แผนการจัดการเรียนรู้ (Lesson plan) กลุ่มวิชาศิลปะการแสดงหมอลำ ปีการศึกษา 2565

แผนการจดั การเรียนรู้ (Lesson plan) กลุ่มวิชาศลิ ปะการแสดงหมอลา สาขาวชิ าวิจัยวฒั นธรรม ศลิ ปกรรมและการออกแบบ คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ขอนแกน่ ปีการศกึ ษา 2565

แผนการจดั การเรียนรู้ (Lesson plan) กล่มุ วิชาศิลปะการแสดงหมอลาขนั้ สูง 1 ภาคเรยี นท่ี 1/2565 ------------------------------- สัปดาห์ที่ ว/ด/ป จานวน หวั ข้อการสอน กิจกรรมการเรยี นการสอน สือ่ / 1 25/06/65 2 2/07/65 ชั่วโมง เอกสารและชอ่ งทางการสอน 3 9/07/65 4 16/07/65 3 ปฐมนิเทศรายวิชา ให้นักศึกษำ ศึกษำรำยละเอยี ดเอกสำรแผนกำร 5 23/07/65 6 30/07/65 -แนะนำรำยวิชำ เรยี นรแู้ ละเกณฑ์กำรวดั กำรประเมินผลและ -กำรวดั และประเมนิ ผล ข้อตกลงในกำรเรยี น -ข้ันตอนและรปู แบบกำรเรยี นรู้ 3 แนวคดิ และทฤษฎีทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ ขนบธรรมเนยี มประเพณี - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - นำเสนอแนวคดิ ทฤษฎีทเ่ี ก่ยี วข้องกบั ขนบธรรมเนียมประเพณี เปน็ รำยบุคคล 3 แนวคดิ และทฤษฎีท่เี กย่ี วขอ้ งกบั ภำษำ - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ และวรรณคดีพ้ืนบำ้ น - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - นำเสนอแนวคดิ ทฤษฎีทเ่ี ก่ยี วข้องกบั ภำษำและ วรรณคดีพื้นบ้ำนเปน็ รำยบคุ คล 3 แนวคดิ และทฤษฎีทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั หมอ - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ ลำ - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - นำเสนอแนวคดิ ทฤษฎีทเ่ี กย่ี วข้องกับหมอลำ เปน็ รำยบคุ คล 3 แนวคดิ และทฤษฎีทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ สุนทรยี ภำพในกลอนลำ - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - นำเสนอแนวคดิ ทฤษฎีทเ่ี กย่ี วข้องกับ สุนทรียภำพในกลอนลำเปน็ รำยบุคคล 3 แนวคดิ และทฤษฎีทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั กำร - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ สรำ้ งงำนด้ำนศลิ ปะกำรแสดงหมอลำ - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - นำเสนอแนวคดิ ทฤษฎีทเ่ี กย่ี วข้องกับงำนดำ้ น ศิลปะกำรแสดงหมอลำ เปน็ กลมุ่

7 6/08/65 3 กระบวนกำรวิจยั สรำ้ งสรรคง์ ำนด้ำน - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ 8 13/08/65 ศิลปะกำรแสดงหมอลำ - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ 9 20/08/65 3 กำรกำหนดหวั ข้อโครงกำรวิจยั - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ 10 27/08/65 สรำ้ งสรรคง์ ำนด้ำนศลิ ปะกำรแสดง - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ 11-12 3/09/65 10/09/65 หมอลำ - นำเสนอหวั ข้อโครงงำนสรำ้ งสรรคง์ ำนด้ำน 13 17/09/65 ศิลปะกำรแสดงหมอลำ เปน็ รำยบคุ คล 14 24/09/65 3 กำรคน้ คว้ำกระบวนกำรสรำ้ งงำนดำ้ น - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ 15 - ศิลปะกำรแสดงหมอลำ - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - นำเสนอกระบวนกำรสรำ้ งสรรคง์ ำนด้ำน ศิลปะกำรแสดงหมอลำ เปน็ รำยบคุ คล 3 กำรวิเครำะห์และกำรสังเครำะหข์ ้อมลู - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ กำรวิจยั สรำ้ งสรรคใ์ นดำ้ น - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ ศิลปะกำรแสดงหมอลำ - เสนอ แนวคดิ กำรสรำ้ งสรรคง์ ำนด้ำน ศิลปะกำรแสดงหมอลำ ของแตล่ ะบคุ คล 6 ปฏิบตั ิงำนดำ้ นศลิ ปะกำรแสดงหมอลำ - ปฏิบัตงิ ำนในสตดู ิโอ 3 นำเสนอรำยงำนควำมกำ้ วหน้ำผลกำร - บรรยำยประกอบภำพสไลด์ หรอื ผลงำนดำ้ น ปฏิบตั ิงำนสรำ้ งสรรคด์ ้ำน ศิลปะกำรแสดงหมอลำ ศิลปะกำรแสดงหมอลำ - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - วิพำกษ์วจิ ำรณ์ผลงำนด้ำนศลิ ปะกำรแสดงหมอ ลำเปน็ รำยบคุ คล 3 ปฏิบตั ิงำนดำ้ นศลิ ปะกำรแสดงหมอลำ - ปฏิบตั งิ ำนในสตดู ิโอ 3 กำรนำเสนอผลงำน สรปุ ผลกำรเรยี น - บรรยำยประกอบผลงำน - แลกเปลยี่ นเรยี นรู้ - ประเมินผล

แนวทางการสอนในช้นั เรียน ศิลปะการแสดงหมอลาข้ันสงู 1 แนวทางการสอนในชนั้ เรียน: อาศัยประสบการณ์จรงิ จากการศึกษา วเิ คราะห์ สงั เคราะห์ การแสดงหมอลา อยา่ งเปน็ ระบบ นาไปสู่การปฏบิ ตั ลิ าขน้ั สูง นาเสนอหวั ข้อท่ีสนใจ ศลิ ปะการแสดงหมอลาขัน้ สงู 1 ประสบการณ์ความรู้เดิม อาจารย์ผสู้ อนวิเคราะหป์ ระเมนิ องค์ความรเู้ รื่องหมอลา ผ้เู รียน ร่วมกันกับนกั ศึกษา เอกสำรประกอบกำรสอน เลำ่ หรอื แชรป์ ระสบกำรณ์ เสนอหวั ข้อตามความสนใจ ค้นควำ้ ขอ้ มลู หมอลำ และความเปน็ ไปได้ อาจารย์เป็นที่ปรึกษาให้กับนกั ศึกษา การแสดงหมอลา การประพนั ธ์กลอนลา การจัดการวงหมอลา - หมอลำกลอน - กลอนลำของหมอลำกลอน - ผูจ้ ดั กำรวง - หมอลำเรือ่ งต่อกลอน - กลอนลำของหมอลำเรือ่ งตอ่ - นกั ร้อง - หมอลำกลอนซ่ิง กลอน - ตลก - หมอลำประเภทอ่ืน ๆ - กลอนลำของหมอลำกลอนซิง่ - หำงเครื่อง - กลอนลำของหมอลำประเภท - เคร่อื งแต่งกำย อืน่ ๆ - ดนตรี - เวที ศิลปะการแสดงหมอลาขนั้ สูง1 ผลงาน รปู แบบการนาเสนอ การนาเสนอ นำผลงำนทไี่ ด้จำกควำมรู้ ร่ำงระยะเวลำ ขั้นตอน วิธกี ำรท่ี จัดทำกำรแสดง โดยใหเ้ หน็ แก่น เบอ้ื งต้น แล้วพัฒนำให้เป็น จะนำเสนอ อำจเขียนใหเ้ ห็นใน เรอื่ ง อย่ำงชดั เจน หรอื ใหเ้ ห็น รูปธรรม รูปแบบผังแนวคิดให้ชดั เจน องคค์ วำมรทู้ ี่นำเสนอ

แนวทางการสอนในช้นั เรียน ศลิ ปะการแสดงหมอลาขน้ั สงู 2 พฒั นาตอ่ ยอดผลงานศลิ ปะการแสดงหมอลา 1 - เพ่มิ ควำมแตกตำ่ งจำกหมอลำ 1 ไป 2 - กำรเกบ็ รำยละเอยี ดผลงำน - ผลงำนสำมำรถอธิบำยตำมหลกั วิชำกำรได้ - ผลงำนสำมำรถบูรณำกำรกับกำรดำรงชีวติ ของ ผคู้ นในสงั คมได้ - สรุปสะทอ้ นผลกำรพัฒนำ ศิลปะการแสดงหมอลาขน้ั สูง 2 นำไปสู่เร่อื งทจี่ ะทำ วทิ ยำนิพนธ์

❖ ความหมายของคาว่า ศลิ ปะการแสดงหมอลา [1] คำว่ำ ศิลปะการแสดง มำจำกคำ 2 คำมำรวมกัน ได้แก่ ศิลปะ หมำยถึง น. ฝมี อื , ฝมี อื ทำงกำรช่ำง, กำรทำให้ วิจิตรพิสดำร, เช่น รูปสลักวีนัสเป็นรูปศิลป์ เขำทำดอกไม้ประดิดประดอยอย่ำงมีศิลปะ ผู้หญิงสมัยนี้ มีศิลปะในกำร แต่งตวั หรอื น. กำรแสดงออกซึง่ อำรมณ์สะเทือนใจใหป้ ระจักษ์ดว้ ยสื่อต่ำง ๆ อย่ำงเสียง เส้น สี ผวิ รปู ทรง เปน็ ต้น เช่น วิจติ รศลิ ป์ ศลิ ปะกำรดนตรี ศลิ ปะกำรวำดภำพ ศลิ ปะกำรละคร (รำชบัณฑติ ยสถำน พ.ศ. 2554, 2556) [2] และ การแสดง หมำยถึง กำรนำบทละคร หรอื เร่อื งรำวทีม่ ีอยู่ มำจดั เสนอในรูปแบบกำรแสดง ณ สถำนแหง่ ใด แหง่ หนึ่ง [1+2] ดังนั้น ศิลปะการแสดง อำจหมำยถึง ศิลปะที่เกิดขึ้นจำกกำรนำภำพจำกประสบกำรณ์และจินตนำกำรของ มนุษย์ มำผกู เปน็ เร่อื ง และจัดเสนอในรปู แบบของกำรแสดง โดยมีผู้แสดงเป็นผู้สื่อควำมหมำยและเร่อื งรำวต่อผชู้ ม หรอื \" ศิลปะการแสดง หมำยถึง กำรสื่อสำรอย่ำงหนึ่งระหว่ำงมนุษย์ ด้วยกำรใช้คำพูดถ่ำยทอดควำมคิด และศิลปะของกำร แสดงออกทำงอำรมณ์ควำมรู้สกึ \" (ลีโอ ตอลสตอย, 2528, น.3) [1] ส่วนคำว่ำ “หมอลา” มำจำกคำ 2 คำมำรวมกัน ได้แก่ “หมอ” หมำยถึง ผู้มีควำมชำนำญ และ “ลา” หมำยถึง กำรบรรยำยเร่อื งรำวต่ำง ๆ ด้วยทำนองอนั ไพเรำะ [2] หมอลา จงึ หมำยถึง ผทู้ ีม่ คี วำมชำนำญในกำรบรรยำยเรอ่ื งรำวต่ำง ๆ ด้วยทำนองขับร้อง เป็นเพลง โดยมีกำรสอดเสียงแคนเข้ำไป เพือ่ เพิม่ ควำมสนใจของผฟู้ ัง [1+2] ดังน้ัน ศิลปะการแสดงหมอลา อำจหมำยถึง ศิลปะของกำรสื่อสำรด้วยกำรใช้เสียงลำถ่ำยทอดควำมคิด และ กำรแสดงออกทำงอำรมณ์ควำมรู้สึก ใหบ้ คุ คลอืน่ ได้เข้ำใจรับรู้ถึงสิ่งที่ตนต้องกำรจะแสดงออก กำรแสดงของหมอลำนั้น มีรปู แบบกำรแสดงเฉพำะถิน่ อีสำน เช่น ศลิ ปะกำรแสดงหมอลำกลอน และศลิ ปะกำรแสดงหมอลำเร่อื งต่อกลอน เป็นต้น [1] ส่วน งานสร้างสรรค์ หมำยถึง ผลงำนศิลปะที่มีกำรศึกษำ ค้นคว้ำอย่ำงเป็นระบบที่เหมำะสมกับกลุ่มวิชำทำง ศลิ ปะ ตำมกำรจดั กลุ่มศลิ ปะของอำเซียน ได้แก่ ทัศนศลิ ป์ (Visual Arts) ศลิ ปะกำรแสดง (Performing Arts) และวรรณศลิ ป์ (Literature) โดยมีผลงำนที่แสดงออกถึงแนวทางการทดลอง หรือการพัฒนาจากแนวคิดการสร้างสรรค์เดิมเพื่อเป็น ต้นแบบ หรือความสามารถในการบุกเบิกศำสตร์ทำงศิลปะ งำนสร้ำงสรรค์ ยังครอบคลุมไปถึงสิ่งประดิษฐ์ และงาน ออกแบบตามสาขาศิลปะเฉพำะทำง ทีม่ ีคุณคา่ และคุณประโยชน์ เป็นท่ยี อมรบั ในวงวิชาชีพ

แนวทางการเพิ่มเติมองคค์ วามรู้ศลิ ปะการแสดงหมอลา องคค์ วามรู้: ศึกษาองค์ความรูส้ าหรับหมอลา สนุ ทรยี ภาพในกลอนลา ภาษาและวรรณคดีพน้ื บ้าน ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี องคป์ ระกอบในการแสดงหมอลา 1 ขนบธรรมเนียมประเพณีอสี าน 1.1 คติควำมเชอ่ื ของคนอีสำน 1.2 กำรดำรงชีวติ ของคนอสี ำน 1.3 ประเพณีของคนอีสำน 2 ภาษาและวรรณคดพี ้นื บา้ นอีสาน 2.1 ภำษำไทยถิ่นอสี ำน 2.2 วรรณคดพี ้นื บ้ำนอีสำน 3 องคค์ วามรู้เก่ียวกับหมอลา 3.1 ควำมเปน็ มำของหมอลำ 3.2 ประเภทของหมอลำ 3.3 ลักษณะของหมอลำ 3.4 กำรแสดงหมอลำ 4 สนุ ทรยี ภาพในกลอนลา 4.1 ควำมเป็นมำของกลอนลำ 4.2 ประเภทกลอนลำ 4.3 องค์ประกอบกลอนลำ 4.4 กำรประพนั ธ์กลอนลำ 5 ดนตรปี ระกอบการแสดงหมอลา 5.1 ควำมเปน็ มำของดนตรหี มอลำ 5.2 ประเภทดนตรีหมอลำ 5.3 องคป์ ระกอบดนตรหี มอลำ 5.4 กำรประพันธ์ดนตรหี มอลำ

6 องคป์ ระกอบในการแสดงหมอลา 6.1 องค์ประกอบในกำรแสดงหมอลำกลอน 6.2 องค์ประกอบในกำรแสดงหมอลำกลอนประยุกต์ (หมอลำซิ่ง) 6.3 องคป์ ระกอบในกำรแสดงหมอลำหมอลำเร่ืองต่อกลอนลำ 7 แนวทางการวจิ ยั หมอลา 7.1 ระเบยี บวิธวี ิจัยเชงิ คุณภำพ 7.2 แนวทำงกำรศกึ ษำวิจัยหมอลำ 7.3 แนวทำงกำรศึกษำวิจยั กลอนลำ 7.4 แนวทำงกำรศึกษำวิจยั กำรบริหำรจดั กำรวงหมอลำเร่ืองต่อกลอน 7.5 ตวั อย่ำงงำนวจิ ยั ด้ำนหมอลำ และกลอนลำ

กล่มุ วิชาศลิ ปะการแสดงหมอลา