ฉันจะเป็นผู้สูงอายุที่มีความสุข

¤Òí ¹Òí ปจจบุ ันประเทศไทยกาวเขา สกู ารเปนสังคมผสู งู อายุ เนื่องจากการมีจํานวนประชากรสูงอายุที่เพ่ิมข้ึนอยางรวดเร็ว และตอเนื่อง ซ่ึงเปนผลจากการท่ีประเทศไทยประสบผลสําเร็จ ในเรื่องการวางแผนครอบครัว รวมถึงความเจริญกาวหนาทาง การแพทย ทาํ ใหป ระชากรมอี ายยุ นื มากขน้ึ สาํ นกั สง เสรมิ และพทิ กั ษผ สู งู อายุ ในฐานะหนว ยงาน ทท่ี าํ งานดา นผสู งู อายไุ ดจ ดั พมิ พห นงั สอื เรอ่ื ง “ฉนั จะเปน ผสู งู อายุ ที่มีความสุข” ที่เปนสวนหนึ่งของหนังสือเกร็ดรวมยาชุดผูสูงวัย ของศาสตราจารยนายแพทยเสนอ อินทรสุขศรี ไดบอกกลาว แนวคดิ และวธิ กี ารในการใชช วี ติ เพอ่ื กา วสกู ารเปน ผสู งู วยั รวมถงึ ผทู ส่ี งู วยั เองใหอ ยใู นสงั คมไดอ ยา งมคี วามสขุ ทงั้ น้ี เพอ่ื สรา งความรู ความเขาใจในการเปน ผสู งู อายทุ ่ีมสี ขุ ภาวะทดี่ ี ๑

สุดทายนี้ สํานักสงเสริมและพิทักษผูสูงอายุ ขอขอบพระคุณศาสตราจารยนายแพทยเสนอ อินทรสุขศรี เปน อยา งยง่ิ ทไ่ี ดใ หค วามกรณุ าและอนญุ าตใหน าํ ขอ เขยี นดงั กลา ว มาจัดพิมพและเผยแพร เพ่ือเปนวิทยาทานใหแกผูอานท้ังตัว ผสู งู อายเุ องและผทู เ่ี กยี่ วขอ ง สาํ นกั สง เสรมิ และพทิ ักษผ สู งู อายุ สาํ นกั งานสง เสรมิ สวสั ดภิ าพและพทิ กั ษ เดก็ เยาวชน ผดู อ ยโอกาส และผสู งู อายุ ๒

©Ñ¹¨Ð໚¹¼ŒÙÊÙ§ÍÒÂØ ·èÕÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢ ๓

©Ñ¹¨Ð໚¹¼ŒÙÊÙ§ÍÒÂØ·èÕÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢ ศาสตราจารย นายแพทยเ สนอ อนิ ทรสขุ ศรี ผเู ขยี นไดเ ขยี นเรอ่ื งนมี้ ากอ นจะมอี ายเุ ขา สวู ยั สงู อายุ ดวยความคิดท่ีจะเอาไวเพ่ือสอนใจตัวเอง และเพ่ิมเติมบาง เมอ่ื ผา นวยั สงู อายเุ รอ่ื ยมา ขออทุ ศิ เรอ่ื งนใ้ี หแ กผ สู งู อายทุ กุ ทา น ฉนั ราํ พงึ ถงึ ชีวิตของตัวเองตลอดมาวา นับแตฉันเกิดมา ชีวิตฉันไดผาน วัยทารก วัยเด็ก วยั หนมุ สาว วยั ผใู หญ และเวลานบ้ี รรลถุ ึงวยั ผสู ูงอายแุ ลว ต้ังแตเกิดมาฉันไดรับการเล้ียงดูจากพอแม ไดอยู ในครอบครัวท่ีมีความสุข ความอบอุนรวมกับพ่ีนองทุกคน ฉนั เจรญิ เตบิ โต ฉนั ไดศึกษาเลา เรยี น ฉนั มีอาชพี การงาน และ หลกั ฐานมน่ั คง ฉนั มคี รอบครวั ของฉนั เอง ฉนั มลี กู มหี ลาน และ เวลานฉี้ ันเปนผสู งู อายุ ชวี ติ ทผี่ า นมามที งั้ สขุ ทง้ั ทกุ ข ซง่ึ กเ็ ปน เรอื่ งธรรมดา ของปถุ ชุ น ๔

ฉนั คดิ วา ฉนั ผา นชวี ติ มาดว ยดแี ลว ไดร บั ความสาํ เรจ็ ในการศกึ ษา ความสาํ เรจ็ ในชวี ติ การงานและอาชพี ความสาํ เรจ็ ในชีวิตครอบครัว ไดพบมาแลวทั้งความสุขและความทุกข ประสบแลวซงึ่ ทกุ สิง่ ทุกอยางที่ปถุ ชุ นจะไดป ระสบ ฉันจึงไดรําพึงอยูในใจของตัวเองวา เมื่อฉันเปน ผูสูงอายุ ฉันก็ควรที่จะปฏิบัติตัวใหเปน “คนแก” ท่ีดี และมี ความสุขในบั้นปลายชีวิต การที่จะประพฤติตัว และปฏิบัติตัวอยางไรเมื่อเปน คนแกน ้ี ความจรงิ ฉนั ไดค ดิ ถงึ การทจี่ ะปฏบิ ตั ติ วั และเตรยี มตวั ท่ีจะรับสภาพความเปนผูสูงอายุมากอนจะเปนผูสูงอายุจริง มานานแลว เพอ่ื ความสขุ ของชวี ติ เมอื่ เปน ผสู งู อายุ ฉนั จะประพฤติ และปฏบิ ตั ติ วั ดงั น้ี ๕

©Ñ¹¨Ð໚¹¼ŒÙÊÙ§ÍÒÂØ ·ÕèÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢ ๖

ñ. àÁè×ͩѹÁÕÍÒÂØࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ÍÒÂØ öð - ÷ð »‚ ¢¹éÖ ä» µÒÁ·ÕèàÃÕ¡¡Ñ¹Ç‹Ò ¼ŒÙÊÙ§ÍÒÂØ ËÃ×ͤ¹á¡‹ ฉนั จะไมม วั แตค ดิ ถงึ อายทุ ล่ี ว งไป ดว ยความหวาดวติ ก อาลัยอาวรณ แตจะคิดวา ฉันก็เปนคนหน่ึง ที่ผานโลกผานชีวิต มามากพอ เฉลยี วฉลาดจากการไดร บั ประสบการณต า ง ๆ มามากแลว พอทจี่ ะอาํ นวยคณุ ประโยชนใ หพ วกเดก็ ๆ และคนหนมุ สาวไดม าก ในการใหค าํ ปรกึ ษา แนะนาํ ใหข อ คดิ จากความชาํ นาญในชวี ติ มามาก อยางนอยฉันก็จะภาคภูมิใจในตัวเองวา ฉันยังคงเปนคนที่มีคา มีประโยชนตอสังคม แมรางกาย อาจเปนไปไดที่ไมสามารถจะ กระทําสิ่งใด ๆ ไดเหมือนกับครั้งยังหนุมสาว แตความคิดอาน สตปิ ญ ญา ความรอบรู ฉนั จะยงั คงมใี หใ คร ๆ ไดเ สมอ ๗

ò. àÁè×ͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¡çÂѧ¤§»ÃÒö¹Ò·èÕãËŒ·Ø¡¤¹ àËç¹Ç‹Ò©Ñ¹¡ç໚¹¤¹·ÕèàËÁ×͹¤¹·Ñé§ËÅÒ อยากใหเ หน็ วา ฉนั คนหนงึ่ เปน ชวี ติ หนง่ึ ซงึ่ มคี วาม ตองการและไมตองการ มีความพึงใจและไมพึงใจ มีความรูสึก นึกคิด เยี่ยงปุถุชนทั้งหลาย ฉันประสงคท่ีจะใหทุกคนเขาใจฉัน และเหน็ ใจฉนั ดงั นน้ั ฉนั กจ็ ะกระทาํ ตวั ใหเ ปน คนทเ่ี หมอื นคนทว่ั ไป และจะทําตัวเปนคนมีคามีประโยชนตอสังคมเร่ือยไปเทาที่ฉัน จะสามารถทําได ๘

ó. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨ÐäÁ‹¤ÍÂᵋú¡Ç¹ã¤Ãæ à¢Ò¨¹à¡Ô¹ä» ฉนั ไมอ ยากใหใ ครตอ งมาคอยหว ง คอยกงั วล สงสาร เวทนาฉัน จนเขาไมเปนอันทํางาน ประกอบอาชีพ หรือศึกษา เลาเรียน ฉันไมตองการรบกวนเวลาหรือขัดขวางความสุขของ ใครอืน่ ฉันจะพยายามระวังดแู ลตัวเอง จะใชส มองและความคิด ของฉนั เอง จะตดั สนิ ปญ หาตา ง ๆ ของฉนั เอง ฉนั จะไมร บกวนใคร ใหม าหว งกงั วล และรบั ภาระทจี่ ะคอยชว ยฉนั ฉนั จะเลอื กเสอ้ื ผา สวมใสเ อง ไปทไ่ี หน ๆ ในเวลาใด ๆ เอง ฉนั รวู า เวลาไหนควรนอน เวลาไหนควรรับประทานอาหาร ขอใหใครอยาไดเอาใจใสฉัน จนเกินไปเลย ยงิ่ กวา นนั้ ฉนั จะคอยระวงั ตวั ไมท าํ ตวั เปน คนแสนงอน เหมือนพวกคนแกหลายคนที่คอยแตคิดวา ลูกหลานไมเอาใจใส เหลยี วแลเร่ืองอาหารการกิน เร่ืองไปไหนมาไหน เรื่องการหลับ การนอน ฉันไมชอบคิดมากเกินไป ในเมื่อพวกลูกหลาน เขาก็มีเหตุผลท่ีจะตองใชชีวิต ของเขาไปในดานตาง ๆ จะให เขามาเอาใจใสฉันตลอดเวลาไดอยางไร ๙

ô. àÁè×ͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ àÁ×èÍÁÕ»˜-ËҺҧ͋ҧà¡Ô´¢Ö鹡ѺµÑÇ ฉนั กเ็ หมอื นคนอนื่ ทว่ั ๆ ไป ทอ่ี ยากจะมผี ใู หค าํ แนะนาํ ใหฉันไดปรึกษาหารือบาง แตก็เฉพาะบางปญหาเทาน้ัน ไมใช ทกุ ปญ หาไปหมด และฉนั จะเปน ฝา ยขอรอ งเอง ฉนั จะไมอ วดดอื้ ถอื ดวี า ตวั เองรอู ะไรดไี ปหมดเสยี ทกุ อยา ง และไมต องการพงึ่ ใคร ๑๐

õ. àÁ×èͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨ÐÊíÒ¹Ö¡ÍÂÙ‹àÊÁÍÇ‹ÒªÕÇÔµ¡Ñº§Ò¹à»š¹¢Í§¤Ù‹¡Ñ¹ คนเราไมวาอายุเทาใดจะตองทํางาน งานชวยให ความสขุ ใจได ฉนั จะไมม วั แตม านง่ั ๆ นอน ๆ หรอื นง่ิ เฉย แตจ ะ หางานมาทําเพ่ือชวยคลายเหงาและชวยใหเกิดความสุขทางใจ ฉนั จะเลอื กทาํ งานทฉ่ี นั สามารถทาํ ได จะไมย อมทง้ิ งานบางอยา ง ที่ทํามาแลว แตก็จะท้ิงงานบางอยางเสีย จะเลือกงานที่จะเกิด ประโยชนถ งึ ผอู น่ื เพอื่ ทฉี่ นั จะไดภ มู ใิ จวา ตวั ยงั มคี า มปี ระโยชนต อ สงั คม ๑๑

ö. àÁè×ͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨Ð¤Ô´àÍÒäÇŒàÊÁÍÇ‹Ò “ÍÒÂØ” äÁ‹ãª‹ÍØ»ÊÃä ·Õè¨Ð·íÒãËŒ©Ñ¹àÅÔ¡¹Ñº¶×͵¹àͧáÅмٌÍ×è¹ ฉนั จะตอ งรจู กั ตวั เอง รจู กั ผอู นื่ จะคดิ หาทางชว ยผอู น่ื เสมอ ในเม่ือเขาตองการใหฉันชวยตามความสามารถของฉัน อายเุ ปน เพยี งตวั เลขทบี่ อกถงึ เวลาทช่ี วี ติ ลว งเลยมาตามกาลเวลา เทาน้ัน ฉนั ยงั คงใหค วามเคารพนบั ถอื ตวั เองและผอู น่ื ตลอดไป จะคดิ วาทุกคนตางก็มคี วามดคี วามเดนของตวั ทีค่ นอ่ืนไมมี ๑๒

÷. àÁè×ͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨ÐÂѧÂÖ´Áèѹµ‹Í¤íÒ¡Å‹ÒÇ·ÕèÇ‹Ò “¤¹àÃÒäÁ‹á¡‹à¡Ô¹àÃÕ¹” ดงั นน้ั ฉนั จะยงั คงศกึ ษาหาความรู จะอา น จะเขยี น จะเรยี นใหร ถู งึ เรอื่ งตา ง ๆ ทใ่ี หค วามรคู วามคดิ แปลก ๆ ใหม ๆ เสมอ แลวจะหาทางเผยแพรใ หผ ูอน่ื รูดว ยตอ ไป ๑๓

ø. àÁ×èͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨ÐËÒàÇÅҾѡ¼‹Í¹Ë‹͹㨺ŒÒ§ ฉันจะหาความสนุกสนานเบิกบานใจใหแกตัวเอง ฉันจะมีงานอดิเรกที่พออกพอใจทําใหเพลิดเพลิน จะหาเวลาได เดนิ ทางทอ งเทย่ี วจะไปงานเลย้ี งของญาตแิ ละเพอ่ื น ๆ ไปมาหาสู คนอื่น ๆ ฉนั จะนึกถงึ ความสาํ คัญของการมเี พ่ือน จะไดพ ูดคุย สนทนากนั วพิ ากษว จิ ารณก นั ถงึ เรอื่ งของโลก ไดค ยุ ทบทวนถงึ ชวี ติ แตหนหลงั ที่เคยมสี ขุ มที ุกขมา แตก็จะไมพูดคุยกับเด็กอยูตลอดเวลา ถึงความ แตกตา งของสมยั นกี้ บั สมยั ทฉี่ นั เปน เดก็ หรอื หนมุ สาว เปรยี บเทยี บ วา สมยั ของฉนั ดกี วา ปจ จบุ นั การพดู เปรยี บเทยี บอยซู าํ้ ๆ ซาก ๆ พวกเดก็ ๆ จะราํ คาญไมอ ยากฟง และจะนกึ กนั วา ฉนั เปน คนแก คราํ่ ครึ ชา งไมร ู ไมเ ขา ใจบา งเลยวา ชวี ติ ความเปน อยู และสงั คม เปล่ียนแปลงอยูเ สมอ เรอื่ งใดก็ตามยอมเปน ไปตามยคุ ตามสมัย จะนาํ มาเปรยี บเทยี บกนั ไมไ ด และจะใหเ หมอื นเดมิ อกี ไมไ ดเ ลย ๑๔

ù. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ¶ŒÒ©Ñ¹¾Ù´¼Ô´æ ËÃ×Í·íÒÊèԧ㴠¼Ô´¾ÅҴ仺ŒÒ§áÅŒÇ ฉนั กอ็ ยากใหใ ครชว ยเตอื นชว ยแยง ดว ยเหตผุ ล ฉนั จะ ไมค ดิ วา ตวั มอี ายมุ ากผา นชวี ติ มามาก เมอ่ื จะพดู จะทาํ อยา งไรแลว ตอ งถกู เสมอ ฉนั จะไมอ วดดเี ชน นน้ั เมอ่ื ฉนั รตู วั วา พดู ผดิ ทาํ ผดิ จะไดคิดแกไข เด็กรุนใหมอาจมีความรู ความฉลาดในเรื่อง บางอยา งย่ิงกวาคนรุน ฉนั กไ็ ด ๑๕

ñð. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ àÇÅÒ·èթѹáÊ´§ÍÒÃÁ³ì ˧ش˧Դ à¡ÃéÕÂÇ¡ÃÒ´ÍÍ¡ÁÒ ฉันก็ขอใหลูกหลานและพวกเด็ก ๆ หรือใครก็ตาม ใหอภัยแกฉันบาง เพราะฉันยังเปนปุถุชนท่ีจะแสดงออกซ่ึง อารมณข องตน แตต อ มาฉนั กค็ งไดส ตดิ ว ยเหตผุ ลถงึ การกระทาํ อันนาละอายของตนเมื่ออารมณน้ันส้ินไป และยอมจะเสียใจ ภายหลังที่ตัวแสดงออกมาเยี่ยงทารก แลวจะเตือนตัวเองวา ไมบ ังควรเอาแตอารมณตัวเองอีกตอ ไป ๑๖

ññ. àÁ×èͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨Ð¤Ô´Ç‹Ò¾Ç¡ÅÙ¡æ ËÅÒ¹æ ÍÒ¨äÁ‹ÍÂÙ‹ ã¡ÅŒªÔ´ ËÃ×ÍÍ‹ÙËÇÁÀÒÂ㹺ŒÒ¹¡Ñº©Ñ¹¡çä´Œ พวกเขาอาจมีหนาที่ มีอาชีพการงานท่ีอื่น อาจตอง แยกไปอยูกับครอบครัวของเขา อาจมีความจําเปนท่ีจะไปอยู ในที่หางไกล ฉันคิดเสมอวา ลูกหลานคนไหนจะมีจิตใจดูแล เลย้ี งดฉู นั ไดห รอื ไมไ ด กแ็ ลว แตเ ขา เขาจะมคี วามกตญั ญก ตเวที ไดเพียงใดก็แลวแตเขาเถิด ฉันจะไมมัวมาคิดนอยอกนอยใจ หรอื ตอ วา นนิ ทาลกู หลานเหมอื นคนแกอ นื่ ๆ ทค่ี ดิ ไปวา ลกู หลาน ทอดท้ิงตน ลูกหลานไมมีความกตัญญกตเวที ในเมื่อลูกหลาน เขากม็ คี วามจาํ เปน ของเขา ทไ่ี มอ าจมาอยใู กลช ดิ ไมอ าจมาคอย เฝา ดแู ลฉนั ไมอ าจอยบู า นเดยี วกบั ฉนั ได ๑๗

ñò. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨Ð¤Ô´áÅÐÃÙŒ´ÕÇ‹ÒÅÙ¡æ ‹ÍÁµŒÍ§ÁÕ¤Ãͺ¤ÃÑǢͧµÑÇ เขาจะตองสรางครอบครัวข้ึนมาใหม เปนครอบครัว ของเขาเอง เหมือนอยางท่ีฉันเองก็เคยคิดมาแลวตั้งแตเปน หนมุ สาว และกม็ มี าแลว เมอ่ื ลกู มคี รอบครวั ฉนั จะไมท าํ ตวั เหมอื นกบั เปน คนควบคมุ ครอบครวั ของเขา จะไมเ ขา ไปยงุ เกยี่ ว ทาํ ตวั เจา ก้ี เจา การวางระเบยี บหนา ทใ่ี หค รอบครวั เขา จะไมเ หลยี วแลยงุ เกยี่ ว เมื่อเวลาท่ีลูกของฉัน กับสะใภหรือเขยของฉัน เขาจะพูดคุยกัน อยา งคผู ัวตวั เมยี เอาใจใสก นั แสดงความรกั ความเอน็ ดกู นั หรอื เมอื่ เขาเกดิ ขดั ใจกนั ทะเลาะเบาะแวง กนั บา ง เพราะเปน เรอื่ งของ สามีภรรยา ถาเขาจะมีปญหาอยางไร เขาโตพอท่ีจะแกปญหา ของเขาไดเ อง พวกหลาน ๆ นน้ั กเ็ ชน เดยี วกนั เวลาทพี่ อ แมเ ขากาํ ลงั ดวุ า สงั่ สอนลกู ของเขา ฉนั จะไมย งุ เกยี่ วดว ย ฉนั จะไมเ ขา ขา งหลาน จะไมเอาใจหลานจนหลานไดใจและเสียเด็ก แตฉันจะคอย ๑๘

ชวยเหลือแนะนําตักเตือนใหลูกหลานประพฤติแตในทางท่ีถูก ทคี่ วร ใหทาํ แตค วามดี ละเวนความชว่ั ถา ลกู ของฉนั หรือเขย สะใภ จะขอรองอยางใด ฉันก็จะชวยอยางเต็มสติปญญาของตัว ฉันจะใหความรัก ความเอ็นดู เมตตาปราณี แกเขยหรือสะใภ เทา ๆ กับลูกของฉันเอง และจะเคารพในสิทธิของแตละคน ทกุ คนดว ย ๑๙

ñó. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹»ÃÒö¹Ò·Õè¨ÐãËŒ·Ø¡¤¹ã¹¤Ãͺ¤ÃÑÇáÅÐÊѧ¤Á ÁÕ¤ÇÒÁà¤Òþ¹Ñº¶×ͩѹ㹰ҹÐ໚¹¼ÙŒãË-‹¤¹Ë¹Öè§ ดังน้ัน ฉันก็จะพยายามเขาใจใหไดถึงความตองการ ของแตล ะบคุ คล และเขา ใจคนแตล ะวยั ฉนั จะไมม องพวกลกู หลาน หรือคนท่ีมีอายุนอยกวาฉันเหมือนกับวายังเด็กอยู โดยเอาอายุ ของเขา มาเทยี บกบั อายขุ องฉนั หรอื เพราะถอื วา ฉนั เคยเลยี้ งดู มาตั้งแตเด็กเล็ก ๆ จนเผลอลืมไปวาเขาโตแลว เขาเปนผูใหญ ทจ่ี ะรจู กั คดิ รจู กั รบั ผดิ ชอบชว่ั ดี รจู กั ตดั สนิ ปญ หาเองได ๒๐

ñô. àÁè×ͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨Ð¤Ô´ ©Ñ¹¨Ðàµ×͹µÑÇàͧàÍÒäÇŒàÊÁÍÇ‹Ò ©Ñ¹¨ÐäÁ‹àÍÒᵋ㨵ÑÇ ฉันจะคิดเอาไวเสมอวา เมื่อฉันผานชีวิตมาใน แตล ะวยั นนั้ ฉนั เคยตอ งการอยา งไร เคยปรารถนาทจี่ ะไดก ระทาํ เพอ่ื ไดส ง่ิ ใด คนอนื่ ทมี่ อี ายนุ อ ยกวา ฉนั คนในแตล ะวยั กต็ อ งการ ไดเ ชน เดยี วกนั กบั ทฉี่ นั เคยตอ งการ ฉนั จะพยายามเขา ใจเขาเสมอ และจะใหอ ภยั เขาไดท กุ เวลา เมอ่ื เขากระทาํ สง่ิ ซงึ่ ฉนั ไมพ งึ พอใจ ๒๑

ñõ. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨ÐáÊǧËÒ¤ÇÒÁ¨ÃÔ§¢Í§ªÕÇÔµ ฉันจะแสวงหาหลักยึดม่ันไวในใจที่จะไดจากคติ คาํ สอนตา ง ๆ ทจ่ี ะชว ยใหฉ นั มสี ขุ ภาพจติ ดเี สมอ จะยดึ ไตรสรณะ เปน ทพ่ี ง่ึ พระธรรมคาํ สอนในพระศาสนา คงจะชว ยกลอ มเกลา ใหฉ นั เกดิ สตปิ ญ ญา รจู รงิ เหน็ แจง ในความแทจ รงิ ของชวี ติ ได ๒๒

ñö. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ÂÒÁàÁ×èͩѹà¨çºä¢Œä´Œ»†Ç แมจะรูและสํานึกไดวาตัวเองมีอายุมากสักเทาใด ฉนั กต็ อ งการพง่ึ แพทยใ หด แู ลรกั ษาฉนั เหมอื นคนเจบ็ ไขท ง้ั หลาย ฉันจะไมคิดวาตัวแกแลว หรือคิดวาท่ีเจ็บปวยก็เพราะโรคคนแก นน่ั เอง ซงึ่ กเ็ ปน ธรรมดา ฉนั ไมไ ดค ดิ วา จะใหแ พทยม าชบุ ชวี ติ ฉนั ใหเ ปน หนมุ สาวอกี ไมใ ชจ ะใหแ พทยม ารกั ษาอายขุ องฉนั แตต อ งการ ใหรักษาโรคของฉัน อยาใหฉันตองทรมานจากความเจ็บปวย อยากใหแ พทยช ว ยใหฉ นั ยงั เปน ผสู งู อายไุ ปอกี ใหน าน ๆ ฉนั จะ เชอ่ื ฟง และปฏบิ ตั ติ ามคาํ แนะนาํ ของแพทย จะไมด อื้ ดงึ และทาํ ตวั กลับไปเปนเด็กที่จะไมยอมใหแพทย ตรวจรักษาหรือหลายคน ชอบพูดเพื่อจะประชดตัวเองวา “แกมากแลวจะอยูไปไดอีก สักก่ีวันเชียว ไมอยากใหใครเดือดรอนและตองเสียเงิน เสยี ทองรกั ษา” การกระทาํ และการพดู เชน นนั้ จะทาํ ความหนกั ใจ ใหแพทย และเพ่ิมความหนักใจใหลูกหลานท่ีเปนหวงและหวังดี ตอตนมากข้ึน ๒๓

ฉันจะพยายามมองโรคภัยไขเจ็บเปนเรื่องธรรมดา ทใี่ คร ๆ กต็ อ งประสบ จะไมค ดิ หวน่ั วติ กตอ ความจรงิ ของชวี ติ เพราะ การเกดิ แก เจบ็ ตาย นนั้ เปน ความแทจ รงิ ของชวี ติ ทง้ั หลายทงั้ ปวง ๒๔

ñ÷. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨ÐÂѧ¤§»¯ÔºÑµÔµÑÇãËŒ¶Ù¡µŒÍ§ µÒÁËÅÑ¡ÊØ¢ÀҾ͹ÒÁÑ·ء»ÃСÒà ฉันจะเลือกอาหารใหถูกตองตามวัย จะพักผอน หลับนอนใหมากพอ ออกกําลังกายเปนประจํา ใหไดรับ แสงแดดออน และอากาศบริสุทธิ์ จะระวังไมใหมีทองผูก รักษา ความสะอาดของรา งกาย สรา งเสรมิ สขุ ภาพจติ ใหด เี สมอ บหุ รี่ เหลา สงิ่ เสพตดิ มนึ เมาจะละเวน ไมข อแตะตอ งเลย ๒๕

ñø. àÁè×ͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ àÃè×ͧÍÒËÒáÒáԹÁÕ¤ÇÒÁÊíÒ¤Ñ-ÁÒ¡Í‹ҧ˹èÕ§ ฉนั จะศกึ ษาเรอ่ื งอาหารการกนิ ใหร วู า ผสู งู อายคุ วรได อาหารอยางใด จํานวนเทาใด อยางไหนควรเพ่ิม อยางไหน ควรลด เพราะฉันรูวาอาหารถาไดมากเกินไป หรือนอยเกินไป ยอมจะเปนอันตรายตอชีวิต แตฉันจะไมยอมอด ๆ อยาก ๆ ฉันจะขอคําแนะนํา จากแพทยวาอาหารอยา งใดเหมาะกับคนวยั อยางฉัน ฉันจะถือวาอาหารและเวลากินอาหารเปนเวลาที่มีสุข ทส่ี ดุ เวลาหนงึ่ ทจ่ี ะตอ งใหเ วลาใหพ อ (เชน เดยี วกบั เวลาทเ่ี ปน สขุ ท่ีสุดอยางอ่ืน คือ เวลานอน และเวลาถายอุจจาระ) เวลาท่ี อยากกินอาหารอรอย ๆ อาหารดี ๆ ฉันก็จะชวนลูกหลาน ไปกนิ ตามภตั ตาคาร เพอ่ื ความสขุ ความพอใจบา ง ๒๖

ñù. àÁ×èͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹»ÃÒö¹Ò·Õè¨ÐÁÕºŒÒ¹¢Í§©Ñ¹àͧ áÅÐÁÕˌͧ໚¹ËŒÍ§Ê‹Ç¹µÑǢͧ©Ñ¹ ฉนั จะไดใ ชช วี ติ สว นตวั ของฉนั ใหเ งยี บสงบและเปน สขุ ตามตอ งการได ไมต อ งวติ กกงั วลเรอื่ งคา เชา บา น ไมต องเกรงวา ใครเขาจะตนื่ ขนึ้ มาทาํ ความราํ คาญ หรอื มาพดู คยุ ทะเลาะเอะอะ รอ งเสยี งดงั จนฉนั นอนไมห ลบั ในกลางดกึ ฉนั มหี อ งของฉนั เอง เวลานอนหลับและกรนเสียงดังก็ไมตองหวง ไมตองเกรงใคร จะรําคาญ ถาฉันจะตื่นข้ึนมากลางดึกแลวเปดไฟใหสวางทั้งหอง เพอ่ื อา นหนงั สอื หรอื จะทาํ อยา งใด กไ็ ดต ามความพอใจ และมสี ขุ ของฉนั กไ็ มม ใี ครตอ งราํ คาญเดอื ดรอ น ฉนั ไมต อ งกลวั ใครจะบน เวลาอยากเปดหนาตาง อยากปดหนาตาง เปดพัดลม หรือ ทําอยางใดในหองของฉัน และฉันเองจะไมทําความเดือดรอน ใหแ กใ คร ถา เปน ไปได ฉนั กอ็ ยากจะมบี า นทไี่ ดร บั ความสะดวก ตา ง ๆ และอยใู นบรเิ วณซงึ่ มสี งิ่ แวดลอ มชว ยใหฉ นั มสี ขุ ภาพดเี สมอ เปนบานที่ฉันไมตองขึ้นลงหลาย ๆ ชั้น เปนบานท่ีฉันจะไปหา หนังสืออาน ซื้อของใชสวนตัว ไปชมภาพยนตรการแสดงหรือ ไปทไี่ หนๆ ไดส ะดวกดี ไมต อ งเดนิ ไกลนกั ๒๗

òð. àÁè×ͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨Ð¢Íãˌᾷ•µÃǨÊØ¢ÀÒ¾©Ñ¹à»š¹»ÃШíÒ โดยการตรวจสุขภาพ 6 เดือนครั้ง หรืออยางนอย ปละครั้ง เม่ือพบโรคใดที่ฉันไมรูตัว แพทยจะไดรักษาใหเสีย แตแรก ถึงจะไมมีโรคอยางไรก็ไดรูวาฉันยังมีสุขภาพดีเพียงใด และจะไดฟ ง คาํ แนะนาํ ถงึ การปฏบิ ตั ติ ัวจากแพทย ๒๘

òñ. àÁ×èͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ¤ÇÒÁÊíÒ¤Ñ-·ÕèÊØ´Í‹ҧ˹Ö觷Õè©Ñ¹¨Ðàµ×͹ µ¹àͧàÊÁÍ ¡ç¤×Í Í‹Òà¡çºµÑÇÍ‹Ùà§Õºæ ฉันจะไมแยกตัวจากสังคม ไมยอมอยูเงียบ ๆ แตผูเดียวในบาน โดยไมยอมพบปะคบหาสมาคมกับใคร ฉันรูดีวาการอยูอยางหงอยเหงาเปลาเปลี่ยวน้ัน คือ ทุกข ซง่ึ รา ยยงิ่ กวา เจบ็ ปว ยเสยี อกี ถา ภายในบา นจะมเี สยี งเอะอะบา ง ในบางครั้ง มีเสียงเด็กรองไห เสียงเด็กท่ีเลนกันสนุกสนาน หัวเราะ เฮฮาอึกทึก ฉันจะไมรําราญ ไมหงุดหงิด พาลโกรธ พวกเดก็ ๆ เหมอื นพวก “คนแก”่ บางคน ฉนั จะคดิ เสยี วา เสยี งนนั้ คอื เสยี งดนตรอี ยา งหนงึ่ ทจี่ ะทาํ ใหฉ นั คลายเหงา ฉนั จะเปน สขุ ใจ ท่ีบานของฉันมีเสียงเด็ก ๆ ถาปราศจากเสียงเด็ก ๆ หรือเสียง สนกุ สนานรน่ื เรงิ ของใครในบา นกไ็ มผ ดิ อะไรกบั โลกหยดุ หมนุ หรอื โลกนี้ มฉี นั อยเู ดยี วดาย ๒๙

òò. àÁè×ͩѹࢌÒÊ‹ÙÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ à§Ô¹·èթѹÊÐÊÁµÅÍ´ÁÒ ©Ñ¹¨Ð㪌¨‹ÒÂà¾è×ͤÇÒÁÊØ¢¢Í§©Ñ¹ ฉันจะใชเงินท่ีสะสมนั้นอํานวยความสุขใหตัวเอง ใหม ากทสี่ ดุ ในบนั้ ปลายชวี ติ จะใชเ งนิ ในการตกแตง บา น หอ งนอน หองน้ํา และสถานท่ีในบาน ถาเงินท่ีใชน้ันจะชวยใหฉันสุขกาย สบายใจได ฉนั จะจา ยอยา งเตม็ ท่ี เพราะมนั เปน เงนิ ทฉ่ี ันหามา สะสมไวดวยความเหน็ดเหนื่อยท้ังกายและใจ ดวยความตั้งใจ เอาไวใ ชเ มอื่ สงู อายแุ ละ ไมอ าจจะหาได ฉนั ตง้ั ใจไวเ ชน นน้ั อยแู ลว ก็ขอใชเงินนั้นใหคุมกับท่ีเหน็ดเหน่ือยมามากแลว และฉันก็จะ ไมลืมท่ีจะใชเงินจํานวนหนึ่งเพ่ือการกุศลและเปนทานที่จะ เปนประโยชนต อเพ่ือนมนุษยดว ยกนั ๓๐

òó. àÁè×ͩѹࢌÒÊÙ‹ÇÑÂÊÙ§ÍÒÂØ ©Ñ¹¨Ð¤Ô´àÍÒäÇŒàÊÁÍÇ‹Ò ©Ñ¹µŒÍ§à¢ŒÒ¡Ñºã¤Ãæ ãˌ䴌·Ø¡¤¹ ไมวาเด็กหรือผูใหญฉันจะคบหาสมาคมดวย ฉันจะ มเี พอื่ นใหม าก ๆ ฉนั จะไมจ รงิ จงั กบั ชวี ติ จนเกนิ ไป เมอื่ เกดิ อารมณ ชว่ั รา ยทงั้ หลาย จะพยายามขจดั ใหห มดสนิ้ ไป ความวติ กกงั วล โลภ โกรธ หลง เกลยี ดชงั ไมพ งึ ใจ หวาดระแวง ฯลฯ เหลา นจ้ี ะไมใ ห มขี น้ึ ในจติ ใจ ฉนั ตอ งการแตค วามสขุ กายและสขุ ใจ ไมอ ยากจะ ไดอ ะไรมาก ๆ อกี ไมอ ยากไดค วามเปน ใหญเ ปน โต ฉนั ไมอ จิ ฉา ริษยาใคร ฉันจะคิดเสมอวา สิ่งใดที่ปรารถนาอาจไมสม ปรารถนาเสมอไป ฉันจะไมนําเอาเรื่องท่ีไมพึงพอใจมาพูดบน ไมห ยดุ ปาก จนลกู หลานหรอื ผอู นื่ ราํ คาญ ขาดความเคารพยาํ เกรง และเบอื่ หนา ยตวั ฉนั ฉนั จะวางใจเปน อเุ บกขาเสมอ ฉันจะเสริมสรางสุขภาพกายและสุขภาพจิตให สมบูรณดีตลอดไป ๓๑

¼ŒÙÊÙ§ÍÒÂØ·èÕÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢ µŒÍ§ÁդسÊÁºÑµÔ´Ñ§¹Õé ñ. µÍŒ §ÁÊÕ ¢Ø ÀÒ¾´Õ ·§Ñé 梯 ÀÒ¾¡ÒÂáÅÐ梯 ÀÒ¾¨µÔ ò. µÍŒ §Á¤Õ ÇÒÁÀÁÙ ãÔ ¨ ¤ÇÒÁ¾§Ö ¾Íã¨ã¹µÇÑ àͧ §Ò¹»ÃШÒí §Ò¹Í´àÔ Ã¡ °Ò¹Ð áÅЪÕÇÔµ¤ÇÒÁ໚¹ÍÂÙ‹¢Í§µÑÇ ÁÕàÇÅҾѡ¼‹Í¹Ë‹͹㨠ÁÍÕ ÒÃÁ³ì¢¹Ñ ó. µŒÍ§ÁÕ¤ÇÒÁ»ÃÐÁÒ³µ¹ ÃÑ¡µÑÇàͧ ÃÑ¡¼ÙŒÍè×¹ äÁ‹ÅзéÔ§¤ÇÒÁÌ٠¤ÇÒÁÊÒÁÒö¢Í§µ¹ ·Òí µ¹à»¹š ¤¹Á¤Õ Ò‹ Á»Õ ÃÐ⪹ìµÍ‹ ¼ÍÙŒ ¹è× ô.µŒÍ§ÁàÕ ¾×Íè ¹ÁÒ¡æ ࢌÒÊѧ¤Á ¤ºËÒÊÁÒ¤Á¡Ñº¼ŒÙÍ×¹è äÁÍ‹ Â͋٠‹ҧ ÇÒŒ àËÇ‹ ˧ÍÂà˧Ò