ความหมายของบุคลิกภาพ63

ความหมายของบุคลกิ ภาพ บคุ ลิกภาพตรงกบั ภาษาอังกฤษวา Personality มีรากศัพทเ ต็มมาจากภาษากรกี คือ Persona (Per + Sonar) ซึ่งหมายถงึ Mask แปลวาหนากากทต่ี ัวละครใชสวมใสใ นการเลน เปนบทบาทแตกตา งกันไปตามท่ี ไดร บั ตามพจนานกุ รมฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ไดใหความหมายไวว า บคุ ลกิ ภาพ หมายถงึ สภาพนสิ ยั จําเพาะคน หรือลกั ษณะเฉพาะประจาํ ตวั ของแตล ะบคุ คลทีป่ รากฏใหเ ห็น บคุ ลิกภาพ หมายถึง แบบแผนพฤตกิ รรมของบุคคลซงึ่ เปนลักษณะเอกลกั ษณทีแ่ สดงออกทัง้ ทางดา น ความคดิ ความรสู กึ ความสนใจ สติปญ ญา รวมท้ังทางดา นสรีระ บคุ ลกิ ภาพภายนอกและภายใน ทาํ ใหสามารถ แยกแยะความแตกตา งระหวา งบคุ คลได บคุ ลิกภาพของบุคคลเปนผลมาจากพันธกุ รรม (Heredity) และสิง่ แวดลอ ม (Environment) ความสาํ คญั ของบคุ ลกิ ภาพ บุคลกิ ภาพเปนสวนสําคญั ของมนุษยใ นการท่จี ะชวยสง เสรมิ หรอื ขัดขวางความสาํ เร็จในดา นตาง ๆ ไมวา จะเปน ดานการเรียน การทาํ งาน การเขา สังคม แมวา ความรูความสามารถ เปนสิ่งทสี่ ําคัญทีส่ ุดในการทาํ งาน แตไ มใช ทั้งหมด การยอมรบั ของสังคมนั้นตองมสี วนประกอบทส่ี ําคัญนัน้ คือ บุคลิกภาพ ดังนัน้ บคุ ลิกภาพ จึงเปน ปจจยั ที่ สาํ คัญปจจัยหน่ึง ทีส่ ง ผลและเกย่ี วของกับการประสบความสําเร็จ บุคลิกภาพของ “คนเกง ” วา จะตองประกอบดว ย 3 ประการไดแ ก 1. เกง ตน หมายถึง เปนผทู ช่ี อบศกึ ษาหาความรอู ยูตลอดเวลาเพื่อใหทนั โลก ทันคน โดยเริม่ จากพัฒนาตนเองกอ น ประกอบดวย • ทางกาย : รปู รา ง พฒั นาใหด ขี ้ึนโดยใชการแตงกายชวยลดหรอื เสริมจดุ เดน จดุ ดอ ย หนา ตาสดชื่นแจม ใส สะอาด เขม แข็งแตไมก ระดาง ออนโยนแตไ มอ อนแอ • ทางวาจา : การพดู ดีมอี งคป ระกอบ 4 ประการ คอื พดู แตดี มปี ระโยชน ผฟู ง ชอบ และทกุ คนปลอดภัย คิด กอ นพดู • ทางใจ : มคี วามมัน่ ใจในตนเอง กระตือรือรน มีความอดทน มีความพยายาม มเี หตผุ ล การมสี มรรถภาพใน การจํา และมีความคิดสรา งสรรค 2. เกง คน หมายถงึ มคี วามสามารถในการปรบั ตวั เขากับผอู ่นื มมี นษุ ยสัมพันธทีด่ ี 3. เกง งาน หมายถงึ ผทู ีร่ ักงาน ขยันทาํ งาน และรูวธิ ที าํ งาน ความสาํ คญั ของบคุ ลิกภาพ การมีบุคลกิ ภาพท่ีดจี ะทําใหบ ุคคลมีลักษณะสําคญั ที่เปน ประโยชนต อ การดาํ เนนิ ชวี ิตในแงม ุมตา ง ๆ เชน การมีความสามารถในการรับรูและเขา ใจในสภาพความเปนจรงิ ไดอยางถกู ตอง การแสดงอารมณจะอยใู นลักษณะ และขอบเขตทีเ่ หมาะสม มคี วามสามารถในการสรางความสัมพนั ธก ับผูอนื่ และสังคมไดดี มีความรกั และความผูกพนั ตอ ผูอนื่ มีความสามารถในการพัฒนาตนเอง การพฒั นาทางการแสดงออกของตนตอผูอ น่ื ไดด ี

บคุ ลกิ ภาพจึงเปน สง่ิ สาํ คัญในการสรา งความสมั พนั ธร ะหวา งบคุ คล ทั้งในดานของการดําเนนิ ชีวติ การ ยอมรับความแตกตา งระหวา งบุคคล การปฏิบัตหิ นาที่การงาน การเขาสงั คม ซึง่ สิง่ เหลานี้ ลว นแลวแตมผี ลตอ ความเจรญิ กา วหนาของบคุ คล การมบี คุ ลกิ ภาพท่ดี ที าํ ใหบ คุ คลไดรับประโยชน ดงั นี้ 1. ความมั่นใจ (Confident) ผูท ี่มีบุคลิกภาพทด่ี ี จะทําใหรูสกึ มน่ั ใจในการแสดงออกมากขึ้น กลาแสดง ความคดิ เห็น แสดงความรูส ึก และกลา ท่จี ะทํากิจกรรมตาง ๆ ซงึ่ มักจะเปน การแสดงออกท่ีดีทาํ ใหผพู บเหน็ ใหความ สนใจซึง่ นาํ ไปสูความเชือ่ มนั่ ในตนเองของบุคคลผูนน้ั เชน กรกนกมบี คุ ลกิ ภาพทด่ี ี เมือ่ ไดร บั คดั เลือกใหเ ปน ตัวแทน กลมุ ในการนําเสนอผลงาน ก็สามารถนาํ เสนอผลงานไดด ี เพราะมีความมน่ั ใจ และกลา แสดงออก 2. ความสําเร็จ (Success) บคุ คลท่มี บี ุคลกิ ภาพทด่ี ี สามารถสรา งความเชอื่ ถอื ศรัทธา ประกอบกบั ความ เชอื่ มั่นในตนเอง จึงสามารถทํางานไดอยางมีประสิทธภิ าพ สามารถสรา งความศรทั ธาใหผ รู ว มงานใหความรว มมือ ทํา ใหไดรบั ความสะดวกพรอ มเพรยี งและปฏบิ ัติงานใหสําเรจ็ ดวยดี 3. ความเปน ตัวของตวั เอง (Self-confident) ผทู มี่ ีบคุ ลกิ ภาพดี จะมีลกั ษณะเฉพาะตัว และเปน ตัวของ ตัวเอง สามารถแสดงออกไดอ ยา งเตม็ ศักยภาพ ท้ังดา นการแสดงออก การแสดงความคิดเหน็ เมอื่ เขา รวมกิจกรรม ตาง ๆ 4. การยอมรับความแตกตา งระหวางบุคคล (Individual differences) ผูท่มี ีบคุ ลกิ ภาพทดี่ ี จะมองเหน็ และยอมรับในความแตกตา งของบคุ คลวา คนแตล ะคนมคี วามแตกตา งกันท้งั ดานรูปรา งและสตปิ ญญา จงึ ทําใหผ ูพบ เห็นยอมรบั และแยกความแตกตา งของบุคคลได ชว ยใหส ามารถรจู ักและเขาใจบคุ คลแตล ะคนไดด ีขึน้ 5. การปรับตัว (Adaptation) ผทู มี่ ีบคุ ลกิ ภาพทด่ี ี จะมองเหน็ และยอมรบั ในความแตกตา งระหวางบคุ คล จงึ สามารถปรับตวั ใหเ ขากบั บุคคลและสถานการณไ ดด ขี ึ้น สามารถสรา งสมั พันธภาพกับบคุ คลทแี่ วดลอ มและ เกยี่ วขอ งได 6. การยอมรับของกลมุ (Acceptance) บคุ คลทีม่ ีบคุ ลกิ ภาพดียอมเปน ที่ตอ งตาตอ งใจ นยิ มชมชอบศรทั ธา เชอ่ื มัน่ และไดรบั การยอมรับจากกลมุ เปน อยา งดี ทาํ ใหร ูสกึ พอใจ ยนิ ดี และมีความม่นั คงทางดา นจิตใจ เสรมิ สรา งให ไดรบั ความสาํ เรจ็ ทง้ั สวนตนและองคก ร 7. การคาดหมายพฤติกรรม (The expected behavior) บคุ คลทีม่ ีบคุ ลิกภาพดีท่ีตา งกนั ทาํ ใหส ามารถ ทํานายพฤติกรรมของบคุ คลน้นั ได เชน บุคคลท่ียมิ้ แยมแจม ใสมกั เปนคนทม่ี ีมนษุ ยส ัมพันธดี บคุ คลทม่ี ีความ กระตอื รอื รน มกั เปน ผใู ฝร ู ใฝเรยี น เปน ตน องคประกอบทม่ี ีอิทธิพลตอบคุ ลิกภาพ 1. พนั ธกุ รรม สิ่งที่ถา ยทอดทางพันธุกรรมสว นมากนน้ั เปนลกั ษณะทางกาย เชน ความสูงต่ํา ลกั ษณะเสน ผม สี ของผวิ ชนิดของโลหติ โรคภัยไขเจบ็ บางชนิด และขอบกพรอ งทางรา งกายบางชนดิ เชน ตาบอดสี ศีรษะ ลาน นิว้ เกนิ มอื ติดกนั ฯลฯ สําหรบั ลักษณะทางกาย ดงั กลา วน้ี เปนอิทธพิ ลของพันธกุ รรมที่มตี อบุคลกิ ภาพ ของแตล ะบคุ คลทงั้ ส้นิ นอกจากน้ี นกั จติ วทิ ยาบางทา น เชน เครชเมอร (Kretschmer) และเชลดอน (Sheldon) ไดก ลา วไวว า ลกั ษณะทางกายสามารถบงบอกถงึ ลักษณะทางจติ ในบางประการได เชน พวกทีม่ ี รางกายผอมสูง แขนขายาว มักจะไมท กุ ขรอ น ชอบคิดฝน แตถ า จิตใจผิดปกตกิ ็จะมีแนวโนมท่จี ะแยกตัวเอง ออกจากสังคม และมแี นวโนม ที่จะเปนโรคจิตเภท (Schizophrenia) เปนตน อยางไรกต็ ามพัฒนาการไมว า จะเปนพฒั นาการทางรางกาย พัฒนาการทางบุคลิกภาพ ลวนอยูใตอ ิทธิพลทางพนั ธุกรรมและสงิ่ แวดลอ มไป พรอม ๆ กัน เพียงแตวา พฒั นาการบางชนดิ อยใู ตอ ทิ ธิพลทางพนั ธกุ รรมมากกวาส่ิงแวดลอม หรือสิง่ แวดลอม มากกวา พันธุกรรม

2. สง่ิ แวดลอ ม สง่ิ แวดลอมมอี ิทธิพลตอ พัฒนาการของมนุษย ทง้ั พฒั นาการทางกาย ทางจิตใจและบคุ ลิกภาพ สําหรับส่ิงแวดลอ มทมี่ ีอิทธิพลมากทสี่ ดุ ตอ พฒั นาการของมนุษยก ค็ อื บคุ ลกิ ภาพอ่นื ๆ รอบ ๆ ตัวเรา ครอบครวั กลมุ คน และวฒั นธรรม สงิ่ แวดลอมทเี่ ปน มนุษย คนอื่น ๆ นี้ จะมอี ิทธพิ ลอยา งมากมายตอการ พัฒนาทางบคุ ลกิ ภาพ ทัศนคติ และพฤติกรรม ทางสงั คมของมนุษย บคุ ลิกภาพของบคุ คลประกอบดวยส่งิ ตาง ๆ ดังนี้ • ดานกายภาพ หมายถงึ รปู รางหนาตา ทรวดทรง ทา ทาง การแตงกาย การเดิน เปน ตน บุคลกิ ภาพดาน กายภาพนี้เปน ส่งิ ท่ีผูอ่ืนมองเห็นได • ดานวาจา หมายถงึ การใชถ อยคํา นํา้ เสียง ซง่ึ ผอู ่ืนจะรบั รไู ดโดยการฟง ลักษณะตาง ๆ สะทอ น บุคลกิ ภาพ ดานนีเ้ ชน การพูดไมเ ขาหูคน การพูดจากระโชกโฮกฮาก การพดู จานา ฟง เปนตน บุคลิกภาพทางวาจาทด่ี ี ยอมหมายถงึ การพดู จาดว ยนํ้าเสียงนมุ นวล นา ฟงเปน มิตร และไดสาระ • ดา นสตปิ ญญา หมายถึง ความสามารถทางการคิดดานปญหา ไหวพรบิ ความสามารถท่จี ะมปี ฏสิ มั พันธกบั ผูอืน่ ไดอยา งเหมาะสม คิดเปน รจู กั คิด คดิ แกปญหาเฉพาะหนา ไดด ี แสดงออกหรอื สนองตอบผอู ืน่ ไดอยาง “ทนั กนั ” และ “ทันกาล” • ดา นอารมณ หมายถงึ การมีอารมณดี คงเสน คงวา ไมวูวามเอาแตอารมณ ฉนุ เฉียว โกรธงาย หรือบางคนมี อารมณร า เริงมากกวา อารมณอ นื่ หรือบางคน เครยี ด เศรา ขุน มัว หมน หมองอยูเ สมอ • ดานความสนใจและเจตคติ แตละคนยอมแตกตางกันไป บางคนไมสนใจการเมอื ง ซ่งึ บางคนมีความสนใจ หลากหลายไมส นใจเพยี งเรื่องใดเรื่องหน่งึ แตเ พียงอยา งเดยี ว • ดานการปรับตัว มีผลตอ ลกั ษณะของบุคลกิ ภาพ ถาใชแ บบทด่ี ีมีพฤติกรรมทเี่ หมาะสม สังคมยอมรบั จะอยู ในสังคมไดอ ยา งมคี วามสขุ ตรงกนั ขามถา ปรับตัวไมดีวางตวั ในสงั คมไมเหมาะสม ยอ มมีผลเสยี ตอบคุ ลกิ ดาน อื่น ๆ ไปดวย ขอบขายของบุคลกิ ภาพ สงิ่ ท่คี นสว นใหญยึดถือในการพจิ ารณาบุคลกิ ภาพของบุคคลมดี งั ตอ ไปนี้ 1. ลักษณะทางกาย (Physical characteristics) เปนสง่ิ ทเี่ ราสามารถมองเหน็ ได ไดแก รปู รา งทรวดทรง ความสงู น้าํ หนกั หนา ตา สผี ม ผวิ พรรณ เปน ตน สง่ิ เหลานีเ้ ปนเคร่ืองแสดงใหท ราบถึงประสิทธิภาพของบคุ คลและ ความสามารถในการงาน 2. ลกั ษณะการพูดจาทาทาง (Flattering styles) คอื การแสดงออกทางดานการพูด ไดแก ความชดั เจนชัด ถอ ยชดั คํา การพูดเรว็ การพดู ชา การพดู ตดิ อาง การพูดแบบมีจงั หวดั จะโคน รวมถึงการใชนํา้ เสยี งในการพดู เปน ตน 3. ลักษณะทางจติ ใจ (Psychological characteristics) ซึ่งเปน สง่ิ ทีเ่ กี่ยวกับสมองท้งั สิ้น ไดแ กสตปิ ญ ญา ความจาํ ความถนัด จนิ ตนาการ ความสนใจ ความตง้ั ใจ เจตคติ การตดั สินใจ การคดิ ดวยเหตผุ ล เปน ตน 4. อุปนสิ ัย (Character) เปนส่งิ ทีแ่ สดงออกเปนพฤตกิ รรมเปน ระยะเวลายาวนานพอสมควร จนเปน ความ ประพฤติ เชน ความซอ่ื สตั ย ความไมเ หน็ แกต วั ความเอ้อื เฟอ เผอื่ แผ ความสภุ าพออนโยนความเคารพกฎหมาย ความมธั ยสั ถ อดออม ความมรี ะเบยี บวนิ ยั ความรบั ผิดชอบ เปนตน 5. อารมณ (Emotion) เปน ความรูสกึ แหงจิตที่กอ ใหเกดิ อาการกระทําตา ง ๆ เชน โกรธ รา เริงตกใจ หงดุ หงิด กงั วล กลาหาญ หวาดกลวั เกลียด รัก เปนตน 6. กาํ ลังใจ (Encouragement) คอื ความสามารถทจี่ ะควบคุมหรือบังคับกิริยาอาการตาง ๆ ทีก่ ระทาํ ไป โดยเจตนา บางคนมีกําลงั ใจดี กําลงั ใจเขม แข็ง กจ็ ะสามารถเผชิญอปุ สรรคหรอื ปญ หาไดดี บางคนเปราะบาง เมื่อมสี ิง่ ใดเขา มากระทบจิตใจกเ็ กิดอาการทอ ถอย หมดกาํ ลงั ใจในการแกไ ขปญหา 7. การสมาคม (Sociability) เปน กริ ิยาทา ทาง หรืออาการที่แสดงออกตอ บุคคลอื่น เชน เสยี สละหรือวาเอา เปรยี บ ชอบคบหาสมาคมหรอื ชอบเก็บตัว เมตตาปรานี เหน็ ใจผูอื่นหรอื ไมแ ยแสผูอ่ืน

8. ความรู ความสามารถ อาํ นาจ ฐานะ การเปน คนมคี วามรสู ูง มีความชํานาญ มีความสามารถพิเศษ มี อาํ นาจ ยศถาบรรดาศักด์ิ มอี ทิ ธิพล มฐี านะทางการเงนิ ดี เหลาน้ลี ว นแลวแตเปนสงิ่ ทีจ่ ะสง เสรมิ บุคลกิ ภาพอยางมาก ประเภทของบุคลิกภาพ นักวิชาการ นกั จิตวทิ ยา นักมนุษยสัมพันธ ไดแบง ประเภทของบุคลิกภาพ ดังน้ี 1. บคุ ลกิ ภาพภายนอก เปนส่งิ ทม่ี องเหน็ ไดอ ยางชัดเจนและสามารถปรบั ปรุงได ไดแ ก 1.1 รปู ราง หนา ตา ผิวพรรณ รปู รา ง ไดแก อวน ผอม เตย้ี สูง หนา ตานั้นรวมไปถงึ การแสดงออกทางสี หนา ดวย เชน ใบหนาย้ิมแยม แจม ใส ใบหนาบูดบ้งึ สว นผวิ พรรณ ไดแ ก ผิวขาว ผวิ ดาํ ผวิ ดาํ แดง ผวิ สีแทน เปนตน 1.2 การพดู จาและน้ําเสียง การแสดงออกทางวาจา เชน พูดจาสภุ าพ นมุ นวล หยาบคาย พูดชัดถอ ย ชัดคาํ พดู ไมชดั บางคนเสยี งเบา หรือบางคนเสียงดงั เปนตน 1.3 การแตงกาย บางคนแตง กายเรียบรอ ย ประณีต ทนั สมยั เหมาะสมกับโอกาส กาลเทศะ บางคนมัก แตง กายดวยสีสนั ฉดู ฉาด เปน ตน 1.4 กิรยิ าทา ทาง การแสดงออกทางอากัปกิรยิ า ทาทางการยนื เดนิ น่ัง การพดู การมอง การทํางาน เปนตน คนเราเกิดมาน้ันมีความคลา ยคลงึ กัน จะมที ี่แตกตา งกนั คือ บางคนรูปรางใหญ บางคนรูปรางเล็ก มีความ แตกตา งกันเร่อื งเพศ คอื มีทัง้ เพศชายและเพศหญงิ ผิวพรรณหรือสีของผวิ ก็มีความแตกตา งเชนเดยี วกัน บางคนผิว หยาบ บางคนผวิ ละเอยี ด บางคนผวิ ขาว บางคนขาวเหลอื ง เปน ตน 2. บุคลกิ ภาพภายใน เปนพฤติกรรมทีส่ ามารถมองเหน็ ได เปนเรื่อง ท่ตี อ งสงั เกต เชน ความจรงิ ใจ ความ ซอ่ื สตั ย ความกระตอื รอื รน ความรอบรู ซง่ึ เปน สง่ิ ที่สังเกตและ มองเห็นไดย ากมาก ซ่ึงบางคนอาจแสดงวาเปนคนที่มี จิตใจดี แตแทท ่ีจรงิ แลวอาจเปน คนใจราย ใจดาํ ก็ได ดังกลา วท่ีวา “จติ มนุษยน ไี้ ซรยากแทห ยั่งถึง” ท้งั บคุ ลกิ ภาพภายนอกและภายใน ครอบคลมุ ถงึ ลกั ษณะตา ง ๆ ดงั น้ี 1. อปุ นิสยั ( Character) หมายถึง การแสดงพฤตกิ รรมหรอื การกระทาํ ของบุคคลท่ีทาํ อยเู ปน ประจํา สมํา่ เสมอ จนเกดิ เปน นสิ ัย เชน ความซือ่ สัตย ความยตุ ธิ รรม ความเมตตากรุณา ความโอบออ มอารี เปนตน 2. อัธยาศัย (Temperate) หมายถงึ กิริยาท่แี สดงออกพรอ มอารมณ เชน ความสุขุม เยอื กเย็น ความอิจฉา รษิ ยา ความโกรธ เปนตน 3. ความสามารถ ( Ability) หมายถึง สงิ่ ท่มี อี ยเู ฉพาะในตัวบคุ คลและพรอมทีจ่ ะแสดงออกได เม่อื ตอ งการ หรอื โอกาส เชน ระดับเชาวน ปญญา การคดิ คาํ นวณเกง การ รอ งเพลงไพเราะ การแกป ญ หาเฉพาะหนา การกลา ตัดสินใจ เปน ตน 4. ความสนใจ (Interest) หมายถงึ ความรูสึกทีแ่ สดงถึงแนวโนมทีจ่ ะเขาหาสิ่งเรานน้ั ๆ ของ แตละบคุ คล เชน การไปชมรายการฟตุ บอล แสดงถงึ ความสนใจใน กีฬาฟตุ บอล การไปชมคอนเสิรต แสดงถึงความสนใจดาน ดนตรี เปน ตน 5. สขุ ภาพรา งกายหรอื โครงสรางทางรางกาย (Physical construction) หมายถึง ลักษณะภายนอกของ บุคคลที่มองเหน็ ไดง า ย เชน สงู เตีย้ ผอม อว น เปนตน

การศึกษาพฤตกิ รรมจากบคุ ลิกภาพของคน มหี ลายคนกลาววา หนาตา และรูปรางของคนสามารถท่ีจะบง บอกถงึ นสิ ัยได โดยแบงคน ออกเปน 3 ประเภท ตามรปู รา งและอุปนิสัย ดงั น้ี ประเภทที่ 1 คนรูปรา งทวม อว น ลําตัวมีขนาดกลม รูปรา งไมด ี มนี ํา้ หนักมาก มคี วามเช่อื งชา อืดอาด รบั ประทานอาหารมากชอบการนอนและการกนิ ชอบใหร างกายสบาย ไมชอบพิธีการ มเี พื่อนมาก เขากบั คนคน งา ย ชอบการเขาสมาคม อารมณค งทมี่ คี วามอดทนและเปน บคุ คลทมี่ ีความสุข ประเภทที่ 2 รูปรางล่ําสนั ลักษณะรูปรางแข็งแรง มีมัดกลามเนอ้ื มีการพัฒนาทางรา งกายมกี ลา มเนอื้ แขง็ แรงมองดูดี มีเพื่อนมาก มีความสุข มคี นชอบมาก มีความประณตี มีความเร็วชอบชวยเหลอื บุคคลอ่นื มีลักษณะ รปู รางแบบนักกฬี า ชอบการตอ สู มีพลงั ชอบการผจญภัย ชอบการออกกําลังกาย และมคี วามกลา หาญ ประเภทท่ี 3 รูปรา งผอม มีลักษณะรูปรา งที่กลามเน้อื และกระดูกยังไมไดรับการพัฒนา หนา อกแบนราบ ลาํ ตวั มขี นาดบางและออ นแอ ศรี ษะมีขนาดใหญกวา ปกติ มีน้ําหนักเบารับประทานอาหารไดนอ ย ชอบความเงียบ มี ความวิตกกังวลใจ มคี วามหวาดกลัว ไมชอบการตอ สู มคี ณุ สมบัติท่ีมจี ิตสาํ นกึ ของตวั เอง มอี ารมณอ อ นไหว มีความ กงั วลใจ ชอบอยตู ามลาํ พัง ชอบการใชความคิดเปน ผใู หญเกินอายุ แบบของบคุ ลิกภาพทไี่ มพ ึงประสงค แฮร่ี สแตค็ ซนั ลแิ วน (Harry Stack Sullivan) ไดอธบิ ายบุคลิกภาพท่ีไมพ ึงประสงค โดยระบสุ าเหตุ ของบคุ ลกิ ภาพทีเ่ ปนปญ หาไว 6 ประเภทคือ 1. ประเภทหมกมุน อยกู ับตัวเอง บุคคลประเภทนีม้ ักจะทอแท มีความเจบ็ แคน ในใจ ผดิ หวังงาย และคิดวาตน ถูกเขา ใจผิดเสมอ เพราะวาบุคคลประเภทนี้ผดิ หวังในสมั พันธภาพระหวางตนเองกับบุคคลอืน่ 2. ประเภทไมสุงสงิ กับใคร บุคคลประเภทนีม้ กั มีความรูสกึ วาทาํ บุญกบั ใครไมข ึน้ มักจะนอ ยใจ สาเหตแุ หง บุคลกิ ภาพน้ี อาจจะเปน เพราะไมไดร ับความรักเหมือนไมม ใี ครรักในวัยเดก็ ผลจึงสบื เนอื่ งมาจนถงึ วยั อ่ืน ๆ ตอ ๆ มา 3. ประเภทตอ งพงึ่ พาคนอนื่ บคุ คลประเภทนมี้ กั จะไมม ีความคิดเปนของตนเอง คอยปฏิบัตติ ามคําแนะนาํ ของ คนอนื่ ตองยดึ หรือพงึ่ พาคนอืน่ เปน หลกั สาเหตุอาจเปน ผลตอการเลย้ี งดูของบดิ ามารดาทีแ่ สดงอาํ นาจเหนือ เดก็ ตลอดเวลา โดยเฉพาะในชวงวยั เด็กและวัยเยาว 4. ประเภทไมเ ปนมติ รกบั ใคร บุคคลประเภทน้ไี มป ระสงคจะคบหาสมาคมกบั ใคร อารมณมกั จะขุนมัว หงุดหงดิ สาเหตุเปนเพราะบิดามารดาเคย่ี วเข็ญและเอาใจใสดูแลบุตรธดิ า เพ่ือหวังจะใหไดด ีมากเกนิ ไป อกี ทง้ั บิดามารดามักจะไมพ อใจ และไมส นใจเก่ยี วกับผลการกระทาํ หรือผลงานใด ๆ ของบตุ รธิดาของตน 5. ประเภทชอบคัดคา น บุคคลประเภทนี้ มักจะเถียง ชอบคดั คา น สาเหตเุ พราะชอบเรียกรองความสนใจ เมื่อ ตนอยใู นวยั เด็ก และเมือ่ เจรญิ เติบโตข้นึ ก็ยังคงใชว ิธีการเดิมและมักจะใชวิธีคดั คาน เมื่อรสู กึ วาความสขุ ความปลอดภัยของตนนั้นกาํ ลังถกู คุกคาม 6. ประเภทรักรวมเพศ บุคคลประเภทนมี้ ักจะมีการปรบั ตวั เกีย่ วกับการแกปญหาเรอื่ งเพศอยางผิด ๆ เปน ผลมา จากการอบรมเล้ยี งดทู บ่ี ดิ ามารดาขาดสัมพนั ธภาพท่ดี กี ับบตุ รธดิ า ไมส ามารถใหค วามอบอุน ทางใจ ไม สามารถสอื่ ความหมายเกี่ยวกับบทบาททางเพศของบุตร ธดิ าไดอยา งถกู ตอ งชัดเจน อีกทงั้ สมั พนั ธภาพ ระหวา งบุคคล ในสว นท่ีเกย่ี วกบั การปฏิบตั ิตนใหเหมาะสมกบั เพศนัน้ ๆ เปนไปอยา งไมเหมาะสม

ลักษณะของบคุ ลกิ ภาพที่ดี ลักษณะของบุคคลทม่ี บี ุคลิกภาพท่ีดนี ัน้ เปนท่ปี รารถนาของสังคม บคุ คลทมี่ บี ุคลิกภาพที่สมบูรณยอ มเปนบุคคลที่ เปน ทยี่ อมรบั ของบคุ คลในสงั คมสามารถอยูในสังคมไดอ ยา งมีความสุข และทัศนคตขิ องคนโดยทว่ั ไปเห็นวา บุคคลทม่ี ี บุคลิกภาพที่ดีนัน้ จะตองมีองคป ระกอบตา ง ๆ ซง่ึ สถิต วงศส วรรค (2551 : 215) ไดส รปุ ลกั ษณะของบคุ ลิกภาพทด่ี ี ดงั น้ี 1. ทาทางสงางามมลี กั ษณะทา ทางทดี่ ี มลี กั ษณะทางรา งกายสงา กระฉบั กระเฉงคลอ งแคลววองไว 2. มีสุขภาพทด่ี รี างกายสมบรู ณแ ขง็ แรง 3. ปรับตัวเขากบั สงิ่ แวดลอ มและสงั คมไดดีในทุกกาลเทศะ เปน บุคคลท่มี ีความสามารถสรางความสัมพนั ธ อนั ดกี ับบคุ คลทว่ั ไป และเปน บุคคลท่ีปรับตัวเขากบั บคุ คลอืน่ ไดด ี 4. เปนคนทมี่ เี หตมุ ผี ลละเอียดออน สุขมุ รอบคอบ 5. เปนคนมคี วามอดทน มกี ําลังใจกลา เผชิญกับอปุ สรรคและภาวะคับขนั สามารถทจ่ี ะเผชญิ กับเหตกุ ารณ ตา ง ๆ โดยไมหวนั่ ไหว 6. เปนตวั ของตวั เองกลา ตัดสนิ ใจ กลาคดิ ไมค อยแตจะพ่ึงพาผอู น่ื รจู กั ชว ยเหลอื ตวั เองเม่อื เกิดสถานการณ คับขัน กลาพดู ความจริงกลายอมรบั ความจริง ยิ้มไดเมอ่ื มภี ยั มา กลาเผชญิ ความจรงิ และเขาใจถงึ ธรรมชาตขิ องมนุษย 7. มีความเชือ่ มัน่ ในตนเอง ไมเ ปนคนขีอ้ ายเปน คนท่ีมีความสามารถตดั สินใจไดอ ยา งฉับพลนั ไมม ีจติ ใจเรรวน สงิ่ เหลา น้ีจะทําใหม ลี กั ษณะของความเปนผนู าํ เปน ท่ีเชื่อถอื และไวว างใจของผูอนื่ 8. ไมมองโลกในแงร า ยเปน บุคคลที่มองโลกในแงด ีอยูเ สมอ 9. ไมเ ห็นแกตัวเอาเปรียบผูอืน่ รจู ักชว ยเหลอื ผอู ืน่ 10. มคี วามเห็นอกเหน็ ใจผอู ืน่ เอาใจเขามาใสใจเรา 11. มีความกระตือรือรน ใฝหาความรูและรักความกา วหนา 12. มีความสุภาพเรยี บรอย กริ ิยามารยาทดี วาจาทา ทางทีแ่ สดงออกมีวาทศลิ ปใ นการพดู พดู จาไพเราะไม หยาบคาย ใหเกียรตผิ ูอนื่ ถือวาเปน เสนห แ กผูพ บเห็น 13. มคี วามสงบเสงยี่ มรูจักอดกลนั้ รจู ักควบคุมอารมณไ มตนื่ เตน ไมหว่นั ไหวตอ เหตุการณ ตา ง ๆ งา ย เกนิ ไป มีสตทิ ่ีดแี ละรจู กั บังคับจิตใจตนเอง 14. มีความราเรงิ สดช่นื แจม ใสอยูเ สมอเปน คนท่มี ีอารมณดีจติ ใจดี ปรบั ตัวใหเ ขา กบั บุคคล ทุกระดบั ใคร ๆ กพ็ อใจอยากพบเห็นและคบหาสมาคมดวย 15. รูจ ักกาลเทศะรูจ กั จงั หวะเวลาและสถานท่ี 16. มีความซ่ือสตั ยสจุ รติ 17. ยม้ิ เปน สหี นาย้ิมแยมแจม ใสเปนนจิ 18. มีประสบการณท ่ีหลากหลายตอ งเขา ใจโลกเขา ใจชวี ิต บุคลกิ ภาพกบั การเลอื กอาชีพ บุคลิกภาพนอกจากจะเปนตวั ชว ยสง เสริมใหบ คุ คลแตล ะคน มเี อกลกั ษณเ ฉพาะตัว และ บง บอกถงึ ลักษณะ นิสัยสว นตัวแตล ะบุคคลแลวยังสามารถมสี วนชวยในการเลือกอาชพี ใหเหมาะสมกับตัวได การเลอื กอาชพี นน้ั เกิด จากการผสมผสานความคิดตอตวั เอง และความเขาใจตออาชีพทเ่ี ลือก นนั่ คอื คนทเ่ี ลือกอาชพี ไดสอดคลอ งกับ บคุ ลิกภาพของตนเองมากทสี่ ุด จะมคี วามพึงพอใจในอาชพี และสงผลใหประสบความสาํ เร็จในอาชีพน้ัน ๆ ได ทฤษฎีนกี้ ็ไดแ บงประเภทของบคุ ลิกภาพออกเปนกลุม ๆ 6 กลมุ ดวยกัน ซ่งึ สามารถแบงประเภทของงานท่เี หมาะสม กบั คนในบุคลิกภาพตา ง ๆ ดงั น้ี

กลุม ที่ 1 กลุม ท่มี ีบุคลิกภาพแบบจรงิ ใจ (Realistic) บคุ ลิกภาพ : บคุ คลในกลุมท่ี 1 เปนคนทชี่ อบกจิ กรรมเก่ียวกับการควบคุม การปฏิบัติการกับเครอ่ื งยนตกลไก หรอื จําพวกเครื่องมอื หรืออุปกรณตาง ๆ ชอบแกไ ขซอมแซมวัสดุตาง ๆ ทั้งไม และโลหะ มคี วามถนดั ทางชาง ชอบทํา กิจกรรมกลางแจง ชอบงานประเภทใชก าํ ลงั กาย ใชทักษะและ การเคลอื่ นไหว เปน ลักษณะงานของผชู าย ชอบงาน ประเภทมองเหน็ ปญ หา ท่ีจะแกไขไดชัดเจน เลีย่ งกจิ กรรมแบบตอ งใชวาจาอธบิ าย สนใจคณิตศาสตร ไมชอบงาน ภาษาหรือการศกึ ษา หรอื งาน ที่เกีย่ วของกบั คน เปน คนขอี้ าย ถอมตน เกรงใจคน คลอ ยตามระบบกฎเกณฑ บางครัง้ อาจเปนคนขวานผาซาก ไมม พี ิธีรีตอง เก็บตวั ไมคอ ยสุงสิงกบั ใคร แตไ มค ดิ มาก ไมเ พอฝน หนกั แนน อดทน เอาการเอางาน จรงิ จัง พากเพียร เสมอตนเสมอปลาย บุคคลพวกนี้อาจจะขาดทักษะทางสงั คม ความสามารถ : สิง่ ทคี่ นประเภทนี้จะสามารถทําไดด กี ็คอื อา น พิมพ เขยี น แกตกแตงเฟอรนิเจอร ชอบทาํ งานเกยี่ วกบั เครือ่ งมือชนิดตา ง ๆ มีความรูทางคณติ ศาสตร อาชพี : อาชีพท่เี หมาะสม ไดแ ก วิศวกร เจาหนา ทีเ่ กษตรกรรม ชางเทคนคิ ชา งฝมือ ชา งซอม ชา งฟต ชา งสาํ รวจ ชา งไฟฟา ชางยนต ชางตดั เสอื้ ชา งกอสรา ง ชางเครอ่ื ง ชา งประปา นักประมง นกั เดนิ ปา พนักงานปาไม นักกีฬา นกั เดนิ เรอื นักประดานํ้า นักประดษิ ฐว สั ดุ ครูสอนการเกษตร ครูสอนอตุ สาหกรรมศลิ ป เจา หนา ทเี่ อก็ ซเ รย เปนตน ถอื เปน อาชีพทคี่ นในกลุม น้ีจะสามารถทําไดดีกวา บคุ คลกลมุ อ่ืน ๆ กลุมที่ 2 กลุมทมี่ บี คุ ลิกภาพแบบการใชป ญ ญา และความคดิ แบบนกั วิชาการ (Investigative) บุคลกิ ภาพ : บุคคลในกลมุ ที่ 2 เปน คนท่ชี อบวิเคราะห และการประเมิน อยากรูอ ยากเหน็ ชางสงั เกต ชา งสงสยั ไมเช่ือ อะไรงา ย ๆ มเี หตผุ ล ละเอยี ดรอบคอบ อนรุ กั ษนิยม นิสัยชอบแกตัว ไมช อบสงั คมมาก ชอบงานอิสระ ไมช อบเอา อยางใคร พงึ่ พาตัวเองได มีความมน่ั ใจในตัวเอง ชอบคิดชอบฝน ชอบแกปญหาทางคณติ ศาสตร ชอบวิจยั ในโครงงาน วทิ ยาศาสตร ชอบทํางานทซ่ี บั ซอน งานทดลองประเภททา ทายความสามารถ ไมช อบงานการคา การโฆษณา ยึด ระเบยี บกฎเกณฑ สนใจการจดั การและการวางแผนงาน มุงงานเปน ใหญ และสนในส่ิงทเ่ี ปน นามธรรม บคุ คล ประเภทนอ้ี าจจะขาดทักษะในการเปนผนู ํา ความสามารถ : เปน คนมคี วามรทู างดานวิทยาศาสตร และมคี วามสามารถทีจ่ ะฝกฝนอบรมทางชาง บางสาขาได สามารถ ทาํ งานโดยใชก ลองจุลทรรศน หรอื เก่ียวกบั ผลกระแส คลื่นทางวิทยุ ความถี่ตาง ๆ ไดดี มีความสามารถทาง คณิตศาสตร และแพทยศาสตร รูจ กั การทํางานของรางกาย แปลสวนผสมทางเคมี และรูจกั วธิ กี ารใชเคร่อื งมือ ทาง เทคนคิ ไดด ี อาชีพ : นกั เศรษฐศาสตร แพทย สัตวแพทย ทนั ตแพทย เภสัชกร นักเทคนคิ การแพทย นักฟสิกส นักพยาธิวทิ ยา นักวทิ ยาศาสตร นักสถิติ นกั ชีววทิ ยา นักจลุ ชีววิทยา นกั เคมี นกั วางแผน นกั วชิ าการนักวจิ ยั ครูสอนคณิตศาสตร ครู สอนวทิ ยาศาสตร นักโบราณคดี นักมานุษยวทิ ยา นกั อุตุนยิ มวทิ ยานักภมู ิศาสตร นกั ธรณีวิทยา นกั สมทุ รวิทยา นัก ดาราศาสตร นักสบื มวลชน

กลุม ท่ี 3 กลุมที่มบี คุ ลิกภาพแบบศิลปน (Artistic) บคุ ลิกภาพ : บุคคลในกลุม ที่ 3 เปนคนท่ีชอบแสดงออก รกั ความอสิ ระ ไมชอบอยูใ ตบ ังคบั บัญชาใคร ไมพ ึง่ พาผอู ืน่ ไม คลอ ยตามผอู ่ืน ชอบริเรมิ่ ไมเอาอยา งใคร ไมช อบสมั พนั ธเปนสว นตัวโดยตรง กบั ใคร ไมชอบความจําเจ หรอื งานท่มี ี กฎระเบียบแนนอน ชางฝน ออนไหวงาย ชอบแสดงออก บางครั้งเจา อารมณ มอี ุดมคติ ชอบคิดคนเกี่ยวกับปญหา สง่ิ แวดลอ ม และแสดงออกทางศลิ ปกรรม มคี วามสามารถทางดานดนตรี อานหนังสือแบบแสดงความรูสึกไดด ี ชอบ ฟง เพลง ชอบดูละคร เขียนหนงั สอื และแตง กลอนไดด ี บุคคลประเภทน้ีอาจจะขาดทกั ษะทางสํานักงาน ความสามารถ : เลน ดนตรีได รองเพลงประสานเสยี งได แสดงบทบาทตาง ๆได รวมท้งั สามารถอาน แบบแสดงความรูสกึ ไดดี นยิ มการฟง และดูละคร เขยี นรูปไดอ ยา งใกลเคียงความจรงิ เขียนหนงั สือและแตงกลอน ไดดี อาชพี : ผกู าํ กับการแสดง ครสู อนภาษา ผูส่ือขา ว ครูสอนการละคร ครูสอนนาฏศิลป ผูแปลภาษาตา งประเทศ นักปรชั ญา ครสู อนวรรณคดี ครูสอนดนตรี เตน ราํ นกั ดนตรี นักโฆษณา นกั แสดงตา ง ๆ นักประชาสมั พันธ นางแบบ - นายแบบ นกั จดั รายการวิทยโุ ทรทศั น ผูอ อกแบบเครอ่ื งแตง กาย นักวจิ ารณ ผอู อกแบบเคร่ืองเรยี น มณั ฑนากร สถาปนกิ จิตรกร นกั แตงเพลง นักแตง ละคร นักรองนกั เขยี นบทภาพยนตร ปฏมิ ากร นกั ประดษิ ฐ ชางภาพ ชา งพิมพ นักออกแบบ นักประพันธ นักพากย นักเตนรํา นกั เขียนการตนู ครูสอนศิลปะ วาทยกร อาชพี พวกนี้จะเปนอาชีพที่ คนกลุมนีป้ ระสบความสาํ เร็จไดม าก กลมุ ที่ 4 กลมุ ทมี่ ีบคุ ลกิ ภาพแบบบริการสังคม และชอบสมาคม (Social) บุคลิกภาพ : บคุ คลในกลมุ ท่ี 4 เปน คนที่ชอบทํางานรวมกับผูอ ื่น ชว ยเหลือผอู น่ื ชว ยคนท่ีมปี ญหาทางจติ ใจ แตไ มช อบ ใหใ ครส่งั หรืออยใู ตบ ังคบั บญั ชาของใคร ชอบใหความรู สนทนาและสงั สรรคก บั ผูอืน่ มคี วามเขาใจคนอนื่ ไดดี กลา แสดงออก เปนกนั เอง รา เริง มีความเมตตากรณุ า ชอบมอี าํ นาจเหนอื คนอื่น มอี ุดมคติ มคี วามรับผดิ ชอบ อนรุ ักษ นิยม ชอบดูกีฬา รวมกจิ กรรมบนั เทงิ เปนสมาชกิ องคการหรือศูนย ชอบดูแลเด็ก ๆ ทมี่ กี ิจกรรม สนุกสนาน ชอบ ชว ยเหลือและรักษาพยาบาลผูอ น่ื มีความสามารถในการพูด มีทักษะในการตดิ ตอ กบั ผอู ืน่ ชอบงานทางดา นภาษา มากกวา งานทต่ี องใชความรูทางวทิ ยาศาสตร บคุ คลแบบนจ้ี ะขาดทกั ษะทางเครอื่ งจกั รกล ขาดความสามารถใน การ วิเคราะหอ ยา งมกี ฎเกณฑระเบียบวธิ ี ความสามารถ : สามารถอธิบายสิ่งตาง ๆ ไดอยา งดี ทํางานรวมกับบุคคลทม่ี ีอายสุ ูงกวาไดดี วางกจิ กรรมหรือโครงการ ใหก บั โรงเรียน หรอื วดั มองคนไดอ ยา งถูกตอ ง ชอบชว ยเหลือผูอื่น และทํางานใหช มุ ชนโดยสมัครใจ ชอบทํางานกับ คนหมมู าก อาชีพ : คร-ู อาจารย นกั วิชาการ พยาบาล นกั สังคมสงเคราะห นกั สงั คมวิทยา พนักงานตอนรบั นักแนะแนว ผใู หคําปรึกษา ผูจ ดั การ บรรณารกั ษ นกั โภชนาการ ลาม มัคคเุ ทศก นักเทศน เจาหนาทปี่ ระชาสมั พนั ธ เจา หนา ที่ งานบคุ คล นักฝกอบรม นักพฒั นากร ทตู ซึง่ บคุ คลในกลมุ ท่ี 4 จะสามารถทําหนาทใ่ี นอาชพี เหลาน้ีไดคอนขา งดี กลุม ท่ี 5 กลมุ ทีม่ ีบคุ ลกิ ภาพแบบกลา คดิ กลา ทาํ (Enterprising) บุคลกิ ภาพ :

บุคคลในกลุมท่ี 5 เปน คนท่ีชอบกิจกรรมทม่ี อี ิทธพิ ลเหนือคนอ่ืน ใชทกั ษะในทางพดู จา มองเหน็ ตนเองเปน ผนู าํ เตม็ ตวั เชื่อมัน่ ในตัวเอง ชอบชกั จูงผอู นื่ ใหคลอยตาม หรือชอบดาํ เนินการใหบรรลเุ ปา ประสงค ชอบถกเถียง ปญหาการเมอื ง ชอบอภิปราย พดู จาตรงไปตรงมา กลาแสดงออก กลาโตแยง กลา คิดกลา ทํา กลาเสี่ยง ชอบการ แขง ขันทะเยอทะยาน คลองแคลว วองไว มักชอบริเรม่ิ และดําเนินทาํ ธรุ กิจสว นตัว ชอบกิจกรรมชนดิ เปน กลมุ และ องคการ ชอบควบคมุ ผูคน ชอบพบปะบคุ คลสาํ คัญ เปน ผูน าํ กลุมในการทาํ กิจกรรม ชอบการปาฐกถา รว มขบวนการ ในการรณรงคห รือหาเสียง ชอบการบรรยายเร่อื งราวตาง ๆ ไมชอบกจิ กรรมทต่ี อ งเขยี นดวยสาํ นวนภาษาแบบ สละสลวย คําประพันธ เขยี นภาพ ปน แกะสลกั หรือกิจกรรมทม่ี รี ะบบระเบยี บมาก เปน พวกมงุ งาน และมุง ความสัมพันธ Ads by optAd360 ความสามารถ : มกั เคยถูกเลอื กใหทาํ กจิ กรรมตา ง ๆ สมยั อยใู นโรงเรยี นหรอื มหาวิทยาลัย สามารถควบคุม ดูแลการ ปฏิบัตงิ านของผอู น่ื ได มีความกระตอื รอื รนมาก ๆ สามารถชักจูงใหคนอ่นื มาทําสงิ่ ทีต่ นตองการได ขายสินคา เกง ชอบจัดการ รวบรวมกอ ต้งั เปน สมาคมและองคการ เปนผนู าํ การอภปิ ราย ทด่ี ี เปนตัวแทนเจรจาตกลงใหกบั กลุม หรือองคการไดด ี อาชีพ : นกั ธุรกิจ นักการตลาด นายธนาคาร นกั บริหาร ผูขายประกนั ชีวิต นายหนาซอื้ ขาย ผจู ัดการ นกั การเมอื ง ทนายความ อัยการ ผพู ิพากษา ท่ปี รึกษาทางธุรกจิ โฆษก แอรโ ฮเตส อาชีพเหลาน้มี กั เปน อาชีพทอี่ ยูในความสนใจ ของกลุมคนนี้ในระดับตน ๆ กลุม ท่ี 6 กลุมทมี่ บี ุคลกิ ภาพแบบยดึ มั่นและมรี ะเบยี บแบบแผน (Conventional) บุคลิกภาพ : บุคคลในกลุมท่ี 6 เปนคนทช่ี อบทํางานเกี่ยวกับตัวเลข การนับจํานวน ชอบบทบาทที่เปน ผใู ตบังคบั บญั ชา พอใจท่จี ะคลอยตาม หรอื ชว ยฟงบคุ คลอน่ื ไมชอบเปน ผูน ํา เลีย่ งการโตแ ยง ไมชอบงานทใี่ ชทกั ษะ ทางรางกาย ไมชอบการเปล่ียนแปลง เจา ระเบยี บ มคี วามเปนอนรุ ักษน ยิ มมาก ขาดความคิดรเิ รมิ่ และจินตนาการ ชอบเลยี นแบบ แตเ ปนคนจริงจงั กับงานมาก อดทน และรบั ผิดชอบสูง ละเอยี ดถีถ่ ว น มีความพากเพียร ควบคมุ อารมณตนไดดี ชอบทาํ งานสาํ นักงาน งานตัวเลข งานเอกสารและสารบรรณ เชน การเกบ็ บันทึกขอ มูล การจดั หมวดหมงู าน ไมชอบงานดานศิลปะ ดนตรี วรรณกรรม และงานดา นวทิ ยาศาสตร ความสามารถ : ควบคุมการทาํ งานของเครือ่ งจักรธรุ กิจ (เชน คอมพิวเตอร) ไดดี จัดระเบียบงาน เขาหมวดหมู ใชว ิชา ตัวเลข ทาํ งานในเวลาตามที่กําหนด พิมพหนงั สือได ทาํ บญั ชีรับจา ย ประวัติ ขอ มูล และ การนัดหมายตาง ๆ ตลอด จนถึงรายจายในการซือ้ ขาย คุนเคยกบั วัสดคุ รุภัณฑทางธรุ กิจเปน อยา งดี อาชพี : สมหุ บ ัญชี นกั บญั ชี เลขานุการ เจาหนา ที่ธนาคาร เจา หนา ทงี่ านพสั ดุ ตรวจสอบบญั ชีเจาหนา ทีส่ าร บรรณ ผูชว ยบรรณารักษ เจา หนาท่ีสรรพากร เจา หนา ทคี่ อมพวิ เตอร ผคู ุมสตอ็ กสินคา ผูควบคมุ เครือ่ งยนต เจาหนาทพ่ี ิมพด ีด นกั สถติ ิ เจาหนา ที่วเิ คราะหก ารเงนิ พนักงานไปรษณยี  เปนตน บุคคลทีม่ บี คุ ลิกภาพดังที่กลาวมา จะประกอบอาชีพตา ง ๆ เหลา นี้ ไดเปนอยางดงาม หลกั และวิธเี สริมสรา งบุคลิกภาพ การยืน เดิน นง่ั เปนสวนสําคญั ทบี่ อกถงึ บคุ ลกิ ภาพของแตล ะบคุ คล งามอริ ยิ าบถ คอื การเดิน ยนื นัง่ เปด -ปดประตู ขึ้นลงรถ อยางถกู ตอ งสวยงาม การรจู กั ทําตัวใหเ ขา กบั บคุ คล สถานที่ และเวลา อยา งถูกตอ ง

ถอื วามมี ารยาททางสังคมที่ดี เชน การรจู ัก กราบไหวท ถ่ี กู วิธี และถูกกาลเทศะ การรูจกั ธรรมเนียมของ ชาวตางชาติ การปฏิบตั ิตนในงานเลย้ี งตาง ๆ การไปเย่ยี มคนปวย การมอบดอกไมแ สดงความยนิ ดหี รือใหผูอ าวโุ ส เปน ตน บางครงั้ เราอาจจะตองอยูในสถานการณท ไี่ มท นั ไดเ ตรยี มตวั เตรยี มใจ และอาจเกิดอะไรขึ้นกบั เราไดท กุ วนิ าทีนัน้ เราตองพรอมเสมอทจี่ ะเผชิญกับเหตุการณในลักษณะที่พรอม คอื ไมต กใจ ดีใจ เสยี ใจ กลัว เกินกวา เหตุ สามารถ ควบคุมทา ทางของตนเองไดเ ปนอยางดี แนวทางในการพัฒนาบคุ ลกิ ภาพ 4.1 การรกั ษาสขุ ภาพอนามัย - ออกกาํ ลงั กายสมา่ํ เสมอ - รบั ประทานอาหารทม่ี ปี ระโยชน - ควบคุมนา้ํ หนกั ไมใหเ พมิ่ หรอื ลดผดิ ปกติ - ละเวนการสบู บุหร่ีหรือยาเสพติดใหโทษทกุ ชนดิ - ไมด ม่ื สงิ่ ของทมี่ แี อลกอฮอลหรือคาเฟอีน - พักผอ นนอนหลบั ใหเพยี งพอ วันละ 7-8 ชม. - รกั ษาอารมณใหสดชนื่ แจมใสอยูเสมอ 4.2 การดแู ลรา งกาย - รักษาความสะอาดในชอ งปากและฟน - ดูแลรักษาเสน ผมและทรงผมใหเ รียบรอยทั้งดานความสะอาดและรูปทรง - โกนหนวดเคราใหเ กล้ยี งเกลา ตัดและขรบิ ใหเ รียบรอย - รกั ษาผวิ พรรณใหสะอาดสดชนื่ อยเู สมอ อยาใหผิวแหง กราน - รกั ษากลน่ิ ตัว - รูจักการแตงหนาแตพองาม - ดแู ลเลบ็ มือ เล็บเทา ใหสะอาดอยเู สมอ - ปรับเปลี่ยนเสื้อผา และชดุ ชนั้ ในท่สี วมใสทุกวัน - ควรมีการเช็ครางกายเปนประจาํ ทกุ ป - เม่อื รางกายมอี าการผดิ ปกตริ บี ไปปรกึ ษาแพทย 4.3 การแตงกาย - สวมใสเสอื้ ผาท่สี ะอาด ซกั รดี ใหเ รียบ - สีสันไมฉ ูดฉาด ควรเลือกสใี หเหมาะสมกับรูปรา งและผิวพรรณของตนเอง - กระเปาถือและรองเทา ควรใชห นงั ทม่ี คี ุณภาพดี สเี รียบ สํารวจสนรองเทาจดั การซอมแซมใหเ รียบรอย - แตง หนาใหแ นบเนียน ไมแ ตงเขมผิดธรรมชาติ เลอื กใชเคร่ืองสําอางทม่ี ีคุณภาพดี - เล็บและการทาเล็บ ไมค วรไวเลบ็ ยาวจนเกนิ ไป ควรเลือกสกี ลาง ๆ อยาปลอยใหส ีถลอกจะไมนาดู - ผม หม่ันสระใหส ะอาด อยางนอยสปั ดาหละ 1-2 คร้งั แปรงหวีใหเรยี บรอ ย เลอื กทรงผมที่รับกบั ใบหนา - เคร่ืองประดับ ควรใชเ พื่อเสรมิ การแตง กายใหดดู ขี ้ึน แตไ มควรใชเ ครอื่ งประดับมากจนเกนิ ไปจนดูสะดดุ ตารกรุงรังไปหมด - ควรแตง กายใหเหมาะสมกบั สภาพภมู ศิ าสตรและวัฒนธรรม - ควรแตง กายใหเหมาะสมกบั กาลเทศะ

4.4 อารมณ รจู กั ควบคมุ อารมณ ไมป ลอยอารมณไปตามใจตนเอง คนทีค่ วบคุมอารมณตนเองไดจะไดเ ปรยี บและจะเอาชนะ เหตุการณตา ง ๆ ทเ่ี กดิ ข้ึนได ในการปฏิบตั งิ านเปนเรอ่ื งธรรมดาทีจ่ ะตอ งมีเหตกุ ารณม ากระทบกระเทอื นอารมณกนั อยเู สมอ ฉะนั้น บคุ คลใดท่ีตอ งการจะพัฒนาบุคลิกภาพของตนใหดขี ึน้ จะตองเปน คนรจู กั อดทนใจเย็นเมื่อมี เหตกุ ารณท ไ่ี มถกู ใจเกิดข้นึ 4.5 ความเช่ือมนั่ ในตนเอง - ยอมรบั ในความสามารถของตนเอง - อยาเลง็ ผลเลิศในการทํางานจนเกนิ ไป - อยาถอื คติวาการทาํ งานสง่ิ ใดเม่ือทําแลวตองดที ีส่ ดุ - อยา นําความเกง ของผอู ่นื มาทบั ถมตนเอง - หม่นั ฝกจิตใจตนเองใหชนะความกลัวใหได 5. การพัฒนาบุคลกิ ภาพดา นความรูสึกนึกคิด ความรูสกึ นึกคดิ ของแตล ะคนยอ มไมเ หมือนกนั ถา มคี วามรสู ึกนกึ คิดในดา นดี ไมม องคนในแงรา ย จติ ใจก็เปน สขุ ไมมคี วามกงั วล ดังน้ัน เลขานกุ ารจงึ ควรพัฒนาบุคลิกภาพดา นความรูสึกนกึ คดิ ดังนี้ 1. มีความเชอ่ื มัน่ ในตนเองในการกระทาํ ในสิ่งตา ง ๆ 2. มคี วามซอ่ื สัตย กระทําตนใหผูอืน่ เชอื่ ถือเรา แลว ความไววางใจจะตามมา มีเรอื่ งสาํ คญั เขาก็จะใหเ ราทํา 3. มคี วามสามารถท่จี ะทาํ สง่ิ เหลา น้นั ใหเหมาะสมกับผทู ม่ี อบหมายไววางใจใหเ ราทํา 4. มีความกระตือรอื รน ที่อยากจะทาํ เตรยี มตวั ใหพ รอ มอยูเสมอ 5. มคี วามคดิ ริเร่ิมสรา งสรรค รูจักปรบั ปรงุ งานอยูเสมอ 6. มคี วามรับผิดชอบ ไมว า จะทาํ อะไรก็ตามตองมีความหว งใยจะตองทาํ ใหเ สรจ็ ทันตามกําหนดเวลา 7. มีความรอบรู 8. หวงตัวเอง เตมิ ชีวิตใหก ับตวั เอง 9. มคี วามจําแมน 10. วางตัวเหมาะสมกบั กาลเทศะ 6. การพัฒนาบคุ ลิกภาพดานกายบรหิ ารทรวดทรง องคประกอบของทรวดทรง ขน้ึ อยกู ับกลไกของการเคลอ่ื นไหวของรา งกายและโครงสรา งของรางกายไมวาหญงิ หรือชายกช็ อบทจ่ี ะมีรปู รา งงามท้ังนนั้ ผูชายกต็ อ งการมีรูปรางสมารท ผูห ญิงก็ตอ งการมีเอวบาง รางนอ ย มีสุขภาพ ดี การมรี ูปรางงาม สุขภาพดี เกิดจากการพฒั นาตัวเราเอง เราเปนผูว างแผนในชวี ติ ของเราเอง ทรวดทรงอาจไมใชท กุ ส่ิงทุกอยางในชีวิต แตสวนสัดและทา ทาง ทําใหค นทกุ คนดแู ตกตา งกนั ไป บคุ ลิกท่ีไมด ี แสดงวาเจา ของเรือนรางขาดความเช่อื มั่นในตัวเอง ถาไดเ รียนรูวธิ ีเสริมสรา งเสนหใหก ับบุคลกิ ภาพของตนเองแลว จะไมเ พยี งทาํ ใหม รี ปู รา งสงา งามเทา น้นั ยังสามารถทาํ ใหการปฏิบัติงานเกิดความเชอ่ื ม่ัน งานก็มีประสิทธิภาพอีก ดว ย ดังนั้นเลขานกุ ารจงึ ควรใชเวลาในการบรหิ ารทรวดทรงของตนเองเปนประจําสมาํ่ เสมอ เพราะสขุ ภาพที่ดี และ ทรวดทรงทง่ี ดงามอีกดว ย สรปุ สาระสําคญั บุคลกิ ภาพ หมายถึงแบบแผนพฤตกิ รรมของบคุ คลซึง่ เปน ลกั ษณะเอกลกั ษณท แี่ สดงออกทง้ั ดา นความคดิ ความรูสึก ความสนใจ สติปญ ญา รวมทง้ั ทางดา นสรีระ บุคลิกภาพภายนอกและภายใน ทาํ ใหส ามารถแยกแยะความ แตกตางระหวางบุคคลได บุคลกิ ภาพของบุคคลเปน ผลมาจากพนั ธกุ รรม (Heredity) และสิ่งแวดลอ ม (Environment)

เพือ่ เปน การสรางเสนหแ ละชว ยเสริมความเจรญิ กา วหนา ทางดา นอาชีพ บคุ คลจะตอ งมกี ารปรบั ปรุงและ พฒั นาบุคลกิ ภาพทงั้ บคุ ลิกภาพภายนอก ไดแ ก รปู ราง หนา ตา ผวิ พรรณ การพูดจา การแตงกาย และกิริยาทา ทาง รวมถึงบคุ ลกิ ภาพภายใน ไดแก ความจรงิ ใจ ความซอ่ื สัตย ความกระตือรอื รน และความรอบรู แบบฝก หัดบุคลกิ ภาพ จงเขียนตอบคาํ ถามตอ ไปนใี้ หสมบรู ณและถกู ตอ ง (เขียนตอบลงในสมุด) 1. บคุ ลกิ ภาพตรงกับภาษาอังกฤษวา อะไรและหมายถึงอะไร 2. บคุ ลกิ ภาพ หมายถึงอะไร 3. ตอ งมบี ุคลกิ ภาพอะไรบางจึงจะสงผลใหเปนบคุ คลมบี คุ ลิกภาพที่ดี 4. จงอธบิ ายความหมาย “คนเกง” 5. อะไรบา งทสี่ งผลตอ บคุ ลกิ ภาพ 6. บคุ ลกิ ภาพของบคุ คลมอี ะไรบา ง 7. คนสว นใหญยดึ ถอื สิ่งใดในการพจิ ารณาบคุ ลกิ ภาพของบคุ คล 8. ประเภทของบคุ ลิกภาพมีอะไรบาง จงอธิบายรายละเอยี ด 9. บคุ ลิกภาพทไ่ี มพึงประสงคมอี ะไรบา ง เพราะสาเหตุใด 10. ลักษณะของบุคลิกภาพท่ีดีมอี ะไรบา ง 11. จงยกตวั อยางบุคลกิ ภาพกบั อาชีพ 12. จงอธบิ ายวิธกี ารพฒั นาบุคลกิ ภาพใหเปนผมู ีบุคลกิ ภาพทด่ี ที ้งั ภายในและภายนอก งานมอบหมาย ใบงานท่ี 1.ความรพู น้ื ฐานเกย่ี วกบั บุคลิกภาพ เรอื่ งที่ศกึ ษา ลักษณะของบุคลิกภาพทีด่ ี วัตถปุ ระสงค อธบิ ายลกั ษณะของบุคลิกภาพท่ดี ไี ด คาํ ช้แี จง 1. หาภาพของบุคคลทนี่ กั เรียนคิดวามบี ุคลกิ ภาพทดี่ ตี ดิ ลงในกระดาษ เอ 4 2. เขยี นรายละเอียด ช่ือ สกลุ อายุ อาชพี และเหตผุ ลในการเลอื ก 3. ชวยกนั อธบิ ายวาบคุ คลในภาพมลี กั ษณะบุคลิกภาพทีด่ อี ยางไรจํานวน 10 ขอ 4. บันทึกรายละเอียดลงในตารางตามรปู แบบท่ีกําหนดให

ภาพบคุ คลทม่ี ีบคุ ลิกภาพทดี่ ี ชอื่ -สกุล …………………………………………………………………………. อายุ …………………………………………………………………………. อาชพี …………………………………………………………………………. เหตุผลในการเลือก …………………………………………………………………………. ลกั ษณะบคุ ลิกภาพท่ีดี …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………….