การพูดในโอกาสต่าง ๆ

ภาษาไทย หลกั ภาษาและการใชภ้ าษา ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ ๒ กลุ่มสาระการเรยี นรู้ภาษาไทย ตอนท่ี ๑ ตอนท่ี ๒ ตอนที่ ๓ ตอนที่ ๔ ๑_หลกั สูตรวิชาภาษาไทย ๒_แผนการจัดการเรยี นรู้ ๓_PowerPoint_ประกอบการ ๔สอ_นใบงาน_เฉลย ๕_ขอ้ สอบประจาหนว่ ย_เฉลย ๖_ข้อสอบ_เฉลย ๗_การวัดและประเมนิ ผล ๘_เสริมสาระ ๙_สื่อเสรมิ การเรียนรู้ บริษทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศัพท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

๓ตอนที่ การพัฒนาทกั ษะการฟงั การดู และการพดู ๑หน่วยการเรียนรู้ท่ี การพดู สรปุ ความจากส่อื ที่ฟัง และดู จุดประสงค์การเรยี นรู้ ๑. พูดสรปุ ใจควำมสำคญั จำกเรอ่ื งที่ฟงั และดูได้ ๒. วิเครำะหแ์ ละวจิ ำรณเ์ ร่ืองที่ฟงั และดูอย่ำงมีเหตผุ ล เพ่ือนำข้อคดิ มำประยุกตใ์ ชใ้ นกำรดำเนินชีวิตได้ ๓. มมี ำรยำทในกำรฟงั กำรดู และกำรพดู

ควำมรู้พน้ื ฐำนในกำรพูด ความหมาย หมำยถงึ กำรถำ่ ยทอดควำมรู้ ควำมคิด ควำมรสู้ ึก หรือควำมตอ้ งกำรของผู้พูด เพ่ือสือ่ ควำมหมำยไปยงั ผรู้ บั สำรหรือผู้ฟัง โดยใช้ถอ้ ยคำ น้ำเสยี ง และอำกปั กริ ิยำทำ่ ทำงใหเ้ ปน็ ท่เี ข้ำใจกนั องค์ประกอบของการพดู ผพู้ ูด สำร ผ้ฟู งั

มคี วำมรู้ ร้จู ักผฟู้ งั คุณสมบตั ขิ องผู้พูด มีควำม มีควำม ควำมเขำ้ ใจ เช่อื มน่ั ใน ประพฤติดี ในเรื่องทพ่ี ดู ใช้ภำษำ ควำมรู้ มีคณุ ธรรม ถูกตอ้ ง ควำมคดิ ของ เหมำะสม ตน มารยาทการพดู พดู ด้วยคำสตั ยจ์ รงิ รับผิดชอบตอ่ คำพดู ใชภ้ ำษำสุภำพ อ่อนน้อมถ่อมตน ควบคุมอำรมณใ์ หม้ น่ั คง

หลกั กำรพูดสรปุ ควำมจำกส่ือ หลกั การพดู สรุปความจากสอ่ื ๑) ศึกษำเรอื่ งท่จี ะต้องสรปุ และตีควำมใหเ้ ขำ้ ใจ ๒) สรปุ ใจควำมสำคัญของเรื่อง ๓) เรยี บเรยี งเน้ือหำใหม่ ๔) พูดสรุปควำมจำกเร่อื งทฟ่ี งั และดู กำรพูดวเิ ครำะห์วจิ ำรณ์จำกสอื่ ทฟี่ ังและดู การพูดวเิ คราะห์ การพูดวิจารณ์ เป็นกำรพดู แยกแยะเรื่องเปน็ ส่วนยอ่ ยๆ เป็นกำรพูดแสดงควำมคิดเห็นจำกเรอ่ื ง และพูดแบบพนิ ิจพจิ ำรณำแต่ละสว่ นน้ัน ทฟี่ ังหรือดู แยกแยะขอ้ ดี ข้อเสยี และ ให้ผฟู้ งั เข้ำใจวำ่ ส่วนตำ่ งๆ มีควำมสมั พันธ์ อำจเสนอแนะสิ่งทีด่ ีมีประโยชนแ์ กผ่ ้ฟู งั เกีย่ วเนอ่ื งกันอยำ่ งไร

๒หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี การพูดในโอกาสตา่ งๆ และการพูดรายงาน จุดประสงค์การเรยี นรู้ ๑. พูดในโอกำสตำ่ งๆ ได้ตรงตำมวตั ถุประสงคไ์ ด้ ๒. พูดรำยงำนเรือ่ งหรือประเด็นที่ศึกษำคน้ คว้ำจำกกำรฟัง กำรดแู ละกำรสนทนำได้

กำรพูดในโอกำสต่ำงๆ การพดู อวยพร หมำยถึง กำรพดู เพอื่ แสดงควำมปรำรถนำดี ยินดีต่อบคุ คลอ่ืนในโอกำสท่ีเป็นมงคล เชน่ งำนมงคลสมรส งำนขึ้นบำ้ นใหม่ ตลอดจนกำรกล่ำวอวยพรของญำตผิ ใู้ หญท่ ี่อำนวยพรแกล่ ูกหลำน ครูอวยพรใหแ้ ก่ลกู ศิษย์ หรือผบู้ งั คบั บญั ชำอวยพรใหแ้ กพ่ นักงำน กำรพูดอวยพรมีหลกั กำรพดู ดังน้ี • ผู้พูดควรเรม่ิ ต้นทักทำยผู้ฟงั กล่ำวแสดงควำมยนิ ดีทผ่ี มู้ เี กียรติมำรว่ มงำน กลำ่ วถงึ ควำมสัมพนั ธ์ของตนเองท่มี ตี อ่ เจ้ำภำพ แลว้ จึงกลำ่ วอวยพร • ผู้พดู ควรคำนงึ ถึงบุคคลและกำลเทศะ • ผู้พูดควรพดู ดว้ ยถ้อยคำสภุ ำพ นมุ่ นวล และแสดงควำมปรำรถนำดตี อ่ ผู้อนื่ • ผู้พดู ควรแสดงกริ ยิ ำอำกำรออ่ นนอ้ ม สภุ ำพ เรยี บร้อย แสดงควำมเคำรพยกยอ่ ง ให้เกยี รตบิ ุคคลท่อี วยพรให้ • ผู้พดู ควรพูดดว้ ยใบหน้ำสดชื่น ยิ้มแยม้ จริงใจ และใชเ้ สียงดงั พอควร • ขอ้ ควำมที่กลำ่ วอวยพร ควรเป็นข้อควำมทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ ควำมปีตยิ ินดแี ละมีควำมสขุ ทง้ั ผู้พดู และผู้ฟัง

การพดู เพ่ือโนม้ น้าวใจ หมำยถงึ กำรพดู ทผ่ี ู้พูดมีจุดมุ่งหมำยเพอ่ื ใหผ้ ฟู้ งั เชอื่ ถือปฏบิ ัตติ ำม คำแนะนำ คำขอร้อง คำชวนโดยใช้ศลิ ปะกำรเลือกใช้ถ้อยคำ กำรพดู โนม้ น้ำวใจมหี ลักกำรพูด ดงั นี้ • พูดเรำ้ ควำมสนใจ โดยใช้ภำษำท่ถี ูกต้องเหมำะสม • พดู ให้นำ่ เชื่อถือ ผู้พดู โน้มน้ำวใจต้องพดู ใหผ้ ูฟ้ ังเหน็ วำ่ ตนมีควำมรู้อย่ำงแทจ้ รงิ • พูดให้มีควำมรสู้ กึ รว่ มกนั เป็นกำรพูดท่แี สดงถงึ ควำมเปน็ พวกเดียวกนั • พดู ให้ถูกเวลำ บุคคล สถำนท่ี กำรพูดโน้มนำ้ วใจข้นึ อยกู่ บั จังหวะเวลำทพี่ อเหมำะพอดี กบั บุคคลท่ี พรอ้ มและสนใจ รวมถึงสถำนทท่ี ่ีเหมำะสม • พดู ใหไ้ พเรำะออ่ นหวำน ประทับใจผฟู้ งั

การพูดโฆษณา หมำยถึง กำรส่ือสำรขำ่ วสำร ข้อมูลจำกผสู้ ่งสำรไปยังผรู้ บั สำรเพอ่ื โนม้ นำ้ วให้เชื่อ และเกดิ ควำมคลอ้ ยตำม กำรพูดโฆษณำมหี ลกั กำรพดู ดงั นี้ • เม่ือเรมิ่ ต้น ไม่ควรพูดเก่ียวกับสนิ ค้ำและบริกำร แตค่ วรเริม่ จำกกำรสร้ำงควำมสมั พันธ์ ควำมประทบั ใจ • เม่ือผู้ฟงั สนใจจึงนำเสนอสินค้ำและบริกำร • กำรเรยี บเรยี งถอ้ ยคำเพ่อื ใช้พดู โฆษณำ ควรเป็นภำษำไทยในระดบั แบบแผน หรอื กงึ่ แบบแผน เหมำะสมกับกำลเทศะและสงั คม

กำรพดู รำยงำนกำรศกึ ษำคน้ ควำ้ หลกั การพูดรายงาน • พูดเสนอเนือ้ หำสำระทีเ่ ปน็ ประโยชน์ เป็นข้อๆ ชดั เจน ตรงประเดน็ • อำจมีอปุ กรณ์ประกอบกำรพูดรำยงำน • มคี วำมรู้ควำมเข้ำใจเรือ่ งทัง้ หมดเปน็ อย่ำงดี • พดู ดว้ ยน้ำเสียงแจ่มใส ชดั เจน เสยี งดงั พอควร • มีท่ำทำงประกอบกำรพดู ที่เปน็ ธรรมชำติเพอ่ื ให้ผู้ฟังรสู้ กึ ผ่อนคลำย • ใชเ้ วลำใหพ้ อเหมำะ ถ้ำมกี ำรกำหนดเวลำไวล้ ว่ งหน้ำแล้ว ต้องร้จู ักรกั ษำเวลำ • พดู ด้วยภำษำทำงกำร

ขั้นตอนการพดู รายงาน • กล่ำวทกั ทำยผฟู้ ังโดยคำนงึ ถึงสถำนภำพของบุคคล แนะนำตนเอง และคณะผูร้ ว่ มงำน • กลำ่ วช่อื เร่ืองของรำยงำน • กลำ่ วถึงท่ีมำ ควำมสำคัญของหัวขอ้ รำยงำน วิธกี ำรศึกษำค้นคว้ำ • กล่ำวช่อื บุคคลหรอื สือ่ ท่ีให้ควำมรู้และขอ้ มลู สำหรับคน้ ควำ้ • กลำ่ วถึงเนื้อหำตำมลำดับขน้ั ตอนโดยพูดใหก้ ระชับ ชัดเจน เข้ำใจง่ำย ใชเ้ วลำนอ้ ย แต่ได้ ควำมมำก เสนอควำมคดิ เหน็ ทีเ่ ปน็ ประโยชน์ อำจใช้สื่อหรืออุปกรณป์ ระกอบเพ่อื ควำมเขำ้ ใจ • สรุปผลกำรศึกษำค้นคว้ำ แสดงควำมคดิ เห็น และใหข้ อ้ เสนอแนะในกำรศกึ ษำค้นควำ้ ตอ่ ไป