sawing Sheet

งานเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น ใบความรู้งานเจาะ Xgen Microsoft Corporation ‘

รหสั วชิ า 2100-1007 ใบเนือ้ หา ชื่อวชิ า งานเคร่ืองมอื กลเบ้ืองตน้ ชื่อหน่วย งานเลื่อย ระดบั ช้นั ปวช. สาขาวิชา เครื่องมอื กล ชนิดของเครื่องเลอ่ื ยกล แบ่งออกเป็นชนิดต่างๆ ดงั น้ี 1. เคร่ืองเล่ือยกลแบบชัก (Power Hack Saw) เป็ นเครื่องเลื่อยท่ีนิยมใชก้ นั มากในโรงงาน เพราะว่าใชง้ ่าย สะดวก และราคาไมแ่ พง ลกั ษณะการทางานจะทางานแบบชกั เดินหนา้ และถอยหลงั กลับ ลกั ษณะงานจะไดง้ านจงั หวะเดียว อาจจะเป็ นจงั หวะเดินหน้าหรือถอยหลงั กลบั ข้ึนอย่กู บั การออกแบบ ของเครื่ องเล่ือยน้ันๆ จะสังเกตได้จากการชักของเครื่องเล่ือย ถา้ จังหวะใดเป็ นจังหวะยกแสดงว่า ไม่ใช่จังหวะงาน เพราะใบเล่ือยไม่ไดต้ ดั งาน จงั หวะงานจะเป็ นจังหวะที่ไม่ไดย้ ก ในการใส่ใบเลื่อย จะต้องให้ฟันของ ใบเลื่อยเฉไปตามจังหวะงาน เช่น เครื่ องเลื่อยมีจังหวะงานในจังหวะเดินหน้า กใ็ ส่ใบเลอื่ ยเฉไปขา้ งหนา้ เคร่ืองเลื่อยกลแบบชกั 2. เคร่ืองเลอ่ื ยสายพาน เคร่ืองเลอื่ ยแบบสายพานจะมีการทางานที่แตกต่างจากเคร่ืองเล่ือยกลแบบชกั โดยมีการเลื่อยงานที่ต่อเนื่อง เพราะใบเล่ือยจะหมุนวนตดั งานเหมือนลกั ษณะการหมุนของสายพาน

ดงั น้นั ใบเลือ่ ยจะหมุนตดั งานทุกฟัน เคร่ืองเล่ือยสายพานแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 2.1 เครื่องเลื่อยสายพานแนวนอน (Horizontal band saw) เคร่ืองเล่ือยจะมีลกั ษณะการทางาน ในแนวนอน ใบเล่ือยจะหมุนวนตดั ช้ินงานทุกฟัน สามารถปรับความเร็วของสายพานไดเ้ พ่ือใหเ้ หมาะสม กบั ช้ินงานการป้ อนตดั ชิ้นงานสามารถป้ อนตดั ดว้ ยระบบไฮดรอลิก ก่อนนาใบเล่ือยมาใชจ้ ะตอ้ งนามาตดั ใหไ้ ดค้ วามยาวท่ีพอดีกบั เคร่ืองเลอ่ื ยน้นั ๆ แลว้ ทาการเชื่อมต่อใหเ้ ป็นวง เคร่ืองเล่ือยสายพานแนวนอน 2.2 เคร่ืองเลอ่ื ยสายพานแนวต้งั (Vertical Band saw) เครื่องเล่ือยสายพานชนิดน้ีจะมีตวั เครื่อง เป็นลกั ษณะในแนวต้งั สามารถต้งั ความเร็วของใบเล่ือยไดเ้ ช่นกนั การป้ อนตดั จะป้ อนตดั ดว้ ยมือโดยการ ป้ อนชิ้นงานเข้าหาใบเล่ือย ใบเลื่อยจะมีขนาดให้เลือกใช้หลายขนาดข้ึนอยู่กับลักษณะงาน เช่น งานตอ้ งการเลื่อยเป็ นแนวโค้งก็ตอ้ งให้ใบเลื่อยท่ีมีขนาดเล็ก การเลือกใชข้ นาดใบเล่ือยข้ึนอย่กู ับ รัศมีงานท่ีจะเลือ่ ยว่ามรี ัศมีความโคง้ มากนอ้ ยเพยี งใด ก่อนนาใบเลอื่ ยมาใชจ้ ะตอ้ งนาใบเลื่อยมาตดั ใหพ้ อดี กับเครื่อง แลว้ ทาการเชื่อมใบเลื่อย ดว้ ยชุดเชื่อมท่ีติดมากับเครื่องก่อนทาการอบอ่อน (Annealing) ท่ีติดมากบั เครื่องเช่นเดียวกนั เพอ่ื เป็นการคลายความเครียดแนวเชื่อมไม่ใหใ้ บเลื่อยแตกหกั ขณะท่ีใบเล่ือย ตดั โคง้ งออยบู่ นลอ้ ส่งกาลงั

เครื่องเล่ือยสานพานแนวต้งั ส่วนประกอบทสี่ าคญั ของเครอ่ื งเลอื่ ยกล 1. ส่วนประกอบที่สาคญั ของเคร่ืองเลือ่ ยกลแบบชกั มดี งั น้ี ฐานเครื่องเล่อื ยกลแบบชกั 1.1 ฐานเครื่องเล่อื ยกลแบบชกั (Base) เป็นส่วนท่ีรองลบั น้าหนกั ของเคร่ือง ส่วนใหญ่ทาดว้ ย เหลก็ หลอ่ มีความแข็งแรง 1.2 โครงเล่ือย (Flame) ส่วนใหญ่ทาดว้ ยเหล็กหล่อ เป็ นท่ีสาหรับจับยึดใบเล่ือย ทางานโดยการชกั เดินหน้าและถอยหลงั เพื่อนาใบเลื่อยเล่ือยตดั ชิ้นงาน จงั หวะงานจะมีจงั หวะเดียว ในจงั หวะยก จะไมใ่ ช่จงั หวะงาน ในการเดินหนา้ และถอยหลงั กลบั หน่ึงคร้ังเราเรียกวา่ “ ค่จู งั หวะชกั ” 1.3 ปากกาจบั งาน (Vise) ส่วนใหญ่ทาดวั ยเหล็กหล่อ ใชส้ าหลบั จบั ชิ้นงานท่ีจะนามาเลื่อย โดยทว่ั ๆ ไป จะสามารถเอยี งทามมุ ไดป้ ระมาณ 45 องศา ใชเ้ อียงชิ้นงานเพื่อตดั งานเป็นมมุ ต่าง ๆ

ปากกาจบั งานเครื่องเลือ่ ยกลแบบชกั 1.4 มอเตอร์ (Motor) เป็นระบบส่งกาลงั เพอื่ ใหโ้ ครงเลอื่ ยเคลอ่ื นที่ชกั เลือ่ ยช้ินงาน 1.5 แขนต้งั ระยะงาน (Cut off Gage) ทาหนา้ ท่ีเป็นตวั ต้งั ตาแหน่งความยาวงาน เพื่อใชต้ ้งั ระยะ ความยาวตดั ช้ินงาน ไมต่ อ้ งเสียเวลามาวดั ชิ้นงานทุกชิ้น กรณีตอ้ งการตดั งานที่มีความยาวขนาดเดียวกนั 1.6 ระบบป้ อนตดั มีแบบใชร้ ะบบไฮดรอลิก และแบบใชน้ ้าหนักถ่วง ท้งั สองแบบเป็ นการใช้ เลอ่ื ยตดั ช้ินงาน 1.7 สวติ ชเ์ ปิ ดปิ ด เครื่องเลื่อยนิยมใชส้ วติ ชเ์ ปิ ดดว้ ยมือ แต่สามารถปิ ดไดเ้ องเมือ่ ช้ินงานถกู ตดั ขาด 2. ส่วนประกอบที่สาคญั ของเคร่ืองเลอื่ ยสายพานแนวนอน

2.1 ฐานเครื่อง (Base) เป็นส่วนรองรับน้าหนกั ของเครื่อง จะมีฐานรองเครื่อง (Mounting Pads) รองอกี ทีหน่ึงเพ่ือความสะดวกในการปรับระดบั 2.2 ถงั น้ามนั ไฮดรอลิก (Hydraulic Tank) เป็นที่บรรจุน้ามนั ไฮดรอลิก 2.3 ถาดรองเศษโลหะ (Catch Pan) ใชเ้ ป็นส่วนรองรับเศษโลหะและช้ินงาน 2.4 อปุ กรณ์ปรับความตึงใบเล่อื ย (Bank Tensioning) 2.5 ฝาครอบลอ้ ตาม (Idler Wheel Guard) 2.6 ฝาครอบลอ้ ขบั (Drive - Wheel Guard) 2.7 แผงหน้าปรับควบคุม (Control Console) จะประกอบด้วย เกจอตั ราป้ อนเลื่อยช้ินงาน หนา้ ปัดบอกความเร็วใบเลือ่ ย ตวั ปรับความสูงชิ้นงาน และป่ ุมเปิ ดเครื่อง 2.8 โคมไฟฟ้ าแสงสว่าง (Area Light) 2.9 แขนต้งั ระยะงาน (Manual Workstop) 2.10 โตะ๊ งาน (Discharge Table) 2.11 ถงั น้ามนั หลอ่ เยน็ (Coolant Reservoir) 2.12 อุปกรณ์กรองน้ามนั ไฮดรอลิก (Hydraulic Filter) 2.13 แขนประครองใบเลื่อย (Saw - Guide Arms) 3. ส่วนประกอบท่ีสาคญั ของเครื่องเล่ือยสายพานแนวต้งั เคร่ืองเล่ือยสายพานแนวต้งั สามารถใชง้ านไดห้ ลากหลายกว่าเครื่องเลื่อยสายพานแนวนอน ส่วนประกอบท่ีสาคญั ของเครื่องเลื่อยสายพานแนวต้งั มดี งั น้ี

3.1 ฐานเคร่ื อง (Base) ที่จะต้องติดอยู่กับพ้ืนโรงงาน รองรับน้ าหนักท้ังหมด ของตวั เคร่ือง ภายในประกอบดวั ยชุดส่งกาลงั ขบั เคลื่อนใบเลื่อย ป้ัมลมทาหนา้ ที่จ่ายลมระบายความร้อน ใหช้ ้ินงานและใบเลือ่ ย และยงั เป็ นตวั เป่ าให้เศษโลหะออกจากแนวเล่ือยทาใหเ้ ห็นเส้นที่ร่างแบบมาทาให้ เล่อื ยไดส้ ะดวกข้ึน 3.2 มอเตอร์ (Motor) เป็ นตวั ตน้ กาลงั ส่งกาลงั ไปยงั ลอ้ ส่งกาลงั เพื่อใชข้ บั ใบเลื่อยให้เคลื่อนท่ี ตดั ชิ้นงาน 3.3 เสาเคร่ือง (Column) เป็นส่วนท่ีต่อจากฐานเครื่องเป็นแนวต้งั เป็นส่วนที่รองรับชุดหวั เครื่อง ลอ้ ตามของเคร่ือง บนดา้ นหนา้ ของเสาเคร่ืองเลื่อยสายพาน (Column) จะมีชุดตดั ใบเล่ือย ชุดเช่ือมใบเลื่อย และชุดอบอ่อนใบเลื่อย (Annealing) ติดอยเู่ พ่ือใชใ้ นการตดั ต่อใบเลื่อย กรณีใบเล่ือยไม่คมจะตอ้ งเปลี่ยน ใบเลื่อยใหม่ เพราะใบเลื่อยที่ซ้ือมาจะเป็ นกล่องซ่ึงมีความยาวมาก จะต้องตดั ใบเล่ือยให้ไดก้ บั ระยะ ความยาวท่ีตอ้ งการใชง้ าน 3.4 หวั เคร่ือง (Head) เป็นท่ียดึ ของลอ้ ตามและตวั ประคองใบเลื่อยและโคมไฟแสงสว่าง 3.5 โตะ๊ งาน (Table) เป็นส่วนที่ใชร้ องรับช้ินงานที่นามาเลือ่ ย โดยท้งั ไปสามารถเอียงมุมได้ 3.6 ชุดประคองใบเลื่อย (Saw Guides) เป็ นอุปกรณ์ประคองใบเล่ือย เพื่อบงั คบั ใบเล่ือยให้วิ่ง เป็ นแนวตรง 3.7 ชุดต่อใบเล่ือย (Butt Welder) ใชส้ าหรับต่อใบเลื่อยในกรณีนาใบเลื่อยมาใชใ้ หม่ หรือกรณี เลื่อยชิ้นงานท่ีเป็นรูใน จะตอ้ งเจาะช้ินงานแลว้ นาใบเลอ่ื ยร้อยใส่แลว้ นาใบเล่อื ยมาเช่ือมต่อ 3.8 ลอ้ หินเจียระไน (Grinder) ใชส้ าหรับเจียระไนตกแต่งแนวเชื่อม

การเช่ือมใบเลื่อยเคร่ืองเล่ือยสายพานแนวต้งั 1. นาใบเล่ือยไปวดั รอบผา่ นลอ้ ขบั และผา่ นลอ้ ตามจนครบรอบ เหมือนลกั ษณะการส่งกาลงั ดว้ ยสายพานแบน 2. ตดั ใบเลื่อยที่วดั ความยาวจาก ขอ้ 1 ดว้ ยชุดตดั ใบเล่อื ยที่ติดอยกู่ บั เคร่ืองเลื่อย 3. ทาการจบั ยดึ บนชุดเช่ือมท่ีติดอยกู่ บั เคร่ืองเลอ่ื ย โดยต้งั ใบเลอื่ ยใหไ้ ดแ้ นวกบั เสน้ ตรง 4. ต้งั กระแสไฟฟ้ าที่จะเชื่อมตามตารางที่ติดมากบั เคร่ืองเล่อื ย 5. ทาการเปิ ดสวิตชเ์ ช่ือม 6. ทาการอบอ่อน 7. เจียระไนแนวเชื่อมใหบ้ างเท่าความหนาใบเลื่อยแลว้ นาใบเล่อื ยไปใชง้ าน หมายเหตุ ใบเล่ือยที่นามาเช่ือมน้ีสามารถทดสอบก่อนนาไปใชง้ านจริงได้ โดยการดดั ใบเล่ือยไปมา ถา้ ใบเล่ือยไมห่ กั ก็ถอื ว่าใชไ้ ด้ เคร่ืองมอื และอปุ กรณ์ท่ใี ช้กบั เคร่ืองเลอ่ื ยกล 1. ฐานรองรับช้ินงาน เป็นอุปกรณ์ท่ีใชส้ าหรับรองรับชิ้นงานท่ียาวๆ เพอื่ ป้ องกนั ชิ้นงานงดั ใบเลื่อย อาจจะเป็นสาเหตุทาใหใ้ บเล่ือยหกั ฐานรองรับช้ินงาน 2. ใบเลอ่ื ยเครื่องเลือ่ ยกลแบบชกั ( Saw Blade) ใบเลอื่ ยเครื่องเล่ือยแบบน้ี จะทาดว้ ยเหลก็ รอบสูง (High Speed Steel) ความยาวของใบเล่ือยจะวดั จากระยะห่างระหว่างจุดศูนยก์ ลางของรูใบเลื่อย จะมีขนาด 350 มม. การบอกความยาวของใบเลื่อย การบอกระยะห่างของฟันใบเลอื่ ย จะมกี ารบอกลกั ษณะเดียวกบั เกลียวดงั น้ี

1. ใบเลื่อยท่ีจะบอกระยะพิตช์ คือ การบอกระยะห่างระหว่างฟัน ถา้ มีระยะพิตช์ห่างมาก คือ ใบเลอ่ื ยชนิดหยาบ ถา้ มรี ะยะพติ ชห์ ่างนอ้ ย คือ ใบเล่ือยชนิดละเอียด 2. การบอกเป็ นจานวนฟันต่อน้ิว คือ การบอกจานวนฟันต่อความยาว 1 น้ิว ถา้ ใน 1 นิ้ว มีจานวนฟันมากจะเป็นชนิดละเอียด ถา้ มีจานวนฟันนอ้ ยจะเป็นชนิดหยาบ ส่วนใหญ่จะใช้ 10 ฟัน/นิ้ว ข้ันตอนการใช้เครื่องเลอ่ื ยกล 1. ตรวจสอบความพร้อมเคร่ืองเลื่อยกลแบบชกั ก่อนใช้งาน เช่น ตรวจสอบระบบไฟฟ้ า ตรวจสอบความตึงของใบเลอ่ื ย 2. ยกโครงเลือ่ ยข้ึนเพือ่ นาชิ้นงานข้ึนมาตดั 3. นาช้ินงานท่ีจะตดั ท่ีจะตดั ข้ึนบนเครื่องเลื่อย ปรับระยะความยาวของช้ินงานท่ีจะตดั ใหไ้ ด้ ความยาวที่ถูกต้องด้วยการใช้เคร่ืองมือวดั ต่าง ๆ เช่นบรรทดั เหล็ก ตลบั เมตร ฯลฯ เม่ือไดค้ วามยาว ท่ีตอ้ งการแลว้ ทาการจบั ยดึ ช้ินงานใหแ้ น่น 4. ถา้ ตอ้ งการตดั ช้ินงานท่ีมคี วามยาวเท่า ๆ กนั จานวนหลายชิ้น ควรใชแ้ ขนต้งั ระยะให้เท่ากบั ความยาวของชิ้นงาน เม่ือตัดช้ินงานชิ้นแรกเสร็จ เมื่อต้องการตัดชิ้นงานช้ินต่อไปก็เล่ือนชิ้นงาน มาชนตาแหน่งแขนต้งั ระยะกจ็ ะไดค้ วามยาวของงานที่เท่า ๆ กนั 5. เปิ ดสวิตช์ให้เครื่ องเลื่อยทางาน นาโครงเลื่อยลงตัดชิ้นงานโดยค่อย ๆ ลงอย่างช้าๆ เพ่ือป้ องกนั ใบเลื่อยกระแทกชิ้นงานอาจจะทาใหใ้ บเล่อื ยหกั ได้ 6. เม่อื ชิ้นงานถกู เลอื่ ยจนขาด ยกโครงเลื่อยข้ึนเพือ่ ทาการตดั ชิ้นงานช้ินต่อไป

แสดงการจบั ยดึ ช้ินงานเพือ่ เลอ่ื ยดว้ ยเครื่องเล่ือยกลแบบชกั การจบั ยดึ ชิ้นงานส้นั ที่ผดิ วิธีและถกู วธิ ี การบารุงรักษาเครื่องเลอื่ ยกล 1. ตรวจสอบสภาพความพร้อมของเครื่องเล่ือยท้ังก่อนใชแ้ ละหลงั ใชท้ ุกคร้ัง ถา้ อุปกรณ์ต่าง ๆ เกิดการชารุดเสียหายจะตอ้ งทาการซ่อมแซมทนั ที เพอ่ื ใหพ้ ร้อมท่ีจะใชง้ านไดต้ ลอดเวลา 2. หยอดน้ ามันหล่อลื่นในส่ วนที่เลื่อนท่ีทุกคร้ังก่อนการใช้งาน เพ่ือช่วยลดการเสี ยดสี ทาใหส้ ่วนดงั กล่าวสึกหรอชา้ ลง 3. หลงั จากเลกิ ใชง้ านแลว้ ใหท้ าความสะอาดทุกคร้ังแลว้ ทาการหยอดน้ามนั

ความปลอดภยั ในการใช้เครื่องเลอื่ ยกล 1. ก่อนการใชเ้ ครื่องทุกคร้ังจะตอ้ งตรวจสอบความพร้อมของเคร่ืองก่อนทุกคร้ัง เช่น ตรวจสอบ ปลก๊ั ไฟ สายไฟวา่ ชารุดหรือไม่ เพราะถา้ สายไฟชารุดขณะใชง้ านไฟฟ้ าอาดจะดดู ผปู้ ฏบิ ตั ิงานได้ 2. จบั ช้ินงานใชแ้ น่นก่อนทาการเลือ่ ยงาน เพราะงานอาจจะหลุดกระเดน็ ได้ 3. จะตอ้ งตรวจสอบความตึงของใบเล่ือยใหม้ ีความตึงท่ีเหมาะสม ถา้ ใบเลื่อยตึงหรือหย่อนเกินไป ใบเลือ่ ยอาจหกั กระเดน็ ได้ 4. การเล่ือยชิ้นงานท่ียาว ๆ จะตอ้ งมีแท่นรองรับช้ินงานท่ีแข็งแรง ขณะท่ีงานขาดถา้ ใช้มือจบั อาจไดร้ ับอบุ ตั ิเหตุได้ 5. ในการจบั ช้ินงานท่ีไดจ้ ากการเล่ือยจะมีรอยเยินคม ควรสวมถุงมือและระมดั ระวงั ในขณะหยิบ ชิ้นงาน

ข้นั ตอนการสอนหรือกิจกรรมของครู ข้นั ตอนการเรียนหรือกิจกรรมของนกั เรียน 1. ครูใหน้ กั เรียนศึกษาดใู บงาน 1. นกั เรียนศกึ ษาดใู บงาน 1.1 ครูใหน้ กั เรียนจบั กลุม่ ออกเป็น 5 กลมุ่ ๆ 4 คน 1.1 นกั เรียนจบั กลุ่ม ออกเป็น 5 กล่มุ ๆ 4 คน 1.2 ครูใหน้ กั เรียนช่วยกนั เขียนลาดบั ข้นั ตอนกา 1.2 นกั เรียนชว่ ยกนั เขียนลาดบั ข้นั ตอนการ ลบั ลบั มีดกลงึ มีดกลึง 1.3 ครูใหน้ กั เรียนแต่ละกล่มุ ส่งตวั แทนออกมา 1.3 แต่ละกลุ่มส่งตวั แทนออกมาอธิบายข้นั ตอน อธิบายข้นั ตอนการลบั มีดกลงึ การลบั มดี กลงึ 1.4 ครูออกมาสรุปข้นั ตอนการลบั มีดกลงึ 1.4 นกั เรียนฟังสรุปข้นั ตอนการลบั มีดกลึง 2. ครูและนกั เรียนเตรียมเคร่ืองมืออุปกรณ์ 2. นกั เรียนชว่ ยกนั เตรียมเคร่ืองมอื อปุ กรณ์ 3. ครูอธิบายข้นั ตอนการทางานต่าง ๆ ตามใบงาน 3. นกั เรียนฟังบรรยายจากครู 4. ครูสาธิตการลบั มีดกลงึ 4. นกั เรียนดูวิธีการครูสาธิต 5. ครูใหน้ กั เรียนลงมือปฏบิ ตั ิงานตามใบงาน 5. นกั เรียนลงมือปฏบิ ตั ิงานตามใบงาน 6. ครูคอยดวู ธิ ีการทางานและคอยแนะนา 6. นกั เรียนฟังคาแนะนาจากครู 7. ครูใหน้ กั เรียนสรุปปัญหาในการทางาน 7. นกั เรียนสรุปปัญหาในการทางาน 8. ครูใหน้ กั เรียนเก็บเคร่ืองมือและทาความสะอาด 8. นกั เรียนเก็บเครื่องมอื และทาความสะอาด