best วิธีปฏิบัติสู่ความเป็นเลิศ ศกพพ (ศุภกร)65QR

คำนำ เอกสารเลม่ นีจ้ ดั ทำข้นึ เพ่ือเสนอผลงานการปฏิบัติท่ีเป็นเลิศ Best Practice : ศูนยเ์ รียนรู้เกษตรธรรมชาติ นางศุภกร ถือแก้ว ตำบลนำ้ ชำ อำเภอสูงเมน่ จงั หวดั แพร่ ซ่งึ ผูร้ ายงานไดเ้ สนอข้อมลู ผลงานจากการปฏิบตั หิ น้าท่ี สำหรบั ใช้ประกอบการพจิ ารณาของคณะกรรมการ มีการนำเสนอข้อมูลครอบคลุมตามหลักหลกั เกณฑ์และวธิ ีการ ขอขอบคุณ ผู้อำน วยการ กศน.อำเภ อสูงเม่น และบุคลากร กศน .อ ำเภ อสูงเม่น ท่ี ให้ ความ ช่วยเหลือ ให้คำปรึกษา แนะนำในการปฏิบัติงาน ขอขอบคุณทุกท่านที่ให้การสนับสนุน ให้กำลังใจและให้ความ รว่ มมือในการปฏบิ ตั งิ านดว้ ยดตี ลอดมาจงึ ขอขอบพระคุณมา ณ โอกาสนี้

สารบัญ หน้า ก คำนำ ข สารบญั แบบสรุปวธิ ีปฏิบตั สิ ู่ความเป็นเลศิ (Best Practice Model) 1. ความสำคญั 2. ขั้นตอนการดำเนนิ งาน 3. ผลการดำเนินงาน 4. ปัจจยั ส่คู วามสำเร็จ 5. บทเรียนทไี่ ด้รับ 6. การเผยแพร่ 7. ภาคผนวก

Best Practice ช่ือผลงาน ศนู ยเ์ รยี นรู้เกษตรธรรมชาติ นางศุภกร ถอื แกว้ ผจู้ ัดทำ นางสาวมุกดา เหมอื งจา สงั กดั ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอำเภอสูงเม่น สำนักงาน กศน.จงั หวดั แพร่ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. ความสำคญั กศน.อำเภอสูงเม่น ได้มอบหมายให้ครูกศน. จัดการศึกษาตามนโยบายของสำนักงานการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอธั ยาศัย ซึ่งสถานศึกษาไดม้ ีการน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสกู่ ารปฏิบตั ิสู่ประชาชน ในพ้ืนท่ีอำเภอสูงเม่น เพื่อให้สอดคล้องกับสถานศกึ ษาพอเพยี ง และสอดคล้องกบั วัตถุประสงค์ในการจัดต้ังศูนย์เรยี นรู้ เกษตรธรรมชาติ ประจำตำบล โดยส่งเสริมบูรณาการในกิจกรรมของการจัดการศึกษาของ กศน. ส่งเสริมกิจกรรมท่ี หลากหลายเพ่ือขับเคล่ือน ศูนย์เรียนร้เู กษตรธรรมชาติ ตามปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ประจำตำบลอย่างต่อเนื่อง ลกั ษณะสำคญั ของวธิ หี รือแนวทางปฏบิ ัติทเี่ ปน็ เลิศ ลักษณะสำคัญของวิธหี รอื แนวทางปฏิบัติการจดั กระบวนการเรยี นรู้เกษตรธรรมชาติ ตามหลกั ปรัชญา เศรษฐกจิ พอเพยี ง คือเนน้ การเรยี นรู้แบบบูรณาการ/การประยกุ ตด์ ้วยการนำหลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงสกู่ าร ปฏิบตั ิเริ่มต้นจากตวั เองตอ้ งมีความรู้ ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั หลักปรัชญาฯสู่การปฏบิ ตั ิในแต่ละพืน้ ทเี่ พื่อให้ ประชาชนมี ความเข้าใจต่อการนำหลกั ปรัชญามาใชใ้ นการดำเนนิ ชีวติ ตาม 3 หว่ ง 2 เงอื่ นไข ในรูปแบบการจัดกิจกรรมโครงการ จัดกระบวนการเรยี นร้ตู ามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ซงึ่ ในตำบลน้ำชำ คือ นางศุภกร ถือแกว้ จะมีการเสนอ กิจกรรมตามความต้องการของประชาชนในพื้นที่ ดว้ ยการนำกระบวนการ PDCA มาประยกุ ตใ์ นการปฏิบัติงานจดั กระบวนการเรียนรู้เกษตรธรรมชาติในตำบล จุดมงุ่ หมายและเป้าหมายการดำเนินงาน การพัฒนาพนื้ ทเี่ ปน็ ศนู ย์การเรยี นรู้เกษตรธรรมชาติ ประจำตำบล ใหม้ ีความพร้อมในการใหบ้ ริการกับชมุ ชน และพฒั นาเป็นศนู ยก์ ารเรียนรู้ที่มีชีวติ ตัวช้ีวัดเชงิ ปริมาณ : พื้นที่ในตำบล มีการบูรณาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงสกู่ ารปฏิบัติ ตวั ชีว้ ัดเชงิ คุณภาพ - ประชาชนรจู้ ักการดำเนนิ ชีวิตได้อย่างสมดลุ และสามารถพงึ่ พาตนเองได้ - มีศูนย์เรยี นรู้เกษตรธรรมชาติ ของนางศุภกร ถือแกว้ ในพื้นทท่ี ส่ี ามารถให้ความรแู้ ละ แนวทางการนำหลักปรชั ญาส่กู ารปฏบิ ตั ิจรงิ

2. ข้นั ตอนการดำเนนิ งาน P ขน้ั ตอนของการวางแผน (Plan) 1. ศึกษาสภาพปจั จบุ ันของศูนยเ์ รยี นรู้เกษตรธรรมชาติ ประจำตำบล ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง 2. วเิ คราะห์บริบท ศูนย์เรยี นรู้เกษตรธรรมชาติ ประจำตำบล ของนางศุภกร ถือแกว้ 3. วางแผนการดำเนินงาน 3.1 จดั ทำแผนปฏิบตั ิงาน 3.2 นำเสนอแผน 3.3 ประชาสมั พนั ธ์ให้ผู้ท่เี กยี่ วขอ้ ง 3.4 กำหนดรูปแบบการจัดกิจกรรมภายใตห้ ลกั การดำเนินงานของศนู ย์การเรียนรู้เกษตรธรรมชาติตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - แบง่ ปนั /เอื้อเฟอื้ เกือ้ กลู - สามคั คี/ร่วมมือกัน - เครือข่าย/บรู ณาการ - เกษตรธรรมชาติ D ข้ันตอนดำเนินงาน (Do) 1.ประชุมชแ้ี จงรายละเอียดศูนยเ์ รียนรู้ เกษตรธรรมชาติ ผทู้ ่เี ก่ยี วข้องโดยเน้นกจิ กรรมภายใต้หลกั การดำเนนิ และแนวทางการดำเนนิ งานของศูนย์การเรยี นรปู้ รชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง และเกษตรทฤษฎีใหม่ 2. ประสานงานภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น ศนู ยก์ ารเรียนรู้เกษตรธรรมชาติ เตรียมสถานทอ่ี ปุ กรณ์ 3. ดำเนนิ การตามแผน แนวทางการดำเนนิ งานศนู ย์การเรียนรู้เกษตรธรรมชาติ คอื - การพัฒนาพน้ื ทีเ่ ปน็ ศูนย์การเรียนรู้เกษตรธรรมชาติ ของนางศภุ กร ถือแก้ว - กจิ กรรมดา้ นการลดต้นทุนการผลติ - กจิ กรรมดา้ นการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง และ การพ่งึ ตนเอง - กจิ กรรมดา้ นการบรหิ ารการพฒั นา - กิจกรรมด้านการตลาดและการแปรรปู ผลผลิต - บรู ณาการรายวชิ าให้สอดคล้องกบั หลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียงในศูนย์การเรยี นรู้เกษตรธรรมชาติ สง่ เสริมการเรียนรู้ใหก้ ับนักศึกษา ได้แก่ การทำบญั ชคี รัวเรือน การปลูกผักสวนครวั การทำฮอร์โมนไข่ การแปรรปู สมนุ ไพร การทำปุย๋ หมัก การทำน้ำหมกั ชวี ภาพ การทำจุลินทรียส์ ังเคราะห์แสง การทำเตาเผาถ่านชวี มวล การทำนา อินทรีย์ โดยเน้นการลงมือปฏิบัติจริง

C ขนั้ ตอนตรวจสอบ (Check) 1. นิเทศ กำกับ ติดตาม และประเมินผล 2. จดั ทำทะเบียนแหล่งเรียนรู้ เผยแพรส่ ่สู าธารณชน 3. ประเมินผลการการดำเนนิ กิจกรรมตามแหลง่ เรยี นรู้ A ขั้นตอนการปรับปรุงและพฒั นา (Act) 1. แลกเป ล่ียนเรียน รู้ เพ่ื อเป็นแนวทางพิ จารณ าใน การป รับป รุงกิจกรรมเพ่ื อเกิด ประสิท ธิภ าพ ตอ่ ผู้เรยี นอยา่ งสูงสุด และให้ไดม้ าตรฐานการเกษตรปลอด 2. มีการจดั กิจกรรมอยา่ งต่อเน่อื ง

3. ผลการดำเนนิ งาน/ผลสมั ฤทธ์ิ/ประโยชนท์ ีไ่ ด้รับ (วธิ ปี ฏิบตั ิทเี่ ป็นเลิศ) 3.1 ผลการดำเนินงาน การดำเนินงานศูนย์การเรียนรู้เกษตรธรรมชาติ โดยยึดหลักการดำเนินงานของศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพียงและเกษตรทฤษฏีใหม่ - แบง่ ปนั / เออ้ื เฟือ้ เกอ้ื กูล - สามัคคี / ร่วมมอื กัน - เครอื ข่าย/ความรว่ มมอื หลายหน่วยงาน (ทอ้ งถน่ิ เครอื ข่าย/ภมู ปิ ัญญา) - เกษตรธรรมชาติ ส่งเสริมการเรียนรู้เกษตรธรรมชาติและการปลูกผักปลอดสารพิษและแนวทางการ ดำเนินงานของศูนย์การเรยี นรูป้ รชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฏใี หม่ คอื การพฒั นาพ้ืนที่เป็นศนู ย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง แหล่งเรียนรเู้ กษตรธรรมชาติและเกษตรทฤษฏี ใหม่ โดยบูรณาการในการจัดการเรียนการสอน ได้แก่ การจัดฐานการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง และการพัฒนาพ้ืนท่ี บริเวณรอบศูนย์ใหม้ คี วามพร้อมในการให้บริการโดยความร่วมมือจากนกั ศกึ ษาและเครือข่าย กิจกรรมด้านการลดต้นทนุ การผลติ บูรณาการในการจัดกจิ กรรมการศึกษาตอ่ เนอื่ ง) การจัดกิจกรรมโครงการ การศึกษาเพื่อเรียนรู้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงการทำปุ๋ยหมักจากวัสดุธรรมชาติ, โครงการการศึกษาเพื่อพัฒนา ทักษะชวี ิต หลกั สูตรการทำน้ำหมักชวี ภาพ การทำฮอรโ์ มนไข่ การทำจุลินทรยี ส์ ังเคราะหแ์ สง กิจกรรมด้านการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและการพึ่งตนเอง จัดกิจกรรมบูรณาการในการจัดกิจกรรม การศึกษาข้ันพื้นฐานสอดแทรกในการจัดการเรียนการสอนให้กับนักศึกษา และ กิจกรรมการศึกษาต่อเน่ือง ใน โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชมุ ชน การฝึกอาชพี ตามความสนใจเชน่ การทำเตาเผาถ่านชวี มวล การทำขนมไทย การแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร การทำแชมพสู มนุ ไพร กิจกรรมด้านการบริหารการพัฒนา การจัดกิจกรรมร่วมกับเครือข่ายกิจกรรมขับเคล่ือนศูนย์การเรียนรู้ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงแหล่งเรียนรู้เกษตรธรรมชาติและเกษตรทฤษฏีใหม่ ในเวทีขับเคล่ือนโครงการไทยนิยม ยั่งยืนในแต่ละหมู่บ้านของอำเภอสูงเม่น การจัดทำข้อมูลสำรวจปราชญ์และผู้นำเกษตรกรโดยบูรณาการร่วมกับการ เรยี นการสอน กิจกรรมด้านการตลาดและการแปรรปู ผลผลิต จัดกิจกรรมบูรณาการในการจัดกิจกรรมการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน สอดแทรกในการจดั การเรียนการสอนให้กบั นกั ศึกษา และกิจกรรมส่งเสรมิ การตลาดผ่านเครือขา่ ยออนไลน์

3.2 ประโยชน์ทไี่ ด้รับ ด้านสถานศึกษา มีศูนย์การเรียนรู้เกษตรธรรมชาติ ประจำตำบล ที่มีความพร้อมในการให้บริการชุมชน เป็น ที่ยอมรับของชุมชน ด้านผู้รับบริการ ผู้รับบริการได้รับการปลูกฝังแนวทางในการดำเนินชีวิตท่ีดีตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ตลอดจนได้เรียนรู้ตามความสนใจ ตามกิจกรรมที่หลากหลายศูนย์เรียนรู้เกษตรธรรมชาติ ประจำตำบล ตามหลัก ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฏีใหม่ ด้านชุมชน ชุมชนมีแหล่งเรียนรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียง และสามารถเข้าร่วมกิจกรรมในการเรียนรู้ตามความ สนใจ สภาพแวดลอ้ มท่ดี ี นอกจากน้ียังเป็นศูนย์กลางในการให้ความรู้แก่ชุมชนในการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวทาง ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง 4. ปจั จัยความสำเรจ็ 4.1 ดา้ นการดำเนินงาน 1. ความรว่ มมือจากเครือข่าย ครูกศน.ตำบล ที่ดแู ลศูนย์การเรยี นในตำบลและให้รว่ มมือมีความสามัคคกี ันใน การพัฒนาศนู ย์เรยี นร้อู ยา่ งตอ่ เนื่อง 2. การพัฒนาพน้ื ทีด่ ว้ ยวิธีเกษตรธรรมชาติในการปรับพ้ืนท่ดี นิ ให้เหมาะสมในการปลกู พชื โดยการ บูรณาการสอดแทรกกับการจดั การเรียนการสอน 4.2 การตรวจสอบซ้ำเพอื่ พฒั นาปรบั ปรงุ Best practices ให้เกิดผลอยา่ งตอ่ เน่อื ง 4.3 ผลการตรวจสอบซำ้ เพือ่ พฒั นาปรบั ปรงุ Best practices ให้เกดิ ผลอย่างตอ่ เนือ่ ง 1. ในขน้ั ตอนการพัฒนาพ้นื ที่เปน็ ศูนยเ์ กษตรธรรมชาติ ประจำตำบล ตอ้ งพฒั นาปรับปรงุ ในด้านการพัฒนา พนื้ ทีก่ ารปลกู พชื ตามวิถีเกษตรธรรมชาตโิ ดยเน้นพชื ผกั รบั ประทานในครว้ั เรอื น ตน้ ไมท้ ่ีทนตอ่ ความแลง้ ตามบรบิ ท พืน้ ที่ จากการผลการดำเนินงานทีผ่ ่านมาเนื่องจากสภาพดินเสยี ทีต่ ้องอาศัยระยะเวลาในการพัฒนาปรบั ปรุงดิน 5. บทเรียนทไ่ี ดร้ ับ (Lesson Learned) 1.กิจกรรมการปลูกพืชตามวิถีเกษตรธรรมชาติโดยเน้นพืชผัก ท่ีต้องการดำเนินการต่อเน่ือง เพ่ือไปสู่การ พฒั นาอยา่ งต่อเนอื่ ง 2. กจิ กรรมการศึกษาต่อเนอ่ื ง เนน้ การผลติ ใหม้ รี ายได้ และลดรายจ่ายในชุมชน 3. บรู ณาการการดำเนินงานงานการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน งานการศกึ ษาต่อเนือ่ ง งานการศกึ ษาตามอัธยาศัย ให้มี ทศิ ทางเดียวกันคอื ส่งเสรมิ การเรยี นรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 6. การประชาสัมพนั ธข์ อ้ มลู ผ่านสอ่ื ออนไลน์ website facebook fanpage ศุภกร ถอื แก้ว และ ศูนย์เรียนรู้เกษตรธรรมชาติ ประจำตำบลนำ้ ชำ

7. ภาคผนวก การพฒั นาพนื้ ทเ่ี ปน็ ศนู ยเ์ รียนร้เู กษตรธรรมชาติและศูนยเ์ รียนรปู้ รัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง นางศุภกร ถือแกว้ การพัฒนาพ้ืนท่ปี ลูกพืชผกั ที่ทนต่อความแล้งและการพฒั นาปรบั ปรุงดนิ การแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตรพชื ผลจากแหล่งเรยี นรูเ้ กษตรธรรมชาตินำไปแปรปู ผลิตภณั ฑ์ กจิ กรรมดา้ นการเรียนรเู้ ศรษฐกิจพอเพยี งและการพึ่งตนเองการทำเตาเผาถา่ นชวี มล เพ่อื ใชใ้ น ครวั เรือนและเป็นอาชีพเสริมเพม่ิ รายได้ แปลงสาธิตและเผยแพรป่ ระชาสมั พันธ์การเพม่ิ ผลผลติ ข้าวอินทรีย์ โดยป้องกัน/ควบคมุ ศัตรขู า้ ว การจดั กระบวนการเรียรูด้ ้านเศรษฐกจิ พอเพียง เกษตรธรรมชาติการเรยี นร้ทู ำฮอร์โมนไข่ ทำจุลนิ ทรยี ส์ งั เคราะห์แสงใช้ในครัวเรอื น

ลงชอ่ื ...................................................ผู้เสนอ (นางสาวมุกดา เหมืองจา) ครู อาสาสมคั รฯ ข้อเสนอแนะ/ความคิดเหน็ (ผู้บรหิ ารสถานศึกษา) ............................................................................................................................. ......................... ......................................................................................................... ............................................. ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ลงชื่อ...................................................... ผู้ตรวจ (นางสาวอรณุ ี พนั ธุ์พาณชิ ย์) ผอู้ ำนวยการ กศน.อำเภอสงู เม่น