา้ ใจและสามารถใหบ้ รกิ ารกบั บคุ คลเหลา่ นี้ไดอ้ ยา่ งดีท่ีมีบุคลากรได้รับการฝึกอบรมส�าหรับดูแลลูกค้าที่มีความต้องการ มีการจดั อุปกรณอ์ า� นวยความสะดวก อาทิ พ้นื ทีจ่ อดรถ ปา้ ยแสดงเป็นพเิ ศษ เป็นต้น ต่างๆ ลิฟท์ โทรศัพทส์ าธารณะ หอ้ งนา�้ สาธารณะ2) ในเชิงการปฏิบัติ รฐั ควรเปน็ ตวั อยา่ งในการปรบั ปรงุ โครงสรา้ ง จะเหน็ ไดว้ า่ ความสา� เรจ็ ของประเทศตา่ งๆ ที่UNWTO ถอื เปน็ แบบพ้ืนฐาน ส่ิงอ�านวยความสะดวกและบริการด้านการท่องเที่ยว อยา่ งทด่ี ลี ว้ นแลว้ แตม่ คี วามแขง็ แกรง่ ของความเชอ่ื มโยงการทา� งานท่ีรัฐเป็นผู้ดูแล ได้แก่ ท่าอากาศยาน ท่าเทียบเรือ ระบบถนน รว่ มกนั กบั ภาคที เี่ กย่ี วขอ้ ง ซง่ึ นอกเหนอื จากภาครฐั และภาคเอกชนทางรถไฟ ระบบการสอ่ื สาร ระบบคมนาคม ระบบสาธารณูปโภค แลว้ ยังมภี าคประชาชน องคก์ รปกครองสว่ นท้องถ่ิน และองคก์ รและสาธารณปู การตามมาตรฐานของUNWTO ซง่ึ สามารถรองรบั ไม่แสวงหาก�าไรท่ีจัดตั้งข้ึนโดยเฉพาะร่วมกันแสดงความคิดเห็นการทอ่ งเทีย่ วของผู้พกิ ารและผูส้ งู อายไุ ด้ เช่น มีทางลาด มคี วาม รว่ มกนั วางแผนและกา� หนดเปา้ หมายรว่ มกนั รวมทงั้ สนบั สนนุ การกว้างของประตูเพียงพอกับการเข้าออกของรถเข็น มีที่จอดรถ ท�ากิจกรรมเพื่อน�าไปสู่เป้าหมายดังกล่าวภายใต้การมีบทบาทของและห้องน้�าส�าหรับคนพิการและผู้สูงอายุโดยเฉพาะ มีเครือข่าย แตล่ ะภาคส่วนทเ่ี หมาะสม เรียกได้วา่ การท่องเที่ยวสา� หรับทกุ คนเชื่อมโยงการขนส่งสาธารณะทั้งทางบก ทางน�้า และทางอากาศ จะส�าเร็จได้นั่นหมายถึง ทุกคนต้องร่วมมือร่วมใจกันผลักดันและมีป้ายเส้นทางเช่ือมโยงที่ชัดเจนและง่ายต่อความเข้าใจ มีการ เดนิ หนา้ ไปดว้ ยกนั “รว่ มมอื กนั ทกุ คน เพอื่ การทอ่ งเทยี่ วของทกุ คน”จัดการข้อมูลขา่ วสารทางการทอ่ งเท่ยี ว เพ่ือชกั จูงใหน้ ักทอ่ งเที่ยวเดินทางมาเยือน เช่น คู่มือน�าเที่ยว(Travel Manual) แผ่นพับ(Brochure) แผน่ ภาพหรือโปสเตอร์แหล่งท่องเท่ียว งานประเพณีสไลด์มัลติวิชั่น วีดีโอเทป ซีดี-รอม สารคดีแสดงเร่ืองราวแหล่งท่องเท่ยี วและสง่ิ อ�านวยความสะดวก เวป็ ไซต์ เปน็ ต้น ทงั้ ใหม้ กี ารสง่ เสรมิ ยกยอ่ งหนว่ ยงานทมี่ กี ารปฏบิ ตั เิ ปน็ ไปตามหลกั เกณฑห์ รอืมาตรฐานที่ก�าหนดไว้ รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเท่ียว 51
การทอ่ งเที่ยวสา� หรับผสู้ ูงอายุAging Tourism ณฐั พล ลีลาวัฒนานันท์ และนรินทร์ สังข์รกั ษาการทอ่ งเท่ียวสา� หรับผสู้ ูงอายุ“ท�างานที่เดิมอย่มู ั้ยคะ” ท้ังชายและหญิง และผู้สูงอายุตอนปลาย หมายถึง บคุ คลที่มอี ายุ“เกษยี ณอายุ 10 กวา่ ปีแลว้ ค่ะ” 70 ปีขึน้ ไปทง้ั ชายและหญงิ 1“อ้าว นึกว่าคณุ พอ่ี ายุ 50 ....” “นักท่องเท่ียว” ที่ระบุไว้ในมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติ การทอ่ งเที่ยวแหง่ ประเทศไทย ปี พ.ศ. 2522 หมายถึง บคุ คลที่บทสนทนาท่ีเข้าใจอายุผิดจากอายุจริงเป็นเร่ืองปรกติท่ีมักประสบ เดนิ ทางจากทอ้ งถน่ิ อนั เปน็ ถน่ิ ทอี่ ยโู่ ดยปกตขิ องตนไปยงั ทอ้ งถน่ิ อน่ืได้บ่อยครง้ั โดยเฉพาะกับผ้สู ูงวยั ในยุคสมยั ปจั จุบันน้ี เป็นการช่ัวคราวด้วยความสมัครใจ และด้วยวัตถุประสงค์ที่มิใช่ไม่เพียงแต่ดูอ่อนเยาว์ สุขภาพของผู้สูงอายุเหล่าน้ันยังดูแข็งแรง เพื่อประกอบอาชีพหรือหารายได้ ดังนั้น ความหมายของค�าว่ากว่าอายุจรงิ “นกั ทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อาย”ุ จงึ หมายถงึ บคุ คลทม่ี อี ายตุ ง้ั แต่60 ปขี น้ึ ไปท้ังน้ีด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์และการสาธารณสุขโดย ที่เดินทางจากท้องถิ่นอันเป็นถิ่นท่ีอยู่โดยปกติของตนไปยังเฉพาะการพฒั นาทางเทคโนโลยที างการแพทยท์ ่ีใชใ้ นการบา� บดั โรค ทอ้ งถนิ่ อน่ื เปน็ การชว่ั คราวดว้ ยความสมคั รใจ และดว้ ยวตั ถปุ ระสงค์การเทา่ ทนั โรคมากขน้ึ การดแู ลสขุ ภาพ สง่ ผลใหอ้ ตั ราการเสยี ชวี ติ ทม่ี ิใชเ่ พื่อประกอบอาชีพหรอื หารายได้ลดลง ผสู้ ูงอายุมแี นวโนม้ อายุยืนยาวข้นึส่ิงเหล่านี้น�าพาสังคมโลกเดินทางไปสู่สังคมแห่งผู้สูงอายุมากข้ึนๆ อยา่ งไรก็ตาม ในวงการท่องเทย่ี วโลก การให้ความหมายของคา� ว่าในทกุ ๆ ขณะ “นกั ทอ่ งเทย่ี วผสู้ ูงอายุ” (Senior Tourist) แตกตา่ งกนั ไป บางส�านักผู้สูงอายุเหล่าน้ัน มีความพร้อมทั้งด้านเวลา สถานะทางการเงิน ระบวุ า่ ตงั้ แต่55 ปขี นึ้ ไป ในขณะทอ่ี กี หลายสา� นกั ระบวุ า่ ตง้ั แต่60 ปีตอ้ งการการพักผอ่ น กจิ กรรมเดนิ ทางทอ่ งเที่ยวเปน็ ทางเลือกหนง่ึ ขนึ้ ไป แตท่ น่ี า่ สนใจมาจากบทความของมหาวทิ ยาลยั ลตั เวยี ในการซึ่งความก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่สนับสนุนให้การเดินทางง่ายข้ึน ประชมุ ประจ�าปีครง้ั ที่ 3 เกยี่ วกบั การท่องเทย่ี วผสู้ ูงอายุ ท่ปี ระเทศกิจกรรมหนึ่งที่ผู้สูงอายุเลือก คือการออกเดินทางท่องเท่ียว โปแลนด2์ ที่ไมไ่ ดก้ า� หนดอายเุ รม่ิ ตน้ ไวช้ ดั เจน แต่ใหค้ วามสา� คญั กบั“ผูส้ งู อายุ” จึงเป็นกล่มุ นักท่องเที่ยวกลมุ่ ใหญท่ ่ีมศี กั ยภาพ ทมี่ ิอาจ การแบง่ ระยะของนกั ทอ่ งเทยี่ วผสู้ งู อายมุ ากกวา่ เนอื่ งจากมองเหน็ละเลยได้ ถงึ ความแตกตา่ งของพฤตกิ รรมการทอ่ งเทย่ี วจากปจั จยั ทเี่ กดิ ขนึ้ ใน แต่ละช่วงเวลา ประกอบดว้ ย 4 ระยะ คือ ระยะท่ี 1 วัยท่ีไม่มลี ูกความหมายและความสา� คญั ของ อยดู่ ้วยในวนั หยดุ (No children on holiday) ระยะท่ี 2 วัยเกษยี ณการทอ่ งเที่ยวสา� หรบั ผ้สู ูงอายุ (Retiring) ท�าให้มีเวลาว่างมขี นึ้ ระยะที่ 3 วยั ที่มีขอ้ จา� กัดในเรือ่ ง ของความเจ็บปว่ ยและสขุ ภาพ (Sickness and ill health becomeองค์การสหประชาชาติได้ให้นิยามของค�าว่า “ผู้สูงอายุ” หมายถึง a limiting factor) และระยะที่ 4 วัยทม่ี ีการสญู เสียคู่ครอง (Loss ofผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ซ่ึงสอดคล้องกับประเทศไทย โดย partner) ท�าใหเ้ กิดการเปล่ยี นพฤตกิ รรมในการเดนิ ทางสา� นกั งานสถติ แิ หง่ ชาติ สา� นกั นายกรฐั มนตรี นยิ ามคา� วา่ “ผสู้ งู อาย”ุไวว้ า่ หมายถงึ บคุ คลทมี่ อี ายตุ งั้ แต่60 ปขี นึ้ ไปทง้ั ชายและหญงิ แบง่ องค์การอนามัยโลก (WHO) พบว่าอายุเฉล่ียของประชากรโลกเปน็ 2 กลุ่มคอื ผสู้ ูงอายุตอนต้น หมายถงึ บุคคลทมี่ อี ายุ 60-69 ปี ในปี พ.ศ. 2558 คอื 71.4 ปี ซง่ึ มีอายยุ นื มากขนึ้ 15 ปี นับจาก ปี พ.ศ. 2543 ในขณะที่องค์การสหประชาชาติ (UN) ไดใ้ หข้ ้อมูล52 รายงานภาวะเศรษฐกจิ ทอ่ งเทีย่ ว 1ส�านกั หอสมุดกลาง มหาวทิ ยาลัยรามคา� แหง, คา� จา� กัดความต่างๆ เกี่ยwวwกบัwผ.liู้สbูง.rอuา.aยcุ [.อthอ/นjoไuลrnนa]์ ,l/2aพprฤ1ศ3_จoิกpา_ยdนe2f.5h5tm9.l 2Dr. AijaLavtavniad[eornlSintee]in, a1,2MMaarkye2ti0n1g4f.owr wSewn.tioour rTargaev.eelule/r.s..:/Aseijag_mveannt_adtieorn_,Sttreaivneal_bTeOhaUvRioArGaEn_dMmaarkrkeetitningg%m20ixf,oUr%nsiveenrisoitrys.op.f
การท่องเท่ียวสา� หรับผู้สงู อายุว่าในปี พ.ศ.2558 ประชากรโลกที่มีอายุ 60 ปีข้ึนไปมีจ�านวน ประชากรสงู อายสุ งู สดุ ถงึ รอ้ ยละ22.1 และคาดวา่ ในอกี 15 ปขี า้ งหนา้901 ล้านคน หรอื คิดเปน็ ร้อยละ 12.3 ของจ�านวนประชากรโลก (ปี พ.ศ. 2573) สดั สว่ นผสู้ งู อายขุ องโลกจะเพมิ่ ข้นึ เปน็ ร้อยละ 16.5ทง้ั หมด โดยภมู ภิ าคทเี่ ขา้ สสู่ งั คมผสู้ งู อายมุ ากกวา่ ภมู ภิ าคอนื่ ๆ คอื ของประชากรโลก และ ในปีพ.ศ. 2593 หรืออีก 35 ปีข้างหน้าภมู ภิ าคยโุ รปและอเมรกิ าเหนอื ซง่ึ มสี ดั สว่ นประชากรอายุ60 ปขี นึ้ ไป โลกจะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์หรือมีจ�านวนผู้สูงอายุมากถงึ รอ้ ยละ20 นอกจากน้ี พบวา่ สดั สว่ นประชากรผสู้ งู อายจุ ะสงู ขนึ้ มากถึง 2,092 ลา้ นคน ดว้ ยสัดส่วนรอ้ ยละ 21.5 ของประชากรโลกตามระดับรายได้ของประเทศ โดยประเทศที่มีรายได้สูงมีสัดส่วน ทง้ั หมด (World population prospects 2015 revision, UN)ทม่ี า :World Population Ageing 2015. United Nation (UN) รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเทย่ี ว 53
การท่องเท่ยี วสา� หรับผูส้ งู อายุสภาพดังกล่าวเป็นผลมาจากการเปล่ียนแปลงทางโครงสร้างของ ธรุ กจิ ทอ่ งเทยี่ วขนาดกลางและขนาดเลก็ ผา่ นทางการฝกึ อบรมและประชากรโลกหลงั สงครามโลกครง้ั ท่ี 2 ซึง่ มอี ัตราการเกิดสูงทเ่ี รียก จดั กจิ กรรมสนบั สนนุ ตา่ งๆ รวมถงึ มกี ารประเมนิ ความพงึ พอใจของว่า Baby Boomers ผทู้ เี่ กิดในยคุ นนั้ เรมิ่ เข้าสูว่ ยั สูงอายุ และเป็น ลกู ค้าอย่างตอ่ เนอื่ งนักท่องเท่ียวกลุ่มใหญ่ในปัจจุบันและอนาคต ที่องค์การการท่อง (2) สนับสนุนงานวิจัยและการจัดท�าบัญชีรายได้ประชาชาติด้านเทย่ี วโลก (UNWTO) ประมาณการวา่ จะมจี า� นวนนกั ทอ่ งเทยี่ วผสู้ งู การท่องเท่ียว (Tourism Satellite Account : TSA) ท่ีมีการน�าอายสุ งู ถงึ ประมาณ 611 ลา้ นคนในอีก 25 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2573) เสนอขอ้ มูลของนักทอ่ งเท่ยี วผู้สูงอายุ รวมถงึ ข้อมลู ดา้ นการตลาด(UNWTO Tourism Highlight 2015 Edition) คนกล่มุ นี้สว่ นใหญ่มี (3) จัดท�าเว็บไซด์ท่ีเป็นประโยชน์ต่อผู้เย่ียมเยือนที่เป็นผู้สูงอายุเวลาทอ่ งเทย่ี วทมี่ ากกวา่ นกั ทอ่ งเทยี่ วในวยั อนื่ ๆ จากการไมม่ ภี าระ กลมุ่ ทมี่ ขี อ้ จา� กดั ทางการเคลอื่ นไหวและกลมุ่ ทม่ี ปี ญั หาดา้ นสขุ ภาพทางการงานและครอบครวั ความพรอ้ มทางดา้ นการเงนิ ทสี่ ะสมจาก ระยะยาวการท�างาน หรือการได้สวสั ดกิ ารจากรัฐบาล ตอ้ งการพักผอ่ นหรอื (4) กระตนุ้ ใหเ้ กิดธรุ กิจใหม่ ผลิตภณั ฑ์ใหม่ และการจา้ งงานใหม่แสวงหาก�าไรชวี ติ โดยการเดนิ ทางไปทอ่ งเทย่ี ว ทา� ให้อตุ สาหกรรม ทส่ี มั พนั ธก์ บั สถานการณท์ างเศรษฐกจิ ของผสู้ งู อายุ โดยเฉพาะที่ได้ท่องเที่ยวตระหนักถึงศักยภาพของนักท่องเท่ียวกลุ่มน้ีมากข้ึน รับผลกระทบอยา่ งรนุ แรงจากวิกฤตเิ ศรษฐกิจยโุ รป อาทิ การท่องและหลายประเทศก�าหนดเป็นกลุ่มเป้าหมายในการออกมาตรการ เท่ียวเพ่ือรับการดูแล (Care Tourism) การท่องเท่ียวเชิงสุขภาพตา่ งๆ เพอ่ื สรา้ งความพงึ พอใจ และอา� นวยความสะดวกต่อนกั ทอ่ ง และเชิงกฬี า (Health, Wellness, and Sport Tourism) การพ�านักเท่ยี วผู้สูงอายุ เชน่ หอ้ งน้า� ทางเดนิ ทน่ี ัง่ พกั รถเขน็ การสอื่ สาร ระยะยาว (Long-term Holidays) และการทอ่ งเท่ยี วทางวฒั นธรรมทสี่ ามารถเขา้ ถงึ ผสู้ งู อายไุ ดง้ า่ ย รวมถงึ บคุ ลากรทคี่ อยใหค้ วามชว่ ย และการศึกษา(Cultural and Educational Tourism)เหลือดูแล เปน็ ต้น (5) ส่งเสริมการตลาดการท่องเที่ยวผู้สูงอายุในลักษณะเป็นตลาด เฉพาะ (Niche Market)การทอ่ งเทย่ี วสา� หรบั ผสู้ งู อายุ นโยบายและมมุ (6) ให้ความส�าคญั มากขึ้นในเรื่องของสขุ ภาพและความปลอดภยัมองของตา่ งประเทศ (7) จัดให้มีเกณฑ์คุณภาพทางการท่องเที่ยวที่มีสัญลักษณ์เฉพาะ การทอ่ งเทีย่ วส�าหรับผู้สูงอายุจากการศึกษาและประมาณการโดยส�านักงานปลัดกระทรวงการ นอกเหนือจากสหภาพยุโรปแล้ว ประเทศสมาชิกอาเซียนยังได้รับท่องเที่ยวและกีฬาพบว่า ในปี พ.ศ. 2558 มีผู้สูงอายุเดินทาง การกลา่ วขานถงึ การเปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วยอดนยิ มของนกั ทอ่ งเทย่ี วทอ่ งเทยี่ วทว่ั โลกประมาณ270 ลา้ นคน หรอื รอ้ ยละ22.8 ของจา� นวน ผสู้ งู อายตุ า่ งชาตเิ ชน่ กนั 4 ดว้ ยคา่ ครองชพี ทไ่ี มส่ งู นกั ในปลายประเทศนกั ทอ่ งเทย่ี วทงั้ หมด1,184 ลา้ นคน และจะเพม่ิ ขนึ้ เปน็ 611 ลา้ นคน และการมีวัฒนธรรมที่มีความเป็นเอกลักษณ์ เช่น กัมพูชา ท่ีมีในปี 2573 หรือร้อยละ 33.9 ของนักท่องเที่ยวโลกท่ีคาดว่าจะมี แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมให้พบเห็นได้ทั่วประเทศทั้งการใช้จา� นวน 1,800 ลา้ นคน ตามท่ี UNWTO ประมาณการไว้ (UNWTO ชวี ติ ด้งั เดมิ และวัดโบราณ รวมท้ังการแสดงทางศิลปะ อนิ โดนีเซยีTourism Highlight 2015 Edition) และจะก่อให้เกดิ รายไดจ้ ากการท่องเทย่ี วกวา่ 672,100 ลา้ นเหรียญสหรฐั ฯ (คา� นวณจากคา่ ใชจ้ า่ ยเฉลี่ยต่อทริปของนักท่องเท่ียวโลกคนละ 1,100 เหรียญสหรัฐฯขององค์การท่องเที่ยวโลกในปี ค.ศ. 2014 (World TourismBarometer, Volume 14, March 2016)จากรายงานของ European Commission เร่อื ง “Europe, the bestdestination for seniors”3 ซึ่งเป็นการะดมความคิดเห็นของผู้มีสว่ นไดส้ ว่ นเสยี กบั การทอ่ งเทย่ี วสา� หรบั ผสู้ งู อายุ ระบวุ า่ ในอกี 25 ปีขา้ งหนา้ สหภาพยโุ รปจะมนี กั ทอ่ งเทยี่ วสงู อายจุ า� นวน232 ลา้ นคนและเพ่ือเตรียมการรองรับ จึงมีข้อเสนอจากองค์กรเครือข่ายการทอ่ งเทยี่ วทเี่ ขา้ ถึงไดอ้ ยา่ งเทา่ เทยี บของยโุ รป (European Networkfor Accessible Tourism : ENAT) ซ่ึงที่ประกอบด้วย(1) การเข้าสู่มาตรฐานตลอดหว่ งมลู คา่ (Value Chain) ในแหล่งท่องเที่ยว การขนส่ง การให้บริการรวมถึงการให้ค�าปรึกษาแก่54 รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเทีย่ ว 3European Commission, Enterprise and IndustryJDainreucatroyra2t5e-2G0e1n4e. rwawl.wE.uarcocpees,stihbeletboeusrtisdme.sotirnga/?tiio=nenfoart.seenn.fioorrusm[osn.1li5n1e3], www4A.aSsEeAanNt,oTuoripsmS.etrnaiover-l/Farriteicnldelsy/.D..e/tsotpin-asteionniosr-infriSenodultyh-edaessttiAnasitaio[nosn-liinn-es]o, u5thJeualyst2-0a1s5ia.
การทอ่ งเทีย่ วสา� หรับผ้สู งู อายุมภี มู ิประเทศที่ทอดยาวมีเกาะแก่งมากมายทเี่ ต็มไปด้วยธรรมชาติ กับความพร้อมในเรอ่ื งของโครงสร้างพื้นฐานอย่างเช่น ท่ีพักทมี่ ีให้และวัฒนธรรมท่ีหลากหลาย ฟิลิปปินส์ ท่ีได้รับการจัดอันดับใน เลอื กหลากหลาย ความสะดวกในการเขา้ ถงึ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว เปน็ ตน้ปี พ.ศ. 2556 ว่าเปน็ หนึ่งในสบิ ประเทศที่เปน็ แหลง่ ท่องเทยี่ วของผู้เกษียณอายุ ด้วยมาตรการวีซ่าที่ออกให้แก่ ผู้เกษียณอายุเป็น การทอ่ งเที่ยวสา� หรบั ผู้สูงอายขุ องไทยพิเศษ มาเลเซีย ท่ีใชม้ าตรการลดค่าใชจ้ ่ายทางการแพทย์สา� หรบันักทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อายุ ส่งผลให้ในปี พ.ศ. 2556 มาเลเซยี มีจา� นวน ประเทศไทยเรมิ่ เข้าสู่สังคมผ้สู งู อายตุ ั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 จากการนักทอ่ งเท่ยี วเชิงการแพทย์สงู ถึง 1 ลา้ นคน นอกจากนัน้ รฐั บาล ส�ารวจของส�านักงานสถิติแห่งชาติในไตรมาสท่ี 2 พ.ศ. 2559มาเลเซยี ไดใ้ หส้ ทิ ธผิ สู้ งู อายจุ ากญป่ี นุ่ เขา้ ประเทศโดยไมต่ อ้ งขอวซี า่ ประเทศไทยมผี ้สู ูงอายุ หรือประชากรทีม่ ีอายุ 60 ปขี ึน้ ไปจา� นวนและยงั ได้สทิ ธิพเิ ศษอืน่ ๆ เหมือนผ้สู ูงอายมุ าเลเซยี โดยมเี ปา้ หมาย 10.8 ล้านคน เพม่ิ ขึน้ จาก 10.3 ลา้ นคน ในช่วงเวลาเดียวกันของเพอ่ื เป็นการดึงดูดผสู้ งู อายเุ ขา้ ประเทศ อันเน่อื งจากมีงบสนับสนุน ปี พ.ศ. 2558 และจากรายงานสถานการณผ์ สู้ งู อายไุ ทย พ.ศ. 2557จากรฐั บาลญป่ี นุ่ ในการเลยี้ งดคู นชราของญปี่ นุ่ ซงึ่ สามารถนา� รายได้ โดยมลู นธิ สิ ถาบนั วจิ ยั และพฒั นาผสู้ งู อายไุ ทย คาดวา่ ประเทศไทยเข้าสูป่ ระเทศมาเลเซยี (http://www.itd.or.th/th) นอกจากนี้ ยังมี จะเขา้ สสู่ งั คมผสู้ งู อายอุ ยา่ งสมบรู ณ์ ในปี พ.ศ.2564 และเปน็ สงั คมการออกแคมเปญ Malaysia My second home เพอื่ ดงึ ดูดผสู้ ูง ผู้สูงอายุระดับสุดยอดในปี พ.ศ. 2574 เม่ือมีสัดส่วนประชากรที่อายุท่ีเกษียณแล้วให้มาท่องเที่ยวและพ�านักในมาเลเซียระยะยาว มีอายุ 60 ปีขึ้นไปเพิ่มขึ้น เป็นร้อยละ 20 และร้อยละ 28 ของ(Long Stay) สิงคโปร์ เนน้ ในเร่อื งความสะอาดและความปลอดภัย ประชากรทัง้ หมด ตามลา� ดบัของอาหารท่ีบริโภคด้วยการออกกฏหมายที่เข้มงวดกับผู้จ�าหน่าย ประเทศไทยจัดได้ว่า เป็นประเทศที่อยู่ในความนิยมอันดับต้นๆอาหารตามท้องถนน รวมทั้งจัดให้มีศูนย์กลางหาบเร่แผงลอย ของผู้สงู อายุทัว่ โลก โดยจากข้อมูล retirement index 2016 โดยจ�าหน่ายอาหารที่เรียกว่า “Hawker Center” หลายแห่งที่เป็นทั้ง InternationalLiving ระบวุ า่ ประเทศไทยตดิ อบั ดบั 7 จาก43 ประเทศภาครัฐและเอกชน ซ่ึงมีความเข้มงวดในการตรวจสอบเร่ืองของ ของประเทศท่ีผู้เกษียณนิยมไปใช้ชีวิตมากท่ีสุด และเป็น 1 ในความสะอาดและความปลอดภยั ของอาหาร นอกจากนน้ั สิงคโปร์ 2 ประเทศของภมู ภิ าคเอเชีย(อกี ประเทศคอื มาเลเซยี อนั ดบั 5)ยังสนับสนุนกิจการด้านสุขภาพ และการชะลอความแก่ รวมท้ัง ที่เปน็ เปา้ หมายสงู สดุ 10 อันดบั แรกของผ้เู กษียณอายุทน่ี ิยมไปใช้การเสริมความงามเพ่ือดึงดูดนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุมาใช้บริการ ชวี ติ มากทสี่ ดุ ทเ่ี ปน็ ขอ้ ไดเ้ ปรยี บของไทย(คะแนนประเมนิ สงู กวา่ 90)เวยี ดนาม จดั ไดว้ า่ มเี หตกุ ารณท์ างประวตั ศิ าสตรท์ เ่ี กยี่ วกบั สงคราม คอื ราคาอสงั หารมิ ทรพั ยแ์ ละราคาทพี่ กั ที่ไมส่ งู มากนกั คา่ ครองชพีท่ีดึงดูดความสนใจให้กับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุท่ีเป็นทหารผ่านศึก กิจกรรมบันเทิงและนันทนาการ ค่าใช้จ่ายและคุณภาพการรักษานอกเหนือจากความสวยงามของธรรมชาติทางทะเล และสถานท่ี พยาบาลและการดแู ลผสู้ งู อายุ ทเ่ี ปน็ จดุ เสยี เปรยี บ(คะแนนประเมนิท่องเทย่ี วทางธรรมชาตอิ ื่นๆ ท่ีเป็นระดับโลก อย่างเช่น ถา้� ท่ีใหญ่ ต่�ากว่า 90) คือ สทิ ธิประโยชน์ที่ให้แกผ่ ้สู ูงอายุ สิทธพิ ิเศษด้านวซี ่าที่สดุ ในโลก เป็นตน้ สา� หรบั ประเทศไทย ทีถ่ กู มองวา่ มคี วามคุ้มค่า ระบบสาธารณสุข สุขอนามัย และความปลอดภัย รวมถึงความปลอดภยั และความหลากหลายของแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วประกอบ สาธารณูปโภคด้านขนส่งและดิจิทัลสดั ส่วนผูส้ งู อายไุ ทยในปี พ.ศ. 2564 และ พ.ศ. 2574ท่ีมา: ปรับปรุงจากสถานการณผ์ ู้สูงอายไุ ทย 2557, มลู นธิ ิสถาบนั วิจัยและพฒั นาผ้สู งู อายุไทย รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเท่ียว 55
การท่องเท่ยี วส�าหรบั ผูส้ ูงอายุสถานการณแ์ ละแนวโนม้ การทอ่ งเทยี่ วสา� หรบั ตวั เฉลยี่ ตอ่ ปขี องนกั ทอ่ งเทยี่ วชาวตา่ งชาตทิ งั้ หมดทข่ี ยายตวั เพยี งผู้สงู อายุชาวตา่ งชาติในไทย รอ้ ยละ10.21 โดยนกั ทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อายชุ าวตา่ งชาตทิ มี่ จี า� นวนมาก ทสี่ ุดใน 3 อันดับแรก มาจากภูมิภาคเอเชียตะวันออก ยโุ รป และ1.จำ� นวนของนกั ทอ่ งเท่ียวผสู้ งู อำยุชำวตำ่ งชำติในไทย อเมรกิ า และเปน็ กลมุ่ ทร่ี ายไดเ้ ฉลย่ี ตอ่ ปี34,824 เหรยี ญสหรฐั ฯ สงูในปี พ.ศ. 2558 นักท่องเทย่ี วผสู้ ูงอายชุ าวตา่ งชาติ (อายุ 60 ปี ขึ้น กว่านกั ทอ่ งเทย่ี วชาวต่างชาติทั้งหมดกว่ารอ้ ยละ 20ไป) มาทอ่ งเทย่ี วประเทศไทยเปน็ จา� นวน3,628,758 คนคดิ เปน็ รอ้ ย จากข้อมลู ของกรมการทอ่ งเท่ยี ว กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกฬี าละ12.1 ของนกั ทอ่ งเทยี่ วชาวตา่ งชาตทิ งั้ หมด จา� นวน29,923,185 คาดการณ์ว่าในปี พ.ศ. 2564 จะมีนักท่องเท่ียวชาวต่างชาติมาคน นับว่าเป็นกลุ่มผู้สูงอายุชาวต่างชาติท่ีเติบโตสูงและมีแนวโน้ม ประเทศไทย จ�านวน 51.3 ล้านคน ดังนัน้ หากนกั ทอ่ งเท่ียวผู้สงูมีความส�าคัญเพ่ิมข้ึน เน่ืองจากมีการเติบโตในอัตราท่ีค่อนข้างสูง อายชุ าวตา่ งชาตทิ เี่ ขา้ มาทอ่ งเทย่ี วประเทศไทยยงั คงเตบิ โตในอตั ราและมสี ดั ส่วนตอ่ จ�านวนนักทอ่ งเที่ยวทง้ั หมดเพ่มิ ข้ึน โดยนบั จากปี ดังกล่าวข้างต้น คาดว่าจะมีจ�านวนนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาวต่างพ.ศ. 2555 เปน็ ต้นมา นกั ท่องเทย่ี วผู้สงู อายุชาวต่างชาติในไทยมี ชาตขิ องไทยจา� นวนจะสงู ถึง 6.2 ลา้ นคนอตั ราการขยายตวั เฉลย่ี ตอ่ ปที ร่ี อ้ ยละ17.21 สงู กวา่ อตั รา การขยายจา� นวนนกั ท่องเทยี่ วผู้สูงอายุชาวตา่ งชาติ ปี พ.ศ. 2555 - ปี พ.ศ. 2558หนว ย : จำนวนนกั ทองเทีย่ วผสู งู อายุ (คน) หนวย : % การเปลย่ี นแปลง (Y-o-Y)4,000,000 2,786,706 +17.21% 2,624,006 3,628,758 +45.003,500,000 (CAGR) +38.29 +40.003,000,000 +35.002,500,000 2,253,311 +23.67 -5.84 2558 +30.002,000,000 +32.06 2556 2557 12.1% +25.001,500,000 10.5% 10.6% +20.001,000,000 2555 +15.00 10.1% +10.00 500,000 +5.00 0 +0.00 -5.00 -10.00ที่มา: กรมการทอ่ งเท่ียว56 รายงานภาวะเศรษฐกจิ ทอ่ งเทยี่ ว
สัดส่วนนกั ท่องเท่ยี วผู้สงู อายุ ปี พ.ศ. 2558 การทอ่ งเที่ยวสา� หรับผูส้ งู อายุEast Asia (2,478,694 คน) 18.60%Europe (675,501 คน)The Americas (192,620 คน) 5.30%South Asia (86,185 คน) 2.40%Oceania (129,847 คน) 3.60%Middle East (53,696 คน) 1.50%Africa (12,215 คน) 0.30% 68.30%2. จำ� นวนวนั พกั เฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเทย่ี วผู้สูงอำยุชำวตำ่ งชำติ ส�าหรับแหล่งท่องเท่ียวที่เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาวนกั ท่องเทยี่ วผูส้ ูงอายชุ าวตา่ งชาตเิ ปน็ ผมู้ ีระยะเวลาพ�านักยาวนาน ตา่ งชาติ ไดแ้ ก่ จนี นยิ มทอ่ งเทยี่ วในกรงุ เทพฯ และพทั ยา มาเลเซยีกว่านกั ท่องเทย่ี วทั่วไป โดยพบวา่ ในปี พ.ศ. 2558 นกั ทอ่ งเที่ยว นิยมทอ่ งเที่ยวในหาดใหญ่ กรุงเทพฯ และชลบรุ ี ญป่ี ุน่ นยิ มท่องผู้สูงอายุชาวต่างชาติมีวันพักเฉล่ียอยู่ที่ 10.72 วัน นานกว่า เท่ียวในเชยี งใหม่ และเชียงราย นักท่องเทีย่ วผสู้ ูงอายชุ าวเยอรมนีนักท่องเที่ยวโดยรวม 1.25 วัน โดยนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาว สหราชอาณาจกั ร และออสเตรเลยี นยิ มทอ่ งเทยี่ วในแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วต่างชาตมิ ีวันพกั เฉลี่ยนานทีส่ ุด 3 อันดับแรก จากภูมิภาค ยุโรป ชายทะเล เชน่ พทั ยา พังงา กระบี่ ภเู กต็ เชียงใหม่ เปน็ ตน้ รวมโอเชยี เนยี และแอฟรกิ า สา� หรบั แนวโนม้ วนั พกั เฉลยี่ ของนกั ทอ่ งเทยี่ ว ถึงแหลง่ ทอ่ งเทีย่ วทางวัฒนธรรมอย่างจังหวัดเชียงใหม่ (โครงการผู้สงู อายุชาวตา่ งชาติในช่วงปี พ.ศ. 2555 - 2558 พบว่า มแี นวโน้ม ส�ารวจคา่ ใช้จา่ ยนักทอ่ งเทย่ี ว ปี 2558, กรมการทอ่ งเทยี่ ว)ลดลงเฉล่ียปีละ 0.26 วัน โดยวันพักเฉล่ียของนักท่องเท่ียวผสู้ งู อายชุ าวตา่ งชาตจิ ากภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกมแี นวโนม้ เพม่ิ ขนึ้มากท่ีสดุ เฉล่ยี ปลี ะ 1.12 วนัจา� นวนวนั พักเฉล่ียของนักทอ่ งเท่ยี วผสู้ ูงอายุ ปี พ.ศ. 2555 - ปี พ.ศ. 2558หนวย : จำนวนวันพักเฉลย่ี (วัน) หนว ย : วันทเี่ ปลยี่ นแปลง (Y-o-Y)14.00 -0.26 11.03 10.72 +0.6012.00 11.49 +0.52 10.82 (CAGR) +0.21 -0.31 +0.4010.00 +0.20 8.00 -0.67 2558 +0.00 6.00 2556 -0.20 4.00 -0.40 2.00 -0.60 0.00 -0.80 2555 2557 รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเทยี่ ว 57
การทอ่ งเท่ียวสา� หรับผ้สู ูงอายุวนั พกั เฉลีย่ ของนกั ท่องเท่ียวรายภมู ิภาค ปี พ.ศ. 2558 หนวย : วันพักเฉลี่ย (วนั )25.00 16.2 14.5320.00 19.0715.00 Oceania 12.78 10.68 8.0710.00 5.00 7.92 0.00 Africa The Americas Middle East East Asia South Asia Europe3. ค่ำใช้จ่ำยเฉลยี่ ของนักทอ่ งเท่ยี วผู้สูงอำยชุ ำวตำ่ งชำติ ท้ังน้ีการใช้จ่ายของนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุชาวต่างชาติโดยรวมในปี พ.ศ.2558 พบวา่ นกั ทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อายชุ าวตา่ งชาตมิ คี า่ ใชจ้ า่ ย ค่อนข้างทรงตัว ยกเว้นค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อวันของนักท่องเท่ียวเฉล่ียต่อวันคนละ 4,728 บาท ต�่ากว่านักท่องเท่ียวโดยรวม ภูมิภาคอเมริกา เอเชียใต้ และโอเชียเนียท่ีมีแนวโน้มขยายตัวซ่ึงเท่ากับ 5,142 บาท/คน/วัน โดยนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุ (ขยายตวั รอ้ ยละ 6.88, ร้อยละ 5.67 และรอ้ ยละ 2.35 ตามล�าดับ)ชาวต่างชาติมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อวันสูงสุด 3 อันดับแรก จาก ในขณะท่ีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อวันของนักท่องเท่ียวภูมิภาคยุโรปมีภูมิภาคเอเชียใต้ อเมริกา และโอเชียเนีย โดยนักท่องเที่ยว แนวโน้มทรงตัว (ขยายตัวร้อยละ 0.16) และค่าใช้จ่ายเฉลี่ยผู้สูงอายุชาวต่างชาติจากภูมิภาคเอเชียใต้จะช่ืนชอบการซื้อสินค้า ต่อวันของนักท่องเที่ยวภูมิภาคแอฟริกา เอเชียตะวันออก และของที่ระลึก และนักท่องเที่ยวภูมิภาคอเมริกาและโอเชียเนีย ตะวนั ออกกลางมแี นวโนม้ หดตวั (หดตวั รอ้ ยละ8.36,รอ้ ยละ1.10 และจะใชจ้ ่ายดา้ นทพ่ี ักมากทส่ี ุด ร้อยละ 0.20 ตามล�าดบั )58 รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเทย่ี ว
การทอ่ งเทยี่ วสา� หรบั ผสู้ งู อายุค่าใชจ้ ่ายเฉลยี่ ของนักท่องเท่ยี วผู้สงู อายชุ าวต่างชาติ ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2558หนวย : คา ใชจายเฉล่ยี นักทองเทีย่ วผูส ูงอายุ (คน) หนวย : % การเปล่ยี นแปลง (Y-o-Y) 5,000 4,631 4,534 4,325 4,728 +14.00 4,500 +12.03 +0.69 +9.33 +12.00 4,000 (CAGR) +10.00 3,500 2558 +8.00 3,000 -2.10 -4.61 +6.00 2,500 2556 2557 +4.00 2,000 +2.00 1,500 +0.00 1,000 -2.00 -4.00 500 -6.00 0 2555คา่ ใช้จา่ ยเฉลยี่ ของผูส้ ูงอายุชาวตา่ งชาติ ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2558 หนวย : คาใชจ า ยเฉล่ยี (บาท/วัน)7,000.00 6,416.156,000.005,000.00 5,491.05 5,121.75 5,051.28 4,967.664,000.003,000.00 Middle East East Asia 4,060.19 4,052.292,000.001,000.00 Africa Europe 0.00 South Asia The Americas Oceaniaท่มี า: กรมการทอ่ งเที่ยว (ค�านวณจากคา่ ใชจ้ ่ายเฉลี่ยของนกั ท่องเท่ียวท่ีมอี ายุ 60 ปขี นึ้ ไป)4. รำยไดจ้ ำกนกั ทอ่ งเท่ียวผสู้ ูงอำยชุ ำวต่ำงชำติ รอ้ ยละ 15.32 สูงกว่าอตั รา การขยายตวั เฉลยี่ ตอ่ ปีของรายไดจ้ ากในปี พ.ศ.2558 ประเทศไทยมีรายได้จากนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุ นักท่องเทีย่ วทั้งหมดที่เท่ากับร้อยละ 13.98 และเป็นผลให้สัดส่วนชาวต่างชาตจิ �านวน 183,868.77 ล้านบาทหรอื คิดเป็นร้อยละ 12.6 รายได้ของนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาวต่างชาติเพ่ิมขึ้นจากร้อยละของรายได้จากนกั ทอ่ งเที่ยวชาวตา่ งชาตทิ ง้ั หมด โดยนกั ทอ่ งเทย่ี ว 12.2 ในปี พ.ศ. 2555 เป็นร้อยละ 12.6 ในปี พ.ศ. 2558 โดยรายได้ผสู้ งู อายชุ าวตา่ งชาตสิ รา้ งรายไดม้ ากทส่ี ดุ 3 อนั ดบั แรก จากภมู ภิ าค ของนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาวต่างชาติภูมิภาคเอเชียตะวันออกเอเชยี ตะวนั ออก ยโุ รป และอเมรกิ า สา� หรบั ในดา้ นการเตบิ โตพบวา่ ขยายตัวสูงสุดถงึ ร้อยละ 22.67ในช่วงปี พ.ศ. 2555-2558 มีอัตราการขยายตัวเฉล่ียต่อปี รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเที่ยว 59
การทอ่ งเที่ยวส�าหรับผู้สูงอายุรายไดจ้ ากนกั ท่องเท่ยี วผู้สงู อายุ ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2558หนวย : รายไดจากนักทอ งเท่ยี วผูสงู อายุ (ลานบาท) หนว ย : % การเปลยี่ นแปลง (Y-o-Y)200,000 +54.96 +15.32% 183,868.77 +60.00180,000 119,905.26 (CAGR) +46.89 +50.00160,000 +40.00140,000 2555 136,713.52 125,177.64 2558 +30.00120,000 12.2% 12.6% +20.00100,000 +14.02 -8.44 +10.00 80,000 2557 +0.00 60,000 10.7% -10.00 40,000 -20.00 20,000 2556 0 11.3%% Share toรายได้จากนกั ท่องเท่ียวผู้สูงอายุ ปี พ.ศ. 2558 หนว ย : รายไดจ ากนกั ทอ งเที่ยวผสู ูงอายุ (ลา ยบาท)120,000.00 99,380 52,201100,000.00 80,000.00 East Asia 13,517 10,774 4,380 2,897 721 60,000.00 40,000.00 The Americas Oceania South Asia Middle East Africa 20,000.00 0.00 Europeที่มา: กรมการท่องเท่ยี ว60 รายงานภาวะเศรษฐกจิ ท่องเทย่ี ว
การท่องเที่ยวสา� หรับผ้สู งู อายุจ�านวน วันพักเฉลี่ย ค่าใช้จ่ายเฉลี่ย และรายได้จากการท่องเท่ียว ของนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุชาวต่างชาตใิ นประเทศไทย สูงสุด 10 อนั ดับแรก ในปี พ.ศ. 2558 ประเทศ นักท่อปงเี 2ท5่ยี 5ว8สูงอำยุ ของนกั วทนั อ่ พงักเทเฉยี่ ลวผย่ี สู้ งู อำยุ ของนคกั ำ่ ทใอ่ชง้จเำ่ ทยยี่ เฉวผลสู้ย่ี ูงอำยุ จำกนกั ทอ่ รงำเยทไ่ยีดว้ ผู้สงู อำยุจนี จ�ำนวน (คน) (25C5A5G-2R5%58) วันพกั (วนั ) (25C55A-G25R58) (คบำ่ ำใทช/้จวำ่ ันย) (25C5A5G-2R5%58) (ลร้ำำนยบไำดท้ ) (25C5A5G-2R5%58)มาเลเซียญีป่ ุน่ 823,296 +60.71 9.78 +0.46 5,384 -8.55 43,354.86 +54.62 682,367 +16.22 6.46 -0.22 4,655 -0.54 20,519.32 +11.96 239,378 +4.92 9.14 -0.27 4,781 -1.20 10,461.26 +0.80เกาหลี 146,538 +18.22 8.46 +0.44 4,177 -9.73 5,178.55 +12.87สหรฐั อเมริกา 146,399 +8.83 13.3 -0.66 5,475 +5.13 10,661.35 +9.24ลาว 144,297 +6.30 6.56 +1.02 3,000 -20.66 2,839.62 +3.99เยอมนี 139,400 +10.69 20.24 +0.32 4,001 -0.28 11,287.92 +12.16สหราชอาณาจกั ร 126,614 +13.54 17.55 -1.44 4,309 +8.33 9,574.79 +14.31ออสเตรเลีย 114,519 +3.18 16.2 +1.11 5,235 +2.25 9,711.38 +13.88สิงคโปร์รวม 102,948 +8.62 6.24 +0.11 5,965 +6.52 3,831.75 +17.89 2,665,756 +20.16 11.39 +0.09 4,698 -2.30 127,420.80 +19.75ที่มา: กรมการท่องเที่ยวนกั ทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อายทุ มี่ จี า� นวนมากทสี่ ดุ 10 อนั ดบั แรก ในปี พ.ศ. รายได้จากนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุในกลุ่มท่ีมีจ�านวนสูงสุด 102558 คือ จนี มาเลเซีย ญีป่ ุ่น เกาหลี สหรฐั อเมริกา สปป.ลาว อันดบั แรก ในปี พ.ศ. 2558 นกั ทอ่ งเท่ียวผู้สงู อายกุ อ่ ให้เกดิ รายได้เยอรมนี สหราชอาณาจักร ออสเตรเลยี และสงิ คโปร์ ตามลา� ดับ โดยรวม 127,420.80 ล้านบาท คิดเปน็ ร้อยละ 8.7 ของรายได้จากโดย ในปีพ.ศ. 2555-2558 นักทอ่ งเทีย่ วผสู้ ูงอายชุ าวจีนขยายตวั นักท่องเท่ียวทง้ั หมด โดยนักท่องเท่ียวผ้สู ูงอายทุ ี่สร้างรายได้สงู สดุเฉล่ยี สงู สดุ ถงึ รอ้ ยละ 60.71 3 อนั ดบั แรก ได้แก่ จีน 43,354.86 ลา้ นบาท มาเลเซีย 20,519.32จ�านวนวันพักเฉลี่ยของนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุในกลุ่มท่ีมีจ�านวน ลา้ นบาท และเยอรมนี 11,287.92 ลา้ นบาท ตามล�าดบั สา� หรบัสงู สุด 10 อนั ดบั แรก ในปี พ.ศ. 2558 มีวนั พักเฉลยี่ 11.39 วัน ในดา้ นการเตบิ โตของรายได้ พบวา่ ในชว่ งปี พ.ศ. 2555–2558และวันพักเฉลี่ยในช่วงปี พ.ศ 2555-2558 ของนักท่องเที่ยว รายได้จากนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุขยายตัวเฉลี่ยร้อยละ 12.6 ต่อปีผู้สูงอายเุ พิ่มข้นึ ปลี ะ 0.09 วัน โดยนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาวจีนมีอัตราการขยายตัวของรายได้คา่ ใชจ้ า่ ยเฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเทยี่ วผสู้ งู อายใุ นกลมุ่ ทม่ี จี า� นวนสงู สดุ 10 สูงสุดรอ้ ยละ 54.62 รองลงมาได้แก่ สิงคโปร์ สหราชอาณาจกั รอนั ดบั แรก ในปี พ.ศ. 2558 มีคา่ ใช้จ่ายโดยรวมเฉลีย่ ต่อวนั คนละ (ขยายตัวรอ้ ยละ 17.89 และ 14.31 ตามล�าดบั )4,698 บาท โดยนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุท่ีมีค่าใช้จ่ายเฉล่ียสูงสุด 3อันดับแรก คือ สิงคโปร์ สหรัฐอเมริกา และจีน โดยมีค่าใช้จ่าย 5. จ�ำนวนและรำยได้จำกนักท่องเท่ียวผู้สูงอำยุคนไทยท่ีเที่ยวในเฉลยี่ 5,965 / 5,475 และ5,384 บาท/คน/วนั ตามลา� ดบั นอกจากน้ี ประเทศนกั ทอ่ งเทยี่ วผสู้ งู อายสุ งิ คโปร์ใชจ้ า่ ยมากทสี่ ดุ 2 อนั ดบั แรก ในดา้ น นักท่องเท่ียวผู้สูงอายุชาวไทยท่ีเดินทางท่องเที่ยวในประเทศไทยทพี่ กั และบรกิ าร เชน่ บรกิ ารเชงิ สขุ ภาพ กจิ กรรมกฬี า เปน็ ตน้ และ ปี พ.ศ. 2558 มีจ�านวน 4,810,464 คน สร้างรายได้จากการนกั ทอ่ งเทยี่ วผสู้ งู อายสุ หรฐั อเมรกิ าและออสเตรเลยี มคี า่ ใชจ้ า่ ยมาก ทอ่ งเทีย่ วจา� นวน 12,022 ลา้ นบาท คิดเป็นร้อยละ 1.5 ของรายได้ทสี่ ุด 2 อันดบั แรก ในดา้ นทีพ่ ัก อาหาร และเครื่องด่มื ทง้ั หมดจากการทอ่ งเที่ยวของคนไทย (กรมการทอ่ งเที่ยว, 2558) รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเท่ียว 61
การทอ่ งเท่ยี วส�าหรับผูส้ งู อายุรูปแบบการทอ่ งเที่ยวส�าหรับผูส้ ูงอายุลกั ษณะพเิ ศษของนกั ทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อายุ คอื มเี วลาในการทอ่ งเทย่ี วทย่ี าวนานกวา่ นกั ทอ่ งเทยี่ วกลมุ่ อนื่ ๆ เนน้ การทอ่ งเทย่ี วและบรกิ ารที่มีคุณภาพดี คุ้มค่า ให้ความส�าคัญกับความพึงพอใจเป็นหลักค�านึงถึงความมั่นใจด้านความปลอดภัย ความมั่นใจด้านบริการใส่ใจดูแลสุขภาพที่ดี เลือกกิจกรรมท่ีเหมาะกับวัยและสุขภาพนักท่องเที่ยวกลุ่มน้ีไม่ต้องกังวลต่อค่าใช้จ่ายในการเดินทางเน่ืองจากเป็นผู้มีประสบการณ์ในการใช้ชีวิต จึงมีความละเอียดรอบคอบในการเลอื กซอ้ื สนิ คา้ และบรกิ ารตา่ งๆ มากขน้ึ แตผ่ สู้ งู อายุมกั มีขอ้ จา� กัดในการเดนิ ทางมากกวา่ วัยหนมุ่ สาว5ในดา้ นการสง่ เสรมิ การทอ่ งเท่ียวผู้สูงอายนุ ้นั ในปี พ.ศ. 2552 การ 2557 การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้จัดโครงการซุปเปอร์ท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้เสนอกิจกรรมส�าหรับผู้สูงอายุที่แตก โบนัสแห่งวัยกับแพ็คเกจ 8 เส้นทางท่องเท่ียว ซ่ึงมีวัตถุประสงค์ตา่ งกัน 4 รูปแบบดังน้ี เพื่อพัฒนาตลาด การท่องเที่ยวในกลุ่มผู้สูงวัยพร้อมส่งเสริมและ1.การส่งเสริมกิจกรรมท่องเท่ียวเชิงคุณภาพ (Well-Traveled) สนับสนุนให้ผู้ประกอบการท่องเที่ยวได้เล็งเห็นถึงความส�าคัญของสา� หรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วคณุ ภาพจากทกุ ประเทศ เชน่ นกั ทอ่ งเทย่ี วกลมุ่ กลุ่มนักท่องเท่ียวสูงวัย โดยได้จัดทัวร์ในราคาสุดพิเศษ เร่ิมต้นท่ีLuxury จากภมู ภิ าคอเมรกิ า ยโุ รป เอเชยี โดยเนน้ การนา� เสนอทพ่ี กั 3,690- 6,990 บาท โดยกลมุ่ เปา้ หมายมงุ่ เนน้ ไปทีน่ กั ท่องเท่ยี วสงูและภตั ตาคารทม่ี ชี อ่ื เสยี ง การทอ่ งเทยี่ วแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วเชงิ ศาสนา วัยทีม่ อี ายุ 55 ปีขึน้ ไป ภายใต้แนวคิด “เทย่ี วครงั้ เดียว...สุขทวีคณู ”และวัฒนธรรม การทอ่ งเท่ยี วทางธรรมชาติ การท่องเท่ยี วยอ้ น ซึ่งประกอบด้วย สุขใจร่วมเดินทางกับเซเลบริต้ีคนดัง สุขใจกับวยั -ยอ้ นรอยอดตี การทอ่ งเทย่ี วกนิ ของอรอ่ ย การจบั จา่ ยซอื้ ของใน กิจกรรมสดุ Exclusive สา� หรบั ผูซ้ ้อื แพ็คเกจ และสขุ ใจกับส่วนลดห้างสรรพสินคา้ การท่องเทีย่ วทางน้า� ด้วยเรอื ยอรช์ เปน็ ตน้ ทริปเดนิ ทางสุดพเิ ศษ2. การส่งเสริมการท่องเท่ียวเพ่ือการผ่อนคลายและการฝึกฝนอารมณ์ให้มั่นคง (Well Balanced) ด้วยการท�างานศิลปะหลาก ส�าหรับแพ็คเกจทัวร์ซุปเปอร์โบนัสแห่งวัยหลาย เช่น สอนเพนต์สีบนกระเบื้อง ร้อยลูกปัด สอนท�าตุ๊กตา 8 เสน้ ทาง ประกอบด้วยเป็นตน้3. การท่องเทย่ี วทีป่ รับบคุ ลกิ ภาพให้ผสู้ ูงวยั ดูกระปรี้กระเปร่า อ่อน เส้นทำงที่ 1: สบื สานศาสนว์ ิถี รักนี้มอบแดว่ ีรชน เพชรบรู ณ์กว่าวัย (Well Hello Good Looking) ด้วยการ Make up & Dress รักษ์ศาสน์สบื สานพุทธวิถี สมั ผัสอากาศดที ่ีเพชรบูรณ์up to Travel แนะน�าการแต่งหน้าโดยเคร่ืองส�าอาง และแนะน�า กจิ กรรม : วดั พระธาตผุ าซอ่ นแกว้ ภทู บั เบกิ , อทุ ยานประวตั ศิ าสตร์การแตง่ ตวั สา� หรบั การเดนิ ทาง เปน็ ต้น ศรเี ทพ, หอสมุดนานาชาติเขาค้อ4. การทอ่ งเทยี่ วเชงิ สขุ ภาพและนนั ทนาการ (Well Being) เปน็ การ เสน้ ทำงท่ี 2: เยอื น 3 วงั ฟงั เรอื่ งเลา่ (โดย อาจารย์ เผา่ ทอง )หวั หนิน�าเสนอกิจกรรมเชิงสุขภาพเพ่ิมเติมจากการท่องเท่ียวในแหล่ง เยือน 3 วัง ฟังเรอื่ งเลา่ (โดย อาจารย์ เผ่าทอง )ทอ่ งเทย่ี วต่าง ๆ เช่น การตรวจสขุ ภาพ การตรวจไขมนั การตรวจ กจิ กรรม : พระราชนเิ วศน์มฤคทายวนั , นา� ชม 3 วงั โดย อาจารย์มวลกระดูก การรักษาและฟืน้ ฟสู ขุ ภาพหลังการผา่ ตดั การฝึกนวด เผา่ ทอง, อทุ ยานประวตั ศิ าสตร์ พระนครครี แี ละพระรามราชนเิ วศน์ตวั เองเพือ่ ผอ่ นคลาย และมเี กมสฝ์ กึ สมอง เพอ่ื รกั ษาสมองใหแ้ ข็ง + หมบู่ ้านศลิ ปิน(หัวหิน)แรงและรู้ภาวะร่างกายของตัวเองรวมถึงกิจกรรมด้านกีฬา เช่น เสน้ ทำงท่ี3: วถิ ีใตล้ า้� คา่ ธาราบา� บดั สมั ผสั นา�้ พรุ อ้ น ชมุ พร-ระนองกอล์ฟ เปน็ ตน้ วิถีใต้ล้�าค่า ธาราบ�าบัด สัมผัสน้�าผุร้อน เท่ียววังเก่า เล่าเร่ืองโครงการดังกล่าวได้ด�าเนินการมาอย่างต่อเนื่อง และในปี พ.ศ. เหมืองแร่ นา�้ พรุ อ้ นลา�้ ค่า หรรษาวิถีใต้ กิจกรรม : บ่อน้�าร้อน+หาดทรายรี, คาราวานสวนผลไม้/ เที่ยว จวนเจ้าเมอื งระนอง, อทุ ยานประวัตศิ าสตรก์ องบนิ 5, พระราชวงั รตั นรงั สรรค์ 5จิราวดี รัตนไพบลู ยช์ ัย, “ตลาดนกั ทอ่ งเท่ียวผสู้ งู อายุ : โอกาสใหม่ไทย เติบโตรับ AEC” [ออนไลน]์ , 3 ตลุ าคม 2559. www.itd.or.th62 รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเท่ียว
การท่องเท่ียวส�าหรับผู้สูงอายุเส้นทำงท่ี 4 :เพลินเพลงนาวี สนุ ทรีริมหาด จนั ทรบรุ ี ปี พ.ศ. 2559 ใน แคมเปญ “รวมใจเท่ยี วไทย” ไดบ้ รรจุโครงการเพลินเพลงนาวี สนุ ทรรี มิ หาด เต็มอ่มิ อาหารทะเลสด เลิศรสผลไม้ การท่องเท่ียวผู้สูงอายุไว้เช่นกัน ดังเช่นโครงการเดือนกรกฎาคมเฉดิ ฉายรมิ ชายหาด “เทย่ี วตามรอยบญุ ” เนน้ กลมุ่ ผสู้ งู อายุ และครอบครวั ใหอ้ อกเดนิ ทางกจิ กรรม : เส้นทางเฉลิมบูรพาชลทิศ-วงดนตรที หารเรือ, วดั กอง เพอ่ื ไปทา� บญุ และรว่ มงานบญุ เทศกาลเขา้ พรรษา ในเดอื นสงิ หาคมดิน-อู่ต่อเรือสมเด็จพระเจ้าตากสิน และโครงการศูนย์ศึกษาการ เน้นกลมุ่ ผสู้ งู อายุและหน่วยงานภาครฐั และเอกชน โดยสง่ เสรมิ ให้พัฒนาอา่ วคุง้ กระเบน หนว่ ยงานต่างๆ จัดการเดนิ ทางทอ่ งเที่ยวใหแ้ กผ่ ทู้ ่ีจะเกษียณอายุเสน้ ทำงที่ 5 : อรอ่ ย เริงรา่ รมิ เลชลบรุ ี-ระยอง นอกจากนี้ ภาคการท่องเทย่ี วเอกชน ได้ออกแคมเปญกระตุ้นการอรอ่ ยผลไม้ เริงรา่ ดนตรี สนุ ทรีท่ชี ายหาด เดนิ ทางของผู้สงู อายุ เช่น สายการบินบางกอกแอรเ์ วส์ ให้ส่วนลดกจิ กรรม : ปล่อยปลาสวาย+สวนผลไม้, กองบัญชาการนาวกิ โยธนิ , ราคาบัตรโดยสาร 10% จากราคาปกตสิ า� หรับผูส้ ูงอายุและผูพ้ ิการสวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพฯ และวงดนตรที หารเรอื ท่ีมีสัญชาติไทย ในทุกเส้นทางบินท้ังภายในและระหว่างประเทศเส้นทำงท่ี 6 : ไหว้พระธาตุสองแผน่ ดิน เยอื นถิน่ นครา นครพนม- สายการบนิ ไทย สมายล์ ให้ส่วนลด บัตรโดยสาร 25 % ภายใต้สปป.ลาว แคมเปญยมิ้ สขุ ใจวยั เกษนี ณ สายการบนิ แอรเ์ อเชยี โปรโมชน่ั พเิ ศษพระธาตรุ วมใจ เช่ือมมิตรภาพไทย-ลาว ฟังเรือ่ งราวพญานาค ภายใตแ้ คมเปญชวนวยั เกา๋ บนิ เทยี่ วอสี าน ตอบแทนวยั เกา๋ ทคี่ ณุ รกักิจกรรม: พระธาตพุ นม, สะพานมติ รภาพไทยลาวแหง่ ท่ี 3, พระ โดยใหส้ ว่ นลด 25% จากราคาปกติ สา� หรับผู้เดนิ ทางท่ีมีอายุตั้งแต่ธาตศุ รพี ระธาตสุ โี คดตะบอง(ลาว), ถ�า้ นางแอน่ และพระธาตมุ าตบุ 60 ปขี ึ้นไป เปน็ ตน้เส้นทำงที่ 7 : งานบญุ เขา้ พรรษา สบื ชะตา เสริมมงคล พษิ ณุโลก- การทอ่ งเท่ยี วพา� นกั ระยะยาวในประเทศไทยแพร่-น่านเตมิ บญุ สุขใจ สนกุ ร้วู ถิ ไี ทย ถน่ิ ลา้ นนา การท่องเที่ยวพ�านักระยะยาว (Long stay) เป็นรูปแบบการท่องกิจกรรม : พระธาตุแช่แห้ง, พระพุทธชินราช, พระธาตุปอแง, เท่ียวท่ีได้รับความนิยมจากนักท่องเท่ียวบางส่วน ซึ่งโดยมากจะวดั ภมู ินทร์ และหอศลิ ปเ์ มืองน่าน เป็นกลุ่มอายุระหว่างวัยกลางคนถึงสูงอายุ หรือวัยเกษียณอายุซ่ึงเสน้ ทำงท่ี 8 :เทีย่ วนี้ สขุ ใจ ใช่เลย!!!อดุ รธาน-ี เลย มีวัตถุประสงค์ในการท่องเท่ียวเพ่ือการพักผ่อน และฟื้นฟูสภาพไหว้พระในบ้าน สบื สานภูมิปัญญา หรรษาวิถีพอเพยี ง รา่ งกายไปพรอ้ มกนั สง่ ผลใหใ้ นการเดนิ ทางแตล่ ะครง้ั ตอ้ งใชเ้ วลาอยู่กจิ กรรม : วัดป่าภูกอ้ น, เชยี งคาน, พระธาตแุ ก่นนคร, พระธาตศุ รี สถานทใ่ี ดสถานทหี่ นงึ่ เปน็ เวลานาน อาจมากกวา่ 15 วนั หรอื 1 เดอื นสองรกั และวดั ปา่ นฤมติ รวิปัสสนา.... ภาครัฐได้ส่งเสริมการท่องเท่ียวพ�านักระยะยาว โดยคณะรัฐมนตรี ได้มีมติเมื่อวันที่ 26 มถิ นุ ายน พ.ศ.2544 ให้จดั ต้ังคณะกรรมการ รายงานภาวะเศรษฐกจิ ท่องเทยี่ ว 63
การท่องเท่ียวสา� หรับผู้สูงอายุส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยวพ�านักระยะยาวแห่งชาติข้ึน และ และใหบ้ รกิ ารจดั ทพ่ี กั อาศยั การบรกิ ารการเดนิ ทาง การขนสง่ การให้การท่องเท่ียวแห่งประเทศไทยสนับสนุนการท่องเท่ียวส�าหรับ บริการทางด้านสุขภาพ การบรกิ ารนา� เท่ยี ว และบรกิ าร ขอ้ มลู การชาวต่างชาติที่พ�านักระยะยาว พร้อมทั้งจัดให้มีการจัดตั้งบริษัท ท่องเที่ยว รวมทั้งบริการให้ความช่วยเหลือนักท่องเท่ียวในระบบไทยจดั การลองสเตย์ จ�ากัด และใหก้ ารท่องเทยี่ วแหง่ ประเทศไทย สมาชกิ (www.thailongstay.co.th)ถือห้นุ ร้อยละ 30 สว่ นอกี ร้อยละ 70 ถอื หุ้นโดยภาคเอกชน บริษัท จากขอ้ มลู ของสา� นกั งานตรวจคนเขา้ เมอื ง พบวา่ มนี กั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ไทยจดั การลองสเตย์ จา� กดั ไดใ้ ห้บริการทอ่ งเที่ยวพา� นักระยะยาว มาพา� นกั ระยะยาวในประเทศไทยเพ่ิมสูงข้นึ จากจา� นวน 300,194แบบเบด็ เสรจ็ โดยจดั ใหม้ กี ารบรกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี วพา� นกั ระยะยาวท่ี คน ในปี พ.ศ. 2550 เปน็ จ�านวน 991,499 คน ในปี พ.ศ. 2558เดินทางมาประเทศไทยผ่านระบบการสมัครสมาชิกของทางบริษัทจ�านวนคนตา่ งชาตทิ ่ีพ�านกั ระยะยาวในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2550-2558ปี พ.ศ. จ�ำนวนคนตำ่ งชำใตนทิปข่ีระอเยท่นื ศคไทวำยม(จค�ำนน)งพำ� นักระยะยำว จำ� นวนคทนี่ไตดำ่ร้ งบั ชกำำตรทิอ่พีนุมำ� นัตักใิ หระพ้ ย�ำะนยักำไวดใน้ (ปครนะ)เทศไทย2550 331,692 300,1942551 332,651 299,2172552 316,194 286,4352553 320,733 293,0482554 387,369 357,3682555 488,426 463,8922556 603,512 563,7872557 1,169,932 1,084,702 2558 1,027,718 991,499ทมี่ า: การศึกษาด้านโอกาสและศกั ยภาพการแขง่ ขันด้านธรุ กิจกล่มุ จังหวดั ภาคเหนอื ตอนบน 1(สา� นกั งานทอ่ งเทีย่ วและกฬี าจงั หวดั เชยี งใหม่)แหล่งท่องเท่ียวที่มีศักยภาพในการส่งเสริมเป็นแหล่งท่องเท่ียว พฤติกรรมในการท่องเท่ียวของนักท่องเท่ียวพา� นกั ระยะยาว เชน่ เชยี งใหม่ หวั หนิ -ชะอา� กาญจนบรุ ี หนองคาย สงู อายุชลบรุ ี เป็นตน้ โดยเชียงใหม่เป็นแหลง่ ทอ่ งเทีย่ วพ�านักระยะยาวที่ส�าคัญของนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุจากญี่ปุ่น ซึ่งภาคธุรกิจในพื้นท่ีมี จากการศกึ ษารูปแบบและพฤติกรรมการทอ่ งเทยี่ วท่ีไรค้ วามเร่งรีบเป้าหมายที่จะผลักดนั ใหจ้ ังหวัดเชยี งใหม่เป็น “นครแหง่ ลองสเตย”์ ของนกั ท่องเท่ียวผสู้ ูงอายใุ นภมู ิภาคตะวนั ตก (นรนิ ทร์ สงั ข์รักษารองรบั ผสู้ งู อายนุ านาชาตวิ ยั เกษยี ณทกุ ประเทศ และปจั จบุ นั มแี ผน และคณะ, 2559) พบวา่ มพี ฤตกิ รรมทสี่ �าคญั ทเี่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ การแมบ่ ทพัฒนาธุรกิจ Long Stay กลมุ่ จังหวัดภาคเหนือตอนบน 1 พัฒนาบรกิ ารเพอ่ื รองรับนักท่องเท่ียวผู้สงู อายุ ดังนี้ครอบคลุมเชยี งใหม่ ลา� พูน ลา� ปาง และแมฮ่ อ่ งสอน ในระยะ 5 ปี • การเลือกใช้บริษัทน�าเท่ียว จะพิจารณาจากรายการน�าเที่ยว(ปี พ.ศ. 2560-2564) โดยมเี ปา้ หมายส�าคญั คือ เพอื่ กระตนุ้ การขยายตัวของรายได้จากภาคการท่องเท่ียว นอกจากนี้ผู้ประกอบ จา� นวนนกั ทอ่ งเทย่ี วทรี่ ว่ มเดนิ ทาง ความยดื หยนุ่ ของการเทยี่ วการภาคเอกชนจะได้ขยายการลงทุนเพ่ือพัฒนาสินค้าและบริการ ชมสถานทแี่ ตล่ ะแหล่งทอ่ งเทย่ี ว และกจิ กรรมการทอ่ งเทยี่ วใหส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของกลมุ่ นกั ทอ่ งเทย่ี วพา� นกั ระยะยาว • ประเภทพาหนะเดนิ ทาง จะพิจารณาจากความสามารถในการทั้งกลุ่มเป้าหมายเดิม และกลุ่มเป้าหมายใหม่ (ประชาชาติธุรกิจ. อา� นวยความสะดวกในการเดนิ ทาง และมอี ปุ กรณท์ อ่ี า� นวยความกรกฎาคม 2559) ซึง่ แสดงให้เหน็ ว่าการทอ่ งเท่ียวพ�านกั ระยะยาว สะดวก และมีความปลอดภัยในการข้ึน/ลงจากพาหนะเดนิ ทางมีความน่าสนใจในมมุ มองของทง้ั ภาครัฐและภาคเอกชน • สงิ่ อา� นวยความสะดวกในการทา� กจิ กรรมตา่ งๆ จะพจิ ารณาจาก ทจ่ี อดรถ ทางลาด ราวจบั บนั ได ทางเดนิ เชื่อม ปา้ ยสญั ลกั ษณ์ หอ้ งนา้� และศาลาที่น่งั พัก เปน็ ต้น • การเลือกร้านอาหาร จะพิจารณาจากประเภทของอาหารท่ีมี ประโยชนต์ อ่ สุขภาพ64 รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเทย่ี ว
การท่องเทีย่ วสา� หรับผสู้ ูงอายุ• ประเภทกิจกรรมท่ีช่นื ชอบ เช่น การชมธรรมชาติ การเรยี นรู้ ระบบถนน ทางรถไฟ ระบบการส่ือสาร ระบบคมนาคม ระบบวถิ ชี วี ติ และวฒั นธรรม และการเขา้ รว่ มกจิ กรรมเพอื่ สงั คม และ สาธารณปู โภคและสาธารณูปการ ในภาพรวมยงั ไม่สามารถรองรับอาจรวมถึงการเดินทางเพอื่ เยย่ี มญาตหิ รอื คนรจู้ ัก นกั ทอ่ งเทย่ี วผู้สงู อายไุ ด้อย่างเหมาะสมการวิเคราะห์ SWOT 2. โรงแรมและทพ่ี กั ภตั ตาคาร รา้ นคา้ และแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วสว่ นใหญ่ ขาดการน�าแนวคิดเกี่ยวกับอารยสถาปัตย์มาใช้ในการออกแบบจดุ แข็ง (Strengths) สถานท่ี ผลิตภณั ฑ์ และสงิ่ อ�านวยความสะดวกทเี่ หมาะสมสา� หรบั1. มีแหล่งท่องเท่ียวที่หลากหลายท้ังที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวทาง นักทอ่ งเทย่ี วผ้สู ูงอายุธรรมชาติ แหลง่ ท่องเทยี่ วทางวัฒนธรรมและวิถไี ทย รวมทงั้ แหล่ง 3. บริการส�าหรบั กลุ่มนักท่องเท่ยี วผู้สงู อายโุ ดยเฉพาะยงั มจี �านวนทอ่ งเทยี่ วทมี่ นษุ ยส์ รา้ งขนึ้ สา� หรบั เปน็ ทางเลอื กตามความสนใจของ จา� กดันักท่องเท่ียวผสู้ งู อายุ2. มีหลายจังหวัดที่มีศักยภาพในการส่งเสริมเป็นแหล่งท่องเที่ยว โอกาส (Opportunities)พ�านักระยะยาว เช่น เชียงใหม่ ประจวบคีรีขันธ์ กาญจนบุรีหนองคาย ชลบรุ ี เป็นต้น 1 นักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาวต่างชาติ มีแนวโน้มขยายตัวสูง3. มีบริการหลากหลายท่ีสามารถตอบสนองความต้องการของ ตามการขยายตวั ของประชากรผสู้ ูงอายขุ องโลกนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ เช่น กิจกรรมฟื้นฟูจิตใจ สันทนาการใน 2. นักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาวไทยมีแนวโน้มขยายตัวสูง ตามการแหล่งท่องเท่ียวทางธรรมชาติ บริการด้านการแพทย์ สปา นวด ขยายตัวของประชากรผสู้ ูงอายขุ องประเทศไทยแผนไทย เปน็ ตน้ 3. ภาครัฐมีนโยบายส่งเสริมการท่องเท่ียวผู้สูงอายุ นโยบาย4. ค่าใช้จ่ายในการเดินทางท่องเท่ียวและค่าครองชีพของไทยท่ี ส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีไทย และแคมเปญอื่นๆ ในการส่งเสริมไม่สงู เมือ่ เทยี บกบั ตา่ งประเทศ การทอ่ งเทีย่ วผ้สู งู อายุ5. มีบริษทั ทัวร์ทจ่ี ดั บรกิ ารเฉพาะ ส�าหรับนกั ท่องเท่ียวผู้สูงอายุ 4. ภาคเอกชนให้ความสนใจส่งเสริมการตลาดผู้สูงอายุซึ่งรวมถึง นักท่องเท่ียว เช่น สายการบิน รถไฟฟ้า ศูนย์บริการทันตกรรมจุดออ่ น (Weaknesses) โรงภาพยนตร์ เปน็ ตน้1. โครงสร้างพ้ืนฐาน สิ่งอ�านวยความสะดวกและบริการด้านการท่องเที่ยว ที่รัฐเป็นผู้ดูแล เช่น ท่าอากาศยาน ท่าเทียบเรือ รายงานภาวะเศรษฐกจิ ทอ่ งเท่ียว 65
การท่องเทย่ี วสา� หรับผู้สงู อายุอปุ สรรค (Threats) ทอ่ งเทยี่ วผสู้ งู อายทุ งั้ นกั ทอ่ งเทยี่ วชาวตา่ งชาตแิ ละคนไทย และ กระตนุ้ ใหผ้ ปู้ ระกอบการดา้ นการทอ่ งเทยี่ วตน่ื ตวั ดา้ นการพฒั นา1. การน�าแผนและนโยบายท่องเท่ียวผู้สูงอายุสู่การปฏิบัติยังขาด สถานที่ ส่ิงอา� นายความสะดวกและบรกิ าร เพ่ือรองรับนกั ทอ่ งเอกภาพในการด�าเนนิ งานทัง้ สว่ นกลางและภมู ิภาค เท่ียวผสู้ งู อายุ2. นักท่องเทย่ี วผ้สู งู อายเุ ปน็ กล่มุ ทีป่ ระเทศตา่ งๆ ให้ความสนใจสูง • รว่ มกบั ภาคเอกชนสนบั สนนุ ใหเ้ กดิ การพฒั นาเสน้ ทางทอ่ งเทยี่ วจงึ มีการออกนโยบายและมาตรการตา่ งๆ ในการจงู ใจนกั ทอ่ งเท่ียว ทเี่ หมาะสมกบั นกั ทอ่ งเทยี่ วผสู้ งู อายใุ หม้ มี าตรฐานสากล(Worldผู้สงู อายุเขา้ ไปท่องเทย่ี วในประเทศ ท�าให้การแข่งขันสูง Class Destination) ในจังหวัดท่ีมีศักยภาพและความพร้อม3. ภาคเอกชนยงั ให้ความสนใจนอ้ ย ในการลงทนุ เพอื่ รองรบั กลุ่มผู้ ในการจดั การทอ่ งเทีย่ วส�าหรับผู้สงู อายุสูงอายุซึ่งรวมถึงนักท่องเท่ียว • จัดท�าฐานข้อมูลแหล่งท่องเที่ยวและบริการด้านการท่องเที่ยว ส�าหรับนักท่องเท่ียวผู้สูงอายุ เพ่ือบริการแก่นักท่องเท่ียวข้อเสนอแนะในการด�าเนินการของภาครัฐและ ชาวต่างชาติ ทีส่ นใจเดินทางท่องเท่ียวในประเทศไทยภาคเอกชน • ให้สิทธิประโยชน์แก่ผู้สูงอายุ เช่น ขยายระยะเวลาการพ�านัก ในประเทศไทย สทิ ธพิ ิเศษด้านวีซา่ เป็นตน้ภำครฐั • จัดให้มีเกณฑ์คุณภาพทางการท่องเที่ยวที่มีสัญลักษณ์เฉพาะ• พฒั นาโครงสรา้ งพนื้ ฐาน สงิ่ อา� นวยความสะดวกและบรกิ ารดา้ น การทอ่ งเทย่ี วส�าหรับผสู้ งู อายุ การท่องเท่ียว ทรี่ ัฐเป็นผูด้ แู ล เช่น ท่าอากาศยาน ทา่ เทียบเรอื ภำคเอกชน ระบบถนน ทางรถไฟ ระบบการสื่อสาร ระบบคมนาคม ระบบ • พัฒนาสถานที่ สิง่ อา� นวยความสะดวก สินค้า และบรกิ าร เพือ่ สาธารณูปโภคและสาธารณูปการ เพ่ือให้สามารถรองรับ นักทอ่ งเทย่ี วผ้สู งู อายุ รองรบั นักทอ่ งเท่ยี วกลุ่มผสู้ ูงอายชุ าวต่างชาตแิ ละชาวไทย• ส่งเสริมให้ภาคธุรกิจด้านการท่องเที่ยวน�าแนวคิดอารยะ • พัฒนาแหล่งท่องเท่ียวและบริการด้านการท่องเท่ียวส�าหรับ สถาปัตย์มาใช้ในการออกแบบอาคาร ส่ิงปลูกสร้าง และส่ิง อา� นวยความสะดวก เพอ่ื รองรบั นักทอ่ งเทีย่ วผู้สงู อายุ ด้วยการ นกั ทอ่ งเท่ยี วผสู้ งู อายโุ ดยเฉพาะ ให้ข้อมูลที่ช้ีให้เห็นถึงโอกาสทางด้านการตลาดของการ • ผปู้ ระกอบการดา้ นการทอ่ งเทย่ี วรว่ มมอื กนั ในการจดั โปรแกรม ท่องเที่ยวกลุ่มผู้สูงอายุ การด�าเนินนโยบายส่งเสริมการ ท่องเท่ียวผู้สูงอายุอย่างจริงจังและต่อเน่ือง รวมถึงมาตรการ ส่งเสริมการตลาดส�าหรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ ร่วมกันเพื่อ ด้านภาษี กระตุ้นการเดนิ ทางของนักทอ่ งเทีย่ วผ้สู ูงอายุ• สง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อายุ โดยจดั แคมเปญปที อ่ งเทย่ี วผสู้ งู • ฝกึ อบรมบคุ ลากรเพอ่ื ใหส้ ามารถใหบ้ รกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี วผสู้ งู อายุ อายุ เพ่ือสร้างกระแสการท่องเท่ียวผู้สูงอายุ เพ่ือส่งเสริมการ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสมและสรา้ ง ความประทับใจ • เพิ่มบริการจัดน�าเที่ยวส�าหรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุชาว ต่างประเทศและชาวไทย • จัดท�าเว็บไซดท์ ่ีเป็นประโยชน์ต่อนกั ทอ่ งเท่ียวผู้สูงอายุ66 รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเที่ยว
ตัวชวี้ ัดเศรษฐกิจการท่องเท่ียวต(Tวัhชaี้วilaัดnเศdรษToฐuกrิจisกmารInทdอ่ icงaเทtoย่ี rวs)จ�ำ นวนนกั ท่องเที่ยวช�วต่�งช�ติไตรมาสท่ี 3 ปี 2559 มีนักทอ่ งเที่ยวชาวต่างชาติเดินทางมาประเทศไทย 8,228,278 คน ขยายตวั ร้อยละ 13.09 จากช่วงเวลาเดียวกนัของปที ีผ่ ่านมา โดยเปน็ นักทอ่ งเท่ยี วชาวตา่ งชาติจากภมู ิภาคเอเชยี ตะวันออกมากทสี่ ดุ จาำ นวน 5,799,494 คน ขยายตวั เพม่ิ ขึ้นร้อยละ 13.76 จากชว่ งเวลาเดียวกันของปีท่ีผา่ นมาจ�ำ นวนนักทอ่ งเทีย่ วช�วต�่ งช�ติ ปี 2557 – 2559 และอตั ร�ก�รเปลย่ี นแปลง (Y-o-Y) หน่วย: จำ�นวนนกั ทอ่ งเท่ียว (คน) of NCaotuionntraylity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 Q2P Q3P East Asia 14,603,825 19,908,785 4,849,110 4,987,828 5,097,971 4,973,876 5,797,621 5,396,840 5,799,494 Europe 6,161,893 5,631,438 1,930,858 938,896 1,071,703 1,689,981 2,095,250 1,039,243 1,201,511 Other 4,043,965 4,382,962 1,053,309 1,051,151 1,106,150 1,172,352 1,146,022 1,116,928 1,227,273 Grand Total 24,809,683 29,923,185 7,833,277 6,977,875 7,275,824 7,836,209 9,038,893 7,553,011 8,228,278of NCaotuionntraylity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R หนว่ ย: % ก�รเปลยี่ นแปลง (Y-o-Y) +33.76 +10.24East Asia -8.22 +36.33 +52.56 +60.80 +1.35 -7.75 2Q515P9 Q2P Q3P +12.68 +2.62 +19.56 +8.20 +13.76Europe -2.28 -8.61 -13.82 -9.03 +24.36 +4.67 +8.51 +10.69 +12.11 +8.80 +6.26 +10.95Other -6.59 +8.38 +10.07 +9.16 +15.39 +8.24 +13.09Grand Total -6.54 +20.61 +22.86 +36.90หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมูลเบ้อื งตน้ และ R หม�ยถึง ข้อมลู มีก�รปรบั ปรุงทมี่ � : กรมก�รท่องเที่ยว รายงานภาวะเศรษฐกจิ ทอ่ งเที่ยว 67
ตวั ชว้ี ดั เศรษฐกจิ การท่องเทย่ี วจ�ำ นวนวันพักเฉลย่ี ของนักท่องเท่ยี วช�วต�่ งช�ติไตรมาสท่ี 3 ปี 2559 นักท่องเท่ยี วชาวต่างชาตทิ ่เี ดนิ ทางมาประเทศไทยมีจาำ นวนวันพกั เฉลย่ี 9.38 วัน ลดลงจากช่วงเวลาเดยี วกันของปีท่ผี ่านมา 0.04 วนั โดยนักท่องเทย่ี วชาวต่างชาตทิ ่มี จี ำานวนวนั พักเฉลย่ี สูงสุด ได้แก่ นักท่องเทย่ี วจากภมู ภิ าคยโุ รป มจี ำานวนวนั พกั เฉลี่ย 17.09 วัน เพมิ่ ขน้ึ จากชว่ งเวลาเดยี วกันของปีท่ีผ่านมา 0.08 วนัจำ�นวนวันพักเฉลีย่ ของนักท่องเที่ยวช�วต่�งช�ติ ปี 2557 – 2559Pและก�รเปลย่ี นแปลง (Y-o-Y) หนว่ ย: จำ�นวนวนั พักเฉลย่ี (วนั )of NCaotuionntraylity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 Q2P Q3PEast Asia 6.73 6.95 6.85 7.27 7.33 6.62 6.92 7.32 7.29Europe 16.40 16.99 17.00 18.20 17.01 15.81 17.01 18.20 17.09Other 11.47 11.76 11.80 12.19 11.72 10.87 11.77 12.20 11.68Grand Total 9.90 9.55 10.02 9.48 9.42 9.24 9.87 9.54 9.38of NCaotuionntraylity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R หนว่ ย: จำ�นวนวนั พักเฉลี่ยท่ีเปลย่ี นแปลง (Y-o-Y) +0.46East Asia -0.11 +0.22 +0.05 +0.41 +0.06 Q4R 2Q515P9 Q2P Q3P +0.09 +0.15 +0.07 +0.05 -0.04Europe -0.12 +0.59 +0.93 +1.00 -0.07 -0.24 +0.01 +0.00 +0.08 -0.41 -0.03 +0.01 -0.04Other -0.14 +0.29 +0.41 +0.59 -0.31 -0.15 +0.06 -0.04Grand Total +0.05 -0.35 -0.73 -0.37หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมูลเบอื้ งต้น และ R หม�ยถงึ ข้อมลู มีก�รปรบั ปรงุที่ม� : กรมก�รทอ่ งเทย่ี ว68 รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเทยี่ ว
ตวั ชี้วดั เศรษฐกิจการท่องเท่ยี วค่�ใชจ้ ่�ยเฉล่ียของนกั ทอ่ งเทย่ี วช�วต่�งช�ติไตรมาสท่ี 3 ปี 2559 นกั ท่องเท่ยี วชาวต่างชาติมคี า่ ใช้จ่ายเฉล่ยี 5,324.64 บาท/คน/วนั ขยายตัวเพิม่ ข้ึนรอ้ ยละ 2.93 จากช่วงเวลาเดียวกนั ของปีที่ผ่านมา โดยนักท่องเทย่ี วชาวต่างชาตทิ มี่ ีค่าใชจ้ ่ายเฉลีย่ สูงสุด ไดแ้ ก่ นักท่องเทยี่ วจากภูมภิ าคเอเชยี ตะวันออกมีคา่ ใช้จา่ ยเฉลีย่ 5,755.25 บาท/คน/วัน ขยายตัวเพิ่มข้ึนรอ้ ยละ 2.57 จากช่วงเวลาเดยี วกันของปที ่ผี ่านมา โดยนกั ท่องเท่ยี วจากภูมิภาคยโุ รปมีการเปลีย่ นแปลงค่าใช้จ่ายเฉล่ียเพม่ิ ขึน้ สงู สุด รอ้ ยละ 2.77 จากชว่ งเวลาเดียวกนั ของปที ี่ผา่ นมาค�่ ใช้จ่�ยเฉล่ียตอ่ วันของนกั ทอ่ งเท่ยี วช�วต�่ งช�ติ ปี 2557 – 2559และอัตร�ก�รเปลย่ี นแปลง (Y-o-Y) หนว่ ย: ค�่ ใช้จ่�ยเฉลี่ย (บ�ท/คน/วัน)of NCaotuionntraylity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 Q2P Q3PEast Asia 5,114.28 5,500.11 5,570.66 5,169.06 5,611.05 5,692.80 5,887.53 5,456.30 5,755.25Europe 4,208.91 4,270.42 4,146.89 3,963.78 4,115.53 4,534.14 4,320.89 4,060.20 4,229.66Other 5,266.19 5,416.60 5,054.43 4,926.09 5,284.50 5,722.57 5,227.94 5,100.83 5,500.56Grand Total 4,774.93 5,072.69 4,919.63 4,841.10 5,173.13 5,238.27 5,195.77 5,037.03 5,324.64of NCaotuionntraylity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R หนว่ ย: % ก�รเปล่ียนแปลง (Y-o-Y) +7.87 +5.89East Asia +5.81 +7.54 +9.38 +8.92 +2.73 -1.92 2Q515P9 Q2P Q3P +4.09 +5.33 +5.69 +5.56 +2.57Europe +2.28 +1.46 +1.08 +2.07 +7.03 +2.15 +4.20 +2.43 +2.77 +4.27 +1.50 +2.23Other +4.85 +2.86 +3.43 +3.55 +5.61 +4.05 +2.93Grand Total +3.43 +6.24 +7.77 +8.05หม�ยเหตุ : P หม�ยถงึ ขอ้ มลู เบื้องต้น และ R หม�ยถึง ข้อมูลมกี �รปรับปรงุที่ม� : กรมก�รท่องเทีย่ ว รายงานภาวะเศรษฐกจิ ทอ่ งเทย่ี ว 69
ตวั ชว้ี ัดเศรษฐกิจการท่องเทย่ี วร�ยได้จ�กนักทอ่ งเทย่ี วช�วต�่ งช�ติไตรมาสที่ 3 ปี 2559 มรี ายได้จากนกั ท่องเที่ยวชาวต่างชาติของไทย 410,755.03 ล้านบาท ขยายตัวเพม่ิ ขึ้นร้อยละ 14.77 จากช่วงเวลาดยี วกันของปที ผี่ ่านมา โดยเปน็ รายไดจ้ ากนักทอ่ งเทีย่ วจากภมู ิภาคเอเชียตะวันออกสงู สดุ 243,256.76 ล้านบาทขยายตวั เพม่ิ ขน้ึ รอ้ ยละ15.03จากชว่ งเวลาเดยี วกนั ของปที ผ่ี า่ นมาโดยรายไดจ้ ากนกั ทอ่ งเทยี่ วภมู ภิ าคยโุ รปมกี ารเปลย่ี นแปลงเพม่ิ ขน้ึ สงู สดุรอ้ ยละ 15.60 จากช่วงเวลาเดยี วกนั ของปีท่ผี ่านมาร�ยได้จ�กนักทอ่ งเทย่ี วช�วต่�งช�ติ ปี 2557 – 2559 และอตั ร�ก�รเปล่ยี นแปลง (Y-o-Y) หนว่ ย: ร�ยได้ (ล�้ นบ�ท)NCatoiouonnf atrlyity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 Q2P Q3PEast Asia 504,208.13 772,592.00 185,046.92 187,538.31 211,480.11 188,526.29 236,137.06 215,574.54 243,256.76Europe 424,381.34 406,170.00 136,117.62 67,738.72 75,145.75 127,167.41 154,036.97 76,794.04 86,867.39Other 244,208.70 278,389.00 64,976.42 65,338.70 71,279.95 76,794.08 73,533.47 70,564.69 80,630.88TGoratanld 1,172,798.17 1,457,150.00 386,140.96 320,615.73 357,905.81 392,487.78 463,707.50 362,933.27 410,755.03of NCaotuionntraylity 25Y57 25Y58 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R หนว่ ย: % ก�รเปล่ียนแปลง (Y-o-Y) +55.27 +20.12East Asia -4.15 +53.23 +68.10 +85.71 +4.66 -6.44 2Q515P9 Q2P Q3P +18.12 +4.11 +27.61 +14.95 +15.03Europe -1.00 -4.29 -7.85 -1.74 +33.38 +7.05 +13.16 +13.37 +15.60 +13.17 +8.00 +13.12Other -3.25 +14.00 +17.97 +18.75 +20.09 +13.20 +14.77Grand Total -2.85 +24.25 +23.42 +42.53หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมูลเบอื้ งตน้ และ R หม�ยถึง ขอ้ มลู มีก�รปรบั ปรงุท่ีม� : กรมก�รท่องเที่ยว70 รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเทีย่ ว
ตัวชว้ี ัดเศรษฐกิจการทอ่ งเทีย่ วอตั ร�ก�รเข�้ พกั ของสถ�นพักแรมในประเทศไทยไตรมาสที่ 3 ปี 2559 สถานพักแรมในประเทศไทยโดยรวม มีอตั ราการเขา้ พักเฉล่ียรอ้ ยละ 62.54 เพม่ิ ขึ้นร้อยละ 4.07 จากชว่ งเวลาเดียวกันของปีท่ผี ่านมา โดยพบว่า ภูมภิ าคทมี่ อี ตั ราการเขา้ พกั สูงสุด ได้แก่ กรงุ เทพฯ มอี ัตราการเขา้ พกั เฉลี่ย 76.82 เพ่ิมข้ึนรอ้ ยละ 5.77 จากช่วงเวลาเดยี วกันของปีท่ผี ่านมา รองลงมา ไดแ้ ก่ ภาคตะวนั ออก มอี ัตราการเขา้ พกั เฉล่ยี 65.38 เพมิ่ ขึ้นรอ้ ยละ 3.71จากชว่ งเวลาเดียวกันของปีท่ีผา่ นมา และภาคตะวันตก มีอัตราการเข้าพกั เฉล่ีย 62.67 เพิ่มข้นึ ร้อยละ 3.44 จากชว่ งเวลาเดียวกันของปที ผ่ี า่ นมาอตั ร�ก�รเข�้ พักของสถ�นพกั แรมในประเทศ และก�รเปล่ียนแปลง (Y-o-Y)ภมู ิภาค 2557 2558R 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 หนว่ ย: รอ้ ยละกรุงเทพฯ 67.50 76.33 80.59 75.09 71.05 78.59 81.16 Q2P Q3P 78.43 76.82ภาคกลาง 50.95 56.27 59.18 55.55 52.52 57.83 63.26 58.69 56.72 51.56 50.16ภาคเหนอื 50.11 54.20 62.19 48.53 45.88 60.21 64.86 51.57 53.33 70.93 65.38ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ 50.48 53.83 57.02 50.02 51.06 57.26 59.05 62.09 62.67 68.88 61.70ภาคตะวันออก 62.96 68.02 70.41 67.69 61.67 72.32 74.17 65.62 62.54ภาคตะวันตก 58.54 64.26 68.12 59.66 59.23 70.04 70.92ภาคใต้ 61.35 66.69 75.80 66.54 57.75 66.68 77.42รวม 58.93 65.12 71.00 63.23 58.47 67.79 72.91 หนว่ ย: ร้อยละภมู ภิ าค 2557 2558R 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 Q2P Q3Pกรุงเทพฯ -0.84 +8.83 +9.60 +5.74 +2.64 +1.50 +0.57 +3.34 +5.77ภาคกลาง +5.60 +5.32 +5.46 +5.57 +6.96 +2.82 +4.13 +3.58 +4.20ภาคเหนอื +6.57 +4.09 +3.42 +4.86 +4.93 +3.27 +2.87 +3.54 +4.28ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ +1.39 +3.35 +3.98 +3.45 +3.94 +2.18 +3.41 +2.51 +2.27ภาคตะวนั ออก +1.39 +5.06 +5.08 +5.98 +4.57 +4.61 +2.19 +2.02 +3.71ภาคตะวนั ตก +3.99 +5.72 +4.85 +5.69 +5.56 +5.12 +2.96 +2.72 +3.44ภาคใต้ +2.91 +5.34 +3.43 +5.19 +3.36 +5.41 +4.28 +1.20 +3.95รวม +2.63 +6.19 +4.86 +5.02 +3.92 +4.26 +4.22 +2.12 +4.07หม�ยเหตุ : P หม�ยถงึ ข้อมูลเบอ้ื งตน้ และ R หม�ยถึง ข้อมูลมกี �รปรบั ปรงุ ต�มกรมก�รท่องเทย่ี วที่ม� : กรมก�รท่องเทีย่ ว รายงานภาวะเศรษฐกจิ ท่องเท่ยี ว 71
ตวั ชีว้ ัดเศรษฐกิจการทอ่ งเท่ยี วจำ�นวนผู้เยี่ยมเยอื นช�วไทยไตรมาสท่ี 3 ปี 2559 ผ้เู ยย่ี มเยือนชาวไทยเดินทางท่องเท่ยี วภายในประเทศ จาำ นวน 36,482,692 คน-คร้งั ขยายตวั เพ่มิ ข้ึนร้อยละ 5.55 จากช่วงเวลาเดยี วกนั ของปีที่ผ่านมา โดยภูมภิ าคทมี่ ผี ู้เยยี่ มเยอื นมากที่สดุ ไดแ้ ก่ กรงุ เทพฯ จำานวน 9,650,036 คน-คร้งัขยายตวั ลดลงร้อยละ 2.13 จากชว่ งเดียวกันของปีที่ผ่านมา รองลงมา ไดแ้ ก่ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื มีผู้เย่ียมเยือนจำานวน 6,201,485คน-ครั้ง ขยายตัวเพิม่ ขน้ึ รอ้ ยละ11.36 จากช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผา่ นมา และภาคตะวันตก มผี เู้ ยย่ี มเยอื นจำานวน5,068,775 คน-ครั้งขยายตวั เพมิ่ ขน้ึ รอ้ ยละ 6.87 จากช่วงเวลาเดยี วกนั ของปที ี่ผา่ นมา โดยภูมิภาคท่ีมีการเปลยี่ นแปลงของจาำ นวนผู้เยย่ี มเยอื นมากทสี่ ุดไดแ้ ก่ ภาคตะวันออก ขยายตวั เพิ่มข้ึนร้อยละ 18.47 จากช่วงเวลาเดียวกนั ของปีทผ่ี า่ นมาจ�ำ นวนผู้เยี่ยมเยอื นช�วไทยเดนิ ท�งทอ่ งเท่ียวภ�ยในประเทศ และก�รเปลีย่ นแปลง (Y-o-Y) หน่วย: คน-ครั้ง ภูมภิ าค 2557 2558R 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 Q2P Q3P กรุงเทพฯ 28,890,535 35,645,681 8,160,757 9,160,126 9,860,177 8,464,621 8,902,274 9,321,715 9,650,036 ภาคกลาง 18,175,349 18,102,655 3,357,165 4,650,719 4,677,143 5,417,628 3,495,789 4,848,349 4,939,039 ภาคเหนือ 14,046,212 15,997,357 4,607,796 3,624,207 2,870,870 4,894,484 4,786,085 3,738,807 3,044,433 เภฉายี คงตเหะวนันอื ออก 23,436,549 22,040,612 3,607,346 6,137,506 5,568,613 6,727,147 3,681,111 6,768,969 6,201,485 ภาคตะวนั ออก 12,552,743 10,650,968 1,789,127 3,225,550 2,503,020 3,133,271 1,913,179 3,837,470 2,965,298 ภาคตะวนั ตก 14,311,285 18,102,152 3,165,515 3,837,961 4,742,715 6,355,961 3,325,295 4,026,048 5,068,775ภาคใต้ 19,034,927 18,475,470 3,744,006 5,137,142 4,343,426 5,250,896 3,925,630 5,372,362 4,613,626รวม 130,447,600 139,014,895 28,431,712 35,773,211 34,565,964 40,244,008 30,029,363 37,913,720 36,482,692ภูมภิ าค 2557 2558R 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R หนว่ ย: % ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) +48.60 2Q515P9 Q2P Q3Pกรงุ เทพฯ -9.68 +23.38 +19.50 +10.44 +22.16 +3.07 +16.82 +9.09 +1.76 -2.13ภาคกลาง -0.71 -0.40 -16.25 +8.55 +1.10 +4.13 +4.25 +5.60 +9.36 +3.87 +3.16 +6.05ภาคเหนอื +6.55 +13.89 +15.35 +9.53 +12.45 +0.17 +2.04 +10.29 +11.36ภเฉายี คงตเหะวนันอื ออก -2.98 -5.96 -38.67 +2.27 +3.08 +24.25 +10.14 +6.93 +18.97 +18.47ภาคตะวันออก -9.45 -15.15 -43.11 -5.62 -12.55 +17.31 +5.05 +4.90 +6.87 +4.85 +4.58 +6.22ภาคตะวนั ตก +13.59 +26.49 +19.76 +24.78 +36.41 +5.62 +5.98 +5.55ภาคใต้ +5.05 -2.94 -33.43 +10.86 +8.34รวม 1.34 +6.57 -11.50 +8.35 +11.50หม�ยเหตุ : P หม�ยถงึ ข้อมลู เบ้อื งต้น และ R หม�ยถึง มีก�รปรับปรงุ ข้อมลู ต�มกรมก�รทอ่ งเทีย่ วท่ีม� : กรมก�รทอ่ งเท่ยี ว72 รายงานภาวะเศรษฐกจิ ท่องเท่ยี ว
ตัวช้ีวดั เศรษฐกิจการทอ่ งเทยี่ วร�ยได้จ�กก�รท่องเทยี่ วภ�ยในประเทศไตรมาสท่ี 3 ปี 2559 รายไดจ้ ากการท่องเทยี่ วภายในประเทศ 216,282.22 ล้านบาท ขยายตัวเพม่ิ ข้นึ รอ้ ยละ 7.69 จากช่วงเวลาเดียวกนัของปีท่ผี ่านมา โดยภมู ภิ าคท่ีมรี ายไดจ้ ากการทอ่ งเที่ยวภายในประเทศสูงสดุ 3 อันดับแรก ได้แก่ กรุงเทพฯ 98,961.62 ลา้ นบาทขยายตวั เพม่ิ ขน้ึ รอ้ ยละ 2.04 จากชว่ งเวลาเดยี วกนั ของปที ผ่ี า่ นมา รองลงมา ไดแ้ ก่ ภาคใต้ 35,366.81 ลา้ นบาท ขยายตวั เพม่ิ ขน้ึร้อยละ 9.61 จากช่วงเวลาเดียวกันของปีท่ีผ่านมา และภาคเหนือ 19,961.54 ล้านบาท ขยายตวั เพมิ่ ขึน้ ร้อยละ 9.21 จากช่วงเวลาเดียวกนั ของปที ่ีผ่านมา โดยภูมภิ าคท่มี อี ัตราการเปล่ยี นแปลงของรายได้จากการท่องเที่ยวภายในประเทศมากท่ีสุด ได้แก่ ภาคตะวนั ออกเพิ่มขึ้นร้อยละ 20.33 จากชว่ งเวลาเดียวกันของปที ีผ่ ่านมาร�ยได้จ�กก�รท่องเทยี่ วภ�ยในประเทศของช�วไทย และอัตร�ก�รเปลย่ี นแปลง (Y-o-Y) หน่วย: ล�้ นบ�ทภมู ภิ าค 2557 2558R 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R 2Q515P9 Q2P Q3Pกรุงเทพฯ 250,931.26 297,331.03 68,461.28 74,978.35 96,987.31 56,904.09 72,498.11 77,873.22 98,961.62ภาคกลาง 35,180.27 38,880.48 7,857.61 9,637.92 8,767.98 12,616.97 8,408.83 10,151.59 9,639.16ภาคเหนอื 97,084.33 109,338.66 30,842.12 23,513.20 18,277.43 36,705.91 33,808.53 25,072.47 19,961.54เภฉาียคงตเหะวนนั ือออก 56,463.65 63,265.41 16,255.15 15,086.87 14,896.31 17,027.08 16,793.88 17,197.81 17,560.45ภาคตะวนั ออก 68,972.35 77,698.27 16,089.96 20,784.63 16,340.43 24,483.25 17,856.28 25,314.20 19,661.65ภาคตะวนั ตก 53,230.85 61,397.69 13,468.60 12,556.17 13,295.80 22,077.12 15,038.51 13,771.17 15,130.99ภาคใต้ 139,588.77 155,161.77 47,527.42 35,754.48 32,265.02 39,614.85 51,474.65 37,729.49 35,366.81รวม 701,451.48 803,073.31 200,502.14 192,311.62 200,830.28 209,429.27 215,878.79 207,109.95 216,282.22ภมู ภิ าค 2557 2558R 2Q515R8 Q2R Q3R Q4R หน่วย: % ก�รเปลย่ี นแปลง (Y-o-Y) +27.42 2Q515P9 Q2P Q3Pกรงุ เทพฯ +3.23 +18.49 +13.62 +11.62 +23.02 +4.58 +10.75 +5.90 +3.86 +2.04ภาคกลาง +7.52 +10.52 +12.78 +11.85 +16.41 +7.02 +5.33 +9.94 +9.25 +9.62 +6.63 +9.21ภาคเหนือ +16.10 +12.62 +13.18 +15.92 +11.40 +10.48 +3.31 +13.99 +17.88เภฉายี คงตเหะวนันอื ออก +4.00 +12.05 +13.28 +11.29 +14.83 +14.24 +8.43 +10.98 +21.79 +20.33ภาคตะวนั ออก +3.15 +12.65 +14.15 +16.89 +9.41 +14.15 +11.66 +9.68 +13.80 +8.31 +5.52 +9.61ภาคตะวนั ตก +11.25 +15.34 +16.69 +14.02 +17.14 +7.67 +7.69 +7.69ภาคใต้ +5.52 +11.16 +11.23 +11.20 +14.53รวม +6.17 +14.49 +13.16 +12.74 +17.99หม�ยเหตุ : P หม�ยถงึ ขอ้ มลู เบอื้ งตน้ และ R หม�ยถงึ ข้อมูลมีก�รปรับปรุงต�มกรมก�รท่องเทย่ี วที่ม� : กรมก�รท่องเทยี่ ว รายงานภาวะเศรษฐกจิ ทอ่ งเท่ยี ว 73
ตัวชี้วัดเศรษฐกจิ การท่องเที่ยวจ�ำ นวนแรงง�นภ�คก�รท่องเท่ียวไตรมาสท่ี 3 ปี 2559 แรงงานในภาคการท่องเท่ียวมีจาำ นวน 4,223,533 คน คิดเปน็ รอ้ ยละ 10.99 ของจาำ นวนแรงงานทง้ั หมดโดยสาขาทม่ี ีการจา้ งงานมากท่ีสดุ คือ สาขาการบรกิ ารอาหารและเคร่อื งดืม่ ทีม่ ีการจ้างงานจาำ นวน 2,162,417 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 51.2ของการจา้ งงานในภาคการท่องเทย่ี วท้งั หมดจ�ำ นวนแรงง�นในภ�คก�รทอ่ งเทย่ี ว ปี 2555 – 2559 (ไตรม�สที่ 3)ประเภทบริการ 2555 2556 2557 2558P 2559E หนว่ ย : คน Q2สถานพักแรม 470,371 494,636 503,854 516,100 Q1 524,766 Q3การบริการอาหารและเครื่องด่มื 2,119,879 2,083,304 2,100,865 2,129,419 522,051 2,171,139 523,409การขนส่งผู้โดยสารทางรถไฟ 2,153,694 17,145 2,162,417การขนสง่ ผู้โดยสารโดยรถโดยสาร 16,585 16,801 17,053 17,104 17,145 608,968 16,802แกลาระขชนายสฝ่งทง่ั างผูโ้ ดยสารทางทะเล 589,902 588,819 584,990 592,857 602,342 45,281 587,485การขนส่งทางอากาศ 34,630 37,574 40,661 44,127 44,921 43,748์กโดายรเไชม่าม่ รีผถคู้ยวนบตค์แุมละอปุ กรณ 56,063ตัวแทนบริษทั นำาเที่ยว 39,618 44,071 47,081 51,094 53,751 11,981 53,809ศกาิลรปแวสัฒดนงธกรารรมละเล่นพนื้ บ้าน 9,856 8,488 10,580 11,482 11,734 11,858บริการกฬี าและนนั ทนาการ 76,955การขายสนิ คา้ เพื่อการทอ่ งเท่ียว 57,412 68,223 64,504 70,003 73,783 56,239 73,108บรกิ �รอน่ื ๆ ด�้ นก�รท่องเทย่ี ว 59,899 52,685 52,645 54,595 56,014 55,004รวมแรงง�นภ�คก�รทอ่ งเท่ยี ว 277,426จ�ำ นวนแรงง�นท้ังหมด 246,650 252,793 258,431 265,367 271,629 260,831 269,037สแดัรงสงว่ านนแทรง้ั งหงมานดภ(ารคอ้ กยาลระท) อ่ งเทยี่ วต่อ 294,362 259,396 240,648 241,851 251,767 182,717 249,635 143,275 162,588 168,070 174,084 178,959 4,289,509 177,221 4,082,439 4,069,378 4,089,382 4,168,083 4,237,792 38,517,261 4,223,533 38,939,127 38,216,622 38,077,430 38,330,420 38,312,290 38,414,776 11.14 10.48 10.65 10.74 10.87 11.06 10.99หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมลู เบือ้ งต้น และ E หม�ยถงึ ขอ้ มูลประม�ณก�รทีม่ � : กรมก�รทอ่ งเท่ยี ว74 รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเท่ยี ว
ตวั ชี้วัดเศรษฐกิจการท่องเทยี่ วจำ�นวนผปู้ ระกอบก�รธุรกิจนำ�เทีย่ วจากสถิตจิ าำ นวนผู้ประกอบการธรุ กิจนำาเท่ียวของกรมการท่องเทยี่ ว ณ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2559 มจี ำานวนผ้ปู ระกอบการธรุ กิจนำาเท่ยี วทั้งสนิ้ 11,130 ราย โดยในช่วงเดอื นกรกฎาคม - กันยายน 2559 มีผู้ขอจดทะเบยี นธุรกิจนำาเท่ยี วใหมจ่ ำานวน 530 ราย มีผู้ขอการยกเลิกธุรกจิ นำาเทีย่ วจำานวน 304 ราย รวมจำานวนผูป้ ระกอบการธุรกิจนำาเที่ยวเพ่ิมขึน้ สทุ ธิ 226 ราย โดยในเดอื นกันยายน 2559มกี ารจดทะเบยี นธุรกจิ นำาเทีย่ วใหม่สงู สดุ คอื 209 ราย และมกี ารยกเลิกธรุ กิจนาำ เทย่ี วสงู สดุ ท่ี 122 รายเชน่ กันก�รเปลี่ยนแปลงจำ�นวนผู้ประกอบก�รธุรกิจนำ�เท่ียว ปี 2559(ราย) จดใหม ยกเลิก 209250 169200 181 156 152150 134 161 -13100 เมษายน 125 129 -2550 -45 พฤษภาคม มถิ ุนายน0-50 -17 -16 -20-100 -64 สิงหาคม-150 -118 -122 กรกฎาคม กันยายน มกราคม กุมภาพันธ มีนาคมที่ม� : กรมก�รท่องเทีย่ ว (ข้อมลู ณ เดอื นกันย�ยน 2559)ก�รส่งเสรมิ ก�รลงทนุ กิจก�รด�้ นก�รท่องเทยี่ วตง้ั แตเ่ ดือนมกราคม - กรกฎาคม ปี 2559 สาำ นักงานคณะกรรมการสง่ เสรมิ การลงทนุ ไดม้ กี ารอนมุ ัติใหก้ ารสง่ เสริ มการลงทุนแกก่ ิจการดา้ นการท่องเทีย่ วรวมทง้ั สิ้น 9 โครงการ มูลค่าเงินลงทนุ รวม 3,306.8 ลา้ นบาท โดยเป็นกจิ การศนู ย์แสดงศิลปวัฒนธรรมหรือศูนย์ศิลปหตั ถกรรม จาำ นวน 4 โครงการ มูลคา่ เงินลงทนุ 1,327.0 ลา้ นบาท กิจการโรงแรม 3 โครงการ มูลค่าการลงทุน 1,801.0 ลา้ นบาทกิจการเรือเฟอร่หี รือเดินเรอื ทอ่ งเท่ียว 1 โครงการ มลู ค่าการลงทนุ 110.0 ลา้ นบาท และกิจการเดินเรอื ท่องเท่ียวหรอื ใหเ้ ช่าเรือทอ่ งเทีย่ ว 1 โครงการ มลู ค่าการลงทุน 68.8 ลา้ นบาท รายงานภาวะเศรษฐกจิ ทอ่ งเท่ียว 75
ตัวชีว้ ดั เศรษฐกจิ การท่องเที่ยวก�รอนุมัตใิ หก้ �รสง่ เสรมิ กจิ ก�รด้�นก�รท่องเที่ยว ปี 2556 - 2559 (ม.ค.-ก.ค.) ปี 2556 ปี 2557 ปี 2558 ปี 2559 (ม.ค.-ก.ค.) โจคาำรนงกวนาร (เลงา้นิ นลบงทาทุน) โจคำารนงกวนาร (เลงา้นิ นลบงทาทนุ ) โจคำารนงกวนาร (เลงา้นิ นลบงทาทนุ ) โจคำารนงกวนาร (เลงา้ินนลบงทาทุน)กิจก�รทไ่ี มม่ ีท่ีตัง้ แนน่ อน 1 19.7 1 26.9 5 649.2 2 178.8กจิ การเดินเรือท่องเที่ยวหรือให้เชา่ เรอื ทอ่ งเที่ยว 1 19.7 1 26.9 1 160.0 1 68.8ใกหจิ เ้กชาา่ รเเรรืออื ทเฟอ่ งอเรที่ ี่ยหวรือ*เดนิ เรอื ทอ่ งเทยี่ ว หรอื - - - - 4 489.2 1 110.0ภ�คกล�ง 2 678.9 2 1,720.5 3 8,277.9 5 2,567.0กจิ การโรงแรม 1 618.9 2 1,720.5 2 3,757.9 1 1,240.0กศจิูนกยาศ์ รลิ ศปนู หยัตแ์ ถสกดรงรศมลิ ปวัฒนธรรมหรอื 1 60.0 - - - - 4 1,327.0กจิ การศนู ย์แสดงสนิ ค้านานาชาติ - - - - 1 4,520.0 - -ภ�คตะวันตก 2 1,976.2 - - - - - -กจิ การโรงแรม 1 975.0 - - - - - -กจิ การสวนสนกุ 1 1,001.2 - - - - - -ภ�คตะวันออก - - - - 3 994.8 1 400.0กจิ การโรงแรม - - - - 1 264.8 1 400.0กศิจนู กยา์ศรลิ ศปูนหยตั ์แถสกดรงรศมิลปวัฒนธรรมหรอื - - - - 2 730.0 - -ภ�คตะวันออกเฉียงเหนือ - - 2 3,525.0 1 89.4 - -กจิ การโรงแรม - - - - 1 89.4 - -กจิ การสนามแขง่ ขนั ยานยนต์ - - 1 2,500.0 - - - -กิจการสวนสนกุ - - 1 1,025.0 - - - -ภ�คใต้ 5 6,982.0 9 7,0967.0 11 5,514.4 1 161.0กจิ การบรกิ ารทจ่ี อดเรือท่องเทยี่ ว - - - - 1 479.5 - -กจิ การโรงแรม 5 6,982.0 7 6,267.0 6 2,212.4 1 161.0กิจการศูนยฟ์ ื้นฟสู ขุ ภาพ - - - - 1 89.0 - -กศจิูนกยา์ศรลิ ศปนู หยัตแ์ ถสกดรงรศมลิ ปวฒั นธรรมหรือ - - 1 54.0 2 1,291.6 - -กิจการสวนสนุก - - 1 776.0 1 1,440.0 - -ภ�คเหนอื 1 33.0 - - 4 216.0 - -กิจการโรงแรม - - - - 1 60.0 - -กจิ การศนู ย์ฟ้นื ฟสู ุขภาพ - - - - 1 149.0 - -กศิจนู กยา์ศรลิ ศปนู หยตั ์แถสกดรงรศมลิ ปวฒั นธรรมหรือ 1 33.0 - - - - - -กิจการสนบั สนุนการพาำ นกั ระยะยาว - - - - 1 7.0 - -รวม 11 9,689.8 14 12,369.4 27 15,741.7 9 3,306.8หม�ยเหตุ : * ช่อื กจิ ก�รใหม่ประก�ศใชส้ ำ�หรบั โครงก�รท่ีขอรบั ก�รสง่ เสรมิ ปี 2558ทมี่ � : ส�ำ นักง�นคณะกรรมก�รส่งเสริมก�รลงทนุ76 รายงานภาวะเศรษฐกิจทอ่ งเท่ยี ว
Search
