การฟังและการดูสื่อ

การฟังและการดู เป็นทกั ษะท่ีสาคญั ในการส่อื สาร และการเรยี นรู้ เพ่ือเพ่มิ พนู ประสบการณช์ ีวติ เพราะเป็นกระบวนการในการรบั รู้ ความหมายของสง่ิ ท่ีไดย้ นิ /ไดเ้ ห็น ดว้ ยการตคี วาม ทาความเขา้ ใจ เก่ียวกบั ความรู้ คตชิ ีวิต ความเพลดิ เพลนิ และความจรรโลงใจท่ีไดร้ บั ทงั้ นีก้ าร กาหนดจดุ มงุ่ หมายของการฟังและการดจู ะช่วยใหเ้ กิดความตงั้ ใจและไดร้ บั ประโยชนม์ ากขนึ้ โดยวธิ ีการฟังและการดใู หเ้ กิดประสิทธิภาพตอ้ งอาศยั ความรูด้ า้ นภาษาและประสบการณท์ ่ีเก่ียวขอ้ งกบั เรอ่ื งนนั้ อีกทงั้ ตอ้ งรบั ฟังความคดิ เห็นผอู้ ่ืน มีวจิ ารณญาณในการสรุปเรอ่ื ง และตอ่ ยอดความรู้

ความหมายของการฟังและการดู การฟังและการดเู ป็นกระบวนการทางานของประสาทหแู ละตาท่ีสง่ ตอ่ ไปยงั สมองเพ่ือใหเ้ กิดการรบั รู้ เขา้ ใจ และจดจาในสารเหลา่ นนั้ โดยทงั้ สองทกั ษะนีม้ ีความสาคญั อย่างยง่ิ ตอ่ การรบั รูข้ อ้ มลู ปัจจบุ นั

ความสาคญั ของการฟังและการดู การฟังเป็นทกั ษะท่ีใชม้ ากท่ีสดุ มีความสาคญั ตอ่ การกล่นั กรองและไตรต่ รองสาร จานวนมากท่ีรบั เพ่ือนามาใชป้ ระโยชน์ ขณะท่ีการดนู นั้ เขา้ มาช่วยตอ่ ยอดทกั ษะการฟัง เพ่ือใหร้ บั สารไดช้ ดั เจนย่งิ ขนึ้ นอกจากนี้ การฟังยงั เป็นพืน้ ฐานสาคญั ของการพดู เพราะทงั้ สองสว่ นมี ความสมั พนั ธก์ นั ดงั นี้ ๑. การพดู จะตอ้ งมีผฟู้ ัง จงึ จะถือวา่ เป็นการพดู ท่ีสมบรู ณ์ ๒. การพดู มีความมงุ่ หมายสาคญั คือ ส่อื ความใหผ้ ฟู้ ังเขา้ ใจ ๓. ปฏกิ ิรยิ าจากผฟู้ ังท่ีดีมีมารยาทจะทาใหผ้ พู้ ดู มีกาลงั ใจและพดู ไดต้ รงตามวตั ถปุ ระสงค์ ๔. การเป็นนกั ฟังมีสว่ นชว่ ยใหเ้ ป็นนกั พดู เพราะนกั ฟังเก็บความรูไ้ ดจ้ ากการฟัง และสงั เกตส่งิ ท่ีผอู้ ่ืนพดู

แผนภมู แิ สดงลาดบั ขั้นการฟัง รบั รู้ ผฟู้ ัง การพัฒนาประสทิ ธภิ าพการฟังและการดู ตา

ลักษณะของการฟังและการดทู ดี่ ี ๑. มีมารยาทในการฟังและการดู แสดงความสนใจผา่ นการตงั้ คาถาม ยอมรบั ฟังความคดิ เห็น และรูจ้ กั ควบคมุ อารมณ์ ๒. ตงั้ เปา้ หมายในการฟังและการดู และพยายามทาใหไ้ ดต้ ามความมงุ่ หมาย ๓. เลอื กฟังและดแู ตเ่ รอ่ื งท่ีมีประโยชน์ และเล่ยี งเรอ่ื งท่ีไมเ่ หมาะสม โดยใชเ้ หตผุ ลแยกแยะขอ้ เทจ็ จรงิ และลงความเหน็ ๔. รูจ้ กั ใชศ้ ลิ ปะในการฟัง ๕. บนั ทกึ สาระสาคญั และประเด็นท่ีควรซกั ถาม เพ่มิ เตมิ

ความมุ่งหมายในการฟังและการดู ๑. เพ่อื จบั ใจความสาคญั และใจความอนั ดบั รอง ๒. เพ่ือแยกสว่ นท่ีเป็นขอ้ เทจ็ จรงิ และขอ้ คดิ เหน็ ๓. เพ่อื หาเหตผุ ลสนบั สนนุ ความเช่ือและความขดั แยง้ ๔. เพ่ือใหซ้ าบซงึ้ ในคณุ คา่ ตา่ ง ๆ เชน่ คณุ คา่ ทางวรรณคดี คตธิ รรม หรอื สนุ ทรยี ภาพทางดนตรี ๕. เพ่ือเสรมิ สรา้ งสตปิ ัญญาและความรู้ ๖. เพ่ือนามาใชป้ ระโยชนใ์ นชีวิตประจาวนั

มารยาทในการฟังและการดู มารยาทในการฟังและการดู คือ วธิ ีปฏิบตั ขิ ณะฟังหรอื ดเู พ่ือความเป็นระเบียบ และไดร้ บั ประโยชนส์ งู สดุ มีขอ้ ปฏบิ ตั ิดงั นี้ ๑. เขา้ ไปน่งั กอ่ นการพดู หรอื การแสดงจะเรม่ิ ขนึ้ และน่งั ตามลาดบั ท่ีน่งั ของตน ๒. ใหค้ วามสาคญั และสนใจกบั การฟังหรอื ดผู พู้ ดู หรอื การแสดง โดยไมท่ ากิจกรรม อ่ืนรบกวนผพู้ ดู ๓. ปรบมือในโอกาสท่ีสมควร เช่น ชว่ งเรม่ิ และจบการพดู หรอื การแสดง ๔. ไมแ่ สดงกิรยิ าไมพ่ อใจหรอื เบ่ือหน่ายผพู้ ดู หรอื สง่ิ ท่ี ดอู ยู่ เชน่ หาว สง่ เสียงฮา หรอื กระทืบเทา้

๕. บนั ทกึ ขอ้ ความท่ีสนใจหรอื มีความสาคญั ๖. ถา้ มีขอ้ สงสยั ใหเ้ ก็บไวถ้ ามผพู้ ดู เม่ือผพู้ ดู เปิดโอกาสหรอื จบการพดู แลว้ และควรถามอยา่ งสภุ าพ