ชุดข้อมูลศูนย์

ศูนยก์ ารเรยี นรู้ เกษตรอินทรีชมุ ชน ผู้นาต้นแบบ การพัฒนาต้นแบบชีวิต ตามหลักทฤษฎีใหม่ รูปแบบประยุกต์ โดย พ่อ สุภาพ แสงสว่าง

ศนู ยก์ ารเรียนรเู้ กษตรอินทรี ณ บา้ นเปือยน้อย ม.2 ตาบลเปอื ยนอ้ ย อาเภอ เปอื ยนอ้ ย จงั หวดั ขอนแกน่

องคป์ ระกอบเกยี่ วกบั สวน เมล็ดพนั ธุ ์ ตน้ ไม้ สภาพอากาศ

กรีนโอค๊ ผกั ใบหยกิ สีเขยี วออ่ น ปลายเป็นแฉกโคง้ เรดโอ๊ค หน้าตาคลา้ ยกรนี โอค๊ แต่มใี บสแี ดงอมนาตาล ใบอ่อนนมุ่ ซอ้ นกันเหมอื นใบผักกาดหอม รสไม่ขม ถือ เขม้ รสไมข่ ม กนิ งา่ ยเช่นกนั ผกั ท่ีมีใบสแี ดงอมนาตาลแบบนี เปน็ ผกั สลัดที่กนิ งา่ ยคนไม่ชอบผักก็กนิ ได้อร่อย ถ้านาไปผสมกบั ผักสลัดใบเขยี วอ่ืนๆ สรรพคุณ : ชว่ ยในการสรา้ งเม็ดเลือด วิตามินบี 9 หรือ สรรพคุณ : ชว่ ยให้เลอื ดแข็งตวั บารุงเลอื ด ปอ้ งกนั โรคปากนกกระจอก บารุงการตงั ครรภ์ กรดโฟลกิ ชว่ ยในการผลิตเซลลเ์ มด็ เลือดแด

เรดคอรัล ใบมลี กั ษณะ หยกิ เปน็ พุ่มซ้อนกันเหมอื น ผกั กาดหอม แต่มปี ลายใบ สีแดงเขม้ อมนาตาล ชื่อเรด คอรลั เพราะหน้าตาเหมือน ปะการังนนั่ เอง สรรพคณุ : ชว่ ยในเรื่อง ของการขับถา่ ยของเสยี ทัง ชว่ ยลา้ งผนังลาไส้ กาจดั ไขมัน ต้านอนุมลู สิ ระ ชว่ ย ลดความเสีย่ งของการเกิด มะเรง็ ลาไส้

บัตเตอร์เฮด เปน็ ผกั ทีม่ ีใบกว้างกลมรี ลักษณะเกาะ ผักกาดแก้ว มีใบซ้อนเกาะกันหลวมๆ ใบนิม่ สเี ขียวอ่อน กา้ น กันหลวมๆ เปน็ หวั ใบมสี ีเขียวอ่อนนมุ่ รสไมข่ มกนิ ง่าย ใบสขี าว ฉา่ นาและกรอบเหมอื นเคยี วกอ้ นนาแข็ง เชน่ กนั สรรพคุณ : เป็นยากล่อมประสาท หรือยานอนหลบั แก้อาการ สรรพคณุ : ทีช่ ่วยในการผลติ เซลล์เมด็ เลือดแดง ลด เมาเรือ สามารถแกไ้ อหรอื อาการคนั คอ มีฮีโมโกลบิน ทช่ี ว่ ย ตา้ นมะเร็ง และรกั ษาโรคโลหิตจางโดยเฉพาะในหญิงมคี รรภ์ ความเสย่ี งตอ่ การเกดิ โรคโลหิตจาง

ผักกาดคอสหรือผักโร เมน เป็นผักสลดั ทีม่ ใี บยาว ก้านอวบสีขาว ใบหยกั สี เขยี วอ่อนไปจนถงึ สีเขียว เข้ม ผกั สลัดชนิดนีมีเนือ กรอบ รสไม่ขม นิยมใช้ทา สลัดซซี าร์ สรรพคณุ : อดุ มไปด้วย วิตามนิ และธาตเุ หลก็ สูง ชว่ ยเพมิ่ เม็ดเลอื ดแดงใน ร่างกาย เหมาะสาหรับผ้ทู ี่ เปน็ โรคโลหติ จาง

ฟลิ เลยไ์ อซ์เบริ ก์ ใบเปน็ พ่มุ หยิกหนา สเี ขียวเขม้ ใบ ผกั กาดหอม ที่เราคุน้ เคยกันดี ใบน่มุ สเี ขยี วออ่ น ปลายใบ กรอบ ฉา่ นา กนิ เป็นสลดั หรอื กนิ กบั ยาหรอื เมย่ี งแบบ หยกิ กวา้ ง ห่อกันเปน็ ชนั ๆ มีรสขมเล็กนอ้ ย มักใชร้ องบน จานอาหาร หากนาไปผดั หรอื ทาแกงจืดกจ็ ะอรอ่ ยไปอกี ไทยๆ ก็อรอ่ ย สรรพคุณ : ช่วยบารุงตา แก้ปวด ขบั เสมหะ ป้องกัน แบบ สรรพคณุ : อุดมไปด้วยธาตุเหลก็ ทีช่ ว่ ยเสริมการสรา้ งเมด็ มะเร็ง บารุงร่างกาย เลือดหรือฮีโมโกลบิน

• การจาแนกพนั ธุ์ผกั ตามฤดูปลูก สามารถแยกได้เปน็ ฤดทู มี่ กี าร 2 ประเภท คือ เพาะปลกู •1.พนั ธห์ุ นกั : หรือพันธ์ทุ นหนาว คือ พนั ธ์ุทป่ี ลกู ได้ผล สงู สดุ ผลิตดีในฤดูหนาว อายเุ ก็บเกี่ยวนาน และผลผลิตสูง •2.พันธ์ุเบา: หรอื พันธทุ์ นร้อน ทนฝน คือ พนั ธุ์ทปี่ ลูก ได้ผลผลิตดีในฤดูรอ้ น และฤดูฝน อายุเกบ็ เกยี่ วสัน และผลผลิตต่ากวา่ พันธุ์หนัก

รอบการเพาะปลกู การปลูก กเากรยี่ เกวบ็ การใส่ป๋ ุย กานร้ารด

การเตรียมดนิ : ดินท่จี ะปลกู อาจมีลกั ษณะแตกตา่ งกนั เชน่ ดินเหนียว ดนิ ร่วน และดินทราย • ดนิ เหนยี ว: ควรเตรยี มดินไวล้ ว่ งหน้าประมาณ 1 ฤดู ดนิ ร่วน: ควรดายหญ้า ปรบั ดิน ขุดดินลึกประมาณ ปลูก โดยเร่ิมเตรยี มดนิ ในฤดฝู นดว้ ยการไถดนิ แลว้ ใส่ป๋ยุ 25-30 เซนติเมตร ตากแดดไว้ประมาณ 2 สัปดาห์ เพอ่ื หมัก ปยุ๋ คอก เศษหญ้า ขีเล่ือย และปนู ขาวทิงไว้ตลอด กาจัดแมลง วัชพชื และโรคต่างๆ เม่ือดนิ แห้ง จงึ ย่อยดนิ ฤดวู ัสดจุ ะเนา่ เป่ือยผพุ ัง จะชว่ ยทาใหด้ นิ รว่ นซุยขนึ เหมาะ ใส่ปุ๋ยคอกหรอื ปุ๋ยหมกั ประมาณ 1 – 2 ปบี๊ สาหรับแปลง ในการเพาะปลูก กว้าง 1 เมตร 4 เมตร

ดนิ ทราย: กระทา เช่นเดยี วกันกบั การเตรียมดนิ เหนียว แตเ่ พมิ่ จานวนปูน ขาวให้มากขึนอีก เพ่อื กระตุ้นให้แบคทีเรยี ทางาน ได้ดีขนึ ในการเตรยี มดนิ ถา้ ดนิ เป็นกรดควรใสป่ ูนขาว ในขณะเตรยี มดิน ถ้าดนิ เป็น ด่างควรไขนาเขา้ แปลงขังไว้ จากนนั จงึ ปลอ่ ยออก แล้วใส่ ปุ๋ยคอกหรือป๋ยุ หมักเขา้ ช่วย สภาพของดินจะดขี นึ

วิธีปลูกพืชผัก • 1. เตรียมดนิ โดยการปรับพืนที่ โดยสว่ นใหญก่ ารปลกู • 3. ฝังเมล็ด 1-2 เมลด็ ลงในดินลึกประมาณ 4 นิว กลบดินทบั พืชผกั สามารถปลกู ไดห้ ลายแบบ ในกระถางเพาะกลา้ หรอื บาง ๆ ถุงดิน หรอื แปลงใหญ่เลยกไ็ ด้ โดยวิธีการเตรียมดนิ คอื นา ดนิ ร่วนมาผสมกบั ปุ๋ยคอกและขุยมะพรา้ ว ท่ีผสมกันใน • 4. รดนาพอให้ช่มุ แต่ระวงั อย่างใหแ้ ฉะจนเกินไป อัตรา 1:1 จากนนั รดนาใหช้ ุม่ แล้วคลกุ เคลา้ ให้เข้ากันแลว้ ทิงไวใ้ นทีร่ ม่ เปน็ เวลา 7 วัน • 5. ตังในท่รี ่มแสงแดดราไร • 2. นาเมล็ดทสี่ มบูรณซ์ งึ่ หาได้จากหลายช่องทางทงั ร้าน • 6. เม่อื ตน้ อ่อนงอก หรือประมาณ 4 วนั หากใชว้ ธิ เี พาะตน้ กลา้ จาหนา่ ยเมล็ดพนั ธุ์ หรอื ซือตามร้านออนไลน์ มาปลูกลงใน กส็ ามารถยา้ ยมาปลกู ในกระถางใหญ่ได้เลย กระถางธรรมดา หรอื จะแยกปลกู ในกระถางเพาะกล้าหรือ ถุงดินกอ่ นก็ได้ • 7. ตังกระถางในที่ที่มีแดดสอ่ งถึง หมั่นรดนาใหด้ นิ ชุ่มชืนเชา้ - เยน็ และใหส้ ารอาหารแกพ่ ชื ดว้ ยปุ๋ยละลายนา • 8. สามารถเก็บเก่ียวผลผลติ หลังจากเพาะเมลด็ ภายใน 40-45 วนั



ปยุ๋ หมักมลู ไส้เดอื นดิน การ ผลติ ปุ๋ย หมัก มูล ปุย๋ หมักมลู ไส้เดือนดิน (Vermicompost) หมายถึง เศษซาก ไสเ้ ดอื น ดนิ จาก ขยะ อนิ ทรยี ์ วิธี การ เลียง อนิ ทรีย์วตั ถตุ า่ งๆ รวมทงั ดนิ และจุลินทรยี ท์ ไี่ สเ้ ดือนดนิ กินเขา้ ไป ไส้เดือน ดิน วธิ ี ทา ปุ๋ย หมกั มูล ไส้เดอื น ปยุ๋ มลู แล้วผ่านกระบวนการย่อยสลายอนิ ทรยี วตั ถเุ หล่านนั ภายในลาไส้ ไส้เดือน วธิ ีใช้ นา หมัก มูล ไส้เดือน ของไส้เดอื นดิน แล้วจึงขับถา่ ยเป็นมูลออกมาทางรทู วาร ซึ่งมลู ที่ ไดจ้ ะมีลักษณะเปน็ เมด็ สีดา มีธาตอาหารพืชอยู่ในรูปทพ่ี ืช สามารถนาไปใชไ้ ด้ในปริมาณทีส่ งู และมจี ุลินทรียจ์ านวนมาก ซึง ในกระบวนการผลติ ปุย๋ หมักโดยใชไ้ สเ้ ดอื นดินขยะอนิ ทรยี ์ท่ี ไสเ้ ดือนดนิ กนิ เข้าไป และผา่ นการย่อยสลายในลาไสแ้ ลว้ ขบั ถ่าย ออกมา มลู ไสเ้ ดือนดินที่ไดเ้ รียกวา่ \"ปุย๋ หมักมูลไส้เดือนดิน”

คุณสมบตั ิของปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน ลักษณะโครงสร้างทางกายภาพของปุ๋ยหมกั ไส้เดือนดินมลี ักษณะเปน็ เมด็ รว่ น ละเอยี ด มสี ดี าออกนาตาล โปร่งเบา มคี วามพรนุ ระบายนาและอากาศได้ดมี าก มีความจุความชนื สูงและมีประมาณ อินทรยี วัตถสุ ูงมาก ซ่ึงผลจากการยอ่ ยสลายขยะอนิ ทรีย์ทีไ่ ส้เดือนดินดูดกินเขา้ ไปภายในลาไส้ และดว้ ยกิจกรรมของ จลุ นิ ทรยี ท์ อ่ี ย่ใู นลาไส้และนาย่อยของไส้เดอื นดินจะช่วยใหธ้ าตุอาหารหลายๆ ชนดิ ท่อี ยูใ่ นเศษอินทรียวัตถุเหลา่ นันถกู เปลย่ี นให้อยใู่ นรูปท่พี ืชสามารถนาไปใช้ได้ เช่น เปลย่ี นไนโตรเจน ให้อยูใ่ นรูป ไนเตรท หรือ แอมโมเนยี ฟอสฟอรสั ใน รูปทเี่ ป็นประโยชน์ โพแทสเซียมในรปู ท่แี ลกเปลย่ี นได้ และนอกจากนยี งั มีส่วนประกอบของธาตุอาหารพืชชนิดอ่ืนและ จุลินทรยี ห์ ลายชนดิ ทเ่ี ป็นประโยชนต์ ่อดิน รวมทงั สารควบคุมการเจรญิ เติบโตของพืชหลายชนดิ ทเ่ี กิดจากกจิ กรรมของ จลุ ินทรียใ์ นลาไส้ของไส้เดือนดินอกี ดว้ ย การใชป้ ยุ๋ หมักมูลไส้เดือนดนิ และนาหมกั มลู ไสเ้ ดอื นดินในการปลกู พชื จะ ส่งผลใหด้ ินมโี ครงสรา้ งดขี นึ คือทาใหด้ นิ กักเก็บความชืนไดม้ ากขึน มีความโปร่งร่วน ซุย รากพชื สามารถชอนไชและ แพรก่ ระจายไดก้ ว้าง ดินมกี ารระบายนาและอากาศไดด้ ี ทาใหจ้ ลุ นิ ทรียด์ ินท่เี ปน็ ประโยชน์บรเิ วณรากพืชสามารถ สรา้ งเอนโซม์ทเี่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ พืชได้เพมิ่ ชึน

ประโยชนแ์ ละความสาคัญของป๋ยุ หมกั มูลไสเ้ ดือนดิน • 1. สง่ เสริมการเกิดเม็ดดิน • 8. เพ่ิมศักยภาพการแลกเปลี่ยนประจุบวกของดิน • 2. เพมิ่ ปริมาณอนิ ทรียวัตถแุ ก่ดนิ • 9. ชว่ ยลดความเป็นพิษของธาตอุ าหารพชื บางชนดิ ท่มี ี ปรมิ าณมาเกินไป เช่น อลมู นิ ัม และแมงกานีส • 3. เพม่ิ ชอ่ งวา่ งในดนิ ใหก้ ารระบายนาและอากาศดียงิ่ ขนึ • 10. ชว่ ยเพมิ่ ความต้านทานในการเปลย่ี นแปลงระดับความ • 4. สง่ เสรมิ ความพรนุ ของผิวหน้าดิน ลดการจับตัวเปน็ แผน่ เปน็ กรด-เบส (Buffer capacity) ทาให้การเปล่ยี นแปลง แข็งของหน้าดนิ เกิดขนึ ไมเ่ รว็ เกนิ ไปจนเป็นอันตรายต่อพืช • 5. ช่วยใหร้ ะบบรากพืชสามารถแดร่กระจายตวั ในดินได้กวา้ ง • 11. ช่วยควบคมุ ปรมิ าณไสเ้ ดอื นฝอยในดนิ เน่ืองจากการใส่ ปุ๋ยหมักมูลไส้เดอื นดนิ จะทาให้มีปริมาณจุลนิ ทรยี ท์ ี่สามารถ • 6. เพมิ่ ขดี ความสามารถในการดูดซบั นาในดิน ทาใหด้ นิ ชมุ่ ขบั สารพวกอับคาลอยด์และกรดไขมนั ท่เี ปน็ พิษต่อไส้เดอื น ขนึ ฝอยได้เพ่ิมขึน การใชป้ ยุ๋ หมกั มลู ไสเ้ ดอื นดนิ เปน็ สว่ นผสมของ วสั ดปุ ลูกและวสั ดเุ พาะกลา้ พชื • 7. เพิ่มธาตุอาหารพืชใหแ้ กด่ ินโดยตรงและเป็นแหล่งอาหาร ของสัตวแ์ ละจุลินทรยี ด์ นิ

อา้ งองิ ข้อมูล โดย พอ่ สภุ าพ แสงสว่าง ผ้นู าต้นแบบ การพฒั นาต้นแบบชวี ติ ตามหลกั ทฤษฎีใหม่รปู แบบประยกุ ต์ อ้างองิ ขอ้ มลู จากเว็บไซต์ https://www.google.com/search?q=%E0%B8%9C%E0%B8%B1% E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%94 &source=lmns&bih=625&biw=1366&hl=th&sa=X&ved=2ahUKEwi _9tjiiODzAhXLHnIKHaGyDvEQ_AUoAHoECAEQAA https://www.kasetkawna.com/article/448/%E0%B8%A7%E0%B8 %B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B 8%B4%E0%B8%95%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%8B%E0% B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0 %B8%AA%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B7%E

เรยี บเรียงชดุ ขอ้ มูล โดย : U2T เทศบาลตาบลเปอื ยนอ้ ย อาเภอเปอื ยนอ้ ย จงั หวัดขอนแกน่