๊Unit 3

หน่วยท่ี 3 การเชื่อมไฟฟ้ า ด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์

แผนกวชิ าช่างเชื่อมโลหะ วทิ ยาลยั เทคนคิ ชลบุรี เตรียมหน่วยการสอน ( UNIT LESSON PREPARATION ) วชิ า งานเช่ือมและโลหะแผน่ เบ้อื งตน้ การสอนคร้งั ท่ี 3 หัวเรื่อง – หัวข้อย่อย วตั ถปุ ระสงค์เชิงพฤติกรรม การเชื่อมไฟฟ้ า(Are Welding) เมื่อนกั ศกึ ษาเรียนจบในหน่วยน้ีแลว้ จะสามารถ - ความหมายของการเชื่อมไฟฟ้ า 1. อธิบายเกี่ยวกบั ความหมายของการเช่ือม - เคร่ืองมือและอุปกรณ์การเช่ือมไฟฟ้ า ไฟฟ้ าไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง - ปฏบิ ตั ิการเช่ือมไฟฟ้ าเร่ิมตน้ อาร์กและเดิน 2. อธิบายคุณลกั ษณะเครื่องมือและอุปกรณ์ แนวช่วงส้นั ๆ งานเชื่อมไฟฟ้ าได้ 3. ปฏิบตั กิ ารเชื่อมไฟ ฟ้ าเร่ิมตน้ อาร์ก และ เดินแนวช่วงส้นั ๆได้ เนือ้ หาการสอน วิธีการสอน รหัส เวลา กจิ กรรมผู้สอน / ผู้เรียน หนังสือ (นาท)ี บทนา ผู้สอน : เช็คชื่อนกั ศึกษา การเชื่อมไฟฟ้ าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ แลว้ บรรยายบทนา ( Shielded Metal Are Welding ) หรือการเช่ือม แบบ SMAW หมายถึงการเชื่อ มทีเ่ กิดจากการ ผู้เรียน : ฟังบรรยาย และ อาร์กระหวา่ งชิ้นงานและลวดเช่ือมโดยผา่ น ถาม – ตอบ คาถาม ช่องวา่ งอากาศ ทาใหเ้ กิดความร้อนข้ึนในบริเวณ น้นั ความรอ้ นทาใหล้ วดเช่ือมหลอมเหลวหยดลง 10 (10) เป็นแนวเช่ือม โดยมีการฟลกั ซเ์ ป็นตวั ปกคลุม แนวเชื่อม เพอ่ื ป้ องกนั ไม่ใหอ้ อกซิเจนเขา้ ไป รวมตวั กบั แนวเชื่อม ตลอดจนความปลอด ภยั ใน การเชื่อมไฟฟ้ าตามหลกั อาชีวอนามยั เป็นการจดั สภาพแวดลอ้ ม เช่น ฝ่นุ เสียง แสง และ เคร่ืองมืออุปกรณ์ไดม้ าตรฐานในการเช่ือมไฟฟ้ า

เนื้อหาการสอน วธิ ีการสอน รหัส เวลา (นาท)ี กิจกรรมผู้สอน / ผู้เรียน หนังสือ 10 (20) 1. ความหมายการเชื่อมไฟฟ้ าด้วยลวดเช่ือม ผู้สอน : บรรยาย หุ้มฟลักซ์ ประกอบ Power Point การเชื่อมไฟฟ้ าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ (Shielded Metal Arc Welding) หรือการเชื่อม ผู้เรียน : ฟังบรรยายและ แบบ SMAW หมายถึง การเชื่อมท่ีเกิดจากการ ทาความเขา้ ใจ อาร์กระ หวา่ งชิ้นงานและลวดเช่ือม โดยผา่ น ช่องวา่ งของอากาศ ทาใหเ้ กิดความรอ้ นข้ึนบริเวณ น้นั ความร้อนจะทาใหล้ วดเช่ือมหลอมเหลวหยด ลงในรอยต่อของแนวเชื่อม โดยมีก๊าซท่ีเกิดจาก การเผาไหมข้ องฟลกั ซ์ท่หี ุม้ ลวดเชื่อมเป็นตวั ปก คลุมแนวเชื่อม เพอ่ื ป้ องกนั ไม่ใหอ้ อกซิเจนใน อากาศรวมตวั กบั แนวเชื่อม โดยฟลกั ซห์ ลอมเหลว A (145) จะลอยข้ึนปกคลุมแนวเชื่อม เรียกวา่ สแลก็ ผู้สอนถาม : ความหมาย (Slage) ของการเชื่อมไฟฟ้ าดว้ ย ลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ - ข้อดขี องการเชื่อมเมอ่ื เปรียบเทียบกับการ (Shielded Metal Arc ยา้ หมุด Welding)หรือการเช่ือม  โครงสร้างของงานไม่ยงุ่ ยาก แบบ SMAW มี  รอยต่อมีคุณภาพสูง ความหมายวา่ อยา่ งไร (ข)  สามารถป้ องกนั การร่วั ไหลของ ผู้เรียนตอบ : ......... เฉลย : หมายถึง การเช่ือม แก๊ส ของเหลวและอากาศไดด้ ี เกิดจากการอาร์กระหวา่ ง  ประหยดั วสั ดุ ชิ้นงานและลวดเชื่อม  ลดข้นั ตอนการทางาน โดยผา่ นช่องวา่ งของ  งานมีคุณภาพสูงคงทนและ อากาศ ทาใหเ้ กิดความ รอ้ นข้ึนบริเวณน้นั ความ สวยงาม ร้อนจะทาใหล้ วดเชื่อม  ลดตน้ ทนุ การผลิต หลอมเหลวหยดลงใน  ลดเสียงดงั ขณะทางาน รอยตอ่ ของแนวเชื่อม

เนือ้ หาการสอน วิธีการสอน รหัส เวลา (นาท)ี กจิ กรรมผู้สอน / ผู้เรียน หนังสือ - ข้อเสียของการเช่ือม ผู้สอน : บรรยาย  ทาใหค้ ุณสมบตั ิโลหะงานเชื่ อม ประกอบ Power Point เปล่ียนแปลง  โลหะงานเช่ือมบิดตวั และหดตวั ผู้เรียน : ฟังบรรยายและ  เกิดความเคน้ ตกคา้ งอยใู่ นวสั ดุงา น ทาความเขา้ ใจ เชื่อม  การตรวจสอบคุณภาพของงานเชื่อม ทาไดย้ าก  วสั ดุงานเช่ือมมีความไวต่อการเกิด ความเคน้ เฉพาะที่ 2. เครื่องมอื และอุปกรณ์เช่ือมไฟฟ้ า 1. หวั จบั ลวดเช่ือม ( Electrode Holder ) 2. สายเช่ือม ( Welding Cable ) 3. หวั จบั สายดิน ( Ground Clamp ) A 10 (30) 4. เคร่ืองมือทาความสะอาด ( Cleaning (161 – 167) Tool ) เป็นอุปกรณ์ทีใ่ ชท้ าความสะอาด ชิ้นงานเชื่อม และแนวเช่ือมประกอบดว้ ย คอ้ นเคาะสแลก( Chipping Hammer ) แปรงลวด ( Wire Brush ) ผู้สอนถาม : จงบอก คีมจบั ชิ้นงานรอ้ น ( Pliers ) ชนิดของเคร่ืองมือและ - อุปกรณ์ป้ องกนั อนั ตราย ( Protective อุปกรณ์เชื่อมไฟฟ้ ามา 2 Equipment ) อยา่ งไดแ้ ก่อะไรบา้ ง (จ) - หนา้ กากเช่ือมชนิดสวมหวั ( Helmet ) ผู้เรียนตอบ : ......... - หนา้ กากเชื่อมชนิดมือถือ ( Hand Shield ) เฉลย : 1.หวั จบั ลวดเชื่อม ( Electrode Holder ) 2. สายเชื่อม ( Welding Cable )

เนื้อหาการสอน วิธีการสอน รหัส เวลา กิจกรรมผู้สอน / ผู้เรียน หนังสือ (นาท)ี 3. ชุดปฏบิ ตั ิงานและชุดป้ องกนั จากการเชื่อม ผู้สอน : บรรยาย ช่างเช่ือมควรใส่ชุดปฏบิ ตั งิ านที่ทาจากฝ้ าย ประกอบ Power Point หรือผา้ ป้ ายและขนสตั ว์ หา้ มนาชุดท่ที าจากวสั ดุ เทยี มทเี่ ป็นไนลอน เพราะจะติดไฟไดง้ า่ ย ควร ผู้เรียน : ฟังบรรยายและ เป็นชุดทส่ี ะอาด เพราะชุดท่สี กปรกหรือเปี ยก ทาความเขา้ ใจ เหงื่อชุดน้นั จะเป็นตวั นาไฟฟ้ าทด่ี ี เนื่องจากเหงอ่ื มีความเคม็ หรือเกลือผสมอยู่ โดยเฉพาะชุดท่ใี ชผ้ า้ หนาหรือใส่หลายชุด จะเป็นฉนวนไฟฟ้ าไดด้ ี นอกจากชุดทสี่ วมใส่แลว้ ยงั ตอ้ งสวมใส่ชุดป้ องกนั อนั ตราย การปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้ าเร่ิมต้นอาร์กและเดิน A (168) 10 (40) แนวช่วงส้ันๆ เคร่ืองมือและอุปกรณ์ 1. เคร่ืองเชื่อมไฟฟ้ า Ac หรือ Dc 2. คอ้ นเคาะสแลก 3. เหล็กตอกนาศูนย์ 4. แปรงลวด 5. หนา้ กากเชื่อมไฟฟ้ า 6. คีมจบั ชิ้นงาน 7. ถุงมือหนงั ลาดบั ข้นั ตอนการทางาน 1. เลือกระบบกระแสไฟ Ac หรือ Dc 2. ปรบั กระแสไฟประมาณ 75-100 แอมป์ 3. นาช้ินงานวางบนโตะ๊ เชื่อมบบี หวั จบั ลวดเช่ือม 4. เขย่ี ลวดเชื่อมบนชิ้นงานไปมาใหเ้ กิดการ อาร์กโดยไม่ใหล้ วดเชื่อมตดิ กบั ชิ้นงาน 5. ขณะเขีย่ พยายามควบคุมใหป้ ลายลวด เช่ือมเกิดการอาร์กแลว้ ใหย้ กปลายลวด

เนื้อหาการสอน วธิ ีการสอน รหัส เวลา กจิ กรรมผู้สอน / ผู้เรียน หนังสือ (นาท)ี ข้ึนประมาณ 3 มม. แช่ไวอ้ ยทู่ เี่ ดิมอยา่ ผู้สอน : บรรยาย A (191) 10 (50) ใหด้ บั ถา้ ดบั ก็เขี่ยใหม่จนกระทงั่ ชานาญ ประกอบ Power Point 6. เร่ิมตน้ โดยวธิ ีเคาะ จ่อลวดเช่ือมลงบน ผวิ หนา้ งาน เคาะลวด เชื่อมกบั ชิ้นงาน ผู้เรียน : ฟังบรรยายและ เบา ๆ พอเกิดการอาร์กใหย้ กข้ึน ทาความเขา้ ใจ ประมาณ 3 มม. อาร์กแช่ไวป้ ระมาณ 1-2 วนิ าที ฝึกจนชานาญ 7. นาชิ้นงานจริงตามท่ีกาหนดแลว้ ใชเ้ หลก็ นาศูนยต์ อกเพอื่ ใหแ้ นวตรงและ ระยะห่างเทา่ กนั ประมาณ 15 มม. 8. เร่ิมตน้ เช่ือมทีข่ อบทางซา้ ยมือของ ช้ินงานยาวประมาณ 30 มม. เวน้ 30 มม. จานวน 3 แนว 9. เชื่อมดงั ขอ้ 8 ท้งั 3 แถว 10. ใชค้ อ้ นเคาะสแลกออกใหห้ มดแลว้ ทา ความสะอาดดว้ ยแปรงลวด นาช้ินงาน ส่งอาจารย์ 11. ปฏบิ ตั ิตามข้นั ตอนที่ 7-10 จนเกิดความ ชานาญไดช้ ้ินงานท่มี าตรฐาน สรุปเนือ้ หา ผู้สอน : สรุปเน้ือหา ผู้เรียน : ร่วมสรุป 10 (60) มอบหมายงานให้นักศึกษาปฏิบัติตามใบงาน ผู้สอน : มอบใบงานให้ นกั เรียนและอธิบาย ข้นั ตอนประกอบการ 180 สาธิตในการปฏบิ ตั งิ าน (240) ผู้เรียน : ฟังอธิบายใบ งานและดูการสาธิตแลว้ แยกยา้ ยปฏิบตั งิ าน

1. สรุปเนื้อหา การเชื่อมไฟฟ้ าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ (Shielded Metal Arc Welding) หรือการเชื่อมแบบ SMAW หมายถึง การเช่ือมท่ีเกิดจากการอาร์กระหวา่ งช้ินงานและลวดเช่ือม โดยผา่ นช่องวา่ งของ อากาศ ทาใหเ้ กิดความรอ้ นข้ึนบริเวณน้นั ความร้อนจะทาใหล้ วดเชื่อมหลอมเหลวหยดลงในรอยตอ่ ของแนวเช่ือม โดยมีก๊าซท่เี กิดจากการเผาไหมข้ องฟลกั ซท์ หี่ ุม้ ลวดเชื่อมเป็ นตวั ปกคลุมแนวเช่ือม เพอื่ ป้ องกนั ไม่ใหอ้ อกซิเจนในอากาศรวมตวั กบั แนวเชื่อม โดยฟลกั ซห์ ลอมเหลวจะลอยข้ึนปกคลุม แนวเชื่อม เรียกวา่ สแล็ก (Slage) 2. ข้อสังเกตการสอน ก่อนการสอน ผสู้ อน : ศกึ ษาวตั ถุประสงคเ์ ชิงพฤติกรรมแลว้ ศึกษาเน้ือหาในเอกสารประกอบการสอน ผเู้ รียน : มีความสนใจเบ้อื งตน้ ทาความเขา้ ใจกบั เรื่องทีจ่ ะเรียนก่อน ระหว่างการสอน ผสู้ อน : บรรยายเน้ือหาประกอบ Power Point ผเู้ รียน : ต้งั ใจฟังและถามเม่ือเกิดขอ้ สงสยั หลงั การสอน ผสู้ อน : สรุปเน้ือหา ผเู้ รียน : ถาม – ตอบ คาถาม การสอนปฏิบัติ ผสู้ อน : สาธิตการเช่ือมไฟฟ้ าเริ่มตน้ อาร์ก และเดินแนวช่วงส้นั ผเู้ รียน : ดูการสาธิตและปฏิบตั ิตาม ขณะปฏบิ ัตงิ าน ผสู้ อน : เดินตรวจดูผเู้ รียน และใหค้ าแนะนาแก่ผเู้ รียน ผเู้ รียน : ปฏบิ ตั ิงานตามใบงานท่ีไดร้ บั มอบหมาย 3. ข้อทดสอบ 1. ในการปฏิบตั งิ านเชื่อมไฟฟ้ า สิ่งที่ตอ้ งคานึงอนั ดบั แรก คอื อะไร (น) ตอบ : ความปลอดภยั จากการเช่ือม 2. รังสีทีเ่ กิดจากการอาร์ก เป็นรังสีชนิดใด (จ) ตอบ : รงั สีอลั ตราไวโอเลต

4. หมายเหตุ - เคร่ืองมือและอุปกรณ์ที่ใชใ้ นการสอน 1. กระดาน 2. ปากกาเขยี นกระดาน 3. คอมพวิ เตอร์ + Projector - หนงั สืออา้ งอิง A : นริศ ศรีเมฆ ,หนงั สือวชิ างานเช่ือมและโลหะแผน่ เบ้ืองตน้ ( รหสั 2100 – 1005 ) สานกั พมิ พ์ เอกพนั ธ,์ กรุงเทพ 2551 : ฉตั รทอง แสงใส, งานเชื่อมและโลหะแผน่ เบ้ืองตน้ (20100-1004) สานกั พมิ พพ์ ฒั นาคุณภาพ วชิ าการ (พว.) จากดั , กรุงเทพ 2562 - จ = ความจา ข = ความเขา้ ใจ น = นาไปใช้ ว = การวเิ คราะห์