ระบบบัญชี-01

เพื่อให้การรายงานขอ้ มูลทางการบญั ชีเป็ นไปอยา่ งถูกตอ้ งและรวดเร็วย่ิงข้ึน ธุรกิจจาเป็ นจะตอ้ งศึกษาและเลือกใชร้ ะบบบญั ชีท่ีดี รวมท้งั ปรับปรุงวิธีการบญั ชีให้มี ประสิทธิภาพยง่ิ ข้ึน ในปัจจุบนั นกั บญั ชีไดแ้ สวงหาวิธีการพฒั นาแบบฟอร์มระบบบญั ชี เครื่องมือและอุปกรณ์ รวมท้งั ศึกษาวิธีการปฏิบตั ิงานใหม่ ๆ เพื่อช่วยลดค่าใชจ้ ่ายของ กิจการและพฒั นาการทางานใหร้ วดเร็วยง่ิ ข้ึน

ความหมายและความสาคญั ระบบบญั ชี ระบบบญั ชี (Accounting System) หมายถงึ ระบบการจดั เกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ทางการเงนิ ท่เี ป็นเอกสารต่าง ๆ ทางด้านบญั ชี รายงานการเงนิ ท่เี ป็นหลกั ฐานด้าน บญั ชี วธิ กี าร ตลอดจนเครอ่ื งมอื ต่าง ๆทใ่ี ชใ้ นการบนั ทกึ บญั ชที ่ีไดน้ ามาใชใ้ นการ รวบรวมขอ้ มลู เกย่ี วกบั การดาเนินงาน เพอ่ื ชว่ ยใหก้ จิ การสามารถปฏบิ ตั หิ น้าทไ่ี ดอ้ ยา่ งมี ประสทิ ธภิ าพ และเสนอขอ้ มูลต่อผู้ถือหุ้น เจ้าหน้ี ส่วนราชการและอ่นื ๆ ท่เี ก่ยี วขอ้ ง ขอ้ มลู ทางบญั ชแี บ่งเป็น 2 ประเภท คอื

ความหมายและความสาคญั ระบบบญั ชี 1. ข้อมูลสาหรบั บุคคลภายนอก เช่น ผู้ถอื หุน้ เจ้าหน้ี ส่วนราชการ ขอ้ มลู ทบ่ี ุคคลภายนอกสนใจไดแ้ ก่ ฐานะทางการเงนิ และผลการดาเนินงาน ซ่ึงฝ่าย บรหิ ารจะเป็นผกู้ าหนดนโยบายทางการบญั ชแี ละผรู้ บั ผดิ ชอบในการเกบ็ ขอ้ มลู และ เพอ่ื ใหข้ อ้ มลู ในงบการเงนิ เป็นทเ่ี ช่อื ถอื ไดข้ องบุคคลภายนอก ดงั นั้นจงึ ตอ้ งมผี สู้ อบ บญั ชอี สิ ระตรวจสอบความถกู ตอ้ งและเชอ่ื ถอื ไดข้ องขอ้ มลู ดว้ ย 2. ข้อมูลสาหรบั เสนอต่อบุคคลภายใน เป็นขอ้ มูลทเ่ี ป็นประโยชน์ต่อ การดาเนินธุรกจิ ขอ้ มลู ทางบญั ชที จ่ี ะนามาใชต้ ดั สนิ ใจวางแผนการดาเนินงาน

ความหมายและความสาคญั ระบบบญั ชี ระบบบญั ชที ด่ี จี ะเป็นเครอ่ื งช่วยผบู้ รหิ ารในการวางแผนควบคุมการดาเนินงาน ใหเ้ ป็นไป ตามแผนการทว่ี างไวอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ และช่วยป้องกนั ทรพั ยส์ นิ ของธุรกจิ ไม่ใหส้ ูญหาย หรอื ถูก นาไปใชอ้ ย่างไม่เหมาะสม ในการกาหนดระบบบญั ชผี ูว้ างระบบจะต้องคานึงถงึ การควบคุมภายใน (Internal Control)ซง่ึ เป็นสง่ิ สาคญั อยา่ งมากสาหรบั ธุรกจิ โดยควรกาหนดระบบบญั ชใี นลกั ษณะทจ่ี ะ ทาใหเ้ กดิ การควบคมุ การปฏบิ ตั งิ านตา่ ง ๆ และมกี ารตรวจสอบซง่ึ กนั และกนั (Internal Check) ความสาคญั ของระบบบญั ชี ระบบบญั ชมี คี วามสาคญั ในการควบคุมการปฏบิ ตั งิ านให้ เป็นไปตามระเบยี บทว่ี างไว้ และมคี วามสาคญั ในการนาเสนอรายงานอยา่ งถูกตอ้ งและรวดเรว็ การวาง ระบบบญั ชที ่ดี จี งึ ต้องเป็นระบบท่มี กี ารควบคุมภายในท่ดี ี มเี อกสารและเก็บเอกสารประกอบการ ลงบญั ชีท่ีเหมาะสม มกี ารลงบญั ชีท่ถี ูกต้องรวดเรว็ และมกี ารเสนอรายงานท่ีถูกต้อง และทนั ต่อ เหตุการณ์ ไมว่ า่ จะใชเ้ ครอ่ื งมอื อุปกรณ์ตา่ ง ๆ หรอื ลงมอื ในการทาบญั ชกี ต็ าม

ความหมายและความสาคญั ระบบบญั ชี นอกจากจะใชข้ อ้ มูลทางการบญั ชเี พ่อื เป็นเคร่อื งวดั ผลในการดาเนินงานใน รอบระยะเวลาทผ่ี ่านมาแลว้ ธุรกจิ จาเป็นตอ้ งมรี ะบบบญั ชที ด่ี ี เพ่อื ใช้เป็นเคร่อื งมอื ของ ฝ่ ายบรหิ ารในด้านการควบคุม การดาเนินงานให้เป็นไปตามวตั ถุประสงค์ ในกิจการ ขนาดเลก็ ท่กี ารดาเนินงานขน้ึ อย่กู บั เจา้ ของเพยี งคนเดยี วหรอื สองคนนัน้ ความสาคญั ของระบบบญั ชอี าจจะเหน็ ไดไ้ ม่ชดั เจน เพราะเจา้ ของกจิ การสามารถควบคุมดูแลด้วย ตนเองไดท้ วั่ ถงึ แต่ในองคก์ รหรอื กจิ การขนาดใหญ่ท่มี กี ารแบ่งงานออกเป็นหลายส่วน และมพี นกั งานจานวนมากเจา้ ของหรอื ผบู้ รหิ ารไมส่ ามารถดูแลไดท้ วั่ ถงึ จา เป็นตอ้ งมี การมอบหมายอานาจหน้าทใ่ี นการบรหิ ารงานและขยายขอบเขตการควบคุมออกไปให้ หวั หน้าหาขอ้ มลู ต่าง ๆ ใหฝ้ ่ายจดั การแลว้ +

วตั ถปุ ระสงคก์ ารวางระบบบญั ชี การวางระบบบญั ชเี กดิ ประโยชน์ตอ่ ธรุ กจิ ดงั น้ี 1. เป็นเคร่อื งมอื ช่วยฝ่ายบรหิ ารใชใ้ นการวางแผนการปฏบิ ตั งิ านและตดั สนิ ใจ อยา่ งมหี ลกั เกณฑโ์ ดยใชข้ อ้ มลู ทถ่ี กู ตอ้ ง 2. เป็นเครอ่ื งมอื ชว่ ยในการควบคุมการปฏบิ ตั งิ าน โดยใชแ้ ผนงานทว่ี างไวอ้ ยา่ ง มหี ลกั เกณฑต์ ามทก่ี าหนดไว้ 3. เป็นเคร่อื งมอื ช่วยในการประเมนิ ผล โดยการวดั ผลการปฏิบตั ิงานจรงิ กบั แผนงานทก่ี าหนดไวแ้ ละหากเกดิ ความผดิ พลาดสามารถปรบั ปรงุ แกไ้ ขตอ่ ไป

ส่วนประกอบของระบบบญั ชี กิจการแต่ละประเภทมลี กั ษณะแตกต่างกนั ดงั นัน้ วตั ถุประสงค์ในการวาง ระบบบญั ชกี ย็ อ่ มแตกตา่ งกนั ดว้ ย อยา่ งไรกต็ ามไมว่ า่ กจิ การจะมลี กั ษณะใด ระบบบญั ชี จะมสี ว่ นประกอบทส่ี าคญั ดงั น้ี 1. เอกสารทางการบญั ชี ไดแ้ ก่ 1.1 แบบฟอรม์ ต่าง ๆ เช่น ใบกากบั สนิ คา้ (Invoice) ใบสาคญั สงั่ จ่าย (vouchers) ใบเสรจ็ รบั เงนิ (Receipt) เป็นตน้ ซง่ึ เป็นเอกสารทางการเงนิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ประจา มคี วามจาเป็นในการใชง้ านประจาวนั ของกจิ การและเป็นหลกั ฐานในการบนั ทกึ บญั ชี

ส่วนประกอบของระบบบญั ชี 1.2 สมดุ บนั ทกึ รายการขนั้ ตน้ เป็นสมดุ ทใ่ี ชบ้ นั ทกึ รายการขนั้ ตน้ เรยี งลาดบั วนั ท่เี กดิ รายการก่อนหลงั ก่อนผ่านรายการไปบญั ชแี ยกประเภท เม่อื บนั ทึกรายการ ทางบญั ชตี ามเอกสารหรอื แบบฟอรม์ ทไ่ี ดจ้ ดั ทาไวเ้ รยี บรอ้ ยแลว้ และผ่านไปบญั ชอี ่นื ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ซง่ึ แบง่ ออกเป็น 2 ชนิด คอื ก. สมุดรายวนั เฉพาะ ใชบ้ นั ทกึ รายการใดรายการหน่ึงท่เี กดิ ขน้ึ จานวนมาก ไดแ้ ก่ สมดุ รายวนั ขาย สมดุ รายวนั รบั คนื สนิ คา้ สมุดรายวนั ซอ้ื สมดุ รายวนั สง่ คนื สนิ คา้ สมดุ รายวนั เงนิ สดรบั สมดุ รายวนั เงนิ สดจา่ ย เป็นตน้ ข. สมุดรายวนั ทวั่ ไป ใชบ้ นั ทกึ รายการทเ่ี กดิ ขน้ึ เป็นครงั้ คราว และจานวนไม่ มากพอทจ่ี ะบนั ทกึ เป็นสมดุ รายวนั เฉพาะ ไดแ้ ก่ รายการเปิดบญั ชใี นวนั ตน้ งวด รายการ ปิดบญั ชใี นวนั สน้ิ งวด

ส่วนประกอบของระบบบญั ชี 1.3 สมุดบญั ชแี ยกประเภท เป็นสมดุ บญั ชที ใ่ี ชบ้ นั ทกึ รายการทางบญั ชใี นขนั้ ปลาย โดยนารายการจากสมดุ ลงรายการขนั้ ตน้ มาบนั ทกึ ในบญั ชี แบง่ เป็น 2 ประเภท คอื ก. บญั ชแี ยกประเภททวั่ ไป แยกตามหมวดบญั ชี 5 หมวด คอื สนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ ทุน รายได้ คา่ ใชจ้ า่ ย ข. บัญชีแยกประเภทย่อย เป็นบัญชีท่ีเก็บรายละเอียดเพ่ิมเติมจากบญั ชีแยก ประเภททวั่ ไป เชน่ - บญั ชแี ยกประเภททวั่ ไป คุมยอดสนิ คา้ บญั ชยี อ่ ย ไดแ้ ก่ บญั ชสี นิ คา้ บตั รสนิ คา้ - บญั ชแี ยกประเภททวั่ ไป คุมยอดลูกหน้ี บญั ชยี ่อย ไดแ้ ก่ ลูกหน้ีย่อย ลกู หน้ี รายตวั

ส่วนประกอบของระบบบญั ชี 1.4 ทะเบยี นตา่ ง ๆ เป็นทะเบยี นทจ่ี ดั ทาขน้ึ เพอ่ื เป็นรายละเอยี ดประกอบบญั ชแี ยก ประเภททวั่ ไปทเ่ี กย่ี วขอ้ ง เชน่ ทะเบยี นทด่ี นิ ทะเบยี นอาคารและอุปกรณ์ ซง่ึ เป็นรายละเอยี ด ประกอบบญั ชที ด่ี นิ อาคาร และอุปกรณ์ ทะเบยี นเงนิ ลงทุนเป็นรายละเอยี ดประกอบบญั ชเี งนิ ลงทนุ เป็นตน้ 1.5 รายงานหรอื งบการเงนิ ต่าง ๆ ซ่งึ จะตอ้ งเสนอต่อฝ่ ายบรหิ าร ผูถ้ อื หุ้น เจา้ หน้ี และส่วนราชการ เช่น รายงานการขาย รายงานเงินสดรบั งบกาไรขาดทุน งบแสดงการ เปลย่ี นแปลงสว่ นของเจา้ ของ และงบแสดงฐานะทางการเงนิ เป็นตน้

ส่วนประกอบของระบบบญั ชี 2. วิธีการต่าง ๆ ในการดาเนินการ วธิ กี ารต่าง ๆ ไดแ้ ก่ ในการปฏบิ ตั เิ กย่ี วกบั การใช้ แบบฟอร์มการลงรายการในสมุดรายวนั บญั ชแี ยกประเภท และการทางาน รวมทงั้ นโยบายในการ บรหิ ารและการควบคุม ซง่ึ ถอื เป็นเครอ่ื งมอื ในการควบคมุ การปฏบิ ตั งิ าน 3.เครื่องมือและอปุ กรณ์ต่าง ๆ ในการลงบญั ชี เครอ่ื งมอื และอุปกรณ์ต่าง ๆ ถอื เป็นสงิ่ ท่ี ชว่ ยประหยดั เวลา และลดขอ้ ผดิ พลาดในการทางานได้ เช่น เครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ เครอ่ื งคานวณ เครอ่ื ง พมิ พด์ ดี เครอ่ื งถา่ ยเอกสาร เป็นตน้ 4.บุคลากรที่ปฏิบตั ิงานในระบบบญั ชี หมายถงึ พนกั งานทม่ี หี น้าทป่ี ฏบิ ตั งิ านตามระบบ บญั ชซี ง่ึ มคี ณุ สมบตั เิ หมาะสมในการทจ่ี ะนาระบบบญั ชที ว่ี างไวม้ าใชป้ ฏบิ ตั ไิ ดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ซง่ึ คุณสมบตั ิท่ีเหมาะสม หมายถึง ความรู้ ความสามารถด้านวิชาการบญั ชีและระบบบญั ชี รวมทงั้ ปเจรา้ ะหสนบ้ากทารแ่ี ณล้ว์ในถกงึ แารมปว้ ฏ่าจบิ ะตั มงิ รีาะนบธบุรบกจิญั ทชจ่ี ที าีว่ีเปา็นงไตวอ้ อ้ งยใช่างต้ ดาเีมพวยีธิ งกี ใาดรกทย็ แ่ี ่อตมกไตม่า่สงากมนั าอรอถกจไะปนาถมา้ าขใาชด้ปพฏนบิ กั ตังาใิ หน้ บรรลุผลตามวตั ถุประสงคไ์ ด้

ประเภทของการวางระบบบญั ชี โดยทวั่ ไปการจดั วางระบบบญั ชสี ามารถแบง่ ออกเป็น 3 ประเภท คอื 1. การวางระบบบญั ชีของกิจการใหม่ทงั้ ระบบ โดยปกตจิ ะเกดิ ขน้ึ กบั กจิ การท่ี เรมิ่ ตน้ ดาเนินงานเป็นครงั้ แรก หรอื จดั ตงั้ บรษิ ทั ในเครอื (Parent subsidiary) ผวู้ างระบบบญั ชี จะตอ้ งจดั ทารายละเอยี ดและคู่มอื การดาเนินงาน วธิ กี ารจดบนั ทกึ ขอ้ มลู การลงบญั ชี รวมทงั้ ขอ้ ปฏบิ ตั ิ กฎเกณฑใ์ นการใชแ้ บบฟอรม์ วธิ กี ารจดบนั ทกึ แบบฟอร์มโดยละเอยี ด และมคี ู่มอื แสดงวธิ กี ารปฏบิ ตั ขิ องระบบบญั ชแี ละวธิ กี ารบญั ชที งั้ หมด ซง่ึ วธิ นี ้ีไมย่ ุ่งยากมาก เน่ืองจากยงั ไมม่ ผี ปู้ ฏบิ ตั งิ านในกจิ การมากอ่ น จงึ ไมเ่ กดิ ขอ้ ขดั แยง้ กนั

ประเภทของการวางระบบบญั ชี 2. การวางระบบบญั ชีที่ใช้ในปัจจบุ นั ขยายให้ครอบคลมุ ธรุ กิจของกิจการ เป็น การวางระบบบญั ชใี หม่เฉพาะส่วนงานทเ่ี กดิ ขน้ึ ใหม่ จะคล้ายคลงึ กบั งานประเภทท่ี 1 แต่มี ขอบเขตแคบกว่า เช่นห้างเทสโก้โลตสั ต้องการตงั้ สาขาใหม่ในจงั หวดั ชุมพร หรือบริษัท ไทยน้าทพิ ย์ จากดั ผลติ เครอ่ื งดม่ื บารุงกาลงั ชนิดใหม่ เป็นตน้ ผวู้ างระบบบญั ชตี อ้ งสนใจเป็น พเิ ศษถงึ การกาหนดวธิ กี ารบญั ชที ส่ี ามารถควบคุมการดาเนินงานของธุรกจิ ใหม่ใหส้ มบูรณ์ ด้วย การนาระบบบญั ชปี ระเภทน้ีมาใช้มกั จะเกดิ ขอ้ ขดั แย้งเลก็ น้อยเท่านัน้ หรอื อาจจะไม่ เกดิ ขน้ึ เลยกไ็ ด้

ประเภทของการวางระบบบญั ชี 3. การปรบั ปรุงระบบบญั ชีเดิมที่ใช้อยู่ให้ทนั สมยั เป็นการปรบั ปรุงงาน เพยี งส่วนใดส่วนหน่ึงของระบบบญั ชที ่เี ห็นว่ายงั ไม่เหมาะสมเท่านัน้ เช่น ปรบั ปรุง วิธีการบันทึกโดยนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์มาใช้ในการควบคุมการขายให้มี ประสทิ ธภิ าพ การศกึ ษาถงึ การนาเคร่อื งจกั ร หรอื เคร่อื งทุ่นแรงงานมาใชใ้ นเร่อื งการ จ่ายเงนิ เดอื นและค่าแรง งานชนิดน้ีมกั จะทาเป็นครงั้ คราวเพ่อื ทาใหง้ านดขี น้ึ และลด ค่าใช้จ่ายในการทางานลงด้วย การวางระบบบญั ชปี ระเภทน้ีเป็นการปรบั ปรุงระบบ บญั ชเี ดมิ ทใ่ี ชอ้ ยใู่ นปัจจุบนั และเป็นการนาระบบใหม่มาใชจ้ งึ อาจจะเกิดขอ้ ขดั แยง้ ขน้ึ ได้

ประเภทของการวางระบบบญั ชี ในการวางระบบบญั ชที ด่ี ี ผวู้ างระบบบญั ชจี ะตอ้ งจดั ทาคมู่ อื การปฏบิ ตั งิ านของ ระบบบญั ชที งั้ หมดให้แก่กจิ การ เพ่อื ใหผ้ ู้ปฏบิ ตั งิ านสามารถนามาใช้เป็นแนวทางใน การปฏบิ ตั งิ านได้ และในการนามาใช้ หากเหน็ วา่ มขี นั้ ตอนใดไมเ่ หมาะสมกส็ ามารถแกไ้ ขไดโ้ ดยผปู้ ฏบิ ตั งิ าน และผวู้ างระบบ บญั ชจี ะตอ้ งปรกึ ษาหารอื กนั เพอ่ื แกไ้ ขและนาไปใชใ้ นการปฏบิ ตั งิ านต่อไป งานวางระบบบญั ชตี ามท่ไี ด้รบั มอบหมายจะต้องใช้เวลาในการศกึ ษาสภาพ โดยทวั่ ไปและชว่ งเวลาในการวางระบบบญั ชพี อสมควร โดยระบบบญั ชใี หมจ่ ะตอ้ ง 1. แกป้ ัญหาความล่าชา้ ในการรายงานขอ้ มลู 2. ลดตน้ ทุนของการจดบนั ทกึ และรายงานขอ้ มลู ใหต้ ่าลง 3. ทาใหม้ กี ารควบคมุ การทางานใหร้ ดั กุมยง่ิ ขน้ึ

คณุ สมบตั ิและผเู้ ก่ียวข้องกบั การวาง ระบบบญั ชี ผู้วางระบบบัญชีควรเป็ นผู้เช่ียวชาญทางการบัญชีและมีความใกล้ชิดกับ การจดั ระบบงานของธุรกจิ ต่างๆ ความรอบรอู้ ยา่ งกวา้ งขวางและมปี ระสบการณ์ดา้ นการวางระบบบัญชี มากจะทาให้จดั ทาระบบบญั ชใี ห้ทนั สมยั ได้ การท่จี ะประสบผลสาเรจ็ ด้านงานวางระบบบญั ชี จาเป็นต้องฝึกฝนเพม่ิ เตมิ ความชานาญต่าง ๆ กนั ออกไป มกี ารฝึกหดั ซ่งึ ไม่เพียงแต่จะทาให้ เรยี นรหู้ ลกั เบอ้ื งตน้ ทางทฤษฎเี ทา่ นนั้ แต่ตอ้ งศกึ ษาเรอ่ื งตา่ ง ๆ ดงั น้ี 1. ระบบการทางานและงานประจาของสานกั งาน 2. การจดั องคก์ รของธุรกจิ หน้าทง่ี านของฝ่ายบญั ชใี นธุรกจิ ขนาดใหญแ่ ละขนาดเลก็ 3. หลกั และการปฏบิ ตั กิ ารสอบบญั ชี เพอ่ื ใหม้ กี ารผา่ นบนั ทกึ ได้ ผา่ นการตรวจสอบ เรยี บรอ้ ยและทรพั ยส์ นิ ของกจิ การไดร้ บั การพทิ กั ษโ์ ดยผตู้ รวจสอบบญั ชรี ายไดใ้ นกจิ การ

คณุ สมบตั ิและผเู้ กี่ยวข้องกบั การวาง ระบบบญั ชี ผทู้ ่ีเก่ียวขอ้ งกบั งานวางระบบบญั ชีมีดงั น้ี 1. เจ้าหน้าท่ีขององค์กรธุรกิจ อาจจะเป็ นสมุห์บญั ชีหรือผูอ้ านวยการฝ่ ายบญั ชีของ องคก์ รธุรกิจน้นั ๆเจา้ หนา้ ท่ีแผนกบญั ชี แผนกตรวจสอบภายใน อาจจะร่วมกนั วางระบบบญั ชีทีใช้ อยแู่ ลว้ ใหเ้ หมาะสมยง่ิ ข้ึน เพราะเป็นผรู้ ู้สภาพแวดลอ้ มท้งั ภายในและภายนอกเป็นอยา่ งดี 2. สานักงานบัญชีหรือผู้ตรวจสอบบัญชีอิสระ สานักงานบัญชีจะมีนักบัญชีท่ีมี ประสบการณ์ทางดา้ นงานบญั ชีแขนงต่าง ๆ อยมู่ าก ถา้ องคก์ รธุรกิจยงั ไม่มีเจา้ หนา้ ท่ีที่มีประสบการณ์ ในการวางระบบบญั ชีของธุรกิจ สานกั งานบญั ชีก็จะเขา้ มาช่วยวางรูปแบบระบบบญั ชีหรือแกไ้ ขใน ระบบบญั ชีของกิจการใหเ้ หมาะสมและดียง่ิ ข้ึน

คณุ สมบตั ิและผเู้ ก่ียวข้องกบั การวาง ระบบบญั ชี 3. บริษทั ขายเคร่ืองจักร และเคร่ืองทุ่นแรงตลอดจนเอกสารและสมุดบัญชี อาจจะแนะนา ระบบบญั ชีบางส่วน เพื่อใหส้ อดคลอ้ งกบั อุปกรณ์และเอกสารต่าง ๆ ที่ตนเป็นผขู้ าย การใหบ้ ริษทั ผขู้ ายเครื่องจกั รทาบญั ชี หรือสมุดบญั ชีและเอกสารทางการบญั ชีก็อาจทาได้ แต่ตอ้ งมีการปรับปรุง ระบบใหเ้ หมาะสมกบั ขนาดและลกั ษณะของธุรกิจ บริษทั ท่ีขายเคร่ืองคอมพิวเตอร์ท่ีใชส้ าหรับงาน บัญชีมักมีโปรแกรมสาเร็จรูปต่างๆให้ผูซ้ ้ือเลือกใช้ได้บางโปรแกรมก็ต้องทาการปรับปรุงให้ เหมาะสมกบั ธุรกิจ หรือบางบริษทั ก็จะมีผูท้ ี่มีความรู้ทางดา้ นระบบบญั ชีคอยให้บริการตามความ ตอ้ งการของลูกคา้

คณุ สมบตั ิและผเู้ ก่ียวข้องกบั การวาง ระบบบญั ชี จรรยาบรรณของผสู้ อบบญั ชีรับอนุญาต 1.ไม่รับสอบบญั ชีในกิจการซ่ึงตนมีส่วนไดเ้ สียไม่วา่ จะเกี่ยวดว้ ยทรัพยส์ ินหรือตาแหน่งหนา้ ท่ี 2. ไม่กระทาการใด ๆ อนั อาจนามาซ่ึงความเสียหายแห่งวชิ าชีพ 3. ไม่เปิ ดเผยความลบั ของกิจการท่ีตนไดร้ ู้มาในหนา้ ท่ีจากการสอบบญั ชี 4. ไม่กาหนดสินจ้างหรือค่าตอบแทน โดยถือเอาอัตราสูงต่าของยอดเงินหรือของมูลค่า ทรัพยส์ ินใดที่ตนรับรอง หรือท่ีตนมีส่วนร่วมในการสอบบญั ชีเป็นเกณฑ์ 5. ไม่รับรอง หรือยินยอมให้ผูอ้ ื่นอา้ งว่าตนเป็ นผูส้ อบบญั ชีในกิจการใด โดยตนมิไดเ้ ป็ นผู้ ควบคุมการสอบบญั ชีในกิจการน้นั 6. ไม่โฆษณา หรือยนิ ยอมใหผ้ อู้ ื่นโฆษณาดว้ ยประการใด ๆ ซ่ึงการประกอบวชิ าชีพสอบบญั ชี เวน้ แต่การแสดงช่ือ คุณวฒุ ิ ท่ีอยู่ หรือสานกั งานของตน 7. ไม่แยง่ งานการสอบบญั ชีจากผสู้ อบบญั ชีรับอนุญาตอ่ืน

คณุ สมบตั ิและผเู้ กี่ยวข้องกบั การวาง ระบบบญั ชี 8. ไมใ่ หห้ รอื รบั วา่ จะใหท้ รพั ยส์ นิ หรอื ประโยชน์อน่ื ๆ เพอ่ื เป็นการจงู ใจให้บคุ คลอน่ื แนะนา หรอื จดั หางานใหต้ นทา 9. ไม่เรยี กหรอื รบั ทรพั ยส์ นิ ประโยชน์จากบุคคลใด ในเม่อื บุคคลนัน้ ไดร้ บั งานเพราะการ แนะนาหรอื การจดั หางานตน 10. ไมท่ าการสอบบญั ชเี กนิ กวา่ ทร่ี บั มอบหมายจากผสู้ อบบญั ชรี บั อนุญาตอ่ืน 11. ไมล่ งลายมอื ชอ่ื รบั รองการสอบบญั ชขี องกจิ การใดทต่ี นมไิ ดท้ าการสอบบญั ชี 12. ไม่ปกปิดขอ้ เทจ็ จรงิ หรอื บดิ เบอื นความจรงิ อนั เป็นสาระสาคญั ของงบแสดงฐานะทาง การเงนิ และบญั ชที ต่ี นเองลงลายมอื ช่อื รบั รอง ซง่ึ อาจทาใหเ้ กดิ การหลงผดิ และอาจเสยี หายแก่ กจิ การทส่ี อบบญั ชนี นั้ หรอื แก่บคุ คลทเ่ี กย่ี วขอ้ ง

คณุ สมบตั ิและผเู้ กี่ยวข้องกบั การวาง ระบบบญั ชี 13. ไม่ลงลายมอื ช่อื รบั รองการสอบบญั ชใี ด ๆ ในเม่อื ยงั มไิ ดต้ รวจสอบหลกั ฐานท่ีจาเป็น ตามมาตรฐานการสอบบญั ชี 14. ใหบ้ นั ทกึ ความเหน็ ไวใ้ นรายงานการสอบบญั ชี เม่อื ปรากฏวา่ กจิ การทต่ี นรับสอบบญั ชี นนั้ มกี ารปฏบิ ตั ทิ ข่ี ดั หรอื แยง้ กบั หลกั การบญั ชี 15. การลงลายมอื ชอ่ื รบั รองการสอบบญั ชโี ดยมเี งอ่ื นไขอยา่ งหน่งึ อยา่ งใดตอ้ งแสดงเหตุผล ของการระบเุ งอ่ื นไขไวด้ ว้ ย 16. ไม่ลงลายมือช่อื รบั รองประมาณการกาไรของกิจการใดท่ตี นได้สอบบญั ชีเป็นการ ลว่ งหน้า 17. ปฏบิ ตั งิ านการสอบบญั ชดี ว้ ยความซ่อื สตั ยส์ จุ รติ และดว้ ยความระมดั ระวงั