บทที่ 1 ความสำคัญของอาหารสัตว์edit

บทที 1 ความสาํ คญั ของอาหารสตั ว์ • อาจารยก์ ฤษณธร สนิ ตะละ สาขาสตั วศาสตรแ์ ละประมง มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา น่าน

บทที 1 ความสาํ คญั ของอาหารสตั ว์ FEED สงิ หนงึ สงิ ใดก็ตาม เมอื สตั วก์ นิ เขา้ ไป สตั วน์ ําไปใช้ อาหารสตั ว์ แลว้ ไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ สตั ว์ >เพอื การดํารงชพี (maintenance) สามารถจะถกู ยอ่ ย (Digest) และดดู >เพอื การเจรญิ เตบิ โต (growth) ซมึ ภายในรา่ งกายสตั ว์ >เพอื การสบื พันธุ์ (reproduction) >เพอื การสรา้ งผลติ ผล (production) >เพอื ประโยชนอ์ นื ๆ



ความตอ้ งการโภชนะของสตั ว์ 1. เพอื การดํารงชพี (Maintenance) 2 . เพอื ใหผ้ ลผลติ • 2.1 การเจรญิ เตบิ โต (Growth) (Production) • 2.2 การสบื พนั ธุ์ (Reproduction) • 2.3 การใหผ้ ลผลติ เชน่ นม, ไข่ (Milk, egg Product) • 2.4 การใหแ้ รงงาน (working)

1. เพอื การดาํ รงชพี (Maintenance) ก. พลงั งานพนื ฐาน เป็ นจํานวนพลงั งานตําสดุ ทสี ตั วต์ อ้ งการเพอื ดํารงกจิ กรรมในสภําพทสี ตั วม์ สี ขุ ภาพปกติ ไม่ เจ็บป่ วย ภาวะทางสรรี ะเป็ นปกติ เชน่ ไมเ่ ป็ นสดั อยใู่ นสภาพแวดลอ้ มทเี หมาะสมไมม่ กี ารดงึ เอาพลงั งานมาสรา้ งความอบอนุ่ อยใู่ นสภาพมกี ํารทํางานของกลา้ มเนอื นอ้ ยทสี ดุ และ สามารถตรวจสอบจํานวนพลังงานนไี ดภ้ ายหลงั การกนิ อําหํารไมน่ อ้ ยกวํา 12 ชวั โมง (เพอื ใหแ้ น่ใจวําพลังงานทเี กดิ จากกาํ รยอ่ ยและกาํ รดดู ซมึ หมดแลว้ สตั วต์ อ้ งการพลังงาน พนื ฐํานนไี ปใชใ้ นการหายใจ การหมนุ เวยี นโลหติ และการทํางานของระบบประสําท

1. เพอื การดาํ รงชพี (Maintenance) (ตอ่ ) ข. พลงั งานใชใ้ นการเคลอื นไหว เป็ นพลังงานทนี อกเหนอื จากพลังงาน พนื ฐาน แตจ่ ําเป็ นตอ้ งใชเ้ พอื การดารงชพี ซงึ เป็ น ปกตวิ สิ ัยของสตั วเ์ ลยี ง ไดแ้ ก่ เพอื การกนิ อาหาร การเคยี วเออื ง การเดนิ หาอาหาร การลกุ ยนื หรอื นอน คา่ นจี ะประมาณ 1 ใน 3 ของพลงั งานทใี ชใ้ นการดารงชพี ดงั นัน ความตอ้ งการ พลงั งานเพอื ดารงชพี นัน ผันแปรไปตามปัจจยั หลายอยา่ ง ไดแ้ ก่ พลังงานทใี ชเ้ มอื มกี ารอด อาหาร พลังงานทใี ชใ้ นกระบวนการเมแทบอลซิ มึ ของรา่ งกาย ซงึ ผนั แปรไปตามขนาด กริ ยิ าอาการของสตั ว์ และสภาพอากาศ ตลอดจนขนาดหรอื นา้ หนักของสตั ว์ สตั วท์ มี นี า้ หนัก มากมกั ตอ้ งการพลังงานเพอื ดารงชพี สงู กวา่ สตั วท์ มี นี า้ หนักตํากวา่ อาจเป็ นเพราะมเี นอื เยอื ของรา่ งกายทตี อ้ งดํารงกจิ กรรมของรา่ งกายมากกวา่

2. เพอื ใหผ้ ลผลติ (Production) ความตอ้ งการสารอาหารสําหรับการใหผ้ ลผลติ จงึ แตกตา่ งกนั ไปตามชนดิ ของผลผลติ ทใี ห ้ หรอื ตามจดุ ประสงคข์ องการผลติ ซงึ ความตอ้ งการสารอาหารเหลํานขี นึ กบั จุดประสงคข์ อง การผลติ ดว้ ยเชน่ กนั

2.1 ความตอ้ งการเพอื โภชนะ โปรตนี เป็ นโภชนะทจี ําเป็ นสําหรับกํารเจรญิ เตบิ โต การเจรญิ เตบิ โต (Growth) และตอ้ งเป็ นโปรตนี ทมี คี ณุ ภําพดี มสี ดั สว่ นของ กรดอะมโิ นทจี ําเป็ นอยเู่ พยี งพอตามควํามตอ้ งกํา รของสตั ว กลา้ มเนอื และเนอื เยอื เกยี วพันมโี ปรตนี เป็ นองคป์ ระกอบ

โปรตนี เป็ นโภชนะทสี ําคญั สําหรับการเจเรญิ เตบิ โต นําเพอื การ พลงั งาน เจรญิ เตบิ โต สรา้ งเนอื เยอื เพอื การ เนอื เยอื กลา้ มเนอื มนี ํา เจรญิ เตบิ โต ตอ้ งการ เป็ นองคป์ ระกอบ ประมาณ 80 % พลังงานสทุ ธิ วติ ามนิ ตา่ ง ๆ แรธ่ าตตุ า่ ง ๆ - วติ ามนิ ดี สําคญั ตอ่ การสรา้ ง สรา้ งกระดกู แคลเซยี ม กระดกู ฟอสฟอรัส - วติ ามนิ อนื ๆ สําคญั ตอ่ ขบวนการ Metabolism

2.2 ความตอ้ งการโภชนะเพอื การสบื พนั ธุ์ Reproductive Requirement อาหารดี X อาหารเลว ระยะวยั หนุ่มสาว การสบื พันธ:ุ์ เพมิ จํานวนสตั วใ์ หม้ ากขนึ (Puberty) ไขแ่ ละ นําเชอื ผสมกนั

โภชนะสําหรบั แมพ่ นั ธุ์ วติ ามนิ และแรธ่ าตเุ พอื การ สบื พนั ธุ์ โปรตนี เพอื การสบื พนั ธุ์ วติ ํามนิ เอ หรอื แคโรทนี เพอื การ ความตอ้ งกํารโปรตนี ระหวา่ งการอมุ ้ ทอ้ งมักเพมิ ขนึ สบื พันธุ์ ตอ้ งมจี ํานวนเพยี งพอ ทงั นเี นอื งจาก ลกู สตั วป์ ระกอบไปดว้ ยโปรตนี ความ แกค่ วามตอ้ งการ เพราะเป็ น ตอ้ งการโปรตนี มมี ํากทสี ดุ ระหวํางชว่ งทสี ามของ วติ ามนิ ทจี ําเป็ นตอ่ การสรา้ งไข่ กํารตงั ทอ้ ง เพราะในระยะนลี กู สตั วม์ กี าร และสรา้ งลกู สตั ว์ การขาดวติ ามนิ เจรญิ เตบิ โตเร็วมากทสี ดุ โปรตนี ทตี อ้ งการสาํ หรับ เอ นอกจากจะกระทบกระเทอื น การตงั ทอ้ งนอกจากจะมจี ํานวนเพยี งพอแลว้ ตอ้ ง ตอ่ ลกู สตั วใ์ นทอ้ งแลว้ ยงั เป็ นโปรตนี ทมี คี ณุ ภาพดว้ ย กระทบกระเทอื นตอ่ นมนําเหลอื ง แคลเซยี มและฟอสฟอรสั เพอื การสบื พนั ธุ์ (colostrum) จะทําใหน้ มนํา ตอ้ งมจี ํานวนเพยี งพอ เพราะลกู สตั วก์ าํ ลัง เหลอื งขาดวติ ํามนิ เอ หรอื แคโร เจรญิ เตบิ โตตอ้ งการใชแ้ คลเซยี มและฟอสฟอรสั ทนี เป็ นสว่ นประกอบของกระดกู วติ ามนิ ดี วติ ามนิ อี และ วติ ามนิ อนื ๆ จาํ เป็ นตอ่ การ เจรญิ เตบิ โตของ embryo แรธ่ าตอุ นื ๆ เชน่ ไอโอดนี เหล็ก ทองแดง และโคบอลต์ จําเป็ นสาํ หรับบางทอ้ งทซี งึ อําจ ขาดธาตใุ ดธาตหุ นงึ ผเู ้ ลยี ง จะตอ้ งจัดธาตทุ ขี าดใหแ้ กส่ ตั ว์

โภชนะสําหรบั พอ่ พนั ธุ์ สตั วท์ ใี ชเ้ ป็ นพอ่ พนั ธคุ์ วรไดร้ บั การเลยี งดอู ยา่ งดใี หม้ คี วามสมบรู ณ์ พันธสุ์ งู เพอื ประสทิ ธภิ าพในการผสมพันธุ์ อาหารควรจดั ใหเ้ พยี งพอ่ กบั ความตอ้ งการทงั ดา้ นปรมิ าณและโภชนะ เชน่ มโี ปรตนี แรธ่ าตุ วติ ามนิ อยา่ งพอเพยี ง

2.3 ความตอ้ งการโภชนะในการสรา้ งนํานม • การผลติ นม (milk production)นํานมสว่ นใหญ่ ไดม้ าจากโคนม แตส่ ตั วเ์ ลยี งลกู ดว้ ยนมทกุ ชนดิ มี การผลติ นมเพอื ใชเ้ ลยี งลกู สตั ว์ บางชนดิ มี ประสทิ ธภิ าพในการผลติ ไดด้ พี อ ๆ กบั โคนม นํานม สตั วป์ ระกอบดว้ ย 2 สว่ นใหญ่ ๆ คอื • นา้ (water) • วัตถุแหง้ (dry matter) สว่ นทเี ป็ นวัตถแุ หง้ บางทเี รยี กวา่ สว่ นทเี ป็ นของแขง็ (solids) สว่ น นจี ะประกอบไปดว้ ย ไขมนั นม (milk-fat) โปรตนี นา้ ตาลแลคโตสและแรธ่ าตุ โดยทวั ไป นา้ นมประกอบดว้ ยสงิ ตา่ ง ๆ ดงั นี นา้ 87.25% และวตั ถแุ หง้ 12.75%

2.4 ความตอ้ งการโภชนะเพอื การผลติ ไข่ • สตั วป์ ีกมคี วามตอ้ งการสารอาหารในกาํ รสรา้ งไขส่ งู มาก เนอื งจํา กองคป์ ระกอบของไขม่ สี ารอาหารอยใู่ นรปู เขม้ ขน้ มาก • พลังงานทเี กบ็ ไวใ้ นรปู ของไขมันมปี ระมําณ 11.5–14.3 เปอรเ์ ซ็นต์ • มปี รมิ าณสารรอาหารอนื ๆ สงู ดว้ ย เพอื นําออกมําใชใ้ นระหวา่ งการ ฟักออกเป็ นตัว • ไกต่ อ้ งการพลังงานมากนอ้ ยเพยี งใดขนึ อยกู่ บั อตั ราการรผลติ ไข่ ไขแ่ ตล่ ะฟอง มพี ลงั งานประมาณ 90 กโิ ลแคลอรี • ไกไ่ ขจ่ ะกนิ อาหารเหมอื นไกเ่ ล็ก คอื กนิ ตามระดบั พลังงาน ดังนัน จงึ กนิ อาหารทมี พี ลงั งานสงู ในปรมิ าณทนี อ้ ยกวา่ การกนิ อาหารทมี ี พลงั งานตํา • ถา้ มกี ารเพมิ หรอื ลดพลงั งานลง 1 เปอรเ์ ซน็ ต์ จะทําใหอ้ ตั ราการ กนิ อาหารลดลงหรอื เพมิ ขนึ 0.5 เปอรเ์ ซ็นต์

• ความตอ้ งการอาหารโปรตนี สําหรับ การผลติ ไข่ ควรใชแ้ หลง่ โปรตนี จาก สตั ว์ ไมน่ อ้ ยกวํา 5 เปอรเ์ ซน็ ต์ มฉิ ะนันอัตราการไขอ่ าจลดลง ถํา เป็ นไกพ่ ันธไุ์ ขอ่ าจฟักออกไมด่ ี

2.5 การใชแ้ รงงาน • การผลติ แรงงานจาก ประเภทของแรงงาน สตั ว์ (Work Involuntary เชน่ การทํางานของหัวใจและ Production) ยังมี อวัยวะทสี ําคญั involuntary เป็ นสว่ นสาํ คญั ความจําเป็ นสาํ หรับ สว่ นหนงึ ของการดาํ รงชพี ประเทศทมี อี าชพี ทาง Voluntary เชน่ แรงงํานทใี ชส้ ําหรับการ การเกษตร แรงงาน พักผอ่ น ของสตั วเ์ ป็ นการ เคลอื นไหวของสตั ว์