กรมคมุ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ Rights and Liberties Protection Department Ministry of Justice ANNUAL REPORT 2020 รายงานประจาํ ปี 2563 กรมคมุ้ ครองสิทธิและเสรีภาพ สังคมรหู้ น้าท่ี เคารพสิทธมิ นษุ ยชน และได้รบั การค้มุ ครองอยา่ งเปน็ ธรรม รายงานประจาํ ปี 2563
ANNUAL REPORT 2020 รายงานประจาํ ปี 2563 กรมคมุ้ ครองสิทธิและเสรภี าพ 1
2
คํานาํ กรมคุ้มครองสิทธิและเสรภี าพ มภี ารกจิ ในการสง่ เสรมิ ให้ประชาชนมีความรเู้ กีย่ วกบั สิทธิ หนา้ ท่ี และเคารพสิทธิของผ้อู น่ื พัฒนาและจดั ระบบการไกล่เกลย่ี ระงับขอ้ พิพาท การคุ้มครองสทิ ธิเสรีภาพ รวมทงั้ ประสานงานกบั ทกุ ภาคสว่ นทงั้ ภายในประเทศและตา่ งประเทศ พัฒนาระบบ มาตรการ ดาํ เนนิ การ ตามพันธกรณี ระหวา่ งประเทศดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชนและดาํ เนนิ การคมุ้ ครองพยาน บรู ณาการและดาํ เนนิ การ ช่วยเหลือประชาชนท่ีเดือดร้อน หรือเหยื่ออาชญากรรม และจําเลยในคดีอาญา นอกจากนี้ ตามพระราชกฤษฎกี าวา่ ดว้ ยหลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารบรหิ ารกจิ การบา้ นเมอื งทด่ี ี พ.ศ. 2546 ไดก้ าํ หนด แนวทางการปฏิบัติราชการให้ส่วนราชการต้องจัดให้มีการติดตามและประเมินผลการปฏิบัติการ ตามแผนปฏิบัติราชการ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ส่วนราชการกําหนดไว้ และให้ส่วนราชการต้อง จดั ใหม้ ีการเปดิ เผยข้อมูลเก่ยี วกับงบประมาณรายจา่ ยแตล่ ะปี นั้น กรมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ ไดจ้ ดั ทาํ รายงานประจาํ ปี 2563 ของกรมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ เพื่อรายงานข้อมลู พ้ืนฐาน ผลการดําเนินงานที่สาํ คัญ แสดงความก้าวหน้า ความสําเร็จของการปฏบิ ัติ ราชการตามแผนปฏบิ ัติราชการประจาํ ปี และผลสมั ฤทธ์ขิ องการปฏบิ ัตริ าชการ ตามมาตรการปรบั ปรงุ ประสทิ ธิภาพในการปฏิบัตริ าชการของกรมค้มุ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ รวมทง้ั รายงานดา้ นการเงินเพื่อให้ สาธารณะไดร้ บั ทราบ กรมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพหวงั เปน็ อยา่ งยง่ิ วา่ รายงานประจาํ ปี 2563 เลม่ น้ี จะเป็นประโยชนต์ อ่ สาธารณะและส่วนราชการต่าง ๆ ในโอกาสตอ่ ไป กรมคุม้ ครองสิทธิและเสรภี าพ กระทรวงยุตธิ รรม 3
สารบัญ 5 ประวตั คิ วามเปน็ มา 9 หนา้ ท่ีและอํานาจ ภารกจิ หลกั วสิ ัยทศั น์ คณะผูบ้ รหิ าร 12 ผู้บริหารกรมค้มุ ครองสทิ ธิและเสรีภาพ 13 โครงสร้างองค์กร การบริหารราชการ 16 กรมคุม้ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ ยุทธศาสตร์กรมค้มุ ครองสทิ ธิและเสรภี าพ 17 ตามแผนปฏิบัติราชการ ระยะ 3 ปี (พ.ศ. 2563 – 2565) 20 ผลงานเดน่ 22 รางวัลคณุ ภาพการบรหิ ารจัดการภาครัฐ นโยบายและทิศทางการดําเนนิ งานของกรมคมุ้ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ 24 ประจําปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 ผลการดําเนนิ งาน 51 ภายใต้ประเด็นยทุ ธศาสตร์ ผลสมั ฤทธ์ิของการปฏบิ ตั ริ าชการ 52 ตามมาตรการปรับปรุงประสทิ ธิภาพในการปฏิบตั ิราชการ งบแสดงฐานะการเงนิ 64 ณ วันที่ 30 ก.ย. 63 ตารางแสดงสถิติ 72 ผลการดําเนินงาน 75 กจิ กรรม CSR คณะผูจ้ ัดทาํ 4
ประวัติความเปน็ มา กรมคุม้ ครองสิทธิและเสรีภาพ ประเทศไทยมีจุดมุ่งหมายสูงสุด ในการพัฒนากระบวนการยุติธรรม คือ การสร้างความสงบสุขให้เกิดขึ้นในสังคม โดยการปอ้ งกนั แกไ้ ขปญั หาอาชญากรรม การคมุ้ ครองความปลอดภยั ในชวี ติ และทรพั ยส์ นิ การปอ้ งกนั แกไ้ ขขอ้ พิพาทขดั แยง้ การคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนและสิทธิมนุษยชน ที่มุ่งถึงความสัมฤทธิ์ผลของความยุติธรรมบนพื้ นฐาน ของมนุษยธรรม แต่เนื่องจากยงั มสี ภาพปัญหาหลายประการที่ขัดขวางมิใหป้ ระชาชนไดม้ ีโอกาสเข้าถึงความยุตธิ รรม เชน่ การไมม่ คี วามรู้ ความเขา้ ใจบทบญั ญตั ขิ องกฎหมาย และสทิ ธเิ สรภี าพทพี่ ึงมพี ึงไดโ้ ดยชอบธรรม ทาํ ใหป้ ระชาชนถกู เอารดั เอาเปรยี บและลว่ งละเมดิ สทิ ธจิ ากบคุ คลทอ่ี ยใู่ นภาวะทเ่ี หนอื กวา่ ดงั นน้ั ความยตุ ิธรรมทีเ่ กิดข้นึ นัน้ มไิ ดห้ มายถงึ การหยิบยน่ื ให้จากรัฐแตเ่ พียงฝ่ายเดียว แตย่ งั ข้ึนอยู่กบั ความสามารถในการปกป้องคมุ้ ครองสทิ ธเิ สรภี าพด้วยตัวเองของประชาชนเอง ประชาชนผู้เสียหายจากอาชญากรรม และจากกระบวนการยุติธรรมเปน็ ผู้บริสทุ ธ์ไิ มไ่ ด้รบั การ ชว่ ยเหลอื เยยี วยาตามหลกั สทิ ธมิ นษุ ยชนหรอื ละเลยตอ่ ผเู้ สยี หาย ซงึ่ ประชาชนผเู้ สยี หายเหลา่ นี้ ต้องสูญเสยี อิสรภาพในชีวิตรา่ งกายเกิดความพิการหรอื สญู เสยี ชีวติ สรา้ งความเสียหาย ตอ่ สทิ ธิประโยชน์ทีพ่ ึงมีพึงได้ ความเหลอื่ มลา้ํ ทางดา้ นสงั คม เศรษฐกจิ สง่ ผลใหผ้ ดู้ อ้ ยโอกาส หรอื ผยู้ ากไร้ เขา้ ถงึ กระบวน การยตุ ธิ รรมไดโ้ ดยยาก และก่อใหเ้ กิดความไม่เท่าเทยี มในหลายเร่ืองตามมา กระบวนการยตุ ิธรรม ขาดศักยภาพในการพัฒนาทางเลือกความยุติธรรมใหก้ ับประชาชน กลา่ วคอื แนวคิดดั้งเดิมความยุติธรรมเป็นสง่ิ ที่รฐั หยบิ ยื่นให้ประชาชนจากกระบวนการ พิจารณาคดเี ท่านน้ั ส่งผลให้ประชาชนตอ้ งสูญเสียโอกาสต่าง ๆ มากมาย สน้ิ เปลอื งเวลา คา่ ใชจ้ า่ ย สญู เสยี อสิ รภาพโดยมคิ วร และปดิ กนั้ โอกาสของผยู้ ากจนไมส่ ามารถเขา้ ถงึ ความยตุ ธิ รรม จากสถานการณด์ งั กล่าว จะพบวา่ กระบวนการยุตธิ รรมยังไม่มีหนว่ ยงานกลางในการประสานงาน เพ่ือให้ความช่วยเหลือแกป่ ระชาชนทไ่ี มไ่ ด้รับความยุติธรรมหรือถกู ล่วงละเมิดสิทธิ ด้วยการสง่ ตอ่ ไปยังหนว่ ยงาน ท่ีเกี่ยวข้อง หรือช่วยบรรเทาปัญหาในเบ้ืองต้น ทั้งในเชิงรุกและรับ จึงทําให้ประชาชนที่ถูกละเมิดสิทธิขาดที่พ่ึง ในการเขา้ ถงึ ความยตุ ธิ รรม ประกอบกบั เจตนารมณข์ องรฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2540 ตอ้ งการ ใหม้ กี ารสง่ เสรมิ คมุ้ ครอง และสรา้ งหลกั ประกนั ใหก้ บั ประชาชน ซงึ่ รฐั บาลไดต้ ระหนกั และเหน็ ความสาํ คญั ประกอบกบั มกี ารปฏริ ปู ระบบราชการใหม่ จงึ ไดม้ กี ารจดั ตงั้ กรมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพขน้ึ ภายใตส้ งั กดั กระทรวงยตุ ธิ รรม เม่ือวันท่ี 3 ตุลาคม 2545 ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 และใช้ช่ือภาษาอังกฤษ ของหนว่ ยงานว่า RIGHTS AND LIBERTIES PROTECTION DEPARTMENT มีชอ่ื ยอ่ ว่า RLPD ภายใตว้ ิสัยทศั น์ “สังคมรูห้ น้าท่ี เคารพสิทธิมนษุ ยชน และไดร้ ับการคุ้มครองอยา่ งเปน็ ธรรม” 5
หน้าที่และอํานาจ ตามกฎกระทรวงแบง่ ส่วนราชการกรมคมุ้ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ กระทรวงยตุ ธิ รรม พ.ศ. 2561 อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 8 ฉ แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ แผ่นดนิ พ.ศ. 2534 ซง่ึ แกไ้ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญตั ิระเบียบบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ (ฉบับท่ี 4) พ.ศ. 2543 รฐั มนตรีวา่ การกระทรวงยุติธรรมออกกฎกระทรวงไว้ ดังตอ่ ไปน้ี ใหก้ รมคุม้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ มภี ารกจิ เก่ยี วกบั สทิ ธิและเสรภี าพท่ปี ระชาชนพึงได้รบั ตามกฎหมาย และตามหลักสิทธิมนษุ ยชน เพ่ือใหป้ ระชาชนไดร้ ับการคุ้มครองและดแู ลจากรฐั อย่างทว่ั ถงึ และเทา่ เทียมกนั โดยให้มหี น้าท่แี ละอํานาจดังต่อไปนี้ 1 จดั ระบบการบรหิ ารจดั การดา้ นคุ้มครองสิทธแิ ละเสรีภาพ 2 ส่งเสรมิ และพัฒนาการคมุ้ ครองสิทธแิ ละเสรีภาพ 3 ส่งเสรมิ และพัฒนากลไกการระงบั ขอ้ พิพาทในสังคม 4 สง่ เสริมและดาํ เนินการตามพันธกรณีระหว่างประเทศดา้ นสิทธมิ นษุ ยชนทไ่ี ด้รับมอบหมาย รวมทง้ั ประสานงานดา้ นคมุ้ ครองสิทธิและเสรีภาพกบั ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม ทัง้ ภายในประเทศและตา่ งประเทศ 5 พัฒนาระบบ มาตรการ ช่วยเหลือประชาชนทีต่ กเปน็ เหยือ่ อาชญากรรม รวมท้ังจาํ เลยทถี่ ูกดําเนิน คดีอาญาโดยมไิ ดเ้ ป็นผกู้ ระทําผิดตามกฎหมาย ว่าด้วยคา่ ตอบแทนผูเ้ สียหายและค่าทดแทน และคา่ ใช้จ่ายแกจ่ ําเลยในคดีอาญา 6 ดําเนนิ การคมุ้ ครองพยานตามกฎหมาย ว่าด้วยการคุ้มครองพยานในคดอี าญา 7 ตดิ ตามและประเมนิ ผลการดําเนินการ ดา้ นการคุ้มครองสิทธแิ ละเสรีภาพ 8 ปฏิบัติการอ่นื ใดตามที่กฎหมายกําหนด ใหเ้ ปน็ หน้าทีแ่ ละอาํ นาจของกรมหรือ ตามท่รี ฐั มนตรี หรอื คณะรฐั มนตรี มอบหมาย 6
ภารกิจ 4 ด้าน กรมคมุ้ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ ดา้ นการส่งเสรมิ สิทธเิ สรีภาพ ส่งเสรมิ ให้ประชาชนมีความรู้เก่ยี วกบั สิทธิ หนา้ ที่ และการเคารพสิทธขิ องผู้อน่ื ดา้ นการไกลเ่ กล่ยี ระงับขอ้ พิพาท สง่ เสริมการระงบั ข้อพิพาท และการจดั การความขัดแยง้ ดา้ นการคุ้มครองเยียวยา รับเร่อื งราวร้องทกุ ข์ และใหค้ ําปรกึ ษาทางกฎหมาย คมุ้ ครองพยานในคดอี าญา ช่วยเหลอื เยียวยาผูท้ ถ่ี กู ละเมดิ ด้วยการพัฒนาระบบ มาตรการ ชว่ ยเหลอื ประชาชนที่ตกเปน็ ผเู้ สยี หายและจาํ เลยในคดีอาญา ดา้ นการสร้างหลักประกันสิทธมิ นษุ ยชน ส่งเสรมิ การปฏบิ ัตติ ามสนธิสัญญาระหว่างประเทศ ด้านสิทธิมนุษยชน การวางกลไก มาตรฐานงานดา้ นสิทธมิ นุษยชน เปา้ ประสงค์ 1 การละเมดิ สิทธิเสรีภาพของประชาชนลดลง 2 ลดปริมาณคดขี ้นึ สู่ศาล ลดค่าใช้จ่ายในกระบวนการยุตธิ รรมของประชาชน 3 ภาพลักษณ์ดา้ นสิทธมิ นุษยชนของประเทศไทยในเวทีระหวา่ งประเทศดีข้นึ 4 ประชาชนท่ถี ูกละเมดิ สิทธิไดร้ ับการช่วยเหลือตามมาตรฐานสากล 5 สร้างความเช่อื ม่นั ให้กบั พยานในคดีอาญา 7
วสิ ัยทัศน์ สังคมรู้หน้าท่ี เคารพสทิ ธมิ นุษยชน และไดร้ บั การคมุ้ ครองอย่างเปน็ ธรรม Vision พั นธกิจ Mission 1 ส่งเสริมใหป้ ระชาชนมคี วามรเู้ กย่ี วกบั สิทธิ หนา้ ท่ี และเคารพสิทธิของผ้อู ืน่ 2 พัฒนา และจัดระบบการคุ้มครองสิทธิและเสรภี าพรวมทง้ั ประสานงานกับ ทกุ ภาคส่วนทง้ั ภายในประเทศ และตา่ งประเทศ 3 พัฒนาและจดั ระบบการไกล่เกลย่ี ระงับข้อพิพาท 4 พัฒนาระบบ มาตรการ และดาํ เนนิ การตามพันธกรณีระหวา่ งประเทศ ด้านสิทธมิ นษุ ยชน 5 พัฒนาระบบ มาตรการ และดําเนนิ การคุ้มครองพยาน 6 บูรณาการและดาํ เนินการชว่ ยเหลือประชาชนทเ่ี ดือดรอ้ น หรอื เหย่อื อาชญากรรม และจาํ เลยในคดอี าญา คตปิ ระจาํ กรม Motto คมุ้ ครองคน คุ้มครองสิทธิ สรา้ งวิถีชวี ิตแห่งความเปน็ ธรรม คา่ นยิ ม TOPS T = Team work ทาํ งานเป็นทมี O = Organization Of Learning P = Professional องคก์ รแห่งการเรียนรู้ S = Service Mind มอื อาชีพในด้านสิทธเิ สรีภาพ และสิทธิมนุษยชนอยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ จิตสํานกึ ในการใหบ้ รกิ าร นอกจากน้ี ยังรวมถงึ มศี ีลธรรม (MORAL)/ความสุภาพ (HONOR) และความรับผิดชอบ (ACCOUNTABILITY) วัฒนธรรมองคก์ ร RLPD P = Professional เชี่ยวชาญ มอื อาชีพ R = Responsibility มคี วามรบั ผิดชอบ ตรงต่อเวลา D = Development พัฒนาตนเองอยา่ งต่อเน่อื ง L = Leadership ภาวะผู้นํากล้าแสดงออก 8
ผู้บริหารระดบั สูง พ.ศ. 2564 (ปัจจบุ นั ) นายเรืองศักดิ์ สุวารี อธบิ ดกี รมคมุ้ ครองสิทธแิ ละเสรีภาพ นางสาวเอมอร เสียงใหญ่ * รองอธิบดกี รมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรีภาพ นางทศั นีย์ เปาอินทร์ รองอธิบดีกรมคมุ้ ครองสทิ ธิและเสรภี าพ *ประกาศสํานกั นายกรัฐมนตรี เรอ่ื ง แต่งต้งั ข้าราชการพลเรือนสามัญ ลงวันท่ี 8 ธ.ค. 2563 มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหมอ่ มแตง่ ตัง้ ให้นางสาวเอมอร เสยี งใหญ่ ดํารงตาํ แหนง่ ผตู้ รวจราชการกระทรวง สํานกั งานปลัดกระทรวง ทัง้ น้ี ตั้งแตว่ นั ที่ 6 ธ.ค. 2563 9
ผู้บรหิ ารระดบั สูง พ.ศ. 2563 นายเรืองศักด์ิ สุวารี อธบิ ดีกรมคมุ้ ครองสทิ ธิและเสรภี าพ นางสาวเอมอร เสียงใหญ่ รองอธิบดีกรมคุ้มครองสิทธแิ ละเสรภี าพ นายเกดิ โชค เกษมวงษ์จิตร รองอธิบดีกรมคุ้มครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ 10
คณะผู้บริหาร 2563 นายวรากร โสมนะพันธุ์ นางสาวเปรมยดุ า ตนั ติกนกพร นายธรี ยุทธ แก้วสิงห์ ผูเ้ ช่ยี วชาญเฉพาะดา้ นสง่ เสริมการระงบั ข้อพิพาท ผเู้ ชย่ี วชาญเฉพาะดา้ นส่งเสรมิ สิทธแิ ละเสรีภาพ ผู้เชย่ี วชาญเฉพาะด้านพิทักษ์สทิ ธิและเสรีภาพ นางสุจิตรา แก้วไกร นางสาวจิฬาภรณ์ ตามชู กฤษณสุวรรณ พันตํารวจโทธัญญะ ระย้า ผูอ้ ํานวยการกองพิทกั ษ์สิทธิและเสรีภาพ ผอู้ าํ นวยการสาํ นกั งานชว่ ยเหลอื ทางการเงนิ แกผ่ เู้ สยี หายและจาํ เลยในคดอี าญา ผู้อาํ นวยการสาํ นักงานคุ้มครองพยาน นายธปภคั บรู ณะสิงห์ นางสาวนรีลกั ษณ์ แพไชยภูมิ -ว่าง- ผอู้ ํานวยการกองส่งเสริมการระงับขอ้ พิพาท ผอู้ าํ นวยการกองสิทธิมนุษยชนระหวา่ งประเทศ ผอู้ าํ นวยการกองส่งเสริมสทิ ธแิ ละเสรภี าพ นางมยรุ า สนส่ง นางสุภาวดี บุญพบ นางสาวจรวยพร สุขสุทิตย์ เลขานุการกรม หัวหน้ากล่มุ ตรวจสอบภายใน หวั หน้ากลุม่ กฎหมาย นายศุขโข สืบสุข นายพัสกร เพชรในหิน นางบญุ ภาดา พ่ึงบุญฯ อรุณเบกิ ฟา้ นางอมั พวรรณ จรเดน่ หวั หนา้ กลุ่มพัฒนาระบบบริหาร ผูอ้ ํานวยการกองมาตรฐานดา้ นสทิ ธิมนุษยชน ผู้อาํ นวยการกองยทุ ธศาสตรแ์ ละแผนสิทธิมนุษยชนแหง่ ชาติ หัวหน้าศูนย์ขอ้ มูลและพัฒนาระบบเทคโนโลยี สารสนเทศ 11
แผนภูมู ิโิ ครงสร้า้ งการจัดั ส่่วนราชการ กรมคุ้�้ มครองสิิทธิิและเสรีภี าพ กรมคุ้้�มครองสิิทธิแิ ละเสรีภี าพ กลุ่่ม� ผู้้เ� ชี่�ย่ วชาญ กลุ่�่มกฎหมาย กลุ่่ม� ตรวจสอบภายใน กลุ่่�มพััฒนาระบบบริหิ าร กองส่่งเสริมิ สิิทธิิ กองส่่งเสริิม กองสิทิ ธิมิ นุุษยชน ระหว่่างประเทศ และเสรีีภาพ การระงัับข้้อพิิ พาท กองพิิทัักษ์ส์ ิิทธิิ สำำ�นักั งาน สำ�ำ นัักงานช่่วยเหลือื ทางการเงินิ และเสรีีภาพ คุ้ม�้ ครองพยาน แก่่ผู้�เ้ สีียหายและจำำ�เลยในคดีอี าญา กองยุุทธศาสตร์แ์ ละแผน กองมาตรฐาน สำ�ำ นักั งาน ศููนย์ข์ ้้อมููลและ สิทิ ธิมิ นุุษยชนแห่่งชาติิ ด้้านสิิทธิมิ นุุษยชน เลขานุุการกรม พัั ฒนาระบบ เทคโนโลยีี สารสนเทศ หมายเหตุุ : เป็น็ การแบ่่งส่่วนราชการภายในกรมคุ้้ม� ครองสิิทธิิและเสรีีภาพ อ้า้ งอิิง : คำ�ำ สั่�ง่ กรมคุ้�ม้ ครองสิิทธิิและเสรีีภาพ ที่่� 175/2562 เรื่่�อง การปรัับปรุุงบทบาท ภารกิจิ อำ�ำ นาจหน้้าที่่� โครงสร้้างการแบ่ง่ งานภายใน ของกรมคุ้�ม้ ครองสิิทธิิ และเสรีภี าพ ลงวันั ที่่� 1 กัันยายน 2562 12
แบ่่งส่่วนราชการ กรมคุ้�้ มครองสิิทธิแิ ละเสรีภี าพ กรมคุ้�้มครองสิิทธิิและเสรีีภาพ ได้้ปรัับโครงสร้้างการแบ่่งส่่วนราชการและอำำ�นาจหน้้าที่่� ภายในกรม ทั้้�งนี้้� เพื่�่ อให้้สอดคล้้องกัับภารกิิจที่่�เพิ่่� มขึ้้�นและเหมาะสมกัับภารกิิจที่่�เปลี่่�ยนแปลงไป ส่่งผลให้้การปฏิิบััติิภารกิิจตามอำ�ำ นาจหน้้าที่่�ของกรมคุ้�้มครองสิิทธิิและเสรีีภาพ มีีประสิิทธิิภาพและ ประสิทิ ธิิผลมากยิ่่ง� ขึ้น�้ กองส่่งเสริิมสิิทธิแิ ละ กองพิิทัักษ์ส์ ิิทธิิ สำำ�นักั งาานนช่ว่ ยเหลือื เสรีีภาพ และเสสรรีีภี าพ ทางการเงิินแก่่ผู้�้เสีียหาย และจำำ�เลยในคดีีอาญา พััฒนาระบบ มาตรการ และกลไก พััฒนาระบบ มาตรการและกลไก เกี่่�ยวกัับการส่่งเสริิมเผยแพร่่ เกี่่�ยวกัับการช่่วยเหลืือประชาชน ดำ�ำ เนินิ การตามพระราชบััญญััติิ ความรู้�้ สร้้างการรัับรู้�้เกี่่�ยวกัับ ท า ง ก ฎ ห ม า ย เ ฝ้้ า ร ะ วัั ง แ ล ะ ค่่าตอบแทนผู้้�เสีียหาย และ สิิทธิิและเสรีีภาพ สิิทธิิมนุุษยชน ป ก ป้้ อ ง ก า ร ล ะ เ มิิ ดสิิ ท ธิิ แ ล ะ ค่่ า ท ด แ ท น แ ล ะ ค่่ า ใ ช้้ จ่่ า ย แ ก่่ แก่ป่ ระชาชนและเจ้า้ หน้้าที่่� เสรีีภาพ ให้้คำ�ำ ปรึึกษา รัับเรื่่�อง จำ�ำ เลยในคดีีอาญา พ.ศ. 2544 ราวร้้องทุุกข์์ ประสานให้้ความ และที่่�แก้้ไขเพิ่่�มเติิม (ฉบัับที่่� 2) ช่่ ว ย เ ห ลืือ ป ร ะ ช า ช น ที่่� ต ก เ ป็็ น พ.ศ. 2559 เหยื่่อ� อาชญากรรม กองส่่งเสริิม สำำ�นักั งาานน กองสิิทธิิมนนุุษุ ยชน การระงัับข้อ้ พิิพาท คุ้�้มครองพยาานน ระหว่า่ งประเทศ พัั ฒนาระบบ มาตรการ กลไก ดำำ�เนิินการตามพระราชบััญญััติิ พััฒนานโยบาย มาตรการ และ เกี่่�ยวกัับการส่่งเสริิมการระงัับ คุ้�้ ม ค ร อ ง พ ย า น ใ น คดีี อ า ญ า กลไกเพื่่� อสร้้างหลัักประกัันตาม ข้อ้ พิิพาทและจััดการความขััดแย้ง้ พ.ศ. 2546 ตามมาตรการทั่�ว่ ไป พัั นธกรณีีสนธิิสััญญาระหว่่าง ตามพระราชบััญญััติกิ ารไกล่เ่ กลี่่ย� และมาตรการพิิ เศษ ประเทศ ด้้านสิทิ ธิิมนุุษยชน และ ข้้อพิิพาท พ.ศ. 2562 กลไกต่่าง ๆ ของสหประชาชาติิ เ ผ ย แ พ ร่่ ห ลัั ก ก า ร ข อ ง ส น ธิิ สััญญาระหว่่างประเทศ และจััด ทำ�ำ รายงานประเทศตามวาระที่่� กำ�ำ หนด 13
แบ่่งส่่วนราชการ กรมคุ้�้ มครองสิิทธิแิ ละเสรีภี าพ (ต่่อ) สำำ�นัักงาานน กองยยุุทุ ธศาสตร์์และ ศููนู นย์์ข้อ้ มมููลู และ เลขานนุุุกุ ารกรม แผผนนสสิิิทธิิมนนุุษุ ยชน พัั ฒนาระบบเทคโนโลยีี แห่่งชาติิ สารสนเทศ ปฏิิบััติิงานสารบรรณ การเงิิน ก า ร บัั ญ ชีี ก า ร ง บ ป ร ะ ม า ณ พัั ฒนาระบบ มาตรการ กลไก พััฒนา และบริิหารจััดการระบบ ก า ร พััสดุุ อ า ค า ร ส ถ า น ที่่� แ ล ะ พัั ฒนานโยบายและยุุทธศาสตร์์ เทคโนโลยีีสารสนเทศ และการ ยานพาหนะ งานทรััพยากรบุุคคล และแผนปฏิิบััติิราชการของกรม สื่่�อสารของกรมคุ้�้มครองสิิทธิิ งานประชาสััมพัั นธ์์ สนัับสนุุน คุ้้� ม ค ร อ ง สิิ ท ธิิ แ ล ะ เ สรีี ภ า พ ใ ห้้ และเสรีีภาพ การปฏิิบััติิงานของหน่่วยงานอื่�่น สอดคล้้องกัับยุุทธศาสตร์์ชาติิ นโยบายรััฐบาล รวมทั้้�งบริิหาร แผนสิทิ ธิิมนุุษยชนแห่ง่ ชาติิ กองมาตรฐาน กลลุุ่่่�ม่� ผู้�เ้ ชีี่่ย�่ วชาญ กลลุุ่่่�ม่� กฎหมาย ดด้้า้ นนสสิิิทธิิมนนุุษุ ยชน พัั ฒนาระบบการส่่งเสริิมการ พััฒนางานด้า้ นกฎหมาย งานวินิ ััย ขัับเคลื่อ่� นและพััฒนา การดำำ�เนินิ ระงัับข้อ้ พิิพาท การส่ง่ เสริมิ สิทิ ธิิ คุุณธรรม และจริยิ ธรรม งานด้้านสิิทธิิมนุุษยชนของกรม และเสรีีภาพ การพิิทัักษ์์สิิทธิิและ คุ้�ม้ ครองสิิทธิิ เสรีภี าพ งานตรวจราชการกรม และเสรีีภาพ และกำ�ำ กัับ ดููแล งานวิิจััยของ กรมคุ้้�มครองสิิทธิแิ ละเสรีีภาพ กลลุุ่่่�ม�่ ตรวจสอบภายใน พััฒนาระบบบริหิ าร ตรวจสอบและ พัั ฒ น า ร ะ บ บ บ ริิ ห า ร ร า ช ก า ร ให้ข้ ้้อเสนอแนะ ภายในกรม ให้เ้ กิิดผลสััมฤทธิ์์� การดำ�ำ เนิินงาน ภายในกรมคุ้้�มครองสิิทธิิ และเสรีีภาพ 14
บุุคลากร ข้า้ ราชการ 171 อััตรา 609 พนัักงานราชการ อััตรา 172 อััตรา จ้้างเหมาบริกิ าร 266 อัตั รา ข้า้ ราชการ 171 อัตั รา วุุฒิกิ ารศึึกษา 4 คน อายุุราชการ 79 คน ต่ำ��ำ กว่่าปริิญญาตรีี 69 คน เฉลี่่ย� 17.2 ปีี ปริิญญาตรีี 2 คน ปริญิ ญาโท อายุุตัวั ปริิญญาเอก เฉลี่่�ย 54.1 ปีี * หมายเหตุุ ว่า่ ง 17 อัตั รา นัักบริหิ าร สายงาน นัักวิชิ าการยุุติธิ รรม นัักจััดการงานทั่�ว่ ไป 9 อััตรา นิิติกิ ร 101 อััตรา นัักวิชิ าการพััสดุุ 5 อััตรา นัักวิชิ าการเงินิ และบััญชีี 5 อััตรา นัักวิิชาการตรวจสอบภายใน 2 อััตรา นัักทรััพยากรบุุคคล 6 อััตรา นัักสืืบสวนสอบสวน 2 อััตรา เจ้้าพนัักงานธุุรการ 4 อััตรา เจ้้าพนัักงานการเงินิ และบััญชี ี 9 อััตรา เจ้า้ พนัักงานพััสดุุ 8 อััตรา 2 อััตรา 1 อััตรา 15
ยุุทธศาสตร์์ กรมคุ้ม�้ ครองสิิทธิแิ ละเสรีีภาพ ตามแผนปฏิบิ ัตั ิิราชการ ระยะ 3 ปีี (พ.ศ. 2563 - 2565) ยุุทธศาสตร์ท์ ี่่� 1 ยุุทธศาสตร์์ที่่� 2 ส่่งเสริิมให้้สัังคมรู้้�หน้้าที่่� ส่่งเสริิมและพัั ฒนาระบบ และเคารพสิิทธิมิ นุุษยชน ไกล่เ่ กลี่่ย� ข้้อพิิพาท เป้า้ หมาย เป้า้ หมาย 1. ประชาชนกลุ่่�มเป้า้ หมายรัับรู้�้ สิิทธิิมนุุษยชน 1. ประชาชนสามารถเข้้าถึึงบริกิ ารด้า้ นการไกล่่เกลี่่�ยข้อ้ พิิพาท และหน้า้ ที่่�ตามกฎหมาย เพิ่่�มมากขึ้้น� 2. ประชาชนกลุ่่�มเป้้าหมายสามารถปกป้้องคุ้�ม้ ครองสิิทธิิ 2. ปริมิ าณคดีีที่่�เข้า้ สู่่�กระบวนการยุุติิธรรมกระแสหลัักลดลง ของตนเองได้้ และการละเมิิดสิิทธิิของผู้�้ อื่่น� ลดลง กลยุุทธ์์ กลยุทุ ธ์์ 1. เสริิมสร้้างความรู้้เ� กี่่ย� วกัับการไกล่่เกลี่่ย� ข้อ้ พิิพาทให้แ้ ก่่ 1. พััฒนาหลัักสููตรสิิทธิิมนุุษยชนและหน้้าที่่�ตามกฎหมาย และ เจ้้าหน้า้ ที่่ร� ััฐ ประชาชนผู้้ไ� กล่เ่ กลี่่�ย และผู้้�มีีส่่วนเกี่่ย� วข้้อง ผลัักดัันให้น้ ำำ�ไปบรรจุุในหลัักสููตรหลัักของแต่่ละหน่ว่ ยงาน 2. พััฒนาระบบการไกล่่เกลี่่ย� ข้อ้ พิิพาทและช่อ่ งทางในการ 2. ดำ�ำ เนินิ การฝึึกอบรมด้้านสิิทธิิมนุุษยชน และหน้า้ ที่่�ตามกฎหมาย ไกล่่เกลี่่ย� ให้้กัับหน่ว่ ยงานภาคีเี ครืือข่่าย และนำำ�ไปขยายผลต่่อไป 3. เป็็นศููนย์ก์ ลางฐานข้้อมููลในการอำำ�นวยการ และการบููรณาการ 3. พััฒนานวััตกรรมและบููรณาการความร่่วมมืือเครืือข่่ายเผยแพร่่ ด้า้ นการไกล่่เกลี่่�ยข้อ้ พิิพาท สื่่�อสิทิ ธิมิ นุุษยชนและกฎหมายผ่า่ นช่่องทางต่า่ ง ๆ ยุุทธศาสตร์ท์ ี่่� 3 ยุุทธศาสตร์์ที่่� 4 พััฒนาระบบและมาตรการขัับเคลื่่อ� น ยกระดัับการช่ว่ ยเหลืือ การปฏิบิ ัตั ิติ ามพัันธกรณีี ผู้ถ�้ ููกละเมิิดสิิทธิเิ สรีีภาพ สิิทธิมิ นุุษยชนระหว่่างประเทศ เป้า้ หมาย เป้้าหมาย 1. ประชาชนผู้้�รัับบริิการ ผู้้�ถููกละเมิดิ สิิทธิิเสรีภี าพ และพยานได้ร้ ัับ 1. การจััดทำำ�รายงานประเทศ การติิดตาม การปฏิิบััติติ าม การคุ้้�มครอง ช่่วยเหลืือตามมาตรฐานสากล ข้อ้ เสนอแนะฯ รวดเร็็วยิ่่ง� ขึ้น�้ 2. พยานมีีความเชื่่อ� มั่่�นในความปลอดภััย และได้ร้ ัับการปฏิิบััติิ 2. ประเทศไทยปฏิิบััติติ ามข้อ้ เสนอแนะ ตามกลไกสิทิ ธิมิ นุุษยชน ที่่�เหมาะสม ระหว่่างประเทศ (ที่่ร� ัับผิิดชอบ) เพิ่่�มขึ้�น้ 3. ผู้เ้� สีียหายและจำำ�เลยในคดีอี าญาได้้รัับการช่่วยเหลืือ อย่่างรวดเร็็ว ทั่่�วถึึง และเป็น็ ธรรม กลยุทุ ธ์์ กลยุุทธ์์ 1. จััดทำ�ำ ระบบเทคโนโลยีีสารสนเทศ (ระบบ NRTD) ตามแนวทาง ของสหประชาชาติิ เพื่่�อรวบรวมข้อ้ มููลการจััดทำำ�รายงานประเทศ 1. ยกระดัับมาตรฐานการบริกิ ารผู้้�ถููกละเมิดิ สิทิ ธิเิ สรีภี าพและพยาน และการปฏิบิ ััติิตามข้้อเสนอแนะของสหประชาชาติิ ซึ่ง�่ ทุุกหน่ว่ ยงาน ตามหลัักสากล สามารถเข้า้ ถึึงได้้ 2. ปฏิิรููประบบและกฎหมายช่่วยเหลืือผู้้เ� สียี หายและจำ�ำ เลย 2. จััดตั้้ง� กลไกระดัับชาติิตามแนวทางที่่�สหประชาชาติิกำำ�หนด (NRMF) ในคดีีอาญาให้้รวดเร็ว็ และมีีประสิทิ ธิิภาพยิ่่ง� ขึ้้�น เพื่่�อเป็็นกลไก กำำ�กัับ ดููแล และติิดตามการปฏิบิ ััติิตามข้้อเสนอแนะ 3. เสริิมสร้้างความเชื่่อ� มั่่น� ให้ก้ ัับพยานด้้วยการสร้้างภาพลัักษณ์ ์ ของหน่่วยงานต่่าง ๆ ในประเทศไทย ด้า้ นการคุ้้�มครองพยาน (Witness Protection Branding) 3. บููรณาการความร่่วมมืือกัับเครืือข่่ายทั้้ง� ภายในและต่า่ งประเทศ เพื่่�อผลัักดัันให้้เกิิดการปฏิิบััติิตามพัันธกรณีสี ิิทธิิมนุุษยชน ระหว่่างประเทศ ยุุทธศาสตร์ท์ ี่่� 5 เป้้าหมาย ยกระดับั สมรรถนะบุุคลากร 1. บุุคลากรของกรมฯ มีีสมรรถนะสููงและเป็็นมืืออาชีีพ และพัั ฒนาระบบบริิหาร 2. ระบบการบริหิ ารจััดการสู่่�ยุุคดิิจิิทััล กลยุทุ ธ์์ 1. พััฒนาบุุคลากรคุ้้�มครองสิิทธิิให้เ้ ป็น็ มืืออาชีีพ (คนดี ี คนเก่ง่ และคนคุุณภาพ) 2. ปรัับรููปแบบการปฏิิบััติงิ านและการให้บ้ ริกิ ารประชาชนด้้วยเทคโนโลยีีดิจิ ิิทััล 3. บููรณาการข้้อมููลระหว่า่ งหน่่วยงานทั้้ง� ภายใน และภายนอกเพื่่�อใช้้ประโยชน์์ร่่วมกััน 16
ผลงานเด่น่ ประจำำ�ปีี 2563 กรมคุ้ม�้ ครองสิิทธิแิ ละเสรีภี าพได้้รับั จัดั สรรงบประมาณตามพระราชบัญั ญัตั ิงิ บประมาณ รายจ่่าย ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2563 จำ�ำ นวนทั้้�งสิ้้� น 786.6063 ล้้านบาท จัดั ทำำ�พระราชบัญั ญัตั ิโิ อนงบประมาณรายจ่า่ ยประจำ�ำ ปีี พ.ศ. 2563 จำำ�นวน 14.2931 ล้้านบาท และได้้รับั จัดั สรรงบบุุคลากรเพิ่่�มเติมิ จำำ�นวน 0.4812 ล้้านบาท คงเหลือื งบประมาณรายจ่า่ ย ประจำ�ำ ปีี พ.ศ.2563 จำำ�นวน 772.7944 ล้้านบาท มีีผลการเบิิกจ่่าย จำ�ำ นวน 761.8369 คิิดเป็็นร้้อยละ 98.58 แผนปฏิบิ ััติกิ ารระดัับชาติวิ ่า่ ด้้วยธุุรกิจิ กับั สิิทธิมิ นุุษยชน ระยะที่่� 1 (พ.ศ. 2562 - 2565) (National Action Plan on Business and Human Rights : NAP) ครม.เห็็นชอบแผนปฏิิบััติิการระดัับชาติิว่่าด้้วยธุุรกิจิ กัับสิทิ ธิิมนุุษยชน (NAP) เมื่�่อวันั ที่่� 29 ตุุลาคม 2562 ส่ง่ ผลให้้ประเทศไทยเป็็นประเทศแรกในเอเชียี ที่่ป� ระกาศใช้แ้ ผนฯ ระดัับระหว่า่ งประเทศ 1. แลกเปลี่่�ยนประสบการณ์์ของไทยในการจััดทำ�ำ แผน NAP ในเวทีี UN Global Forum on Business and Human Rights 2. จััดงาน Bangkok Business and Human Rights Week ประจำ�ำ ปีี 2563 ระดับั ภููมิภิ าคเอเชีีย 1. แลกเปลี่่�ยนประสบการณ์ข์ องไทยในการจััดทำ�ำ แผน NAP กัับประเทศในภููมิภิ าคเอเชีีย 2. จััดการอบรมให้้กัับผู้แ�้ ทนจากภาคส่่วนต่่าง ๆ ในภููมิภิ าคอาเซีียน ระดัับประเทศ 1. หารืือระดัับนโยบายเพื่่�อขัับเคลื่่อ� นแผน NAP 2. หารืือระดัับจัังหวััดเพื่่�อขัับเคลื่่�อนแผน NAP 3. อมรมวิทิ ยากรกระบวนการด้้านธุุรกิิจกัับสิทิ ธิิมนุุษยชน 4. สร้้างความรู้�้ ความเข้า้ ใจเกี่่ย� วกัับหลัักการ UNGPs และแผน NAP แก่่ รััฐ รััฐวิสิ าหกิิจ และธุุรกิิจ 5. ศึึกษามาตรการจููงใจให้้รััฐวิิสาหกิจิ และภาคธุุรกิิจเคารพสิิทธิิมนุุษยชน (BHR Incentive) 17
แผนสิิทธิมิ นุุษยชนแห่่งชาติิ ฉบับั ที่่� 4 (พ.ศ. 2562 - 2565) เมื่่อ� วันั ที่่� 30 มิถิ ุุนายน 2563 คณะรัฐั มนตรีไี ด้้มีมี ติเิ ห็น็ ชอบและ ประกาศใช้้แผนสิิทธิมิ นุุษยชนแห่่งชาติิฉบัับที่่� 4 (พ.ศ. 2562 - 2565) รวมทั้้�งเห็็นชอบให้้หน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้องตามที่่�กำ�ำ หนดไว้้ในแผน สิิทธิิมนุุษยชนแห่่งชาติิแปลงแผนไปสู่่�การปฏิิบััติิด้้วยการจััดทำำ�แผน ปฏิบิ ััติกิ ารด้า้ นสิทิ ธิมิ นุุษยชนของหน่ว่ ยงาน และรายงานผลการปฏิบิ ััติิ ตามแผนตามที่่ก� ระทรวงยุุติธิ รรมกำ�ำ หนด ทั้้�งนี้้� แผนดัังกล่่าวมีีความสอดคล้้องกัับแผนแม่่บทภายใต้้ ยุุ ท ธ ศ า ส ต ร์์ ช า ติิ ใ น ป ร ะ เ ด็็ น ก ฎ ห ม า ย แ ล ะ ก ร ะ บ ว น ก า รยุุติิ ธรร ม พลังั ทางสัังคม ความมั่่น� คง ความเสมอภาคและหลักั ประกันั ทางสัังคม การต่่างประเทศ เพื่่� อแก้้ไขปััญหาการละเมิิดสิิทธิิมนุุษยชนใน ภาพรวมของประเทศให้้มีีประสิิทธิิภาพ รวมทั้้�งส่่งเสริิมและคุ้้�มครอง สิิทธิิมนุุษยชนของประเทศไทยให้้ก้้าวหน้้าทััดเทีียมระดัับสากล ทั้้�งนี้้� แผนสิิทธิิมนุุษยชน ประกอบด้้วย 22 แผนย่่อย ได้้แก่่ แผนรายด้้าน 10 ด้้าน และแผนรายกลุ่่�ม 12 กลุ่่�ม อาทิิ แผนสิิทธิิมนุุษยชนด้้านกระบวนการยุุติิธรรม แผนสิทิ ธิิมนุุษยชนด้า้ น การศึึกษา แผนสิิทธิมิ นุุษยชนกลุ่่�มเด็็กและเยาวชน แผนสิิทธิิมนุุษยชนกลุ่่�มนัักปกป้อ้ งสิทิ ธิิมนุุษยชน เป็น็ ต้น้ ทั้้ง� นี้้� สามารถค้้นคว้้าเพิ่่�มเติิมได้้ที่่� กรมคุ้้�มครองสิิทธิิและเสรีีภาพมีีนโยบายสำำ�คััญในการดำ�ำ เนิินงาน เชิิงป้้องกััน เพื่่�อลดการละเมิิดสิิทธิิมนุุษยชนผ่า่ นแผนการขัับเคลื่�่อนงาน สิทิ ธิมิ นุุษยชนของประเทศไทย1 โดยให้ม้ ีกี ารขัับเคลื่อ�่ นแผนปฏิบิ ััติกิ ารระดัับ ชาติิว่่าด้้วยธุุรกิิจกัับสิิทธิิมนุุษยชน ระยะที่่� 1 และแผนสิิทธิิมนุุษยชน แห่ง่ ชาติิ ฉบัับที่่� 4 ในระดัับพื้้�นที่่� และเน้้นการทำ�ำ งานในจัังหวััดนำำ�ร่อ่ ง 10 จัังหวััด ได้้แก่่ จัังหวััดเชีียงใหม่่ จัังหวััดพะเยา จัังหวััดขอนแก่่น จัังหวััดชััยภููมิ ิ จัังหวััดพิิษณุุโลก จัังหวััดสุุโขทััย จัังหวััดพระนครศรีอี ยุุธยา จัังหวััดอ่า่ งทอง จัังหวััดสงขลา และจัังหวััดปัตั ตานีี ซึ่ง�่ ที่่ผ� ่า่ นมาได้ม้ ีกี าร เข้้าพบผู้้�ว่่าราชการจัังหวััด ยุุติิธรรมจัังหวััด และหััวหน้้าส่่วนราชการระดัับจัังหวััด เพื่�่อชี้้�แจงทำำ�ความเข้้าใจ การขัับเคลื่่�อนงานสิิทธิมิ นุุษยชนของประเทศไทย รวมทั้้ง� การติดิ ตามประเมิินผลในระดัับพื้้�นที่่� ซึ่่ง� จะนำำ�ไปสู่่�การ ขยายผลอย่า่ งเต็็มรููปแบบทั่ว�่ ประเทศต่่อไป 1 ผ่า่ นความเห็็นชอบจากที่่�ประชุุมคณะกรรมการขัับเคลื่�อ่ นงานสิทิ ธิมิ นุุษยชนของประเทศไทยซึ่่�งมีีรองนายกรััฐมนตรีี (นายวิิษณุุ เครืืองาม) เป็็นประธาน เมื่่อ� วันั ที่่� 14 กัันยายน 2564 18
ช่่วยเหลือื ทางการเงินิ แก่่ผู้้�เสียี หายและจำำ�เลยในคดีอี าญา 450,000,000 บาท ผู้เ�้ สีียหาย 8,770 ราย จำำ�เลย 60 ราย รวมทั้้ง� สิ้้�น 8,830 ราย การไกล่่เกลี่่�ยข้อ้ พิิ พาท ประกาศใช้้พระราชบััญญัตั ิกิ ารไกล่่เกลี่่�ยข้อ้ พิิพาท พ.ศ. 2562 โดยมีผี ลบังั คัับใช้้ทุุกหมวด เมื่่�อวันั ที่่� 19 พฤศจิิกายน 2562 ดำ�ำ เนินิ การไกล่เ่ กลี่่ย� ข้อ้ พิิพาทจากข้้อพิิพาท 808 เรื่่อ� ง แบ่่งเป็็น - ข้้อพิิพาททางแพ่่ง 721 เรื่่อ� ง ตกลงกัันได้้ 556 เรื่อ�่ ง - ข้้อพิิพาททางอาญา 87 เรื่่�อง ตกลงกัันได้้ 67 เรื่อ�่ ง ส่่งผลให้้สามารถลดปริมิ าณข้อ้ พิิพาทขึ้้น� สู่่�ศาลได้้ 623 เรื่่�อง - ลดค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยประชาชนได้้ 70,533,048 บาท - ลดต้้นทุุนภาครััฐได้้ 4,929,994 บาท การระงัับข้อ้ พิิพาท โดยคำำ�นึึงถึึงคู่่�กรณีเี ป็็นสำำ�คัญั ทำ�ำ ให้้ปริมิ าณคดีขี ึ้้�นสู่่�ศาลลดน้้อยลง ลดปััญหาความขััดแย้้ง เกิิดความสมานฉัันท์ข์ ึ้น้� ในสัังคม ลดงบประมาณแผ่น่ ดิิน และเสริิมสร้้างสัังคมให้้อยู่่�ร่ว่ มกัันอย่า่ งปกติสิ ุุข 19
กรมคุ้้�มครองสิิทธิิและเสรีภี าพ คว้้า 2 รางวัลั เลิศิ รััฐ ประจำำ�ปีี พ.ศ. 2563 รางวััลคุุณภาพการบริิหารจััดการภาครััฐ หมวด 2 ด้า้ นการวางแผนยุุทธศาสตร์์และการสื่อ�่ สาร เพื่�่อนำ�ำ ไปสู่่�การปฏิิบััติิ และหมวด 3 ด้้านการมุ่่�งเน้้นผู้้�รัับบริกิ ารและผู้�้ มีีส่ว่ นได้้ส่ว่ นเสียี รางวััลคุุณภาพการบริิหารจััดการภาครััฐ (Public Sector Management Quality Award) เป็น็ รางวัลั ที่่ม� อบให้ก้ ัับหน่ว่ ยงานของรััฐที่่ด� ำำ�เนินิ การพััฒนาองค์ก์ ารอย่า่ งต่อ่ เนื่อ�่ ง และมีผี ลดำ�ำ เนินิ การปรัับปรุุง องค์์การตามเกณฑ์ค์ ุุณภาพการบริหิ ารจััดการภาครััฐอย่่างโดดเด่่น ตราสััญลักั ษณ์์ : รููปยอดเขาสููง มีีดวงดาวเจิิดจรััสอยู่่�ด้า้ นบน ฉากหลัังเป็็นผืืนธงโบกสะบััด องค์ป์ ระกอบดวงดาวเปล่ง่ ประกายสุุกใส หมายถึึง ความสำำ�เร็็จ จุุดหมาย จุุดสููงสุุด ความเป็็นเลิศิ ยอดเขาสููง หมายถึึง หนทางยาวไกล ต้อ้ งมานะบากบั่่น� ต้อ้ งก้า้ วเดิินไปอย่่างช้า้ ๆ ด้ว้ ยความระมััดระวังั และมั่่น� คง ผืนื ธงโบกสะบัดั หมายถึึง ความยิินดีใี นความสำ�ำ เร็็จที่่�มอบให้้กัับองค์ก์ รที่่�ได้้รัับรางวัลั หมวด ด้า้ นการวางแผนยุุทธศาสตร์์ และการสื่่�อสารเพื่่� อนำ�ำ ไปสู่่�การปฏิิบัตั ิิ 2 ผลงานที่่�โดดเด่่นจากการนำ�ำ แผนไปสู่่�การปฏิิบััติิ การบรรลุุผลสำำ�เร็จ็ ของยุุทธศาสตร์์ • ข้้อร้อ้ งเรียี นการละเมิดิ สิิทธิมิ นุุษยชน 1. 2. • ลดค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยในกระบวนการ ของเจ้้าหน้้าที่่ร� ััฐในพื้้�นที่่จ� ัังหวััด ส่ง่ เสริมิ ให้้สัังคม ส่่งเสริมิ และพััฒนา ยุุติธิ รรมของประชาชน ชายแดนภาคใต้้ลดลง รู้้�หน้้าที่่� และเคารพ ระบบไกล่่เกลี่่ย� • ปริิมาณคดีที ี่่�เข้้าสู่่�กระแสหลััก • ข้อ้ เรีียกร้้องการละเมิิดสิทิ ธิมิ นุุษยชน • กระบวนการไกล่เ่ กลี่่�ยภาคประชนชน สิทิ ธิมิ นุุษยชน ข้้อพิิ พาท ลดลงทั้้ง� รายด้า้ นและรายกลุ่่�มเป้้าหมาย ทำำ�ให้ล้ ดความขััดแย้ง้ 5. • เครืือข่่ายความร่ว่ มมืือสะท้อ้ น • องค์ก์ รภาครััฐ ภาครััฐวิิสาหกิิจ ยกระดัับ ผลการดำ�ำ เนิินงานด้้านการส่ง่ เสริิม และภาคธุุรกิิจเอกชน คำ�ำ นึึงถึึงสิิทธิิ สิิทธิิและเสรีีภาพ สมรรถนะบุุคลากร เคารพสิทิ ธิ ิ มีหี ลัักประกัันสิิทธิิ • การกระจายอำำ�นาจ 76 จัังหวััด และพัั ฒนาระบบบริิหาร • ภาพลัักษณ์ด์ ้า้ นสิิทธิิมนุุษยชน • มีีมาตรฐานการให้้บริกิ าร • ลดระยะเวลาการให้้บริิการ 4. 3. ของประเทศไทยในเวทีรี ะหว่่าง • มีีระบบเทคโนโลยีสี นัับสนุุน ประเทศดีขี ึ้้น� ยกระดัับ พัั ฒนาระบบและ การช่ว่ ยเหลืือ การช่่วยเหลืือ มาตรการขัับเคลื่่อ� นการ ผู้้�ถููกละเมิิดสิิทธิเิ สรีีภาพ ปฏิิบััติติ ามพัันธกรณีีสิิทธิิ มนุุษยชนระหว่า่ งประเทศ • สมรรถนะประจำำ�ตำ�ำ แหน่ง่ (Functional Competency : FC) QR Code Best Practice ฉบัับเต็ม็ สนัับสนุุนการบรรลุุผลสำำ�เร็จ็ ของยุุทธศาสตร์ท์ ี่่� 1-4 • สร้า้ งความผููกพัันบุุคลากรด้า้ นการสร้้างค่่านิยิ มและวัฒั นธรรมองค์์กร • พััฒนาบุุคลากรได้้ทุุกที่่ � ทุุกเวลา ผ่่านสารสนเทศทรััพยากรมนุุษย์์ (DPIS) • พััฒนาระบบติิดตามสถานการณ์ก์ ารละเมิดิ สิิทธิมิ นุุษยชน (BI) 20
หมวด ด้้านการมุ่่�งเน้้นผู้้�รับั บริิการ QR Code และผู้้�มีสี ่่วนได้้เสียี Best Practice ฉบัับเต็ม็ 3 ผลสำำ�เร็็จของการพัั ฒนางานบริิการนำำ�ไปสู่่�การปฏิิบัตั ิิ มิติ ิทิ ี่่� 1 การส่ง่ เสริิมสิทิ ธิิเสรีภี าพและการจัดั การขัดั แย้้ง ส่่งเสริิมการไกล่เ่ กลี่่�ยข้อ้ พิิพาทภาคประชาชน : พััฒนากฎหมาย ลงนามความร่ว่ มมืือในการพััฒนาผู้ไ�้ กล่่เกลี่่ย� ข้้อพิิ พาท จััดวางระบบไกล่่เกลี่่�ยข้้อพิิ พาท พัั ฒนาหลัักสููตรผู้�้ ทำ�ำ หน้้าที่่�ไกล่่เกลี่่�ยข้้อพิิ พาท จััดตั้้�งศููนย์์ไกล่่เกลี่่�ย ข้อ้ พิิพาภาคประชาชน จััดทำำ�คู่่�มืือปฏิิบััติงิ านไกล่เ่ กลี่่�ยข้อ้ พิิพาท ส่่งเสริิมสิิทธิิเสรีีภาพและสิิทธิิมนุุษยชน : ส่่งเสริิมความรู้�้ ความเข้้าใจเกี่่�ยวกัับหน้้าที่่�สิิทธิิเสรีีภาพและ สิทิ ธิมิ นุุษยชน รวมถึึงกฎหมายต่า่ งๆ ที่่เ� กี่่ย� วข้อ้ งให้ก้ ัับกลุ่่�มเป้า้ หมายทั้้ง� ในจัังหวััดชายแดนภาคใต้้ และในพื้้�นที่่� 10 จัังหวััด นำำ�ร่อ่ ง ฝึึกอบรมหลัักสููตรสิิทธิมิ นุุษยชนศึึกษาสำ�ำ หรัับครููผู้้�จััดกระบวนการ มิติ ิทิ ี่่� 2 การคุ้้�มครองสิิทธิิและเสรีภี าพ รัับเรื่่�องราวร้้องทุุกข์์ : กรมคุ้�้มครองสิิทธิิและเสรีีภาพ ยกระดัับและเล็็งเห็็นความสำำ�คััญของผู้�้เดืือดร้้อน โดยมีีการเยี่่�ยมเยีียนผู้้�ร้้องเรีียนอยู่่�สม่ำ�ำ� เสมอ ทุุกครั้้�งเมื่�่อผู้้�ร้้องโทรศััพท์์มาขอความช่่วยเหลืือหรืือขอรัับคำ�ำ ปรึึกษา ในเรื่�่องเกี่่�ยวกัับคดีีความตลอดจนวาระสุุดท้้าย เป็็นการตอบสนองความต้้องการเหนืือความคาดหวััง จนผู้้�ร้้อง ได้้มอบพิิ นััยกรรมยกทรััพย์์สิินให้้กรมคุ้้�มครองสิิทธิิฯ เพื่่� อใช้้ประโยชน์์ในทางราชการในการช่่วยเหลืือผู้้�อื่�่นที่่�ได้้รัับ ความเดืือดร้อ้ น คุ้้�มครองสิิทธิิและเสรีีภาพเชิิงรุุก : ให้้ความช่่วยเหลืือผู้�้เสีียหายหรืือเหยื่่�ออาชญากรรมที่่�ได้้รัับผลกระทบจาก อาชญากรรม ภายใต้้กรอบแนวคิิด “ยุุติิธรรมใส่่ใจ (Justice Care)” เป็็นหน่่วยงานกลางในการบููรณาการให้้ ความช่ว่ ยเหลืือในการเข้า้ ถึึงกระบวนการยุุติธิ รรมภายใน 24 ชั่ว่� โมง จากหลัักการให้ค้ วามช่ว่ ยเหลืือตามมาตรฐานสากล (Victim Scheme) ช่ว่ ยเหลือื ทางการเงินิ แก่ผ่ ู้เ้� สีียหายและจำำ�เลยในคดีอี าญาที่่ร� วดเร็ว็ และเข้า้ ถึึงง่า่ ย : ลดขั้้น� ตอน ลดค่า่ ใช้จ้ ่า่ ย และ ลดระยะเวลาในการอนุุมััติิเงิินช่่วยเหลืือทางการเงิินแก่่ผู้้�เสีียหายและจำำ�เลยในคดีีอาญา กระจายอำำ�นาจการพิิ จารณา ช่่วยเหลืือผู้เ้� สียี หายและจำำ�เลยในคดีีอาญาลงสู่่�ระดัับจัังหวััด ครอบคลุุม 76 จัังหวััดทั่่ว� ประเทศ มิิติิที่่� 3 การสร้้างหลัักประกัันสิิทธิิมนุุษยชน จััดทำ�ำ แผนสิิทธิิมนุุษยชนแห่่งชาติิฉบัับที่่� 4 (พ.ศ. 2562-2565) กำำ�หนดให้้มีีการแปลงแผนไปสู่่�การปฏิิบััติิ ด้้วยการให้้หน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้องจััดทำำ�แผนปฏิิบััติิการด้้านสิิทธิิมนุุษยชนของหน่่วยงาน รวมทั้้�งดำ�ำ เนิินการในภารกิิจ ของหน่ว่ ยงาน และนำำ�มิติ ิิด้้านสิิทธิมิ นุุษยชนมาเพิ่่�มประสิทิ ธิภิ าพในการทำำ�งานให้้ดีียิ่่�งขึ้น้� จัดั ทำ�ำ แผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารระดับั ชาติวิ ่า่ ด้้วยธุุรกิจิ กับั สิิทธิมิ นุุษยชน ระยะที่่� 1 (พ.ศ.2562 - 2565) (National Action Plan on Business and Human Rights : NAP) ด้้วยกระบวนการมีีส่่วนร่ว่ มจากทุุกภาคส่ว่ น ส่ง่ ผลให้้ประเทศไทย เป็็นประเทศแรกในเอเชีียและประเทศที่่� 23 ของโลกที่่ป� ระกาศใช้้แผน NAP จััดประกวดองค์์กรต้้นแบบด้้านสิิทธิิมนุุษยชน : เพื่�่ อให้้มีีการนำ�ำ หลัักการสิิทธิิมนุุษยชนมาเป็็นพื้้� นฐาน ในการบริิหารจััดการเพื่�่ อลดความเสี่่�ยงหรืือข้้อร้้องเรีียนเกี่่�ยวกัับการถููกละเมิิดอัันเป็็นผลจากการดำ�ำ เนิินการ ของหน่่วยงาน และเป็็นการสร้้างแรงจููงใจให้้ตระหนัักถึึงสิิทธิิมนุุษยชน โดยมีีเครืือข่่ายภาคประชาชน ภาคธุุรกิิจ ภาคประชาสัังคมช่่วยสนัับสนุุนภารกิจิ ของกรม 21
นโยบายและทศิ ทางการดาํ เนินงานของกรมคุ้มครองสิทธแิ ละเสรภี าพ ประจาํ ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 โดย นายเรืองศกั ดิ์ สุวารี อธิบดีกรมคุ้มครองสิทธแิ ละเสรีภาพ 22
23
ผลการดําเนนิ งานทีส่ ําคญั ในปที ผ่ี ่านมา จาํ แนกตามประเดน็ ยทุ ธศาสตร์ 5 ประเด็น ดังน้ี ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 1 ยทุ ธศาสตร์ที่ 3 สง่ เสรมิ ใหส้ ังคมรูห้ น้าท่ี พั ฒนาระบบและมาตรการ และเคารพสิทธิมนุษยชน ขับเคลือ่ นการปฏิบัติ ตามพั นธกรณี สิทธิมนุษยชน ระหวา่ งประเทศ ยุทธศาสตรท์ ี่ 4 ยกระดับการชว่ ยเหลอื ผู้ถกู ละเมิดสิทธเิ สรภี าพ ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 2 สง่ เสริมและพัฒนา ระบบไกล่เกลย่ี ขอ้ พิพาท ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 5 ยกระดับสมรรถนะบุคลากรและพัฒนาระบบบรหิ าร 24
ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1 ส่งเสริมให้สังคมรู้หน้าท่ี และเคารพสิทธมิ นษุ ยชน เปา้ หมาย ประชาชน ประชาชน กลมุ่ เปา้ หมาย กลมุ่ เปา้ หมาย รับรู้สิทธิมนุษยชน สามารถปกปอ้ งคุ้มครอง และหนา้ ที่ตามกฎหมาย สทิ ธิของตนเองได้ และการละเมดิ สิทธิ ของผ้อู ื่นลดลง กลยุทธ์ พัฒนาหลกั สตู รสทิ ธมิ นุษยชนและหนา้ ท่ี ตามกฎหมาย และผลกั ดนั ใหน้ าํ ไปบรรจุ ในหลักสตู รหลักของแต่ละหนว่ ยงาน ดาํ เนนิ การฝึกอบรมด้านสิทธมิ นุษยชน และหนา้ ทีต่ ามกฎหมายให้กับหน่วยงานภาคี เครอื ขา่ ย และนาํ ไปขยายผลต่อไป พั ฒนานวัตกรรมและบูรณาการ ความร่วมมือเครือขา่ ยเผยแพรส่ อ่ื สทิ ธิมนุษยชนและกฎหมายผ่านช่องทางตา่ ง ๆ 25
โครงการส่งเสรมิ สิทธเิ สรีภาพและสิทธิมนษุ ยชน เป้าหมาย สามารถเผยแพร่ความรู้ดา้ นสทิ ธิมนษุ ยชนได้อยา่ งกว้างขวาง มหี ลกั สตู รทเ่ี หมาะสม กลุ่มเปา้ หมายมคี วามรู้ความเขา้ ใจดา้ นสทิ ธิมนษุ ยชนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง Output 1. พัฒนาและจัดทําหลกั สตู รดา้ นสิทธมิ นุษยชน จํานวน 8 หลักสตู ร ไดแ้ ก่ (1) หลักสูตรและคมู่ อื ส่งเสรมิ สทิ ธเิ สรีภาพและสทิ ธมิ นษุ ยชนแก่เจ้าหน้าทร่ี ฐั ระดับต้น (2) หลักสูตรและคมู่ อื สง่ เสรมิ สิทธิเสรีภาพและสิทธมิ นุษยชนแกเ่ จา้ หน้าทร่ี ัฐ ระดับสงู (3) หลกั สตู รและคู่มือส่งเสริมสทิ ธเิ สรีภาพและสทิ ธมิ นษุ ยชนแก่นายทหารเหลา่ พระธรรมนญู (4) หลกั สตู รวิทยากรกระบวนการด้านสทิ ธมิ นุษยชนภาคประชาชน ระดับตน้ ปี 2563 (5) หลกั สตู รและคู่มือสทิ ธมิ นษุ ยชนศึกษา : ครูผจู้ ัดกระบวนการเรียนรู้ดา้ นสทิ ธมิ นุษยชนในสถานศึกษา (6) หลกั สตู รและคู่มอื สมั มนาสอื่ มวลชนกับสิทธมิ นษุ ยชน (7) คูม่ อื การจดั การเรยี นรสู้ ิทธมิ นษุ ยชนศึกษา ระดบั อาชวี ศึกษา (8) ค่มู อื การจัดการเรียนรสู้ ทิ ธิมนุษยชนศกึ ษา ระดบั อุดมศกึ ษา 2. เจา้ หนา้ ทีภ่ าคบังคบั ใช้กฎหมาย เจา้ หน้าท่ภี าคบรกิ ารประชาชน ประชาชน องค์กรเอกชน องค์กรชมุ ชน ศนู ยย์ ตุ ธิ รรมชมุ ชน ไดร้ บั การสง่ เสรมิ ความรดู้ า้ นสทิ ธเิ สรภี าพ และสทิ ธมิ นษุ ยชน จาํ นวน 26,372 คน - ครแู ละเยาวชน ได้รบั การส่งเสริมความรูด้ ้านสทิ ธเิ สรภี าพ และสิทธิมนุษยชน จํานวน 24,113 คน - เจ้าหน้าท่ภี าคบังคับใช้กฎหมาย เจ้าหน้าท่ภี าคบรกิ ารประชาชน ไดร้ ับการสง่ เสริมความรดู้ ้าน สิทธิเสรีภาพ และสิทธิมนษุ ยชน จาํ นวน 265 คน - ท้องถิ่น ประชาชน องค์กรเอกชน องค์กรชุมชน ศูนย์ยุติธรรมชุมชนได้รับการส่งเสริมความรู้ด้าน สิทธเิ สรีภาพ และสิทธมิ นุษยชน จาํ นวน 1,854 คน - สอ่ื มวลชนหลกั ไดร้ บั การสง่ เสรมิ ความรคู้ วามเขา้ ใจดา้ นสทิ ธเิ สรภี าพ และสทิ ธมิ นษุ ยชน จาํ นวน 140 คน Outcome ประชาชนและเจ้าหน้าท่ีรัฐท่ีผ่านการอบรมและผ่านการทดสอบความรู้ความเข้าใจด้านสิทธิเสรีภาพ และสิทธิมนุษยชน รอ้ ยละ 98.79 26
โครงการส่งเสรมิ สิทธเิ สรภี าพและสิทธมิ นษุ ยชนในพื้นทจ่ี งั หวดั ชายแดนใต้ เป้าหมาย ประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยเฉพาะเจ้าหน้าท่ีรัฐ ครู ประชาชน เยาวชน สื่อมวลชน อบรมความรู้ด้านสิทธิเสรีภาพ และสิทธิมนุษยชน และนําความรู้ไปขยายผลครอบครัว สังคม ชุมชน ของตนเองได้ อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพและยัง่ ยืน Output 1. พัฒนาและจดั ทําหลกั สูตรด้านสิทธิมนุษยชน จาํ นวน 5 หลกั สูตร ได้แก่ (1) หลักสูตรและคู่มือส่งเสริมสิทธิเสรีภาพและสิทธิมนุษยชนแก่เจ้าหน้าที่รัฐ ในพื้นที่จังหวัดชายแดน ภาคใต้ (นกั ส่งเสริมสิทธภิ าครัฐ ระดับต้น) (2) หลกั สูตรและคูม่ อื นักสง่ เสริมสิทธิภาคชมุ ชนจังหวัดชายแดนภาคใต้ (3) หลักสูตรและคู่มือสิทธิมนุษยชนศึกษา : ครูผู้จัดกระบวนการเรียนรู้ด้านสิทธิมนุษยชนในพื้นท่ีจังหวัด ชายแดนภาคใต้ (4) หลักสตู รและคู่มือสิทธมิ นุษยชนศึกษา : วทิ ยากรตัวคูณเยาวชนร่นุ ใหมใ่ สใ่ จเคารพสทิ ธิ (5) หลกั สตู รและคูม่ อื สมั มนาสอ่ื มวลชนกับสทิ ธิมนษุ ยชนในพ้ืนที่จงั หวัดชายแดนภาคใต้ 2. ผูเ้ ข้ารบั การอบรมมีความรู้ จํานวน 3,152 คน - อบรมพัฒนาประสิทธิภาพการส่งเสริมสิทธิเสรีภาพและสิทธิมนุษยชน หน้าท่ีรัฐ (ภาคบังคับใช้กฎหมาย และภาคประชาชน) นักส่งเสรมิ สทิ ธิภาครัฐระดบั ต้น จํานวน 431 คน - อบรมสทิ ธมิ นุษยชนสาํ หรบั ส่อื ทอ้ งถนิ่ และสอื่ ชมุ ชน จํานวน 70 คน - อบรมนกั ส่งเสรมิ สิทธิมนุษยชนภาคชุมชน จาํ นวน 668 คน - ขบั เคล่ือนหลักสตู รสทิ ธมิ นษุ ยชนศกึ ษาสาํ หรับสถานศึกษาฝึกอบรมหลักสูตรสทิ ธมิ นษุ ยชนศกึ ษา : ด้านสิทธมิ นุษยชนในสถานศกึ ษา และดาํ เนนิ การขยายผลการจัดกิจกรรม จํานวน 1,983 คน 3. ขยายพ้ืนท่ีไปยังตําบลท่ยี ังไม่ได้เขา้ เผยแพรค่ วามรู้ เพ่ิมเตมิ จากปกี ่อน ๆ จํานวน 112 ตาํ บล Outcome หน่วยงานของรัฐ โรงเรียน วทิ ยากร กระบวนการ ตระหนักถึงเรื่องสทิ ธิ เสรีภาพ และสทิ ธิมนษุ ยชน เพ่ิมมากขน้ึ และสง่ ผลใหม้ กี ารทาํ กจิ กรรม และนาํ หลักสูตรทไ่ี ด้รับการอบรมไปประยุกต์ ใช้ในการพั ฒนากลุ่มเป้าหมายอื่น ๆ เพ่ิมมากขน้ึ ในพ้ืนทจ่ี ังหวัดชายแดนภาคใต้ 27
โครงการขับเคลือ่ นแผนสิทธมิ นุษยชนแห่งชาติ เป้าหมาย 1) เพื่อติดตามผล และเผยแพร่ประชาสัมพันธ์การดําเนินงานตามวาระแห่งชาติสิทธิมนุษยชน ร่วมขับเคลือ่ น Thailand 4.0 เพ่ือการพัฒนาที่ยง่ั ยนื ประจําปี 2561 – 2562 2) หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีกรอบแนวทางการดําเนินงานด้านสิทธิมนุษยชนที่เป็นรูปธรรม เป็นระบบ และสอดคล้องเปน็ ไปในทิศทางเดียวกนั Output 1) รายงานผลการดาํ เนนิ งานตามวาระแหง่ ชาติดา้ นสิทธิมนษุ ยชน 2) รายงานผลการศกึ ษาความเหมาะสมในการตรากฎหมายรองรับกลไก การขบั เคลอ่ื นแผนสิทธิมนษุ ยชน Outcome 1. ประเทศไทย มกี ลไกขบั เคลอ่ื นการดาํ เนนิ งานดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชน ภายใตค้ าํ สง่ั สาํ นกั นายกรฐั มนตรี ท่ี 60/2563 เร่ือง แต่งต้ังคณะกรรมการขับเคลื่อนงานสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ลงวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2563 โดยมี รองนายกรฐั มนตรี (นายวษิ ณุ เครอื งาม) เปน็ ประธานคณะกรรมการ รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงยตุ ธิ รรม (นายสมศกั ดิ์ เทพสทุ ิน) รองประธานกรรมการ กรรมการประกอบดว้ ยผูแ้ ทนหนว่ ยงานภาครฐั และภาคเอกชน และอธบิ ดกี รมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ เปน็ กรรมการและเลขานกุ าร รวมทงั้ มกี ารตง้ั คณะอนกุ รรมการฯ ภายใต้คณะกรรมการฯ จํานวน 4 คณะ ไดแ้ ก่ (1) คณะอนุกรรมการประสานความร่วมมือด้านสทิ ธิมนษุ ยชนและขับเคล่อื นแผนสิทธมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติ โดยมีปลดั กระทรวงยุตธิ รรมเป็นประธาน (2) คณะอนุกรรมการขับเคล่ือนแผนปฏิบัติการระดับชาติว่าด้วยธุรกิจกับสิทธิมนุษยชน โดยมีอธิบดี กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ เป็นประธาน (3) คณะอนุกรรมการติดตาม พิจารณา และคัดเลือกองค์กรต้นแบบด้านสิทธิมนุษยชน โดยมีอธิบดี กรมคุม้ ครองสิทธิและเสรีภาพ เป็นประธาน (4) คณะอนกุ รรมการประสานการดาํ เนนิ งานตามพันธกรณรี ะหวา่ งประเทศดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชน โดยมี ปลัดกระทรวงยุตธิ รรมเป็นประธาน 28
2. การศกึ ษาความเหมาะสมในการตรากฎหมายขับเคลือ่ นแผนสทิ ธิมนษุ ยชนแหง่ ชาติ โดยดําเนินการร่วมกบั สํานักงานศูนย์วิจัยและให้คําปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เพ่ือศึกษากลไกในส่วนของฝ่ายบริหาร รองรบั การดาํ เนนิ งานดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชนในภาพรวมของประเทศและเพื่อใหห้ นว่ ยงานทเ่ี กยี่ วขอ้ งมกี รอบแนวทาง การดําเนินงานด้านสิทธิมนุษยชนที่เปน็ รูปธรรมมีการพัฒนาอย่างเปน็ ระบบ สอดคล้องเป็นไปในทิศทางเดียวกัน และมีความย่ังยืน โดยได้ดําเนินการศึกษาเอกสารกฎหมายของต่างประเทศ ความจําเป็นที่ต้องมีกฎหมาย รวมท้ังลงพ้ืนที่รับฟงั ความคิดเห็นจากประชาชน หน่วยงานราชการ องค์กรพัฒนาเอกชน ใน 5 ภูมิภาค ไดแ้ ก่ กรงุ เทพมหานคร จังหวดั ขอนแก่น จงั หวัดพระนครศรีอยธุ ยา จงั หวดั เชยี งใหม่ และจังหวดั สงขลา นอกจากน้ี เพ่ือชแ้ี จงทําความเขา้ ใจกบั หนว่ ยงานตา่ ง ๆ ท่เี ก่ยี วขอ้ ง ในห้วงระหวา่ งเดอื นสิงหาคม - กันยายน 2563 กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ ได้จัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพ่ือจัดทําแผนปฏิบัติการด้าน สิทธิมนุษยชนของหน่วยงาน จํานวน 5 ครั้ง โดยมีผู้แทนที่ทํางานส่วนด้านนโยบายและแผนงาน ร่วมทั้งผู้แทน จากจงั หวดั นาํ รอ่ งทกี่ รมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพกาํ หนด จาํ นวน 10 จงั หวดั ไดแ้ ก่ จงั หวดั เชยี งใหม่ จงั หวดั พะเยา จังหวัดขอนแก่น จังหวัดชัยภูมิ จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดสุโขทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัด อา่ งทอง จงั หวดั สงขลา และจังหวัดปัตตานี เข้ารว่ ม 29
คา่ ใชจ้ า่ ยในการเสรมิ สรา้ งความรเู้ กย่ี วกบั กฎหมายการคมุ้ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ (คาราวานค้มุ ครองคน ค้มุ ครองสิทธิ สร้างวิถีชีวิตแหง่ ความเปน็ ธรรม) เปา้ หมาย ประชาชน ผถู้ กู ลว่ งละเมดิ สทิ ธเิ สรภี าพ เครอื ขา่ ยอาสาสมคั ร ยตุ ธิ รรมชมุ ชน นกั เรยี น นกั ศกึ ษา และประชาชนท่ัวไป มีความเข้าใจและตระหนักถึงสิทธิและเสรีภาพของตน ตามกฎหมาย และไม่ละเมิด สทิ ธคิ นอนื่ ประชาชนมชี อ่ งทางในการเขา้ ถงึ การชว่ ยเหลอื ประชาชนทางกฎหมาย ไดโ้ ดยงา่ ย สะดวก มีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญและมาตรฐานสากล และลดช่องว่างความเหลื่อมลํ้า สร้างความเสมอภาค เท่าเทียมกันในสังคม Output จัดกิจกรรมคาราวาน คุ้มครองคน คุ้มครองสิทธิ สรา้ งวิถชี วี ิตแห่งความเปน็ ธรรม ส่งเสรมิ ความรู้ ด้านสทิ ธิเสรีภาพและสทิ ธิมนุษยชน จํานวน 14 คร้งั มผี ู้สนใจเขา้ ร่วมรวมจํานวนทง้ั ส้นิ 2,197 คน Outcome ผู้เข้ารว่ มโครงการมีความร้คู วามเข้าใจ ร้อยละ 95.10 ผลการดําเนนิ งาน ประชาชน ผถู้ กู ลว่ งละเมดิ สทิ ธเิ สรภี าพ เครอื ขา่ ยอาสาสมคั ร ยตุ ธิ รรมชมุ ชน นกั เรยี น นกั ศกึ ษา ผู้สูงอายุ ผู้พิการ (ส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และหน่วยงานMOU กับกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ และจะ MOU เพ่ิมเตมิ ในอนาคต) เขา้ รว่ ม จาํ นวนทงั้ สนิ้ 2,197 คน ผลการประเมนิ ความพึงพอใจ คดิ เปน็ รอ้ ยละ 94.12 30
โครงการองคก์ รตน้ แบบดา้ นสิทธมิ นษุ ยชน ประจาํ ปี 2563 เป้าหมาย การพัฒนาองคก์ รทน่ี าํ หลักการสิทธิมนุษยชนมาเปน็ พ้ืนฐานในการบริหารจดั การและการปฏบิ ัตงิ าน ในทกุ ระดับ (Human Rights – Based Approach) เพ่ือสง่ เสรมิ ให้เกดิ การเคารพสทิ ธิมนุษยชน ข้นึ ในองคก์ ร และปอ้ งกนั มใิ ห้เกิดการละเมดิ สิทธมิ นษุ ยชน ไมว่ า่ จะต่อบคุ ลากร ผบู้ รโิ ภค หรือผูร้ บั บริการ ในองคก์ รนนั้ ๆ Output 1. คณะอนกุ รรมการตดิ ตาม พิจารณา และคดั เลอื กองคก์ รตน้ แบบดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชน ไดม้ กี ารประชมุ เพื่อพิจารณา และคดั เลือกหน่วยงานที่สมัครเขา้ ประกวดองคก์ รต้นแบบดา้ นสิทธมิ นษุ ยชน ประจําปี 2563 ครั้งที่ 1 เมอ่ื วันท่ี 11 สิงหาคม 2563 ณ ห้องประชุมกระทรวงยุติธรรม 1 ช้นั 9 และคร้ังที่ 2 เมื่อวันที่ 11 กันยายน 2563 ณ ห้องประชมุ กระทรวงยุติธรรม 2 ชั้น 8 2. จัดงานประกาศผลและเสวนาถอดบทเรียนการเป็นองค์กรต้นแบบด้านสิทธิมนุษยชน ภายใต้ช่อื งานประกาศ รางวลั องคก์ รตน้ แบบดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชน ประจาํ ปี 2563 เมอ่ื วนั ท่ี 25 กนั ยายน 2563 ณ หอ้ งแกรนด์ บอลรมู โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนช่นั กรงุ เทพฯ โดยได้รับเกียรตจิ ากนายสมศักด์ิ เทพสุทิน รัฐมนตรวี ่าการ กระทรวงยตุ ิธรรม เป็นประธานในพิธี 31
32
ภาคธรุ กิจ (ขนาดกลาง) ชมเชย บริษทั อินเตอร์เฟส ซสิ เทค จํากัด ภาคธรุ กิจ (ขนาดเล็ก) ดีเดน่ บรษิ ทั โซป เอน็ เซนท์ จาํ กดั องค์กรไมแ่ สวงหาผลกําไร ดีเด่น มูลนธิ ิวัฒนเสรี Outcome องคก์ รตน้ แบบดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชน สามารถนาํ กรอบแนวทางการพัฒนาองคก์ รตน้ แบบดา้ น สิทธิมนุษยชนไปพัฒนาต่อยอด แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับหน่วยง่านต่าง ๆ และนํามาตรการ กลไก เครอื่ งมอื ทร่ี ฐั สรา้ งขนึ้ ทง้ั แผนสทิ ธมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติ UPR แผนปฏบิ ตั กิ ารระดบั ชาตวิ า่ ดว้ ยธรุ กจิ กับสิทธิมนุษยชน ไปสู่การปฏิบัติ และเป็นมาตรการเชิงบวกให้องค์กรต่าง ๆ ร่วมมือป้องกัน คมุ้ ครองสิทธมิ นษุ ยชน ทําให้สถานการณก์ ารละเมิดสทิ ธิมนุษยชนมแี นวโนม้ ลดลง 33
ยทุ ธศาสตร์ที่ 2 ส่งเสริมและพัฒนาระบบไกล่เกลย่ี ขอ้ พิพาท เปา้ หมาย ประชาชน ปริมาณคดที เ่ี ขา้ สู่ สามารถเข้าถึงบรกิ าร กระบวนการยุติธรรม ด้านการไกล่เกลย่ี กระแสหลักลดลง ข้อพิ พาทเพ่ิ มมากข้นึ กลยุทธ์ เสรมิ สรา้ งความรเู้ ก่ยี วกับการไกลเ่ กล่ยี ขอ้ พิพาทให้แก่เจา้ หน้าท่รี ัฐ ประชาชนผ้ไู กลเ่ กลยี่ และผู้มีส่วนเก่ียวข้อง พัฒนาระบบการไกลเ่ กล่ยี ข้อพิพาท และชอ่ งทางในการไกล่เกลย่ี เปน็ ศนู ยก์ ลางฐานขอ้ มลู ในการอาํ นวยการและการบรู ณาการ ด้านการไกล่เกลย่ี ข้อพิพาท 34
โครงการขบั เคลื่อนการดําเนินงานตามพระราชบัญญัติการไกลเ่ กลย่ี ข้อพิพาท พ.ศ. 2562 เปา้ หมาย เพื่อใหศ้ นู ยไ์ กลเ่ กลย่ี ขอ้ พิพาทภาคประชาชน สามารถดาํ เนนิ การไกลเ่ กลย่ี ขอ้ พิพาทในชมุ ชนไดอ้ ยา่ ง เปน็ ระบบและมมี าตรฐาน เครือข่ายภาคประชาชนสามารถดําเนนิ การไกลเ่ กลี่ยขอ้ พิพาท ภายใต้ศูนยไ์ กล่เกลี่ยขอ้ พิพาท ภาคประชาชน และประชาชนทวั่ ไปตระหนกั รู้ และเลอื กใชก้ ารไกลเ่ กลยี่ ขอ้ พิพาทในการยตุ ขิ อ้ พิพาททางแพ่ง และ ขอ้ พิพาททางอาญา ตามพ.ร.บ.การไกลเ่ กลีย่ ข้อพิพาท พ.ศ. 2562 Output 1,199 คน 1. ฝึกอบรมหลกั สูตรการไกล่เกลีย่ ขอ้ พิพาท 2. ขึ้นทะเบยี นเปน็ ผูไ้ กล่เกลีย่ ตาม พ.ร.บ. การไกล่เกลย่ี ข้อพิพาท พ.ศ. 2562 แบ่งเป็น 1,253 คน 1,398 คน - ประจําหนว่ ยงานซง่ึ ดําเนินการไกล่เกล่ยี ข้อพิพาทสงั กดั กระทรวงยตุ ธิ รรม 87 ศนู ย์ - ศนู ย์ไกล่เกลย่ี ขอ้ พิพาทภาคประชาชน 82 ศูนย์ 28 หน่วยงาน 3. ศนู ยไ์ กล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชน 623 เรือ่ ง 4. หนว่ ยงานไกลเ่ กลี่ยขอ้ พิพาท 5. บรู ณาการความร่วมมอื (MOU) ในการดําเนินงานไกล่เกล่ยี ขอ้ พิพาท 6. ข้อพิพาททางแพ่ง ทางอาญาที่สามารถยุตไิ ดด้ ว้ ยการไกล่เกลีย่ ขอ้ พิพาท Outcome การไกลเ่ กลยี่ ขอ้ พิพาท ตาม พ.ร.บ.การไกลเ่ กลยี่ ขอ้ พิพาท พ.ศ. 2562 นาํ ไปสกู่ ารลดปรมิ าณคดี ข้นึ ส่ศู าล สามารถลดคา่ ใช้จ่ายประชาชนได้ 70,533,048 บาท และลดต้นทนุ ภาครฐั ได้ 4,929,994 บาท ประเภทขอ้ พิ พาททไ่ี กล่เกลี่ยได้ อาญา แพ่ ง ความผดิ อนั ยอมความได้ ความผดิ ลหโุ ทษ มาตรา 390 – 395 และ 397 ข้อพิพาทท่ดี นิ ทีไ่ ม่ใช่กรรมสทิ ธิ์ ความผิดท่มี อี ัตราโทษจาํ คกุ อย่างสูงไมเ่ กิน 3 ปี ข้อพิพาทระหวา่ งทายาทเกีย่ วกับทรพั ยม์ รดก ขอ้ พิพาทอนื่ ทม่ี ที นุ ทรพั ยไ์ มเ่ กนิ ตามทกี่ ฎหมายกาํ หนด 35
ยุทธศาสตร์ที่ 3 พัฒนาระบบและมาตรการขบั เคลอ่ื นการปฏบิ ตั ติ ามพันธกรณี สิทธมิ นษุ ยชนระหวา่ งประเทศ เปา้ หมาย การจดั ทํา ประเทศไทย รายงานประเทศ ปฏบิ ตั ติ าม การติดตาม การปฏิบัตติ าม ข้อเสนอแนะตามกลไก สิทธิมนษุ ยชนระหว่างประเทศ ข้อเสนอแนะฯ (ท่รี ับผดิ ชอบ) รวดเรว็ ย่งิ ขน้ึ เพ่ิ มข้ึน กลยทุ ธ์ จัดทําระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ (ระบบ NRTD) ตามแนวทางของสหประชาชาติ เพื่อรวบรวมขอ้ มลู การจัดทํารายงานประเทศ และการปฏิบตั ิตามขอ้ เสนอแนะ ของสหประชาชาติ ซง่ึ ทกุ หนว่ ยงานสามารถเขา้ ถงึ ได้ จดั ต้ังกลไกระดบั ชาตติ ามแนวทางทีส่ หประชาชาติ กาํ หนด (NRMF) เพ่ือเปน็ กลไก กํากบั ดแู ล และติดตามการปฏิบตั ิตามข้อเสนอแนะของ หน่วยงานตา่ ง ๆ ในประเทศไทย บรู ณาการความร่วมมือกับเครอื ขา่ ย ทัง้ ภายในและตา่ งประเทศ เพ่ือผลักดัน ใหเ้ กดิ การปฏบิ ตั ติ ามพันธกรณี สิทธมิ นุษยชนระหว่างประเทศ 36
โครงการขับเคลือ่ นการดาํ เนินงานด้านธุรกจิ กับสิทธิมนษุ ยชน เปา้ หมาย ได้รายงานมาตรการ/กลไก เพ่ือเปน็ แรงจูงใจใหภ้ าคธุรกิจ/รัฐวสิ าหกจิ เคารพสิทธมิ นุษยชน และปฏบิ ตั ติ ามแผนปฏบิ ตั กิ ารระดบั ชาตวิ า่ ดว้ ยธรุ กจิ กบั สทิ ธมิ นษุ ยชน ระยะที่ 1 (พ.ศ.2562-2565) (NAP) Output ไดร้ ายงานผลการศกึ ษามาตรการ/กลไก เพื่อเปน็ แรงจงู ใจใหภ้ าคธรุ กจิ เคารพสทิ ธมิ นษุ ยชน เพื่อ ส่งเสริมการขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการ ตลอดจนแลกเปล่ียนเรียนรู้ต้นแบบท่ีดีในการขับเคล่ือนของไทยกับ นานาชาติ ท้งั ในระดบั ภูมิภาค และระหวา่ งประเทศ Outcome หนว่ ยงานทเ่ี กยี่ วขอ้ งตามแผนปฏบิ ตั กิ ารฯ สามารถบรู ณาการดาํ เนนิ งานตามแผนปฏบิ ตั กิ ารได้ อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ • เปดิ ตวั แผน NAP รว่ มกบั โครงการพัฒนาแหง่ สหประชาชาตปิ ระจาํ ประเทศไทย (UNDP) เพื่อสนบั สนนุ ความรคู้ วามเขา้ ใจใหก้ บั ทกุ ภาคสว่ นเพื่อสง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ การปฏบิ ตั ติ ามแผนฯ และยนื ยนั ตามเจตนารมณ์ แสดงถึงความตง้ั ใจจริงของรฐั บาลในการขบั เคลื่อนงานด้านธรุ กจิ กบั สิทธมิ นษุ ยชน หารือระดับนโยบาย (High Level Dialogue) เพ่ือขบั เคล่อื นแผน NAP ร่วมกบั 12 หน่วยงาน • ขบั เคลอื่ นแผน NAP สรู่ ะดับจังหวัด โดยมจี ังหวดั นาํ ร่อง 10 จงั หวัด (จังหวดั เชียงใหม่ จังหวดั พะเยา จังหวัดขอนแกน่ จงั หวัดชัยภมู ิ จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดสโุ ขทยั จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จงั หวัด อ่างทอง จังหวัดสงขลา และจังหวัดปัตตานี) เพื่อหารูปแบบ (Model) ต้นแบบท่ีดีในการขับเคล่ือน แผนปฏบิ ตั ิการฯ ในระดับจังหวดั จัดทํามาตรการ/กลไกเพื่ อเป็นแรงจูงใจให้ภาคธุรกิจ/รัฐวิสาหกิจเคารพสิทธิมนุษยชนและปฏิบัติตาม แผนปฏิบัตกิ ารระดับชาติว่าดว้ ยธุรกิจกับสิทธมิ นษุ ยชน • ศึกษามาตรการคุ้มครองนักปกป้องสิทธิมนุษยชน และแนวทางการปรับปรุงกฎหมาย/มาตรการเพื่อ ป้องกันการดําเนินคดีเชิงยุทธศาสตร์เพื่อระงับการมีส่วนร่วมของประชาชน (Anti-SLAPP Law) อบรมความรู้เกี่ยวกับหลักการ UNGPs และแผนปฏิบัติการฯ รวมถึงการดําเนินงานเพื่อส่งเสริมการ ดาํ เนินธุรกิจทม่ี ีความรบั ผดิ ชอบใหก้ ับภาคสว่ นต่าง ๆ ท้งั ภาครฐั ภาคธุรกิจ และภาคประชาสังคม • แลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการจัดทําและขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการฯ เพื่อส่งเสริมการดําเนินธุรกิจที่มี ความรบั ผิดชอบ (ระดับภูมภิ าค) แลกเปลีย่ นประสบการณ์ในการจดั ทําและขับเคล่อื นแผนปฏบิ ตั ิการฯ ของประเทศไทย (ระดับระหวา่ งประเทศ) • ติดตามการขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการฯ ผ่านทางคณะอนุกรรมการ ขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการระดับชาติว่าด้วยธุรกิจกับสิทธิมนุษยชน 37
โครงการขับเคล่ือนการดําเนินงานตามพระราชบัญญัติการป้องกันและ ปราบปรามการทรมานและการกระทาํ ให้บคุ คลสูญหาย เป้าหมาย ขบั เคลอ่ื นการดาํ เนนิ งานของคณะกรรมการจดั การเรอ่ื งราวรอ้ งทกุ ขก์ รณถี กู กระทาํ ทรมาน และถูกบังคับให้หายสาบสญู และคณะอนกุ รรมการปอ้ งกนั กระทาํ ทรมานและบงั คับใหห้ ายสาบสูญ Output ได้รา่ งพระราชบญั ญตั ิการปอ้ งกนั และปราบปรามการทรมานและการกระทาํ ให้บคุ คลสูญหาย ฉบับปรบั ปรุงตามการรับฟงั ความคิดเห็น Outcome ยกระดบั การคมุ้ ครองสทิ ธมิ นษุ ยชน โดยประชาชนไดร้ บั ความยตุ ธิ รรม มกี ารดาํ เนนิ คดกี บั ผกู้ ระทาํ ผดิ และผเู้ สียหายได้รับการเยียวยา 1. การประชมุ คณะกรรมการจดั การเรอื่ งราวรอ้ งทกุ ขก์ รณถี กู กระทาํ ทรมานและถกู บงั คบั ใหห้ ายสาบสญู ประชมุ คณะกรรมการฯ เพ่ือหารอื เกย่ี วกบั การแตง่ ตง้ั คณะอนกุ รรมการภายใตค้ ณะกรรมการฯ จาํ นวน 4 คณะ ไดแ้ ก่ (1) คณะอนกุ รรมการคัดกรองกรณีถกู กระทําทรมานและถกู บังคับให้หายสาบสูญ (2) คณะอนกุ รรมการติดตามและตรวจสอบกรณถี กู กระทาํ ทรมานและถูกบังคบั ใหห้ ายสาบสญู (3) คณะอนุกรรมการเยยี วยากรณีถกู กระทําทรมานและถูกบังคับให้หายสาบสญู (4) คณะอนุกรรมการป้องกันการกระทาํ ทรมานและการบังคับให้หายสาบสญู พร้อมท้งั เร่งรดั การดําเนินงาน ของคณะอนกุ รรมการฯ ทุกคณะใหด้ ําเนนิ งานอย่างรวดเร็วและมปี ระสิทธภิ าพ โดยสามารถตดิ ตาม ตรวจสอบกรณที รมานบคุ คลถกู บงั คบั ใหห้ ายสาบสญู ตามบญั ชรี ายชอ่ื ของคณะทาํ งาน WGEID ของสหประชาชาติ มกี ารถอดถอนรายชอื่ จาํ นวน 12 ราย จาก 87 ราย 2. การประชมุ คณะอนกุ รรมการปอ้ งกนั การกระทาํ ทรมานและบงั คบั ใหห้ ายสาบสญู คณะอนกุ รรมการปอ้ งกนั ฯ พิจารณาแผนการดาํ เนนิ งานรว่ มกนั รวมทงั้ ปรบั แนวทางการดาํ เนนิ งาน ให้สอดคล้องกับสถานการณก์ ารระบาดของ COVID-19 เช่น การจัดทําสือ่ ออนไลน์ การดาํ เนนิ งานตาม MOU ระหว่างกรมคุ้มครอง สทิ ธแิ ละเสรีภาพและองค์กร APT ในการจัดกิจกรรมเพื่ อ สง่ เสริมการปอ้ งกันการทรมาน ผ่านทาง Online Platform การจัดทําค่มู อื ปอ้ งกนั การกระทํา ทรมาน และการจัดฝึกอบรม การสืบสวนสอบสวนแนวใหม่ 38
โครงการขบั เคลอ่ื นการดาํ เนนิ งานตามพันธกรณสี ิทธมิ นษุ ยชนระหวา่ งประเทศ เป้าหมาย เพื่อปฏิบัติตามพันธกรณีระหว่างประเทศตามกรอบกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและ สิทธทิ างการเมือง กติการะหวา่ งประเทศว่าด้วยสิทธทิ างเศรษฐกิจ สังคม และวฒั นธรรม อนสุ ัญญาระหว่างประเทศ วา่ ดว้ ยการขจดั การเลอื กปฏบิ ตั ทิ างเชอ้ื ชาตใิ นทกุ รปู แบบ อนสุ ญั ญาตอ่ ตา้ นการทรมานฯ อนสุ ญั ญาระหวา่ งประเทศ ว่าด้วยการคมุ้ ครองบุคคลทุกคนจากการบังคับใหห้ ายสาบสูญ และกลไก Universal Periodic Review (UPR) Output 1. ไดส้ ื่อสรุปผลการนําเสนอรายงานตามพันธกรณีภายใต้อนสุ ญั ญาระหวา่ งประเทศ วา่ ดว้ ยการขจัดการ เลอื กปฏบิ ัตทิ างเชื้อชาติในทกุ รปู แบบ และอนุสัญญาตอ่ ต้านการทรมานฯ ต่อคณะรฐั มนตรี 2. ได้รายงานประเทศตามกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง กติการะหว่างประเทศ ว่าด้วยสิทธทิ างเศรษฐกิจ สงั คม และวฒั นธรรม และกลไก Universal Periodic Review (UPR) 3. ไดจ้ ดั ประชมุ ปฏบิ ตั กิ ารแนวทางปฏบิ ตั ทิ ดี่ ตี ามอนสุ ญั ญาระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยการคมุ้ ครองบคุ คลทกุ คน จากการบงั คบั ใหห้ ายสาบสญู และพิธีสารเลือกรับของอนสุ ญั ญาต่อตา้ นการทรมานฯ Outcome ประเทศไทยปฏบิ ตั ติ ามพันธกรณสี ทิ ธมิ นษุ ยชนระหวา่ งประเทศภายใตก้ ตกิ าระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยสทิ ธิ พลเมืองและสิทธิทางการเมือง กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม อนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติในทุกรูปแบบ อนุสัญญาต่อต้านการ ทรมานฯ อนุสญั ญาระหว่างประเทศวา่ ดว้ ยการค้มุ ครองบุคคลทุกคนจากการบังคับให้หายสาบสญู และกลไก Universal Periodic Review (UPR) และได้รบั การยอมรับในเวทรี ะหว่างประเทศ 39
ICCPR กติการะหว่างประเทศวา่ ดว้ ยสิทธพิ ลเมืองและสิทธทิ างการเมือง International Covenant Civil and Political Rights เผยแพร่แนวทางปฏบิ ตั ิทด่ี ีในการดําเนนิ งานตามกตกิ าระหวา่ งประเทศวา่ ด้วยสทิ ธพิ ลเมอื งและ สิทธิทางการเมือง (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR) ICESCR กติการะหว่างประเทศวา่ ด้วยสิทธิทางเศรษฐกจิ สังคม และวัฒนธรรม International Covenant on Economic , Social and Cultural Rights การประชุมเชงิ ปฏบิ ตั ิการเพ่ือวพิ ากษร์ ่างรายงานประเทศตามกตกิ าระหวา่ งประเทศวา่ ด้วยสทิ ธิ ทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม จาํ นวน 3 ครง้ั ทงั้ น้ี ไดม้ กี ารนาํ ข้อมลู ขอ้ คิดเหน็ และข้อเสนอแนะ ทไ่ี ดไ้ ปปรบั ปรงุ รา่ งรายงานประเทศฯ ใหเ้ ปน็ ฉบบั สมบรู ณ์ เพื่อเสนอเขา้ สกู่ ารพิจารณาของคณะรฐั มนตรี ICERD อนุสัญญาระหวา่ งประเทศว่าดว้ ยการขจดั การเลือกปฏิบัตทิ างเช้อื ชาติในทุกรูปแบบ International Convention on the Elimination of All forms of Racial Discrimination ประชมุ เพ่ือเตรียมนําเสนอรายงานประเทศตามอนสุ ัญญาระหว่างประเทศวา่ ด้วย การขจัดการเลือกปฏบิ ตั ทิ างเชอ้ื ชาติในทุกรูปแบบ ดว้ ยวาจาต่อสหประชาชาติ CAT อนสุ ัญญาต่อต้านการทรมานและการประติบตั ิ หรอื การลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไรม้ นษุ ยธรรม หรือยา่ํ ยีศกี ด์ศิ รี Convention against Torture and Other Cruel Inhuman or Degrading Treatment or Punishment ประชมุ เชิงปฏิบัตกิ ารเพ่ือพัฒนาและทดลองใชค้ ูม่ อื ปอ้ งกันการกระทาํ ทรมาน ประชมุ เพ่ือเผยแพร่ความรู้เก่ยี วกับพิธสี ารเลือกรบั ของอนสุ ญั ญาต่อต้านการทรมานฯ ICPPED อนุสัญญาระหวา่ งประเทศว่าด้วยการคมุ้ ครองบคุ คลทกุ คนจากการบังคับให้หายสาบสูญ International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance ประชุม “แนวทางการคัดกรองกรณีถูกกระทําทรมานและถกู บงั คับให้หายสาบสญู ” UPR รายงานประเทศตามกลไก Universal Periodic Review ตดิ ตามและขับเคลอ่ื นการดาํ เนนิ งานตามพันธกรณรี ะหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชน ผ่านทาง คณะอนุกรรมการประสานการดําเนินงานตามพันธกรณีระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชน และ รายงานทบทวนสถานการณส์ ิทธิมนษุ ยชนของประเทศไทย ภายใต้กลไก Universal Periodic Review (UPR) รวมถงึ การเขา้ เปน็ ภาคีสนธสิ ัญญาระหว่างประเทศด้านสิทธมิ นษุ ยชนอ่นื ๆ 40
ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 4 ยกระดบั การช่วยเหลอื ผู้ถูกละเมดิ สิทธิเสรีภาพ ประชาชน ผ้รู ับบริการ ผู้ถกู ละเมิดสิทธเิ สรภี าพ และพยานได้รับการคุม้ ครอง ชว่ ยเหลือ ตามมาตรฐานสากล เปา้ หมาย พยาน ผ้เู สยี หาย มคี วามเชื่อม่นั และจําเลยในคดอี าญา ในความปลอดภยั และได้รับการปฏิบตั ิ ไดร้ บั การชว่ ยเหลอื อย่างรวดเรว็ ท่วั ถงึ ทเ่ี หมาะสม และเปน็ ธรรม กลยทุ ธ์ ยกระดับมาตรฐานการบรกิ าร ผถู้ ูกละเมดิ สทิ ธิเสรภี าพ และพยานตามหลักสากล ปฏริ ูประบบและกฎหมาย ช่วยเหลอื ผู้เสียหายและจําเลยในคดีอาญา ให้รวดเรว็ และมีประสิทธิภาพย่งิ ขน้ึ เสรมิ สรา้ งความเชือ่ ม่ันใหก้ บั พยาน ดว้ ยการสร้างภาพลกั ษณ์ ด้านการคุ้มครอง พยาน (Witness Protection Branding) 41
ชว่ ยเหลอื ประชาชนผตู้ กเปน็ ผเู้ สียหายและจาํ เลยในคดอี าญาใหเ้ ขา้ ถงึ ความยตุ ธิ รรม (คา่ ตอบแทนผ้เู สียหายและค่าทดแทนและค่าใช้จา่ ยแกจ่ าํ เลยในคดอี าญา) เปา้ หมาย ชว่ ยเหลอื ประชาชนผตู้ กเปน็ ผเู้ สยี หายและจาํ เลยในคดอี าญา ใหไ้ ดร้ บั สทิ ธติ ามพระราชบญั ญตั คิ า่ ตอบแทน ผู้เสียหาย และค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่จําเลยในคดีอาญา พ.ศ. 2544 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2559 Output ใหค้ วามช่วยเหลอื ทางการเงนิ แก่ผเู้ สยี หายและจําเลยในคดีอาญา รวมจาํ นวน 8,830 ราย โดยเปน็ ผเู้ สียหาย จาํ นวน 8,770 ราย และจําเลย จํานวน 60 ราย ผลการจ่ายเงินท้งั สนิ้ 450.0000 ลา้ นบาท คดดี ัง - คดีกระบะเสียหลกั พลิกควํา่ นกั ศกึ ษาเสียชีวติ 13 ศพ - คดีชิงทรัพย์ร้านทองออโรรา่ ทจ่ี งั หวดั ลพบรุ ี - คดีฆ่ายดั หบี เหล็กฝงั ดิน - คดีจ่าคลง่ั กราดยงิ ในห้างเทอรม์ ินอล จังหวัดนครราชสมี า - คดียิงกันในห้างเซ็นจูรพ่ี ลาซา่ ยา่ นอนุสาวรยี ์ชัยสมรภูมิ - คดีการเสียชวี ิตของพริตต้สี าว - คดีฆาตกรตอ่ เน่อื งทจี่ ังหวัดขอนแก่น ประชมุ ถอดบทเรยี นการทาํ งานของ คณะอนกุ รรมการฯ ประจําจงั หวดั ทง้ั 76 จงั หวดั และกรงุ เทพมหานคร ผา่ นระบบ Video Conference ภายใต้โครงการช่วยเหลือ ประชาชนผตู้ กเปน็ ผเู้ สียหายและจาํ เลยในคดอี าญา ใหเ้ ขา้ ถงึ ความยตุ ธิ รรม จัดทําหนังส้ัน “เยียวยาผู้บริสุทธ์ิ” 3 เร่ือง (1) ปืนลัน่ (2) ฆาตกรตอ่ เนือ่ ง (3) โจ๋รุมฟนั เพื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนและเจ้าหน้าท่ีทราบถึงสิทธิตามกฎหมาย โดยจัดส่งให้หน่วยงานในกรมและ ทุก ๆ กระทรวง จํานวน 361 ชุด และนําไปเผยแพร่ในการจัดโครงการต่าง ๆ เพื่อประชาสัมพันธ์ให้กว้างขวางขึ้น 42
คา่ ใชจ้ ่ายในการตอบแทนพยานและคุม้ ครองพยาน เปา้ หมาย รองรบั สทิ ธขิ องพยานใหไ้ ดร้ บั การคมุ้ ครองความปลอดภยั มกี ารปฏบิ ตั ทิ เ่ี หมาะสม ไดร้ บั คา่ ตอบแทน และคา่ ใชจ้ า่ ยในการคมุ้ ครองพยานตามทพี่ ระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองพยานในคดอี าญา พ.ศ. 2546 ไดบ้ ญั ญตั ริ องรบั สทิ ธขิ องพยานไว้ Output พยานที่คุ้มครองในปงี บประมาณ 2563 จํานวน 117 ราย 227 ราย พยานท่ีคมุ้ ครองต่อเน่อื ง (ปี 2557 - 2562) จํานวน 344 ราย 236 ราย พยานท่ไี ดร้ ับการคมุ้ ครอง รวมจาํ นวนท้งั ส้ิน 108 ราย สิน้ สดุ การคุ้มครอง คงเหลอื พยานทอ่ี ยู่ในโครงการคุ้มครอง จํานวน Outcome พยานทีไ่ ด้รบั การคุ้มครองมคี วามปลอดภัย รอ้ ยละ 100 ดูแลชว่ ยเหลอื พยานในมติ ิอื่น ๆ • การบําบัดเยียวยาทางดา้ นจิตใจ • การจดั ให้ได้รบั การศกึ ษาอย่างตอ่ เน่อื ง • การช่วยเหลอื ในเร่อื งการจดั หาอาชีพ การพั ฒนาทักษะด้านการคุ้มครองพยาน ตามหลกั สูตรพ้ืนฐานด้านการคมุ้ ครอง พยาน พัฒนาทกั ษะความเช่ยี วชาญดา้ นการ คมุ้ ครองพยานในคดอี าญาใหแ้ กเ่ จา้ หนา้ ที่ สาํ นักงานค้มุ ครองพยาน ทั้งดา้ นวชิ าการ และการปฏิบัติ อาทิ การสร้างความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับภารกิจการคุ้มครอง พยาน ทักษะการใช้อาวุธ ยุทธวิธีที่จําเป็น ในการคมุ้ ครองพยาน เพ่ือใหเ้ จา้ หนา้ ท่ี ชดุ คุ้มครองสามารถปฏิบัติภารกิจคมุ้ ครองความปลอดภัยแกพ่ ยานในสถานการณเ์ ส่ยี งภัยต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสร้างความเชื่อม่ันให้แก่พยาน รวมถึงก่อให้เกิดความปลอดภัย ในการปฏิบัติหน้าท่ขี องพนักงานเจ้าหน้าท่อี กี ดว้ ย 43
ส่งเสริมมาตรฐานการคุ้มครองพยานคดีความม่ันคงในพื้ นท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต้ • ผลิตสื่อประชาสัมพันธ์ (ชุดความร้)ู เพ่ือเผยแพร่ งานคุ้มครองพยาน จํานวน 2,000 ชุด และได้ แจกจ่ายใหก้ ับเจ้าหนา้ ท่ชี ุดปฏิบตั ิงานดา้ นค้มุ ครอง พยานในคดีความมั่นคง • พัฒนาศักยภาพพนกั งานเจ้าหนา้ ที่ของหนว่ ยงาน ท่ีมีภารกจิ เกย่ี วข้องด้านการคุ้มครองพยาน ในคดีความมั่นคงในพ้ื นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ตามหลกั สตู รพัฒนาทกั ษะดา้ นการคมุ้ ครองพยาน หลักสูตร 7 วัน โดยแบ่งการจัดฝึกอบรมเป็น 2 ส่วน คือ ภาคทฤษฎี จํานวน 25 ชม. และภาคปฏิบัติ จํานวน 48 ชม. • ประชุมเชงิ ปฏิบตั ิการเพื่อประเมนิ ผลการดําเนินงาน จาํ นวน 2 คร้งั เพ่ิ มประสิทธิภาพการดําเนินงานคุ้มครองพยานตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพยาน ในคดีอาญา พ.ศ. 2546 • จัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อทบทวนแนวทางการดําเนินงานคุ้มครองพยานกับหน่วยงานที่มีภารกิจด้านการ คุม้ ครอง โดยมผี ้แู ทนหน่วยงานมีภารกิจด้านการคุ้มครองพยาน และเจา้ หน้าท่สี ํานักงานค้มุ ครองพยาน ไดข้ อ้ เสนอแนะเพื่อนาํ ไปพัฒนางานดา้ นการคมุ้ ครองพยาน จาํ นวน 5 แนวทาง โดยในปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 ไดด้ ําเนนิ การตามแนวทางที่ได้รบั การเสนอแนะแลว้ จํานวน 2 แนวทาง คือ (1) กรมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพจดั ทาํ แนวทางการคมุ้ ครองพยาน การปฏบิ ตั ทิ เี่ หมาะสม การจา่ ย ค่าตอบแทน ซ่ึงเปน็ มาตรฐานกลางและนําไปสู่การบรรจุไว้ท้ายระเบียบการคุ้มครองพยานของแต่ละ หน่วยงาน เพื่อนาํ ไปเปน็ แนวทางปฏบิ ัติท่สี อดคลอ้ งกับการปฏิบตั ิงานของหนว่ ยงานนัน้ ๆ (2) การจัดทาํ และฝึกอบรมหลักสตู รด้านการคุ้มครองพยานใหก้ ับเจ้าหนา้ ท่ดี า้ นการคุ้มครองพยานให้กับ เจ้าหน้าทด่ี ้านการคุ้มครองพยานจากหน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง • ผลติ คมู่ อื แนวทางการดาํ เนนิ งานคมุ้ ครองพยานสาํ หรบั เจา้ หนา้ ทตี่ าํ รวจระดบั ปฏบิ ตั ิ และสอื่ ประชาสมั พันธแ์ บบตง้ั โตะ๊ เพื่อเผยแพรค่ วามรเู้ กย่ี วกบั ภารกจิ คมุ้ ครองพยาน ให้กบั สถานตี าํ รวจทั่วประเทศ 1,484 แห่ง • ประเมินความรู้ความเข้าใจภายหลังได้รับคู่มือของเจ้าหน้าที่ตํารวจผ่านแบบทดสอบ ออนไลน์ มีความรู้ความเข้าใจ รอ้ ยละ 80 44
โครงการคา่ ตอบแทนและชว่ ยเหลอื ประชาชนทางกฎหมาย กจิ กรรม คา่ ตอบแทน ทีป่ รึกษากฎหมาย เปา้ หมาย ประชาชนไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื ในการใหค้ าํ ปรกึ ษาทางกฎหมาย รบั เรอ่ื งราวรอ้ งทกุ ข์ รบั คาํ ขอชว่ ยเหลอื ทางการเงนิ แกผ่ เู้ สยี หายและจาํ เลยในคดอี าญา รบั คาํ ขอคมุ้ ครองพยานจากประชาชน การเบกิ จา่ ยเงนิ รางวลั และคา่ ใชจ้ า่ ย ในชน้ั สอบสวนคดอี าญาการชว่ ยเหลอื ประชาชนดา้ นอนื่ ๆ สามารถเขา้ ถงึ การบรกิ ารพื้นฐานภาครฐั โดยสะดวกรวดเรว็ และทวั่ ถงึ Output ประชาชนขอรับการชว่ ยเหลือทางกฎหมาย (ท้งั สว่ นกลางและตา่ งจงั หวัด) 58,877 คน Outcome ประชาชนไดร้ บั ความช่วยเหลือทางกฎหมาย และมสี ่วนช่วยลดปรมิ าณคดี และปญั หาขอ้ พิพาทที่เข้าสู่ กระบวนการยุตธิ รรม สายดว่ นยตุ ธิ รรม (Justice Call Center) เปา้ หมาย ประชาชน ได้รับการบริการในการเข้าถึงการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพได้ง่าย สะดวก รวดเร็ว และประหยัดค่าใช้จ่าย ตลอด 24 ชั่วโมง Output ประชาชนได้รับบริการใหค้ ําปรึกษากฎหมาย หรอื สอบถามขอ้ มูล หรอื สอบถามภารกจิ ของหน่วยงาน ในสงั กัดกระทรวงยุติธรรม 24,546 ราย Outcome ประชาชนทีใ่ ชบ้ ริการสายด่วนยุติธรรมมีความพึงพอใจ ร้อยละ 94.10 45
ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 5 ยกระดับสมรรถนะบุคลากรและพั ฒนาระบบบริหาร เปา้ หมาย บุคลากร ระบบ ของกรมฯ การบริหารจัดการ มสี มรรถนะสูง และเปน็ มืออาชีพ สยู่ ุคดจิ ทิ ัล กลยทุ ธ์ พัฒนาบคุ ลากรคุม้ ครองสทิ ธิ ให้เปน็ มืออาชีพ (คนดี คนเกง่ และคนคณุ ภาพ) ปรบั รปู แบบการปฏบิ ัติงาน และการใหบ้ รกิ ารประชาชน ดว้ ยเทคโนโลยีดิจิทัล บูรณาการข้อมลู ระหว่าง หนว่ ยงานทั้งภายใน และภายนอก เพื่อใชป้ ระโยชน์ร่วมกัน 46
การเสริมสร้างองค์ความรู้การพั ฒนาคุณภาพชีวิต วันที่ 9 มนี าคม 2563 ณ ห้องรบั รองกระทรวงยตุ ิธรรม ชน้ั 2 จัดกิจกรรมพั ฒนาคุณภาพชีวิต เพื่ อให้สามารถปรับเปลี่ยน พฤตกิ รรมการดแู ลสขุ ภาพได้อย่างถูกตอ้ งเหมาะสม ทาํ ให้ปฏิบัตงิ าน ได้อย่างมีความสุข รวมถึงการดูแลปัจจัยสภาพแวดล้อมในการทํางาน มีความสมดุลระหว่างชีวิตส่วนตัวกับชีวิตการทํางาน เกิดการพัฒนา สมรรถนะและมีศักยภาพพรอ้ มที่จะ ขับเคลอื่ นภารกิจไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ และมขี วัญกําลังใจท่ดี ี มแี รงจูงใจ ทีจ่ ะพัฒนาตนเองอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง กจิ กรรมคมุ้ ครองสิทธยิ คุ ใหมร่ ว่ มใจส่งเสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม และรว่ มสรา้ ง คณุ ภาพชวี ติ บนพื้นฐานความพอเพียง ระหว่างวันที่ 25 - 26 มิถุนายน 2563 ณ บ้านไม้ชายเลน รีสอร์ท วัดธรรมประสิทธิ์ และศูนย์เรียนรู้ เศรษฐกิจพอเพียง บ้านสารภี จังหวัดสมุทรสงคราม 47
กิจกรรมการปฐมนิเทศให้ความรู้พ้ื นฐานกับเจ้าหน้าท่ีใหม่กรมคุ้มครองสิทธิและ เสรีภาพประจําปีงบประมาณ 2563 ระหวา่ งวนั ท่ี 26 - 29 พฤศจกิ ายน 2562 ณ ห้องรบั รองกระทรวงยุติธรรม ชน้ั 2 และโรงแรมสีดา แอคทิวติ ้ี รสี อรท์ จงั หวดั นครนายก กจิ กรรมเพ่ิมประสิทธภิ าพบคุ ลากร หนว่ ยงานสนบั สนนุ (Back office) ยคุ ใหม่ พรอ้ มไป 4.0 ระหว่างวันที่ 22 - 23 พฤศจิกายน 2562 ณ รีสอร์ท ฮวงจุ้ย บ้านภูเขา อําเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี 48
Search
